DE KRACHTVAN DRENTHE

SAMEN WERKENAAN EEN DUURZAAM

VITALE PROVINCIE

JAARVERSLAG 2010

INHOUD

pagina 11Krimp

pagina 15Jeugdzorg

pagina 19Jeugd & Onderwijs

pagina 23Wmo

pagina 27Emancipatie & Diversiteit

pagina 31Voorzieningen & Tijdbeleid

pagina 05Voorwoord

pagina 07STAMM CMO in beeld

Tynaarlo

Aa en Hunze

Assen

Noordenveld

Westerveld

Meppel

De Wolden

Borger-Odoorn

Emmen

Hoogeveen

Coevorden

Midden-Drenthe

In Drenthe investeren overheden - gemeenten én provincie - en vele anderen met succes tijd en geld in die ambitie. Vanuit een grote betrokkenheid en met veel inzet. Ook STAMM CMO maakt zich hard voor een duurzaam vitale provincie. STAMM CMO signaleert vraagstukken en vertaalt deze naar de beleidspraktijk, jaagt ontwikkelingen aan en verbindt partijen om samen tot goede oplossingen te komen.

STAMM CMO richt zich op bovenlokale en provinciebrede vraagstukken die alle gemeenten raken. Krimp en vergrijzing bijvoorbeeld: bij uitstek een vraagstuk waarbij gemeenten en provincie samen aan de lat staan om te komen tot een goede aanpak. Ook op het terrein van jeugdzorg en Wmo biedt STAMM CMO toegevoegde waarde, in het begeleiden van gemeenten om hun nieuwe verantwoordelijkheden goed op te pakken.

Het afgelopen jaar was voor STAMM CMO een spannend jaar. De economische crisis en de herpositionering van de provincie Drenthe stelde ons voor de

nodige opgaven. Die uitdagingen zijn we met de nodige lef en creativiteit aangegaan. De resultaten mogen er zijn. Voor het kenniscentrum is een stevige basis gelegd. Op het terrein van krimp/vitaal platteland, jeugdzorg en de steunfunctietaak Wmo zijn spraakmakende initiatieven ontwikkeld. We zijn er in geslaagd om onze positie in de markt te handhaven. En met de fusie met Enova hebben we onze expertise en financiële positie verder weten te versterken.

Goed sociaal beleid blijft nodig. Op basis van de juiste cijfers en analyse. Met innovatiekracht, kennis van zaken en het vermogen te verbinden. Wij dragen er graag een stevige steen aan bij. Zo zorgen we met elkaar voor een vitaal en sociaal Drenthe, nu en in de toekomst.

Yvonne TurenhoutDirecteur-bestuurder STAMM CMO

VOORWOORD

De krachtvan Drenthe Samen werken

aan een duurzaam

vitale provincie

In het ideale Drenthe wonen

mensen veilig en gezond

samen, in steden en dorpen.

Mensen zijn er in staat zelf

keuzes te maken over hun

leven, nemen initiatief en

verantwoordelijkheid.

Iedereen kan zich er vrij

ontwikkelen: jongeren

ontdekken de samenleving,

ouderen kunnen er zo

lang mogelijk zelfstandig

blijven wonen en mensen

met beperkingen krijgen

de hulp en ondersteuning

die zij nodig hebben.

05

In dit jaarverslag bieden wij u een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten van 2010.

Wie is STAMM CMO?STAMM CMO is hét kenniscentrum en adviesbureau voor de sociale sector in Drenthe. En inmiddels ook daarbuiten. Wij zijn expert op het gebied van jeugd, leefbaarheid, wonen, welzijn & zorg, emancipatie & diversiteit. STAMM CMO ondersteunt de provincie en gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven met onderzoek, advies, projectmanagement en kennis & informatie. Onze betrokken, professionele mensen zijn sterk in het verbinden van beleid en praktijk. Samen met onze klanten ontwikkelen wij creatieve en gedragen oplossingen voor hun sociale vraagstukken.

2010 uiterst dynamisch jaar2010 was voor STAMM CMO een uiterst dynamisch jaar, waarin we volop hebben geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuwe markten en de versterking van

onze kennisfunctie. Het leveren van goede kwaliteit en aansluiting bij de vraag zien wij daarbij als kritische succesfactoren. Om die reden hebben wij in 2010 extra geïnvesteerd in de werving van hoog gekwalificeerde adviseurs. Ook zijn we gaan werken met accountmanagers voor de diverse klantgroepen, waaronder gemeenten. Met een nieuwe huisstijl, website met kennisbank en digitale nieuwsbrief hebben we gezicht gegeven aan het nieuwe elan van STAMM CMO.

Forse kortingen provinciale budgetDe provinciale subsidies van STAMM CMO worden de komende jaren fors gekort: 20% in 2010, 35% in 2011 en 50% in 2012. We hebben hierop geanticipeerd door stevig te investeren in de ontwikkeling van nieuwe markten. Daarnaast hebben we diverse ingrijpende organisatorische maatregelen genomen om onze kosten verder te reduceren, waaronder de fusie met Enova, een tweede reorganisatie en shared services afspraken met CMO Groningen.

Kennis Delen DrentheIn onze kennisintensieve samenleving is kennis delen een kritische succesfactor. Om die reden is kennismanagement een speerpunt in sociale beleid van provincie en gemeenten in Drenthe. Slimmer kennis delen zorgt ervoor dat gemeenten en instellingen sneller en beter beleid kunnen ontwikkelen; zo hoeven zij immers niet

STAMM CMOIN BEELD

07

op alle gebieden zelf het wiel uit te vinden. STAMM CMO coördineert de samenwerking van Kennis Delen Drenthe, waarbinnen verschillende provinciale instellingen, gemeenten en provincie met elkaar samenwerken om kennis te vergaren en te delen. De focus ligt op kennis over actuele Drenthe specifieke vraagstukken op het gebied van jeugd en onderwijs, vitaal platteland/krimp en Wmo. Het slim inzetten van Web 2.0 instrumenten (waaronder sociale media) heeft extra aandacht gehad. Zo zijn er voor vijf projecten online communities ontwikkeld.

Signaleren en monitoren trendsAls kenniscentrum signaleert STAMM CMO relevante (landelijke) ontwikkelingen en vertaalt deze naar de Drentse praktijk. Wij voeren onderzoek uit op het gebied van sociale vraagstukken, jagen innovaties aan en zorgen ervoor dat de resultaten gedeeld worden via internet en bijeenkomsten.

