Stand van zaken Zeer grote brand Chemie-Pack van zaken In… · Stand van zaken Incident...

Stand van zaken Incident Chemie-pack, ROT aan RBT Pagina 1 van 79

Stand van zaken Zeer grote brand Chemie-Pack

ROT via RBT aan “Projectorganisatie Nafase”

7 februari 2011

Stand van zaken Incident Chemie-pack ROT aan RBT Pagina 2 van 79

Adres Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant Postbus 467 5000 AL Tilburg www.veiligheidsregiomwb.nl Druk definitief Beheer Dit overdrachtsdocument is tot stand gekomen op basis van informatie vanuit het Regionaal Operationeel Team onder verantwoordelijkheid van de voorzitter, de Operationeel Leider. [email protected] Eindredactie overdrachtsdocument: Sectie Gemeenten ROT, (YvonvL, JacqS, MD) Stellers Leden ROT


Inhoudsopgave Inhoudsopgave ...................................................................................................................................3

1. Inleiding ..................................................................................................................................4 1.1 Aanleiding ................................................................................................................................4 1.2 Status en doel overdrachtsdocument........................................................................................4 1.3 Opdracht ..................................................................................................................................5

2. Incidentomschrijving .............................................................................................................6 2.1 Algemeen.................................................................................................................................6 2.2 Algemene aandachtspunten zeer grote brand Chemie-Pack.....................................................8

3. Stand van zaken Zeer grote brand Chemie-Pack..................................................................9 3.1 Gezondheidszorg ...................................................................................................................12 3.2 Milieu .....................................................................................................................................18 A. Onderdeel Water: Oppervlaktewater.......................................................................................18 B. Onderdeel Water: Grondwater................................................................................................23 C. Onderdeel Bodem ..................................................................................................................24 D. Onderdeel Luchtkwaliteit ........................................................................................................26 3.3 Communicatie ........................................................................................................................27 3.4 Operatie Locatie Incident........................................................................................................27 3.5 Onderzoek .............................................................................................................................28 3.6 Juridisch / aansprakelijkheid...................................................................................................29 3.7 Financiën ...............................................................................................................................31

4. Stand van zaken gemeentelijke actiecentra.................................................................................32 4.1 Inleiding en instelling rampenorganisatie structuur......................................................................34 4.2 CRAS.....................................................................................................................................35 4.3 Juridische Zaken ....................................................................................................................38 4.4 Milieu en inzamelen besmette waren ......................................................................................42 4.5 Communicatie ........................................................................................................................43

Bijlagen .............................................................................................................................................44

Bijlage 1 Overzicht milieutechnische klachten Industrieterrein Moerdijk ................................44

Bijlage 2.1 Contactpersonen vanuit ROT..................................................................................45

Bijlage 2.2 Contactpersonen HAC – gemeente Moerdijk..........................................................47

Bijlage 3 Overzicht stand van zaken aanpak milieucompartimenten Milieu zeer grote brand Chemie-Pack .....................................................................................................................................49

Bijlage 4.1 Overzicht financiële verplichtingen ........................................................................53

Bijlage 4.2 Verstrekte opdrachten vanuit de verschillende actiecentra gemeente Moerdijk..56

Bijlage 5.1 Overzicht gemaakte sitraps ten behoeve van het RBT ..........................................59

Bijlage 5.2 Ontvangen BOT-mi adviezen door Brandweer Actiecentrum RCC .......................60

Bijlage 6 Metingen overzicht d.d. 31-01-11 (opgesteld door het actiecentrum brandweer).....61

Bijlage 7 Verantwoording kosten Rijkswaterstaat...........................................................................79


.............................................................................................................................................................

1. Inleiding

1.1 Aanleiding Op 5 januari 2011 heeft in de gemeente Moerdijk een zeer grote brand plaatsgevonden, waarbij een zeer grote brand is ontstaan bij het bedrijf Chemie-Pack gevestigd in de gemeente Moerdijk. Daarbij is opgeschaald naar uiteindelijk GRIP 41 , waarbij diverse hulpverleningsdiensten uit de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant (VRMWB) de zeer grote brand met behulp van assistentie uit aangrenzende regio’s hebben bestreden. Dit document is vervaardigd om zorg te dragen voor een zorgvuldige overdracht van de ‘verdere’ nafase van het incident vanuit het Regionaal Operationeel Team aan de projectorganisatie ‘Herstel en Nazorg Brand Chemie-Pack’.

1.2 Status en doel overdrachtsdocument Tot 7 februari 2011 was er in de VRMWB sprake van een GRIP4 situatie, waarbij sprake was van een Regionaal Beleids Team (RBT), een Regionaal Operationeel Team (ROT) en een Commando Plaats Incident (COPI). Gefaseerd komt de zorg voor de nafase bij de gemeente Moerdijk te liggen en worden de taken overgedragen naar de projectorganisatie Nafase.

Afbeelding 1) Gefaseerde overdracht / afschaling

Toelichting afbeelding 1: Naarmate de projectorganisatie ‘Herstel en Nazorg Brand Chemie-Pack’ verder wordt ingericht, kunnen taken worden overgedragen. Gelijktijdig kan de GRIP-structuur worden afgeschaald.

1 GRIP staat voor Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure en kent een indeling van 0 oplopend tot 4.

4 Project nafase ‘Milieuincident Chemie-pack’ Gripstructuur 3 2 1


1.3 Opdracht Het Regionaal Beleids Team heeft twee opdrachten gegeven: aan de algemeen directeur van de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant voor het opstellen

van een plan van aanpak ‘Projectorganisatie Herstel en Nazorg Brand Chemie-Pack’. Aan de voorzitter van het ROT voor het opstellen van voortgangsrapportages met betrekking tot de

stand van zaken Zeer grote brand Chemie-Pack vanuit de crisisorganisatie. De laatste wijzigingen aan deze voortgangsrapportage zijn toegevoegd op 4 februari 2011 en wordt op 7 februari 2011 overgedragen.


2. Incidentomschrijving

2.1 Algemeen Op 5 januari 2011 omstreeks 14.30 uur is bij het bedrijf Chemie-Pack aan de Vlasweg 4 te Moerdijk brand ontstaan. Deze brand heeft zich in snel tempo ontwikkeld tot een zeer grote brand, waarbij sprake was van een multidisciplinaire – gecoördineerde – inzet van hulpdiensten. Zowel in operationele als bestuurlijke zin is fors ingezet op deze zeer grote brand, waarbij sprake was van een bron- en effectgebied. Het brongebied was gelegen op het bedrijventerrein van Moerdijk en het effectgebied concentreerde zich op een gebied vallend binnen de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Er was sprake van een regiogrensoverschrijdend incident. In beide veiligheidsregio’s is uiteindelijk opgeschaald naar GRIP4. Toelichting bovenlokale crisis In artikel 1 van de Wet Veiligheidsregio’s (hierna wet VR) is de definitie van een ramp vastgelegd:

een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis waarbij het leven en de gezondheid van veel personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate zijn geschaad of worden bedreigd en waarbij met gecoördineerde inzet van diensten of organisaties van verschillende disciplines is vereist om dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken.

2Met de komst van de wet VR is het onderscheid cruciaal tussen de lokale en bovenlokale aard van de ramp of crisis. Bij een bovenlokale ramp of crisis gaan de wettelijke bevoegdheden voor het bestrijden ervan over naar de voorzitter van de veiligheidsregio (art. 39). Dit geldt overigens niet alleen voor bevoegdheden met betrekking tot de rampenbestrijding zelf, maar ook voor bevoegdheden met betrekking tot openbare orde. Rampen houden zich vanzelfsprekend niet aan gemeentegrenzen. Soms is meteen duidelijk dat er sprake is van bovenlokale gevolgen. In andere gevallen kan een ramp of crisis escaleren, waardoor deze na verloop van tijd een bovenlokaal karakter krijgt. Op het moment dat de voorzitter van de veiligheidsregio een Regionaal Beleidsteam (RBT) in het leven roept, is er formeel sprake van een bovenlokale ramp of crisis (art. 39, lid 2). Daarmee is de verschuiving van bevoegdheden naar de voorzitter van de veiligheidsregio ook een feit. De betrokken gemeenten maken onderdeel uit van het RBT, evenals de voorzitters van de betrokken waterschappen en de Hoofdofficier van Justitie (art. 39, lid 2). Bij een bovenlokale ramp of crisis is de voorzitter van de veiligheidsregio ‘opperbevelhebber’ (art. 39, lid 1). Dit betekent dat de voorzitter alle bestuurlijke besluiten neemt die van belang zijn. De voorzitter heeft niet de operationele leiding. Deze rol is weggelegd voor de leider van het Regionaal Operationeel Team, dat gelijktijdig met het Regionaal Beleidsteam wordt ingesteld (art. 39, lid 3). De voorzitter geeft de operationeel leider de bevelen die hij nodig acht, in verband met de uitvoering van de door hem genomen besluiten (art. 39, lid 5). Als hoofd van het Regionaal Beleidsteam kan de voorzitter gemeenten (en hulpdiensten) aanwijzingen geven, waaraan de burgemeester(s) van de betrokken gemeente(n) moet(en) voldoen (art. 39, lid 1 en verder). Hierover moet eerst worden gesproken in het Regionaal Beleidsteam, waarin de betrokken gemeenten zijn vertegenwoordigd (art. 39, lid 4), tenzij de vereiste spoed zich hiertegen verzet. Na afloop van de ramp of crisis zal een gemeenteraad over het algemeen behoefte hebben om de gekozen aanpak en het verloop van de bestrijding van de ramp of crisis te evalueren. In het geval van een bovenlokale ramp of crisis is de voorzitter verplicht om schriftelijk te informeren (art. 40, lid 1). Op verzoek van de betrokken gemeenteraad moet de voorzitter schriftelijke vragen beantwoorden (art. 40, lid 2) of de gemeenteraad een mondelinge toelichting geven (art. 40, lid 3). Ten aanzien van de voorzitter van de veiligheidsregio kunnen door de gemeenteraad echter geen bestuurlijke consequenties worden getrokken. Dit kunnen gemeenteraden uitsluitend doen ten aanzien van hun eigen burgemeester. Het feit dat de voorzitter een aantal exclusieve verantwoordelijkheden en rechten krijgt bij de verschuiving naar bovenlokaal niveau, ontslaat gemeenten niet van hun lokale verantwoordelijkheden.

2 Bron: Factsheet burgemeester in rampen- en crisistijd, Veiligheidsberaad obv de Wet Veiligheidsregio’s.


Afbeelding 2) overzicht brongebied

Afbeelding 3) Topografische kaart


2.2 Algemene aandachtspunten zeer grote brand Chemie-Pack Het incident brengt verschillende aandachtspunten met zich mee: in het bijzonder milieu aspecten als gevolg van de brand en het vrijkomen van stoffen. Inzet externe adviseur: DCMR Op initiatief van de directeur Veiligheidsregio is vanuit de DCMR een externe adviseur toegevoegd aan het ROT. Deze externe adviseur heeft adviezen uitgebracht met betrekking tot verschillende milieu-aspecten (plannen van aanpak verwijdering, metingen, saneringen water en bodem, etc.). Daarmee wordt een extra kwaliteitsimpuls gegeven, zonder in de bevoegdheden van partijen te treden. Verschillende plannen zijn door de DCMR van een advies voorzien. Aanpak: fasering i.v.m. bedreiging milieu/volksgezondheid Gezien de aard van de ramp is bezien op welke wijze de dreiging voor milieu en volksgezondheid zo snel mogelijk kon worden verminderd en/of weggenomen. Het RBT heeft op basis van een plan van aanpak Milieu aangedrongen op versnelde uitvoering. In relatie tot bijv. afpompen van sloten en riolering (beiden beïnvloedt door bluswater), waterzuivering van oppervlaktewater in de havens etc. is dit ook, soms onder verwijzing naar de mogelijke inzet van bestuursdwang, in uitvoering genomen. Het Havenschap (beheerder openbare ruimte in opdracht van de gemeente), het Waterschap, Rijkswaterstaat en de gemeente hebben de, sanering voor zover mogelijk en toegestaan, ter hand genomen. De juridische status van verschillende aspecten, bijv. het eigendom van het in een tankschip opgeslagen verontreinigd bluswater uit sloten en riool, is daarbij ondergeschikt gemaakt aan de voortgang van de aanpak in het kader van de veiligheid (volksgezondheid e.d.) en daarmee even “geparkeerd”. Naarmate de tijd voorschrijdt, is de juridische positie van de eigenaar van het bedrijf van invloed op de verdere aanpak van de sanering. Tegen de achtergrond van aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid moet het bedrijf in de positie worden gebracht om bijv. de sanering van bedrijfsterreinen en opruimen van verontreinigingen zelf te kunnen oppakken. De snelheid van sanering wordt daarmee beïnvloed en de gemeente heeft in haar schrijven aan het bedrijf Chemie-Pack kaders gesteld. Chemie-Pack werkte tot 27 januari 2011 mee en heeft opdracht gegeven om voor verschillende locaties een plan van aanpak voor de sanering op te stellen. Op vrijdag 28 januari is duidelijk geworden dat Chemie-Pack niet over voldoende financiële middelen beschikt om het opdrachtgeverschap voort te zetten. Het opdrachtgeverschap voor verdere sanering komt daardoor weer bij de overige partijen te liggen (toepassing bestuursdwang richting Chemie-Pack). Bijzonder aandacht vergt het bedrijfsterrein van Chemie-Pack dat door het Openbaar Ministerie is aangewezen als Plaats Delict en waar een onderzoek is uitgevoerd. Ten tijde van het onderzoek kon er dus geen ruiming van de verontreiniging (slurry) plaatsvinden. Wel is in deze periode door Wilchem (in opdracht van Chemie-Pack) verontreinigd water afgevoerd en in opslag gezet in het binnenvaartschip “Pafos”. De inschatting (DCMR) is dat gezien de nalevering/in elkaar overvloeien vanuit het terrein Chemie-Pack naar de omliggende percelen (Wärtsila en Martens en Van Oord); de sanering van de slurry kan het beste in één keer op het hele terrein plaatsvinden. Met de afronding van de werkzaamheden op het plaats delict is het eigendom en beschikkingsrecht weer bij de juridische eigenaar komen te liggen. Betrokken gebied Direct verontreinigd: Chemie-Pack (voorheen Plaats Delict)

Wärtsila Deel van Martens en van Oord

Indirect verontreinigd:

Sloten (water/bodem) Rioolstelsel (inhoud) Havens (water/bodem) Openbare ruimte (wegen, groenvoorziening, spoorlijn etc) Onduidelijkheid omtrent beïnvloeding van bodem onder de terreinen en het grondwater.


3. Stand van zaken Zeer grote brand Chemie-Pack Om tot verschillende aandachtsvelden te komen voor het incident en een gestructureerde overdracht zijn er clusters/aandachtsvelden onderkend. De clusters zijn: gezondheid, milieu (water, bodem, lucht), communicatie, juridische zaken en aansprakelijkheden, financiën, onderzoek, operatie incidentlocatie. Per cluster is aan de hand van 7 vragen gepoogd een beeld van de stand van zaken te schetsen:

1) Wat is het probleem en waar doet het zich voor? 2) Wie is bevoegd gezag en/of wie heeft het nu opgepakt? 3) Zijn er reeds financiële verplichtingen (wie) en/of juridische afspraken? 4) Welke spelers/partners zijn er verder betrokken? 5) Wat is er ondertussen aan het probleem gebeurd? 6) Wat zijn de concrete plannen voor het vervolgtraject / wat is inmiddels gereed voor de

verdere aanpak? 7) Wie is contactpersoon, waar is de aanvullende informatie te vinden i.c. raadplegen?

Deze clustering is tot stand gekomen in overleg met de leden van het Regionaal Operationeel Team.

In de volgende tabel wordt tegen de achtergrond van de plannen van aanpak en werkwijze in het ROT een overzicht geschetst. Op dit moment 7 februari blijkt dat: (Gedeeltelijk) Afgerond

De sanering van water en waterbodem, sloten en havens nagenoeg (op een klein gedeelte van de Vlasweg na) is afgerond.

Het rioolsysteem is gereinigd en weer in gebruik op de huisaansluitingen en terreinafvoer van Chemie-Pack en Wärtsila na.

De installatie van meetapparatuur voor het onderdeel luchtkwaliteit is afgerond. Er was een gezondheidskundig actiecentrum (start in week 3 en gesloten in week 4) op het

bedrijventerrein ingericht. Sanering van de oppervlakkige verontreiniging in de openbare ruimte is afgerond (op 3 febr).

In uitvoering Plannen van aanpak voor de sanering van de oppervlakkige verontreiniging op het terrein van

Wärtsila en het voorterrein van Chemie-Pack zijn vastgesteld. Planning uitvoering onbekend. Er vindt permanente bemonstering van de luchtkwaliteit plaats gedurende de sanering. Vanaf

week 5 is de meetapparatuur voor het afnemen van metingen voor het onderdeel luchtkwaliteit operationeel voor de komende 6 maanden.

De eventueel negatieve beïnvloeding van bodem en grondwater op de plaats van het incident en de door bluswater beïnvloede directe omgeving als vervolg stap onderzocht zal moeten worden.

Het actiecentrum bedrijfsgezondheidszorg is tot 9 februari 2011 op werkdagen bereikbaar tussen 09.00-17.00 via het tel.nr. 06-2251 6268. Vanaf 9 februari worden de medewerkers van de bedrijven naar hun huisarts of Arbo-arts doorverwezen.

