www.ciaotutti.nl | Ciao tutti City Walk #3

STADSWANDELING LUCCA

klik op de plattegrond voor een digitale weergave in Google Maps

(let op: hiervoor maak je gebruik van internet)

STADSWANDELING LUCCA Ciao tutti City Walks #3

Lengte: circa 2,5 kilometer

Duur: een halve dag, inclusief een lunch bij Osteria Baralla, het beklimmen van

de Torre Guinigi, een bezoek aan het Palazzo Pfanner en een kijkje in het huis

van Puccini

Extra’s langs de route: winkelen in de Via Fillungo, een bezoek aan het Museo

Nazionale di Villa Guinigi, het beklimmen van de Torre dell’Orologio, een

wandeling of fietstocht over de stadsmuren van Lucca en een bezoek aan een

duivels brug

STADSWANDELING LUCCA

De Romeinse keizer Justinianus I, Lombardische hertogen, de zus van Napoleon,

de Bourbons van Parma: Lucca is in de loop van haar geschiedenis een politieke

pion geweest die steeds in andere heersende handen viel. Dankzij al deze

verschillende heersers is Lucca een rijke stad, met schitterende kerken en vele

schatten die je ook buiten de musea kunt bewonderen. Zo is de stadsmuur van

Lucca nog in goede staat en ook in de smalle straatjes van het oude centrum

komt de geschiedenis op veel plaatsen tot leven. Je ziet in één oogopslag waar de

operaschrijver Giacomo Puccini – geboren en getogen in Lucca – zijn inspiratie

vandaan haalde. Ga je met ons mee op een inspirerende wandeling door dit

bijzondere gezellige Toscaanse stadje?!

Saskia, Hans, Sophie & Willemijn

Ciaotutti.nl

Het vertrekpunt van deze wandeling door Lucca is Piazza Napoleone, het

grootste plein van de stad. Onder de platanen vind je een aantal gezellige

terrassen en een antieke draaimolen. Het plein wordt aan één zijde gedomineerd

door het Palazzo Ducale, de zetel van het provinciebestuur van Lucca, waar

regelmatig tentoonstellingen worden gehouden. Het Piazza Napoleone vormt in

de zomer het toneel van een groot aantal openluchtconcerten van internationaal

bekende artiesten.

Verlaat het Piazza Napoleone via de Via XX Settembre, voor een korte tussenstop

op Piazza San Giusto. Naast de gelijknamige kerk vind je op dit plein een

verzameling boeken- en antiekkraampjes. De alom aanwezige oude schetsen

brengen de geschiedenis van Lucca voor je ogen tot leven. Elk derde weekend

van de maand wordt op ditzelfde pleintje een ambachtelijke markt gehouden

met uiteenlopende lokale specialiteiten.

Loop door de Via del Battistero, sla rechtsaf de Via San Donnino in en steek het

Piazza Antelminelli over, naar het Piazza San Martino, met als blikvanger de

Duomo, gewijd aan Sint Maarten (San Martino in het Italiaans). Deze kerk is

vooral beroemd om een houten kruisbeeld van Jezus, Volto Santo genaamd, dat

hier wordt bewaard. Op 13 september wordt het beeld aangekleed en versierd

met kostbare juwelen en een gouden kroon in processie door de stad gedragen.

De Duomo van Lucca herbergt een bijzonder labyrint, op een van de pilaren aan

de rechterzijde van het kerkportaal, tegen de kerktoren aan. Het is een

vingerdoolhof: je loopt er niet kriskras doorheen, maar je zoekt met je vinger de

juiste weg. Lang geleden maakte men dit soort doolhoven al bij de ingang van

heilige grotten. Het is een soort overgangsrite van de overgang van het wereldse

buiten de grot naar de spirituele sfeer in de grot.

Niet gek dus dat men dit gebruik over heeft genomen toen men in plaats van

heiligdommen in grotten kerken ging bouwen. Het ritueel bleef gelijk: voor je de

kerk betreedt, volg je met je vinger het labyrint, om letterlijk stil te staan bij het

belang van de plek die je binnen gaat. Een labyrint heeft namelijk, anders dan

een doolhof, slechts één weg, die van buiten via een heleboel omwegen naar het

midden leidt. Symbolisch gezien betekent dit dat je, door het labyrint van Lucca

met je vinger te volgen, van buiten naar binnen, je als vanzelf naar binnen richt,

diep in jezelf kijkt en met dit inzicht de kerk betreedt.