Intensivering samenwerking kennispartnersSTAMM CMO werkt intensief samen met kennispartners binnen en buiten Drenthe. Met

de CMO-collega’s delen we binnen het CMOnet kennis en ontwikkelen we nieuwe diensten die we in opdracht van diverse ministeries, Movisie, Nederlands Jeugd Instituut en MOgroep uitvoeren. Op het terrein van krimp en leefbaarheid hebben we de samenwerking geïntensiveerd met het Kennisnetwerk Van Meer naar Beter, het Kennisknooppunt Krimp Noord Nederland, de SEV, de Hanzehogeschool, RUG, Scoop, Partoer en CMO Groningen.

Inhoudelijke speerpunten: vitaal platteland, provinciale steunfunctietaak Wmo, jeugd(zorg)Het vitaliseren van het Drentse platteland vormt de opgave voor de komende jaren. De demografische ontwikkelingen (vergrijzing en ontgroening) en de noodzakelijke bezuinigingen maken dat de leefbaarheid in dorpen en wijken in Drenthe in toenemende mate onder druk staat. Voor STAMM CMO heeft het versterken van de leefbaarheid de hoogste prioriteit.

De provincie heeft een wettelijkesteunfunctietaak in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. STAMM CMO geeft uitvoering aan deze taak en ondersteunde gemeenten bij provinciebrede vraagstukken als de overheveling van de AWBZ, de kanteling van de Wmo en invoering van Welzijn Nieuwe Stijl.

STAMMCMO in beeld

OVERZICHTUREN PER

THEMA 2010tabel 1

provincie

Jeugd(zorg)

Vitaal platteland / Krimp

Voorzieningen / Tijdbeleid

sociale

allianties

6.463

3.133

1.120

1.069

667

markt

672

698

Ondersteuning Wmo

Emancipatie en Diversiteit

4.040

4.299

1.392

530

2.172

1.282

19.055 3.658 4.824

Daarnaast waren we zeer actief op het terrein van jeugd(zorg): Variërend van de overheveling van de jeugdzorgtaken naar gemeenten, voorkomen voortijdig schoolverlaten, versterken van ouderbetrokkenheid tot aan het werken naar hoogwaardige kindcentra voor 0-4 jarigen via harmonisatie van peuterspeelzalen en kinderopvang.

Een compleet overzicht van de ureninzet per thema kunt u vinden in tabel 1.

Sociale allianties goed instrument2010 is het tweede jaar van de sociale allianties tussen provincie en gemeenten. Wij ervaren deze sociale allianties als een goed instrument, dat recht doet aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid van gemeenten en provincie op het sociale domein in Drenthe. STAMM CMO heeft in 2010 in het kader van de sociale allianties 49 kleinere en grotere opdrachten (totaal 3.658 uur) uitgevoerd voor Drentse gemeenten (zie tabel 2).

Dienstverlening markt stabielHet versterken van onze marktpositie als dynamisch adviesbureau voor de sociale sector is een speerpunt voor STAMM CMO. In 2010 hebben we ons marktaandeel weten te behouden. Dit is positief in een markt die sterk onder druk staat als gevolg van de kredietcrisis en bezuinigingen. We verwerven in toenemende mate externe

opdrachten, binnen en buiten Drenthe, waaronder landelijke opdrachtgevers als VWS, Movisie, MOGroep, Leger des Heils, provincie Utrecht, MJD Breda, gemeenten Delft, Veenendaal en Hoogezand.

Europese subsidies beter benuttenHet beter (laten) benutten van Europese financieringsmogelijkheden op het brede terrein van sociaal beleid is een speerpunt voor STAMM CMO. Hiervoor hebben we samenwerking met het Drentse Europaservicepunt en de internationale werkgroep van CMOnet geïntensiveerd. In 2010 zijn STAMM CMO drie Europese subsidies toegekend: Beschermjassen transculturele communicatie (Europees Integratie Fonds), ZorgPlaza, allochtone vrouwen toeleiden naar beroepen

in de zorg (ESF) en Europe4Volunteers (Europafonds) samen met CMO Groningen.

Geslaagde fusie met EnovaIn 2010 zijn de medewerkers en activiteiten van Enova en STAMM CMO succesvol geïntegreerd. De provinciale activiteiten op het terrein van Emancipatie & Diversiteit zijn in 2010 afgebouwd. Dit geldt niet voor onze expertise. Hiervoor is onveranderd veel vraag. In 2010 deed Enova, nu als onderdeel van STAMM CMO, interculturalisatie-opdrachten voor ondermeer acht zorginstellingen in de Provincie Utrecht, het ministerie van VROM en diverse gemeenten.

ISO gecertificeerd STAMM CMO is ISO gecertificeerd. Kwaliteitszorg is een vanzelfsprekend onderdeel van de bedrijfsvoering van STAMM CMO.

Governance CodeWij houden ons aan de Governance Code van de MOGroep.

Financiën positiefDe fusie met Enova maakte het mogelijk om de efficiency fors te verhogen. Mede als gevolg van een goede kostenbeheersing en baten uit het verleden sluit de jaarrekening af met een positief saldo van € 83.067 euro.

Dynamische ontwikkeling personeelHet aantal medewerkers op 31 december 2010 was 48 (35,9 fte), waarvan 42 in vaste dienst. Er

waren 37 vrouwen (75%) en 12 mannen (25%) in dienst. De gemiddelde leeftijd was 47,9 jaar. Van 12 medewerkers namen we afscheid. Daarnaast konden wij zes nieuwe adviseurs aanstellen die belangrijk bijdragen aan het nieuwe elan van STAMM CMO. Verder deden vijf studenten van de Hanzehogeschool en Rijks Universiteit Groningen een (onderzoek-)stage bij STAMM CMO. Met hun frisse blik en nieuwste kennis en inzichten brachten zij extra dynamiek.

aantal uren

Gemeenten opdrachten inzet

Aa en Hunze 3 251

Assen 5 454

Borger Odoorn 5 292

Coevorden 9 303

De Wolden 5 279

Emmen 2 407

Hoogeveen 1 72

Meppel 6 472

Midden Drenthe 3 121

Noordenveld 3 550

Tynaarlo 4 403

Westerveld 3 54

Totaal 49 3.658

OVERZICHTSOCIALE ALLIANTIES

2011tabel 2

Exploitatie (€)

Baten

Subsidie provincie Drenthe 2.435.287

Opbrengsten markt 876.560

Financiële baten 17.102

Totaal baten 3.311.847

Lasten

Personeelskosten 2.458.547

Huisvestingskosten 216.312

Organisatiekosten 315.924

Kosten activiteiten 238.599

Totaal lasten 3.245.882

Resultaat 2010 83.067

EXPLOITATIE 2010(in duizenden euro’s)

tabel 3

Ontgroening, vergrijzing en bevolkingsdaling beïnvloeden alle facetten van de samenleving. Om de problemen van

krimp op te lossen is samenwerking nodig op verschillende niveaus en tussen diverse (concurrerende) organisaties. STAMM CMO is de partij bij uitstek om die samenwerking te organiseren en meerwaarde te geven. 2010 stond in het teken van organisaties bij elkaar brengen, kennis delen en experimenteren.