In voorbereiding De plannen van aanpak voor de sanering van de oppervlakkige verontreiniging (Slurry/Sludge)

op het terrein van Chemie-Pack als mede de verontreinigde eenheid grond op het derde bedrijfsterrein (Martens en Van Oord) worden voorbereid.

Aandachtpunt: Opslag van water, slurry en verontreinigde grond (o.a. waterbodem) in depot mede irt tot de

kosten verbonden aan de opslag. Er is nog niet duidelijke welke saneringstechniek kan worden toegepast als mede welke bedrijf

de sanering kan uitvoeren van de opgeslagen verontreinigde stoffen. De reiniging van de huisaansluitingen alsmede de riolering op de terreinen van Wartsila en

Chemie-Pack dient nog plaats te vinden.


Overzicht plannen van aanpak om te komen tot sanering Datum: 7 februari 2011 Locatie

Status (opsteller) Advies DCMR

Akkoord Wie wanneer

Uitvoering

Status

Water in sloten Wilchem in opdracht van Waterschap

n.v.t. 08-01-11 ROT Spoedeisende bestuursdwang iov Waterschap

Wilchem afgerond. Sloten zijn schoon Water opgeslagen in depot

Waterbodem sloten

Wilchem in opdracht van Waterschap

10-01-2011 acc. 11-01-11 ROT 14-01-11 RBT (mandaat)

Afgerond uiterlijk 7 februari 2011

Slootbodems zijn schoon geschraapt (afronding 22-1-2011). Verontreinigd slib is tijdelijk opgeslagen en zal in een later stadium worden verwerkt. Taluds worden hersteld en zijn naar verwachting voor 7 februari gereed

Water - Nrd. IH 3 - Roode Vaart

RWS n.v.t. 08-01-11 ROT Nrd IH 14-01 gereed Roode Vaart 21-01 gereed

Sanering oppervlaktewater Rijkswateren gereed

Waterbodem - Nrd. IH - Roode Vaart

RWS n.v.t. (desk RWS)

15-01-11 ROT Nrd IH start 18-1 Gereed 22-01

- Nrd. IH afronding 22-01 - Roode Vaart na bemonstering geen

verontreinigde waterbodem in relatie tot zeer grote brand CP aangetroffen, geen sanering nodig (21 januari 2011)

Riolering Geen PvA. Er is direct opgetreden.

n.v.t. 06-01-2011 Havenschap in overleg met waterschap + gemeente

Gereed 09-01-11 Afgehandeld op de huisaansluitingen en terreinafvoer van Chemie-Pack en Wärtsila na.

3 Noordelijke Insteek Haven


Locatie

Status (opsteller) Advies dcmr

Akkoord Wie wanneer

Uitvoering

Status

PvA Rasenberg (in opdracht van gemeente).

13-01 akkoord ROT 14-01 Niet van toepassing Vangnet bij geen initiatief Chemie-Pack

PvA Firma Mourik (in opdracht van Chemie-Pack (CP)

Geen Geen Stop gezet Stand van zaken 27 jan: gaat niet door omdat Chemie-Pack geen opdrachten meer verstrekt

Chemie-Pack (CP)

PvA Firma Mourik in opdracht van gemeente

Voorterrein:03-02

Voorterrein: 03-02 Opdrachtverlening door gemeente in voorbereiding

In voorbereiding, waarschijnlijk in totaalpakket met aangrenzend perceel Wärtsila.

PvA Wärtsila (in opdracht van CP)

17-01 in overleg gemeente + RMD

Stop gezet Stand van zaken 27 jan: gaat niet door omdat Chemie-Pack geen opdrachten meer verstrekt

Wärtsila

PvA Firma Mourik in opdracht van gemeente

03-02 ROT 03-02 Opdrachtverlening door gemeente in voorbereiding

In voorbereiding, waarschijnlijk in totaalpakket met aangrenzend perceel CP.

Martens en Van Oort (MvO) PvA MvO terrein (Firma Mourik in opdracht van CP)

17-01 in overleg gemeente + RMD

ROT 17-01 Start 19-01-11 Stand van zaken 27 jan: Sanering slurry gereed. Afgegraven grond staat in depot op terrein MvO. Thans alleen nog beheersmaatregelen t.b.v. afvalwater.

Afvoer overhoogte Martens en Van Oort (MvO)

PvA Milieu Actiecentrum Moerdijk

13-01 ROT 13-01 Gereed Afgehandeld

Concept PvA (van Arcadis in opdracht van havenschap)

Niet van toepassing Vangnet bij geen initiatief Chemie-Pack Verontreiniging openbare terreinen

PvA in opdracht van CP Vervolgopdracht door gemeente Moerdijk (uitvoering bestuursdwang)

24-01 ROT 24-01 Aangevangen in opdracht van CP. 26 jan gestopt wegens intrekken opdracht CP. Mondelinge vervolgopdracht van gem. Moerdijk op 31 jan. Schriftelijk aansluitend.

De spoorbaan is gereinigd. De berm tussen de hekken en de spoorbaan en tussen de spoorbaan en de weg worden in week 4 i.o.v. Moerdijk van slurry ontdaan. Op 31 jan. werkzaamheden gestart en volgens planning 2 febr. gereed.


3.1 Gezondheidszorg 1. Wat is het probleem en waar doet het zich voor? Fysieke klachten tijdens en na de brand: - Onwelwordingen ten tijde van de brand bij medewerkers van bedrijven die in de rook lagen. - Bij een aantal hulpverleners zijn tijdens en na de brand klachten opgetreden. - Bewoners melden fysieke klachten in de regio Zuid Holland Zuid, in de regio Midden- en West- Brabant is dit niet het geval. - In de week na de brand geven medewerkers van omliggende bedrijven klachten aan, een klachtenplot is beschikbaar. Opgepakt door GAGS en bureau GMV van GGD’en Brabant/Zeeland:

Meldingen van bewoners, hulpverleners (via Arbo) en medewerkers bedrijventerrein worden geregistreerd en geholpen via bestaande medische lijnen (huisarts, GGD, ARBOdiensten).

Overige vragen over de brand (bijv. mag ik groenten uit mijn moestuin eten) worden beantwoord.

Q&A lijst opgesteld. -12 Januari zijn hulpverleners van brandweer, politie en Milieu Ongevallen Dienst (RIVM) ziek geworden . De klachten deden denken aan een voedselvergiftiging. De afdeling infectieziektebestrijding van de GGD West-Brabant heeft monsters genomen en onderzoek uitgevoerd. Labuitslag vrijdag 14 januari: De infectie is veroorzaakt door het Noro-virus. Er is geen relatie met evt. vrijgekomen toxische stoffen ten gevolge van het incident. 2. Wie is bevoegd gezag en/of wie heeft het nu opgepakt? Het bevoegd gezag vanuit de GGD/GHOR is de directeur Publieke Gezondheid (= directeur GGD en tevens directeur GHOR). 3. Welke financiële verplichtingen zijn aangegaan en/of juridische afspraken gemaakt? - Personele uren medewerkers GHOR en RAV. - Personele uren medewerkers GGD, GMV, GAGS, Arbodiensten. 4. Welke spelers/partners zijn er verder betrokken Voor Bureau GMV, GGD’en Brabant/Zeeland: GHOR; RIVM, met name het centrum voor Gezondheid en Milieu; GGD Zuid Holland Zuid (Ben de Haan, hoofd afd AGZ en met afd epi, C. Kenens); Dhr. Eric Stevens, huisartsenkring West Brabant; Intern GGD West Brabant: Team epidemiologie, Centrum P&D, ICA; Arbodiensten; Gemeente Moerdijk; Industrie en Havenschap Moerdijk. 5. Wat is er ondertussen aan het probleem gebeurd (hoofdlijnen) Gezondheidskundig advies: - Gezondheidskundig advies m.b.t. vrijgekomen toxische stoffen (lucht, bluswater (ook in kelders omliggende bedrijven, schuimdeken) - In eerste instantie: mensen met klachten moeten zich melden via bestaande medische lijnen (huisarts, GGD, ARBOdiensten). Hen wordt geadviseerd een standaard screeningsvragenlijst (bron: RIVM) te laten invullen. Deze is vanaf 12 januari breed beschikbaar gesteld (Plan van aanpak registratie aard en omvang van de waargenomen (individuele) klachten: vragenlijsten, 12 jan 2011, 16:25). - Vanaf maandag 17 januari: werknemers van omliggende bedrijven kunnen zich bij klachten of vragen melden bij het gezondheidskundig actiecentrum. Zij worden hier geregistreerd en worden medisch onderzocht door een arts.


Communicatie via/ism het Bureau GMV van de GGD West Brabant en/of GAGS - Fysieke aanwezigheid medewerker Bureau GMV ter ondersteuning/meewerkend voorman bij gemeente Moerdijk op 6 jan en bij Havenschap op 10 jan - Informatiebijeenkomsten : - bewoners kern moerdijk 8-1-2011; - politie 9-1-2011; - brandweer + RAV 9-1-2011 + 10-1 avond rest brandweer; - waterschap 10-1-2011; - havenschap 10-1-2011; - Rijkswaterstaat 11-1-2011; - bedrijven op het terrein van het Havenschap Moerdijk 12-1-2011; - KLPD, Zeist 12-1-2011; - contactavond van bestuur van de gemeente Moerdijk voor de bewoners 25-1-11. - Informatiebrief aan:

- bewoners (via gemeente, eerste brief met input van Bureau GMV). Tot nu toe 6 brieven (6 jan, 9 jan, 11 jan, 20 jan, 26 jan, 27 jan);

- huisartsen gemeente Moerdijk 6-1-2011; - hulpverleners 7-1-2011;

- huisartsenpost 7-1-2011; - Arbo-artsen 8-1-2011; - RAV personeel; - Rijkswaterstaat; - Defensie;

- Huisartsen Midden- en West Brabant via Huisartsenkring West Brabant (Erik Stevens) naar alle aangesloten huisartsen, 12-1-2011; - Nieuwsflits Actiecentrum Bedrijfsgezondheidszorg: 19-1, 21-1, 26-1, 31-1.

6. Wat staat er in de steigers / ligt op de plank klaar

Plan van aanpak m.b.t. registratie aard en omvang van de waargenomen (individuele) klachten bij 1. hulpverleners, 2. medewerkers bedrijventerrein en 3. omwonenden is opgesteld door het Bureau GMV van de GGD West Brabant. Er is tijdelijk een call center ingericht om vragen over de vragenlijst te beantwoorden. Vragenlijsten zijn uitgezet bij arbodiensten en huisartsen. Tevens geplaatst op de websites van de GGD West Brabant, GGD Zuid Holland Zuid en crisis.nl. Dataverzameling, analyse en rapportage zal door Bureau GMV i.s.m. GGD West Brabant, GGD ZHZ uitgevoerd worden. (Huidige planning: metingen tot 2 februari, daarna verwerking, eindrapportage beschikbaar 23 februari.)

Woensdag 19 januari heeft afstemming plaatsgevonden van GGD/Bureau GMV en RIVM. Op basis van een beoordeling van de aard, ernst en omvang van de gezondheidsklachten en de vraag naar zorg via de bestaande medische lijnen is een advies opgesteld voor het RBT m.b.t. de noodzaak tot het verder intensiveren van de actieve monitoring (d.m.v. het actief verspreiden van de huidige screeningsvragenlijst onder bewoners). Conclusie: de beoordeling geeft geen aanleiding tot verdere intensivering van de actieve monitoring.

Stand van zaken: Communicatie gedurende het onderzoek naar zorgketen, met name huisartsen en arbo-

artsen: Huisartsen zijn benaderd via een brief en via de huisartsenkring West Brabant (zie boven). De GGD heeft via een belronde onder de huisartsenpraktijken de daar gemelde gezondheidsklachten geїnventariseerd. De vier arbodiensten (ArboNed, ArboUnie, Achmea, Maetis) zijn telefonisch benaderd door Bureau GMV. Indien niet bereikt, is een email verzonden, met het verzoek meldingen van hulpverleners met gezondheidsklachten door te geven aan de GGD en hulpverleners en hen de screeningsvragenlijst te laten invullen. Er ligt een voorstel om hulpverleners met klachten opnieuw te benaderen om na te gaan of er zich mogelijk ook op termijn nog problemen zullen of kunnen voordoen bij hulpverleners.

Advies: koppeling permanente luchtmonitoring en monitoring gezondheidsklachten: Dit is geborgd in het Nazorgproject, cluster Gezondheidszorg.

Afstemming zuid Holland zuid (GGD, huisartsen, arbodiensten): Op uitvoeringsniveau vindt regelmatig afstemming plaats over de meldingen van gezondheidsklachten en de vragenlijsten. Meldingen van GGD ZHZ en GGD Rotterdam worden


doorgestuurd naar Bureau GMV en integraal verwerkt in een rapportage. Vragenlijsten die binnenkomen bij de GGD ZHZ worden verstuurd naar Bureau GMV voor centrale verwerking en analyse.

Expertise GHOR Twente aangeboden m.b.t. onderzoek (Wim Meierink): Tot op heden nog geen gebruik gemaakt van dit aanbod.

Rol externe onderzoeksorganisaties Centrum voor gezondheidsonderzoek na Rampen/Nivel/Julius centrum: Het RIVM (met consultatie van de Expertgroep van Centrum voor Gezondheidsonderzoek na Rampen), heeft geadviseerd over gezondheidsonderzoek (d.d. 8 jan, 11 jan, 13 jan en 17 jan).

Verhoogde gehaltes lood vragen om meer voorlichting: GAGS heeft hierover op 12 januari geadviseerd in overleg met toxicoloog RIVM. Dit advies is overgenomen door RIVM.

Update Q&A lijst op basis van meest recente onderzoeksresultaten en binnengekomen vragen bewoners: Bureau GMV heeft input geleverd voor Q&A lijst n.a.v. vragen bewoners. RIVM heeft Q&A lijst aangevuld op basis van meest recente onderzoeksresultaten.

7. Wie is informant/contactpersoon, waar is aanvullende informatie opgeslagen? GHOR Midden-en West-Brabant: Jos de Laat (adjunct directeur

GHOR) Bureau GMV, GGD’en Brabant/Zeeland: Ellis Franssen (manager) Afd Infectieziektebestrijding GGD West-Brabant: Ina Klingenberg (programmamanager) GAGS: via GHOR RAV: Caspar van den Brandt

(clustermanager) Huisartsen en huisartsenposten: Ellis Franssen (manager GMV)

Ineke Welschen (Ketenzorg GHOR) Arbodiensten: Ellis Franssen (manager GMV)

Ineke Welschen (Ketenzorg GHOR) N.b. Beschikbare documenten: - Lijst van hulpverleners van RAV en GHOR die ter plaatse geweest zijn; - Contactgegevens betrokken Arbodiensten is beschikbaar bij bureau GMV; - Lijst Q&A beschikbaar; - Vertaling adviezen BOTMI rapport voor de GHOR beschikbaar. - Plan van aanpak GMV en advies gezondheidsonderzoek - BOT-Mi adviezen beschikbaar (zie bijlagen voor overzicht, beschikbaar bij de GHOR).


Meldingenoverzicht d.d. 25-1-2011 Naar aanleiding van de brand bij Chemiepack te Moerdijk op 5 januari 2011 zijn door bewoners, hulpverleners en medewerkers werkzaam op het industrieterrein gezondheidsklachten gemeld bij GGD, arbodienst of huisarts. Hieronder vindt u een update van het aantal binnengekomen meldingen bij GGD’en ZHZ, WB en Rotterdam. Binnengekomen meldingen in de tijd In onderstaande grafiek is het aantal binnengekomen meldingen bij de GGD ZHZ, GGD WB en GGD Rotterdam in de tijd weergegeven tot en met 25 januari 2011.

Totaal aantal binnengekomen meldingen bij GGD'en 25-1-2011

1953

222

150

0

50

100

150

200

250

GGD'en totaal GGD ZHZ Bureau GMV (WB) GGD Rotterdam

In onderstaande tabel wordt het aantal meldingen per GGD weergegeven die op een bepaalde datum zijn binnengekomen. Opgemerkt wordt dat er een kleine correctie plaatsgevonden heeft in de registratie vanuit de GGD Rotterdam (meldingen waren op een verkeerde datum geregistreerd). Voor de toename in meldingen op 14 januari is niet een duidelijke verklaring te geven. Zoals uit het overzicht blijkt, neemt het aantal meldingen af; zowel bij de GGD WB als bij de GGD Rotterdam zijn er vanaf 21januari geen meldingen meer binnengekomen. Op 19-1 zijn bij de GGD ZHZ nog 5 meldingen binnengekomen. Deze hadden met name te maken met de verandering in restrictie > 10 km. Ook bij deze GGD neemt het aantal meldingen af; vanaf 21 januari is er per dag nog maar 1 melding binnengekomen.

