stalenwaaieralmere Centrum

weerwater

resultaat van de stads- en marktdialoog, voorjaar 2011

inspiratie voor gebiedsontwikkeling

Zuidoever / a6

Deze stalenwaaier is het resultaat van de dia-loog die bewoners, ondernemers, maatschap-pelijke organisaties, marktpartijen en de ge-meente met elkaar voerden. Onderwerp van gesprek waren de ideeën, kansen, zorgen en aandachtspunten voor het gebied ten zuiden van het Weerwater, rond de A6.

De dialoog startte in januari tijdens een aftrap-bijeenkomst en ging op internet, aan de werk-tafels en tijdens open dagen in het werkatelier verder. Vele honderden mensen namen deel aan het gesprek. In deze waaier zijn de ideeën en wensen weergeven zoals besproken aan de werktafels in de stads- en marktdialoog. De tafels gebruikten daarvoor de discussie die op internet plaatsvond als input en brachten de resultaten van hun bespreking tussentijds ook weer terug op het online platform. Zo is een evenwichtig beeld ontstaan van de ideeën, wensen en zorgen voor het gebied. De volledige, onbewerkte weergave van de dis-cussie zijn terug te vinden in de bijlage bij deze waaier.

Deze waaier is meer dan een leuke weergave van een goed gesprek. Het zal de inspiratie-bron vormen voor de Nota van Uitgangspunten voor het op te stellen gebiedsontwikkelings-plan. Met deze waaier in de hand kan het ge-meentebestuur een plan maken dat rijker en beter is omdat de ideeën van de stad erin terug te vinden zijn. Een plan dat bovendien recht doet aan de zorgen die er vanuit bestaande be-woners en ondernemers ook geuit zijn.

inleiding

stadsdialoog

De Stadsdialoog Almere Centrum Weerwater is een serie gesprekken tussen de gemeente, maatschappelijke en publieke partners, inwo-ners, ondernemers en belangenverenigingen om ideeën te ontwikkelen voor het gebiedsont-wikkelingsplan Almere Centrum Weerwater.

De dialoog werd gevoerd:• Tijdens de aftrap op 21 – 22 januari• Op internet via www.stadsdialoog.nl• Met circa 50 belangenvertegenwoordigers

aan vier werktafels• Tijdens drie open dagen in het werkatelier

deelopgaven

• De Schakel• Entree Haven• Weerwater Actief• De Groene Long

WONEN WONEN WONEN WONEN WONEN WONEN WONEN WONEN WONEN WONEN WONEN WONENWONEN WONEN WONEN WONEN

NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER NATUUR/PARK/WATER RECREËREN/SPORT

RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT

RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT RECREËREN/SPORT VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN

VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN VOORZIENINGEN WINKELS WINKELS WINKELS WINKELS WINKELS

WINKELS WINKELS WINKELS WINKELS WINKELS WINKELS WINKELS WINKELS VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER

VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER VERKEER WERK

WERK WERK WERK WERK WERK WERK WERK WERK WERK WERK WERK WERK KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR

KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR KUNST/CULTUUR

REFERENTIEKAARTEN

de schakel

• Behoud zichtlijnen skyline centrum.• Gaten in overkluizing, transparante

geluidsschermen.• Geef de twee viaducten een zachte,

groene uitstraling, verbinden met groen. Stedelijkheid past meer in het gebied tussen de twee viaducten.

• Aan zuidzijde, groene geluidsschermen, talud.

• Cultuur/kunst, in de vorm van land-art, • “Spannend” groen met bijvoorbeeld voed-

sel, begrazing door dieren, koolzaad voor biobrandstof.

• Overbouwen van A6 met gebouwen.• Zuidoever (noordzijde A6), recreatie,

watersport, horeca.• Zuidzijde A6, breed programma: voorzie-

ningen, land-art, sport, park.• Een extra langzaam verkeersverbinding

in het midden van het Almere centrum Weerwater gebied.

• Kijk of het waterpeil in het Beginbos vol-ledig op havenpeil kan komen ivm drei-gende verdroging van het gebied.

• Plaats duidelijke ‘signing’ om de keuze-momenten op de A6 aan te geven

- Keuzemomenten voor parallelstructuur. - Functies langs de A6 en de Zuidoever

Weerwater.

inpassing a6

transferium

• Combineer een transferium met een park en/of functies, zo is het meer dan alleen een plek voor verplaatsing. Ook is het een positieve start van verdere ontwikkelingen en uitstraling van het gebied.

• Zorg dat het parkeren geïntegreerd wordt in het landschap (niet alleen bebouwd parkeren ivm aanwezige functies).

• Zorg voor een moderne, transparante overkapping van het transferium.

• Combineer een aantal kleine functies op het dek voor reuring (bv. AH to go).

• Zorg voor meer groen en ruimte op het dek zodat het niet alleen beton is (kijk of vergroting van het dek mogelijk is naar zowel de oostzijde als de westzijde).