Conferentie Groei in tijden van krimpOm betrokkenen bewust te maken van krimp in Drenthe, organiseerde STAMM CMO op 8 april 2010 de conferentie Groei in tijden van Krimp. In Veenhuizen kwamen 150 beleidsmakers en bestuurders van gemeenten, woningcorporaties, welzijnsinstellingen, onderwijs en de provincie bij elkaar. Ze kregen feiten en cijfers voorgeschoteld en gingen aan de slag in acht verschillende workshops. Daarin bedachten zij bijvoorbeeld hoe inwoners van dorpen in krimpgebieden kunnen omgaan met de dalende inwonersaantallen. Uit de reacties van bezoekers blijkt dat de conferentie de bewustwording over krimp mede op gang heeft gebracht.

Drents Kernteam KrimpOm aan de slag te kunnen met krimp, is een goed netwerk nodig. Daarnaast is het belangrijk om ervaringen uit te wisselen. STAMM CMO is sinds september 2010 voorzitter en initiator van het Drents Kernteam Krimp. Het Kernteam is een vraagbaak voor bestuurders en beleidsmakers. Daarnaast kunnen organisaties het Kernteam inzetten om landelijke of Europese subsidies te verkrijgen. Het Kernteam Krimp organiseert bovendien kennisateliers waarin betrokkenen samen een krimpthema uitlichten.

Eind november ging het kennisatelier over burgerparticipatie: hoe kunnen organisaties burgers betrekken bij krimp? Ongeveer 45 deelnemers vanuit gemeenten en maatschappelijke organisaties wisselden ervaringen uit. Al met al blijkt dat betrokkenen elkaar sneller vinden, omdat ze elkaar nu regelmatig tegenkomen. Voor 2011 staan vier kennisateliers op de agenda.

Experimenteren in de praktijkAlleen door te experimenteren kom je erachter wat de beste oplossing is voor een specifiek probleem. Het Zorgexperiment in Borger-Odoorn en Aa en Hunze is hiervan een voorbeeld.

KRIMPKRIMP 11

Krimp vraagt om innovatie

In Borger-Odoorn en Aa en Hunze leidt krimp nu al tot verschraling van de zorg. In juni en september 2010 organiseerde STAMM CMO daarom twee bijeenkomsten voor zorgaanbieders, verzekeraars, verenigingen van mantelzorgers, welzijnsinstellingen en woningcorporaties. De verschillende partijen hebben hun samenwerking toegezegd in het Zorgexperiment.

ZorgexperimentHet Zorgexperiment houdt in dat organisaties voor (mantel)zorg, wonen en welzijn binnen een afgebakend gebied en over organisatiegrenzen heen de zorgvraag van bewoners aanpakken. Dat betekent dat zij de zorgvraag zo efficiënt mogelijk verdelen over de betrokken organisaties. Zij kunnen bijvoorbeeld elkaars personeel en diensten inzetten. De marktwerking en regels van de NMa belemmeren dit soort samenwerking nog. In het experiment willen partijen hierover goede afspraken maken en ervaring opdoen. De deelnemende partijen stellen zich garant voor goede zorg. Bewoners met een zorgvraag staan dan ook centraal. In 2010 werkten betrokkenen aan bewustwording en de opzet van het experiment. In 2011 start de uitvoer; STAMM CMO is hiervoor de projectleider. Het experiment loopt tot 2014.

Met het Zorgexperiment staat Drenthe goed op de kaart als regio die actief zoekt naar nieuwe oplossingen voor krimpvraagstukken. Omdat ook niet-krimpregio’s met een toenemende zorgvraag te maken zullen krijgen, is het Zorgexperiment bovendien landelijk interessant.

De beide gemeenten hebben het Zorgexperiment daarom ingediend bij het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Ondersteuning op provinciaal niveauNaast gemeenten weet ook de provincie Drenthe STAMM CMO te vinden. In 2010 heeft STAMM

CMO de provincie ondersteund bij het vormen van de beleidsvisie over krimp. Zij voerden gesprekken met de provincie en begeleidden verschillende gesprekssessies met het maatschappelijk middenveld. Ook organiseerden zij samen met de Brede Overleggroep Kleine

Dorpen (BOKD) op 17 november een excursie Het krimpgebied in voor een werkgroep uit de Provinciale Staten. In het najaar deed STAMM CMO een krachtenveldanalyse voor de provincie. Daarin onderzocht zij welke partijen te maken hebben met krimp en hoe die elkaar beïnvloeden.

Het leefbaarheidsonderzoekHoe mensen in dorpen krimp beleven komt naar voren in het leefbaarheidsonderzoek van STAMM CMO. De basis van deze onderzoeksmethode is afkomstig van SCOOP in Zeeland.

In dit onderzoek worden alle kernen van een dorp vergeleken. Antwoorden op vragen over hoe tevreden bewoners zijn over hun dorp, de voorzieningen en sociale cohesie, koppelt STAMM CMO aan de feitelijke situatie. Daarbij gaat het om vragen als: is er een school, een dorpshuis en een huisarts? Hoe staat het met de bereikbaarheid? Met dit soort gegevens krijgt een gemeente handvatten om goede beslissingen te nemen over voorzieningen. De uitkomsten bieden een goed startpunt om in gesprek te gaan met de bevolking: je kunt met harde cijfers de discussie aangaan. Uiteindelijk levert dat de beste oplossingen op.

In 2010 startte STAMM CMO een leefbaarheidsonderzoek in de gemeente Borger-Odoorn, die bestaat uit 25 dorpen. In de tweede helft van 2011 is het onderzoek klaar.

Inzicht in hoe

mensen krimp

beleven geeft

handvatten om

goede beslissingen

te maken

DRENTS KERNTEAM KRIMP

Het Drents Kernteam Krimp is ontstaan uit de

behoefte aan uitwisseling van kennis en expertise

over krimp in Drenthe. Het Drents Kernteam bundelt

en verspreidt kennis, organiseert kennisateliers voor

bestuurders, maatschappelijke partners en bewoners

en stimuleert innovatieve oplossingen voor krimp.

