Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de...

57
Jaar 1624 - 5 januari 1624 Gaugieren van de vaten - 12 februari 1624 Joris Maerx koopt een hommelhof - 18 maart 1624 Verkoop erf naast het Watemeulenhof - 1 april 1624 Koop van hommelhof in de Ieperstraat - 6 mei 1624 De gilde van de Kruisbroeders - 10 juni 1624 Oliemolen - 1 juli 1624 Verkoop huis op de Overdam met hommelhof - 1 juli 1624 Gheleyn vande Walle koopt deel van een huis op de Nieuwe markt - 15 juli 1624 Huis in de Sint Jans Kruise van de Magdalenakapel - 15 juli 1624 Verkoop door de kapelmeesters van de Magdalena van een huis in de Sint-Janskruisstraat - 15 july 1624 Verkoop door de familie van Simpol van de Beyrendranck - 12 augustus 1624 Verkoop van erf op de Nieuwe Markt ter ‘oorbore’ van de stede - 19 augustus 1624 Verkoop van huis op de Iperdam Coutere - 19 augustus 1624 Deel van ’t Gouden Hoofd verkocht Stadsrekening 1624 1625

Transcript of Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de...

Page 1: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Jaar 1624

- 5 januari 1624 – Gaugieren van de vaten

- 12 februari 1624 – Joris Maerx koopt een hommelhof

- 18 maart 1624 – Verkoop erf naast het Watemeulenhof

- 1 april 1624 – Koop van hommelhof in de Ieperstraat

- 6 mei 1624 – De gilde van de Kruisbroeders

- 10 juni 1624 – Oliemolen

- 1 juli 1624 – Verkoop huis op de Overdam met hommelhof

- 1 juli 1624 – Gheleyn vande Walle koopt deel van een huis op de Nieuwe markt

- 15 juli 1624 – Huis in de Sint Jans Kruise van de Magdalenakapel

- 15 juli 1624 – Verkoop door de kapelmeesters van de Magdalena van een huis in de

Sint-Janskruisstraat

- 15 july 1624 – Verkoop door de familie van Simpol van de Beyrendranck

- 12 augustus 1624 – Verkoop van erf op de Nieuwe Markt ter ‘oorbore’ van de stede

- 19 augustus 1624 – Verkoop van huis op de Iperdam Coutere

- 19 augustus 1624 – Deel van ’t Gouden Hoofd verkocht

Stadsrekening – 1624 – 1625

Page 2: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

5 januari 1624 – Gaugieren van de vaten – 50d - bestuur - 1624

Den 5de january 1624 – Gaugieren van de vaten

Omme te remedieren ende voorcommen abuisen ende zwarigheden die er zouden moghen

rysen rakende het ycken ende gaugeren van vaten oft vaetjens

ende die de particulliere

huuslieden ende inzetene deser stede doen opvullen ende tonnen inde brauwerien met biere

tzy groot ofte cleen

myn heeren burghmeesters ende schepenen deser stede

daerup wel rypelick ghelet hebbende - hebben verclaert ende verclaeren by desen haerlieden

intentie te zyne dat de vaeten ofte vaetgens van de

zelve particuliere huuslieden gheen brauwers ofte brauweghen zynde zllen by degonne

daertoe ghecomitteeert ende ghe-eedt - ghegaugiert zyn -

naer advenante van plasgrootte ende quantiteyt van stoopen die zy houd ende zyn, zonder

preciselick ghehendichte

zynde de zelve vaeten oft vaetjens te doen maken

ende gaugeren by halfve tonnen grote ende halve groten zoo de comisen vande pachters

vande ouden dobbelen impost voor desen ghepretendeert

hebben te doen contraerie intentie van zyne majesteit ende vande gheestelicken ende vier

leden slandts zoo vutdruckelick gheseyt is byde

statute van instructie opt faict vande verpachtynghe vande brauwers ghelick ghemaeckt

Ordonnerende de brauwers ende brauwgehen deser stde ende alle ander wient angen mach

hemlieden hier in te reguleren op peine van

quite van officie byde voorseide burgmeesters ende schepenen ende ghecommitteert hebben

omme de tonnen ende halfve tonnen vande

brauwers metghaeders de vaten ende vaetgens vande particuliere huuslieden te gaugieren

gilles Waghers ende Voldere

actum ter cameree den vden january 1624

Halmen SAP 368

12 februari 1624 – Joris Maerx koopt een hommelhof

Joris Maerxstert heeft gecocht

jegens de weduwe van Jan de Bert geasisteeert met Clays haer zoone, in deze haerlieden

bistaenden man -

de helft van onderhalff gemet ende xix roeden hommelhoff met gerieff vande keete omme de

hommele commende van tselve hommelhof daer inne

te droogen zonder enighe recompensse daer vooren te geven - zoo lange de zelve keete zal

staen –

liggende de zelve partie inde Hagebaerthouck dezer jurisdictie, - streckende met

den zuutende tegens tlant an joncker Charles Clays, heere van Hulst -

van oosten de Elsenbruggestraete -

van noorden tlant van Franchois Dehaene - causa uxoris -

van westen thommelhoff van weduwe Scerrier

alvolgende utpaelinghe by lantmetere daeraff gedaen - belast de geheele partie met

tweehondert grooten vlaems tsjaers - de penninck 16 -

etc.

Aldus ghehalmpt over erfve op den xijde february 1624

Page 3: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

18 maart 1624 – Verkoop erf naast het Watemeulenhof – Halmen

Clays Tlam heeft gecocht

jegens Claude de Meulenaere als machtich by procuratie over Mayken van Aelst, zijne

moeder - weduwe van Jacques de Muelenaere

de zelve procuratie ghepresenteert voor voocht endde schepenen der stede van Ypere in date

vande xjde octobre 1605 -

gecasseteert met eenen zegel vande vochden ende geteekent sieur Canis alhier gesien ende

gelezen,

eerst vij vierendeel gerstlant teenen sticke liggende inde steede van Poperinge op de

Leverstraete - emmers de plecke die geleegen is met de haege ende opgaende als van ouden

tyden, daermede gaende, palende met den nortende tegens twatermuelenhoff, toebehoorende

den heere van Sint Bertins –

tzuutende de steeweddinge en tlant van Louwys vande Goosteene - dostzyde de scipvaert - de

westzyde de Leverstraete - belast

met j pond xiiij schellingen tsjaers erfvelicke rente ten proffitte vande heere dezer steede -

dachterstellen te zuuveren by de vercopege tot de dach

van erfvenesse tselve noch in pachte den tyt van zeven jaeren immers naer tutwxyzen vane

pachtbrieff tot xlij pond parisis tsjaers

gevallen halff maert 1624 tot proffitte vande vercopers

Item zeven vierendeel elstlant immers de plecke alsoo die gelegen is mt de taillie daer up

staende liggende inden hamhouck palende

met den zuutende int waterloop - dostzyde telst Franchoys Folcke - de westzyde d'eldingen

Pieter Verstechele - tnortende

de beeke laest otnbloot by Franchoys Bidoot

item negen vierendeel zaylant immers de plecke alzoo die gelegen is ten twee sticken neffens

anderen liggende inden Hamhouck -

palende met de zuutende op de casseldreve - tnoortende tlant van Pieter Quaghebuer filius

Philips - doostzyde de dreve tselve lant noch in hueren

vier jaeren tot xxvj pond tsjaers te baefmesse 1624 ten proffitte van de vercoopers.

Iem vijf vierendeel ij roeden elstlant liggende inden Hamhouck bloot van erfve metgaeders x

opgaende boomen

staende op de ertbort op tselve elst -

palende

van noorden jegens den Babewal - doostzyde telst van Guillume Rouvroy - de westzyde telst

vanden cloostre vnde Duene - tzuutende telst van daer

de Peereboomedreve - duere lopt alle deze voorschreven partien zyn vercocht voor vj pond

parisis den aermen

xxx pond parisis te lyfcooop

xvj pond iiij schele voor vercoopege een hoftcleet

erfven ende onterven al ten laste vande coopere ende voor principaelen coop de somme van

ijc vij pond groote vlaems -

zuver gelt dies es de vercopere gehouden omme te neemen te betalinge een losrente van zes

ponden groote tsjaers - spreckende op een

vry maerscen tot Waesten toebehorende Joos Godschalck ende Jan de Hoorne daer vooren hy

coper blijft borge ende principael voor de

insuffisantheyt vn de zelverente - makende over tprincipael iiij xx xvj pond grooten ende

t'resterende bedragh honder ende xij ponden grooten vlaems

Page 4: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

in volle betalinge moet hy cooper tselvebetaelen gereet gelt metter erfvenisse gehaelmpt over

erfve dach date als vooren.

1 april 1624 – Koop van hommelhof in de Ieperstraat - Halmen

Ten halmdaeghe den 1 april 1624

Jan Denys heeft gecocht

jeghens Francois de Scottere ende jeghens Mayken sijne huusvrouwe

xxvj (26) roeden hommelhoff

ligghende ande Iperstrraete

tusschen thuus ende eerfve van de voornoemde Denys ende erfve van Jan Step

streckende ende paelende

noort ande voornomde Iperstraete ,

tzuuten an thommelhof van de vercoopere,

scedende aldaer op twee paelsteenen debreede

Jeghens erfve vande voornoemde Step

ende metten westhende thuus ende erfve van de coopere

ende dit omme te godspenninck iiij schele

Page 5: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Lyfcoop xij pond ls (12 pond 50 schele)

iiij pond parisis te hoftcleede

ende van princiaelen coop xxij pont x schele grooten vlaems

de voornoemde xxvj roeden te betaelen gereet gelt

met den halm

erfven ende onterfven half en half

vorts quyte erfve

ghehalmpt over erfve,

dach, daete als vooren

Mei – New York -

http://www.newyorkfoundation.net/het_ontstaan_van_new_york/het_ontstaan_van_new_york

.html

Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-

Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een

dertigtal Belgische families: de meeste zijn Walen vergezeld door

een aantal Vlamingen.

De passagieren worden spoedig verspreid: na ontscheping op het Noten

Eiland (vandaag Governor’s Island), acht kolonisten zullen snel een fort

gaan bouwen in het zuidelijke gedeelte van Manhattan - op de huidige

plaats van Battery Park. De anderen verdelen zich als volgt: vier echtparen

en acht mannen gaan de Delaware rivier vervoegen en daar de Fort Nassau

bouwen (dichtbij de huidige stad van Gloucester in de New Jersey). Twee

families en zes mannen varen stroomopwaarts op de Fresche rivier

(Connecticut) en gaan er een kleine vesting aanleggen op de huidige plaats van de stad

Hartford. Ongeveer achttien families blijven aan boord van de Nieu Nederlandt en varen

stroomopwaarts op de Hudson rivier. Ze gaan ontschepen op de huidige plaats van de stad

Albany (hoofdstad van New York State).

Deze eerste stappen in de kolonisatie van dit grondgebied zijn maar in feite het vervolg van

een proces die een eeuw vroeger was gestart.

Het is immers in 1524 dat de Franse expeditie geleid door Giovanni Da Verrazzano uit

Firenze voor de eerste keer de baai van New York ontdekt. Koning François I zijnde toen in

strijd met Spanje, de informatie wordt naar de archieven gestuurd. Gedurende tientallen

jaren, Spanjaarden zullen bijna de enige zijn die interesse voor het Nieuwe Wereld gaan

tonen, en de rijkdommen ervan gaan exploiteren.

Willem Usselinx In 1555, de troonsafstand van Keizer Karel ten gunste van zijn zoon Filip II zal de

Nederlanden in de chaos brengen. Hertog van Alva, gestuurd door de Koning van Spanje, legt

er een meedogenloze repressie op tegen de protestanten, toen in opstand tegen de misbruiken

van de Roomse Kerk.

De gewelddadigheden van de Inquisitie zullen leiden tot een massale emigratie van Walen en

Vlamingen naar het Noorden van de Nederlanden, Zweden, Engeland en Duitsland, tot de

"Geuzen" opstand, et tot de afscheiding van de Noordelijke Provincies, die voortaan de naam

Page 6: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

van Verenigde Nederlanden zullen dragen. De Zuidelijke Provincies zullen het Spaanse juk en

de kwellingen van oorlog blijven lijden.

Teneinde enige confusie te voorkomen, men moet

weten dat in de zestiende eeuw de Nederlanden

omvatten een gedeelte van het Noord van Frankrijk en

Lotharingen, België, Luxemburg et het huidige

Nederland. De inwoners heetten de Belgen et de

kaarten van het tijdperk toonden het land onder de

vorm van een leeuw: de “Leo Belgicus”.

In deze moeilijke periode werd de jonge Antwerpenaar

Willem Usselinx geboren. Zoon van een familie actief

in de specerijenhandel, hij werd gestuurd naar Spanje, Portugal et de Azoren

eilanden om zijn opleiding te vervolmaken. Na zijn terugkomst uit de

Azoren in 1591, Usselinx besliste Antwerpen te verlaten voor Holland.

Wetende dat Spanje zijn rijkdom uit zijn Amerikaanse koloniën haalde, hij

zou niet rusten voordat hij de Hollanders kon overtuigen koloniën in het

Nieuwe Wereld te stichten, teneinde de Spanjaarden daar te bestrijden.

Bijna dertig jaar van vasthoudendheid en inspanningen waren nodig vanwege Willem

Usselinx voordat in 1621, de West-Indische Compagnie eindelijk gesticht werd. De Nieu

Nederlandt werd door haar gecharterd...

Henri Hudson In 1609, op ongeveer eenenveertig graden noorderbreedte en vierenzeventig graden

westerlengte, een Engelse zeeman genoemd Henri Hudson ontdekte een grote baai waarin een

rivier uitmondde.

Hudson werd belast door de Vlamingen Emmanuel Van Meteren, Judocus Hondius en

Petrus Plancius met het ontdekken van een nieuwe doorgang naar Tataarland en China, voor

rekening van de Oost-Indische Compagnie.

Terwijl hij de kusten van America aan boord van zijn schip verkende, ontdekte hij per toeval,

85 jaar na Verrazzano, de toekomstige New York samen met de rivier die zijn naam zou

dragen.

Jessé de Forest Jessé de Forest maakte deel uit van deze Walen die de godsdienstkwellingen gevlucht hadden.

Geboren in Avesnes (Henegouwen) in 1576, hij verliet zijn geboorteland in 1615 en vestigde

zich te Leyde in Holland. Hij ging daar hemel en aarde bewegen om samen met de zijnen en

andere Waalse families naar het Nieuwe Wereld te kunnen emigreren. Hij had er ook veel

contacten met Engelse Puriteinen, toekomstige passagieren van de Mayflower.

Op 5 februari 1621, Jessé de Forest stuurde een verzoekschrift in het Frans naar Sir Dudley

Carleton, ambassadeur van haar Majesteit de Koning van Engeland te Den Haag. Jessé vroeg

er, namens een vijftigtal Waalse en Franse families, de toelating om zich in Virginia te

vestigen, verzoekend een grondgebied van acht engelse mijlen straal. Bekend onder de naam

van Round Robin, deze document is vandaag bewaard in de British Public Record Office.

Op 11 augustus 1621, de Virginia Company antwoordde met een principieel akkoord. Hieraan

waren toch enkele beperkingen verbonden: de belangrijkste verbood de Waalse families zich

Page 7: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

te verzamelen in een autonome kolonie. Jessé de Forest sloeg het voorstel af.

De oprichting van de West-Indische Compagnie deed een bijzondere slimme plan ontstaan in

het hoofd van de Waal.

Jessé bood dan zijn diensten en deze van zijn streekgenoten aan de Hollandse Compagnie,

zeggende dat een groep van families, die verschillende beroepen uitoefenden, de gelegenheid

hadden om te emigreren voor rekening van de Engelsen. Pleitend dat deze kolonisten liever

voor de West-Indische Compagnie zouden willen vertrekken, hij wenste een spoedig

antwoord, en benadrukte nog dat deze graag of niet moest zijn.

De Staten van Holland, bewust van het belang van zulke opening voor eventuele toekomstige

koloniseringen, ging dezelfde dag de Bewindhebbers van de Compagnie, toen in Den Haag,

raadplegen.

Op 27 augustus 1622, na jaren inspanningen vanwege Willem Usselinx en Jessé de Forest,

kreeg deze laatste eindelijk de officiële toelating om samen met de andere kandidaten naar

West-Indië te emigreren.

Met verkenning vertrokken naar de kusten van Guyana in 1623, Jessé de Forest stierf op de

oever van Oyapok (vandaag grens tussen Brazilië en Franse Guyana) op 22 oktober 1624.

Zijn dochter Rachel en zijne zonen Isaac en Henri zullen tien jaar later Nieuw-België

vervoegen.

Nieuw-België

Vanaf 1615, de grondgebieden gelegen tussen

Virginia en Nieuw-Engeland zullen onverschillig

de naam van Nieuw-België (Novum Belgium,

Novo Belgio, Nova Belgica, Novi Belgii) of

Nieuw-Nederland dragen.

Het woord België verwijst naar de oude

Nederlanden, die toen een gedeelte van

Noord van Frankrijk en Lotharingen, België,

Luxemburg et het huidige Nederland

omvatten. Zijn inwoners heetten de Belgen.

Vele kaarten uit de zestiende eeuw toonden trouwens dit grondgebied onder de naam van

België. De naam ging nadien in onbruik raken ten bate van

Nederland, en ging pas in 1789 terug verschijnen ter

gelegenheid van de eerste Belgische revolutie.

Meerdere zegels uit dit tijdperk herinneren dat de

grondgebieden rond de toekomstige New York de naam van

Nieuw-België droegen. Een eerst zegel uit 1623 draagt een

bever - voor het aankomst van de kolonisten in 1624 was de

streek vooral geëxploiteerd door pelsjagers - omcirkelt met de

woorden "Sigillum Novi Belgii". Het zegel van Nieuw-

Page 8: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Amsterdam uit 1654 draagt wat hem aangaat de vermelding

"Sigillum Amstellodamensis in Novo Belgio".

Pierre Minuit In 1626, Pierre Minuit, gouverneur van Nieuw-België, werd

beroemd door het aankopen van het Manhattan eiland aan de

Manhatten Indianen, in ruil voor snuisterrijen en andere

kleinigheden, namelijk het equivalent van 60 gulden (24

dollars).

Pierre Minuit was een Waal, geboren te Wesel (Reinland). Zijn ouders, afkomstig uit Doornik

(Henegouwen), hadden zich daar in 1581 gevestigd, om de godsdienstkwellingen te

ontsnappen. Hij zal zelf diaken van de Waalse Kerk worden.

Bedacht op de verdediging van de kolonisten belangen, hij ging zich ook onderscheiden door

zijn respect voor deze van de Indianen. Minuit was van mening dat de evenwichtige integratie

van twee culturen - zelfs tegenstrijdig op eerste zicht - te verkiezen was boven het eenvoudige

verwerpen van de zogezegde zwakste of minder "beschaafde".

De verdraagzaamheid was trouwens niet het sterke punt van de West-Indische Compagnie.

Feodale organisatie, deze legde aan alle kolonisten die naar Nieuw-België wilden emigreren

een aantal strenge regels op: naast het uitoefenen van de hervormde godsdienst, de kolonisten

waren verplicht exclusief gebruik te maken van het Nederduits - de taal waarvan Vlaams en

Nederlands afkomstig zijn -, in alle publieke aktes van de kolonie.

Vele familienamen kregen een Nederlandse "camouflage", zoals Rapalje voor Rapaille of

Minnewit voor Minuit. Andere kolonisten werden gewoon genoemd bij de naam van de

Hollandse stad dat ze juist verlaten hadden. De Amerikaanse historicus Charles W. Baird, in

zijn boek "History of the Huguenot Emigration to America", kwalificeerde dit type van

misbruik als "Batavian disguise" (Bataafse vermomming).

De kolonisten mochten ook geen wol of linnen weven, geen laken of andere weefsel

fabriceren, op straffe van verbanning of als trouweloos bestraft te worden. Het verborgen doel

was hier een monopolie te waarborgen voor de invoeren afkomstig uit Holland.

Het welwillende en beschermende gedrag van Pierre Minuit ten opzichte van de kolonisten,

samen met de begeerte van een Bewindhebber van de Hollandse Compagnie die zijn neef als

gouverneur wou opleggen, zullen leiden tot zijn terugroeping in 1632.

De sporen van de Walen en Vlamingen in New York zijn veelvuldig en vaak onbekend: de

Gowanus baai bijvoorbeeld, ten westen van Brooklyn komt van Owanus, de Latijnse vertaling

van Ohain, een dorp in Waals Brabant. De Wallabout baai, ten noorden van Brooklyn is een

vervorming van Waal bocht.

De naam Hoboken, een welbekende wijk ten westen van Manhattan, komt uit de agglomeratie

van Antwerpen in Vlaanderen. Communipaw, te Jersey City, is de samentrekking van

Community of Pauw. Michel De Pauw, uit Gent in Vlaanderen, had ook Staten Island in 1630

aan de Indianen gekocht.

Wat betreft Peter Stuyvesant, aan wie sommige mensen het vaderschap van New York

Page 9: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

absoluut willen toekennen, die is maar in 1647 aangekomen, d.w.z. drieëntwintig jaar na de

landing van de eerste kolonisten.