ZiCht en uitstraling

• Geef het viaduct een aantrekkelijke uitstraling, het moet een visitekaartje vormen voor de stad. Op de tekening is het nu een plak asfalt.

• Houd zo veel mogelijk bestaand groen intact.

• De overkluizing bij de Schakel kent twee gezichten:

- Een groen gezicht aan de westzijde waarbij het Vroege Vogelbos doorloopt over de A6.

- Een transparant, modern en functio- neel gezicht aan de oostzijde met

uitzicht op de Skyline met functies die zorgen voor een aantrekkelijk verblijfs-gebied met transferium, cultuur en voorzieningen.

• Zorg voor een geborgen ligging van de functies in het Vroege Vogelbos. Houd rekening met geluid en zicht.

• Houd rekening met de hoogte van de functies op het dek in verhouding met de functies in het Vroege Vogelbos.

• Combineer het Transferium/de overklui-zing met een markant bruggebouw.

• Zorg voor begaanbare hellingen voor fiet-ser en voetgangers.

funCties

• Door nieuwe aanvullende functies rond Mc Donalds en La Place te clusteren ont-staat meer ‘massa’ en wordt daarmee de aantrekkingskracht vergroot:

- Voor de komende periode: om de onder-nemers te laten ondernemen.

- Voor de toekomst: om voor een aan-genaam transferium te zorgen met verblijfswaarde.

• Benut de kavel achter La Place en Mc-Donalds tijdelijk om het gebied nu al meer body te geven. Zoek naar integrale concepten.

• Combineer het busstation met functies die voor levendigheid en sociale controle zorgen, 7 dagen in de week 24 uur per dag. Denk hierbij aan:

- Overheidsfuncties, zoals uitvalspunt voor brandweer of politie.

- De huidige functies, zoals La Place en McDonalds.

- Culturele voorzieningen/ kunst.• Combineer het transferium met een park.• Houd rekening met de functies in ver-

drukking, zoals de stadsweides.• Aan de zuidzijde ruimte bieden voor: - Cultuur/kunst, in de vorm van land-art. - “Spannend” groen met bijvoorbeeld

voedsel, begrazing door dieren, koolzaad voor biobrandstof.

infrastruCtuur, duurZaamheid

• Zorg in de eerste fase voor maaiveld par-keren voor de autogebonden functies aan de noordzijde.

• Stop het parkeren onder en in de groene taluds aan beide zijden van de A6. Maak een goede verbinding tussen het gebouwd parkeren in het noorden met het transfe-rium.

• Het transferium als overstap naar duurza-me manieren van transport, bijvoorbeeld elektrisch rijden en oplaadpunten.

• De schakel kan dienen als plek voor de overslag van goederen, van vrachtwagen naar stil en schoon vervoer, ten behoeve van het Stadshart.

• Het transferium ook goed aansluiten op de lokale functies en op Stadshart en Haven.

• Zorg voor een overstap op een watertaxi die mensen naar het centrum brengt.

• Gebruik de snelweg en het viaduct voor het opwekken van duurzame energie. Benut wind, zon en warmtewinning uit de snelweg.

• Zorg voor een prettige verbinding voor langzaam verkeer.

• Zorg voor een clustering van het verkeer rond de noordzijde van de schakel. Kijk of het mogelijk is om het parkeren in het ta-lud te ontsluiten aan de parallelstructuur.

• Een extra langzaam verkeersverbinding in het midden van het Almere centrum Weerwater gebied.

fasering

Het gebied gaat pas over een aantal jaar ‘op de schop’: hoe zorgen we ervoor dat:• Ondernemers kunnen blijven onderne-

men?• Het gebied ook tot die tijd als een prettige

ruimte wordt ervaren?• Tijdens de werkzaamheden het gebied

ook blijft functioneren zodat er zo min mogelijk overlast is?

• Zorg dat Het Oor tijdens de werkzaamhe-den aan de A9-A1 dienst doet als afvang van het verkeer dat naar Amsterdam moet. Laat mensen kennis maken met de plek (misschien met gratis parkeren en busvervoer).

eNTRee haVeN

deelopgave Entree Haven

• De Steiger doorontwikkelen en eventueel verkleuren(herbestemming), door toe-voegen van nieuwe functies, zoals voor-zieningen / woningbouw, brain park, etc. (koppeling met Haven, jongerenfuncties, woningen, onderwijs etc.)

• Voorzien in een natuurlijke overgang tus-sen de stedelijke ontwikkeling langs de A6 en het kleinschalige weefsel van Almere Haven.

• Hoge inrichtingskwaliteit met veel groen.• De Steiger biedt ook “ommetje” voor de

buurt. Het gebied moet zowel overdag als ’s avonds levendig zijn.

• Programma niet alleen auto gerelateerd, maar ook gericht op het openbaar vervoer.