Het Kernteam bestaat uit beleidsmedewerkers van

gemeenten en instellingen, de BOKD, de provincie

Drenthe en de krimpexperts van STAMM CMO. Voorzitter

van het Drents Kernteam Krimp is STAMM CMO.

De jeugdzorg in Nederland is sterk in beweging. Centraal daarin staat de introductie van de Centra voor Jeugd en Gezin: vanaf

2011 heeft elke gemeente zo’n centrum, waar ouders, jongeren en professionals terecht kunnen met hun vragen over opvoeden en opgroeien. Drenthe vervult een voortrekkersrol in het landelijke jeugdzorgbeleid. STAMM CMO is daar nauw bij betrokken, als procesbegeleider bij verschillende gemeenten en als voorzitter van de provinciale werkgroep Jeugd en Zorg.

Centra voor Jeugd en GezinHet kabinet-Rutte wil dat de regie van de jeugdzorg in 2015 naar de gemeenten gaat. De Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) vormen een eerste stap op weg hiernaartoe. De CJG’s moeten zorgen voor meer regie in het tamelijk versnipperde veld van de jeugdzorg. Herkenbaarheid en laagdrempeligheid zijn belangrijke karakteristieken van deze nieuwe centra.

Coördinatie is vooral van belang bij gezinnen waarbij meerdere hulpverleners zijn betrokken. In sommige gezinnen is soms sprake van problemen die elkaar beïnvloeden, zoals alcoholisme,

vandalisme, kindermishandeling en schooluitval. Daarbovenop spelen vaak nog economische problemen, zoals werkloosheid, huurachterstand en schulden. In de praktijk zijn soms zeven verschillende hulpverleners in zo’n gezin betrokken. De CJG kan in zo’n geval de regie nemen en als gemeentelijke instantie een totaalpakket samenstellen, waarbij ook de economische aspecten betrokken worden. Op het gebied van kindermishandeling en huiselijk geweld heeft STAMM CMO gefungeerd als procesbegeleider en aanjager voor een gedragen aanpak.

Drentse Verwijsindex Hulpverleners staan in de frontlinie: zij moeten signalen herkennen en die aankaarten bij het CJG. Goede afstemming onder regie van het CJG is een speerpunt. Een nieuwe ontwikkeling die daarbij hoort is de Verwijsindex Risicojongeren. Dat is een applicatie op provincieniveau waarin iedere hulpverlener zijn of haar zorgen over een bepaalde jongere kenbaar kan maken. De applicatie matcht dan met een andere hulpverlener, die zich toevallig ook zorgen maakt over dezelfde jongere. STAMM CMO heeft als procesbegeleider gezorgd voor een verbeterd gebruik van de Drentse Verwijsindex (DVI).Regionaal of provinciaal

JEUGDZORGJEUGDZORG 15

Zorgvoor jeugd!

VAN SIGNAAL TOT ACTIE

Meten is weten is het centrale thema van de conferentie

Van signaal tot actie. De conferentie was met zo’n 150

bezoekers een groot succes. De aanwezigen waren

enthousiast over de mogelijkheden om kennis te delen

en in de toekomst meer evidence based te gaan werken.

Het belangrijkste effect van de conferentie is dat de

deelnemers nu doordrongen zijn van het feit dat meting,

kennisdeling en best practices de jeugdzorg beter maken.

Samen met de provincie en onder begeleiding van STAMM CMO gaan de Drentse gemeenten na welke onderdelen van de Jeugdzorg op regionaal of provinciaal niveau geregeld kunnen worden. STAMM CMO heeft de projectorganisatie opgezet voor de pilot Jeugdzorg.

Pilot JeugdzorgOp weg naar een effectieve ketensamenwerking in de Drentse jeugdzorg. Meetbaar beter! Dit is de titel van het pilotplan dat op 6 december is aangeboden aan het ministerie van VWS. Het plan is opgesteld door de werkgroep Jeugd en

Zorg, waarin de ambtenaren Jeugdbeleid van de twaalf Drentse gemeenten en de provincie samenwerken onder voorzitterschap van STAMM CMO. Speerpunt in dit plan is dat jongeren dicht bij huis en zo effectief mogelijk geholpen worden.

Vier pilotonderdelenDe pilot bestaat uit vier onderdelen: de versterking van de CJG’s, het onderbrengen van de taken van Bureau Jeugdzorg bij de CJG’s, de herordening van het jeugdzorgaanbod en het meten van de kwaliteit. Voor dat laatste wordt een monitor ontwikkeld, zodat de CJG’s met feiten kunnen onderbouwen dat ze de juiste aanpak hanteren.

NulmetingSTAMM CMO heeft in 2010 een onderzoek gedaan naar de stand van zaken van CJG’s in de provincie Drenthe. Dit onderzoek fungeert als nulmeting voor de pilot Jeugdzorg.

Visiedocument AssenVoor de gemeente Assen heeft STAMM CMO een stedelijk visiedocument geschreven over opvoedondersteuning. Hierin wordt onder andere beschreven waar opvoedondersteuning aan moet voldoen.

Drenthe op gezond gewichtHet is de landelijke ambitie

dat de Nederlandse jeugd in 2020 de gezondste van Europa is. Maar Drenthe is nog ver verwijderd van die doelstelling: het is een van de dikste provincies van Nederland, zowel voor jongeren als volwassenen.

Gemeenten hebben een wettelijke taak om aan preventie te doen op het gebied van de volksgezondheid: dat geldt dus ook voor overgewicht. De insteek van STAMM CMO is geënt op de methodiek JOGG: Jongeren op Gezond Gewicht. Belangrijke pijlers onder deze methodiek zijn een positieve benadering, niet verbieden maar het gemakkelijker maken om een gezonde keus te maken, en een collectieve aanpak, zowel binnen de gemeente als met externe partners, publiek en privaat. STAMM CMO was in 2010 procesbegeleider bij twee projecten, bij de gemeente Tynaarlo en Borger-Odoorn. Ook heeft STAMM CMO de gemeente Emmen ondersteund bij de subsidieaanvraag van ZonMw, deze is inmiddels gehonoreerd! Daarnaast heeft STAMM CMO op provinciaal niveau kennis gedeeld over de landelijke en regionale ontwikkelingen op het gebied van leefstijl.

Preventie

voorkomt

zware zorg

BURGERS ALS AMBASSADEURS

Gemeente Borger-Odoorn maakt zich zorgen

over zijn inwoners. In Valthermond, een van de

kernen, hebben de huisartsen de noodklok geluid

en gezegd: “gemeente, jullie moeten wat doen aan

overgewicht, want wij worden slapend rijk van de

diabetes type 2-patiënten.” STAMM CMO heeft samen

met de gemeente een subsidieaanvraag ingediend

die gehonoreerd is. Centraal daarin staat het idee

dat burgers optreden als ambassadeurs, die zelf

activiteiten opzetten om een gezonde leefstijl te

bevorderen. Voorbeelden: kookworkshops voor

mannen (koken met een kok), een schoolmoestuin

aanleggen en een sportestafette (strippenkaart

om kennis te maken met verschillende sporten).