Verloop aantal binnengekomen meldingen

0

15

10

22

8

31

21

17

1

53

1 1 11 12

10

12

10

8

12

1 10 0 00

2 2 2 2

0 0

10

10 0 0 0 0 0

14

4

0

5

10

15

20

25

30

35

5-ja

n

6-ja

n

7-ja

n

8-ja

n

9-ja

n

10-ja

n

11-ja

n

12-ja

n

13-ja

n

14-ja

n

15-ja

n

16-ja

n

17-ja

n

18-ja

n

19-ja

n

20-ja

n

21-ja

n

22-ja

n

23-ja

n

24-ja

n

25-ja

n

GGD ZHZ

Bureau GMV (WB)

rotterdam


GGD ZHZ: vooral meldingen van burgers en scholen/kinderdagverblijven. De laatste groep vraagt met name

naar hoe te handelen. Elke melder is gevraagd of hij bezorgd is. Op 25 januari, 17:00 uur geeft 53 % (n=78) van de

melders aan bezorgd te zijn. Daarnaast is gevraagd of men gezondheidsklachten heeft die men zelf relateert aan de brand in Moerdijk. 41 % van de melders (n=60) geeft aan gezondheidsklachten te ervaren die zij in relatie brengen met de brand. Meest genoemd: hoofdpijn, keelpijn, prikkende ogen, luchtwegklachten, prikkende tong en lippen. Opgemerkt wordt dat het totaal aantal meldingen binnengekomen bij de GGD ZHZ op 150 staat. In onderstaande opsplitsing worden 149 meldingen vermeld. Bij de GGD ZHZ wordt nagegaan waar de afwijking door wordt veroorzaakt.

Onderscheid meldingen GGD ZHZ naar bezorgdheid/gezondheidsklachten

25-1-2011, 17:00

7861

17 48

5440

0

20

40

60

80

100

120

140

160

Bezorgdheid Gezondheidsklachten

niet bekendneeja

GGD WB en GGD Rotterdam: In afwijking op de registratie bij GGD ZHZ (zie boven) is bij de melders die gezondheidsklachten

hebben niet apart geregistreerd of ze ook bezorgd zijn. Dus: mensen die gezondheidsklachten melden kunnen ook bezorgd zijn.

De zelfgerapporteerde klachten van de melders hebben met name betrekking op irritatie van luchtwegen/ benauwdheid, irritatie van ogen, keelpijn, hoofdpijn, vieze smaak en huidklachten.

Onderscheid meldingen GGD WB & GGD Rotterdam naar bezorgdheid en gezondsheidsklachten25-1-2011, 17:00 uur

17

9

32

6

4

4

0

10

20

30

40

50

60

WB R'dam

andersgezondheidsklachten, mogelijk ook bezorgdbezorgd


Actiecentrum Bedrijfsgezondheidszorg Sinds de opening van het Actiecentrum Bedrijfsgezondheidszorg op het Moerdijkse haventerrein op maandag 17 januari jl., bezochten 28 medewerkers van bedrijven aldaar (en vier hulpverleners) het spreekuur van het Actiecentrum Bedrijfsgezondheidszorg. Medewerkers met gezondheidsklachten of vragen over hun gezondheid naar aanleiding van de brand bij Chemie Pack kunnen tot 9 februari 2011 op werkdagen tussen 9.00 en 17.00 uur contact opnemen met het Actiecentrum via telefoonnummer 06 - 2251 6268. Zij kunnen telefonisch ook een afspraak (laten) maken voor het spreekuur met de bedrijfsarts. Het voorlopig laatste spreekuur staat gepland op dinsdag 1 februari a.s. Tot op heden heeft zich een werknemer hiervoor aangemeld. Voor medewerkers die dan niet in de gelegenheid zijn het spreekuur te bezoeken, zoekt het Actiecentrum samen met hen naar een passende oplossing op een ander moment. Het actiecentrum Bedrijfsgezondheidszorg blijft tot 9 februari operationeel. De meest gemelde klachten van werknemers zijn irritatie van ogen en van de bovenste luchtwegen. Indien nodig, zijn medewerkers tijdens het spreekuur door de bedrijfsarts doorverwezen naar hun huisarts en/of er is verdere actie uitgezet. Bezoekers spreekuur datum 17-jan 18-jan 19-jan 20-jan 21-jan 24-jan 25-jan 26-jan 27-jan 28-jan aantal 4 2 5 4 1 1 6 0 5 geen

spreekuur Alle bezoekers van het spreekuur vulden een RIVM/GGD vragenlijst in. De GGD gaat de gezondheidsgegevens die naar aanleiding van deze screeningsvragenlijsten, klachtenmeldingen en spreekuren zijn verzameld, analyseren. Afhankelijk van de resultaten van de analyse, vindt eventueel verdiepend gezondheidsonderzoek plaats. Vanaf woensdag 9 februari worden medewerkers verwezen naar hun huisarts of Arbo-arts. Met algemene gezondheidsvragen kunnen zij, evenals de huis/Arbo-artsen, terecht bij Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid GGD'en Brabant/Zeeland via telefoonnummer 0900 – 368 6868 (lokaal tarief). Het Actiecentrum Bedrijfsgezondheidszorg is een initiatief van de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR) en Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) en is ingericht in opdacht van de Veiligheidsregio Midden en West Brabant.


3.2 Milieu

A. Onderdeel Water: Oppervlaktewater

1. Wat is het probleem en waar doet het zich voor? 2. Wie is bevoegd gezag en/of wie heeft het nu opgepakt? 3. Zijn er reeds financiële verplichtingen (wie) en/of juridische afspraken? 4. Welke spelers/partners zijn er verder betrokken? 5. Oplossingsrichtingen 6. Plan van aanpak 7. Wie is contactpersoon, waar is de aanvullende informatie te vinden i.c. raadplegen?

1) Probleemstelling en locatie Zware verontreiniging van sloten (water en waterbodem) aan de Vlasweg en Oostelijke Randweg door afspoeling bluswater uit percelen en hemelwaterafvoeren. Verontreiniging van de insteekhaven Roode Vaart en Noordelijke insteekhaven (water en waterbodem), eveneens door afstroming van verontreinigd bluswater. Tevens heeft verontreiniging van het rioolstelsel plaatsgevonden en zijn de hemelwaterafvoeren eveneens vervuild. 2) Bevoegd gezag

Locatie: Bevoegd gezag: Aspect:

1 Sloten-watergangen Waterschap Brabantse Delta Waterkwaliteit/waterbodem 2 Noordelijke insteekhaven

Insteekhaven Roode Vaart Rijkswaterstaat Waterkwaliteit/waterbodem

3 Rioolstelsel (Havenschap Moerdijk) Gemeente Moerdijk (Beheerder: Havenschap)

Waterkwaliteit en slib rioolsysteem

2.1 Oppervlaktewater binnen de terreinen van Havenschap: Waterschap Brabantse Delta (sloten en watergangen). 2.2 Oppervlaktewater Insteekhaven Roode Vaart en Noordelijke Insteekhaven: Rijkswaterstaat Bevoegd gezag voor het oppervlakte water (Insteekhaven Roode Vaart en Noordelijke insteekhaven) is conform de Waterwet: Rijkswaterstaat. 2.3 Rioolstelsel Bevoegd gezag is de gemeente Moerdijk, waarbij Havenschap Moerdijk de uitvoering opgedragen heeft gekregen. De verantwoordelijkheid voor de hemelwaterafvoeren ligt bij de eigenaren/gebruikers van de individuele bedrijfspercelen. 3) Financiële verplichtingen en/of juridische afspraken Het Waterschap Brabantse Delta heeft Wilchem B.V. alsook Van Gansewinkel opdracht verleend en is hiermee financiële verplichtingen aangegaan. De opdracht omvat verwijdering, opslag en verwerking van verontreinigd oppervlaktewater en waterbodem. Opslag van verontreinigd water en waterbodem vindt plaats bij ATM. Het Waterschap Brabantse Delta heeft op 6 januari 2011 via spoedeisende bestuursdwang Chemie Pack aansprakelijk gesteld voor verontreiniging van oppervlaktewater en waterbodem en voor de kosten van verwijdering, opslag en verwerking van verontreinigd water en waterbodem inclusief de herverontreiniging. Waterschap Brabantse Delta heeft in vervolg op de spoedshalve aanschrijving aan Chemie Pack een vervolgbrief aan Chemie Pack gestuurd, waarin het bedrijf aangezegd wordt de aanbieding van het bluswater, verontreinigd hemelwater en verontreinigde slootbodems met alle gemaakte en te maken kosten voor haar rekening te nemen. Chemie Pack heeft hierop negatief gereageerd richting het Waterschap op 27 januari 2011. Vervolgens heeft het Waterschap op 28 januari 2011 de


voorbereidingen gestart voor de aanbesteding van de verwerking van het opgeslagen bluswater en verontreinigd hemelwater. Van Gansewinkel, die in opdracht van en Waterschap en Havenschap heeft gezogen weet precies welke hoeveelheden in opdracht van wie zijn ingenomen en aangeboden aan ATM. Het Havenschap heeft van Gansewinkel opdracht verstrekt en is hiermee een financiële verplichting aangaan met van Gansewinkel. De opdracht omvat verwijdering, opslag, verwerking van het rioolwater en reiniging van het rioolstelsel. Rijkswaterstaat heeft voor de waterzuivering aannemer De Jong de opdracht gegeven om reinigingswerkzaamheden uit te voeren op de beide hiervoor genoemde locaties. Dit geldt ook voor de geplaatste schermen in de beide insteekhavens. 4) Overige partners - ATM (opslag): in totaal is er sprake van ca. 30.000 m3 licht en zwaarder verontreinigd bluswater. - Provincie Noord-Brabant (bevoegd gezag ATM) - Gemeente Moerdijk 5) Oplossingsrichtingen 5.1 Waterkwaliteit en waterbodem sloten en watergangen (Waterschap Brabantse Delta) In opdracht van Waterschap Brabantse Delta is Wilchem B.V. ingehuurd voor de coördinatie en uitvoering van afvoer, opslag en verwerking van verontreinigd water. In de eerste uren van de brand is tevens bluswater afgevoerd door Van Gansewinkel. Er is onderscheid gemaakt in zwaar verontreinigde sloten waar bluswater is ingestroomd danwel tijdelijk is opgeslagen (langs Vlasweg en deel sloten langs Oostelijke Randweg (het overzicht is bij RWS opvraagbaar) en licht verontreinigde sloten (overige). Er is een monitoringsplan opgesteld voor waterkwaliteit van sloten. De overzichtskaart van de meetpunten is op te vragen bij de contactpersoon van het Waterschap. Ter voorkoming van verdere verspreiding van bluswater zijn sloten gecompartimenteerd via dammen en schotten (5-6 januari 2011). Er is een saneringsplan opgesteld voor sanering van verontreinigd water en waterbodem. Dit plan omvat verwijdering, opslag en verwerking van verontreinigd water en waterbodem. Dit plan is voorzien van een positief advies van ROT en DCMR. Het bluswater is afgevoerd en opgeslagen. Nalevering van hemelwater heeft gezorgd voor herverontreiniging van de sloot langs de Vlasweg. Ook dit water is afgevoerd. Vanaf 11 januari 2011 is gestart met sanering van hemelwaterafvoeren (huisaansluitingen) en sanering van de waterbodem van verontreinigde sloten en watergangen. Het water van licht verontreinigde sloten is afgevoerd naar het riool, nadat de waterkwaliteit goed genoeg is bevonden gedurende periode 7-1-2011 tot en met 14-1-2011. De waterkwaliteit van deze sloten is thans dusdanig aan het verbeteren dat lozing op rijkswater mogelijk is. RWS heeft een verdergaande zuivering geëist voordat lozing op rijkswater mag plaatsvinden. (Zie 3.6.4 punt 2) 5.2 Waterkwaliteit en waterbodem Roode Vaart en Noordelijke Insteekhaven (Rijkswaterstaat) Waterkwaliteit Er zijn door de aannemer van Rijkswaterstaat schermen geplaatst in het oppervlakte water bij beide locaties om de verontreiniging beheersbaar te houden en af te schermen van het overige oppervlaktewater. Ook heeft Rijkswaterstaat de aannemer de opdracht gegeven zuiveringsinstallaties te plaatsen op beide locaties om het water te reinigen. De stand van zaken is dat de waterkwaliteit van de Noordelijke insteekhaven onder de norm zit en verdergaande zuivering niet nodig is. Door de extra installatie te verplaatsen naar de Roode Vaart is inmiddels daar de zuivering van het oppervlaktewater versneld afgerond. De schermen die geplaatst waren, zijn ondertussen verwijderd. Op 21 januari zijn de belemmeringen voor de scheepvaart door RWS opgeheven.


Waterbodem Er zijn waterbodemmonsters genomen. Vooruitlopend op de uitkomsten van de analyseresultaten en de uitkomst wie verantwoordelijk is voor de sanering van de waterbodems in beide haven bekkens, is door Rijkswaterstaat een plan van aanpak voor de bodemsanering opgesteld. Dit plan is aan 2 aannemers voorgelegd met het verzoek hier een prijs op af te geven. Chemiepack is in de gelegenheid gesteld deze sanering uit te voeren. Het Waterschap, Havenschap en Rijkswaterstaat hebben afgestemd dat het plan kan worden uitgevoerd wanneer Chemiepack dit niet zelf doet. Het plan is ter advisering voorgelegd aan DCMR en het ROT. Het ROT heeft op 17 januari ingestemd met dit plan van aanpak. Door Rijkswaterstaat is middels spoedeisende bestuursdwang aan Chemie-Pack, de gelegenheid gegeven hun zienswijze hierop kenbaar te maken, daarvan is door Chemie-Pack geen gebruik gemaakt. Vervolgens is door Rijkswaterstaat opdracht gegeven aan de laagste inschrijver voor de uitvoering van de waterbodemsanering, t.w. Martens en Van Oord. De uitvoering is gestart op 20 januari 2011 en inmiddels afgerond. De Roode Vaart is door afstroming van bluswater verontreinigd. De verontreiniging bestond met name uit vluchtige organische componenten (VOC’s) en gering verhoogde waarden aan zware metalen. Op 7 januari is de Roode Vaart afgesloten met een scherm en op 10 januari was een waterzuiveringsinstallatie operationeel. De zuivering is ingezet in een zogenaamde nier-functie en had een rendement van ruim meer dan 90%. Nadat geconstateerd was dat de verontreinigende stoffen waren teruggebracht tot onder de norm is op 20 januari besloten de zuivering te stoppen en het scherm weg te halen. Voor wat betreft de Roode Vaart wordt vooralsnog geconcludeerd dat de analyseresultaten geen aanleiding geven om te veronderstellen dat de brand heeft geleid tot een hogere verontreinigingsklasse vd waterbodem. Wel zal op een later moment opnieuw een bemonstering uitgevoerd worden om definitief uit te sluiten dat de brand heeft geleid tot een hogere verontreinigingsklasse van de waterbodem. 5.3 Riolering (Havenschap als beheerder iov gemeente) In nauw overleg met Rijkswaterstaat en Waterschap Brabantse Delta is het rioolstelsel leeggemaakt en vervolgens gereinigd en geïnspecteerd waar dat mogelijk was. Het deel van het rioolstelsel aan de Vlasweg nabij het plaats incident, moet nog schoongemaakt worden en is nog afgesloten van het rioleringsstelsel. De reiniging van de individuele hemelwaterafvoeren (in opdracht van Waterschap Brabantse Delta en Havenschap) is afgerond. Na afronding van de reiniging van het rioolstelsel op het terrein van Martens en van Oord op 14 januari 2011 is in overleg met Rijkswaterstaat, en op basis van een analyse van het watermonster, de stop uit het lozingspunt op de haven gehaald. Het schoonwaterriool aan de Vlasstraat is reeds gereinigd en opgeleverd. Op 17 januari 2011 is in opdracht van het Havenschap in overleg met de voorzitter van ROT een betonnen put in het Wärtsilaterrein aangebracht die is dichtgestort om daarmee te voorkomen dat verontreinigd water vanaf het perceel de gereinigde sloot in loopt. Door middel van het doorspoelen van de huisaansluitingen die aangesloten zijn op het vuilwaterriool wordt nalevering uit het leidingstelsel voorkomen. Inmiddels zijn nagenoeg alle huisaansluitingen doorgespoeld en riolen schoongemaakt en geïnspecteerd. 5.4 Beheer Openbare Ruimte (Havenschap als beheerder iov gemeente) De vervolgstap voor uitwerking van het plan van aanpak opgesteld door het ROT d.d. 08-01-11 06.30 uur, waarop een positief advies van DCMR is uitgebracht, is gemaakt door Havenschap Moerdijk. Havenschap Moerdijk heeft opdracht verstrekt aan Arcadis voor het opstellen van dit plan. Nadat CP de opdracht had verleend om tot sanering over te gaan en op 28 januari het bericht kwam dat de opdrachtgeversrol was stopgezet, heeft de gemeente de opdrachtverlening aan de firma Mourik overgenomen. 6. Plan van aanpak 6.1 Waterschap Brabantse Delta


Plan van aanpak voor sanering van verontreinigd water en waterbodem (verwijdering, opslag en verwerking) via Wilchem uitgevoerd. Let wel nog opslag in depot. 6.2 Rijkswaterstaat Het plan van aanpak voor de waterbodemsanering Insteekhaven Roode vaart en Noordelijke Insteekhaven en opdracht gegeven voor de start van de sanering en inmiddels afgerond


6.3 Havenschap Moerdijk als beheerder iov de gemeente Plan van aanpak voor uitvoering van de sanering openbare ruimten. Dit is gereed en er zijn aannemers gevraagd een prijs hiervoor af te geven. Aangezien Chemiepack B.V. zelf in de gelegenheid moet worden gesteld om de werkzaamheden uit te voeren wordt het plan van aanpak opgesteld in opdracht van het Havenschap Moerdijk achter de hand gehouden in afwachting van een goedgekeurd plan van aanpak voor sanering ingediend door Chemie-Pack. Nadat CP de opdracht had verleend om tot sanering over te gaan en op 28 januari het bericht kwam dat de opdrachtgeversrol was stopgezet, heeft de gemeente de opdrachtverlening aan de firma Mourik overgenomen. Vanuit Havenschap Moerdijk heeft op 20 januari overleg en afstemming plaatsgevonden met de gemeente Moerdijk over de operationele aspecten rondom de diverse deelplannen voor de sanering die Mourik uitvoert. Belangrijkste doel voor Havenschap is te voorkomen dat er delen terrein tussen “wal en schip” vallen en daarnaast om goede operationele afspraken te maken. De praktijk in de afgelopen dagen heeft geleerd dat er verschillende kleine en (middel-)grote zaken zijn waarover die afstemming vereist is in het veld met allerlei uitvoerende partijen. Dit verloopt op dit moment naar tevredenheid en is een blijvend aandachtspunt voor de Inspecteur Locatie Incident. 7. informant/contactpersoon Rijkswaterstaat tot 17 januari 2011 Lucho de Jong 06 21 11 06 63 Rijkswaterstaat 17 t/m 24 januari 2011 Wim Voorberg 06 53 36 38 72 Waterschap BD Arthur Meuleman 06 52 39 84 33 Havenschap Moerdijk Sjaak Vaes 06 51 59 75 75 Op verzoek op te vragen bij het Waterschap: - Kaart monitoringslocaties Waterschap Brabantse Delta - Plan van aanpak voor de waterbodemsanering Insteekhaven Rode vaart en Noordelijke Insteekhaven


B. Onderdeel Water: Grondwater

1. Wat is het probleem en waar doet het zich voor? 2. Wie is bevoegd gezag en/of wie heeft het nu opgepakt? 3. Zijn er reeds financiële verplichtingen (wie) en/of juridische afspraken? 4. Welke spelers/partners zijn er verder betrokken? 5. Oplossingsrichtingen 6. Plan van aanpak 7. Wie is contactpersoon, waar is de aanvullende informatie te vinden i.c. raadplegen?