• In de huidige bebouwing ruimte bieden voor creatieve bedrijven en instellingen: culturele broedplaats.

• Aan de zuidzijde van de Steigerdreef en bij de Paal bebouwing die het woongebied afschermen van de wegen.

programma en inriChting

• Beperk geluidsoverlast.• Verkennen mogelijkheden voor verlaging

naar maaiveld van dreven i.v.m. geluids-overlast.

• Aandacht voor de leefomgeving. Dus niet alleen het binnenmilieu, maar zeker ook de omgeving.

• Eventuele geluidsafschermende maatre-gelen moeten groen karakter hebben.

• Geluidswal of groene schermen, liefst levend groen.

• Alternatief meer oostwaarts voor aan-sluiting Gildemark op Steigerdreef zorgt voor:

- Vermindering geluidslek Steigerdreef, - Beperkt overlast vrachtwagens voor

woonwijk de Marken.• Sociaal veilige en comfortabele fietsrou-

tes en onderdoorgangen.• Goede doorstroming garanderen op de

Noorderdreef.

infrastruCtuur en geluid

• Verkenning met huidige ondernemers / eigenaren Steiger en de Paal over toe-komst (categorieën, upgrading, herveste-ging).

• Denk na over het functioneren van de Steiger gedurende de aanleg A6.

proCes

WeeRWaTeR acTief

rondje weerwater

• Maak een heldere en uniforme route, ingericht voor sport en recreatie.

• Realiseer een route die continue langs het water gaat voor langzaam verkeer. Scheid hierbij de voetgangers en fietsers.

• Maak zoveel mogelijk gebruik van be-staande routes.

• Kijk of er mogelijkheden zijn voor een klein rondje Weerwater. Door middel van een pontje of brug richting Lumièrepark. Houd hierbij rekening met de huidige waterrecreatie op het Weerwater.

• Bij Lumièrepark hoeft de route niet aan het Weerwater te liggen, dit geeft de gele-genheid om de oevers te activeren.

• Zoek naar een goede, heldere oplossing rond de Fantasie, om het rondje Weerwa-ter te vervolmaken.

• Zorg bij het centrum voor een toeganke-lijk, begaanbaar tracé.

• Realiseer toeristische faciliteiten om het rondje te maken, denk hierbij aan een kabelbaan of een toeristentreintje.

• Houd de kades en daarmee de route openbaar.

infrastruCtuur

• Transferium op de A6 als motor voor het gebied. Zorg voor goede voorzieningen om vanuit het transferium het gebied in te komen en naar het Stadshart te gaan.

• Verbeteren van de bereikbaarheid en ver-bindingen tussen het Centrum en Almere centrum Weerwater. Denk hierbij aan een lightrail of pondjes.

• Transport over het water niet aan par-ticulieren over laten. Breng het onder bij openbaarvervoersmaatschappijen, dit zorgt voor een continuering van het transport.

• Vanaf het transferium zorgen voor goed openbaar vervoerverbindingen naar de stad.

• Bereikbaarheid van de huidige functies, Utopia en Vogeleiland verbeteren door heldere routes en verwijzingbordjes te realiseren.

• Maak een fysieke verbinding tussen Uto-pia en het Centrum.

• Zorg dat er voldoende en goede parkeer-gelegenheden zijn. Dit is belangrijk voor de ontwikkeling van nieuwe functies in het gebied.

• Creëer een extra bushalte ter hoogte van het huidige Oor, voor de bereikbaarheid van de aanwezige functies.

• Zorg voor een goede ontsluiting van het gebied en garandeer de bereikbaarheid van de jachthaven en camping, zeker als er evenementen worden gehouden.

funCties i

• Het Weerwater heeft al een recreatieve functie, bouw deze uit. Ook aan de kant van het Lumièrepark en Stedenwijk kan meer aan het water gebeuren.

• Water als kracht van de plek. Activeer het water meer, maak gebruik van drijvende functies en activiteiten op het water, zoals een zwembad in het weerwater, een triat-lon of een Fisherman’s Wharf (drijvende functies aan steigers).

• Zorg voor tijdelijke kiosken om seizoens-gebonden functies een plek te geven.

• Zorg voor meer strand dat goed wordt onderhouden in combinatie met steigers en pieren.

• Organiseer kleinschalige evenementen met een lokale uitstraling van max. 5000 bezoekers per dag aan de zuidoever. Denk hierbij aan het ridderfestival of het vliegerfestival.

• Woon- en kantoorfuncties hebben een onderschikte rol in het gebied.

• Westzijde van het Centrum Weerwater voor wonen en werken gebruiken. Laat de oostzijde een groen karakter behouden.

• Vogeleiland bereikbaar maken en ge-bruiken voor Stadslandbouw, adventure-eiland, survival.

• Wonen op het Vogeleiland in de vorm van een bijzonder accent. Geen laagbouw.