Amerikaanse erkenning

Op 20 mei 1924, ter

gelegenheid van de

driehonderdjarige

gedenkdag van New

York, werd een

herdenkingsmonument

opgericht op Battery

Park, in het zuidelijke

gedeelte van

Manhattan, ten hulde

voor de Waalse

kolonisten.

6 mei 1624 – De gilde van de Kruisbroeders - Renten

Compareerden in persone Olivier van Zantvoorde doude, ende Cahtelyne zijne huusvrowu’e,

bekennende ende belydende wel ende deuchdelick vercocht te hebben an Andries Rebaut, in

de qualiteyt als prince ende Jan Folcke tresorier vande gulde van de cruusbroeders,

lichghelaeden deser stede ten desen present ende accepterende over ende ten proffytte van de

zelve gilde eene erfvelicke losrente van vierentwyntich ponden parisis by jaere den pennynck

zesthiene voor de sommevan xxxij pond grooten vleamsch bydevercoopers thrlieden

contentemente ontfaen innghegeaen zynde den eersten meye lestleden danof teerste jaer

vallen ende verschyunen zal den eersten meye xvjc vijfentwytich naestcommende ende zoo

voort van jaere te jaere etc. te lossen al teenen peyemente mede oplegghende etc.

Verbyndende daerinne een huus ende erfve met de scheure ende verder edificien daerby

staende op de pottestraete deser stede aboutterende van westen dezelve sraete, van zuuden

tinghelstraetgen, van oosten jan Moeraert ende van noorden de voorseyde vercoopers

Item twee ghemeten een lyne s roeden landts inden pezelhouck aboutterende van noorden de

Pottestraete, van oosten Desneper, vanzuuden Christiaen Moenaert, van westen de kyhnderen

van den voornoemde Zantvoorde van eersten bedde, dezelve partij voor desen bealst met xv

pond parisis sjaers ten proffyte van Jacob Deberch,

Noch d’helft van een huus ende erfve staende ende ligghende in de Leverstraete deser stede

daer de voornoemde Danniel nu woondt ghemeene met zijne kynderen, aboutterende van

noorden Pieter Roelens, van zuuden ende westen thof van st. Joorisgilde, van oosten op de

leverstraete, met zulcke inninghe costume cfr. deser stede

Actum present Fobert, Babelaere, Goosteene, Jacobsoone,, Cauwert, schepenen

Den vi meye 1624

10 juni 1624 – Oliemolen - cartulaire St. Bertin

De abdij van Sint-Bertin laat Jacques Boone, een oliemolen oprichten tussen de Provenstraat

ende Watoustraat, te Poperinge – mits een jaarlijkse rente van 60 schele parisis

Page 10: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

1ste juli 1624 – Verkoop huis op de Overdam met hommelhof -

Jan Hunebuck als machtich by procuratie verkoopt huis op de Overdam gelegen van vooren

de straete -

hommelhoveken 53 pitten

van westen Andries Devos

van oosten Chriztiean Bailliu

1 juli 1624 – Gheleyn vande Walle koopt deel van een huis op de Nieuwe markt -

Gheleyn vande Walle heeft gecocht

jegens Jan vande Walle

het vierde deel van de helft van eeen huus ende

erfve gelegen ende gestaen up de nieuwe markt dezer stede commende van vooren op de

voornoemde markt

van noorden Charles de Ram - van zuuden de erve van Joos Seys doude

ende van westen thoff vande gilde van St. Sebastiaen

1 juli 1624 – Huis op de nieuwe markt - Halmen

Ten halmdaghe de 1 july 1624

Ghelein vande Walle heeft gecocht jeghens Jacop vande walle, het vierde deel van de helft

van een huus ende erfve gheleghen ende ghestaen op de nieuwe mart dese stede van

Poperinghe commende van voor op de voornomde mart, van noorden Charles Darlan,

Van zuuden de erfve van Joos Sey doude ende van westen erfve ende thoff van de gilde van

Sint Sebastiaen, ende dat voor de somme van vj schele te godtspenninck

Iij pond parsiis lijfcoop

voor een hoet iiij pond

ende ter princiapele coop de somme van drieentwyntich ponden grooten vlams boven zijn

advenante in een rente van xij pond tjaers ten proffytte van de disch van st. Betins van

Poperinghe zonder breeder last

voorts zuuver goet – bekennende tselve alzoo te garanderen van de welcke somme de

voornomede Jacop vercoopere hem kent voldaen ende betaelt

hiermede passerende acqut absolutte

ghehalmpt over erfve dach ende date als vooren

15 juli 1624 – Huis in de Sint Jans Kruise van de Magdalenakapel - Halmen

Comparerende voor bailliu burchmeesters ende schepenen dezer steede

den xv july 1624

Franchois Pyls ende Jan van de Zande, cappellemeesters van de Madeleene cappelle

de welcke hebben hemlieden ontvut ende onterft by consente van de heere den prelaet van st.

Bertins

by apostille op requeste in date vanden xide july 1624

getekent Philippe abe de St. Bertin

alhier gesien in handen van Clays baelden

van een huuse ende erfve saende te St. jans cruce de voornomde capelle toebehoorende daer

Barbele Cuypers ende Janne Lievens jegenwoordelick woonen

alsoo tselve van ouden tijden gebruuct es geweest

Page 11: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

waer vooren hij Claeys dese voornoemde meesters heeft gegeven in rechte wederlaeghe een

half gemet vier roeden hofstede in rengelst onder de nart vuestcantie … ?

Met het derde van de huuse ende het derde van alle de groene catheelen daer op staende al

volghende de laege daer aff gedaen tot rengelst

de vij-ste sporkele 1624

present als vooren

15 juli 1624 – Verkoop door de kapelmeesters van de Magdalena van een huis in de Sint-

Janskruisstraat – Halmen

Comparerende in scepen ccamer voor bailliu burghmeesters ende schepenen dezer stede den

xvde july 1624

Franchoys Pieren & Jan van Zande, cappellemeesters vande Madeleene capelle –

de welcke hebben hemlieden ontuut ende onterft

by consente van mijn heeren de prelaet van Ste Bertins

by apostille op requeste in date vanden xjde july 1624 getekent Philippe abbe de st bertin

alhier gesien in handen van Clays Baelden

van een huuseken ende erfve

staende inde St. Jans cruce de voornoemde capelle toebehoorende daer Barbele Cuypers en

janne lievens jegenwoordigh

woonen alzoo tselve van ouden tyden gebruuct es gheweest -

waer vooren hy Claes de voornoemde meesters heeftt ghegeven

in rechte wederlaege een half gemet vier roeeden hofsteede te Reninghelst

onder de noort vierschaere met het derde van de huuse ende het derde vande huuse ende het

derde van alle de groene catheelen daer up staende -

al volgende de laege daer aff gedaen tot Reninghellst den vij de sprockele 1624

ende aldaer geregistreert

actum den xv jul 1624 present als vooren.

15 july 1624 – Verkoop door de familie van Simpol van de Beyrendranck – Halmen

De familie van Simpol voornamelijk uit Cassel verkoopt - vut crachte vande voornoemde

procuratie - aan dheer Guillaume Rouvroy zeven lynen elstlant

liggende in Poperinghe -

genaemt den Beyerendranck in pachte gehouden by Gillis de Roode met last ende pacht als

vooren de lopende jaerschaere tcopers

proffitte ende is gegeven omme te godspenninck v schele - viiij pond parisis te lyfcoop -

viij pond te hoffcleede -

viij pond parisis voor den hoochst instelder te mincken vanden principaelen coop ende avn

principaelen coop enentwintich ponden

grooten vlaems tgemet te betaelen - gereet gelt met de halm

zuuver ende onbelast gelegen inde Haeghebaerthouck van Poperinghe

12 augustus 1624 – Verkoop van erf op de Nieuwe Markt ter ‘oorbore’ van de stede – Halmen

folio 228 - xij ougst 1624

Burchmeesters ende scepenen der stede van Poperinghe hebben ghecocht ten proffitte ende

orbore vanden vernoemde stede jegens

Gheleyn Vandewalle ende jegens Petronelle sijne huusvrauwe

Page 12: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Item jegens Franchoys Vermoote ende Pieter de Rycke ende jegens hemlieden

huusvrauwen een huus ende erfve gestaen ende gelegen op de nieuwe mart daer hemlieden

vaeder ende moeder overleden en is,

commende met den voorhofde op de nieuwe mart

van zuuden erfve van Joos Sey doude ende Clays Beeke met een vrie waterloop vuer derfve

van de voornomde Sey

ende thuus van wilent Jacop Bastins staende op derfve van de voornoemde Sey - van westen

thoff van St. Sebastiaens gilde van - van

noorden Chaerle de Ram hiermde gaen drie coutsen - een portael een achterkeuken - tzelve

huus ende erfve belast in xij

pond parisis tsjaers ten porffitte van de disch van St. bertins - den penninck xvj voorts zuuver

goet - gereseerveert theeren

grontrente ende is gegeven omme te godspenninck iij pond voor de disch van St. bertins - van

ghelycke dire pont voor den voornoemde kerke -

te lyfcoop

xxxvj pond parisis - voor een hoet voor de vercoopers drie dobbel ducaeten

item noch verschooten by de coopers xlix pond x schele

ende van principalen somme ...

19 augustus 1624 – Verkoop van huis op de Iperdam Coutere – Halmen

folio 229

19 ougst 1624

Jacques Steven heeft gecocht jegens Clays Baelden filius Jans en tegen Martincken zijne huusvrauwe het

gerechte vierde deel

in een huus ende erfve staende ende gelegen op den Iperdam Coutere gemeene met zijn

broeders - mortelvast, nagelvast en cavelvast -

gereserveert tgoone hem annegedeelt es volgende de staetbouck - belast in zijn dvenant met

den geheele huuse in de couterrente -

de achtertrstellen te zuuveren by den vercoooper tot den baege van de halm - voorts zuuver

ende onbelast goet -

makende tselve huus den houck van de couter en de straete gaende naer St. Jans Kerke -

van oosten het huus ende erfve van Robert Dufloucq - de lopende huere van dach van de halm

es ten proffitte van de copers en is gegeven omme

v schele godtspeninck - x parisis te lyfcoop - vj pond parisis voor een hoftcleet - en van

princiapelen coop de somme van neghenthien pond grooten vlaems

te betalen met vier ponden grooten vlaems gereet met den halm ende an zyn broeder jan

binnen twee maenden naer den halm xlvij pond parisis

en tresterende om de volle betalige te paesschen erstcommende 1625

Gehalmpt vorts over erfve - dach dte als vooren.

19 augustus 1624 – Deel van ’t Gouden Hoofd verkocht – Halmen

Ten halmdaghe den 19de

oust 1624

Jacques Dasne heeft gecocht jegens Jacques Wits, de zelven deelen van achten in een huus

ende erfve genaempt tGouden hooft met gleycke deelen in een huus ende erfve daer neffens

Page 13: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

mortelvast, nagelvast ende cavelvast alzoo tzelve gestaen ende gelehgen es op de Yperstraete

waer af het vijj deel ompetert het dochterken van Joos langhe te

aboutterende de huusen van zuuden op de yperstraete

van westen tcuckenmaertstraetjen,

van noorden ende oosten thuus ende erfve betimmert by Jaspart Cayseele belast de selve

huusen in een huere an Guus Melis noch vijf jaeren naer advenant erstcommende tot xj pond

ses schellngen vij grooten vlaems tjaers

Ten proffytte van gh. De backere waer aff de coopers zijn advenant int tcapirael mincken

mach op tvierde payement

Vorts zuuvfer ende onbelast goet

Gereserveert theerlick lantscult – t zuuveren tot op de dach van de halm by de vercoopere

Godtspenninck xxxiij schele parsiis

50 pond parisis voor een hoet

Te lijfcoop vijf ponden grooten die den cooper minckt op tleste payement ende van

principaelen coop de some van twee hondert ponden grooten vlaems te betaelen l ponden

bgrooten met de halm end voorts hondert l ponden grooten by afgaende payementen te weten

met vierentwyntich ponden grooten vlaems tjaers waer af het 1ste

vallen zal naer date van de

halm in een jaer end soo vorts van jaere te jaere tot de volle betalinghe te mincken de

beschreven

Als voor gehalmpt over erfve dach date als vooren

folio 231

laetsten september 1624

Boudewyn Bueten heeft gecocht ter hauste jegens Lioen de Coninck ende Marie zijn

huusvrauwe een huus ende erfve daer onder ende achter

ligghende - mortelvast, nagelvase ende cavelvast met een coetse staende in de achtercamer - -

zijnde twee woonhuusen den vernomde Lioen toeehooende by

coope jegens Jan van Houcke commende met den voorhofde op de Potterstraete - tnorende

tp&apelangemerschstraetjen - zuut ende west Clays

Babelaere - causa uworis - hebbende tselve huus een vrie lydinghe over tlant vande

voornomde Babelaere tot inde beke neffens de speye

beast ht voornomde huus in een rente van twalf ponden sjaers -

den penninck xvj - ten porffitte van Lioen de Conink by cop jegens de weduwe van Jan

Berteloot ende is gegeven omme xxiij schele te godspenninck

te lyfcoope vj pond - erfven ende onterfven roupere ende crivere ten laste vande copere

enve van principale somme lxxviij pond grooten vlaems - boven de voorschreven rente ende

verloopen te betaelen gereet gelt

hant daer anne te slaenen te baefmesse erstcommende gereserveert tcleene huu dat noch in

pachte es van half maerte rstcommende in drie jaeren tot xxxij

pond parisis tsjaers voorts zuuver en onbelast goet - gereserveert sheren lantscult

gehalmpt over erfve - dach date als vooren

3 oktober 1624 – De grauwe zusters Penitenten - Renten

Page 14: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Doen te weten dat voor ons commen ende ghecompareert is in persone

Pieter Everaert filius Pieters,

den welken ghecedeert ende opghedraeghen heeft

Soo hij doet by desen

In handen van meester Mathieu Lottin

ten desen present ende accepterende over ende ten proffyte van de moeder der religieusen van

de convente van de grauwe zusters in de prochie van St. Jans deser stede

eene erfvelicke losrente van achtenveertich ponden parisis by jaere

losselick den pennynck zesthiene,

hem Pieter competerende ende ghesucedeert

by den overlyden van Margriete Diedeman filia Frans, zyne moeder,

vallende ten twee payementen gelyken xvide meye ende xvi de novembris in elck jaer,

bezet ende verzekert by de assysen imposten ende inpositien vande lande

ende in hofschepe van Draney

dit volghende de brieven van constitutie danof verleent by de vier leden van de lande an ende

ten proffyte van de voorseyde Franchois Diedeman, cooper ban de zelve rente ghedateert van

de xvi meye int jaer 1561

gheteekent byden ploy Decorte ende ghezeghelt met den zeghel van verbande van de zelven

lande van

Page 15: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Vuthanghende in dobbelen steert van parschemyne ten passeren van deser ghezyen ende

ghelesen

Mathieu, de voorseyde moeder van de zelve rente

vrye actryce met de verloopen van xiij jaeren

ten leste ghevallen den xvide novembris 1623

dit volghens den accoorde tusschen de voorseyde moedere ende den tranportant

ter acceptatie ende admissie van zyne dochtere Jacquemyne,

voor religieuse int voorseyde convent ghemacht omme desen

actum present Jacques Wyts ende Guillaume Rouvroy, burghmeester

den derden octobris 1624

17 oktober 1624 - Pieter Deworm neemt een lening op van de Penitenten – Renten

Compareerde in persone Pieter Deworm ende Janneken zyne huusvrouwe, verkennende

ende belydende wel ende deuchdelick vercocht thebben aen

zuster Marie Sejon, moeder van de grauwe zusters

van de ordre van Ste. François neffens t’kerckhof van St. Jans deser stede

ten desen present ende accepterende

over ende ten proffyte van de zelver convvente

eene erfvelicke losrente van vierentwyntich ponden parisis, by jaere,

den penninck xvi

voor de somme van tweeendertich ponden grooten vlaemsch

by de vercoopers thaerlieden contentemente ontfaen,

passerende de voorseyde moeder midts desen danof quitansie absolute inninghe

up heden date deser,

danof t’eerste jaer vallen ende verschynen zal den xvijste octrober 1625 naestcommende

ende zoo voort van jaere te jaere etc.

Te lossen dit teenen payemente midts bylegghende etc.

verbyndende daerinne een ghemet xxxij roeden hommelhof ligghende upden coutter

commende van westen up t’meulenstraetjen,

van noorden Christiaen Bollaert,

van oosten Clays Devos

ende van zuuden den heere,

zuuver ende onbelast dan met coutterrente

Item twee lynen upden zelven coutter achter de St. jans kercke, van zuuden Andries

Vandegoosteene,

Page 16: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

van oosten ende noorden den brugghewech,

belast als vooren met innynghe naer costume

Actum present Goosteene, Floor ende Baert, Babelaere ende Schevele, schepenen

Den xvijste octobris 1624

21 oktober 1624 – De zusters Penitenten en de oliemolen van Jacques Boone – Renten

Compareerde in persone Jacques Boone, schuppenier,

woonende binnen deser stede,

verkennende ende belydende wel ende deuchdelick vercocht thebben ande voornoemde

moeder van de zusterhuuse

over ende ten proffyte vande zelven convente

eene erfvelicke losrente van vijfven tzentich ponden parisis by jaere den penninck zeshiene,

voor de somme van twaelf hondert ponden parisis

by de voornoemde Boone

vande voornoemde moeder ontfaen in ghereede ende ghe-evalueerde penninghen

passeerende haer mids desen danof quitancie absolute

wanof t’eerste jaer vallen ende verschynen zal den vi-de october 1625 naestcommende

ende zoo voort t’van jaere te jaere,

Page 17: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

eeuwelick ende erfvelick,

ghedeurende emers totter lossynge etc; te lossen teenen payemente etc.

dies den voornoemde Boone schuldich ende ghehouden werdt t’hende drie jaeren de zelve

somme wel ende souffisantelick te bezetten ende ‘t hypothequeren

op grondt van erfve

wesende goedt ende dobbel bezet

ten contentemente van de voorseyde moedere

ofte andere wesende in haere plaetse bedienende,

medgaeders danof te verleenen oncost vande behoorelick rentebrief

ofte by faulte van dien tvoorseyde capitael by te legghen met t’verloop van diere

naer rate van tyde,

totten daghe vande zelve bylech

in ghepermitteerden ghelde als vooren

voor welcke voornoemde rente ende jaerelyksche betaelinghe

der zelve metsgaders de bezettynghe ofte oplech van capitaele penninghen

ende alle ’t ghonne danof meer dependeert hemlieden borghe ende principael ghestelt ende

gheconstitueert hebben,

zoo zij doen by desen,

Jan Wyts ende Jan Deberch filius Eloy van elck voor andere ende een voor al

in solidum ende zonder divisie ofte execussie

omme by ghebreke van t’volcommen van tghonne voorseyd is

ende elck poincte van dien zonderlinghe

dat tzelve by hemlieden te verhaelen ende recouvreren -

belovende de voorseyde Boone, eersten comparant hemlieden danof t’indemneren ende

garranderen costeloos ende schaedeloos,

zoo jeghens de voorseyde moedere als anders, zoot behooren zal,

verbyndende de zelven Boone thaerlieden verzekerthede eenen oliemeulen ende thuus

daerneffens staende up tlandt van Cornelis Pierens de jonghe cas ligghende by

Spanjaertsdaele ten houcke van de Watoustraete

In alle twelcke den voorseyde Boone, debiteur prresent ende

Voornoemde Boorghe met haerlieden consente by ons

burghmeesters ende schepenen

Voornoemd ghecondemneert zijn ende dese thaerlieden laste ghewezen executoire, zoo wy

dezelve condemneren ende wijsen executoire by desen.

Actum present Cornelis Pierens, Burghcemeester, Jan Folcque, Robert Deflocq ende Jacques

Schevele, Clays Beke , schepenen

Den xxi octobre 1624

Page 18: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

30 octobre 1624

Andries Lebbe heift ghecocht jegens Christiaen Clinckemaille ende jegens Cristyne syne

huusvrouwe een half vierendeel gerslant met de catheelen

daer up staende liggende inden Lissenthouck geneene in een partie van onderhalff gemet

streckende de geheele partie zuut ende noort -

tnortende Clays Devos, tzuutende de kinderen Jan Lebbe en Jan de Roo doude –

doostzyde de vernomde knderen de westzyde de vernomde Roo

ende es gegeven ome te godspenninck ij schele te lyfcoop

iij pond parisis

ende van principaelen coop ses spint coorne by de vercooper ontfaen - vorts zuuver goet -

gehalmpt over erfve dach date als vooren.

op 4 november 1624

op 4 november 1624 koopt Jan Baelden jegens Gillis Baelden en Anneken zijne huusvrauwe

het gerechte vierde in een huus gelgen op yperdam

coutere dezer stede daer Jan balden henlieder vadere overleden es - gemene me den coopere

jacques steven ende de weeze van Mahieu Baelden -

commende met de voorhofte op de beestemart ende voorts tegens thuus van Robert Dufloucq

Folio 233

18 november 1624

Den zelven Willem Scerrier heftt gecocht jegens Augustin van Damme de jonghe en jegens

Marie zyne huusvrauwe de helft van onder halff

gemet hofstede ende zaylant inde Helhouck abouterende van noorden den Casselwech van

zuuden Athone Coevel ende de cappelle van de Abeele met de groene cathelen daer op

staende ende is gegeven omme ....