1. Probleemstelling en locatie Door infiltratie van verontreinigd bluswater en hemelwater kan het grondwater verontreinigd zijn geraakt. Locatie: alle terreinen (en directe omgeving) die in contact zijn geweest met bluswater. 2. Bevoegd gezag Het Waterschap Brabantse Delta is bevoegd gezag voor de grondwaterkwantiteit. Bevoegd gezag voor grondwaterkwaliteit is de provincie Noord-Brabant. 3. Financiële verplichtingen en/of juridische afspraken Er zijn nog geen verplichtingen aangegaan. In de saneringsplannen van betrokken partijen dient grondwater monitoring en eventueel sanering te worden opgenomen. 4. Overige partners - Grondgebruikers - Gemeente - Provincie 5. Oplossingsrichtingen Een volgende fase van de aanpak van de sanering betreft de bodem en het grondwater. Bij de sanering van de waterbodems in de sloten is gebleken, dat de 20 cm dikke kleilaag die een afsluiting naar het grondwater vormt niet aanwezig was. In de vervolgfase dient bemonstering van het grondwater plaats te vinden om met zeker vast te stellen of negatieve beïnvloeding van de grondwatersamenstelling heeft plaatsgevonden. Dit kan plaatsvinden, nadat de sanering van de oppervlakkige verontreiniging is afgerond. 6. Plan van aanpak In saneringsplannen dient aandacht te worden besteed aan monitoring van de grondwaterkwaliteit en aan eventueel noodzakelijke sanering. 7. informant/contactpersoon Waterschap Brabantse Delta Arthur Meuleman 06 52 39 84 33 Provincie Noord-Brabant p.m.


C. Onderdeel Bodem

1 Wat is het probleem en waar doet het zich voor? 2 Wie is bevoegd gezag en/of wie heeft het nu opgepakt? 3 Zijn er reeds financiële verplichtingen (wie) en/of juridische afspraken? 4 Welke spelers/partners zijn er verder betrokken? 5 Oplossingsrichtingen 6 Plan van aanpak 7 Wie is contactpersoon, waar is de aanvullende informatie te vinden i.c. raadplegen?

C. 1 Noordelijke insteekhaven

1. Daar is sprake van verontreiniging. 2. Door Rijkswaterstaat is opdracht gegeven de sanering uit te voeren. 3. Zie hiervoor punt 3 van het stuk wat is geproduceerd door het Havenschap, RWS en

Waterschap. 4. Rijkswaterstaat, havenschap, provincie en gemeente Moerdijk 5. zie hiervoor punt 3 van het stuk wat is geproduceerd door het Havenschap, RWS en

Waterschap. 6. nvt 7. H. de Bruijn (gemeente), R. Fernhout (Havenschap) info: Havenschap, W. Voorberg

(Rijkswaterstaat). C.2 Opdracht Chemie-Pack aan aannemer Mourik verwijderen slurry / sludge (20

cm. bovenlaag)

1. Chemie-Pack is bestuursdwang aangezegd om de slurry / sludge op te ruimen. De 3 getroffen terreinen en een gedeelte van het openbare gebied (de spoorlijn t.h. van de getroffen terreinen, de bermen vóór de getroffen terreinen aan de Vlasweg en de berm ten oosten van Chemie-Pack). Het bedrijf heeft hier gevolg aan gegeven door het bedrijf Mourik opdracht te verstrekken de reiniging conform goedgekeurde plannen van aanpak uit te voeren. Op 26 januari heeft Moerdijk bericht ontvangen van Chemie-Pack dat de werkzaamheden die in hun opdracht worden verricht worden gestaakt wegens gebrek aan geldelijke middelen.

2. Bevoegd gezag is de gemeente Moerdijk. Chemie-Pack heeft opdracht gegeven aan de firma Mourik.

3. De aanzegging bestuursdwang 4. Geen andere spelers betrokken. 5. Mourik heeft inmiddels een plan van aanpak geschreven en naar gemeente Moerdijk gezonden

(17 januari). In het PvA van 17 januari is alleen het deelplan van de reiniging van het Martens en van Oort (MvO) terrein volledig uitgewerkt. Dit PvA is inhoudelijk beoordeeld door RMD en Provincie. Het plan van aanpak is op 17 januari geaccordeerd door het ROT (conform mandaat RBT). Mourik is op 17 januari gestart met het verwijderen van slurry op het MvO terrein. Volgens planning is eind week 3 de sanering gereed (de afgegraven laag staat vooralsnog in depot op het MvO terrein).

Mourik maakt nu vervolg PvA’s voor de terreinen van Chemie-Pack, Wärtsilä en de openbare terreinen / sloten. Planning PvA’s: 21 jan: openbare terreinen, Wärrsilä begin week 4. (18 jan zijn er ter voorbereiding monsters genomen bij Wärtsilä). bij Chemie-Pack zijn monsters genomen, op basis daarvan wordt PvA uitgewerkt, planning eind week 4. Er wordt gewerkt

conform de bestuursdwangaanzegging. In de PvA’s wordt ook voorzien in het verwijderen van de opstallen. Deze PvA’s zullen via de gemeente Moerdijk aan het ROT ter goedkeuring worden voorgelegd. 6. Als dit gehele plan zijn beslag krijgt, is bij alle genoemde percelen de visueel aanwezige

verontreiniging verwijderd. En zijn ook de opstallen verwijderd. Aansluitend zal er een totaal sanering van de bodem / het grondwater noodzakelijk zijn. Op 27 januari zijn alle


werkzaamheden die door Mourik in opdracht van Chemie-Pack werden uitgevoerd, gestaakt. Gemeente Moerdijk heeft uitvoering gegeven aan de aanzegging bestuursdwang en (deel) opdrachten verstrekt om de sanering (de verwijdering van de slurry en het beheersen van nakomend hemelwater op de terreinen Wartsila en Chemie-Pack) uit te laten voeren.

7. Henk de Bruijn, hoofd HAC Milieu 0650678282 of Jeroen de Vugt plv HAC Milieu 0650678307 C. 3 Inventarisatie kelders en kruipruimten

1. Er is reeds een kruipruimte, deels kelder volgelopen bij een kantoorpand van Bouwfonds, waarin de firma OBM is gevestigd. De lucht is bemonsterd en naar de oorzaak van het volstromen wordt gezocht. Waar kan dit nog meer gebeuren.

2. Havenschap Moerdijk heeft gegevens van de huisaansluitingen van de riolering 3. n.v.t. 4. HM, Moerdijk en aanliggende bedrijven 5. De gemeente is verzocht om na te gaan of er nog meer gebouwen zijn met

kruipruimtes/kelders waar dit probleem kan voordoen. De gemeente heeft deze vraag neergelegd bij het Havenschap. Het Havenschap is telefonisch de betreffende bedrijven aan het benaderen om info over kelders / kruipruimte op te vragen

6. Onderzocht wordt de omvang van het probleem en de oorzaak. 7. Havenschap Moerdijk.

Stand van zaken Voor wat betreft de kelders zijn nog geen nieuwe feiten en omstandigheden te melden dan reeds zijn opgenomen.


D. Onderdeel Luchtkwaliteit 1. Wat is het probleem en waar doet het zich voor? 2. Wie is bevoegd gezag en/of wie heeft het nu opgepakt? 3. Zijn er reeds financiële verplichtingen (wie) en/of juridische afspraken? 4. Welke spelers/partners zijn er verder betrokken? 5. Wat is er ondertussen aan het probleem gebeurd? 6. Wat zijn de concrete plannen voor het vervolgtraject / wat is inmiddels gereed voor de

verdere aanpak? 7. Wie is contactpersoon, waar is de aanvullende informatie te vinden i.c. raadplegen? 1. Wat is het probleem en waar doet het zich voor? Naar aanleiding van de brand zijn er verschillende stoffen vrijgekomen in de lucht op de bodem en in het water. Op dit moment zijn de opruimwerkzaamheden nog maar ten dele uitgevoerd. Dit betekent dat er in de directe omgeving nog potentiële bronnen van luchtverontreiniging aanwezig zijn, die wellicht aanleiding tot klachten kunnen geven. Verder kunnen er klachten van allerlei aard optreden in de directe omgeving, waarbij mogelijk een relatie gezocht/gelegd worden met de luchtkwaliteit als gevolg van de brand bij Chemie-Pack. 2. Wie is bevoegd gezag en/of wie heeft het nu opgepakt? De gemeente Moerdijk heeft opdracht verstrekt aan de DCMR om een permanente opstelling voor de monitoring van de luchtkwaliteit rondom het Chemie-Pack terrein te ontwerpen en neer te zetten. 3. Zijn er reeds financiële verplichtingen (wie) en/of juridische afspraken? Met deze opdracht is een bedrag van ongeveer €80.000,- gemoeid. 4. Welke spelers/partners zijn er verder betrokken? Direct betrokkenen zijn naast de gemeente Moerdijk en DCMR ook de GGD, die betrokken is geweest bij het benoemen van de te monitoren stoffen. 5. Wat is er ondertussen aan het probleem gebeurd? Het meetnet is geplaatst en operationeel. Er wordt gemonitord op diffuse emissies en specifiek op BTEX (Benzeen, Ethylbenzeen,Tolueen, MP en O-xyleen). Daarnaast worden ook NOx, CO,SO2 en fijn stof gemeten. Met deze monitoring wordt beoogd specifieke concentraties bij het uitdampen van het terrein te kunnen volgen. Daarnaast zijn er op meerdere locaties e-noses geplaatst. Deze indicatieve sensoren zijn bij de meetbus en de twee andere BTEX monitoren geplaatst, bij de stations Moerdijk en Fijnaart en daarnaast op drie tussenliggende locaties om zo een monitoringscordon om het bedrijf te kunnen leggen. Met elektronische neuzen kan online en real-time een indruk verkregen worden van momentane veranderingen in de luchtsamenstelling die kunnen duiden op emissies van stoffen die anders niet gemeten zouden worden. De e-nose technologie biedt met dit alles de mogelijkheid om online de omgevingseffecten in kaart te brengen. Door de elektronische neuzen op een strategische manier over het effectgebied en eventueel in woonwijken te verdelen, ontstaat tijdens bv de toekomstige saneringswerkzaamheden in Moerdijk snel online een overzicht van de emissies. Bij piekconcentraties kan vervolgens automatisch een gaszak gevuld worden voor nadere kwantitatieve analyse. 6. Wat zijn de concrete plannen voor het vervolgtraject / wat is inmiddels gereed voor de verdere aanpak? De meetgegevens zullen periodiek en op aanvraag worden gerapporteerd aan de opdrachtgever, de gemeente Moerdijk. 7. Wie is contactpersoon, waar is de aanvullende informatie te vinden i.c. raadplegen? DCMR; Jan van Nies en Peter van Breugel


3.3 Communicatie Crisiscommunicatie wordt opgepakt door collega’s van de gemeente Breda. Aandachtspunten die door het ROT zijn aangegeven zijn door de kwartiermaker crisiscommunicatie opgepakt.

3.4 Operatie Locatie Incident Stand van zaken

Momenteel is er sprake van een direct verontreinigd gebied bestaande uit Chemie-Pack, Wärtsila en Martens Van Oord (MVO, deel van het terrein). Tevens is er op dit moment nog een “indirect” verontreinigd gebied, te weten de openbare ruimte nabij de plaats incident.

Op 4 februari om 13.00 is de noodverordening opgeheven.

Na beëindiging van het forensisch technisch onderzoek op de plaats delict op 20 januari, is na

toestemming door het openbaar Ministerie de plaats delict over gedragen aan Chemie - Pack. Hiertoe is een overdrachtsdocument gemaakt.

Voor de aansturing en coördinatie ter plaatse is nu nog een COPI actief. Het COPI heeft de

vergaderingen opgeschort tot nader orde. Zodra de situatie daar aanleiding toe geeft kan het COPI weer operationeel worden. Dit wordt bepaald door de leider COPI. De brandweer is niet meer fysiek aanwezig.

Aandachtpunt: De saneerders moeten alle voorzorgsmaatregelen treffen die nodig zijn om veilig te werken. Deze maatregelen moeten zijn opgenomen in het “plan van aanpak sanering”. Aanstelling inspecteur incidentlocatie Met ingang van 21 januari is een functionaris aangesteld. De taken van deze functionaris bestaan uit:

- regiefunctie en het houden van toezicht op een gecoördineerde uitvoering op en rondom de terreinen;

- het begeleiden van de inzet van derden (saneringsbedrijven, onderzoek water en bodem, installeren luchtkwaliteitsmeetpunten);

- wegwijs maken in de infrastructuur (bijv. rioolstelsel) op het gebied van het havenschap; - een bijdrage leveren aan de afscherming en beveiliging van terreinen waar nog sprake is van

oppervlakte verontreiniging. Tussen de inspecteur en leider COPI dienen afspraken te worden gemaakt over de informatievoorziening en over inzet op verschillende taken. Na afschaling tot GRIP 0 kan dezelfde functionaris vanuit de projectorganisatie nafase de taken verder vormgeven of uitbouwen. Een rapportage van de Inspecteur is afzonderlijk document beschikbaar.


3.5 Onderzoek In het kader van de verschillende onderzoeken is het van belang dat er zorg gedragen wordt voor een goede documentatie en administratie van de diverse stukken, ook op het gebied van de (milieu)-sanering. Alle operationele diensten en organisaties die bij de rampenbestrijding betrokken waren worden verzocht om logboeken en andere documentatie goed gedocumenteerd aan te leveren uiterlijk op 31 januari 2011 bij de aangewezen contactpersonen bij de Veiligheidsregio MWB. Concrete acties m.b.t. brandweeronderzoek: 1. De brandweer stelt een integraal logboek op en levert dit voor 1 februari aan. 2. De brandweer verzoekt de NVBR d.m.v. intervisie de brandbestrijding te onderzoeken


3.6 Juridisch / aansprakelijkheid

1. Wat is het probleem en waar doet het zich voor? 2. Wie is bevoegd gezag en/of wie heeft het nu opgepakt? 3. Zijn er reeds financiële verplichtingen (wie) en/of juridische afspraken? 4. Welke spelers/partners zijn er verder betrokken? 5. Wat is er ondertussen aan het probleem gebeurd? 6. Wat zijn de concrete plannen voor het vervolgtraject / wat is inmiddels gereed voor

de verdere aanpak? 7. Wie is contactpersoon, waar is de aanvullende informatie te vinden i.c. raadplegen?

Opmerking: Op verschillende aspecten bestaat onduidelijkheid over de vraag. Wie nu juridische eigenaar is , dan wel eigenaar en de aangewezen rechtspersoon om tot actie over te gaan. Aspecten (niet limitatief):

eigenaar bluswater (o.a. opgeslagen in schip, ATM-terrein); eigendom Noordelijke insteekhaven; eigenaar kruipruimtewater probleem en relatie tot Chemie-Pack ramp etc.

3.6.1 Uitvoering Bestuursdwang verwijderen slurry (indien nodig)

1. Op de 3 betrokken terreinen, de berm aan de Vlasweg etc. ligt een laag slurry. Chemie-Pack is bestuursdwang aangezegd om deze slurry op te ruimen. Daarnaast heeft gemeente Moerdijk als BG een aannemer in de arm genomen om, als Chemie-Pack in gebreke blijft, zelf het opruimen van de slurry ter hand te nemen.

2. Gemeente Moerdijk. 3. Gemeente heeft inmiddels afspraken met Rasenberg Milieutechniek. 4. Chemie-Pack was zelf in onderhandeling met een aannemer (Mourik). Mogelijk gaat die

aannemer (een deel) van de sanering uitvoeren. Dit heeft de gemeente Moerdijk nu opgenomen.