• Een afsluitbare functie, bijv. een attractie-park op het Vogeleiland (mits het parke-ren goed wordt opgelost).

• Utopia als bijzondere plek voor kunst en recreatie met een toren waar dingen in en rondom kunnen gebeuren.

• Op Vogeleiland de educatieve waarde ver-sterken. Natuureducatie en een Almere museum (ontsluiten door middel van het Eksternest pondje).

• Realiseer een hotel aan de zuidoever met een prachtig zicht op het water.

• Bind de huidige en nieuwe ondernemers met hun functies aan de plek. Zorg dat zij, samen met de gemeente, in de aanko-mende 10 jaar meedenken en onderne-men aan de zuidoever van het Weerwater.

• Laat huidige ondernemers, op korte termijn, meedenken over de ontwikkeling van nieuwe functies aan de zuidoever.

• Organiseer kleinschalige evenementen en festivals aan de zijde van het bedrijventer-rein Veluwsekant. Zodat er gebruik wordt gemaakt van de hier al aanwezige par-keergelegenheden (wel rekening houden met mogelijke geluidsoverlast).

• Kermis rondje Weerwater. Als voorbeeld de Kermis van Tilburg.

• Mogelijke ijsbaan op parkeerplaatsen die in de winter niet worden gebruikt.

funCties ii

de gRoeNe loNg

• Verbeter de uitstraling van de paden langs de oost- en zuidoever van het Weerwater door het weren van stortplaatsen.

• Plant een begeleidende bomenrij langs de weg naar het kasteel.

• Pas de zendmastlocatie landschappelijk in, of verplaats de zendmast naar combi op De Steiger.

• Leg een extra voetgangersbrug aan als een recreatieve verbinding tussen Vlieger-park en Weteringpark.

• Richt het meest zuidelijke deel van de Oude Waterlandseweg (dat aansluit op het Pedersenpad) in als fiets- of wandelpad.

• Leg een extra fiets- en voetgangersbrug aan over de Rechte Wetering om de relatie tussen Boswachterij en de stad te verster-ken.

• Breng, ten behoeve van de sociale veilig-heid, verlichting aan langs het Pedersen-pad; het volume wordt aangepast aan de bossituatie.

• Maak een ruiterverbinding tussen de Spittershoek en De Boswachterij door een route te markeren langs bestaande fietspaden.

• Realiseer bredere dekken over de verdub-belde A6 om de recreatieve paden op te kunnen nemen in een parkachtige omge-ving.

landsChappelijke verbindingen

meer water

• Gebruik de watercompensatie ten be-hoeve van de verbreding van de A6 voor de aanleg van een waterplas tussen de A6 en de kasteellocatie, net ten zuiden van de snelweg. Hierdoor worden natuurwaarden van dit gebied versterkt en ontstaan er aanvullende mogelijkheden voor water-recreatie.

• Hanteer hierbij de volgende uitgangspun-ten;

- de zichtrelatie tussen de A6, het Weerwater en het kasteel, - een natuurlijke inrichting die aan sluit bij de bosgebieden, - een vaarverbinding met de Kromme Wetering.• Knap de passantenhaven bij het Starley-

pad op.

• Maak ruimte in de boskamers van het Weteringpark voor diverse cultuurvoor-zieningen. In de vorm van theater, land-schapskunst of expositiepaviljoens.

• Verbeter de gebruiksmogelijkheden van de bestaande voorzieningen, bijvoorbeeld door het plaatsen van een kleine opslag-mogelijkheid voor de attributen voor het amfitheater.

Cultuurpark

• Realiseer een openbaar toegankelijke, doorgaande route tussen Haven en Stad via het kasteelterrein naar het Wetering-park.

• Start met de verdere ontwikkeling van het kasteelpark door de tijdelijke vestiging van een theehuis en de aanleg van de geplande (kasteel-)tuinen.

• Betrek regionale opleidingen bij aanleg en beheer van theehuis en bijbehorende tuinen.

• Het uitgraven van de geplande slotgracht tot aan de Kromme Wetering schept mogelijkheden voor het realiseren van een extra recreatieve verbinding met de kasteellocatie.

• Gebruik, zolang het kasteel nog geen definitieve invulling heeft gekregen, het kasteelterrein of -gebouw voor avontuur-lijke, recreatieve toepassingen.

• Het kasteelterrein biedt in combinatie met het Weteringpark mogelijkheden.

• Benut de zuidzijde van de A6 (bijvoorbeeld de kasteellocatie) voor grootschalige evenementen.

pleisterplaats

• De aanleg van een eenvoudige (handge-dreven) voetpont kan op korte termijn het eiland bereikbaar maken en initiatieven uitlokken.

• Gebruik de natuurwaarden van het Vogeleiland voor het versterken van de educatieve programma’s voor Almeerse schoolkinderen.