18 november 1624

Pieter de Worm heeft gecocht jegens Willem Scerrier en jegens Jacquelyne zyn wyff een

erfve met een huseken daer op staende liggende

neffens de croone commende op de beestenmert groot xxj roden lants ofte daer ontrent

immers de plecke alzoo de selve geleghen ende dit te godspenninck

ij schele - te lijfcoop ij stoopen wijn - een dobbel ducaet voor tvercoopers huusvrauwe een

hoftcleet al zonder payemnt ende van principaelen coop

tween dertich ponden grooten vlaems die de cooper vermach rentegewij te beaelen te weten

twee ponden grooten by jaere

mits daerinne te verbynden tzelve huus ende erfve metgaeders de brauwerie ende braualam

ende de erfve liggende onder de selve brauwerie lopende

tot in de vulle beek hem coopere toebehorende welcke rente van twee ponden grooten by

staende cours ende ganck zal hebben te baemesse 1624

ende alsoo corserende tot de lossinge vn diene welcke lossinghe de cooper vermach te doene

by acht ponden grooten seffens ende tverloop naer raete van

Page 19: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

tyde telcker reyse alst hem believen zal welck huus ende erfve anders niet belast en es dan in

theerlicke dcouterrente by den

vercooper te zuuveren tot e bamesse vernompt - vorts zuuver erfve dies meot den cooper

tzyne laste nemen de voornomde couterrente zonder iet darvooren

te mincken

aldus gehalmpt over erve - dach date als vooren

4 december 1924 – De wacht in de problemen – SAP 121A - nummer 11 - Baljuw jeghens

Gillis de Roode

Intendit omme den bailliu causa officy heescher jeghens Gillis de Roode de jonghe

verweerder

voor mijne heeren burghmeesters ende schepenen der stede van Poperynghe

j

Inden eersten omme by den voornoemde heescher te doen zijne preuve daertoe hy by uwe eet

gheadmitteert is employeert den voornoemde heescher

d'acte vande voorseide admissie cotte A.

ij

Beliefve voorts uwe edele te hooren ende up eedt t'examineren de persoonen alhier ter marge

- Clays Heyerman - Jacques Folcke - Jan Baroet - Joos Keersebilck - Jan de Moor - Christaien

Dervaert - of den voornoemde verweerder upden iiij de december 1624 laetstleden de wacht

hebbende, niet een es ghecommen ten thien heuren ofte daerontrent inden ancht inde

cortegarde gheheel by drancke wesende

ende of hy aldaer niet en heeft ghehect ende ghespot met alle de gonne vande voroseide wacht

wesende.

iij

Ende naerdien Clayes Heyerman als corporael eenighe sende daermede gaende vutte

voorseide cortegarde jeghens den danck van Jan Barvoet,

representerende alsdan de plaetse vande hooftman, niet en heeft gheroupen up Joos Keersebilc

stande aldaer sintinelle voor de voorseide

cortegarde, staet of ick schiete u twee loot deur de dermen - opheffende tzelve zijn roer ende

daermede dreighende te schieten.

iiij

Waerof den verweerder byden voorseide Barvoet gherespt wesende, ende bevolen te commen

inde voorseide cortegarde ende te desen neit obedienrende -

of den verweerder jeghens den voorseide Barvoet niet en seyde zeer vilaienlick, cust myn

eersgat, ick hebbe den bru van u ende derghelycke.

v

Item of den verweerder alsdan niet en is voortghegaen tot ande groote steenbrugghe neffens

de oude marct der voroseide stede ende aldaer gherouppen

op Jan de Moor, staende aldaer sintinelle - qui va la, daeruppe den zlve Jan de Moor seyde -

qui va la selve ende of daeruppe

den verweerder niet en andwoorddede, custm yn eersgat, met andere derghelycke vialien

ende dissolute woorden.

vj

Daermede den verweerder voortgaende deur de voroseide sintinelle tot neffens de caye ande

schipvaert der voorseide stede ende ziende

eenen schippere zittende op zyn schip of den zelven verweerder niet en heeft gheruoppen

upden zelve schipper - qui va la?

Page 20: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

twoort of ick schie u deur uwe dermen - zulcx dat den zelve schippere ghedwonghen was in

zyn schip te gaene.

vij

Item of den verweerder darnaer van aldaer niet en is gheg&en tot upde oude marct voorseit,

rouppende aldaer ten vele ende diversche stodnen zeer luude, qui va la, stat ende derghelycke

- hoe wel nochtans niemandt upde zelve marct en was, staende ofte passerende.

viij

Of den verweerder naer alle de voorseide insolentien niet en is ghekeert inde voroseide

cortegarde, vraeghende anden voroseide Barvoet

consent omme een weinich nar zyn huus te gaen, met belofte van terstont weder te keeren,

daerinne eindelynghe de zelve Barvoet deur

tussschenspreken van eenighe vande wacht consenteerde.

ix

Ende den verweerder alsdan gaende naer zyn huus ende commende byde voorseide groote

steenbrugghe, Christiaen Decuaet staende aldaer sintinelle,

rouppende upden verweerder 'qui va la' of den verweerder voor andwoorde niet en seyde -

riechet

met noch andeere dissolute ghelycke woorden zulcx dat den zelve sitninelle distyncte steken

naer den

verweerder stekende, den zelve verweerder ghedwonghen wiert zijne naeme te kennen te

gheven.

x

Item of den verweerder daermede gheapsseert ende gehcommen zynde anderwaerf upde

voroseide oude maerct, niet en heeft gherouppen met hohgen ende luuden voise qui va la,

staet en derghelycke,

sonder nochtans daertoe oorsaecke t'hebbene.

xj

Item ofden verweerder binnen een halfve heure ofte darontrent daernaer ghekeert zynde inde

voroseide cortegarde ontrent

den elf heuren inde nacht, niet en heeft ghenomen al het houdt - twelcke de zlve wacht

ghegheven was omme hanghende den gheheelen nacht te branden,

ende tzelveteender reyse an tvier gheleyt hoewel nochtans alsdan aldar goet en groot vier

was.

xij

Welck hout ofte patie van dien by eenighe vande voroseide wacht en twee stonden afgheleyt

zynde, naerdien den verweerder tzelve angheleyt

hadde ten viere of den verwerder tzelve houdt voro de derde reyse ten voroseide vier niet en

heeft angheleyt - treckende vut

zynen zack eenen blooten snydere ende segghende laet zien wie soo stout wordt noch eens

tzelve hodut te weiren - bevende den verweerder

zulcx dat hem tgheheel lichaem schudde vande groote furie daerinne hy ghevallen was,

zweirende den verweerder - niet reverentelick -

by Godt - by den duvele ende ander derghelycke juramenten.

xiiij

Item den voornoemde corporael zyne ronde ghedaen hebbende ende inde voorseide

cortegarde ghekeerrt zynde ende den voronoemde verweerder berespende

(naerdien hy zyn regiment verstaen hadde ) of den zelve verweerder onder anderen den zelve

coproael niet en heeft gheheeten lugher.

Beliefve voorts uwe edele te rcolleren de zelve ghetuughen up heurlieden ghetuughenesse by

henleiden te voroen preparatoirlick ghedaen.

Page 21: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

meds welcken, dheescher tendeert als by heesche, implorerende etc.

SAP 122B - nummer 96

vij december 1624

Heesch omme den bailliu causa officy heescher

jeghens ende ten laste van Gillis de Roode, filius Gillis, ghevanghen verweerder

voor mijne heeren burgmeesters ende schepenen der stede van Poperinghe

inden eersten es warachtich da niemandt gheoorloft en es inde cortegarde jeghens die van de

w&acht eenighe troublen ofte insolventien te committeren.

desniejeghenstaende teheeft beleift den voornoemde verweerder vande wacht wesende

wwoensdaghe laetsleden inde nacht te commen inde voorseide cortegarde

by drancke wesende by alle d'andere alsdan de wacht hebbende gheckende

ende spottende aldaer met alle die vande voorseide wacht.

Ende naerdien Claeys GHeyerman als corporael eenighe sintinellen vutghestelt ende met

andere eene ronde ghegaen was, heeft den verweerder

ghenomen zijn lamptroer met eene brandende lampte ende ghegaen jeghens den danck van

Jan Barvoet representerende den hooftman vutter voorseide

cortegarde - rouppende up Joos Keersebilck (staende sinntinelle voor den voorseide

cortegaerde) staet of ick schiete u

twee loon deur u dermen - upheffende tzelve zyn roer ende dreighende daermede te schieten.

Waeeromme den voornoemde Jan Barvoet hem berespende seyde jeghens dden verweerder

dat hy soude keeren inde cortegaerde, te welcken den verweerder

niet willende obedierne, siede den verweerder jeghens den voornoemde Barvoet (met

reverentece) cust mijn eersgat, ick hebbe den bru van u ende derghelycke.

waermede den verweerrder voorgaende naer de roote steenbrugghe, heeft den zelven

verweerder gherouppen up jan de Moor (staende aldaer als sintinelle)

qui va la? selve, seide den verweerde jeghens den zelven Jan de Moor, cust mijn eersgat met

andere ghelycke desselicte woorden, gaende alsoo

deur de voorseide sintinelle tot neffens de caeye - van waer den verweerder siende eenen

schippere sittende up zijn schip riep den

verweerder upden zelve schippere - qui va la - twoort of ick schiete u deur uwe dermen -

sulcx dat den schippere ghehouden as in zijn schip te trecken.

zijnde den verweerder van aldaer vorotghegan tot upde oude maerct deser stede, rouppende te

vele ende diversche stonden aldaer - qui va la -

staet ende derghelycke - hoe wel nochtans den verweerder niemandt upde voorseide maerct en

was siende.

Naer welcke insolventen den voornoemde verweerder ghecommen es inde voorseide

cortegaerde ende naerdien hy aldaer een luttel tydts gheweest hadde -

heeft ghevracht ande voornoemde Barvoet om nar huus te moghen gaen met belofte van

terstont te keeren, daerinne den voornoemde Barvoet

duer tusschenspreken van d'andere vande wacht consenteerde.

Ende den verweerder commende byde voorseide Steenbrughe riep Christiaen Dervart staende

aldaer als sintinelle upden verweerder

qui va la? - waeruppe den verweerder voor andwoorde seyde - riecket - met noch andere

dissolute woorden, cause fdat de selve sitninelle

distyncte steken naer den verweerder ghesteken heeft, sulcx dat eindelynghe den verweerder

ghedwonghen was hem te kennen te gheven.

Page 22: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Waermede commende tot upde voorseide Oude marct den voornoemdde verweerder zeer

luude ten vele ende diversche stonden anderwaerf gheroupen heeft -

qui va la - staet ende andere ghelycke propoosten zonder nochtans daertoe eenighe oorsaecke

t'hebben.

Nar welcke insolentien een halfve heure ofte daerontrent daernaer den verweerder ghekeert

zynde inde voorseide cortegaerde - heeft denzelven

verweerder ontrent den elf heuren ind nacht alle het houdt, twelcke den voroseide wacht

veleent was omme ghdeurende den gheheelen nacht te

branden - t'eendre reyse in t'vier gheleyt, heowel nochatns aldaer noch goet endegroot vier

was.

Twelcke by eenighe vande voorseide wacht ghesien, hebben eenich van 'tvoorseide houdt

gheweirt ende van tvoorseide vier ten twee stonden

afgheleit, twelcke byden voornoiemde verweerder voor de derde reise angheliet is gheeest

jeghens den danck van de gonne vande voorseid wacht

treckende vut zynen zack eenen blooten snydere, ende segghende, lat sien wie soo stoudt

wordt, die nog eens eenich houdt weiren zal, bevende den

verweerder zulcx dat hem tgheheee lichaem schuddede vande groote furie darinne den

verweerder ghevallen was -

weirende met ereuren by godt, by den duvele ende andere ghelycke jurementen.

zulcx dat die vande wacht - vreesende eenich ander inconvenient ghenootsaect zijn gheweest

alle tvooseide houdt te laten branden.

Corts daernaer den voornoemde corporael ghekeet zynde inde voroseide cortegaerde ende

vestaen heben t'regiment vande voorseide verweerder

ende den zeve corporael den zelven verweerder berespende, heeft den verweerder den

voorseide corporael gheheeten liegher.

Omme alle welcke insolventien by de gonne vanden wacht den ampman, deser stede ghehaelt

is gheweest omme daerinne te remedieren, den welcken den

verweerder ter causen voorschreven in vanghenesse gherecommandeert heeft nemende tzynen

laste dee naervolghende conclusien.

mids welcken den voornoemde heescher concluderende tendert en fine dat de voornoemde

verweerder by ulieden heeren sententie diffinityf ende over rech ghewyst

ende ghecondemneert wordt in alzulcke honorable ofte pecuniaire punitie ende amende als

uwe edele naer merite vande voorschreven faicten

bevinden zal te behooren, metghaders inde costen ende misen van de justitie, biedende preuve

daer die dient

imploratie etc.

Andwoorde omme Gllis de Roode den jonghe verweerde jeghens den bialliu causa officy

heescher voor mijne heeren burghmeesters ende schepenen der

stede van Poperynghe

alvooren den verweerder ontkent syns ...

inder vormen ende manieren byden zelve heesche gheposeert.

want nimmermeer blycken en zal dat den verweerder eenen snyder ghetrocken heeft inde

cortgaerde ende daermede yemant ghesleghen ofte ghequetst heeft.

angaende dat heescher zodue gheroepen hebben qui va la upden sentinellen ende upde oude

maerct deser stede - sustineert daermede niet ofte luttel misdaen

thebbene overmits den verweerrde vande wacht was.

Soo van ghelycken in brant niet misdaen thebben omme te legghen inde corgarde twee fasseel

schden sonder meer overmids hy cout hadde mede dat de

andere wesende inde corgarde hemlieden van te vooren ghewarmt hadden

Page 23: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

verathende dat den verweerder zoude den corporael hebben gheeeten liegher mach int selve

gheschiet zyn, vuyt een haestheyt overmits de quede ende

onwarachtighe raporten van e elve corporel by eenighe vande wachte syns laste ghedaen.

SAP 122a - processen nummer 2

19 december 1624 – Claes Michel een herbergier zonder bier

xviiij december 1624

Heesch ende calaigne omme den bailliu causa officy heescher

jeghens ende ten lasten van Claeys Michel ghevanghen verweerder

voor mijne heeren burghmeesters ene schepenen der stede van Poperynghe

Alvooren seght dheescher in faicte ende is warachtich dat over zekeren tydt

den ampman des voorseide stede by ordonnancie van uwe edele voorsaeten in officie

met Jacques Wyts burghmeester vande commune, Jan Fobert ende Maillaert vande

Goosteene, schepenen

ondersouck ghedaen heeft in eenighe huusen omme redenen de zelve wet alsdan mouverende

Ende onder anderen commende ten huuse van de verweerder -

heeft den ampman besocht de keldere vande verweerder -

vraeghende den voornoemde ampman jeghens den verweerder of hy gheen bier in zijnen

keldere ende huuse en hadde,

daeruppe den verweerder seide dat neen,

zoo oock den ampman ter presentie vande voorseide burgmeesters ende schepenen tzelve

warachich bevonden.

Cause dat den voorseide burghmeesters ande verweerder zeyde ende vrachde -

waeromme dat hij herberghe was houdende ghemerct hy gheen bier in zyn herberghe en

hadde -

waeruppe den verweerder grammoedich ende seere toorich siende ende sprekende seyde

jeghens den voorseide burghmeester -

met reverentie ghesproken -

ick hebbe den zert ende den fynen bru van U -

met noch meer derghelycke onghereghelde propoosten -

segghende onder andere

als ick niet en hebbe, ghy en zult mij niet gheven ende derghelycke.

Van welck onghereghelt, ontstichtich ende oneerbaer spreken den verweerrder byden ampman

voorseide, berespt ende gheblammeeert zynde -

heeft nietjeghenstande dan ghecontinueert daerinne lancx om meer in vilipendentie van justice

die de voorseide ampman, burghmeesters ende schapenen

alsdan ten fine voorschreven ghecommitteet behoorlyck byde wet zoo voorseit es,

representeerden.

Zulcx dat ter causen van dien ten laste vande verweerder upde clachte ende vertooch van de

voorseide ampman inde absentie van de

heescher acte van abandonnement ghedecreteert es.

Zynde warachtich naerdien dat den voornoemde verweerder zynde in zelve compaignie,

hy hem vanteerde dat ettelicke persoonen tzynen huuse ghedronken ende ghetryffelt hadden. -

waeruppe eenen vande selve compaignie hem gheseyt hebbende

indien alsdan den heescher ofte ampman aldaer ghecommen hadde -

Page 24: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

dat de zelve persoonen ende oock den verweerder niet wel ghestaen en hadden andwoordende

den voorseide verweerder

zeyde: Ten es hemlieden heer niet ende zoo verre zij quaemen - denoternde den voorseide

heescher ende den ampman -

ick zoudet hemlieden verleeren ende een loot deur heurlieden rebben schieten ofte een mes in

hemlieden berst planten -

zulcx datse gheene moeyte meer en zouden hebben omme anderwaerf te commen.

In teecken van welcken willende den verweerder betooghen dat hy adhereerde ande

voorscrheven dreighementen

ende de zelve zoude ten effectie brynghen - es gheschiet dat den voornoemde ampman

sondaeghe laetstleden -

xvden deser maendt december 1624

naer tschauwen van de wacht - ontrent den thien heuren inde nacht -

ommegaende ende passerende voorby den huuze vande verweerder eenich volck was -

gheclopt heeft omme innghelaten te zynen,

wesende den ampman voorseide gheaccompaigniert met eenighe zyne dienaeren. -

twelcke byden verweerderghehoort - is ghecommen van binnen zynen huuse tot ande

voordeure -

vraeghende wie dat daer was - waeruppe den zelven ampman seyde tis den ampman - doet

oopen - ick wil sien wat volck alhier is -

verandwoorde den verweerder dat hy niet oopen doen en soude - segghende - spyts u ende

den duvel.

Ende alsoo den zelven ampman altyts insisteerde om oopenynghe thebben vande voorseide

deure ,

es eindelynghe de zelve oopenghedaen gheweest by sverweerder huusvrauwe ende den zelven

ampman met zyne dienaeren inne waert gaende -

seide den zelven ampman jeghens den verweerder:

wacht U van iemandt te griefven - tes den ampman ende zyne dienaren.

Nieteghenstaende al twelcke continuerende den verweerder in zyne voorgaende furie

ende hem stellende met eenen blooten snydere binnen den huuse ter rechte zyde vande deure

-

heeft den verweerder gheseyt den eersten die zoo stoudt wordt hier binnen te terden, zal weten

waer vooren.

waervan den verweerder by zyne huusvrauwe berespt zynde ende ghepersuadeert

den voornoemde ampman binnen te laeten commen heeft den voornoemde ampman aldaer

ghevonden

Frans Herben ende zyne huusvrauwe, niet wetende of eenighe andere persoonen middelertyt

ende om zyne langhe defentie

buuten den huuse inde achtercaemere ofte inde achterplaetse hemlieden vertrocken hadden.

Twelcke den voornoemde ampman meenende t'ondersoucken - heeft den verweerder hem

tzelve belet -

afschietende den verweerder metten lyfve tgat van de camerdeure metten voorseide blooten

snydere -

segghende jeghens den voornoemde ampman -

ghy en sult niet binnen gaen spyts u herte - ghy en hebter niet van doene, ende derghelycke -

vutblasende alsdan de keersse die den voornoemde ampman ten dien fine in zyne handen

hadde

ende doende alle ghewelt omme den zelve ampman metten voorseide zynen snydere te

griefven -

Page 25: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

twelck de voorseide dienaren belettende daertoe voughende dattet hem ghenouch soude wesen

indien hy den selven ampman mochte griefven

ende dat hy de zelve dienaeren niet en wilde misdoen.

Ende alzsoo ter causen vande voorschreven resisternde ende ongheregheltheyt den

voornoemde ampman

den verweerder metter assistencie van de wacht- die aldaer was passerende end tgheruchte

hoorden -

meende t'apprehenderen - es den verweerder deur de duusternisse des luchts hemlieden

ontvloden.

Ende den zelve verweerder des anderen daechs ghecommen ten huuse van Baptiste vande

Kynderen,

alwaer den voornoemde ampman met zyne dienaren hem ghevolght ende gheapprehendeert

heeft -

vut crachte vande voorschreven abandonnemente.

Ende hem leeden naer de vanghenesse heeft den verweerder hooghe ende overluudt voor de

deure vande voorseide Baptiste

den voornoemde ampman ghenaemt ten velde ende diversche stonden: eenen vrybuutere,

met vele meer andere schandaleuse woorden ende propoosten.

Alle welcke impertinente ende ongheregelde propoosten, faicten ende resistencie dheescher

niet en verstaet lydelick te zyne zonder condigne

punitie anderen tot terreur ende exemple.