Drenthe koestert haar jongeren, en STAMM CMO draagt daar op verschillende manieren aan bij. Dat begint al vroeg: jonge kinderen die een risico op achterstand hebben, moeten gebruik kunnen maken van voor- en vroegschoolse educatieve programma’s. Dat is een uitdaging in het kader van de harmonisatie van kinderopvang en peuterspeelzalen. Als kinderen eenmaal op school zitten, is het zaak dat ze hun leerloopbaan niet voortijdig beëindigen.

Harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzalenKinderen beginnen hun schoolcarrière vaak in een peuterspeelzaal of kinderopvang. De Wet OKE (Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie) daagt kinderopvang en peuterspeelzalen uit samen te werken. De achtergrond van Wet OKE is tweeledig. Ten eerste wil de overheid dat alle instellingen aan dezelfde basiskwaliteitseisen voldoen. Ten tweede moeten de organisaties alle kinderen die dat nodig hebben, een voorschools educatief programma aanbieden. De gemeenten hebben de opdracht die samenwerking te regisseren. STAMM CMO voert in dit krachtenveld verschillende soorten interventies uit op; ook treedt STAMM CMO op als onpartijdig mediator om partijen bij elkaar te brengen.

Kennisdelen is een belangrijk thema vanuit onze provinciale rol: STAMM CMO heeft in 2010 drukbezochte workshops en kennisbijeenkomsten georganiseerd.

In 2010 heeft STAMM CMO bij nagenoeg alle gemeenten in Drenthe projecten op het gebied van harmonisatie uitgevoerd. In Meppel, Tynaarlo, Hoogeveen en Borger Odoorn heeft STAMM CMO bewerkstelligd dat het werkveld in gesprek is over samenwerking. Ook zijn bij deze gemeenten concrete afspraken gemaakt over de uitvoering en uitwerking in 2011. In De Wolden, Westerveld, Coevorden en Aa en Hunze heeft STAMM CMO geadviseerd over de wijze waarop deze gemeenten invulling kunnen geven aan de Wet OKE.

Mentor4YouEen succesvol project om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan, is Mentor4You. Het project richt zich op twee groepen jongeren: leerlingen in groep 8 die dreigen vast te lopen in hun overgang naar het vmbo, en vmbo-leerlingen die in een latere fase in de problemen komen. Het gaat vaak om leerlingen met een minder stevige thuissituatie of om kinderen met onvoldoende sociale vaardigheden.

Thuis mentor

JEUGD &ONDERWIJS

JEUGD &ONDERWIJS

19

Een schoolcarrière zonder drempels

In het mentortraject wordt elke leerling gekoppeld aan een mentor. Die loopt een tijdje met zo’n leerling mee om er achter te komen wat er speelt. Tijdens het begeleidingstraject komt de mentor elke week anderhalf à twee uur bij de leerling thuis. Ze bespreken hoe het gaat, gaan bijvoorbeeld samen na hoe de leerling het huiswerk beter kan plannen. Daarnaast is er tussentijds soms ook mail- en telefooncontact. De mentor probeert ook ouderbetrokkenheid te stimuleren, bijvoorbeeld bij allochtone ouders voor wie de afstand tot de school nog groot is. Maar de mentor is er in de eerste plaats voor het kind.

STAMM CMO doet de projectcoördinatie, en zorgt voor (tussen)evaluaties, subsidieaanvragen en geeft advies over het opzetten van lokale infrastructuur. Doordat STAMM CMO in steeds meer gemeenten deze methodiek gebruikt, gaat het implementeren steeds beter en sneller.

Expertisecentrum voortijdig schoolverlatenHet werkterrein Jeugd en Onderwijs is breed en om goede resultaten te behalen is dan ook samenwerking nodig. STAMM CMO werkt samen met een groot aantal organisaties en instanties, zoals gemeenten, scholen, ROC’s,

UWV WERKbedrijf en brancheorganisaties. Als het gaat om voortijdig schoolverlaten heeft STAMM CMO haar expertise gebundeld met die van CMO Groningen en Breuer Institute: samen vormen zij het Expertise Centrum Voortijdig Schoolverlaten. STAMM CMO heeft in 2010 een aantal projecten op dit gebied uitgevoerd.

Een voorbeeld is de aanpak van voortijdig schoolverlaters in het praktijkonderwijs. Op verzoek van de gemeente Coevorden heeft STAMM CMO een rapport opgesteld waarin de mogelijkheden van een arbeidstrainingscentrum (ATC) in kaart worden gebracht. Jongeren in het praktijkonderwijs hebben training op de werkvloer nodig, en liefst dicht bij huis. Op basis van deze verkenning is een convenant gesloten dat heeft geresulteerd in de oprichting van een ATC onder beheer van reïntegratiebedrijf De Bentheimer. De leerlingen leren hier de basisvaardigheden van het werken en worden voorbereid op een stage.

ERVARINGEN EN RESULTATEN

Mentor4You loopt in Assen, Emmen en binnenkort

in andere gemeenten in het noorden. In Assen

zijn inmiddels 60 koppels van leerling en mentor

bij elkaar gebracht: in Emmen gaat het om 20

koppels in het eerste jaar. Sommige leerlingen

hebben een half jaar nodig om weer goed op

de rit te komen, andere langer. De ervaringen

zijn positief, zo was er een leerling in 4 vmbo,

die niet meer gemotiveerd was en niet aan het

eindexamen mocht deelnemen omdat hij zijn stage

niet had gedaan. Eind november 2009 kreeg hij

een mentor, die samen met hem een stageplek

in de horeca heeft gezocht. Daardoor mocht hij

alsnog examen doen. Bovendien beviel de stage

zó goed, dat die jongen ook een zaterdagbaantje

kreeg bij dit bedrijf. Hij kreeg hiermee weer een

toekomstperspectief en is ondertussen op het

mbo begonnen aan de opleiding tot kok.

Door zijn

thuismentor kon

de leerling alsnog

examen doen

Volgens de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) moet iedereen zo lang mogelijk kunnen meedoen in de samenleving. De burgers hebben in eerste

instantie zelf de verantwoordelijkheid hiervoor. De provincie heeft de wettelijke taak om gemeenten te ondersteunen bij de Wmo. STAMM CMO geeft hier invulling aan. Gemeenten moeten goed bepalen wat de werkelijke ondersteuningsvraag is van burgers. STAMM CMO ontwikkelt hiervoor nieuwe aanpakken, beleid en stimuleert draagvlak. Door ervaringen uit gemeenten provinciaal te delen wordt zo het vliegwiel effect versterkt.