5. Rasenberg heeft een plan van aanpak geschreven dat inmiddels is beoordeeld door DCMR. De bemerkingen van DCMR zijn aan Rasenberg doorgegeven. Rasenberg is voor wat betreft de arbeidsomstandigheden in overleg met de Arbeidsinspectie (AI) Het PvA zal worden aangepast. Aannemer Rasenberg staat startklaar.

6. Jeroen de Vugt, info bij HAC Moerdijk. 3.6.2 Aanpassen Noodverordening

1. Voorkomen van het in aanraking komen met de verontreiniging, voorkomen van ramptoerisme en het veiligstellen van sporen irt het strafrechtelijk onderzoek.

2. Gemeente Moerdijk. 3. n.v.t. 4. n.v.t. 5. Het RBT heeft op 16 januari ingestemd met verkleining van het gebied van de noodverordening

tot de 3 bedrijven, de spoorlijn en een deel van de sloten aan de Vlasweg. 6. In de RBT vergadering van 24 januari is een advies geagendeerd om te komen tot aanpassing

of opheffing van de noodverordening. Om procedurele fouten te voorkomen wordt aanbevolen de noodverordening door zowel de burgemeester van Moerdijk alsmede de voorzitter van de Veiligheidsregio te laten ondertekenen. Nader onderzoek naar tekeningbevoegdheid dient nog plaats te vinden.

7. Yvonne van Loon van de gemeente Moerdijk. NB: op vrijdag 4 februari 2011 is de noodverordening opgeheven. 3.6.3. Bouwsteen plan van aanpak nazorgfase Het document met de eerste verkenning met suggesties afkomstig van Hans de Kuijer (Waterschap Brabantse Delta) is overgedragen aan de kwartiermaker.


3.6.4. Juridische aandachtspunten 1. De eigenaar en de aangewezen rechtspersoon om tot actie over te gaan in relatie tot

verontreinigd (blus)water. Waterschap In totaal is circa 30.000 m3 verontreinigd water in opdracht van het waterschap uit het gebied gehaald waarbij de mate van verontreiniging kan variëren. Het gaat dan om verontreinigd bluswater, de inhoud van rioolsystemen alsmede licht verontreinigd hemelwater. De vraag rijst wie eigenaar is en daarmee de aangewezen partij om tot zuivering over te gaan. Saneerder Wilchem en onderaannemer In relatie tot de versnelde aanpak van de sanering is door verschillende partijen de firma Wilchem ingehuurd om bijv. het bluswater op de terreinen van Chemie-Pack en Wärtsila weg te halen. De firma Wilchem heeft hiertoe een depot georganiseerd in de vorm van een tankschip en opdracht gegeven aan de eigenaar van dit schip om het bluswater op te vangen en op te slaan. Nu de afname en verwerking van dit bluswater nog onduidelijk zijn komen er dagelijks kosten van opslag van dit verontreinigde bluswater bij de firma Wilchem te liggen en zijn brieven van diens advocaat binnengekomen bij het RBT en de gemeente Moerdijk. 2. Verwerking van verontreinigd materiaal In relatie tot de aangetroffen verontreinigingen dient verwerking door een gecertificeerd bedrijf plaats te vinden. Het spoedeisende karakter van de verwerking van het verontreinigde materiaal is terug te voeren tot een financieel vraagstuk; volksgezondheid en milieu als zodanig spelen, gezien het feit dat een en ander in depot is opgeslagen, geen of minder een rol. De kosten verbonden aan de opslag zijn (zie punt 1) aanmerkelijk. Voor de verwerking van het materiaal dient al of niet na openbare aanbesteding opdracht te worden verleend. Het waterschap heeft een gespecialiseerd bedrijf ingehuurd om de aanbesteding uit te voeren, mede namens het Havenschap Moerdijk. Mogelijk dat aanbesteding plaats zal vinden in te onderscheiden onderdelen: verontreinigd bluswater, slip, sludge. Zuivering bij de firma ATM lijkt mogelijk doch vereist aanpassing van de vergunning ATM (bevoegd gezag provincie Brabant). Om de gewenste versnelde afhandeling mogelijk te maken is medewerking van de provincie noodzakelijk voor aanpassing van de vergunning alsmede inzicht in het vraagstuk van de juridische eigenaar. 3. Wettelijke eisen en noodzakelijke mate van zuivering van water uit de sloten aan de Vlasweg. Op basis van overleg tussen RWS en het waterschap is alsnog overgegaan tot zuivering op de locatie voordat lozing op het Hollands Diep is toegestaan. Een andere optie, nl. lozing via het riool met nabehandeling op de zuivering, werd door RWS onvoldoende geacht. Bij de sanering van de terreinen zal eveneens water vrijkomen waarvan bepaald moet worden onder welke voorwaarden verder behandeling of lozing is toegestaan. 4. Samenwerking tussen (semi)overheden in relatie tot claims tot uitvoering van werkzaamheden

ten behoeve van de firma Chemie-Pack. Vanuit verschillende overheden is aan Chemie-Pack aangegeven over te gaan op de toepassing van bestuursdwang indien het bedrijf niet zelf initiatief neemt tot de aanpak van de verontreiniging. Dit leidt ertoe dat de diverse overheden op diverse wijzen communiceren en juridische aanspreekpunten zoeken bij het bedrijf Chemie-Pack. Om te voorkomen dat onbedoeld verwarring en/of competentie ontstaat, verdient het aanbeveling om vanuit de bij de sanering samenwerkende overheden, 1 loket richting Chemie-Pack te vormen waarbij alle partijen samenwerken. 5. Strafrechtelijk onderzoek. Na het opheffen van de status van plaats delict zijn de terreinen weer overgedragen aan de juridische eigenaren. Het strafrechtelijk onderzoek is nog in uitvoering.


3.7 Financiën Opmerking: Ten behoeve van de op te richten projectorganisatie zal er aandacht moeten zijn voor mandaatbevoegdheden en financiële middelen. Aandachtspunten vanuit ROT binnen dit cluster:

Verzamelen opdrachten die gegeven zijn aan externe partijen (zie bijlagen); Verzamelen en administreren van de tijdsinzet van de diverse partijen (niet beschikbaar); Juiste wijze van financiële administratie i.v.m. vormvereisten bij gebruik voor schadezaken,

noodfondsen, etc. (wordt vormgegeven door de projectorganisatie nafase)


4. Stand van zaken gemeentelijke actiecentra Binnen de gemeente Moerdijk zijn er naar aanleiding van de zeer grote brand enkele gemeentelijke processen opgestart.


Overdrachtsdocument HAC (Hoofden Actie Centrum)

gemeente Moerdijk

Incident Chemie-Pack

Vanuit het HAC aan het ROT Gegevens Gemeente Moerdijk 0168-373 600 www.moerdijk.nl [email protected]

Bezoekadres Pastoor van Kessellaan 15 4761 BJ ZEVENBERGEN Postadres: Postbus 4 4760 AA Zevenbergen Druk Versie 1.0 – 27 januari 2011 Stellers Leden Hoofden Actie Centra


4.1 Inleiding en instelling rampenorganisatie structuur Inleiding De opdracht van hoofd sectie gemeente in het ROT is een overdrachtsdocument opgesteld. In dit document wordt beschreven de wijze waarop de rampenorganisatiestructuur binnen de gemeente Moerdijk is ingevuld gedurende de looptijd van het incident. In de navolgende paragrafen wordt ingegaan op de verschillende actiecentra die op dit moment nog operationeel zijn:

- CRAS - Juridische Zaken - Milieu en inzamelen besmette waren - Communicatie In de bijlagen wordt een overzicht gegeven van de contactpersonen vanuit de gemeente Moerdijk en de verstrekte opdrachten van de verschillende actiecentra. Instelling rampenorganisatiestructuur De brand is ontstaan op 5 januari 2011 omstreeks 14:30 uur. Dit heeft ertoe geleid dat de voorzitters van het Hoofden Actie Centrum bij elkaar zijn gekomen rond 15:30 uur. Rond 15:45 uur zijn de actiecentra CRIB, Milieu en inzamelen besmette waren, Communicatie en Opvang, verzorging en primaire levensbehoeften geactiveerd.

In de eerste uren is primair ingestoken op een mogelijke ontruiming van de kern Moerdijk-dorp. Begin van de avond was alles in gereedheid om te beginnen met de evacuatie. Er stond vervoer klaar, er is nagedacht over de vervoerswegen en verschillende accommodaties zijn beschikbaar gesteld om burgers op te vangen. Later bleek, gelet op de windrichting en het effectgebied, dit niet noodzakelijk waarna alle benaderde opvanglocaties en de vervoersmaatschappijen zijn afgebeld.

Op donderdagmorgen heeft afschaling plaatsgevonden van de actiecentra CRIB en Opvang, verzorging en primaire levensbehoeften. Tegelijkertijd is besloten, gelet op de aard en de omvang van het incident, om de actiecentra CRAS en Nazorg te activeren. Uiteindelijk is, gelet op de mogelijke juridische impact, vanaf vrijdag 7 januari 2011 een juridische medewerkster als vast lid aangesloten bij het HAC. Het HAC heeft frequent vergaderd en terugkoppeling, zowel telefonisch als via verslaglegging, verzorgd richting het ROT.

De volgende actiecentra zijn actief: milieu en inzamelen besmette waren, communicatie, nazorg, JZ en CRAS. In de volgende paragrafen wordt de stand van zaken weergegeven van de diverse actiecentra op dit moment ten behoeve van het overdrachtsdocument voor de projectgroep nafase. Dit geldt niet voor het actiecentrum nazorg. Met betrekking tot dit actiecentrum wordt een totaal plan van aanpak opgesteld door de daarvoor aangestelde kwartiermaker nazorgfase.

Het is daarom van belang voordat de projectorganisatie nafase begint om vanuit het overleg hoofden actiecentra met de kwartiermaker de actuele stand van zaken door te nemen.


4.2 CRAS

De rapportage van het actiecentrum CRAS is gebaseerd op de vraagstelling die vanuit het ROT is voorgelegd. Het ROT heeft deze opdracht op deze wijze uitgezet, omdat binnen hun discipline het onderdeel CRAS niet vertegenwoordigd is.

1. Wanneer is het proces gestart en wat is de verwachte doorlooptijd ? Het proces CRAS is donderdagochtend 6 januari 2011 om 8:30 uur geactiveerd. Er is contact opgenomen met de verzekeraarhulpdienst (VHD) die voor ons de registratie voor zijn rekening kon nemen. Hiervoor is een vragenlijst ingericht en is een telefoonnummer opengesteld waar burgers/bedrijven hun schade konden melden. Maandagmiddag 24 januari om 16:00 uur is dit proces beëindigd. Los van de schademelding bij de VHD zijn er ook nog aansprakelijkheidsstellingen bij de gemeente binnen gekomen. De melders zijn middels ontvangstbevestiging op de hoogte gesteld dat zij als aangemelde schadepartij geregistreerd staan. Nadrukkelijk is aan een ieder gemeld dat zij hun schade ook bij de eigen verzekeringsmaatschappij moeten melden. 2. Wie is de uitvoerende partij en zijn daarmee reeds financiële verplichtingen aangegaan? De uitvoerende partij is VHD. Door het Organisatieonderdeel Gemeente van de veiligheidsregio Midden West Brabant is met deze partij een overeenkomst gesloten en zij registeren de schades voor ons (500 meldingen gratis). 3. Wordt er op dit moment alleen geregistreerd (intake) of worden al juridische afspraken

vastgelegd ? Momenteel wordt alleen geregistreerd en namens de Gemeente Moerdijk krijgen alle gedupeerden een ontvangstbevestiging. Daarnaast heeft er een gesprek plaats gevonden met onze verzekeringsmaatschappij de Onderlinge Verzekeringen Overheid (OVO) omtrent de meldingen en hoe nu verder te gaan. Afgesproken is dat zij eerst ons dossier gaan bekijken en beoordelen. Daarna zal er een vervolgbrief naar de gedupeerden worden gestuurd waarin ze nader worden geïnformeerd. Daarnaast worden door de gemeente Moerdijk via de post nog afzonderlijk aansprakelijkheidsstellingen ontvangen. Momenteel worden hier ook alleen ontvangstbevestigingen gestuurd en zal na bestudering van onze verzekeringsmaatschappij van het dossier de strategie bepaald worden omtrent de afwikkeling hiervan. Gelet op het belang van de gemeente Moerdijk afwikkeling van alle schademeldingen/aansprakelijkheidsstellingen in samenspraak te doen met de verzekeringsmaatschappij van de gemeente.

4. Vanuit welke doelgroepen komen meldingen en klachten binnen? Via VHD - 41 burgers - 91 bedrijven Via aansprakelijkheidsstellingen richting Gemeente Moerdijk - 4 burgers - 12 bedrijven - Tot nu toe zijn er nog geen meldingen of klachten binnen gekomen vanuit belangenverenigingen (zoals werkgevers, land- en tuinbouw etc.). 5. Welke soort klachten en meldingen zijn binnengekomen ? Via VHD - Inkomstenderving 16 waaronder 1 klacht m.b.t. gezondheid. - Schade van agrariërs 42 waaronder 1 klacht m.b.t. gezondheid. - Zaakschade 38 waaronder 2 klachten m.b.t. gezondheid. - Overig 36 waaronder 6 klachten m.b.t. gezondheid. Totaal 132


Via aansprakelijkheidsstellingen Gemeente Moerdijk - Inkomstenderving 4 - Schade van agrariërs 6 - Zaakschade 1 - Vermogensschade 2 - Overig 3 Totaal 16 6. Wat is het plan van aanpak voor het vervolg? Nog uit te voeren: brief naar de gedupeerden waarin nogmaals gemeld wordt dat ze de melding vooral moeten doorgeven aan hun verzekering en mogelijke informatie omtrent de toepasbaarheid van de WTS (Wet Tegemoetkoming Schade). In overleg met onze verzekeringsmaatschappij (OVO) de strategie bepalen of hierin ook iets wordt vermeldt over de aansprakelijkheidsstelling. Zien we de melding ook als aansprakelijkheidsstelling? Afgesproken in het HAC dat deze brief pas uitgaat nadat verzekeringsmaatschappij (OVO) onderzoek heeft gedaan of ons iets te verwijten valt. Daarna zal met onze verzekeringsmaatschappij overleg plaatsvinden omtrent de te volgen strategie. 7. Waar worden zaken vastgelegd? Dagelijks wordt door de VHD een overzichtslijst verstrekt met het aantal meldingen, wie schade heeft, de klacht van de melding, en een inschatting van het schade bedrag. Na het sluiten van de hulplijn via de VHD worden burgers/bedrijven die naar de gemeente bellen om schade te melden doorverwezen naar hun eigen verzekeringsmaatschappij om daar de schade te melden. 8. Is er een indicatie te geven van de te verwachten schade? Een indicatie van de schade is moeilijk te geven. Wel kan een minimum omvang op basis van de aanmeldingen worden weergegeven. Dit komt neer op € 4.000.000,-- en hierbij is uitgegaan van het gegeven dat daar waar het schadebedrag boven de € 100.000,-- uitkomt in deze berekening is meegenomen. Stand van zaken meldingen Stand meldingen CRAS 21-1-2011 omstreeks 9.30 uur meldingen van bedrijven: 91 meldingen van particulieren: 41 totaal meldingen 132 > 100.000 15 € 1.500.000 (minimaal) 50.000-100.000 10 € 1.000.000 25.000-50.000 18 € 900.000 10.000-25.000 16 € 400.000 5.000-10.000 11 € 110.000 1.000-5.000 15 € 75.000 500-1.000 9 € 9.000 0-500 14 € 7.000 0 24 € 0 indicatie totaal: 132 € 4.001.000 9. Financiële aanspraken Hierbij wordt verwezen naar vraag 6.


10. Aangegane verplichtingen Door het team CRAS is de VHD ingeschakeld om voor ons de meldingen te registreren. De Veiligheidsregio heeft hier voor alle gemeenten een contract voor afgesloten dat de eerste 500 meldingen gratis zijn. Wij blijven ruimschoots onder dit aantal.


4.3 Juridische Zaken Inhoudelijke aandachtspunten: De onderdelen met betrekking tot Juridische Zaken zijn gebaseerd op de volgende onderdelen:

1. Milieu/bodem/vergunning/handhaving; 2. Kostenverhaal en afwikkeling schadeclaims, aansprakelijkheidsstellingen en verzekeringskwesties.

Hiertoe dient vanuit de gemeente/projectorganisatie in overleg met de partners (waterschap, Havenschap Moerdijk, Rijkswaterstaat) een coördinerende actie te worden opgezet en een structureel overleg van de juristen in te voeren;

3. Schadevergoeding bij andere overheden/totstandkoming schaderegeling; 4. Strafrechtelijk; 5. Algemeen bestuursrechtelijk (openbare orde, Wob). Een goede afstemming tussen de verschillende onderdelen is van het grootste belang.