Naast het labyrint zie je een Latijnse inscriptie, die verwijst naar een beroemd

doolhof uit de mythologie. Er staat: Hic quem Creticus edit Daedalus est

Labyrinthus, de quo nullus vadere quivit qui fuit intus, ni Theseus gratis Ariadne

stamine iutus. Oftewel: ‘Dit is het labyrint, gemaakt door Daedalus van Kreta,

waarin niemand die zich erin bevond de weg naar buiten kon vinden, indien hij

niet net als Theseus werd geholpen door de draad van Ariadne.’

Voor degenen die het verhaal van Daedalus niet kennen, zullen we het hier in

beknopte vorm uit de doeken doen. De Griek Daedalus was, net als Michelangelo

en Da Vinci eeuwen later, beeldhouwer, architect, uitvinder en geleerde ineen.

Alles wat hij deed, lukte – en nog goed ook. Hij kon echter niet tegen

concurrentie. Toen zijn neef een beeld maakte dat net zo mooi was als dat van

hem, doodde Daedalus hem in een vlaag van woede.

Daedalus vluchtte hals over kop, samen met zijn zoon Icarus. Samen belandden

ze op Kreta, dat toen in handen was van koning Minos. Voor deze koning

bouwde Daedalus een enorm doolhof, het Labyrint van Knossos. Dat was een

mooie uitdaging – en afleiding – maar na verloop van tijd begon Daedalus zich

toch wel te vervelen op het eiland.

Hij mocht van koning Minos echter niet weg. Gelukkig was Daedalus slim en niet

voor één gat te vangen. Hij maakte vleugels en wist zo, samen met zijn zoon, te

ontsnappen aan Minos. Icarus overleefde het echter niet (die was zo eigenwijs

om te hoog te willen vliegen, waardoor zijn vleugels smolten), maar Daedalus zelf

spoelde op Sicilië aan.

Als hij daar na nog een aantal gelukkige en creatieve jaren sterft, laat hij ons niet

alleen mooie verhalen na, maar ook een tastbaar labyrint – dat dus nog tot op de

dag van vandaag als basis dient voor nieuwe labyrinten, ook voor dit labyrint in

Lucca.

Wil je nog meer schatten van de Duomo zien, dan kun je niet alleen de

kathedraal zelf bezoeken, maar ook het Museo della Cattedrale, met veel

kunstwerken uit de kerk, aan het Piazza Antelminelli.

Loop vervolgens door de Via delle Trombe naar de Via Santa Croce. Sla rechtsaf

op de Via Santa Croce en ga meteen links de Via Sant’Anastasio in. Aan het einde

ga je rechtsaf, de Via Sant’Andrea in, waar je de Torre Guinigi vindt. Deze toren

maakte deel uit van een indrukwekkend complex dat in de veertiende eeuw werd

gebouwd in opdracht van de rijke en machtige koopmansfamilie Guinigi. Wie de

trappen van deze toren weet te bedwingen, zal raar opkijken: boven op de toren

staan een paar eeuwenoude steeneiken.

Tip voor kunstliefhebbers, even buiten de route: bewonder schitterende

kunstwerken van kunstenaars uit Lucca en omgeving in het Museo Nazionale di

Villa Guinigi (Via della Quarquonia).

Neem na de beklimming van de Torre Guinigi de Via delle Chiavi d’Oro en de Via

Canuleia, die je naar het kloppend hart van Lucca brengen, het Piazza

dell’Anfiteatro. Op de plek van dit plein stond ooit een Romeins amfitheater. De

smalle, pastelkleurige huizen geven nog steeds de vorm van het theater aan en

de vrolijke taferelen op dit plein zorgen nog altijd voor spektakel!

Tip: elk jaar op 27 april verandert het Piazza dell'Anfiteatro in één grote

bloemenzee. Tijdens de Fiera dei Fiori di Santa Zita vertoont dit plein nóg meer

kleur dan anders.