Mids welcken den heescher concluderende tendeert ten fyne dat den verweerder by ulieden

heeren sententie diffinityfve een over recht

ghewyst ende ghecondempneert wert in alsulcke punitie ofte amende als uwe edele naer

merite vande faicte bevinden sal te behooren -

metgaders inde costen ende misen van justicie -

biedende preuve met imploratie ende protestatie naer style.

Page 26: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

De Stadsrekening 1624 - 1625

Rekenynghe omme Guilleaume Pierens, tresorier vander stede van poperinghe van aldat by

hem ontfanghen ende vutghegheven is gheweest binnen den tydt van eenen jaere

inneghecommen den eersten octobris xvjc vierentwyntich ende verscheenen den laetste

septembris vyfentwyntich, hebbende alsdanne gheweest dheers Guillaume Rouvroy ende

Vornelis Pierens burghmeestes, meester Jan vander Foosse, Loys van Goosteene, Jaecques

Floor, Christiaen Mannen, Kan Folcke, Robert Duflocq, Nicolaes Beeke, jaecques Schevele,

Jaecques Proventier ende Jaecques Cauwera, schepenen

Welcke rekenynghe ghedaen wort in ponden, schellen, pennynghen parisis

Alvooren den doender deser doet te noteen dat hy als resorier vanden voorleden jaere goet

behilt by tslot van zyne rekenynghe ghedaen opden wvijde octobris xvjc xxiiij als meer

betaelt dan ontfaen – de somme van vijc liij pond ij deniers parisis – dus memorie

Folio 2

Ontfanck van erfvelicke renten, cheinsen ende pachten

Ontfaen van Pieter Feys over den pacht van zeker erfve onde thuys van wylen Jan vander

Mote ende nu den zelven Feys voor desen in pachte ghehouden by Jacob Vermaercke –

groot een lyne ende xxxvj roeden ligghende in de prochie van Westvleteren byde Plancke

Brugghe over de Schipvaert aboutterende van zuuden talndt vande Jesuïten van Ypre, by

donnatie van Christiaen Mareval - van noorden Anthone van Arien, van westen de

voornoemde schipvaert ende van oosten Jaecques van Costenoble

van eenen jaere gehvallen te Baemesse 1624,

wesende tvyfste jaer van zynen pacht volghende de notitie ghehouden ter voorgaende

rekeninghe – vj pond parisis

Nopende de taille van twee lynen preter ij roeden elstlant ligghende inden hamhouck ontbloot

ten jaere 1606 – byde weduwe Antheunis Winnebroot ende over zes jaeren vercocht by de

dischmeesters van Sint bertins, de zelve partie is ghedaen meten ende vutlegghen van weghen

den

Den voorgaende thresorier by Ghilein Quaghebeur, landtmetere, is bevonden te bestrcken met

den noothende upt elst van jan Bouve ene Andries rebault, emt den zuuthende jeghens t’elst

van Guillaume Pierens – de westzyde telst vanden voornomede Rebault volghens de

landtmaete byden zelve Quaghebeur ghedaen opden iiijde meye 1618 van welcke taille wylen

Cornelis Pierens ontbloot heeft ten jaere 1618 een lyne by coope jeghens wetten ende

raeckende dander lyne preter ij roeden ten zelve jaere ontbloot by Philippe Barlet, volghende

de notitie staende ter voorgaende rekeninghe danof – memorie

Nopende de taille van drie vierendeel elst lighende by de zavelpidts laetst ontbloot by Philips

Depuudt te lichtemisse 1622 en is hieraf gheenen ontfanck alhier – memorie

Ontfaen van Andries Rebault over den pacht vande Hondsgracht ende is tix de jaer van zynen

pacht ghevallen te baemesse 1624 – xiiij schele parisis

Ontfaen vande gouverneuren van Ste Andriesghilde over den pacht van Ste Bertins vyfvere

ende is tweede jaer van neghen van gonne pacht gehvallen te bamesse 1625 – iij pond parisis

Nopende den vyfvere van onse Liee vrauwe is vut pachte ende ten voorleden jaere niet

verpacht – memorie

Page 27: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Ontfaen van Francois Widoot over den pacht vanden oppersten overdragh met zes ghemeten

ofte daerontrent gherslandt, daermede gaende al volghende zynen pachtbrief ter greffie

gheregistreert ende is tvierde jaer van zeven ghevallen te Baemesse 1625 – jc xx pond parisis

Ontfaen van mijn heere vanderweede, pastor van Ste. Jans ove en pacht van de Sint Jans

vyfvere wesende tderde jaer van zeven ghevallen e vaemesse 1624 – iij pon x schele

Van jaecques Floor d’oude over den pacht vande erfve ten zyden van St. Bertins vyfvere inde

noortstraete – groot xix roeden ende breet ten voorseide straete de drie vierendeel van een

roede over een jaer pacht ende jste ’t xvjc jaer van xxvij ghevallene te baemesse 1624 – v

pond parisis

Van jan Anthonis de Loemele over den pacht vanden erfe vander stede ten zuutzyde vande

vyfvere van Ste. Bertins over een ajer ghevallen te baemesse 1625 wesende tweede jaer van

neghen van zyne nieuwe heure – viij pond x schele

Nopende derfve wesende een straetgen tusschen d’erve van Robert van Bethelem opden

overdam – breet zes voeen ende lanck tot inde beeke xiiij roeden lancx d’erfve van Willem

Scherrier en is alhier in gheenen ontfanck ghebrocht, deur datdie ghebruyct is ten behouve

vande ghebeuren – memorie

Erffve van Christiaen Beuten over een ajer pacht van tstraetgen ten riole ter nieuwe maerct

tusschen thuys van Pieter Everaert ende d’erfve daer Chrispiaen nu woont – breet zes voeten,

streckende tot inde beke, ghevallen te baemesse 1624 – ende is tvde jaer van vij van zyn pacht

– xxiiij schele

Nopende d’erfve tusschen thuys van Pieter everaert ende Piete van Damme inde

gasthuysstraete deser stede en is alhier gheenen ontfanck ghemaect overmidts de zelve

ghebruyckt is byde ghebeuren – memorie

Jan Edelynck heeft in pachte ghenomen jeghens burghmeesters ende schepenen eene partie

van twee ghemeten ofte daerontrent elstlandt ter garronde inde prochie van berten eenen tyt

ende termyn van zeven jaeren innegaende te baemesse 1616 voor de somme van xiij pond

vlaems by jaere met conditie van te laeten staen ende groeyen ten proffyte vander stede

veerthien dobbel plantsoenen vande bese aldaer ten voorseide ontblootinghe bevonden ter

optie van wetten al volghende de notitie gehouden ter voorgaende rekenynghe dannof

memorie

Ontfaen vanden zelven Edelynck ove een jaer pacht vande voorseide partie ghevallen te

baemesse 1624 – xiij pond parisis

Van Jan Edelynck d’oude over den pacht van een ghemet meerslant ofte daerontrent ter

Garronde ghevallen te Baemesse xvjc xxv ende is tixde jaer van zynen pacht – xiij pond

parisis

Folio 4

Item nopende de twaelf ghemeten ende lx roeden landts toebehoorende den heere van

Ongnies ten nedersten overdraghe eertyden byde stede in pachte ghehouden zyn by zynen

ontfanghere elders verpacht up conditie dat de zelve landen ligghende inde prochie van

Westvleteren zullen wederomme verpacht zyn ande stede alsmen die van doene heeft ofte

van doene zal hebben – hier memorie

Ontfaen van Jacob Plucket ove den pacht vande huysynghe ende vyf ofte zes ghemeten

landts ofte daerontrent in eeuwighe cheinse ghehouden rentewys van myn heere den abt ende

religieusen van tclooster ten Duyne naer tbewys vande verpachtynghe daenaf ghehouden

opden xxij in juny 1620, waer vooren den zelve Plucket jaerelicx betaelen moet de somme

van ij pond xl pond parisis daerinne begrepen den pacht van Vestgens overdrach met de

proffyten ende lasten daeraf dependerende, voor een tyt van vyf jaeren inneghegaen zynde te

baemesse 1621 dus over de baemesse xvjc xxv de somme van ij pond xl pond parisis

Page 28: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Item ’t straetgen tusschen den huyse van Jan Roens ende Frans Keerne – brauwer op den

Overdam is boven betimmert upt verbant van passinge voor de ghebeuren totter beeke omme

water te haelen naer de ordonnancie vande jaere 1575- ’t zelve alhier ghestelt voor memorie

Ontfaen van Jan Makeblyde over den pacht van een straetgen upden Overdam tusschen

d’erfve van Pieter Vutendaele ende thuys ghenaempt Rome over de baemesse 1625 – xvj

schele

Van Andries Muelenaere over de recognoissance van een reck op d’erfve vander stede in

straetgen neffens zyn huys ende is tvde jaer van ix van zynen pacht ghevalen te bamesse 1625

– iiij schele

Nopende de officieren vadne rauwe persse pover het stederecht van j schele up elck laecken

en is by desen tresorier niet ontfaen deur den afval vande lakenen ende draprie – hier memorie

Ontfaen van Jacob de Naghelaere over trecht vanden calciede waeraf een waghen met vier

peerden gheeft ij schele pariis, eenen waeghen emt drie peerden j schel vj deniers, een

waeghen emt twee peerden j schele parisis ende een peert, een dossepeert, den zelve pacht

ghevallen baemesse 1625 – naer tbewys vande verpachtynghe ghedaen opden xxxde octobris

1624 de somme van jc x pond parisis

Folio 5

Ontfaen van Guillaume Floor over den pacht van tstraetgen tusschen syne erfve ende d’erfve

van Francois van Beveren streckende vander Casselstraete tot de Werfvstraete van een jaer

ghevallen te baemesse 1625 ende is tvde jaer van xiiij – xxiiij schele

Van Andries de Muelenaere nu Andriess Schoonaert over de recognoissance van

t’verlegghen van t’straetgen ant Reckhof naer tbewys vande ordonnancie ende resolutie ander

wet ende raeden vanden xxijste april 1594 voor x schele parisis tsjaers ten eeuwigheyt – hier

over de baemesse 1625 – x schele

Jan de Meester fillius Matheus heeft jeghens burghmeesters ende schepenen deser stede

nieuwen pacht ghenommen vanden overdrach vande Coppernolle met den huyse, landen ,

houvers – baeten ende laste danof dependerende ende gaende zoo hy de zelve

jeghenwoordelick ghebruyct, metghaders trecht vanden stedeassysen op de bieren die hy

tzynen huyse venten zal ende dat voor eenen tyt ende termyn van zes toecommende jaeren

innegaende tjste te baemesse 1624 voor de somme van ijc pond parisis by jaere daerinne

begrepen tzelve stederecht vanden assyse op de bieren emmers al volghende de conditien

ende bespreken breeder ghemoveert inden pachtbrief staende gheregistreert ter greffie alhier –

memorie

Ontfaen van den voorseide Jan de Meester over een jaer pacht vantgonne voorschreven

ghevallen te baemesse 1625 wesende tjste van vj de somm van ijc pond parisis

Ontfaen van Jan Fobert over den pacht van derfve achter Thys van Jan Jacobssone

streckende tot de Hondsgracht – breet ontrent zes voeten van een jaer ghevallen te baemesse

1625 – xij schele parisis

Van Adriaen Crousel over de recognoissance van tverlegghen van een brugghe over de

Honsgracht over een jaer tot xx schele sjaers ghevallen baemessse 1624 – xx schele

Ontfaen van Jaecques de Volvere den pacht van het huys ende landen ten Reepken

overdraghe metgaders de stedeassysen van de bieren by hem aldaer ghevent ghedeurende den

tydt van eenen jaere verscheenen te half maerte xvjc vyfentwyntich – wesende tderde jaer van

vyfve van zynen pacht de somme van – iiij pond viij schele parisis

Item Baptiste van Kynderen als ghebruycker vanden huyse ghenaemt den rooden hert up

d’oude marct ten houcke vande gasthuysstraete over de recognoissance van eenen pilaerpost

gheselt up d”’erfve vander stede onder tverbant inde appostille up requeste in daetenvanden

xviij decembris 1597 gheaccoordeert, ende jaerlickx betaelende xij schele ende dus over tjaer

deser rekenynghe – xij schele

Page 29: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Nopende d’erfve vande stede ghenaemt tVyfverstraetgen loopende vande Watoustraete tot

de Nieuwstede voor desen in pachte ghehouden by de wedewe van Richaerd midts conditie

van passaige te verleenen den noot tzelve verheeschende – sy by contagieuse ziecke ofte

andersns, volghende de notitie ghehouden ter voorgaende rekenynghe - licht vaghe ende en is

ten desen jaere niet verpacht danof – memorie

Angaende drie vierendeel elst gheleghen inde Hellehouck ten jaere 1622 by Cornelick

Lauwyck ghehauwen aboutterende van zuuden den meersch vande kercke van Onse lieve

vrauwe – van westen t’elst van meeser Andries Vanderclyte, van noorden Gillis de Roode

ende Ste Eloys ghilde – van oosten Steven Canin, de stede opghecommen in betalynghe vande

yssuwe vande goede van Frans verzoo en is ten desen jaere niet ontfaen – memorie

Ontfaen van Nicolaes Tlam over den cheins van een cleen erfveken de stede toebehoorende,

wesende een driehouxken ligghende tusschen thommelhof van Boudwyn Beuten ende de

coutterbrugghe van noorden ande schipvaert ende van zuuden ande coutterwech daer den

kalckoven vanden zelve Tlam upstaet, van eenen ajere ghevallen te Baemesse 1625 wesende

tijde jaer van xxxste naer txutwysen vande verpachtynghe gheregistreert ter greffie – xx

schele

Djste somme – xjc xxxliij pond viij schele parisis

Folio 7

Anderen ontfanck van diversche rechten ende impositien diemen heeft inde vrye jaermarct

naer paesschen

Ontfaen van Pieter Ortie over den pacht vanden tol up alle de beesten die verdocht zyn ter

voorseide jaermarct ende is tiijde jaer van viij van zynen pacht ghevallen te feeste xvjc

vydtientwyntich – x pond parisis

Angaende vande ander rechten, te weten vande lakenen, lynwaert ende ander waere van

coopmanschap ter vente en is by desen tresorier niet ontfaen deur tvervallen vande draperie

ende maect alhier – memorie

Ijde somme ter somme van x pond parisis

Ontfanck vande ordinaire ende extraordinaire assysen vanderstede up ale de wynen,

ghebrande wynen, azyn ende seysere waervan de stede proffyteert van elcken stoop wyn ende

ghebrande wyn over trecht ordinaire viij schele ende iiij schele parisis over trecht

extraordinaire – item van elcke tonne azyn houdende xlviij stoopen xxiiij schele parisis op

Page 30: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

elcke tonne seysere iiij pond parisis ende ander maeten inder ofte meerder naer advenante –

alles volghende de cotroyen van zyne majesteit ende vanden heere deser stede ghecontinueert

voor … jaeren inneghegaen zynde den iiijde ougst 1624

De voorseide assysen vander stede zoo ordinaire als extraordinaire upde voorseide wynen

ghevent ende ghesleten byde heerberghiers ende tappers metgaders in alle bruyloften ende

zekerfeesten tzy datmen aldaer ghifte ontfanck ofte niet, ende oock byde princelicke ghilden

camers van retrorycke ende alle collegien subalterne zyn verpacht by voorgaende publicatie

ter haulce voor eenen tyt ende termyn van zes maenden innegaende jsten novembris xvjc

vierentwyntich ende expirerende den laetsten april xvjc vyfentwyntich vanof pachter

ghebleven is Jaecques Baert voor de somme iijjx lvj pond parisis zuver boven de

stelpennynck ende hoochpennynghe dies alhier de zelve – iiijx lvj pnd parisis

Ontfaen van Pieter van Neufville, achter vande assysen ordinaire ende extraordinaire upde

zelve wynen innghedaen ende ghesleten als vooren ghedeurende den tydt van zes maenden

innegaende den jsten meye ende expirerende letsten octobris – beede int jaer xvj

vyfentwtyntich zuuver – de somme van – vjc lxxiij pond xv schele

Van Jaecques Steven over de npacht van de ghebranden wyn ende lizeruyt ten vetne voor

den tyt van eenen jaere innegaende jsten novembris 1624 ende expirerende ten ghelicke

termyn 1625 de somme van jx ij pond parisis

Van Augustyn Jacobssone over den pacht vanden stede rechte up den azyn voor den tydt van

eenen ajere verscheenen als vooren – xlij pond parisis

D’assysen upt ceysere, meyken ende clarette en is ten desen jaere niet verpacht – memorie

Iijde somme van d’onfanck – xijc lxxiij pond xv schele

Ontfanck vande assysen ordinaire ende extraordinaire upde bieren danof de stede proffyteert

over trecht ordinaire iiij pond parisis ende xxx schele over t’extraordinaiere op elcke tonne

groot bier, zoo vremde als inghebrouwen houdende lxiiij stoopen ende xxx schele up elcke

tonne cleenbier, meerder ofte minder maete naer advenante, alles volghende de octroyen

vande ordinaire ende extraordinaire assysen ghecontinueert als vooren.

De voorseyde stedeassysen ordinaire ende extraordinaiere opde bieren ghevent ende ghesleten

als vooren zyn verpacht wettelick ter haulce voor eenen tydt ende termyn van zes maenden

innegaende eersten novembris 1624 ende expirerende den laetsten arpil 1625 wanof pachter

ghebleven is Jaspar vanden Schote voor ijm iiijxx xiiij pond v schele zuuver dus alhier de

zelve ijm iiijxx xiiij pond v schele

Ontfaen van Andries Schoonaert pachter vande assysen ordinaire ende extraordinaire opde

zelve bieren innegedaen ende gheselten als vooren ghedeurende de ntyt van zes maenden

innegaende jste meye ende expirerende de laetsten octobris leden int jaer xvjx vyfentwyntich

zuuver boven den stelpennynck de somme van ijm vc lix pond ij schele

Iiijde somme – iiijm vjc liij pond vij schele parisis

Folio 9

Anderen ontfanck van alle de yssuwen de stede upghecommen binnen den jaere eser

tekenynghe wannof de stede proffiteert den theinden pennynck van alle de goedynghe vande

cuerbroeders ende ceurzusters vertreckende van de ceure metghaders van alle successien van

eels de vremdelnghe upghecommen ter aflyvicheyt vnde ceurbreoders ende cuerzusters ut

cracht van t’oudt previlegie ende eeuwich octroy onder de tauxatie ende moderatie vande wet,

greffier, tresorier ende deellieden naer tdispositityf vanden statuute vanden xxjste maerte

1569, conforme ’t register van yssuwen onderhouden ter greffie.