1. Milieu/bodem/vergunning/handhaving algemeen In grote lijnen is bekend welke stappen er gezet moeten worden. Stappen moeten worden afgestemd met andere verantwoordelijken (Havenschap, Waterschap, Rijkswaterstaat, Provincie). In grote lijnen geldt dat Brabantse Delta verantwoordelijk is voor de sloten, de provincie voor de bodem, Rijkswaterstaat voor Noordelijke insteekhaven en Roode Vaart en de gemeente voor de vervuilde terreinen. Van belang is om zoveel mogelijk gezamenlijk op te treden, zo mogelijk te komen tot één gezamenlijk plan van aanpak en – indien mogelijk - gezamenlijke beschikkingen te sturen naar Chemie-Pack (bijvoorbeeld op basis van hoofdstuk 17 Wm). Zo’n optreden werkt effectiever en maakt verhalen van kosten eenvoudiger. Bij elke te nemen stap moet tevoren in beeld zijn wat de verantwoordelijkheden van elk van de overheden is, hoe afstemming plaatsvindt en coördinatie plaatsvindt. Te onderscheiden vallen verschillende fasen:

Aanpak van slurrie Chemie-Pack is begonnen met het verwijderen van de slurrie. De mogelijkheid bestaat dat Chemie-Pack niet in staat is om deze operatie (volledig) te bekostigen. Omdat gemeente bevoegd gezag is voor het verlenen van een omgevingsvergunning is gemeente ook bevoegd voor het afhandelen van dit ongewone voorval bij Chemie-Pack. De gemeente kan, indien noodzakelijk, ook overgaan tot het opleggen van een last onder dwangsom om de gevolgen van de brand en bluswerkzaamheden ongedaan te maken. Voor een gedeelte van de werkzaamheden is dit reeds gebeurd.

Aanpak van bodem/grondwater en vervolgstappen Nadat de slurrie is opgeruimd is het zaak dat Chemie-Pack direct verder gaat met het saneren van de bodemverontreiniging die is ontstaan als gevolg van de brand en de bluswerkzaamheden. Het is zaak dat de betrokken overheden Chemie-Pack hiervan overtuigen. Als de verontreiniging zo snel mogelijk wordt verwijderd dan is dit beter voor het milieu en minder kostbaar. Voordat de bodemverontreiniging daadwerkelijk gesaneerd wordt zal eerst een plan van aanpak moeten worden opgesteld, waarin de verantwoordelijkheden en de coördinatie duidelijk worden neergelegd. Hierin moeten ook de verhaals- en andere juridische aspecten een rol krijgen. Met name is aan de orde de vraag wat de wettelijke grondslag is voor de vervolgacties. Daarmee hangt samen de vraag welk bestuursorgaan hiervoor aan zet is. Aandachtspunten - Het verdient aanbeveling de plannen van aanpak van de verschillende overheden zoveel mogelijk in elkaar te schuiven en ook de kennis zoveel mogelijk te bundelen. - Risico bestaat dat niet alle kosten verhaald kunnen worden op de overtreder. - Verhouding tot de (civiele) aansprakelijkheid (zie ook hieronder bij punt 2). - Verhouding tot Havenschap Moerdijk.


Acties - Onderzoeken of alle verantwoordelijke partijen en bevoegde gezagen in beeld zijn en welke

acties deze in gang hebben gezet dan wel nog in gang gaan zetten. - De onderlinge bevoegdheidsverdeling tussen de diverse overheden verder nagaan - Verder onderzoeken en in beeld brengen welke partijen/uitvoerders/adviseurs door de

bevoegde gezagen worden ingezet en voor de uitvoering van welk(e) taak/taakonderdeel. - Zekerheid krijgen over de vraag welk bestuursorgaan verantwoordelijk is voor de aanpak van

(met name) de bodem in de vervolgfase: coördinatie/wie neemt het voortouw? Op welke wettelijke basis? (Hoofdstuk 17 Wm dan wel op grond van de Wet Bodembescherming?)

- Tevens nagaan welke andere bevoegdheden andere overheden (bijv. Provincie) hebben om maatregelen te treffen.

- Komen tot een door alle betrokken partijen onderschreven Plan van aanpak voor de nazorgfase.

- Bepalen welke partij een coördinerend rol gaat vervullen bij het vervolgtraject, - Overleg aankaarten op bestuurlijk niveau over onderzoek en sanering van de

bodemverontreiniging. Daarnaast overleg over de bereidheid tot bijdragen in de kosten. (met name overleg met provincie om te komen tot afspraken over een verdeelsleutel). (Zie brief Provincie d.d. 26-1-11).

2. Kostenverhaal en afwikkeling schadeclaims, aansprakelijkheidsstellingen en

verzekeringskwesties Algemeen Van belang is vast te stellen welke partijen gezien kunnen worden als aansprakelijke partijen voor de calamiteit bij Chemie-Pack en als primaire verantwoordelijken voor een adequate aanpak daarvan. Allereerst natuurlijk Chemie-Pack, maar onderzocht moet worden of ook andere partijen aansprakelijk of medeaansprakelijk zijn. Ook de eventuele (deel-)verantwoordelijkheid van gemeente of andere overheid moet hier in beeld gebracht worden. a. Kostenverhaal door gemeente en andere overheden Door de gemeente is vanaf het begin van de brand gekozen voor de bestuursrechtelijke weg aangezien gekozen is voor het doen van een last onder bestuursdwang.

Aandachtspunten Onderscheid de claims op de veroorzaker en zijn BV’s vanwege door overheden gemaakte kosten en de claims die bij de overheid (met name bij CRAS) zijn ingediend door andere bedrijven en particulieren.

Het is van wezenlijk belang dat de gemeente zich zelf voorziet van zeer deskundige expertise op het gebied van overheidsaansprakelijkheid en kostenverhaal. Dit is geregeld door het inschakelen van OVO.

Acties - nader onderzoeken welke partijen gezien kunnen worden als aansprakelijke partijen. - in nauw overleg met verzekeraar, een definitieve keuze voor het vervolgtraject maken.

b. Schadeclaims richting gemeente (en andere overheden) en verzekering

De verzekering van de gemeente dekt in totaal 10 miljoen euro (vermogens- en personen- en zaaksschade in totaal in enig jaar). Centraal punt CRAS behandelt nu de binnengekomen claims van particulieren. De aansprakelijkstellingen zijn geregistreerd. Overzicht wordt gemaakt van wie waarvoor aansprakelijk is gesteld. De gemeente heeft een aansprakelijkheidsrisico als gemeente en als deelnemer in de gemeenschappelijke regeling.

Aandachtspunten Veel claims komen binnen bij de gemeente. In overleg met de verzekeraar en advocaat wordt getracht zo snel mogelijk een voorlopig oordeel te krijgen over de vraag of de gemeente in enigerlei opzicht (mede-) aansprakelijk zou kunnen zijn. Van belang is te handelen in nauw contact met en geen stappen te ondernemen zonder OVO. OVO heeft de dossiers gekregen van het vergunning- en handhavingproces met inbegrip van info over klachten in verleden, hoe vaak werk gecontroleerd, handhavingacties in verleden en zaken als kennisniveau bij gemeente, verloop onder personeel en


dergelijke. Aandacht voor bijzondere positie van Havenschap en van gemeente als deelnemer aan de gemeenschappelijke regeling van het Havenschap. Alle acties moeten in nauwe relatie zijn met onze eigen verzekeringsmaatschappij. Zij dienen daar ten alle tijden betrokken bij te worden. Acties - Een voorlopig oordeel verkrijgen in overleg met verzekeraars en AKD over de vraag of de

gemeente in enigerlei opzicht civielrechtelijk aansprakelijk kan worden gesteld voor de brand zelf en voor handelingen in het kader van de aanpak van de brand en de gevolgen daarvan.

- In samenspraak met onze verzekeringsmaatschappij de te volgen strategie bepalen. - Zorg dragen voor nauwe samenwerking met verzekeraar en andere deskundigen; - Inventariseer specifieke probleemgevallen, doelgroepen of 'tussen wal en schip'-categorieën; - Zo snel mogelijk in contact treden met burgers en bedrijven die een schademelding hebben

gedaan om duidelijk te maken wat de rol is van de gemeente in de afhandeling. - Bepalen of we als overheid bij claims een actieve rol willen blijven spelen of dat we dat

uiteindelijk overlaten aan het krachtenspel tussen gedupeerden en aansprakelijke partijen ? Met name de vraag in hoeverre we een centraal punt voor claims handhaven, zodat een actueel totaaloverzicht bestaat van de omvang en mogelijk het verloop daarvan

- Bespreken of er een strategie moet worden bepaald (bijvoorbeeld via een convenant tussen overheden, andere partijen en hun verzekeraars) over de verdere afwikkeling, dit mede om te voorkomen dat het vervolgtraject vertraagd/geblokkeerd wordt door procedures.

3. schadevergoeding bij andere overheden/totstandkoming schaderegeling

Van belang is een beeld te krijgen van de omvang van de kosten voor gemeente en particulieren en op basis daarvan de kosten vergoed te krijgen, zo nodig op basis van een bijzondere daarvoor in het leven geroepen schaderegeling. Dit heeft een nauwe relatie hetgeen vermeld staat in hoofdstuk 5 - CRAS en behoeft afstemming. Acties - Nagaan of de gemeente uit bestaande middelen/ regelingen dekking kan krijgen (bijvoorbeeld

brandweerkosten op grond van art 55 Wet Veiligheidsregio’s). - Nagaan hoeveel bedrijven en particulieren uit andere bronnen een mogelijke tegemoetkoming

kunnen ontvangen (bijvoorbeeld uit aansprakelijkheidsverzekeringen, opstalverzekeringen, bedrijfsschadeverzekeringen, brancheregelingen).

- Nagaan welke toezeggingen er zijn of komen van andere overheden (bijvoorbeeld GS en rijk) - Besluitvorming over de vraag of, wanneer en op welke wijze een verzoek zal worden gedaan

om tegemoetkoming op grond van de WTS en welke (politieke) lobby hiervoor ingezet gaat worden.

- Tevens nagaan, ook al voor het geval de WTS geen soelaas zou bieden, welke andere mogelijkheden er zijn voor het toekennen van schadevergoeding.

- Zorgen voor goede coördinatie van de besluitvorming omtrent aanvragen om schadevergoeding bij andere overheden/totstandkoming schaderegeling.

4. Strafrechtelijk:

Momenteel is uitsluitend Chemie Pack in staat van beschuldiging gesteld. Gemeente zal door het OM verzocht worden om mee te werken aan het onderzoek. Binnen strafrechtelijk onderzoek moeten we onze eigen rol voortdurend helder hebben. Adviserend? Getuige? Verdachte?

Vooralsnog hebben we een adviserende en informerende rol.

Actie Op dit moment geen bijzondere actie nodig: indien dit aan de orde is terstond bekende gespecialiseerde strafrecht advocaat inschakelen


5. Algemeen bestuurlijk Openbare orde Noodverordening is vastgesteld op 7 januari jl. en inmiddels herzien op 14 januari jl. Dit is 28 januari 2011 door de gemeenteraad bekrachtigd. Op termijn (week 5 in samenhang met de sanering van de verontreiniging in de openbare ruimte) dient de noodverordening aangepast en/of ingetrokken te worden. Naar verwachting zal op woensdag 2 februari de sanering in de openbare ruimte afgerond worden. Toepassing Wet Openbaarheid van Bestuur Aandachtspunt is een goede afstemming met het communicatietraject. Mandatering Aandachtspunt is de mandatering van besluitvorming in de projectorganisatie (bijvoorbeeld terzake van besluitvorming over inhuur).


4.4 Milieu en inzamelen besmette waren Hierbij wordt verwezen naar de beschrijving in hoofdstuk 3.2.


4.5 Communicatie Uitwerking acties nazorgfase Momenteel vinden de volgende activiteiten plaats in het actiecentrum communicatie in Breda (in nauwe samenwerking met het team communicatie in Moerdijk). Vanuit het actiecentrum communicatie wordt een apart document voor de nafase voorbereid.


Bijlagen

Bijlage 1 Overzicht milieutechnische klachten Industrieterrein Moerdijk


Bijlage 3 Overzicht stand van zaken aanpak milieucompartimenten Milieu zeer grote brand Chemie-Pack Milieucompartiment Bevoegd gezag Omvang financiële

verplichtingen en/of juridische afspraken?

Betrokkenen OG = opdrachtgever ON = opdrachtnemer

Stand van zaken (5 t/m 31 jan. 2011) - afgerond - in behandeling - voorgenomen

Overdracht vervolgwerkzaamheden

Water en waterbodem Oppervlaktewater incl. waterbodem van de binnenwateren.

WS Brabantse Delta Wilchem b.v (afvoer, opslag en verwerking) ATM (opslag verontreinigd water en waterbodem). Delta Waterlab (chemische analyses) Raming kosten circa € 1.500.000 euro excl BTW (stvz 19/1/2011) Spoedeisende bestuursdwang opgelegd d.d. 6 januari 2011 aan Chemie Pack ivm afvoer, opslag en verwerking verontreinigd water en waterbodem

OG = WS Brabantse Delta - Monitoringsprogramma water- en waterbodemkwaliteit loopt

- Afgerond afvoer en opslag bluswater (Vlasweg - Oostelijke Randweg)

- Afgerond afvoer water overige sloten

- Afgerond schoon schrapen en afvoeren slootbodems

- Afvoer water uit sloot Vlasweg: kwaliteitsverbetering door aanvullende zuiveringsinstallatie op locatie waarna lozing op Hollands Diep.

- voorgenomen opslag en verwerking opgeslagen verontreinigd bluswater, slootwater en waterbodem

- Afvoer water uit sloot Vlasweg na aanvullende zuivering op locatie via rijkswater

- Opslag en verwerking opgeslagen verontreinigd bluswater en slootwater

- Opslag en verwerking opgeslagen waterbodem

- Monitoring water- en waterbodemkwaliteit


Milieucompartiment Bevoegd gezag Omvang financiële verplichtingen en/of juridische afspraken?




Oppervlaktewater incl. waterbodem rijkswateren

RWS RWS Op 21 januari zowel de sanering van het oppervlaktewater als van de waterbodems is afgerond.

n.v.t.

Terreinen Chemie-Pack Gemeente Moerdijk Visuele reiniging van het terrein

(slurry) in opdracht van Chemie-Pack als vervolg op de aanzegging bestuursdwang door gemeente Moerdijk Vanaf 27 jan: Chemie-Pack verstrekt geen opdrachten meer

OG = Chemie-Pack ON = Mourik

Chemie-Pack heeft 26 jan. Besloten geen opdrachten meer te verstrekken. Gemeente Moerdijk beziet welke vervolgstappen op korte termijn moeten worden genomen. Plan van aanpak voor ruiming op voorterrein vastgesteld.

Er komt geen PvA meer van Chemie-Pack

Wartisila Gemeente Moerdijk Visuele reiniging van het terrein (slurry) iov Chemie-Pack als vervolg op de aanzegging bestuursdwang door gem Moerdijk Vanaf 27 jan: Chemie-Pack verstrekt geen opdrachten meer

Vanaf 27 jan: geen opdrachten verstrekt

Chemie-Pack heeft 26 jan. besloten geen opdrachten meer te verstrekken. Mourik had een concept PvA gereed. Hierop had Moerdijk aanmerkingen. Omdat Chemie-Pack de opdracht heeft ingetrokken is Mourik gestopt met de verwerking van die opmerkingen. Gemeente Moerdijk beziet welke vervolgstappen op korte termijn moeten worden genomen. 3 febr. Plan van aanpak voor terrein vastgesteld.

Er komt geen PvA meer van Chemie-Pack

Martens & Van Oort (deelgebied)

Provincie. (gemeente Moerdijk heeft de aanzegging bestuursdwang aan Chemie-Pack gedaan)

Visuele reiniging van het terrein (slurry) in overleg met Chemie-Pack als vervolg op de aanzegging bestuursdwang door gemeente Moerdijk

OG = Chemie-Pack ON = Mourik Moerdijk beziet of en hoe uitvoering gegeven kan worden aan de aanzegging bestuursdwang.

Op 27 jan: werkzaamheden gereed. De afgegraven slurry staat in depot op het terrein van MvO. Dit omdat ATM de slurry alleen wilde accepteren als Chemie-Pack een bankgarantie verstrekte. Mourik voert alleen nog beheersmaatregelen uit.

De gemeente Moerdijk is op dit moment in overleg met Mourik om in opdracht van de gemeente Moerdijk een vervolg op deze werkzaamheden gegeven kan worden.


Milieucompartiment Bevoegd gezag Omvang financiële





Openbaar gebied: de bermen en de spoorlijn aan de Vlasweg ter hoogte van de terreinen van Wärtsilä en Chemie-Pack

Gemeente Moerdijk Visueel reinigen van de bermen en de spoorlijn. Kosten + € 50.000,--

OG wordt gemeente Moerdijk ON wordt Mourik

PvA is goedgekeurd. Omdat Chemie-Pack vanaf nu geen opdrachten meer verstrekt zal Moerdijk in het kader van de bestuursdwang opdracht gaan verstrekken aan Mourik. Werkzaamheden hervat in opdracht gem. Moerdijk. 3 febr. Werkzaamheden gereed.

Lucht Luchtkwaliteit op de 3 terreinen Gemeente Moerdijk

en provincie, als bij terreinen

?

Luchtkwaliteit in de wijde omgeving

Gemeente Moerdijk Prijsindicatie afgegeven door DCMR + € 78.000,-- excl. btw

OG = gem Moerdijk ON = DCMR

Opdracht mondeling verleend, looptijd opdracht ½ jaar. Formele opdrachtverlening wordt op dit moment voorbereid door gemeente Moerdijk. De offerte van DCMR is in week 4 binnengekomen.