Voor de lunch strijk je neer in een van de restaurantjes rondom of net achter het

Piazza dell’Anfiteatro, bijvoorbeeld bij Osteria Baralla (Via dell’Anfiteatro 5).

Deze osteria is gevestigd in het vijftiende-eeuwse Palazzo Buonvisi. Sinds 1860

serveren de gastheren verschillende lokale specialiteiten, waaronder pappa al

pomodoro, farro lucchese, bollito misto, trippa en bistecca di manzo Chianina. Houd

wel nog een gaatje over voor de huisgemaakte desserts!

Na de lunch wandel je via een klein stukje van de Via Fillungo naar Piazza San

Frediano, met de oudste kerk van Lucca: de Basilica San Frediano. Je oog valt

direct op het goudkleurige mozaïek dat de façade siert, maar loop ook even de

kerk in om het twaalfde-eeuwse doopvont (met tempeltje!) te bekijken.

Als je een van de palazzi van Lucca eens van binnen wil bekijken, loop je door de

Via San Frediano en de Via Cesare Battisti naar de Via degli Asili, waar je op

nummer 33 het Palazzo Pfanner vindt, een palazzo met prachtige fresco’s en

een schitterend aangelegde tuin met marmeren standbeelden.

Daarna wandel je hetzelfde stukje van de Via degli Asili terug, om via de Via degli

Angeli weer uit te komen op de Via Fillungo. Dit is de belangrijkste winkelstraat

van Lucca, met veel schoenen- en kledingwinkels. In de zijstraatjes zijn lokale

delicatessen als olijfolie, castagnaccio (kastanjetaart), verse pasta, vleeswaren,

kaas en wijn te koop.

Op de hoek met de Via d’Arancio rijst de Torre dell’Orologio op, die ook wel

Torre delle Ore wordt genoemd. Met zijn 50 meter is deze klokkentoren de

hoogste toren van de stad. Wie wil, kan de 207 houten treden van deze toren

bestijgen om te genieten van een weids uitzicht over Lucca en omgeving.

Sla op de kruising van de Via Fillungo en de Via Roma rechtsaf, de Via Roma in,

die je naar Piazza San Michele brengt. Aan dit plein, het voormalige Romeinse

forum, waakt de bijna vier meter hoge marmeren aartsengel Michaël vanaf de

San Michele al Foro over de stad. De enorme voorgevel van deze kerk is

bijzonder uitbundig: elke zuil heeft een ander patroon.

Aan het Piazza San Michele vind je ook de beste bakker van de stad: Taddeucci.

In 1881 bedacht de toenmalige bakker Jacopo Taddeucci de buccellato, een zoet

brood met anijs en rozijnen, inmiddels uitgegroeid tot een lokale specialiteit. De

huidige generatie bakkers hanteert nog steeds het authentieke recept, dat ze

helaas niet willen verklappen. Je moet hier echt een stukje proeven, ook omdat

een beroemd gezegde in Lucca luidt: un anda’ a’ di’ che a Lucca ci sei stato, se il

buccellato al Taddeucci un’hai mangiato. Oftewel: je bent niet in Lucca geweest als

je geen buccellato van Taddeucci hebt gegeten.

Niet ver van het Piazza San Michele wacht nog een andere lokale beroemdheid.

De Via di Poggio Seconda leidt je naar de Corte San Lorenzo, waar je op nummer

8 het Museo della Casa di Giacomo Puccini vindt, gevestigd in het geboortehuis

van Puccini. In het museum een collectie schetsen, kostuums en brieven van de

componist, maar ook de piano waarop Puccini Turandot componeerde. Even

verderop, op het Piazza Cittadella, vind je een bronzen beeld van de componist,

een klein eerbetoon van Lucca aan een van de beroemdste inwoners.

In de San Giovanni, waar Puccini werd gedoopt, worden regelmatig concerten

gegeven, onder de naam Puccini e la sua Lucca. Ook andere plekken in de stad

vormen vaak het toneel van bijzondere concerten. Op de website

Puccinielasualucca.com vind je de actuele concertagenda.