Page 31: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Ontfaen van Adriaen van Pouckes als voocht van Ghilein ende Mayken de achterghelaeten

kynders van Ghilein de Mol, over de yssuwe vanden goede de zelve kynderen vestorven ende

ghesuccesdeert byden doot ende overlyden van Geryne de wedewe van Guillaume de Vos,

overleden ceurzusters deser stede by accoorde met wetten ghemaect ende de notitie

ghehouden ter voogaende rekenynghe de somme van ijx pond parisis

Van Pieter van Neufville betaelende ove ende uter name van Jan Sluyseman over de yssuwe

vanden goede den zelven Sluyseman zyne lieden vader ende Jaecquemyne Vermaerle zyne

moeder by accoorde ende notitie ghehouden alsboven de somme van xlviij pond parisis s

Van Jaecques Ronfine betaelende over Clais Huughe hem ontmact hebbende van zyn

ceurbroederschap deser sede ove den theinden pennynck van zynen goede by accoorde met

wetten ghemaeckt de somme van – jc xxxij pond parisis

Van Frans van Beveren als deelvoocht van kyndt van Pieter Devolant gheprocrueert by

Cathelyne de dochtere van Cornelis de Cocq over de yssuwe vanden goede tzelve kyndt

vervallen byden overlyden vanden voornoemde Cocq – de somme van – v pond parisis

Van Guillaume Halfvaert filius Thomaes vervremt vanden ceure deser stede over de yssuwe

vanden goede den zelven Guillaume verstorven ende ghesuccedeert byden doot ende

overlyden vanden voorseide Thomas zynen vader ende moedere by acocorde ende estimatie –

de somme van ijc pond parisis

Van Jaecques Ponnaert hem ontmaect hebbende van zyn ceurbroederschap deser stede over

den xde pennynck van zyn goede by accoorde by hem met wetten ghemaeckt de somme vaan

– xxiiij pond parisis

Vde somme – vjc ix pond parisis

Folio 10

Ontfanck van ommestellynghe ende gheconsenteert by bailliu, burghmeesters,

schepenen , raeden ende notable ende daernaer ghedaen ten laste vande ghemeene

inzetene deser stede ende jurisdictie omme de pennynghen danof procederende ghe-

employeert te zyne tot betalynghe vande zwaere lasten de zelve stede ende jurisdictie

incumberende

De voorseide bailliu, wetten, raeden ende notable hebben upden xxijste octobris 1624

gheaccoordeert eene ommestellynghe ome daermede te betaelen de zwaere ende escessive

lasten deser stede bedonghen volghende te tauxatie by wetten ghedaen opden xiiijden ende

ander daeghen van novembris daernaer van viijc lvij pond xvij schele – dus hier de zelve in

ontfanghe – viiij viijc lvij pond xvij schele parisis

De voornoemde Bailliu, wetten, raeden ende notabele hebben upden … niet ingevuld … 1625

gheacoordeert eene ander ommestellynghe ten laste vandee ghemeene inzetene der zelver

stede tot betalynghe vande caroywaghenen ende keurlynghen daermede de zelve stede by

ordre van haere hoogheyt belast was ende vanden extraordinaire upcommende lasten,

bedraghende volghende de tauxatie by de voornoemde wetten ghedaen upde xvijste ende

ander daeghenvan february 1625 vjc iiijxx xij pond ij schele dannof byden oender deser

ontfaen is vanden voornoemde Schoonaert de somme van vierhondert ponden grooten

maeckende in ponden parisis – iiij m viij c pond parisis

Dezelve ghemynct vande oorgaende vj m - Iiijxx xij pond ij schele parisis – zoo blyft den

voornoemde Schoonaert noch schuldich de somme van twaelf hondert tweeentneghentich

ponden twee schelle parisis danof – memorie

Vjde somme – xm vjc lvij pond xvij schele parisis

Folio 11

Ontfanck van baeten ende proffyten extraordinaire

Page 32: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Ontfaen van Andries de Muelenaere d’oude de somme van iiijc vj pond xiij schel iiij deneirs

parisis ende dat over tweede payement vanden coop vanden huyse ende varwerie staende

opden gront vanden heere upt Reckhof met haere toebehoorten by hem jeghens de stede

ghecocht ghevallen te baemesse 1624 dus alhier de zelve – iiijx vj pond xiij schele iiij deniers

Den voornomden Meulenaere – nu zyne wedewe ende kynderen, zyn noch ande stede

schuldich ove t’derde ende laetse payement vanden coop vanden huyse ende varwerie

voorschreven ghelycken iiijx vj pond xiij schele iiij deniers ghevallen te baefmesse 1625

volghende de notitie ghehouden ten voorgaende rekenynghe danof – memorie

Ontfaen van myn heeren vanden wet over de presente vande tauxatie ghedaen ten laste vande

ghemeene inzetene deser stede boven tgonne by hemlieden ghedistribueert tot soulagemente

vande gonne meest belast – hebbende gheweest met logemente vande peerderuyteren alhier

ghecommen den vjden maerte 1625 ende vertrocken den xvden der zelve maent by ordre van

mijn heere van Fontaine, bedraghende de zelve presentie by rekenynghe danof ghedaen ter

somme van iijx iiijxx xj pond viij schele vj deniers boven xix pond parisis byden doender desr

betaelt ande weduwe van Jaecques Vasseur – dus alhier de zelve iiijc iiijxx xj pond viij schel

vj deniers

Pieter Lauwers is ande stede schuldich over de coope van eenen waghene met alle zyne

toebehoorden de somme van lxv pond i schele parisis danof – memorie

Ghelein vander Maerle ende Christiaeen Baes, schepenen vanden jaere 1622 gheweest

hebbende zyn noch schuldich haerlieden wetcroes danof – memorie

Vijde ende laetste somme van de voorseide ontfangh bedraght

Vijc iiijxx xviij pond j schele xj deniers parisis

Somme totael vande voorseide ontfanck bedraegh xixm jc xl pond viiij schele xj

deniers parisis

Folio 12

Utgeven ende betaelynghen ghedaen jeghens den voorseide ontfanck

Betaelt de kerckmeesters van Sint Jans deser stede over den pacht van een half ghemet landts

te Coppernolle ghevallen te baemesse 1625 – ix pond parisis

Aen Pieter de Fyne, ontfangher vanden grave van Middelburch – baender heere van … over

een jaer pacht an vier ghemeten lxv roeden landts by Vestgens overdrach in Oostvleteren

ghevallen te baemesse 1624 – xx pond parisis

Dese voorseide partie van vier ghemeten lxv roeden is by burghmeesters ende schepenen

verlanght jeghens den voorseide ontfangher voor eenen tydt ende termyn van neghen jaeen

danof tjste ghevaellen is te baemesse 1625 voir xxx pond parisis by jaere al volghende den

pachtbrief – memorie

Betaelt anden zelve ontfanghere int verlanghen voor eene gratuiteit – iij pond parisis

Page 33: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Anden zelve inde zelve qualiteit over den pacht ende cheinsrente van een ghemet landts

ligghende onder twoonhuys ten voorseide overdraghe over een jaer ghevallen te baemesse

1624 – vj pond parisis

Anden zelve inde zelve qualiteit te cause van twee gansen ende een spyndt havere loomaete,

tsjaers up een ghemet landts ghenaempt tclytstuck byden voorseide overdraghe van eenen jare

ghevallen te baemesse 1624 – iij pond viij schele parisis

Anden zelven Pieter de Fyne als otnfangher vanden commandeur van Caestere ende ter cause

van een ghemet landts inde vaert byde plandkebrugghe byde stede vanden voornoemde heere

ghehouden rentewys ten advenante van iij pond parisis sjaers van eenen jar ghevallen te Sint

jansmisse 1624 – iij pond parisis

Den ontfangher van myn eerweerde heere van Sint Bertins – heere deser stede - heeft inde

stedegoet de grontrente vande jare 1624 ende 1625 van diversche partien van lande de zelve

stede competerende – memorie.

Betaelt de voochden vande cappelle vande Magdaleene over een jaer rente van acht ponden

parisis by jare ghevallen Sint Jansmisse bin zomers – viiij pond parisis

An Andries Couvreur , commis van myn heere den ontfanghere Queval vande domainen van

Westvlaenderen de somme van ijx pond parisis die dese stede an syne majesteit schuldich was

over den xjde ende xijde lesten termyn vande octroye upde assysen ordinaire desr stede –

tleste van dien ghevallen den iiijden ougst xvjc vierentwytnich, dus alhier de zelve – ijc pond

parisis

Anden zelven inde zelve qualitiet over een half jaer recognoissance vanden voorseide octroye

ordinaire deser stede verschenen den iiijden february xvjc vyfentwyntich de somme van jc

pond parisis

Item over trecht vande acquiten – xxxv-j schele parisis

An myn heere den proost deser stede ove ende uten naeme vanden eerweerde heere den abt

van St. Bertins als heere deser stede ter cause van ghelycke recognoissance vande voorseide

octroye van twee halfve jaeren ghevallen den iiijde ougst xvjc vyfventwtyncih – ijc pond

parisis

Anden ontfangher vande ghilde van’t heiligh sacremente binnen de kercke van Sinte Bertins

deser stede, over twee halfve jaeren losrente ghevallen te kersmisse 1624 ende Sint jansmise

1625 de somme van – jc lviij pond x schele vj deniers parisis

Anden proost deser stede ove den voorseide heere van Ste. Bertins tverloop van een jaer rente

van vj pond xviij schele parisis by jaere ghevallen te baemesse 1624 – vj pond xviij schele

parisis

Betaelt anden ontfangher van joncker george de la faille, baenderheere vanden lande van

Nevele, heere van Andegoede, hooch bailliu vander Anderburch, casserlie van Ghendt etc.

thien ponden parisis over den transport deser stede van twee jaeren tlaetste verschenen

kersmisse 1624 – alhier – x pond parisis

Item over de acquiten – xxiiij schele parisis

Mijn eerweerde heere den abt vanden Duynen heeft ande stede goet over den erfvelicke

cheins van vijf ghemeen landts in Oostvleteren daer het overdrach up saet, ten advenante van

xij pond parisis tsjaers, verachtert ij jaeren – tlaetste ghevallen christdaeghe 1624 – en is

byden doender deser niet betaelt – memorie

Jste somme van betaelinghe – vijc xxx pond xv schele vj deniers parisis

Page 34: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Folio 14

Betaelinghen ghedaen van pensioenen ende gaigen ordinaire

Beaelt an myn heere den proost deser stede als commissaris vande eerweerde heere van Ste.

Bertins – heere deser stede – int vermaecken van tcollegie vande wet ten voorelden jaere 1624

- xxxvj pond parisis

Anden zelven als commissaris over thooren vn alle de rekenynghen deser sede ten voorlden

jaere – xij pond parisis

An heer Jan Baeteman als cappelaen vande wet over zyne gaigen vande messen die hy

ghehouden is te doene alle wonsdaeghe ende zaterdaeghe vanden gheheelen jaere deser

rekenynghe – xvj pond parisis

Betaelt de bailliu ende ampman over de jaerelickse bevelen – xlviij schele parisis

An d’heer Guilaume Rouvroy als burghmeester vande commune over zyn pensioen – xxx

pond parisis

An wylende d’heer Cornelis Pierens over zyn pensioen als burghmeester van de wet – vj pond

parisis

Betaelt burghmeesters ende schepenen deser stede over de vier quartieren vande berechte lxvj

pond parisis, over de cmaerboeten xij pond, de wij dynghedaeghen, vj pond xij schele parisis

sdaechs, vutbrynghende lxxxix pond iiij schele parisis, comt tsamen – jc lvij pond iiij schele

parisis

An meester Matheus Lottin, greffier ende pensionaris deser stede over zyn pensioen van

desen jaere – ijc pnd parisis

Item den tresorier deser stede over zyn pensioen ordinaire – lxxij pond parisis

Ande twaelf raeden over hemlieden pensioen tot vj pond parisis elck pensioen – lxxij pond

parisis

Ande paisierders over hemlieden pensioen elck iij pond parisis – xxj pond parisis

An Jan Baervoet de jonghe, deurwaerder vanden camere over zyn pensioen – xviij pond

parisis

Anden zelven over zyn pensioen ordinaire van tluuden vande werckclocke - wetschelle,

winderoen ende datter ancleeft ove tjaer deser rekeninghe – xlij pond parisis

Anden zelven over tzuuveren vande wetcamer volghende de hoochmentatie ghedaen in

voorgaende rekeninghe – vj pond parisis

An Pieter van Neufville als messagier deser stede over zyn pensioen ordianire – xvj pond

parisis

An Christiaen vanden Peerboome over tstellen vande clockslach upden torre van Onse lieve

Vrauwe kercke tot xlviij pond parisis tsjaers waeraf de kerckmeesters vande voornoemde

kercke betaelen deen helft, dus hier over t’contingent vande stede over tjaer deser rekenynghe

– xxiiij pond parisis

Anden Ghelaude Moreel coster van Ste. Bertins over tstellen van t’oorlogie opden torren

vande zelve kercke ghedeurende tjaer deser rekeninghen – lxxij pond parisis

Page 35: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Item de twee ommeloopers voorzitters ghebieders vande daghebestelders vande marct elck xl

schele parisis sjaers – compt iiij pond parisis

An sire Hubertus vande Fontaine, sanghmeester in Ste. Bertins kercke over zynen dienst

aldaer ghedaen ghedeurende tjaer deser rekenynghe – lxxij pond parisi

Beaelt an meester Pieter Roelens, cappelaen inde voorseide kercke ove ghelycken dienste by

hem aldaer ghedaen ghederuende tjaer deser rekenynghe – lxxij pond parisis

An Ghelaude Moreel, coster van Ste. Bertins deser stede over ltuyden vande sermoenen

ghedeurende den voorleden vasten daghelickx den tydt van een half heure – iij pond parisis

An meester Jacob Canin, advocaet inden raedt van Vlaenderen wesende ten pensioen deser

stede over desen jaere – vj pond parisis

Ijde somme – xc lix pond xij schele parisis

Folio 16

Betalynghe ghedaen ter vrye jaermarct deser stede ten desen jaere 1625

Betaelt Anthoine Cappelle met zyne medeghezellen speellieden over ghespeelt theben me de

instrumetnen muicale ter vrye jaermarct metghaders ten Heilich Sacrement ende

ommeganckdaeghen van desen jaere – l pond parisis

Anden greffier deser stede over zyn recht ordinaire vande sauveconduiten ter zelver vrye

jaermarct – vj pond parisis

Iijde somme – lvj pond parisis

Folio 17

Betaelinghen van zaecken ende lasten ordinaire

Eerst betaelt de deinstmaerte int hof ten daeghe van tvermaecken vande wet – xij schele

Item den portier ten zelven daeghe – vj schele

Item den tresorier dese stede over thouden vande maeltyt ten daeghe van tvernieuwen vande

officieren zoo vande drie kercken disschen, gasthuusmeesters, magdaleene capelle, als vande

upperloye enderauwe persse, bieren, broode, ackerschade ende alle ander naer costume,

blyckende byde rekeninghen danof met t’college vander wet ghemaect met specifitatie vande

partien aldaer ghelevert – de somme van iijc xxxv pond x schele parisis

Item de drie dienaeren vande wet over haerlieden dienst aldaer ghedaen – elck xvj schele

tsameen – xlviij schele parisis

Ande vyf bierwerckers deser stede ordinairelick toegheleit te kersmisse, paesschen ende St.

Jansmisse elck xx schele parisis – compt v pond parisis

Item burghmeesters ende schepenen deser stede over d’auditie vande rekenynghe vande drie

kercken, disch, ghasthuys ende magdaleene cappelle ten voorleden ajere – xlviij schele

Item den greffier deser stede over tstellen vande appostillen opde zelve rekenynghe – vij pond

parisis

Betaelt mijn heere den proost over myn eerweerder heere van Sint Bertins ende relgieusen

over ende in redemptie van haerlieden verschen zalm ten voorleden ajere inden vasten – xij

pond parisis

Item myn heere den proost, bailliu, ampamn, beede de burhmeesters ende de twee eerste

schepenen, capelaen vande wet, greffier ende tresorier over hemlieden verschen zalm oock

drie ponden parisis compt – xxx pond parisis

Betaelt myn heere den proost, bailliu, ampman, beede de burghmeesters, de twee eerste

schepenen, capelaen vander wet, greffier, tresorier ende den eersen –deurwaerder vande

camere deser stede oock x pond parisis, over ende in redemptie vande elf hoeykens hemlieden

toestaende – tsamen – jc x pond parisis

Page 36: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Betaelt Christiaen Mannen over de leverynghe van xxv paer handtschoen omme tcollegie

vande wet ten heilich sacramentdaeghe van desen jaere tot xxiiij pond parisis de paer – xxx

pond parisis

Ande ghildebroeders van St. Jooris ghilde over hemlieden ordinaire disemeren vanden

voorgaenden jaere tot xviij schele elcken dach – xxj pond xij schele

Item de gheildebroeders van Sinte Sebastiaen ghilde over ghelicke disemeren tot x schele ter

elcken dach – xiiij pond viij schele parisis

Item de ghildebroeders van Ste. Andries ghilde over ghelicke disemeren – xiiij pond viij

schele parisis

Item bailliu, ampman, burghmeesters ende schepenen, greffier ende tresorier ove hemlieden

vacatien ter weesene vanden jeghenwoordighen jaere in plaetse van de maeltydt alsnu

ghereduusert met ghelde elck tien ponden parisis ende den deurwaerder vander wet xlviij

schele compt – lxvj pond viij schele

Betaelt Pieter vanden Peereboome als hebbende gheweest ten voorleden jaere contrrolleur

vanden xix october totten xxiiijde novembris naer advenante van zyn pensioen ordinaire – l

schele parisis

An Nicolais Babelaere ter cause van tangieren vande bieren ende wynen ten voorgaenden

jaere – xij pond parisis

Betaelt Guillaume Floor ende Jaecques Baert hebbende gheweest refectiemeesters vanden

voorgaenden jaere voorschreven Ste. Lucas daeghe xvjc vierentwyntich over haerlieden gaige

ordinaire elck xij pond parisis ende ter cause vanden dienst extraordinaire ghenuiseert deur de

lastighe ende zwaere wercken ten zelve jaere ghedaen – elck xlviij pond parisis maeckende

tsamen – jc xx pond parisis

An Jan Jacobssone de jonghe over de leverynghe van vier tortsen ommeghedraghen inde

processien ten Heilich Sacrament ende ommeganghdaghen laetstleden – x pond parisis

Ande vier kynderen de zelve tortsen ommeghedraghen hebbende – xxiiij schele parisis

Item over tmaecken, effenen ende calculeren van dese rekenynghe salaris ordinaire – xxiiij

pond parisis

Over tschryven ende dobbeleren vande jeghenwoordighe rekenynghe – xviijj pond parisis

Item over de theerynghen ghedaen int maecken vande zelve rekenynghe ende in t rekenen met

de debiteuren deser stde – vj pond parisis

Item de officieren vande hooghe loye over hemlieden gaige ordinaire van een jaer ghewvallen

Ste. Lucas daeghe 1625 – xxxix pond parisis

Item de terminarissen vande predickheeren ende van Ste. Francois ordre tYpre over

haerlieden wekelicke wekelicksche ommeganck in redemptie opt ghemeene deser stede elck

iiij pond xvj schele – compt ix pond xij schele

Betaelt meester Anoischys over tsluyten vande baillen ten voorleden wynter inden vorst ende

den sallaris ordianire – ix pond parisis

Anden gretsien (?) deser stede over gheregistreert thebben zes parien van yssuwen met de

tauxatie ende modratie den zelven hier vooren in ontfanghe ghebrocht tot xij schele parisis

van elcke partie comt – iij pond xij shele

An Andries ende Christiaen vande Weghe, hoirs ende aeldynghen van Adonaeken Loys ,

weduwe van Marcx vane Weghe, in haere leven vroevrouwe deser stede ende over vier

maenden pensioen verschenen laetsten ougst 1624 – de somme van xxiiij pond parisis

Betaelt ande vyf camers van retorycke deser stede over hemlieden debvorien ghedaen tot

decoratie vande procesien ten Heilich Sacrament ende ommeganckdaeghen laetstleden te

weten de cranckbestiers xviij pond ende dander eock xij pond parisis tsamene – lxvj pond

parisis

Page 37: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Ende drie princelicke ghilden ter cause van ghelicke debvoiren, te weten ande cruusboghe

ende handtbooghe elck xij pond parisis ende ande handtbusse xviij pond parisis – tzamen –

xlij pond parisis

Iiijde somme – jm xxxviij pond xviij schele parisis

Folio 20

Betalynghe ghedaen van cleederen vande wet ende haren supposten

Betaelt an Pieter Bonnet, coopman tot Ryssele over de leverynghe van acht laeckenen

ghenaempt tneghentoghen vutbrynghende thaerlieden langhde lviij ellen twee quart tot

vercleeden van de wetten van desen jaere de somme evan ijm lx pond x schele metghaders

anden tresroier over de redemptie van zyn wetlaecken als gheene ghehadt hebbende in

advenante van een xvjc vande bovenschrevne ijm lx pond x schele de somme van jc xxviij

pond xvj schele – maeckende tzamen – ijm jc iiijxx ix pond vj schele parisis

Ghesonden by Jan Baervoet, deurwaerder vande camere and voorseide wetten over ende in

redemptie van haerlieden wetlynten elck vj pond parisis maeckende – jc ij pond parisis

Anden clercq vanden berechte, deurwaerder vande camer, massagiere ende pandvercooper

over ende in redemptie van haerlieden keernelaken van desen jaere ten advenante van elck

xxxvvj pond parisis tzamen – jc xliiij pond parisis

Vde somme ponden parisis – ijm iiijc xxxv pond vj schele parisis

Folio 21

Ander betalynghe van presentwynen ghedaen ghedeurende den tyt deser rekenynghe

bedraghende elcke canne xxiiij schele parisis danof den greffier competeert iij schele

parisis van elcke canne over trecht vande presentie.

Betaelt myn eerweerde heere den abt an Ste. Bertins - heere dese stede – ove xxiiij cannen

wijn zyne eerwerder ghepresenteert naer tvermaecken vanden wet ten voorleden ajere

bedraghende – xxviij pond xvj schele

An sires Charles de Latre ende Charles de Mieraumont, religieusen vanden voornoemde

convente wesende aldaer in officie, elck zes cannen wyn bedraghende – xiiij pond viij schele

parisis

An meester Jehan Leborie wesende ten raedt vande voornoemde convente zes cannen wyn –

vij pond iij schele parisis

Anden eersamen Andries Marsilles, neve vanden voorseide heere tzynen ancome nede

accepterende int officie vande bailliage deser stede – twyntich cannen wyn doende – xxiiij

pond parisis

An dheer Jan van Wynckelman, commis van de nieuwe impostien van tlet ende resort van

Brugghe, alhier comende verpachten de zelve impositien – zes cannen wyn – vij pond iiij

schele parisis

An sire Martin Treulier, religieux van Ste. Bertins vier cannen wyn – iiij pond xvj schele

An dheer Andries massilee, schoonbroeder vanden prelaet van Ste. Bertins, acht cannen wyn

bedraghende – ix pond xij schele

An Sires … Grien ende Deule, religieusen vanden voornomeden convente ) elck vier cannen

wyn tsamene acht cannen – ix pond xij schele

An Sire Charles de Mieraumont, cappelaen vanden voornoemde prelaet van Ste. Bertins ende

meester vande fabrique vanden zelve convente – zes cannen wyn – vij pnd iiij schele

An eerweerder heere Pater Andries Zyllocq, priester ende religieux vande orden vande

predickheeren – licentiaet inde godtheit, broeder vanden prelaet van Ste. Bertins, acht cannen

wyn bedraghende – ix pond xij schele

Page 38: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

An Sires Guillaume de Witte, capellaen ende Philips de Flandre, aelmoessenier van myn

eerweerde heere den prelaet van Ste. Bertins elck zes cannen wyn, tsamen xij cannen – xiiij

pond viij schele

Folio 22

An myn eerweerde heere den bisschop van Ypre alhier passerende twaelf cannen wyn – xiiij

pond viij schele

An eerwerder heeere meeser Guilaume Zylof – archediaken vnde cathedrale kercke van Ste.