Wmo-loketDe Wmo vraagt om een nieuwe werkwijze. Dit biedt gemeenten de ruimte om daarin zelf de beste oplossingen te zoeken. Dat betekent samen met de burger zoeken naar passende oplossingen, niet alleen individuele voorzieningen, maar juist ook algemene voorzieningen. Om deze nieuwe werkwijze vorm te geven, heeft STAMM CMO in 2010 de gemeenten Borger-Odoorn, Noordenveld en Meppel geholpen om hun Wmo-loket in te richten.

Draagvlak voor decentralisering De gemeente Noordenveld wilde haar huidige Wmo-loket verbreden naar andere onderwerpen en doelgroepen. De gemeente heeft echter te weinig capaciteit om alle vormen van maatschappelijke hulpverlening zelf aan te bieden. De oplossing die STAMM CMO hiervoor biedt is besproken met de lokale Wmo-partners in Noordenveld. Het resultaat? Draagvlak bij de betrokken Wmo-partners om het huidige Wmo-loket in Roden te decentraliseren: hierdoor kunnen mensen op verschillende plekken terecht met hun vragen. Het Noordenveldse college van B en W beslist begin 2011 over deze decentralisatie. Daarna maakt STAMM CMO het uitvoeringsplan.

In Borger-Odoorn hebben de gemeente en STAMM CMO het bestaande Wmo-loket vernieuwd. Dit loket, de ‘Steunstee’, zit niet meer alleen in het gemeentehuis, maar is ook op andere plaatsen in de buurt van burgers te vinden.

Wmo en mantelzorgMet de komst van de Wmo is de gemeente ook verantwoordelijk geworden voor mantelzorg. Dit is nieuw voor gemeenten, zowel wat betreft het beleid als de uitvoering ervan. De loketmedewerkers moeten de mantelzorgproblematiek kennen en herkennen. Dat gegeven is

WMOWMO 23

Iedereendoet meein Drenthe

gebruikt om het Wmo-loket in Meppel opnieuw in te richten. STAMM CMO zorgde in dit traject voor afstemming tussen het loket van de gemeente Meppel en lokale welzijnsinstelling en coachte beide organisaties hierin. Medio 2011 zal de nieuwe werkwijze een feit zijn.

TalentspotterDe Wmo eist veel van mantelzorgers en vrijwilligers, maar gemeenten kunnen hierbij ondersteuning bieden. STAMM CMO helpt gemeenten bij de ontwikkeling en schrijven van mantelzorgbeleid, bijvoorbeeld voor de gemeenten Noordenveld en Meppel. STAMM CMO bedenkt ook vernieuwende hulp aan burgers. De Talentspotter is daarvan een voorbeeld. Dit idee, dat STAMM CMO in 2010 heeft ontwikkeld, helpt vragen te beantwoorden

als: Hoe laat je kwetsbare mensen goed integreren in een woonwijk? Hoe ga je om met emotionele eenzaamheid van ouderen? De gemeente Meppel is geïnteresseerd in de pilot. In 2010 heeft STAMM CMO daarom met de gemeente Meppel en drie zorgorganisaties een fondsaanvraag gedaan voor een pilot. De

vooraanvraag is inmiddels gehonoreerd.

Overheveling AWBZ zorg naar WmoWmo-loketten hebben ook te maken met

bezuinigingen in de AWBZ. Mensen die geen recht meer hebben op AWBZ-voorzieningen kunnen vervangende hulp aanvragen bij het Wmo-loket van de gemeente. De consequentie voor loketmedewerkers is dat zij kennis van nieuwe zaken moeten hebben. Voor organisaties is het gevolg dat zij hulp moeten ontwikkelen op nieuwe vragen. STAMM CMO organiseerde een conferentie over dit thema.

STAMM CMO heeft in gemeente De Wolden geïnventariseerd wat de afslanking van de AWBZ voor gevolgen heeft. De gemeente gebruikt deze inventarisatie om in te schatten hoeveel en wat voor soort hulpvragen zij kan verwachten. Uit de resultaten blijkt dat het Wmo-loket in De Wolden gemiddeld 35 extra hulpvragen kan krijgen die voornamelijk gaan over dagopvang of begeleiding van ouderen en gehandicapten, bijvoorbeeld bij het boodschappen doen.

Kennis delenKennis delen en vergroten is van groot belang als het gaat om een relatief nieuw beleidsterrein als mantelzorg. STAMM CMO zit daarom in de Landelijke Kenniskring Mantelzorg. STAMM CMO zorgt bovendien voor kennisvergroting binnen de provincie Drenthe door werkvormen te delen en cursussen en coaching te geven aan Wmo-consulenten.

Welzijn Nieuwe Stijl

Vanuit het door het ministerie van VWS geïntroduceerde landelijke programma Welzijn Nieuwe Stijl moeten gemeenten anders gaan werken op het gebied van welzijn. In opdracht van VWS adviseert STAMM CMO gemeenten en welzijnsinstellingen hierover. Daarnaast adviseert STAMM CMO gemeenten en steunpunten vrijwilligerswerk over vrijwillige inzet en mantelzorg in opdracht van Movisie via het stimuleringsprogramma Goed voor Elkaar. Zeven Drentse gemeenten maken hiervan inmiddels gebruik.

REIS NoordREIS staat voor Regionale Effectieve Interventies Samenwerkingsverband. Dit samenwerkingsverband bestaat uit tien maatschappelijke ondernemingen in Noord Nederland en wordt gefinancierd door VWS. STAMM CMO is de aanjager van REIS Noord in Drenthe. REIS verzamelt effectieve sociale interventies in de kennisbank. Deze worden beschreven en opgenomen in de landelijke databank Effectieve Interventies. Een aantal interventies worden uitgevoerd in de praktijk en onderzocht op effectiviteit. Een van de methodieken uit de databank is de Dorpsagenda met dorpswaardering.

Beperkingen

bestaan niet

DORPSAGENDA MET DORPSWAARDERING

Met een dorpsagenda denken en doen

bewoners mee om de leefbaarheid in hun

eigen omgeving te verbeteren. Dorp en

gemeente ontwikkelen in onderling overleg

een structuur om met elkaar te communiceren.

De basis is met elkaar meedenken

vanuit de eigen verantwoordelijkheid.