• Onderzoek de mogelijkheden voor re-creatieve activiteiten. Gedacht wordt aan een combinatie van natuurlijk kamperen, grazers op het eiland en avontuurlijke at-tracties, bijvoorbeeld in de vorm van een klimbos in de toppen van de bomen.

avontureneiland

iCoon voor de groene long

• Laat opbrengsten uit de gebiedsontwikke-ling rond de A6 ten goede komen aan de recreatieve en natuurlijke doorontwikke-ling van de Groene Long.

• Maak deze koppeling symbolisch manifest door opbrengsten uit de aanleg van een ‘land mark’ (bijvoorbeeld als poort over de A6) terug te laten vloeien als investerin-gen in de Groene Long.

marktdialoog

De Marktdialoog is een serie gesprekken met trendwatchers, professionals, stakeholders en investeerders uit het hele land. Zij bogen zich in vier thematische tafels over de vraag welke bijdrage Almere Centrum- Weerwater zou kunnen leveren aan de ontwikkelingen in de thematische infrastructuur van Nederland en de Noordelijke Randstad in de komende decennia.

Markttafels• Leisure & vrijetijdseconomie• Sport• Gezondheid & welzijn• Onderwijs

Tafel 1

Tafel 2

Tafel 3

Tafel 2

Leisure, hotel, congres,

cultuur en evenementen

Sport

Gezondheid en welzijn

Onderwijs

De metropoolregio Amsterdam onderscheidt zich door een mozaïek van landschappen, identiteiten, historische binnensteden en cul-tuur. Dit is een krachtige en vruchtbare onder-legger voor uiteenlopende vrije-tijdsfuncties. Desondanks zit het grootste deel van de vrije tijdsfuncties echt in Amsterdam zelf (circa 90%). Wat binnen de regio wel ontbreekt zijn de grotere leisure concepten zoals die wel in vergelijkbare metropolen aanwezig zijn.

De vrije-tijdseconomie is in beweging. Tradi-tionele grenzen tussen genre, doelgroep, ac-tiviteit en plaats verdwijnen, blenden en ver-kleuren. Er is een schaarbeweging zichtbaar waarin enerzijds de digitalisering, globalise-ring en indivdualisering ertoe leidt dat vrije- tijdsbestedingen los van plaats en worden geweekt, terwijl anderzijds de behoeften aan face-to-facecontact, ontmoeten en het beleven van collectieve ervaringen juist toeneemt. Dit maakt vrije-tijdseconomie een opgave die zich specifiek leent voor ontwikkelingen in combi-natie met andere functies.

leisuRe

Een hotel met 1.200 bedden is een bestem-ming op zich met een eigen binnenwereld waarin het overnachten is gekoppeld aan ver-schillende soorten additionele programma’s. Een concertzaal of evenemententerrein voor 60.000 bezoekers is volgens de marktpartijen een reële mogelijkheid voor deze plek bijvoor-beeld op de kasteellocatie. Andere soorten van programma’s zijn echter ook mogelijk. Het hotel kan als stand alone worden ontwikkeld, maar is vervolgens ook goed inpasbaar in de doorontwikkeling van het gebied. Qua vormge-ving kan een hotel van deze omvang als icono-grafische hoogbouw worden neergezet, of juist als een laagbouwmilieu met een serie van pa-viljoens in het landschap. Landschappelijk kan dit programma aansluiten bij de wateroever en of een groene parkstructuur.

hotel 1200 bedden, poptempelen festivalterrein

De uitstekende regionale bereikbaarheid en positie in stad en regio maken de plek geschikt voor grootschalige (tijdelijke) tentoonstelling concepten. Ten behoeve van de accommodatie van internationaal reizende tentoonstellingen, zoals de Dinosaurustentoonstelling of 1000 jaar INCA, kan een grootschalig tentencom-plex voorzien. Deze tentoonstellingen brengen levendigheid en bestemming naar de locatie en markeren daarmee de verwachte dynamiek in de toekomst. Bovendien draagt dit bij aan de uitbreiding van Almere als regionale bestem-ming en omgekeerd wordt een cultuurvorm aan de regio toegevoegd die nu nog ontbreekt.Ook zou het gebied zich uitstekend lenen als locatie voor de waterfloriade. Tenslotte bieden deze evenementen zowel op de korte als lange termijn kansen om aan andere evenementen en initiatieven te koppelen.

grootsChalig (tijdelijk) tentoonstellingConCept

De eerste fase in de doorontwikkeling van de locatie kan de versterking van recreatieve be-tekenis zijn. Hiertoe zijn ten minste drie type interventies mogelijk. Ten eerste kan het ge-bied door nieuwe of gethematiseerde verbin-dingen aan het Stadshart en de rest van Al-mere gekoppeld worden. Ten tweede kan de groenblauwe ruimte met een samenhangend landschapsontwerp tot stadspark worden om-gevormd, waarin kan worden gerecreëerd, ge-sport en verpoosd. Tenslotte kan de betekenis van de plek geleidelijk worden geladen met betekenis en identiteit. Bijvoorbeeld door een parkstructuur te ontwerpen met daarin een netwerk van paviljoens, met ieder hun eigen (wisselende) functies en bestemming. Of door aan de randen van het park meer grootscha-lige functies als een golfbaan te accommode-ren.

stadspark met paviljoens en een golfbaan

Tafel 1

Tafel 2

Tafel 3

Tafel 2

Leisure, hotel, congres,

cultuur en evenementen

Sport

Gezondheid en welzijn

Onderwijs

Bij het nadenken over sport voor de toekomst van Almere moet een onderscheid worden ge-maakt tussen twee schaalniveaus. Het eerste schaalniveau gaat over de breedtesporten bin-nen de gemeente. Hierin heeft sport bij uitstek raakvlakken met andere thema’s. Bijvoorbeeld de leefstijlontwikkeling van de inwoners (zoals de opkomst van hockey) en de meerwaarde die de actieve beoefening van sport heeft op de ge-zondheid en het welzijn van de inwoners. Top-sport beweegt zich op een ander schaalniveau, met andere betekenissen, ook voor stad en bevolking. Hierbij gaat het letterlijk over een ander speelveld waarop gemeenten landelijk onderling concurreren om faciliteiten en eve-nementen en waarbij de sportbonden met hun decennialange ervaring een machtige rol heb-ben.

Het ontdekken van kansen ligt in de vervlech-ting van beide schaalniveaus. Zichtbaarheid en branding gaan dan een belangrijke rol spelen. Profileer als gemeente langjarig een echte passie voor sport. Zorg dat evenementen een terugkerend karakter hebben. Kijk hierbij ook naar de sporten in opkomst, zoals de Young Urban Sports. Verknoop bij het inzetten op de versterking van topsporten in de gemeente op de aansluiting bij de breedtesporten met grote aantallen beoefenaars. En zoek naar verbin-dingen met onderzoek, onderwijs en leisure, zodat sport tevens bijdraagt aan de gezondheid en het welzijn van de inwoners van de stad.

spoRT

nationaal hoCkeyCentrum

Een groot sportcomplex dat qua sport aansluit bij de sportbeoefenaars van de stad en tevens een nationale uitstraling heeft, zet deze loca-tie direct op de kaart. In de markttafel worden verschillende mogelijke kansen genoemd. Hockey, bijvoorbeeld, is de snelst groeiende sport in de stad. Wat als het Wagenerstadion wil uitbreiden? Dan kan hier een nieuw stadion worden gebouwd dat in alle opzichten voldoet aan de eisen voor internationale topwedstrij-den. Rondom dit stadion kunnen vervolgens ook de nationale trainingsfaciliteiten van de Hockeybond worden gevestigd. Daarnaast is het ontstaan van additionele commerciële sportvoorzieningen en centra die de aandacht voor gezondheid en welzijn uitdragen een logi-sche stap in een ketenontwikkeling. De abso-lute voorwaarde is dat het Almeerse bestuur zijn passie voor sport constructief en langjarig uitdraagt.

routenetwerk voor sportmoda-liteiten en young urban sports

Het grootste percentage van de beoefenaars van sport doen dat in de openbare ruimte. Sport is bovendien in ontwikkeling. Naast de traditionele sporten zijn er ook Young Urban Sports ontstaan. Dit zijn sporten met een meer actiegericht en avontuurlijk karakter, waarin zowel gebruik wordt gemaakt van bestaande objecten (gebouwen, meubilair etc.) en waar-voor nieuwe typen circuits of specifieke con-structies in de openbare ruimte worden ge-maakt. Bijvoorbeeld een circuit van half pipes of een BMX-parcours. De planlocatie kan tot een knooppunt worden ontwikkeld met een netwerk van sportparcours die vanuit de stad en de regio elkaar in de ontworpen openbare ruimte tegenkomen. In de openbare ruimte kunnen hiertoe specifieke constructies worden gemaakt, zoals fitnessapparaten, half pipes en gravelpaden voor mountain bikers en BMX. Deze routes stimuleren bovendien een gezon-de levensstijl, zijn relatief snel te realiseren en bieden ketenontwikkeling richting leisure, ge-zondheid en/of onderwijs.

Tafel 1

Tafel 2

Tafel 3

Tafel 2

Leisure, hotel, congres,

cultuur en evenementen

Sport

Gezondheid en welzijn

Onderwijs

Gezondheid en welzijn verdienen ieder hun eigen aandacht. Gezondheid gaat over de ge-zonde levensstijl en de gezondheidszorg en de infrastructuur die daarbij hoort, terwijl welzijn betrekking heeft op de maatschappij als letter-lijke plek voor ‘samen-leving’, waarin ontmoe-tingen en onderlinge kansen op betrokkenheid het cement vormen. In de gezondheidszorg tekenen zich drie trends af: explosie van de vraag, decollectivisering van de zorg en een differentiatie tussen de ziekenhuizen. Deze laatste trend gaat ook gepaard met een geo-grafische herpositionering die aansluit op een bredere sociaal-maatschappelijke netwerk-ontwikkeling. Met een gelijktijdige toename van marktwerking in de zorg zou dit tot heel andere concepten en plekken kunnen leiden.