Maertens binnen der voorseide stede van Ypre – zes cannen wyn – vij pond iiij schele

An heere Dionisius Blommaert, official vande voorseide kercke alhier ghecommen metten

voorseide bisschop – zes cannen vyn – viij pnd iij schele

An sire Charles Wasynehal, religieux van de convente van Ste. Bertins, ende capellaen vnden

prelaet – zes cannen wyn – vij pond iiij schele

An meester Mahieu Winnebroot, procureur postulernede inden raedt van Vlaenderen – ze

cannen wyn – vij pond iiij schele

Anden prior ende religieusen vander ordre van Ste. Brigitte residerende tot Ste. Six over xvj

cannen wyn hemlieden ghepresenteert ten ommegange laetstleden ter cause vande debvorien

by hemleiden ten zelve daeghe inde processie ghedaen tot vereeren vande zelve ende

vermeerdernynghe vanden dienst godts – bedraeght xix pond iiij schele

An Jaecques Neckebaert over zes cannen wyn hem by burghmeesters ende schepenen

ghepresenteert in vergaderynghe doende – vij pond iiij schele parisis

An meester Lucas mazeman, procureur inden raedt van Vlaenderen – zes cannen wyn – vij

pond iiij schele

An dheer Pauwels Spronckholf commis over tledt ende resort van Brugghe alhier

commendeverpachten de malderye – ze cannen wyn – vij pond iiij schele parisis

An joncker Francois van Waelscappele, bailliu, generael van Ste. Bertins – acht cannen wyn –

ix pond xij schele

An den heere van Mandele, guidon vande bende van ordonancie vanden princc van Barbancoi

– thien cannen wyn – xij pond parisis

Vjde somme vande voorseide betaelinghen – ijc xlij pond viij schele parisis

Folio 23

Mysen ende betalynghen van voyaigen ende vacatien van wetten

Betaelt Guillaume Rouvroy burghmeester vanden commune over twee voyaghen by hem

ghedaen – teene tot Proven ende taner tot pre inde affiaren vanderstde gedraghende met zyn

verschot by tauxatie – x pond parisis

An meester Jan Vanderfoosse ende Robert Dufloucq, schepenen ter cause van een voyaige h-

by hemlieden ghedaen naer voorgaende deputatie tot Cassel omme aldar te diverteren ende de

stede t’ontlasten vanen logmeente van eene compaignie peerderuyteren aldaer ghemaect end

upghenomen byden heere van Scoincourt, lieutenant vanden marquis de Warrenbon

vutbreynghende met haerlieden verschot by tauxatie – xxvj pond parisis

Item anden bailliu ende den voorseide meester jan vadervoosse over de voyate by hemleiden

ghedaen tot Brugghe omme aldaer byden heere van Fontaine – capitien generael van het

oorlochsvolkc int quartieren van westvlaedneren te soliciteren ende vervolghen dontlastynghe

van drie compaignien peerderuyteen vande benden van ordonnancie daermede de stede belast

was bedraeghende met haerlieden verschot by tauxatie tsaemen – iiijxx xiiij pond iiij schele

parisis

Anden voornoemde bailliu over een voyaigie by hem ghedaen tot Ste. Omaers inde affairen

vander stede by tauxatie – ix pond parisis

Page 39: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Item anden voorseide meester Jan Vanderfoosse, voorschepen over een voyage by hem

ghedaen naer voorgaende deputatie tot Cassele omme aldaer te vernemen het vertreck van

eene compagnie peerderuyeteren aldaer vergadert ende upghecommen byden lieutenant vande

marquis de Marenbon by tauxatie – xvj pond viij schele parisis

Anden voorseide meester Jan Vandefoosse ende meeser Matheus Lottin, greffier deser

stde, ter cause vande cacatien by hemlieden ghedaen tot Brugghe ende Moerbrugghe byden

heere vande Fontaine – capitein generael vanden oorlochsvolcke wesende in vlaenderen,

omme van hem te vercreghen ontlastynghe vande drie benden van ordonanciee te weten

vande gonne vanden marquis van Mardebon ende vande gonne, van Buquoy ende de leghers

alhier ghelogiert hebbende by ordre vande zelve heere, weclke ontlastynghe zy vercreghen

hebben, hebbende int zelve voyage ghevanschiert vyf daghen bedraghende met hemlieden

verschot tsaemen by tauxFatie – ijc iiij pond xviij schele

An myn heere dne bailliu ende Guillaume Rouvroy burghmeester over ghevoyagiert thebbene

eenen dach te peerde tot Meessen ende Hollebeeke inde affairen vande stede by tauxatie – xvj

pond

Folio 24

Item an meester Jan Vanderfoosse, voorschepene, over een voyaige by hem ghedaen tot

Rousselaere metten messagier deser stede - omme aldaer te gaen vinden den quaertiermeester

generael Franquin ende Jan Vander haeghe, eersten secretaris vanden audiencien Vereycken,

ten fyne van an hemlieden respectievelick te vertooghen tgroote last vanden logement vande

voorgaende drie compaignien peerderuyteren, daermede dese stede belast is gheweest den

tydt van elf daghen ende ander daghelicksche logerynghe van soldaeten alhier passerende

ende repasserende alles ten grooten costen deser voorseide stede metgaders oock hemlieden te

recommanderen de stede ten fyne de zelve in toecommende tyden zouden moghen bevrydt

zyn van diergelicke ofte ander logementen van soldaeten daerinne hy ghevachiert heeft den

tydt van neghen daeghen vutbrynghende met zeker gratuiteit an hem ghepresenteert an

eenighe groote heeren van hoire tot welvaert deser stede , metgaders xvj pond iiij schele over

de vadatien van de voornomden messagier tsamen by tauxatie de somme van – iiijx lxvj pond

xij schele

An meester Mathieus Lottin, greffier deser stede over een voyaige by hem ghedaen te

Dunkercke tot diverteren van soldaeten – xviij pond parisis

Vijde somme – viijc lxj pond ij schele

Folio 25

Betalynghen ghedaen van boden ende messagiers vanden stede ten cause vande voyaigen by

hemlieden ghedaen

Betaelt Pieter van Neufville, messagier deser stede over ghevoyagiert thebben metten bailliu,

voorschepene ende greffier den tyt van zeven daghen tot Brugghe ende eenen dach tot het

Waels omme aldaer te inqueteren naer het vertier van zeker soldaeten, tsaemen by tauxatie –

xxiiij pond parisis

Anden zelve over diversche voyaigen by hem voor de stede ghedaen by laste van wetten by

tauxatie – viij pond parisis

Anden zelve Neufville over een voyaige by hem ghedaen tot Liere in Brabant daerinne hy

gheemployeert heeft den tyt van xiij daghen metghaders twee daghen tot Reninghe by laste

van wetten by tauxatie – xxviij pond parisis

An Jan Baervoet de jonghe deurwaerder vander camere over een voyaige by hem ghedaen by

laste van wetten tot St. Omaers by rauxatie – iiij pond parisis

An Christiaen Glorieux over gheweest thebben by laste van wetten tot Waestene – xxiiij

schele

Page 40: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

An Guillaume de Bouque over een voyaige by hem ghedaen tot Hondeghem ende Ste.

Silvesters Cappele – xxxvj schele parisis

An Christiaen Glorieux over tdraghen van eenen breif van hier tot Ypre – xvj schele

An Pieter van Neufville, messagier deser stede over een voyage by hem ghedaen metten

greffier naer Dunkercke inde affairen van de stede – viiij pond vj schele

Anden zelven Neufville over een ander voyage by hem ghedaen tot Noortschote, zuutschote

ende Elverdynghe omme te vernemen over tvertrecken van zeker soldaeten aldae thelogier

hebbende – iiij pond x schele

An Jacob Verschote over gheweest hebbende by laste van wetten tot Gootdorple (?) met

eenen archier – iiij pond parisis

An Jan Keersebilck over een voyaige by hem ghedaen by laste als vooren tot Berghen Ste.

Winnocx

Viijde somme – iiijxx vij pond ij schele parisis

Folio 26

Ander betalynghe ghedaen an vremde boden over tport van briefven ende placcaten

Betaelt Cornelis Gheraertss meesagier vanden raede in Vlaenderen over tport van besloten

briefven commende vanden zelven raedt xij schele ende xxiiij schele over tneiwue jaer van

hem ende zyn confreren tsaemen – xxxvj schele parisis

An voornoemde Gherof, meesagier vanden voornoemde raede brynghende briefven ende

ordonancien vanden voorneomde raede – xxxvj schele

Item an zeker twee persoonen commende met breifven vanden bailliu van meessen

inhoudende dadvertentie vande logemente van de bende van ordonnancie vanden grave van

Steeghers – iiij pond parisis

An Gillis Verlynde messagie vanden raede van Vlaenderen over tport van briefven van de

zelve raedt, met een placaet – xxiiij schele parisis

An eenen bode brynghende briefven vanden voorseide raedt met zeker ordonancie van haere

hocheit – xij schele parsiis

An Baltasar van Dickele ten ghelicke cause – xij schele

Anden zelve Baltasar ter zelve oorsaecke par ij billetten – xxiiij schele

Betaelt zeker bode brynghende briefven van Brussele an myn heeren vanden wet – wij schele

Den doender deser heeft ten jaere deser rekenynghe betaelt an diversche messagiers ende

boden over tport van briefven ende placaten commende zoo vande raedt in Vlaenderen als

andersins volghende de notitie by hem danof ghehouden bedraghende x pond viij schele

An voornoemde Gheerolf messagier vanden raede in Vlaenderen brynghende birefven ende

placaten vanden voornoemde radt – xxxvj schele

Anden zelve over ende van ghelycke port van briefven ende placaten – xxxvj schele

Ixde somme – xxiiij pond xvj schele

Folio 27

Page 41: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Den doender deser brynght alhier in rekenynghe de theerynghen tzynen huuse ghedaen upden

xvij octobris 1624 naer thooeren ende sluyten vande rekenynghe vanden voorgaende jaere by

myn heere den proost, bailliu, burghmeesters, schepenen, raeden ende notable gheweest

hebbende over d’auditie vande zelve rekenynghe ende ander daertoe begroot – de somme van

lvij pond j schele

Betaelt Francois Helen, soldaet, gheestoopiert over tderde van zyn pensioen hem by haere

h.h. ghejoont van eenen jaer verscheenen den laestsen decembris 1624 – de somme van lx

pond parisis

An Jooris van Thuque over de leverynghe van lvj pont caes tot behouve van zeker soldaeten

alhier passerende ende refressierende – de somme van xviij pond iiij schele parisis

Anden pastor van Ste. Bertins deser stede ove den incoop van alle de beeldekens ende prysen

by hem ghecocht omme te deelen ende distribueren ande kynderen inde cathechisatie – xvj

pond parisis

Betaelt an de musicieren deser stede ter cause van de debvoiren by hemlieden ghedaen ten H.

Sacrament ende ommegancksaghen laetstleden metghaders ten daeghe van tpresteren vanden

eedt vande wet ende up Ste. Cecilia dach – oock laestleden, met den zanck van musique tot

decoratie ende vermeerderynghe vanden voornoemde ommeganck ende diesnt Godts –

tsamen – xl pond

An Baptiste van Kynderen over de theire tzynen huyse ghedaen byde notable deser stede

upden xxijde octobris 1624 gheweest hebbende inde vergaderynghe van wetten ende raeden –

xiiij pond viij schele

An meester Philips Winnebroot chirurgein over tderde van zyn pensioen hem toegheleit ter

cause van tcureren van de schamele ende behouftighe lieden vescheenen novembris 1624 – de

somem van x pond parisis

An Passchier Boucquet over de leverynghe van derthien vellen parchemin tot ehouve vanden

greffie deser stede – viiij pond viij schele

An Jan de Moor over drie daghen byghestaen thebbende den pater recollet int vergaderen

van zyne aellemoessen – iij pond

Folio 28

An Caerle Staes over de leverynghe van spyse by hem ghedaen int bedancken vande

terminaris alhier ghepredict hebbende de voorleden vastene – viij pond

Ande paters recollecten der stede van ypre ter cause vande alimentatie vande terminaris vande

zelve ordre onderhudende alhier de maendelische state int predicken vanden woorde Godts,

by myne heeren vanden wet dezelve paters toegeleit ten advenante van drie ponden thien

schele parisis de maendt compt over tjaer deser stekeninghe xlij pond

An heer Jan Bateman, capellaen vander wet over de goede debvoiren by hem ghedaen int

doen ende celebreeren van twee messen de welcke ghedeurende tjaer deser rekenynghe boven

zyn ordinaire – viij pond

Ande drie pasteuren deser stede ende de twee moeders vande conventen vande grauwe zusters

ende vanden gasthuuse elck zeven ponden parisis maeckende tsamen xxxv pond parisis ter

cause vande goede debvoiren by hemlieden respectivelick ghedaen ten heilighe sacrament

ende ommeganckdaeghen laetstleden tot decoratie vande processie ende vermeerderynghe

vanden dienst godts – dus nopende zelve – xxxv pond parisis

An Olivier Vandermeersch, goudtsmit tot Ypre over de ncoop van een zilveren tasse

ghepresenteert dheer Andries Marsille, bailliu deser sede ende joncvrauwe Marie Makeblyde

thaerlieden bruylofteeste – de somme van iiijxx xiij pond xiij schele

An Caerle Van Caestere ende Claes Baelde over ghehouden thebben de nachtwachte upden

torren van St. Bertins ghedeurende t’jaer deser rekenynghe ten advenante van xviij pond

parisis de maent comt – ijc xvj pond

Page 42: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

An Pieter Ellieul over ghecomponeert ende ghemaeck tthebbene een zeer schoone comedie

vanden heilighe martelaer Ste. Victor, ende alhier vertoocht ten ommegange laetstleden par

appostille op requeste – xl pond

Ande comedianten ghespelt ende vertoocht hebbende de voorseide comedie tgonne hemlieden

toegheleit is up requeste omme hiermede te coopen zeker vremde habyten dienende tot

eenighe personaigen – bedraegt xx pond parisis

An Jan Quetstroy over de leverynghe van vier bandelieren tot behouve vande ceurlynghen

alhier opghenomen – iiij pond xvj schele

Folio 29

An Meester Jan Finet over zijn pensioen van tonderhouden van t’oorlogie op den torren van

Ste. Bertins voor den tyt van eenen jaere – verschenen laetsten decembris 1624 – xv pond

parisis

Anden zelven up rekenynghe ende in advenante van tvoorseide pensioen upde loopende

jaerschaere die vallen zal in decembris naestcommende de somme van viij pond

An Gillis Save ende Philippe Fonarte over gheconvoqeert thebben zeker peerderuyteren van

deser stede tot Roesbrugghe by laste van wetten – xl schele

An Andries Vermote ende den voorseide Save over ende te cause van twechvoeren met

haerlieden waeghen ende drie peerden, zeker bagage ende soldaeten van deser stede tot

Renynghelst – tsaen ix pond parisis

Anden voornoemde Save ende Mahieu Deturcq over ghelyck wechvoeren van soldaeten

ende haerlieden bagage tsamen xxxvij pond x schele

An Andries Metsu over tport van zeker bagage van iiij spaengnaerden alhier ghelogiert

hebbende – xx schele

An Jaecques de Voldere ove den coop van eenen waghen gheemployeert totten caroye

daerinne de stede belast was tot dienste van zyne majesteit int belech vande stede van Breda

– liij pond parisis

An Vincent Roens over de leverynghe van twee cassen tot behouve vanden voorseide

waeghen – vij pond

An Jacob vander Schote ende Claes van Haeghe over gheweest thebben tot Rousbrugghe

met seker soldaeten – xl schele

Item an Gillis Save, Pieter Lauwers, Christiaen de Foursy ende Philippe Ellebout over

wech ghevoert thebben met haerlieden peerden ende waghenen de bagage vande

peerderuyteren alhier laetst ghelogier hebbende tsamen – xv pond x schele

An meester Matheus Lottin, greffier deser stede, over ende ter cause van tschryfven,

doubleren ende calculeren van eene ommestellynghe ghedaen ten laste vande ghemeene

inzetene deser stede ende jurisdictie – viij pond parisis

An Mahieu Vermote over twechvoeren van zeker bagage van soldaeten – iij pond x schele

Folio 30

An Pater Cornelius de Leeuwe, paester ende religieux van de ordre vande Carmelyten

binnen de stede van Ypre, tgonne hem by burghmeesters ende schepenen toegeleit is voor

tonderhoudt ende alimentatie van zynen persoon ende van zynen medebroeder ghedeurende

de statie byden zelve pater ghehouden ghedeurende den voorleden vasten ende

naervolghende paesschdaeghen int predicken vanden woorde Godts – bedraeght jc xliij pond

parisis

Page 43: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Het Beleg van Breda was de belegering van de stad Breda tijdens de Tachtigjarige oorlog..

Deze sterke vestingstad, gelegen in Brabant in de Republiek derzeven verenigde Nederlanden

aan de grens met Spaans hertodom Brabant, werd in 1624 en 1625 belaagd door Spaanse

troepen onder leiding van Ambrogio Spinola. Verovering van Breda zou de Spanjaarden een

uitvalsbasis verschaffen om gemakkelijker andere Staatse steden te veroveren en het gevaar

voor de Spaanse steden verminderen. Verder wilde Spinola Spanjes eer herstellen en zijn

reputatie als veldheer redden. Beide hadden aanzienlijke schade geleden na het mislukken van

het beleg van Bergen op Zoom en het gedrag van de Spaanse troepen na de geslaagde list met

het turfschip van Breda.

Spinola verraste door laat in het seizoen de stad te belegeren. Snel werd de stad omsingeld en

met een circumvallatie en een contravallatielinie afgesloten. Prins Maurits, en later zijn

opvolger Frederik henddrik, kwamen Breda te hulp door de bevoorrading van de Spanjaarden

te verstoren en door te proberen de stad te bevoorraden en te ontzetten. Hun pogingen liepen

echter op niets uit en de stad moest zich na een beleg van 11 maanden op 2 juni 1625

overgeven vanwege het gebrek aan voedsel onder de burgerbevolking en de uitzichtloosheid.

Wikipedia

Page 44: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Overgave van Breda – Diego Velasquez – en dat dank zij de levering van een carroywagen

van Poperinge!

Anden voorseide pater Cornelius over myn eerweerde heere den prior vanden convene

vande voorseide Carmelyten over ende te cause vande goede ende lovelycke debvoiren

ghedaen byden voorseide Pater Cornelius ghedeurende den voornoemde vastene ende

naervolghende paesschedaeghen int predicken vanden woorde Godts inde kercke van Ste.