Het resultaat? Heldere afspraken tussen dorp

en gemeente en een concrete taakverdeling.

De methodiek bestaat uit:

• cd-rom met het softwareprogramma

• handleiding

• procesbeschrijving

• enquete

Participatie, emancipatie en diversiteit zijn belangrijke thema’s binnen het werkterrein van STAMM CMO. Centraal daarbij staat het principe dat iedereen recht heeft op gelijke kansen,

bijvoorbeeld als het gaat om werk of opleiding. Vanuit die gedachte voert STAMM CMO projecten uit op het terrein van integratie, interculturele zorg, activering naar werk en de combinatie werk & privé. Door de fusie met Enova per 1 januari 2010 heeft de marktgroep Emancipatie en diversiteit aan slagkracht gewonnen.

Arbeidsparticipatie jongerenIn 2010 heeft STAMM CMO projecten uitgevoerd die gericht zijn op versterking van de arbeidsparticipatie van verschillende groepen. Jongeren staan centraal in de Wet Investering Jongeren (Wet WIJ): deze wet moet ervoor zorgen dat alle jongeren tot 27 jaar werken of een opleiding volgen. Jongeren met zorgtaken zijn hiervan nog uitgezonderd. STAMM CMO heeft voor hen al wel een methode ontwikkeld. De kansen die de zorgtaken bieden staan centraal. De pilot draait in Meppel.

Alle talenten benuttenBestuur en management van het bedrijfsleven wordt gedomineerd door mannen. Nederland steekt schril af bij de rest van de wereld. Talenten blijven onbenut, dit gaat ten koste van bedrijfseconomische resultaten. STAMM CMO initieerde het Noord Nederlands Alle Talenten Benutten dat het aantal vrouwen op topposities wil bevorderen. 20 mannen en vrouwen op topposities in Drenthe, Friesland en Groningen vormen samen het ambassadeursnetwerk. De organisatie van ambassadeursbijeenkomsten en het symposium “Meer vrouwen aan de top in Noord-Nederland” in Vries waren voor STAMM CMO de afsluitende activiteiten voor de ondersteuning van dit netwerk.

Vrouwelijke allochtonen in de zorgZorgplaza Migranta is een samenwerkingsproject van STAMM CMO, Zorgplein Noord, CMO Groningen, Alfa college en Multicultureel Vrouwencentrum Jasmijn, dat vrouwelijke allochtonen toeleidt naar werk in de zorg. In 2010 zijn met gemeenten en zorginstellingen afspraken gemaakt om leer- werkplekken te realiseren in Groningen en Drenthe. Noordenveld biedt allochtonen nu de mogelijkheid opleidingstrajecten te volgen en werkervaring op

EMANCIPATIE& DIVERSITEIT

EMANCIPATIE & DIVERSITEIT

27

Gelijke kansenvoor iedereen

te doen in zorginstellingen in de regio.

Integratie in het noordenSTAMM CMO werkt met de CMO’s in de regio aan de Gemeenschappelijke Integratie Agenda van BZK en VNG, om integratie explicieter op de agenda te krijgen bij gemeenten. In 2010 zijn in Drenthe, Groningen en Friesland 3 conferenties georganiseerd met het thema ‘Actief burgerschap en integratie’, met als sluitstuk de bijeenkomst bij FC Assen over sport als bindend element voor maatschappelijke activiteiten en het FC Twente voorbeeld ‘Scoren in de wijk’.

Gezamenlijke Drentse

AntidisciminatievoorzieningSTAMM CMO heeft zich in 2010 ingespannen voor een gezamenlijke Drentse antidiscriminatievoorziening voor burgers en instanties uit heel Drenthe! Met succes: per 1 januari 2011 is Artikel 1 Drenthe van kracht en starten we met “Drenthe alert op discriminatie”. De Drentse gemeenten voldoen hiermee aan de wettelijke verplichtingen. Het is een belangrijke mijlpaal op weg naar gelijke kansen voor alle inwoners van Drenthe.

BeschermjassenBeschermjassen is een werkmodel voor professionals die werken met migranten in hulpverlening, onderwijs en welzijn. Het helpt mensen met een migrantenachtergrond in hun kracht te zetten; bewust te zijn dat iedereen gevormd is door zijn eigen culturele en persoonlijke geschiedenis: die geschiedenis zit als een jas om je heen en bepaalt de manier waarop je werkt, waarneemt en communiceert.

STAMM CMO organiseert samen met Kitlyn Tjin A Djie trainingen transculturele communicatie om instellingen toegankelijker te maken voor mensen met een migrantenachtergrond. In 2010 zijn acht Utrechtse instellingen voor jeugdhulpverlening getraind, in opdracht van de provincie Utrecht.

STAMM CMO is in 2010 gestart met de meting van het effect van Beschermjassen bij zeven organisaties in Nederland. STAMM CMO voert dit onderzoek uit samen met PIONN, met subsidie van het Europees Integratie Fonds.

Combinatie arbeid en zorgEén op de acht werknemers is actief als mantelzorger, en dit aantal neemt alleen maar toe. Om de combinatie van werk en mantelzorg mogelijk te laten blijven, werken mantelzorgers, werkgevers en andere partijen samen. STAMM

CMO speelt in Drenthe een belangrijke rol om met deze partijen een mantelzorgvriendelijk arbeidsklimaat te creëren. In 2010 is hiermee gestart in Borger-Odoorn en Coevorden, in 2011 wordt het uitgebreid naar andere gemeenten, zorginstellingen en het bedrijfsleven.

Je eigen culturele en

persoonlijke geschiedenis:

die geschiedenis zit

als een jas om je heen

en bepaalt de manier

waarop je werkt, waarneemt

en communiceert

BESCHERMJASSEN MANAGEN VAN

DIVERSITEIT OP DE WERKVLOER

In 2010 is een tweede boek over beschermjassen

verschenen: Beschermjassen, managen van

diversiteit op de werkvloer, geschreven door

Kitlyn Tjin A Djie en Irene Zwaan. Dit boek is

op 7 december 2010 gepresenteerd tijdens

een drukbezochte feestelijke conferentie.

Een basisschool, de kinderopvang, de huisarts, een pinautomaat. Allemaal belangrijke voorzieningen die noodzakelijk zijn of het leven vergemakkelijken. Door krimp, schaalvergroting en bezuinigingen wordt het steeds lastiger om voorzieningen in kleine dorpen in Drenthe te behouden. Om te zorgen dat de inwoners van Drenthe toch prettig kunnen blijven leven, zet STAMM CMO zich in voor de kwaliteit van voorzieningen.