Op het snijvlak tussen gezondheid en welzijn is er een ontwikkeling van ziekenzorg (beter maken) naar het inzetten op preventie (gezond gedrag). Dit leidt tot meer aandacht voor een gezonde levensstijl, een gezonde leefomgeving en de promotie van economische activiteiten en ruimtelijke strategieën die de gezondheid en welzijn verbeteren. Welzijn ten slotte gaat meer concreet over de aandacht voor ontmoe-ting en plekken van contemplatie waarin an-dere waarden dan die van de waan van de dag tot uiting kunnen komen. En de erkenning van het belang daarvan.

geZoNdheid/WelZiJN

De deelnemers aan de markttafel Gezond-heid en Welzijn maken duidelijk dat de zorg in beweging is. De gezondheidszorg is aan het opschalen (van lokaal naar regionaal en na-tionaal) en komt daardoor steeds meer van plaats en locatie los. In een groeigemeente als Almere met haar voorraad van mogelijke werknemers voor de zorg is een goed bereik-bare locatie aan de A6 een serieuze kansheb-ber voor een landelijk centrum voor electieve zorg met campus, paviljoens, onderzoeks- en kennisinstellingen. Electieve zorg is planbare zorg, zoals dermatologie, plastische chirurgie, kaakchirurgie, KNO etc., en daarmee ook een interessante vorm van zorg voor marktpartijen om te ontwikkelen. Het voordeel voor de locatie is dat dit type zorg zich leent voor een stapsge-wijze groeistrategie. Daarnaast kan het nieu-we zorgconcept ook in een nieuwe ruimtelijke vorm ontstaan, die nadrukkelijk minder intro-vert is en bijvoorbeeld uit een serie paviljoens in een semi-openbare, groene setting bestaat.

eleCtief behandelCentrum

Onder druk van de verwachte vraagexplosie naar zorg en parallel de decollectivisering van zorg voltrekt zich al geleidelijk een verschui-ving van ‘zz’ naar ‘gg’: van ziekenzorg naar gedrag en gezondheid. In de toekomst kan vanwege de preventieve effecten een hele ‘eco-nomie van het gezonde’ ontstaan. Deze omvat een veelvoud aan uiteenlopende activiteiten, die zowel in de sfeer van een expertisecentrum (obesitas) alsmede in de sfeer van cognitiever-anderingen (gedrag) en in experimenten met combinaties van ruimtelijke en programma-tische arrangementen die verleiden en uitno-digen om een gezonde levensstijl te hebben. Ook hoort hierbij de aandacht voor de kracht en kwaliteit van de ontmoeting als onderdeel van een vitale samenleving. De economie van het gezonde kan in Almere pionieren door de creatie van een qua zorg regelvrije (regelarme) zone waar met nieuwe, meer efficiënte vormen van gezondheidszorg geëxperimenteerd wordt. Hier liggen kansen voor functiecombinaties van leisure, gezondheid en welzijn, onderwijs en sport, die elkaar in gezond ontmoeten, be-leven, leren en werken versterken.

eConomie van het geZonde

Almere is een stad met veel jongeren. Een cen-trum waarin ICT, beweging en voeding met el-kaar in verband worden gebracht, sluit aan bij de aanwezige jonge populatie en kan worden ingezet voor zowel kennisverwerving alsmede de versterking van een gezonde levensstijl. Ziekenhuis Almere heeft bovendien een goed ontsloten dataset die bij de innovatie van ICT in de gezondheidszorg een meerwaarde heeft. Als het centrum in staat is om onderwijs, on-derzoek en bedrijfsleven te koppelen rondom het thema ‘ICT, beweging en voeding’ ontstaat er een functie die voor de locatie direct een mix van verschillende bezoekers en gebruikers be-tekent. Als spill over is onder andere de ont-wikkeling van een ‘consultatiebureau nieuwe stijl’ denkbaar.

Centrum voor iCt, beweging en voeding

Tafel 1

Tafel 2

Tafel 3

Tafel 2

Leisure, hotel, congres,

cultuur en evenementen

Sport

Gezondheid en welzijn

Onderwijs

Het hoger onderwijsveld is in beweging. Er is een aantal externe ontwikkelingen die daar debet aan zijn, zoals de opkomst van landen als China en India met hun bijna onuitputtelij-ke studentenaantallen die graag in het westen willen studeren. Intern moeten universiteiten door krappere budgetten voor zowel onder-wijs als onderzoek kiezen voor differentiatie en concentratie. Differentiatie door niet langer op iedere universiteit hetzelfde aan te bieden, maar te kiezen voor onderscheidende specia-lisaties. Concentratie door voor het onderzoek meer samenwerking tussen universiteiten en het bedrijfsleven te organiseren.