Opstelling apparatuur in week 4 gereed. DCMR rapporteert 1 x per 2 weken aan gemeente Moerdijk. Tevens worden de gegevens ingevoerd in de statistieken van RIVM

Bodem Chemie-Pack Gemeente Moerdijk voorgenomen

Wartisila Gemeente Moerdijk voorgenomen Martens & Van Oort

(deelgebied) Provincie

Openbaar gebied provincie Grondwaterkwaliteit

Chemie-Pack Provincie Wartisila Provincie

Martens & Van Oort (deelgebied)

Provincie

Openbaar gebied Provincie Binnenwateren Provincie


Milieucompartiment Bevoegd gezag Omvang financiële





Afvalstromen Bouwafval Gemeente Moerdijk Moerdijk beziet in hoeverre de

sloop van de opstallen gezien kan worden als spoedeisend. Indien het gebouwen gereinigd kunnen worden en worden ontdaan van verontreinigde afvalstoffen is een directe sloop niet noodzakelijk

Gemeente schrijft deze week de bedrijven aan betreffende te nemen maatregelen (week 3). Dit wordt meegenomen in het PvA reiniging terreinen

Gemeente zal toezicht houden. De gemeente Moerdijk is op dit moment in overleg met Mourik om in opdracht van de gemeente Moerdijk een vervolg op deze werkzaamheden gegeven kan worden.

Onverbrand of deels verbrand product

Gemeente Moerdijk Svz 27 jan: Indien het gebouwen gereinigd kunnen worden en kunnen worden ontdaan van verontreinigde afvalstoffen is een directe sloop niet noodzakelijk

Gemeente schrijft deze week de bedrijven aan betreffende te nemen maatregelen (week 3). Dit wordt meegenomen in het PvA reiniging terreinen

Gemeente zal toezicht houden op de afvalstromen De gemeente Moerdijk is op dit moment in overleg met Mourik om in opdracht van de gemeente Moerdijk een vervolg op deze werkzaamheden gegeven kan worden.


Bijlage 4.1 Overzicht financiële verplichtingen


4 Nalevering (verantwoording kosten Moerdijk RWS) versie 3 februari 2011: € 1.600.000 (bijlage 7)

Clusters Onderwerp Opmerkingen Uitgevoerd Verplichting Offerte / gemotiveerde schatting Bedrag Opdrachtnemer ON/

Opdrachtgever OG Bedrag Opdrachtnemer ON/


Opdrachtgever OG Gezondheid

Milieu onderdeel oppervlaktewater

Roode Vaart Noordelijke Insteekhaven

- Plaatsen van schermen - Zuiveren van water - Waar nodig saneren van de waterbodem agv de brand van Chemie-Pack

850.000,- OG: RWS4

Milieu onderdeel grondwater

Milieu onderdeel bodem

Verwijderen visuele verontreiniging (slurry) vanaf het openbare gebied en de spoorbaan aan de Vlasweg

Wordt eind week 4 bekend

ON: Mourik OG: gem. Moerdijk

Milieu onderdeel luchtkwaliteit

Monitoring luchtkwaliteit

€ 78.950 excl. BTW (facturering vindt plaats op basis van nacalculatie)

ON: DCMR milieudienst Rijnmond. Parallelweg 1 Postbus 843 3100 AV Schiedam OG: gem. Moerdijk

Milieu onderdeel bluswater / hemelwater / slootbodems

Afvoeren bluswater en verontreinigd hemelwater naar depot. Schoonschrapen slootbodems en naar depot.

3.5 miljoen OG: waterschap

Opslagkosten bluswater, hemelwater / slootbodems in depot t/m 1 febr.

2 miljoen OG: waterschap

Opslagkosten vanaf 1 febr. + verwachte verwerkingskosten (afhankelijk van methode en duur verwerking i.v.m. opslag):

5-10 miljoen

OG: waterschap


Clusters Onderwerp Opmerkingen Uitgevoerd Verplichting Offerte Bedrag Opdrachtnemer ON/



Opdrachtgever OG Milieu onderdeel riolering

Inspectie en schoonmaken riool.

Incl. Parkmanagement ten behoeve van beveiliging.

€ 630.000 OG: Havenschap ON: Van Ganzewinkel, MJ Oomen, Razenberg milieutechniek, Arcadis Aqumen parkmanagement

€ 858.000

Huur opslag ATM voor bluswater uit riool.

€ 230.400

Juridisch

Juridische ondersteuning aan gemeente Moerdijk

Pm (bedrag zal afhangen van de loop der ontwikkelingen)

ON: AKD (aansprakelijkheden en openbare orde) ON: Kroon en de Keijzer (milieuzaken) OG: gem. Moerdijk

Overigen

Levering kranen Brengt ook 4 uren in rekening i.v.m. “verhoor politie”

€ 5.944 € 6.220

ON: Stolwerk Breda ON: Van Laarhoven Dongen OG: sectie brw ROT

Levering extra schuim ON: Shell/Sabic/VZZ/VRR OG: sectie brw ROT

Defensie Crashtenders

Is via LOCC gelopen. Naar verwachting komt hier geen rekening van

ON: Defensie OG: sectie brw ROT

Logistiek Schatting van de kosten

€ 40.000 OG: CoPI

Mobiele kranen Kosten niet bekend

OG: CoPI

Beveiliging

05-01-11 t/m 10-01-11 € 4.947,62 ON: EBN OG: Havenschap

Communicatie


Bijlage 4.2 Verstrekte opdrachten vanuit de verschillende actiecentra gemeente Moerdijk

Voorzitters HAC

Datum Opdracht/taak Organisatie Schatting kosten 8 januari 2011 Verkeerslichtinstallatie Vissers en Vissers € 1000,--

HAC CRAS

Vanuit het HAC zijn geen opdrachten uitgezet met financiële gevolgen namens CRAS.

HAC Milieu en inzamelen besmette waren

Datum Organisatie Opdracht/Taak Contactpersoon Besteed Planning Totaal Opmerkingen

Opgaven uren Regionale milieudienst 05 januari 2011 RMD klachten/calamiteitendienst ten tijde van de

brand (op een volgende diensten) K. Simons, T. sanders, C. Borchhardt, M, van Dijk, P. Wetzels, E. van Miert

80 0 € 8.232,00

05 januari 2011 RMD klachtendienst medewerkers nazorg op lokatie (inclusief Copi overleggen en gemeentelijke follow up" acties):

T. Sanders, C. Borchardt, K. Simons

100 25 € 9.687,50 resterende inzet betreft inschatting

05 januari 2011 RMD bodemadvisering (inclusief toezicht) J. Kemperman en JP Gijssens 400 1500 € 170.050,00 Inzet conform projectplan (eerste 3 maanden, daarna inschatting)

05 januari 2011 RMD juridische ondersteuning B. Wouters 130 200 € 29.535,00 verwachte inzet afhankelijk van gemeente Moerdijk

06 januari 2011 RMD adviseur in strafrechtelijk onderzoek R Ooms 62 75 € 14.097,30 betreft verwachte inzet heel de maand februari 2011 a 2 dagen/week

06 januari 2011 RMD inventarisatie alle BRZO bedrijven gemeente Moerdijk op dossierniveau (volledigheid vergunning en inventarisatie Wm/BRZO naleefgedrag); vragen m.b.t.

T. de Rijk 30 15 € 3.487,50


vergunningsituatie

12 januari 2011 RMD toezicht op naleving bestuursdwang T. Sanders 6 0 € 617,40

06 januari 2011 RMD inventarisatie alle BRZO bedrijven gemeente Moerdijk op naleving BRZO en Wm 2010

Odette verstappen (projectleider) (RMD)

10 0 € 895,00

06 januari 2011 RMD extra toezichtproject BRZO bedrijven Odette verstappen (projectleider) (RMD), Pedro Wetzels (RMD), Mario van Dijk (RMD), Jean Vankan (RMD)

75 60 € 12.082,50 excl eventuele noodzakelijke hercontroles

RMD vervanging juridische capaciteit (I

Verwijnen) Kees van de Made 10 75 € 7.607,50

25 januari 2011 RMD spoed bemonsteren van twee dwa riolen bij MvO en analyseren conform het analysepakket van het Waterschap voor het bedrag van 800 euro.

RMD (J.P. Gijssens) € 800,00 € 800,00

5 januari 2011 RMD Algehele coordinatie, afstemming en

uitzetten taken gemeente Moerdijk betreffende Chemie pack

K. Hornman 40 25 € 5.037,50

5 januari 2011 RMD Advisering in het kader van externe veiligheid

Jeroen van Venrooij 25 25 € 4.475,00 Geen opdracht Actiecentrumvalt (gedeeltelijk) binnen detacheringsopdracht

€ 266.604,20

Opgave uren en kosten overige opdrachten 06 januari 2011

Kroon & De Keijzer advocaten

juridische ondersteuning bestuursdwang milieuaanschrijving

Wilbert Kroon P.M. P.M.

Rasenberg milieutechniek

opstellen plan van aanpak inzake sanering, ingeval bestuursdwang moet worden toegepast

Rasenberg P.M. P.M.

27 januari 2011

Mourik beheersen afvalwater en uitvoeren plan van aanpak openbaar gebied

Mourik € 55.000,-- € 55.000,00 (schatting) uitvoering op regiebasis, effectueren bestuursdwang


Nog (mogelijk) te geven opdrachten

Verwijderen slurry en restanten gevaarlijke stoffen terrein Wartsila

€ 0,00 P.M. P.M. effectueren bestuursdwang

Verwijderen slurryen restanten gevaarlijke stoffen terrein Chemie Pack


Beheersen verontreinigd hemel en afvalwater terrein Chemie pack en Wartsila


Afvoeren en verwerken opgeslagen slurry terrein martens en Van Oord


Verwerken opgeslagen hemel en afvalwater diverse terreinen


Bodemsanering terreinen Martens en Van Oord, Wartsila, Chemie Pack en openbaar terrein


Bodemonderzoeken € 0,00 P.M. P.M. effectueren bestuursdwang HAC Juridische Zaken

Datum Opdracht/taak Organisatie Schatting kosten Advocaat (milieu) Kroon & De Keijzer advocaten ± € 250,-- a € 300,-- per uur Toetsing noodverordening (diverse keren) AKD Prinsen ± € 350,-- per uur

HAC Communicatie

Vanuit het HAC zijn geen opdrachten verstrekt met financiële gevolgen namens Communicatie.


Bijlage 5.1 Overzicht gemaakte sitraps ten behoeve van het RBT

Datum 10 januari 2011 11 januari 2011 12 januari 2011 13 januari 2011 14 januari 2011 15 januari 2011 17 januari 2011 19 januari 2011 21 januari 2011 24 januari 2011 31 januari 2011 (concept)


Bijlage 5.2 Ontvangen BOT-mi adviezen door Brandweer Actiecentrum RCC

Advies nummer Datum Tijd Ontvangen van 2,1 5-jan 21:03 GHOR 3,2 5-jan 22:28 GHOR 4,1 5-jan 23:08 GHOR 6 6-jan 1:14 GHOR 7,2 6-jan 17:40 Botmi 8,1 7-jan 13:53 Botmi 9,1 7-jan 18:47 Botmi 11 8-jan 16:56 Botmi 10 10-jan 20:59 Nico van Mourik 12 9-jan 17:46 Botmi (Ruud de Krom) 13 18-jan 18:57 Botmi (Ruud de Krom) 14 19-jan 15:23 Botmi (Ruud de Krom) 15 24-jan 10:12 Botmi (Ruud de Krom) 16 3 febr 10.44 Botmi (Ruud de Krom) 17 4 febr 19.26 Botmi (Ruud de Krom) Navraag op 7 februari leert dat hiermee alle beperkingen, zowel binnen als buiten een straal van 10 km, zijn opgeheven.


Bijlage 6 Metingen overzicht d.d. 31-01-11 (opgesteld door het actiecentrum brandweer)

Inhoud

- Door brandweer actiecentrum ontvangen metingen (lucht en watermonsters) van brandweer, MOD en waterschap over de periode 5 t/m 13 januari 2011 (inclusief toelichting).

- Overzicht permanente monitoring (Nationaal Meetnet Radioactiviteit en Provinciaal luchtmeetstation). Dit betreft dus niet de (semi)permanente meetstations geïnstalleerd door de DCMR n.a.v. de brand.

- Overzicht van de ontvangen BOT-mi adviezen

- Door brandweer actiecentrum ontvangen metingen (water, waterbodem en bodemmonsters) van Rijkswaterstaat over de periode 5 t/m 21 januari 2011.

62

Inleiding Tijdens en na de brand zijn er een enorm aantal metingen verricht. Er is gemeten door onder andere de Brandweer, Milieu Ongevallen Dienst (MOD), het Waterschap (Delta Waterlab) en Rijkswaterstaat?. In dit rapport is een overzicht gemaakt van wie, waar, wat, wanneer en hoe gemeten is. Let op! De opgenomen metingen en resultaten zijn verzameld uit de resultaten die zijn aangeleverd bij het actiecentrum Brandweer. Er zijn monsters genomen van lucht, water en bodem en depositie. De opbouw van het rapport is als volgt: Per dienst is opgenomen waar, wanneer, wat en waarmee er metingen zijn verricht. Daarbij is een overzicht opgenomen in de vorm van een kaart met daarop aangegeven waar de metingen zijn uitgevoerd. Daarna is er een paragraaf opgenomen met de bevindingen en conclusies. Let op! De metingen uitgevoerd door het MOD in het gebied buiten onze regio en de metingen op het bedrijventerrein van Chemie Pack in opdracht van LFTO zijn NIET opgenomen in dit rapport, omdat die niet bij het actiecentrum Brandweer zijn aangeleverd. Als laatste is toegevoegd aan het rapport de resultaten van twee permanente meteropstellingen. Een van het nationaal meetnet radioactiviteit en de meter van de luchtmeetopstelling van de provincie. NB. Het is niet duidelijk of RWS metingen heeft verricht, want deze zijn niet bij het actiecentrum brandweer terug te vinden.

63

Brandweer Waar? De brandweer heeft gemeten met behulp van de meetploegen van de brandweer. Zijn zijn ingezet op diverse plaatsen maar hoofdzakelijk zoals in onderliggend plaatje is te zien. Verder zijn er metingen verricht op basis van klachten bij diverse bedrijven. Deze monsters zijn genomen door het MOD. De lijst van bedrijven: 10 januari 2 monsters getrokken gelden voor: Grondrand, Martens en van Oort, Namascor 13 januari bij onderstaande bedrijven een monster getrokken: OBM-Oost, Martens en van Oort, Namascor, Van der Vlist, Cronimet, Arcelor Mittal, Grondrand

Wanneer? In de bijlage zijn de momenten opgenomen wanneer er gemeten is en op welke momenten er monsters zijn genomen. De datum en tijden zijn hieronder opgenomen.

datum tijd lokatie 5-jan 16:00 Furie blusbioot Hollands Diep

5-jan Continue Furie blusbioot Hollands Diep 150 m. thv Tetrapack

5-jan Continue Furie blusbioot Hollands Diep boei 1044

5-jan 21:30 Moerdijk Brug 5-jan Continue Moerdijk Brug 5-jan Continue Moerdijk Brug 5-jan 16:00 Waterkant Insteekhaven 5-jan 23:20 Waterkant Insteekhaven 5-jan Continue Waterkant Insteekhaven 5-jan 23:00 Parkeerplaats Tetrapac 5-jan 16:00 Vlasweg Westelijke kant 5-jan Continue Noord van incident 5-jan Continue Vlasweg Westelijke kant 5-jan 16:00 Vlasweg Oostelijke kant 5-jan 23:00 Parkeerplaats Tetrapac

64

5-jan 23:10 Kruising Frisostaat-steenweg 5-jan 23:15 Parkeerplaats Tetrapac 5-jan Continue Vlasweg Oostelijke kant 5-jan Continue Vlasweg Oostelijke kant 6-jan 7:50 Moerdijk 6-jan Continue Moerdijk 6-jan Continue Moerdijk 6-jan 2:40 Moerdijk Brug 6-jan Moerdijk Brug 6-jan Moerdijk Brug 6-jan Waterkant Insteekhaven 6-jan Waterkant Insteekhaven 6-jan Waterkant Insteekhaven

6-jan 4:00 MIKE 567, 596, 587 (meetlokaties brandweer)

6-jan 6-jan Vlasweg Oostelijke kant

6-jan Vlasweg Oostelijke kant Appelweg

6-jan Vlasweg Oostelijke kant MIKE 546

6-jan Vlasweg Westelijke kant 6-jan Vlasweg Westelijke kant 6-jan Vlasweg Westelijke kant 7-jan 2:15 Rode vaart 7-jan 4:00 ingang chemiepack 7-jan 4:00 7-jan 21:20 3949 7-jan 22:45 3954 8-jan 14:30 Dorspcentrum 8-jan 14:50 Plaza

10-jan 15:55 Kantoor Bondraad buiten 10-jan 15:30 Kantoor MVO buiten

Wat? Er gemeten op de volgende stoffen: Stikstofdioxide, Chloor, Nitreuze dampen (NOx), Koolmonoxide en Zoutzuur. Dit is gedaan op basis van de stoffenlijst en advies van DCMR. Verder zijn er luchtmonsters genomen en zijn zuurgraadmetingen uitgevoerd van het bluswater.

65

Waarmee? Er is gemeten met de Drager buisjes, de Solaris explosiegevaarmeter, PH-papier. De monsters zijn genomen door middel van Cannisters, Tedlar luchtmonster zakken en badges. Conclusies: Op basis van de eigen interpretatie van de uitslagen van de meetbuisjes en de solaris kan worden geconcludeerd dat er concentraties die zijn gemeten onder het waarneembare niveau van de buisjes en de Solaris was. Dit ondanks dat er op sommige plekken in de rook is gemeten. Verder zijn de genomen luchtmonsters geanalyseerd door het MOD en opgenomen bij de bevindingen in het hoofdstuk MOD. Ten aanzien van het bluswater kan worden geconcludeerd dat er de waarde van het bluswater tussen de 11 en de 14 was.