Bertins alhier de somme van jc xx pond parisis

An Franchois Keerne over de heure van zynen huyse inde Papestraete voor desen ghebuyckt

vor de stedeschole voor een jaer ende een maendt verscheenen xxviijden february 1625 dacht

vant verhuysen van meester Anthonis Reys, schoolmeester, tsamen iiijxx xv pond parisis

An Adriaen Sansen over tschoonmaecken van zeker calibers ende tmaecken van zes

foucqueten tot behouve vande ceurlynghen deser stede – ix pond parisis

Ande beleeders vande ghilde vande Annanisten, cranckbstierders over tquytschel vant

stederecht van eene tonne biers by hemlieden ghedronken thaerlieden princefeeste doende – v

pond x schele

Ande kerckmeesters vander kercke van Ste. Jans deser stede tgonne hemlieden toegheleit is in

betalynghe vande nieuwe mande ende reparatie van thooft ende rock vande reuse ende ande

zaecken danof dependerende – bedraeght xlj pond parisis

Ande vier capiteinen elck xvj pond hemlieden ghejoont ende toegheleit by wetten ter laste

monsterynghe ende ghedaen vande ghemeene inzetene deser stede maeckende tsamen lxiiij

pond

Page 45: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Ande ghildebroedes van Ste. Andries ghilde deser stede de somme van vyftich ponden parisis

hemleiden ghejoont tot vermeerderynghe vanden incoop van buspouder omme by hemlieden

te ghebruycken tot verchieringhe ende decoratie vanden ommeganck ende processe laetsleden

dus alhier de zelve – l pond

Van ghelycke ande ghildebroeders van Ste. Jooris ghilde over den incoop van buspouder

ghebruyckt tot decoratie vande processe alsvooren – xxiiij pond

Folio 31

Den doender deser heeft ghefurneert in handen vanden bailliu ende burghmeester vande

commune deser sted de somme van iijc pond die zy als daertoe ghecommiteert ende

ghedeputeert zynde ghejont ende ghegheven hebben voor eene courtosie anden lieutenant van

de bende van ordonnancie van de marquis van Warenbon, wesende ghelogier tot Hollebeke,

ten regarde dat den zelve lieutenant de vornoemde stede exempteerde vanden logemente

vande zelve compagnie die apparent was alhier te commen logieren ne hadde gheweest deur

middele vande voornoemde debvoiren – dus alhier de zelve iijx pond parisis

Van ghelycken heeft den doender deser ghesonden an monsieur de Coubrone guidon vande

vendel van ordonatie vande grave van Steeghers ghelogiert tot Noortschote twaelf stucken

van acht schellynghen specie makende lvij pond xij schele by voorgaende resolutie van de

wetten ten regarde vande vrientschap by hem de stede ghedaen – alhier de zelve lvij pond xij

schele

Betaelt anden coster van Ste. Jans ter cause vande notitie by hem ghehouden vande

kynderen die haerelieden cristendom ontfanghen hebben metghaders vande gonne die

hemlieden begheven hebben in huwelicken staete, de somme van iij pond parisis

An Pieter Schildewaert over tderde port deser stede ter cause vande leverynghe van

wynckelwaere by hem ghedaen tot behouve ende alimentatie vande schamel lieden wesende

in de contigieuse ziecte – bedraeght – xxvij pond xj schel xj deniers

An Andries Schoonaert over vyf daeghen peertheure – vij pond x schele

An myn heere den proost deser stede ter cause vande oncosten by hem ghedoocht int bancket

ende desfroy ghedaen by burghmeesters ende schepenen anden lieutenant vande bende van

ordonnantie vanden grave van Steeghers metghaders den guidon ende ander officieren

principale vande zelve compaignie alhier ghepasseert hebbende den xvijde febrauri 1625 de

selve van – lxvj pond

Item ande vyf dienaers vanden heere dese stede over vermaent thebben divesche landslieden

der zelve stde tot wechvoeren vande soldaeten ende haerliden bagaigen alhier ghelogiert

hebbende tsamen – viij pond parisis

An Anthoine Herman over de leverynghe van twee rasieren havere bh yem ghedaen tot

behouve vande peerden vande benden van ordonnantie alhier ghelogiert hebbende – doende

xvj pond xvj schele

Folio 32

An Andries Rebault over de remysen van eene ommestellynghe by anneghenomen t’innen –

xj pond parisis

An Andries Schoonaert over ghelycke remysen van eene ander ommesellynghe by hem

anneghenomen tinnen xxxv pond v schele metghaders x pond parsiis ghedefalsueert an

joncker Anthoine de Leeuwe van zyne quote ende tauxatie inde zelve ommestellynghe

mackende tsamen – xlv pond v schele

Ande moeder vanden gasthuyse deser stede tercause vande leveryghe van dwaelen,servetten,

lynwaet ende tin tot behouve vanden pater alhier ghepredict hebbende den woorde Godts den

voorleden vastene – viij pond parisis

An Gillis Save ende Pieter Lauwers over wech ghevoert thebben met hemlieden peerden

ende waeghene zkee bagage van soldaeten tsamen – x pond

Page 46: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

An Nicolas Babelaere als partionyde ende collecteur vanden pacht vande bierassysen deser

stede vanden halven jaere gheexpireert den laetsten octobre 1624 over ende ter cause van xvj

tonnen grootbier ghevent by Ghilein vande Clyte ghedeurende denzelve pacht wanof den

zelve Clyte van wetten quytschel ghecreghen heeft van l schele up elcke tonne bedraecht over

de voorseide xvj tonnen – xl pond parisis

An Dumons over de heure van vier zaelpeerden by hem ghelevert tot behouve vande chefven

vande compagnie vande capitein Rosco alhier ghepasseert hebbende – vij pond parisis

Den doender deser heeft betaelt de somme van achtendertich ponden acht schele parisis over

ghelycke somme verteert ten huyse vanden bailliu in wyne in een bancquet ghepresenteert de

drie lieutenanten vande benden van ordonantie vanden marquis van Marenbon ende van de

graven van Rucquoy ende Steghers in haerleiden vertrck buuen deser stede – dus alhier de

zelve – xxxviij pond viij schele

Betaelt Robert Procoost over tvaeghen ende zuuveren vande oude marct ghederuende t’jaer

deser rekenynghe – x pond

An Jacob Goudenaere over tfatsoen van lvj musquetmaeten emt de leverynghe vande houtte

daertoe dienende tot behouve ende oorboore vande leverynghe deser stede – vj pond

An Guillaume Bovyne over tschilderen vande voorseide musquetmaeten de somme van – lvj

schele

Folio 33

An Jan Wydts over zeker assystentie by hem ghedaen an Franchois Quidt wesende inde

contageuse ziecte – iij pond

An Robert proventier over de leverynghe van vichtien stoopen ende en pynte wyn daermede

die vande wet ghefesteirt hebben de drie lieutenanten vande benden van ordonnantie alhiere

ghelogiert hebbende – xxvij pond xij schele

An Nicolais Babelaere over zyn goede debvoiren ghedaen int presenteen vande bieren ende

wynen vanden voorgaende wyntersaysoen boven zyn ordinaire – xij pond parisis

Anden pasteur van Ste. Jans zes ponden parisis over tderde part deser stede hem toegheleit

omme daermede te coopen beeldekens ende de zelve t deelen ande kynderen commende tot

cathechisatie – dus alhier de zelve – vj pond

An Henderyck Fibel, messagier vande finantien over ende uten name van A. van Oncle –

ontfangher generael vande voornoemde fianntien tgonne de stede schuldich was in volle

betaelynghe van haere quote inde carroywaghens dienende tot dienst vn zyne majesteit voor

tbelech van Breda, daerinne dese stede belast was – beraeght – vc xxx pond parisis

Anden zelve messagier over ende ter cause dat hy heeft moeten alhier vertoufven den tyt van

twee daeghen ofte daerontrent een anderstont by de voornoemde pennynghe heeft connen

ontfanghen overmidts de casse niet voorsien en was van ghelde – vj pond

An Guillaume Veryseren over de leverynghe van koord tot behouve van zeker soldaeten

alhier passerende ende refoncheirende – x pond viij schele

Ande derthien ceurlynghen deser stede tgonne hemlieden toegheleit is gheweest ten

diversche stonden voor eene courtosie ter cause ende in consideratie dat zy hemlieden

voluntairelick hebben laeen upschoquen ten dienste van zyne majesteit ende vanden lande als

ceurlynghen metghaders int afdancken vande zelve blyckende by xij billettten bedraeghende

tsamen de somme van jx xxj pond vj schele

An Jaeques Bonbnois anghenomen hondeslaeger deser stede over tdootslaen van diversche

honden blyckende by zeven billetten – tsamen ix pond parisis

Anden greffier deser stede ter casue van tschryven, dobbleren, calculeren ende sluyten vande

laetst ommesellinghe ghedaen ten laste vande ghemeene inzetenen deser stede ende jurisdictie

– viij pond parisis

Folio 34

Page 47: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Item an Gillis Save, Pieter Lauwers, Anthoine van Noortover, voerlieden deser stede,

Allaert Faes, Mahieu de Turcq ende anden lanslieden over bevrechtight thebben de bagaige

vande compagnie voeknechten vanden regimente vanden heere van Fontaine onder tbevel

vande capitein de Henin van hier tot Cassele – tsaemen – jcc liij pond parisis

An Baptiste vande Kynderen ter cause van theire tzynen huyse ghedaen byde notable deser

stede upden xix februari 1625 naerdien zy in vergaederynghe hadden gheweest met wetten

ende raeden – xiiij pond viij schele

An Mahieu Bondeulle over gheweest thebben met zeker peerderuyteren tot Roesbrugghe –

xx schel

An Jan Baervoet de jonghe deurwaerder vande camere over de debvoiren by hem ghedaen

int vermaenen van alle de corporade schepen deser stede ghedeurende e ntyt datmen alhier

wachte hilt – xxx pond parisis

An Jan Jacobssone de jonghe over de leverynghe van keerssen, pampier, ynt, was ende

pennen ten behouve ende oorboir vanden greffie, tresorier, nachtachte ende andere by

specificatie byden voornoemde Jacobssone overghegehven, de somme van ijc xiij pond xviij

schele

An Toryne de weduwe van Pieter Timmerman ove ghedreghen hebbende brieven up Ypre

ende elders met verschot van ghelde by haer ghedaen ghedeurende tjaer deser rekenynghe

blyckende by billette ende specificatie by haer overghegheven de somme van xiiij pond xiiij

schele

An Pieter Ortio over gheclapt thebbene tjaer deser rekenynghe de marctdaeghen commende

upden donderdach – xl schele

De stede heeft ten ajere 1622 ghecocht upde boortocht van Guillaume Rouvroy, Chrisitaen

Mannen ende Jan Wydts jeghens de kynderen van Willem de Rycke d’oude eene

erfvelicke losrente van xvj pond parisis by jaee den penning xvj vallende den iiijden februari

elck jaer zo ter rekenynghe vanden zelve jaere breedder gheseit is,ende tcapitael aldaer in

ontfanghe ghebrocht van welck capitael ten ajere 1623 ghelost is vj c pond parisis over

tcontingent van Ghastyne, eene vande voorseide kynderen, zoo oock ten voorleden ajere

upgheliet is xij c iiijxx iiij pond parisis over tremboursmeent ende uplech van tcapitael vande

quote competerende inde voorseie rente Jaecquemyne ende Margriete, kynderen vanden

voorseide Willem Derycke in zulcke voughen dat de stede maer vande voorseide rente

schuoldich en is tcontingent van Jan de zone vande voornoemde Rycke, bedraeghende in

capitaele xxxix pond ij schele grooten, metghaders tcontingent van Tanneken zyne zustere,

gedraeghende in capitaele lix pond xviij schellynghe grooten maeckende tsamen

Folio 35

In capitaele iiijxx xix pond grooten vlaems ut brynghende met tverloop van dien – den

pennynck xvj – lxxiiij pond v schele danof de stede schuldcih bleeft ter voorgaende

rekenynghe een jaer ghevallen iiijden februari 1624 al breeder blyckende byde zelve

rekenynghe alhier – memorie

Betaelt an Jaecques vande Wynckele ende Pieter De Rycke als voochden vande

voornoemde weesen twee jaeren verloop vande voornoemde rene tlaetste van een ghevallen

den iiijde februari 1625 bedraghende jaerelickx lxxiiij pond v schele – compt samen – jc xlviij

pond x schele

Van ghelycke heeft de selve stede ten voorleden jaere up ghenomen ende ontfanghen van

zuster Marie Fegoy, moeder vanden convente vande grauwe zusters in St. Jans prochie deser

stede upde boortocht van Guillaume Rouvroy, Andries rebault, Jaecques Floor ende Jaecques

Baert de somme van jm vc xxxvj pond parisis omme daermede te betaelen een deel van de

groote ende zwaere schulden daermede de stede belast was - zynde de zelve pennynghen

upghenomen rent wys den penning xvj – vutbrynghende iiijxx vj pond parisis by jaere wanof

Page 48: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

tjste jaer verscheenen is den xvij in lauwe 1625 al breeder blyckende by de voorgaende

rekenynghe ende in capitel vande ontfanck van capitale pennynghen alhier – memorie.

An Jaecques Floor

d’oude over de helft

vanden rapporte vande

processe hanghende

inden raedt van

Vlaenderen tusschen

den zelve Floor als

heescher ende

Burghmeesters ende

schepenen deser stede - verweerders – xlvj schele

Den doender deser heeft ghefurniert in handen van Jaecques Proventier, schepen deser stede

de somme van cijc ponden parsiis omme daermede te trecken naer voorgaende deputatie nare

de stadt van Liere in Brabant, ten fyne van aldaer te beteden de carroywaghens die de stede

lveen moese ten diene van zyne majesteit voor tbelech van breda, ende oock mede te betaelen

tgonne de zelve stede tn dien causen aldaer chuldich was van welcke xijc ponden parsiis den

zelveproventier beaelt heeft an diversche personen tot ontlastynghe vande voornoemde stede,

de somme van xjc lix pond i schel daerinne begrepen zyn voyaige blyckende by rekenynghe

danof den xden decembris 1624 – dus alhier de zelve – xjc lix pond j schele

Van ghelycken heeft den doender deser oock ghetelt in handen van Jaecques Floor ende

Robert Du Flocq, schepenen deser stede ghelicke somme van xijc pond parisis omme oock

naer voorgaende deputatie te trecken naer Brussele ende alder te spreken ende accordeen met

den commisaris vanden Beeke die anghenomen hadde de leverynghe vande twee

caroywaeghens deser stede tot dienste van zyne majesteit alsvooren van welcke xijc pond

parisis zy beaelt hebben anden voornmden commissaris over de vulel betalinghe ende vande

eerste drie voyagen by hem mette zelve caroywaghens ghedaen van Liere inden leghere voor

Breda de somme van vc xxij pond parisis ende ghelicke vc xxij pond parisis up rekenynghe

vande drie laetste voyagen,

Item an Octavie Bunet voor eene cortosie vj pond parisis over den waghenrecht xxxj pond ix

schele over haerlieden vctien ende voyagie jx lxviij pond pariis vutbrynghende al tsamen boen

de voroseide xij pond parisis de somme van xlix pond ix schele doende tsaemen xij c xlix pnd

ix schel dus alhier de selve – xijc xlix pond ix schele

Betaelt aen Clayse Vermaerles up rekenynghe van haeren dienst gheaen int assisteren vande

persoonen wesende inde conasieuse ziecte – de somem van lxxij pnd parisis

An meeester Anthoine Reys, schoolmeester deser stede over zyne debvoiren by he mghedaen

int verthoonen vnden patroon ende patronesse zyner schooe te weten Sint Nicolais ende Ste.

Catharine met diversche maeghdekens tot decoratie vande processie ten ommeganghe

laetsten – xxiiij pond parisis

An Jan Jacobssone de jonghe over de leverynghe van wynckelwaere tot behouve vanden

pate alhier ghepredict hebbende den voorleden vastene – xj pond xviij schele

Ande comedianten over hemlieden debvoiren ghedaen int verthoonen van een schoon groot

spel van Ste. Victor ten ommeghanghe laetstleden ende des anderen sdaechs een estiate met

xxx pond parisis ende xj pond parisis over tquytschel vanden stee rechte van twee tonnen bier

– tsamen xlj pond parisis

Anden conynck ende gouverneuren vand ghilde van Ste. Sebastiaen over tquiytschl vande

stederecht van een tonne bier by hemleiden ghedroncken naerdien zy gheschoten hadden

jeghens de schotterlycke ghesellen vande prochie van Vlamertynghe – v pond x schele

Page 49: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

An Andries Schoonaert over neghen daeghen peertheure van zyn peert tot behouve van de

ghedeputeerde deser stde – xiij pond x schele

An diversche landtslieden deser stede over twechvoeren van diversche soldaeten ende

huerlieden bagiage nvan deser stede naer ander differente quartieren, blyckende by ix billetten

tsameen – lxj pond x schele

An Jacob Willems ten ghelick causen – iiij pond parisis

An Jacob Verschote over een voaige by hem ghedaen tot Bambeke by laste van wetten – xx

schele

An myn heere den proost over tdesfroy ghepresenteert anden quartiermeester Fournique alhier

logerende – xv pond parisis

Folio 37

An meesters Vincent Ysenbrant; Michiel Aernoudt ende Philips Winnebroot chirurgien

over tderde part vander stede over haerlieden cure ghedaen in afzetten vant been van Jacob

Kiecken filius Aernoudt – bedraeghende xxx pond parisis

An Nicolais Heyerman, over de theire tzynen huyse ghedaen by wetten naer dat zy

ghevisiteert hadden de nieuwe calchiede ghemaeckt upde wech van Ypre – xiiij pnd x schele

An Jaecques Wydts iij pond x schele over ghelycke somme by hem verschoten itn coopen

van een zilveren coppetasse ghepresenteert an joncvrauwe Cathelyne de ochter van dheer

Pieter vanden Peereboome – dus alhier de zelve – iij pond x schele

Den doender deser heeft ten voorgaenden jaere maer in bealynghe ghebocht vj podn over den

pacht van een half ghemet landts byde stede jeghens de kerckmeesters van Sint Jans gheheurt

daer nochtans den zelven pacht bedraecht ix podn parisis by jaere volghende de rekenynghe

van de voroseide kerckmeesters ende de notitie byden greffier danof ghehouden – dus alhier

over de tecortheyt – iij pond parisis

Van ghelycken heeft den zlven inghebrocht voor ontfanck l schele over ee njaer heure vnde

erfve gheseyt tvyfverstraetjen tweclke gheschiet is by abuys overmidts de zelve licht vage

ende ghebrucyt by de ghebeuren – dus alhier de zelve – l schele

An Pieter van Neufville, messagier deser stede ove den coope van fazanten, pretrisen ende

ander wilt, ghepresenteert an eenighe groote heeren tot welvaert vanden stede – xxiiij pond

An Jan van Trecht als schoolmeester vanden sondachschoole zyn pensioen van een ajer

ghevallen den xxijde lauwe 1625 – lx pond parisis

An Jaecques Baert over de leverynghe van xij stoopen wyn tot behouve vanden pater alhier

ghepredict hebbende de woorde godts – den voorleden vastene – xxij pnd ij schele

Betaelt Andries Schoonaert als collecteur vander ommestellynghe ghedaen tne lase vane

ghemeene inzetene deser stede upden xxijde octobris 1624 bedraghende vm viijc lvij pond

xvij schele over zyn sallaris van t’innen der zelve ten advenante van xj schele van elck pondt

grooten bedraecht – ijc lxviij pond viij schele

Xde somme – vjm iiijc lxxiij pond ix schele

Betalynghen van wercken ende reparatien ghedaen ande schipvaert, brugghen, speyen

overdraghen en calchiede ende anders

Page 50: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Betaelt Pieter de Zeghere over tvoeren van twee eecken bullen naer de speye te Coppernolle

– iij pond parisis

An Clais deleZenne over zes daghen ghevrocht thebben itn wechvoeren vanden lande

utghesmeten uten spriet ten oppersen overdraghe – vj pond parisis

Anden zelven Clais ende zynen broeder over thien daeghen ende half werckens int

wechvoeren vanden voorseide lande – x pond x schele

An Jan de Vynck – timmerman – over ghebvrocht te hebben den tyt van zes daeghen int

verlegghen van tslet vanden overdraghe ten reepken – viij pond viij schele

Anden zelven over zyn handtwerck by hem ghedaen den tyt van zeven daeghen ande huyse

ter watermuelen – x pond x schele

An Loys Lhermytte over ghezaecht thebben elf slethoutten tot behouve van tslet ten reepken

– xij pond parisis

Anden zelven Lhermyte over ghelicke zaeghen van slethouten tot behouve als voren – xvj

pond

An Michiel Maes ende Francois Pyl over den coop van eenen almen boom dienende tot

slethoutten vanden oppersten overdraghe – xxvj pond parisis

An Christiaen vande weghe over tverlegghen vande nieuwe caye ende kerckwech van ste.