Onderwijs in de meer brede zin van het woord is eveneens in ontwikkeling. ICT speelt een steeds belangrijkere rol en het leren is niet langer beperkt tot een enkele periode in de jonge jaren, maar ontwikkelt zich in de vorm van ‘levenslang leren’. Commerciële onder-wijsaanbieders, die een grote markt in Almere vinden, werken hieraan, evenals het NCOI dat sterk inzet op Open Course Ware. Op het Hoger Onderwijsniveau is de komst van Windesheim naar Almere een belangrijke mijlpaal. Een deel van de opgave voor de toekomst ligt mede daarmee in het bestendigen en versterken van wat er al is. Daarnaast bieden de specifieke karakteristieken van de stad (jonge bevolking, water, duurzaamheid, sterke toepassingge-richte bedrijvigheid etc.) aanknopingspunten waarop onderzoeksinstituten en kennisinstel-lingen mogelijk kunnen aanhaken.

oNdeRWiJs

In de BRIC-landen groeit de vraag naar uni-versitair onderwijs explosief. Deze studenten willen of dienen een deel van hun studie in een westers land door te brengen. De tradi-tionele Nederlandse universiteiten hanteren een quotum ten behoeve van de balans tus-sen buitenlandse en Nederlandse studenten. Voor Almere ligt hier een grote kans. Met de oprichting van een internationale universi-teitscampus worden buitenlandse studenten in staat gesteld om hier onderwijs te volgen. De meerwaarde voor Almere ligt bij de keuze voor opleidingen die passen bij het toepassingsge-richte economisch profiel van inwoners, be-drijven en bestaand onderwijs in Almere. De toevloeiing van studenten en kennis draagt bij aan de Almeerse vestigingsplaatscondities voor het bedrijfsleven en de levendigheid in de stad. De campus kan tevens ruimte bieden aan verschillende andere vormen van onderwijs, waaronder commerciële vormen.

internationale universiteit-Campus (inClusief CommerCieel onderwijs)

Politiek-maatschappelijke ontwikkelingen lei-den ertoe dat universiteiten steeds meer de re-latie met het bedrijfsleven opzoeken en kiezen voor de constructie van onderzoeksinstituten over thema’s en niet zozeer over disciplines. Deze onderzoeksinstituten kunnen ook buiten de universiteit worden gevestigd. Almere is voor een onderzoeksinstituut rondom thema’s als water, food, gezondheid en of duurzaam-heid een aantrekkelijke vestigingsplaats. Aan-sluitend op de toepassinggerichte gevestigde bedrijvigheid in Almere kan dit instituut gekop-peld worden aan ruimte voor start up bedrij-ven die de kennis uit het onderzoeksinstituut vertalen naar concrete producten (valorisatie). Vanwege de thematische aanknopingspunten in Almere wordt op verschillende tafels een satelliet van Wageningen Universiteit als voor-stelbaar geacht.

onderZoeksinstituut metvalorisatie gekoppeld aan start up bedrijvigheid

Almere heeft in 2010 een Summerschool ge-organiseerd waar een substantieel aantal buitenlandse studenten op af zijn gekomen. In samenwerking met bedrijven en of een on-derwijsinstellingen kan de Summerschool tot jaarlijks terugkerend evenement worden doorontwikkeld. De organisatie is hierbij een combinatie van (verschillende) onderwijs- en/of onderzoeksinstellingen. Een (jaarlijks wis-selende) thematische focus is mogelijk. Maar door een onderzoeksthema een aantal jaren achtereen te agenderen kan een thema struc-tureel worden verkend. In het verlengde kun-nen ook de betrokken partijen wisselen. Een bedrijf kan zich voor een thema voor enkele jaren committeren, evenals de betrokken on-derwijs- of onderzoeksinstellingen. De Sum-merschool draagt bij aan de profilering van Almere, zowel lokaal, regionaal, nationaal als internationaal.

summersChool

Deze stalenwaaier is het resultaat van:

•300reactiestijdensdekickoff.•12sessiesrond4thema´smetca.50direct betrokkenen.•70belangstellendentijdens3inloopdagen•Meerdan100reactiesopdeinteractievesite www.stadsdialoog.nl.•4themasessiesmetca.30professionals, trendwatchers en stakeholders uit de markt.

Ondersteund door het team van de werkmaat-schappij Almere Centrum Weerwater.

Aangeboden aan het gemeentebestuur van Almere.

april 2011

Voor het beeldmateriaal is zo veel mogelijk gebruik ge-maakt van eigen materiaal. Daar waar beeld van derden is gebruikt, is gepoogd rechtenvrij materiaal te vinden.

Colofon