Inspringen op de Drentse dagindelingHet voorzieningenniveau verandert, dat betekent een andere indeling voor de combinatie van wonen, werken, zorgen en ontmoeten. Het Kernteam Drenthe 7 tot 7, onder voorzitterschap van STAMM CMO, pakt dit aan door gemeenten en maatschappelijke organisaties te ondersteunen bij het inrichten van hun voorzieningen. Hierdoor sluiten deze beter

bij het dagritme van de Drenten. In 2010 gaf het Kernteam advies en organiseerde het bijeenkomsten gericht op doorlopende dagarrangementen voor kinderen. Dat betekent dat kinderen na schooltijd leuke sportieve of culturele activiteiten doen. Zo is een dag voor kinderen leuk en ouders kunnen hun werk en de zorg voor hun kinderen beter combineren.

Koplopers in tijdbeleidDat de aanpak van Drenthe 7 tot 7 werkt, blijkt wel uit het feit dat vier Drentse gemeenten (Tynaarlo, Borger-Odoorn, Emmen en de Wolden) zich sinds najaar 2010 koploper in tijdbeleid mogen noemen. Dit is een initiatief van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en heeft als doel dat mensen de ‘randen van de dag’ beter benutten. Dat maakt het eenvoudiger om werk en privé te combineren waardoor mensen meer uren kunnen werken. Koplopers delen actief kennis en informatie met elkaar en kunnen andere gemeenten aansporen om ook met tijdbeleid aan de slag te gaan. Het Kernteam Drenthe 7 tot 7 helpt de vier Drentse koplopers om hun ambities verder vorm te geven.

Kulturhus Nieuw-SchoonebeekSTAMM CMO heeft geholpen bij de visieontwikkeling van het Kulturhus in Nieuw-Schoonebeek. Deze visie wordt inmiddels breed gedragen

VOORZIENINGEN& TIJDBELEID

VOORZIENINGEN& TIJDBELEID

31

Bereikbare voorzieningen de basis voor een vitaal platteland

door de huidige gebruikers en vormt de basis van de doorontwikkeling van het Kulturhus.

Digitale ontmoetingsplaatsenVroeger kwamen dorpsbewoners bij elkaar op “de brink”. Dat is het centraal gelegen deel van het dorp waar mensen elkaar spraken over de ontwikkelingen van het dorp. Tegenwoordig treffen mensen elkaar echter veel minder. Met digitale toepassingen zoals Telebrink is afstemmen echter geen probleem meer en kunnen inwoners elkaar virtueel ontmoeten.

STAMM CMO heeft samen met een aantal ict-partijen de website www.telebrink.info gerealiseerd. Telebrink is een portal waarop mensen kunnen zien wat er in hun dorp bijvoorbeeld aan activiteiten wordt

georganiseerd. De portal maakt communicatie tussen ouder en school bovendien eenvoudiger. De gemeente Coevorden zag direct de voordelen hiervan in. STAMM CMO is daarom gestart met het ontwikkelen van een digitale brede school voor deze gemeente.

In 2010 heeft STAMM CMO een businesscase geschreven over Telebrink. Daaruit blijkt wat verdere uitrol kost. Daarnaast is in 2010 een start gemaakt met onderzoek naar open source software, omdat dat veel scheelt in de kosten. In het verlengde van Telebrink is STAMM CMO bovendien in gesprek met leveranciers van technologie in huis. Daarmee kunnen bijvoorbeeld zorginstellingen op afstand zorg bieden. Zo kunnen mensen langer in hun eigen omgeving blijven wonen.

Monitoronderzoek wijk- enbuurtimpuls DrentheGoede voorzieningen of veel mogelijkheden om werk en privé te combineren verhoogt het woonplezier in een dorp of wijk. Ook een nette, opgeknapte omgeving waarvoor mensen zich verantwoordelijk voelen, draagt daaraan bij. De gemeenten Borger-Odoorn, Coevorden en Hoogeveen, hebben daarom drie achterstandswijken opgeknapt. Bij de wijkverbetering werden de huizen en de woonomgeving opgeknapt. Ook zijn de bewoners bij de verbeteringen betrokken.

Zestig bewoners werkten mee

Om te achterhalen welke methodiek van wijkverbetering het best werkt, heeft STAMM CMO in opdracht van de provincie Drenthe een onderzoek gedaan. Gedurende drie jaar onderzocht STAMM CMO met enquêtes of de bewoners de wijkverbeteringsactiviteiten waardeerden. Zestig bewoners, verspreid over de drie gemeente, deden mee.

De resultatenInteractieve communicatie is belangrijk. Als mensen kunnen meedenken gaan ze zich verantwoordelijk voelen voor hun omgeving. Dat is belangrijk om te zorgen dat de wijkverbeteringen blijvend zijn. Ook kwam naar voren dat mensen

zich het meest ergeren aan vertragingen in de planning. Met voldoende communicatie kan dit opgelost worden. De gemeenten deden dat bijvoorbeeld door op gezette tijden gedetailleerd over de wijkverbetering te communiceren.

PositiefDe betrokken uitvoerende organisaties waren erg positief over het onderzoek en willen de resultaten gebruiken in de toekomst. Begin december 2010 rondde STAMM CMO het onderzoek af.

Goede voorzieningen of veel

mogelijkheden om werk en privé

te combineren verhoogt het

woonplezier in dorp of wijk

KERNTEAM DRENTHE 7 TOT 7

Het Kernteam Drenthe 7 tot 7 bestaat uit Kunst

& Cultuur Drenthe, SportDrenthe, de Brede

Overleggroep Kleine dorpen Drenthe (BOKD), de

provincie Drenthe, de plattelandsgemeente Tynaarlo

en de stedelijke gemeente Emmen. STAMM CMO

is voorzitter en actief lid van het Kernteam.

Raad van toezicht

Agnes Wolbert // lid 2e kamer PvdA (voorzitter)

Harm Assies // wethouder gemeente Tynaarlo

Henk Elzing // directeur Stichting De Stouwe, Meppel

Wiecher Hadderingh // directeur Promens Care, Assen

Johan Dijk // directeur Woonborg, Vries en Roden

Jan Tingen // directeur Gemeentelijk Krediet Bank Drenthe, Assen

Tom van der Vlist // Regiopolitie Fryslân

Colofontekst STAMM CMO en Bureau Hendrikx Van der Spek

redactie Marian van Voorn en Pleuni Boelaars (STAMM CMO)

vomgeving en illustraties Buro voor beeld

fotografie Albert Raven

drukkerij Koninklijke Van Gorcum Assen

STAMM CMO postbus 954 9400 AZ Assen 0592 394 400 www.stamm.nlcopyright 2011 © stamm cmo