Bertins – xxxvj pond parisis

An Jan de Vynck ende Guillaume Zomerman timmerkieden over haerlieden handtwerck

den tydt van zeven daeghen int verlegghen van tslet ten oppersten overdraghe – xviij pond iiij

schele

An Clays dele Zenne over vyfdaeghen werckens int upvullen van tvoornoemde slet – v pond

parisis

Anden voornoemde Clays dele Zenne over zyn handtwerck ghedaen ande buuse ter

watemuelen, landen vande houvers ende andersins – xij pond xiij schele parisis

An Pieter Lauwers voerman ove rtmeenen ende voeren van zavele tot behouve vanden caye

ende calchie deser stede – xxxvj pond parisis

Folio 39

An Clays delezenne over tdelfven van eenen dyck langhes tslet ten reepken metgaders het

delfven van de clyte dienende tot upvullen van tzelve slet – vj podn x schele

An Guillaume Zomerman over zyn hadntwerck by hem ghedaen den tyt van twaelf

daaeghen int verlegghen van tvoornoemde slet – xv pond xij schele

An Jaecques de voldere ove de leverynghe van een hondert gleyen tot behoufve vanden

overdraghe ten Reepken – xiij pond parisis

An Jan Keertebaete over tvlechten van een

‘vlech’ upden zolder inden stedehuys ten Reepken met leverynghe van houtte daertoe

dienende

An Jaecques de voldere xv pond iiij schele over ghelycke somme by hem betaelt an Robert

Provoost ende Jehan Pir over tplacken vanden voorseide stedehuyse dus alhier de zelve – xv

pond iiij schele

An Jan Devynck ende Guillaume Zomerman timmerlieden over haerlieden handtwerck

ghedaen den tydt van elck zes daeghen int verlegghen van tslet te Reepken ende anders de

somme van – xvj pond iiij schele

Page 51: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

An Abraham van Hove, coordrayer over de leverynghe van eenen clokcstynck tot behovue

vande clocke in Ste. Bertins kerke – x pond iij schele

An Pieter Lauwers over tvoeren van zavele tot behouve vande calchiede deser stede – viij

pond iij schele

An Jan Devynck timmerman over zyn handtwerck ghedaen itn verlegghen van ’t slet te

Reepken – xj pond iiij schele

An Jan Hubrecht over de leverynghe van twyntich duyst root steen tot behouve vande speye

te Coppernolle ende caye deser stede de somme van – jc lxxij pond

An Charles Leuren over ende uten name van meester Jan Vanderfoosse over den coop van

vyf eecken ghe-employeert inde noodighe wercken deser stede – ijc lvij parisis

An Jaeques vande Wynckele d’oude ove tleveren ende maecken van eenen nieuwen

vierwaghen ende andersins – xxxix pond

An Jaecques Leroy over tleveren van ijc xv voeten plancken ende ander houtten tot maecken

van een nieuwe brugghe idne belstraete – xlvj pond xj schele

Folio 40

An Guillaume Zomerman over tmaecken van een cayken neffens de speye te Coppernolle –

ix pond ij schele

An Jan de Vynck, timmerman, ove tmaecken van eene nieuwe baille upde oppersten

overdracht – iij pond xvj schele

An Adriaen Keertebaete over de leverynghe an achtien voeten latten ende vyf hondert

vyftich banderoen tot behouve van het upperste overdrach deser stede – ix pond xij schele

An Pieter Lauwers over tvoeren van zavele ende straetzant al to behouve vande calchiede

ende ander wercken deser stede – lxiij pond

An Jan de vynck ende Guillaume Zomerman, timmerlieden, over zes daeghen werckens

ande stedeschole – xv pond xij schele

An Anthoine Bureau over de leverynghe van een mande tot behouve vander stede – xviij

schele

An Jacques vande Wynckele de jonghe over de leverynghe van 24 voeten zolderboom ende

een mantelhoudt ten behouve van de schoole – vj pond parisis

An Michiel de Visch over den coop ende leverynghe van vyf eecken bullen tot maecken van

een baillie ende staeken upde nieuwe clachiede opde yperstraete – xxxj pond x schele

An Jan de Meester over de leverynghe van xij plantsoenen ende zeker daeghen werckens

tsameen – xvij pond x schele

An Jan Vaes over de leverynghe van twee hondert vyftich fagooten tot behouve vanden

wachte deser stede metgaders over tvoeren van zeker slethoutten – xl pond

An Chrispiaen vande weghe, calchiemaeckeer over zyn handtwerck int verlegghen vande

caye ende kerckwech van Ste. Bertins – jc xij pond ij schele

An de wedewe van Pieter Temmerman over den coop van lootpennynghen tot behovue

vande hoghe loye deser stede – xxiiij schele

An Gillis de Roode over de leverynghe van een hondert almen facheelen tot behouve van de

wetten – xxiiij pond

An Guillaume Rouseau over de leverynghe van twee cassen, twee rysboomen ende twee

scheen tot behouve van de carrywaghens deser stede – xiij pond Folio 41

An Pieter de werf – stroycdecker over verdeckt thebben een hondert gley anden nieuwen

dobbelen meur vande stedeschole – iiij pond vj schele

An meester Jan vanderFoosse over den coop ende leverynghe van twee abeelen dienende tot

tsaeghen van slethoutten tot behouve van t’overdragh ten Reepken. – xlij pond

An Bertholomeus Bollaert over de leverynghe van een hondert ende acht gleyschooven tot

het decken vanden deobelen meur inde stedeschoole – xiiij pond

Page 52: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

An Anthoine de Witte slotenmaeker over tvermaecken vande muschetten de stede

competerende – xv pond

An Loys Lermyte over tsaeghen van zeven bullen tot het maecken vande burgghe neffens het

upperse overdrach – ix pond

An Clays Dele Zenne ove zyn handtwerck ghedaen ande houvers langhes de schipvaert deser

stede – x pond xvj schele

An Pieter Lauwers, voerman, over tmeenen van zeker houtten, staeken ende andere – xvij

pond

An Jaecques Peltier over tmaecken van een hondert neghenentwyntich bundelen faseelen

ende lxiiij fagooten ghevallen ut de toppelynghe vande stedebomen – iij pond iiij schele

An Jan Christiaen over de coop ende leverynghe van vyfentnegentich bondelen drooghe

almen fasseelen tot behouve van wetten – xxv pond

An Jan Keertebaete ove de leverynghe van thien houppen tot behoude vande speye ter

Coppernolle – xxxvj schele

An Clays Delezenne over tlichten vanden houver ten zyen den spriet ten oppersten

overdraghe – vj pond

An Jan Minne over de leverynghe van zeker yseren boutten tot behouve vande

carroywaghens deser stede – xl schele

An Christiaen Meerlynck over de leverynghe van gley tot behouve van der stede – x pond

iiij schele

An Caerle Jacobs over tbevrechtighen van twee voeren houdts naer de Belbrugghe – xxiiij

schele

An Mahieu Sohier over zyn handtwerck ghedaen int opvullen van twee ghebroken goten

neffens topperse overdrach – vj pond

Folio 42

An Michiel Maes over de leverynghe van twaelf voeten taillen tot behouve vanden huuse

vande vrauws broeders in Sint Jans Cruyce – ix pond

An Caerle Jacobs over tvoeren van zeker houtten – xx schele

An meester Jan Smet hoorlogemaecker over de reparatie by hem ghedaen ant hoorloge

staende upden torren van Ste. Bertins – xij pond

Anden zelve meester Jan in vulle betaynghe vande voornoemde reparatie – xxviij pond

An Philippe Marie over eenen dach ghelevert thebben boomen met twee peerden voor de

stede – vij pond

An Pieter Capelle ende Jooris van Thuyne, metsers, over haerlieden handtwerck ghedaen

an diversche brugghen pyppen als ande voorghevel van de stedeschoole – l pond xij schele

An denzelven ten ghelicke oorsaecke – xxxvj pond

An Michiel Maes over den coop van een eecke tot behouve vande stede – xxij pond

An Allaert Faes over tmeenen van eenen dach zeker houtten voor de stede – vij pond

An Pieter de Werf, stroydecker, over tdecken van hutten dienende totte persoonen

gheinfecteert zynde mette contasieuse ziecte – vij pond xiiij schele

An Christiaen Meerlynck over de leverynghe van zes gheabateerde plantsoenen tot behouve

vande wercken deser stede – iij pond

An Adriaen Keertebaete ove de leverynghe van ijc dobbel banderoen tot behouve vande

bonensche nieuwe hutten – xlviij schele

An Michiel de Visch over den coop ende leverynghe van zes eecken bullen tot behouve

vande nieuwe coutterbrugge de somme van jc xxxij pond

An Jan de Cuupere over de elverynghe van latten ende wischtynghe vanden dubbelen meur

inde stedeschole – xv pond

Page 53: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

An Mahieu de Turck over de leverynghe van zes voeren plackaerde tot behouve vanden

voorseide meur – iiij pond xvj schele

An Anthoine Robillewaert over placken vande voorseide dubbelen meur – wij pond

An Pieter de Werf in vulle betaelynghe van tdecken van den voorseide meur – iij pond

Folio 43

An Pieter Craye over tmaecken van zeker yseren platen dienende tot de rollen van eht

opperste overdracht – vij pond x schele

An Pieter Blocquet over de leverynghe van groote ende cleene teghels tot behouve vande

stedeschole ende den huyse vanden carmelyten – tsameen xxxv pond v schele

An Robert Proventier over de leverynghe van lxv deelen ende half ende elf gheschopte

deelen tot maecken ende repareren van het voornoemde huyseken vande carmelyten – iiijxx

xiij pond ij schele

An Jacques vande Wynckele de jonghe over de leverynghe van houtte gheemplyeert ande

stede schole ende caroywaghens – xij pond x schele

An Loys vande Goosteene over de coop ende leverynghe van vyf hondert abeelen bert ende

lxxv almen reghels tot behouve vanden huyse vande carmelyten – xliij pond vij schele

An Anthoine du Bureau over de leverynghe van wissen dienende tot het decken vande

nieuwe hutten – xxxij schele

An Jaecques Proventier over den coop van een eecke tot behouve vande coutterbrugghe –

xiij pond

An Lodewyck Douway over de leverynghe van thien voeten ende half latten tot behouve

vande hutten – iiij pond parisis

An Jaecques Duboule over vellen van zeker boomen voor de stede – iij pond

An Ghilein Everaert over den coop van eenen reep – xl schele

An Pieter Capelle over de leverynghe van neghen plantsoenen ende vervoeten vanden meur

inde stedeschole – tsaemen viij pond x schele

An Jaecques Peltier over tvellen van twee eecken voor de stede – iij pond

An Abraham van hove – coordedrayer – over de leverynghe an eenen reep tot behouve

vanden uppeersten overdragh – xxiij pond xvj schele

An Jaecques Plucquet de somme van xx pond ij schele over ghelicke somme by hem voor de

stede betaelt dus alhier de zelve xx pond ij schele

An Christiaen Vandeweghe over zyn handtwerck by hem ghedaen int verlegghen van de

caye ende greppe inde Leverstraete – xxiiij pond

Folio 44

An Pieter Lauwers over tmeenen van zavele ende staadtsant tot behouve vande wercken

deser stede – xvij pond

An Pieter Capelle ende Jooris van Thuyne, meester metsers, over haerlieden handtwerck

ghedaen ande noodighe wercken deser stede – xlv pond xiiij schele

An Clays Olivier over de leverynghe van een vyftich gleyschoven tot behouve an het

upperste overdrach – vij pond x schele

An Pieter de Werf, stroydecker, over tverlegghen van vyf hondert gleyen ende leverynghe

van drie duust drie hondert wissen an het voorseide overdracht – tsamen ix pond parisis

Andenvoorseide Pieter over ghelicke verlegghen ende leverynghe van wissen – x pond

Anden zelve ten ghelicke causen – vj pond

An Pieter Cappelle ende Jooris van Thuyne over de leverynghe van jc lxvj voeten zillen

xxxxj saende posten ende vier daeghen werckes ende dat al tot behouve vande stedeschole

ende huuseken van de carmelyten – lvj pond x schele

An Pieter de Fyne als ontfangheree vanden grave van middelburch over den coop van vier

abeelen gheemplyeert inde noodighe wercken deser stede – lxxiij pond xij schele

Page 54: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

An Jan deCynck ende Guilaume Zomerman – timmerlieden – over vyf daeghen werckens int

maecken van een nieuwe stelde, deuren, veisnters ende zolder in het huyseken van onse lieve

vrauwe broeders in Ste. Jans Cruyse – xiij pond

An Clays Delezenne over zyn handtwerk den tyt van achte daeghen ende half ande houvers

ende buusen vande schipbaert – x pond iiij schele

An Jan Lambert over vier daeghen ghedect thebben ande huyse vande stedeschole – vj pond

An Jaecques Floor d’oude over de lverynghe van jc xxv bondelen fasseelen ende ijx

ryshoudt tot behouve van wetten – xlv pond

An Michiel Maes over tmaecken van vier laen zes forketten ende drie stampers alles tot

behouve van het stede

An Gillis de zaeghere over den coop ende leverynghe van een hondert fasseelen tot behouve

vanden wacht deser stede – xix pond

Folio 45

An Dieryck Spetebroot over de leverynghe an twee hondert fagooten tot behouve alsvooren

– xix pond

An Guillaume Ledou, glazemaecker, over de leverynghe van glazeveinsters inde stedeschole

– xxiij pond ij schele

An Ghilein Berquet, slotenmaecker, over de leverynghe van glaseuren dienende tot den

glaseveinsters byde stede ghejoont ande kercke van Ste. Bertins – xxij pond xv schele

An Pieter Dewerf over tdecken van twee hutten dienende tot de personen gheinfecteert zynde

mette contasieuse ziecte – viij pond

An Caerle Jacobs over tvoeren van zeker voeren ghezaecht houdt dienende tot de noodighe

wercken deser stede blyckende by zes billetten – tsaemen ter somme van xij pond x schele

An Clays Delezenne over diversche daeghen by hem voor de stede ghevrocht int wechvoeren

vande aerde vutghesmeten ter zyden den spriet vanden oppersten overdraghe metgaders te

Coppernolle ende andere noodighe wercken vande stede blyckende by vij billetten – tsamen

ter somme van – lxxij pond xvj schele

An Lowy Lermyte over tsaeghen van plancken, caypillen, posten, festhoutten ende andere

dienende tot maecken vande coutterbrugghe ende meer ander noodighe wercken vande stde

blyckende by ix billetten bedraeghende tsamen de somme van – jc lx pond j schele

An Jan de Vynck ende Guillaume Zomerman, timmerlieden, over tmaecken vande nieuwe

brugghe byden overdraghe ten reepken blyckende by vyf billetten tsameen ter somme van

iiijxx pond xvj schele

Ande zelve over haerlieden handtwerck ghedaen ande coutterbrugghe blyckende by drie

billetten bedraeghende tsamen – xxix pond xiiij

Ande zelfe over diversche dacheuren by hemlieden ghedae nzoo ande stedeschole, baillen,

speyen, brugghen ende meer ander noodelycke wercken vander stede blycdkende by xiij

billetten bedraeghende tsamen – jc iiijxx vij pond xvij schele

An Jaecques Leroy over de leverynghe van zeker houdt dienende tot maecken van een

stalagie upen torren van Ste. Bertins omme toorlogie aldaer te vermaecken met zyn

handtwerck – tsaemen ix pond xix schele

An Jaecques Floor over de leverynghe van een vyftich fagooten tot behouve van wetten in

haerlieden wetcamere – v pond

Folio 46

An Anthone Loovelde over den coop ende leverynghe an een hondert zeventachtich gleyen

tot behouve vande hutten diende tot de personen gheinfecteert met contasieuse ziecte de

somme van – xxviij pond

An Clays Beke over de leverynghe van eenhondert gleyschoven gheemplyoeert als vooren –

xv pond

Page 55: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

An Jooris van Thuyne ende Pieter Cappelle, meester metsenaers, over hunlieden

handtwerck ghedaen int maecken van een nieuwe brugghe idne meessenstraete – ’t

vemaecken vande brugghe te Coppernolle ende andere tsamen de somme van lvij pnd xvj

schele

An Jan Keertebaete over de leverynghe van twyntich bondelen vlichthoudt tot behouve

vande bovenschreven hutten – xx pond

An Pieter Diedeman over de leverynghe van dertich voeten zillen, gheemployeert int

maecken van tafstopsel inde vierschaere deser stede - vj pond

An Gillis Save, voerman over tvoeren van diversche voeten zavele tot behouve vande

nooidghe wercken ende reparatien deser stede – x pond

An Chrispiaen deVynck over de leverynghe van 46 voeten zillen tot het maecken van eeenen

nieuwen meur inde stedeschole – vj pond xviij schele

An Pieter ende Jaspar van Caysele, timmerlieden, up rekenynghe an haerlieden handtwerck

int maecken vande nieuwe hoochbrugghe – xl pond

Ande zelve up rekenynghe als vooren – xxiiij pond

An Francois Widoot, SimphorienDeradt ende Jacob Willems ove ’t bevestighen van

zzeker houtten tot de voorseide hooghbrugghe – xij pond

An Jan Devynck ende Guillaume Zomerman, timmerlieden over diversche daeghen

handtwerck by hemlieden ghedaen ande buuyse neeffens de speye, brugghen, schole ende

andere noodelycke wercken ende reaparatien vander stede blyckende by vj billetten vande

refectiemeesters deser sede – tsamen ter somme van – iiijxx pond iij schele

An Gillis Save, voerman, over tbevrechtighen van zeker houtten naer de hoochbrugghe

metgaders zavele tot oorboir vande wercken deser stede par twee billetten tsamen – xx pond

xij schele

An Meester Jan Vanderfoosse over den coop van twee eecken gheemployeert ande

brugghen ten uppersten overdraghe ende couttere de somme van jc lxxvj pond

Anden coster van Ste. Bertins tgonne hem behoufde omme te gaene naer Ypre omme aldaer

te coopen cooperdraet tot behouve van thoorlogie staende upden toren van Ste. Bertins

bedraeght – iiij pond iiij schele

Folio 47

An Jonckvrauwe Anna Gommes over de ncoop van drie eeckenboomen gheemployeert ande

noodighe wercken deser stede de somme van lviij pond

An Robert Duflocq over de leverynghe van jc iiijxx voeten almen reghels tot oorboir vant

huyseken vande carmelyten – viiij pond

Anden zelve over de leverynghe van een hondert almen fasseelen tot behouve vanden wet in

haerlieden wetcamere – xxvj pond

An Jacob Plucquet in vulle betalynghe vande leverynghe van 1493 lysten, anckers ende

caypyllen – 1123 voeten plancken 182 caynaeghels ende ander noodtzaeckelike dienende tot

macken van 163 voeten cayinghe anden nedersten sluys te vestgens tsaemen by rekenynghe

byde voorgaende refectiemeesters gedaen de saomme van – ijc lxxviij pond

An Michiel Moiver over tbevrechtighen van zeker voeren houdt van deser stede naer de

hoochbrugghe – xviij pond

An Jan de Meester over de leverynghe van gley tot behouve vande speye ende overdrach te

Coppernolle, latten, wissen ende banderoen metgaders een vyftich dacheuren betaelt byden

voornoemde meester in verwaesen vande vaert ende andersins tsaemen iiijxx xiiij pond

Xiijde somme iijm ixc xxxviij pond xiij schele vj deniers

Page 56: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Folio 48

Ander betalynghen ghedaen van theerynghe van soldaeten ende anders ten diversche upsiene

gheschiet ghedeurende tjaer deser rekenynghe

Betaelt Nicolais Heyerman over de theerynghe tzynen huyse ghedaen by diversche capiteinen,

leiutenanten, sergeanten ende soldaeten alhier logerende, passerende ende repasserende

blyckende by viij billetn bedraecht tsaemen – iijx xlvij pond xix schele

Ande wedewe van jaecues Vasseur over ghelycke theerynghe van chefven ende soldaeten

thaeren huyse ghdaen blyckende by xxix billetten vutbrynghende tsamen ter somme van – vc

xxxiiij pond viij schele

An Baptist vander Kynderen ove dierghelick theerynghe van soldaeten blyckende by lxxij

billetten bedonghen tsamen ter somme van jxiiijxx xvj pond xvj schele

An Caerle Staes over de theerynghe tzynen huyse ghedaen alsvooren blyckende by lij billetten

vutbrynghende tsamen – ijc liij pond xvj schele

An Pieter Rouvroy over ghelycke theerynghe tzynen huyse ghedaen by soldaeten blyckende

by xj billetten bedraghende tsamen – lxv pond xij schele

An Claes Michiel ter cause als vooren blyckende by vj billetten bedraeghende tsamen ter

somme van – xxxiij pond xvj schele

An Caerle van Damme over de theerynghe tzynen huyse ghedaen by thien soldaeten vande

copagnie anden capitien Henin alhier vernacht hebbende – xv pond parisis

An Jan van Damme over ghelicke therynghe van thien soldaeten vande voornoedme

compagnie – xv pond

An Dieryck Hallynck over ghelicke logement – vj pond

An Noel Collet over ghelicke logement – xvj pond xvj schele

An Jodioen Weert in St. Jooris over de theerynghe van soldaeten alsvooren par twe e billeten

– xviij pond

An Jaecques Baert ter cause vande theerynghe dhedaen by xxix perderuyteen i ndivershe

heerberghen ghelogier hebbende wesende vande bende van ordonnantie vande grave van

Bossu danof den voorseide Baert tbroodt vercreghen heeft – bedraecht iiijxx j pond iij schele

Xijde somme – jm vc iiijxx iiij pond vij schele

Andere mysen ende betalynghen extraordinaire

Page 57: Stadsrekening 1624 1625 · Het is in mei 1624 dat de Nieu Nederlandt, een schip gecharterd door de West-Indische Compagnie, bij het eiland Manhattan komt. Aan boord zijn er een dertigtal

Over den ontfanck extraordinaire hier vooren tot den ordinairen ghevoucht ende oock de

distributie vande pennynghe daraf procedeurende inde voorgaende mysen begrepen – de

somme van lij pond

Over tschryfven ende dobbleren vande zelve rekenynghe extraordinaire – xij pond

Over trecht vande auditeuren vande zelve rekenynghe ende in ghetaele van x – xij pond

Anden greffier ter cause van tappostilleren ende sluyten van dese rekeninghe – viij pond

Anden zelven greffier deser stede over tstellen van alle dinstructien vande processen de stede

raeckende hanghende inden raedt van mechelen ende Vlaenderen ghesonden ande advocaten

ende procureurs wesende ten pensioene deser stede met ander diensten ende vacatien danof

dependerende – xxiij pond

Anden voorgaenden tresorier doender deser als hebbende meer betaelt dan ontfanghen

blcykende by tslot van zyne rekeneynghe ghedaen upen xvijden octobris xvjc xxiiij de somme

van – vijc liij pond ij deniers

Xiijde somme – viijc lxix pond ij deniers

Totale somme van de voorseide betaelinghe bedraecht – xix m iijc ij pond ix schel ij deniers

Ende den ontfanck hier vooren xix m jx xl pond vij schele xix deniers

Dus meer betaelt dan tonfaen – jc lxij pond iiij deniers

Ghehoort, gheexamineert ende ghesloten by sire Charles d’Ursele, proost inde naeme vande

heere – dheers Andries Marsille, bailliu, Guillaume Rouvroy, burghmeester, Loys vande

Goosteene, schepene, Pieter vanden Peerboome, Guillaume Floor, raeden, Andries

Rebaut ende Jan Denys, notable

den xvijde octobris vjc xxv opden protestatie ghecostumeert.