66

MOD Waar? Het MOD heeft monsters geanalyseerd op basis van brandweer monsterneming en bij enkele bedrijven waar klachten zijn waargenomen. Zie hiervoor het hoofdstuk Brandweer. Verder hebben zij zelfstandig in de omgeving van de brand (en bedrijventerrein) monsters genomen. Bin onderstaand overzicht is te zien waar het MOD gemeten heeft. De plekken zijn aangegeven met een L.

De monsters van de brandweer zijn genomen op de volgende plekken: De Vlasweg, dorpscentrum Moerdijk, OBM kelder, ingang bij Chemie Pack, parkeerplaats Tetrapac, en de kruising Frisostraat-Steenweg. Wanneer? Er zijn metingen uitgevoerd op 7, 8, 10 en 13 januari. De monsters op 5 januari die door het MOD zijn geanalyseerd zijn door de brandweer genomen. De tijdstippen zijn hieronder opgenomen in de tabel datum tijd door soort lokatie

5-jan 23:00 BRW W010 Tedlar Parkeerplaats Tetrapac 5-jan 23:00 BRW W014 Tedlar Parkeerplaats Tetrapac 5-jan 23:10 BRW W014 Tedlar Kruising Frisostaat-steenweg 5-jan 23:15 BRW W010 Tedlar Parkeerplaats Tetrapac 7-jan 23:00 MOD Direct boven sloot 7-jan 23:00 MOD 1,5 m. van sloot 7-jan 4:00 MOD Direct boven sloot 7-jan 4:00 MOD 1,5 m. van sloot 7-jan 4:00 Brandweer ingang chemiepack 7-jan 4:00 Brandweer

67

7-jan 21:20 Brandweer 3949 7-jan 22:45 Brandweer 3954 8-jan Canister 8-jan Canister 8-jan Canister 8-jan Canister 8-jan Canister 8-jan 14:30 Brandweer Tedlar Dorspcentrum 8-jan 14:50 Brandweer Tedlar Plaza 8-jan LTFO LTFO Tedlar 8-jan Canister 8-jan Canister 8-jan Canister 8-jan Tedlar 8-jan MOD Headspace water

10-jan 15:55 Brandweer Tedlar Kantoor Bondraad buiten 10-jan 15:30 Brandweer Tedlar Kantoor MVO buiten 13-jan MOD Moerdijk Blanco 13-jan MOD 13-jan MOD OBM kelder hoog 13-jan 11:15 MOD Kantoren OBM 1e verd. 13-jan 11:19 MOD Kantine magazijn OBM

Wat? De luchtmonsters zijn geanalyseerd op een groot aantal stoffen die in onderstaande tabel zijn opgenomen. Dichlorodifluormethaan_(CFK12) Chloromethaan_(Methylchloride) Dichlorotetrafluorethaan_(CFK114) Chloroetheen_(Vinylchloride) 1,3-Butadieen Methylbromide Chloroethaan Trichlorofluormethaan_(CFK11) Acrylonitril 1,1-Dichloroetheen Dichloromethaan_(Methyleenchloride) 3-Chloropreen 1,1,2-Trichlorotrifluorethaan_(CFK113) 1,1-Dichloroethaan cis-1,2-Dichloroetheen Trichloromethaan_(Chloroform) 1,2-Dichloroethaan 1,1,1-Trichloroethaan Benzeen Tetrachloromethaan 1,2-Dichloropropaan Trichloroetheen_(Tri) cis-1,3-Dichloropropeen trans-1,3-Dichloropropeen 1,1,2-Trichloroethaan Tolueen 1,2-Dibromoethaan Tetrachloroetheen_(Tetra)

68

Chlorobenzeen Ethylbenzeen m/p-Xylene Styreen o-Xyleen 1,1,2,2-Tetrachloroethaan 4-Ethyltolueen 1,3,5-Trimethylbenzeen 1,2,4-Trimethylbenzeen 1,3-Dichlorobenzeen 1,4-Dichlorobenzeen 1,2-Dichlorobenzeen 1,2,4-Trichlorobenzeen 1,1,2,3,4,4-Hexachloro-1,3-butadiene Propeen Broometheen Aceton Isopropylalkohol_(IPA) Koolstofdisulfide_(CS2) trans_1,2-Dichlooretheen MTBE Vinylacetaat Methyl_Ethyl_Keton_(MEK) Hexaan Ethylacetaat Tetrahydrofuraan_(THF) Cyclohexaan Broomdichloormethaan Isooctaan 1,4-Dioxaan Heptaan Methyl_Isobutyl_Keton_(MIK) Methyl_Butyl_Keton_(MBK) Dibroomchloormethaan Tribroommethaan Benzylchloride

69

Waarmee? De monstername apparatuur bestaat uit het trekken van een luchtmonster door middel van een tedlar zak en het vullen van een canister. Depositie metingen worden uitgevoerd met behulp van badges.

Conclusies: Een relatief klein aantal van het totaal aantal gemeten stoffen is in verhoogde mate aangetroffen. Echter zijn alle concentraties (ver) beneden de wettelijke grenswaarden aangetroffen. Veel stoffen zijn gevonden in de monsters met een normale concentratie die voor Moerdijk altijd geldt als een soort achtergrond waarde.

70

Waterschap Waar? In onderstaand plaatje is te zien waar er monsters zijn genomen.

Wanneer? Er zijn monsters genomen op 5, 6, 8 en 13 januari. Wat? Er is gemeten op de volgende stoffen. 1,2,3-Trimethylbenzeen Benzeen Chloroform Component Cumeen Cumeen Dichloormethaan Ethylbenzeen Mesityleen

71

Methyl-t-butyl-ether m-Ethyltolueen Naftaleen Naftaleen n-Propylbenzeen n-Propylbenzeen o-Ethyltolueen o-Xyleen p/m-Xyleen p-Ethyltolueen Styreen Tetrachlooretheen Tolueen PO4P Cl NH4N NO2N NO3NO2 SO4 SILI CZV na filtratie CZV geen filtratie

Metalen: Al, B, Ba, Ca, Cu, Fe, Mg, Mn, P, Pb, S, Sr, Zn, Hg Verder is er nog gekeken naar toxiciteit, PAK´s, Zuurgraad en Zuurstofvragende stoffen. Waarmee? Door het nemen van een watermonster en dit aan te bieden bij het laboratorium Agrolab. Conclusies: Het oppervlaktewater is sterk verontreinigd met zuurstofvragende stoffen. De concentratie bedraagt 50.000-100.000 mg/l. Ter vergelijking: in huishoudelijk afvalwater is deze concentratie ongeveer 750 mg/l. Het oppervlaktewater kan niet gezuiverd worden in een normale rioolwaterzuiveringsinstallatie. Het biologisch proces zou verstoord worden door de in het water aanwezige stoffen. Om deze reden wordt het vervuilde oppervlaktewater overgebracht naar opslagtanks. Later zal worden bepaald hoe het water zal worden verwerkt. Het oppervlaktewater bevat organochloorverbindingen, veelal oplosmiddelen. Niet bekend is om welke stoffen het precies gaat. Het oppervlaktewater van de vervuilde sloten bevat aromatische verbindingen, zoals xyleen, naftaleen en tolueen. De totale concentratie bedraagt ongeveer 100-300 mg/l. In het vervuilde oppervlaktewater zijn polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) aangetroffen in concentraties van circa 30 mg/l. PAK’s zijn stoffen die vrij kunnen komen bij verbranding. De pH van de vervuilde sloten is ongeveer 13. Dit duidt op een sterk basisch karakter. Permanente monitoring Nationaal meetnet radioactiviteit (NMR) Belangrijk om te vermelden is dat er ten tijde van de brand is nagegaan of er eventuele radioactieve bronnen aanwezig waren bij het bedrijf. Dit was niet het geval. Omdat er later in het incident toch over straling is gesproken is er uit voorzorg een uitdraai gemaakt van de metingen die worden uitgevoerd met behulp van de NMR. Er is een uitdraai opgenomen om de achtergrondstraling te laten zien in de plaats Raamsdonksveer. Onderzoek heeft aangetoond dat de verhoging die in het plaatje te zien is een “normale”verhoging is die bijvoorbeeld bij regen ook voorkomt. Verder is het ten tijde van de brand en de tijd waarbij de piek te

72

zien is geen Westenwind geweest en is de piek dus niet afkomstig van de brand. Overigens is het ook maar de vraag of de brand invloed zou kunnen hebben gehad op een meter die ongeveer 30 km verwijderd is van de brandhaard. Hieronder is een uitdraai te zien van de meters op de plaatsen Raamsdonskveer, Zuid Beijerland en Dordrecht.

73

Luchtmeetstation Provincie Aan de Julianastraat te Moerdijk is een luchtbemonstering eenheid aanwezig. Deze is voor het eerst uitgelezen door het Hoofd Sectie Brandweer op vrijdag 7 januari. De locatie van het meetinstrument is in onderstaand plaatje weergegeven.

Het instrument meet op de volgende stoffen: Benzeen, Tolueen, Ethylbenzeen, MP-Xyleen en O-Xyleen. In de hieronder weergegeven uitdraai is te zien dat over de tijd continue de waarden van bovengenoemde stoffen wordt gemonitord. Uit analyse door Meetplanleider en hoofd metingen Provincie is gebleken dat de brand geen verhoogde concentraties heeft veroorzaakt op de locatie waar de meter zich bevindt. Toch zijn er duidelijk pieken waarneembaar. Deze pieken zijn echter ook zichtbaar op bijvoorbeeld 4 januari (toen brandde het nog niet) en de pieken blijven allemaal ruim onder de wettelijke grenswaarde voor de genoemde stoffen. De meter is continue door het publiek uit te lezen op www.brabantluchtmeet.nl

75

Ontvangen BOT-mi adviezen door Brandweer Actiecentrum RCC Advies nummer Datum Tijd Ontvangen van

2,1 5-jan 21:03 GHOR 3,2 5-jan 22:28 GHOR 4,1 5-jan 23:08 GHOR

6 6-jan 1:14 GHOR 7,2 6-jan 17:40 Botmi 8,1 7-jan 13:53 Botmi 9,1 7-jan 18:47 Botmi 11 8-jan 16:56 Botmi 10 10-jan 20:59 Nico van Mourik 12 9-jan 17:46 Botmi (Ruud de Krom) 13 18-jan 18:57 Botmi (Ruud de Krom) 14 19-jan 15:23 Botmi (Ruud de Krom) 15 24-jan 10:12 Botmi (Ruud de Krom) 16 3 febr 10.44 Botmi (Ruud de Krom) 17 4 febr 19.26 Botmi (Ruud de Krom)

Navraag op 7 februari leert dat hiermee alle beperkingen, zowel binnen als buiten een straal van 10 km, zijn opgeheven. Rijkswaterstaat Rijkswaterstaat heeft in de periode 5 januari t/m 24 januari diverse water, waterbodem en bodemmonsters uitgevoerd. In onderstaande tabellen zijn de soort metingen, de data en locaties weergegeven. Op 31 januari 2011 is tussen actiecentrum brandweer en Rijkswaterstaat contact geweest over de analyseresultaten van betreffende monsters. Dit heeft niet geleid tot aanpassing van de reeds verzonden gegevens van Rijkswaterstaat.


Totaal overzicht uitgevoerde monsternamen RWSVerklaring

ARI meetdienstARW handhavingMH-P door handhaving uitbesteedt aan MH-Polyna niet gelukte monsternameblanco Analyseresultaten nog niet beschikbaar

Analyseresultaten in tabel

Watermonsters Datumwo do vr za zo ma de wo do vr za zo ma di wo do vr za zo ma

Meetpunt Locatie 5-1-2011 6-1-2011 7-1-2011 8-1-2011 9-1-2011 10-1-2011 11-1-2011 12-1-2011 13-1-2011 14-1-2011 15-1-2011 16-1-2011 17-1-2011 18-1-2011 19-1-2011 20-1-2011 21-1-2011 22-1-2011 23-1-2011 24-1-20111 ref punt nabij moerdijkbrug ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI2 geul oversteek moerdijk voor rijkshaven ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI3 geul ben. insteek roode vaart ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI4 geul voor insteek roode vaart ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI5 inloop insteek roode vaart ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI6 baggervak IHM-C01aM ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI7 insteek roode vaart midden ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI8 inloop centrale insteek ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI9 centrale insteek midden ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI

10 oostelijk insteek ARI ARI ARI ARI ARI11 insteek MvO ARI ARI ARI ARI ARI Dit meetpunt kan afgeleid worden van 120 influent zuivering 2 en 3 ARI12 insteek MvO ARI ARI ARI ARI ARI Dit meetpunt kan afgeleid worden van 120 influent zuivering 2 en 3 ARI13 boven kop insteek MvO ? ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI14 nabij meerpaal west roode vaart ? ARI ARI ARI ARI ARI ARI Dit meetpunt kan afgeleid worden van 100 influent zuivering 115 naast ponton oost roode vaart ? ARI ARI ARI ARI ARI ARI Dit meetpunt kan afgeleid worden van 100 influent zuivering 1 ARI16 500m. west baggerdepot Sassenpl. verl. v. Zuid H.D. ARI ARI

Spui Haven van Goudswaard (gemaal) ARW

Bluswater vanuit sloot in insteekhaven Roode Vaart ARWBluswater vanuit vw-riool OBM naast N.Insteekhaven ARW ARW

100 Infl. Zuivering 1 MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P101 Efl. Zuivering 1 MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P110 Infl. Zuivering 2 MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P111 Efl. Zuivering 2 na MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P120 Infl. Zuivering 3 na MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P121 Efl. Zuivering 3 MH-P MH-P MH-P MH-P MH-P

Opmerkingen: Incident Start monitoring oppervlaktewater / bodem

Start zuiverings proces

Einde zuiveringsproces

Sanering waterdoem N.Insteekhaven

WaterbodemOpmerking:Hoewel er in het begin dagelijks bodemmonsters zijn genomen worden deze niet allemaal geanalyseerd.

wo do vr za zo ma de wo do vr za zo ma di wo do vr za zo maMeetpunt Locatie 5-1-2011 6-1-2011 7-1-2011 8-1-2011 9-1-2011 10-1-2011 11-1-2011 12-1-2011 13-1-2011 14-1-2011 15-1-2011 16-1-2011 17-1-2011 18-1-2011 19-1-2011 20-1-2011 21-1-2011 22-1-2011 23-1-2011 24-1-2011

1 ref punt nabij moerdijkbrug ARI ARI ARI ARI ARI ARI2 geul oversteek moerdijk voor rijkshaven ARI ARI ARI ARI ARI3 geul ben. insteek roode vaart ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI4 geul voor insteek roode vaart ARI ARI ARI ARI ARI5 inloop insteek roode vaart ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI6 baggervak IHM-C01aM ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI7 insteek roode vaart midden ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI8 inloop centrale insteek ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI9 centrale insteek midden ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI

10 oostelijk insteek ARI ARI ARI ARI ARI11 insteek MvO ARI ARI ARI ARI ARI12 insteek MvO ARI ARI ARI ARI ARI13 boven kop insteek MvO ARI ARI ARI ARI ARI ARI ARI14 nabij meerpaal west roode vaart ARI ARI ARI ARI ARI ARI15 naast ponton oost roode vaart ARI ARI ARI ARI ARI ARI16 500m. west baggerdepot Sassenpl. verl. v. Zuid H.D. ARI

Insteekhaven Roode Vaart orienterend bodemonderzoek MH-P

Dode Vissenwo do vr za zo ma de wo do vr za zo ma di wo do vr za zo ma di wo do vr za zo

5-1-2011 6-1-2011 7-1-2011 8-1-2011 9-1-2011 10-1-2011 11-1-2011 12-1-2011 13-1-2011 14-1-2011 15-1-2011 16-1-2011 17-1-2011 18-1-2011 19-1-2011 20-1-2011 21-1-2011 22-1-2011 23-1-2011 24-1-2011 25-1-2011 26-1-2011 27-1-2011 28-1-2011 29-1-2011 30-1-2011Spui Haven van Goudswaard (gemaal) ARWZuid H.Diep tijdens baggerwerk ARW ARW ARW

77

Bodem monsters Datum

Meetpunt Locatie 6-1-2011 7-1-2011 8-1-2011 9-1-2011 10-1-2011

11-1-2011

12-1-2011

1 ref punt nabij moerdijkbrug X X X X X

2 geul oversteek moerdijk voor rijkshaven X X X X X

3 geul ben. insteek roode vaart X X X X X X X 4 geul voor insteek roode vaart X X X X X 5 inloop insteek roode vaart X X X X X X X 6 baggervak IHM-C01aM X X X X X X X 7 insteek roode vaart midden X X X X X X X 8 inloop centrale insteek X X X X X X 9 centrale insteek midden X X X X X X X

10 oostelijk insteek X X X X X 11 insteek MvO X X X X X 12 insteek MvO X X X X X 13 boven kop insteek MvO X X X X X X 14 nabij meerpaal west roode vaart X X X X X X 15 naast ponton oost roode vaart X X X X X X


Bijlage 7 Verantwoording kosten Rijkswaterstaat

(zie bijgevoegd PDF bestand)

Stand van zaken Zeer grote brand Chemie-Pack van zaken In… · Stand van zaken Incident...

Documents

Transcript of Stand van zaken Zeer grote brand Chemie-Pack van zaken In… · Stand van zaken Incident...