Vervolg je route door de Via San Paolino en de Via Vittorio Veneto terug naar het

Piazza Napoleone. Bestel hier een chiodino, het typische aperitivo van Lucca

gemaakt van droge witte wijn en een rood bittertje. Ciao tutti tipt als aperitivo-

adres Stella Polare, op de hoek van Piazza Napoleone en de Via Vittorio Veneto,

vanwege het uitgebreide buffet vol heerlijke hapjes. Laat het pleinleven in Lucca

aan je voorbijtrekken, in gezelschap van een fijne mix van locals en toeristen.

Liever een ijsje? Loop dan een eindje verder de Via Vittorio Veneto in, om je op

nummer 36 te laten verrassen door de ijsjes van Gelatarium. Hier kun je zelf je

eigen ijsje samenstellen, met fruit, Nutella, chocolade, spekjes en andere

versieringen. Let wel: je betaalt naar gewicht, dus maak het niet te bont… Last

van keuzestress? Vijf minuutjes op een van de schommels in deze vrolijke

gelateria en je weet vast wel wat je wil kiezen. Leuk voor kinderen!

Wil je ook in Lucca blijven dineren? Vanaf Piazza Napoleone is het niet ver naar

het misschien wel bekendste restaurant van Lucca: Buca di Sant’Antonio (Via

Cervia). Al vanaf 1782 worden hier de lekkerste regionale specialiteiten op tafel

getoverd. Ook Puccini kwam hier graag. Het is moeilijk kiezen uit de vele typische

gerechten. Wat te denken van farro alla Garfagnana of pappardelle alla lepre?

Bestel als dessert zeker een portie buccellato semifreddo, om je vingers bij af te

likken.

Lucca’s stadsmuur

Ook de 4,5 kilometer lange stadsmuur van Lucca biedt een schitterend decor

voor een wandeling, met een prachtig uitzicht op het historische centrum. De

stadsmuur is ook ideaal voor een picknick in het groen of een mooie fietstocht.

Fietsen kun je huren bij Barbetti Cicli (Via dell’Anfiteatro 23) of bij Cicli Rai (Via San

Nicolao 66). Hiermee kun je overigens ook de rest van de stad verkennen; Lucca

is een zeer fietsvriendelijke stad.

In de buurt: een duivelse brug

Ten noorden van Lucca rijst in het Toscaanse landschap een duivelse brug op. De

Ponte della Maddalena, zoals de brug officieel heet, werd rond 1100 in opdracht

van Matilde di Canossa gebouwd, bij het gehuchtje Borgo a Mozzano. De brug

was een inspiratiebron voor Dante; hij zou model hebben gestaan voor de

rotsbrug die de Italiaanse dichter in de achtste kring van zijn Inferno beschrijft.

De bijnaam Ponte del Diavolo, Duivelsbrug, heeft de brug echter niet aan Dante

te danken. De oorsprong van deze naam gaat verder terug, naar de tijd waarin

de brug gebouwd werd. De metselaar die met deze taak belast was, was bezorgd

over het trage tempo waarin de bouw vorderde. Het moest sneller, maar dat kon

menselijkerwijs niet. Vandaar dat hij een pact met de duivel sloot. De brug zou

binnen het tijdsbestek van een nacht voltooid worden, mits de eerste ziel die de

brug overstak voor de duivel was. De metselaar stemde in, maar lichtte wel de

dorpspastoor in, zodat niet een van zijn medeparochianen de brug zou

oversteken en in handen van de duivel zou vallen.

Samen bedachten ze een plan: de brug zou het eerst betreden worden door een

hond (andere bronnen noemen een varken), iets waar de duivel vast niet op

rekende. De pastoor en de metselaar kregen gelijk. Eind goed, al goed dus – en

de brug was een bijnaam rijker.

Of, eind goed al goed – men zegt dat de duivel nog altijd boos is over het feit dat

de metselaar en de pastoor hem erin hebben geluisd. Hij zou nog altijd komen

spoken op en rond de brug. Wees dus gewaarschuwd als je de brug gaat

bekijken. Oversteken is op eigen risico…

© Ciao tutti, 2015 | www.ciaotutti.nl

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt

in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, of op enige anderemanier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs.