Stads- en Wijkmonitor 2009 deelrapportage N-Centrum€¦ · herinrichting Plein ’44. Benedenstad...

Stads- en Wijkmonitor 2009

Deel Wijk

afdeling Onderzoek en Statistiek (O&S)

DWS

gemeente Nijmegen

Voorwoord

Om de twee jaar geeft de afdeling Onderzoek en Statistiek (O&S) met de Stads- en Wijkmonitor een beeld van de staat van de stad en de wijken. Op welke punten zijn er opvallende ontwikkelingen? Wat gaat er goed en wat zijn minpunten? In de monitor vatten we alle informatie, die O&S in de afgelopen periode over de stad, deelgebieden, deelgroepen en beleidsthema’s verzameld heeft, samen. Ook leggen we verbindingen tussen verschillende onderzoeksuitkomsten.

De Stads- en Wijkmonitor bestaat uit een ‘deel Stad’ met 17 themateksten en een ‘deel Wijk’ met 9 teksten over de afzonderlijke stadsdelen en de wijken daarbinnen. Op basis van deze teksten is een samenvattende analyse geschreven. Deze is als boekwerk uitgegeven (Stads- en Wijkmonitor 2009). In het boekwerk is ook een toelichting op de totstandkoming van de monitor opgenomen.

Hieronder vindt u een bundeling van de 9 teksten van ‘deel Wijk’, inclusief een toelichting op de in de teksten opgenomen tabellen en indicatoren.

Nijmegen‐Centrum

O&S Gemeente Nijmegen, november 2009 1

Nijmegen‐Centrum

I .SAMENVATTEND BEELD NIJMEGEN ‐

CENTRUM

De woonfunctie in de wijken Benedenstad en

Stadscentrum ontwikkelt zich met opvallende

nieuwbouw. Deze bijzondere, binnenstedelijke

woonomgeving heeft allerlei voordelen, maar er zijn ook

bedreigingen voor het woonmilieu. In Stadscentrum is het

veiligheidsgevoel verslechterd

Nijmegen‐Centrum

Wijken Oppervlakte (ha) Woningen Inwoners

Benedenstad 54 1416 2736

Stadscentrum 75 2909 6782

Woongebied met belangrijke voor‐ en

nadelen De woonfunctie in Nijmegen‐Centrum is de

afgelopen jaren belangrijker geworden. Er is veel

geïnvesteerd in nieuwbouwcomplexen en openbare

ruimte. We zien ook een toename van het aantal

inwoners. Enerzijds gaat het hier om een

aantrekkelijk woongebied met uitstekende

voorzieningen. Anderzijds is de grote

multifunctionaliteit soms ook een bedreiging voor

het woonmilieu en kunnen verkeers‐ en

uitgaansoverlast spelen.

De openbare ruimte is volgens bewoners goed in

orde, waarbij overigens de waardering voor

groenvoorzieningen is verslechterd. Na het

kernwinkelgebied is de openbare ruimte in de

Ringstraten recentelijk vernieuwd. De situatie rond

criminaliteit en veiligheid blijft een aandachtspunt

in dit stadsdeel, al zijn er volgens bewoners vooral

in Benedenstad wel duidelijk verbeteringen te

melden.

Benedenstad: positieve tendenzen Hoewel wat meer inwoners van Benedenstad hun

buurt achteruit vinden gaan blijft de wijk hoog

gewaardeerd. De waardering van de

woonomgeving ontwikkelt zich bovendien positief

op zaken als verloedering, openbare ruimte en

openbaar vervoer. Aandachtspunt is het

teruggelopen oordeel over voorzieningen voor

jeugd en jongeren. In de Benedenstad bestaat een

behoorlijke sociale cohesie, waarbij opvalt dat steeds

meer mensen zich er verantwoordelijk voelen voor

de eigen buurt. Bovendien is het veiligheidsgevoel

opnieuw verbeterd, een langjarige trend.

Stadscentrum gaat als woonbuurt vooruit Steeds meer inwoners van de wijk Stadscentrum

zien verbeteringen in hun buurt. Ook hier wordt de

woonomgeving hoog gewaardeerd. Ondanks dat er

volgens bewoners veel wordt vernield is men

tevreden over de schone en hele openbare ruimte.

De eerder genoemde voor‐ en nadelen van het

wonen in het stadscentrum spelen hier volop. Het

sociaal klimaat in de wijk Stadscentrum kenmerkt

zich door een in vergelijking met andere stadsdelen

beperkte saamhorigheid en ‐ onderlinge omgang

van inwoners. Wel laat deze wijk duidelijk

verbeterde scores zien op het terrein van de

verantwoordelijkheid voor ‐, en gehechtheid aan de

eigen buurt. In deze wijk is het veiligheidsgevoel

vergeleken met 2007 verslechterd.

Nijmegen‐Centrum


I I .RUIMTELI JKE OPBOUW NIJMEGEN ‐

CENTRUM

Het centrum van Nijmegen heeft de afgelopen

periode een behoorlijke facelift gehad, gericht op

wonen, winkelen en recreëren. In de wijk

Stadscentrum ligt het kernwinkelgebied, gewoond

wordt er boven winkels en in etagewoningen. In de

wijk Benedenstad vinden we zowel historische als

nieuwere koop‐ en huurwoningen. Hier heeft in de

jaren ’70 van de vorige eeuw herbouw en renovatie

plaatsgevonden. Ook het stationsgebied behoort tot

het stadsdeel Nijmegen‐Centrum.

Stadscentrum In ca. 2000 jaar tijd heeft het centrum zich

ontwikkeld op de stuwwal aan de zuidoever van de

rivier de Waal. Er zijn twee deelgebieden te

onderscheiden: het wederopbouwgebied en de 19e

eeuwse gordel. In 1944 vaagde het

vergissingsbombardement een groot deel van het

stadscentrum weg. De wederopbouw heeft de stad

voorzien van een modern hart. De 19e eeuwse

gordel kenmerkt zich als stadsuitbreiding uit het

begin van de 20e eeuw door de dichte bebouwing en

door klassieke indeling van de openbare ruimte.

Centrum 2000 was geruime tijd het innoverende

scenario voor de binnenstad, met hoge ambities. Het

heroveren van ruimte voor de voetganger was een

belangrijk vertrekpunt bij herinrichtingsplannen

voor het openbare gebied. Het winkelcircuit is via

een reeks van ingrepen grondig gewijzigd. Er is

gekozen voor een multifunctionele en zoveel

mogelijk obstakelvrije inrichting. Met roadbarriers

wordt het voetgangersgebied beheerst.

Het Stadscentrum kent een hoge concentratie

bezoekaantrekkende functies. De openbare ruimte

functioneert daarom ook als een ontmoetingsplaats

voor mensen die er vanwege verschillende doelen

verblijven. Denk hierbij aan winkels, de markt,

evenementen, horecavoorzieningen en culturele

voorzieningen. De afgelopen jaren is in het gebied

door verschillende partijen fors geïnvesteerd, en zijn

diverse bijzondere projecten gerealiseerd zoals de

Marikenstraat en Moenenstraat. De komende jaren

zullen meerdere projecten volgen zoals de

herinrichting Plein ’44.

Benedenstad De Benedenstad ligt ingeklemd tussen de Waal en

het winkel‐ en uitgaanscentrum van Nijmegen, en

vormt een Beschermd Stadsgezicht. Na jarenlang

verval en sloop is de Benedenstad tussen 1979 en

1985 herbouwd op basis van de oorspronkelijke

stedenbouwkundige structuur. Meer dan driekwart

van de woningen in de wijk is gebouwd na 1976. Bij

de herontwikkeling zijn oude stratenpatronen en

rooilijnen toegepast. De Benedenstad heeft een vrij

stenig karakter, binnenterreinen zijn er vooral voor

bewonersparkeren maar zorgen ook voor enig groen

en wat speelmogelijkheden. Belangrijk was de

aanleg van de Waalkade eind jaren ’80 van de vorig

eeuw, nog altijd een toeristentrekker en

uitgaansgebied.

Nijmegen‐Centrum


I I I .BEVOLKING NIJMEGEN ‐CENTRUM

Belangrijk als woongebied, toename 65

plussers in Benedenstad De betekenis van Nijmegen‐Centrum als

woongebied is groter geworden. In vijf jaar is het

aantal inwoners met ruim 300 gestegen tot 9.518

personen. De groei zit vooral in nieuwe

wooncomplexen als Scholenhof/Josephhof, of van

Schevichavenstraat en in ‘wonen boven winkels’.

Zoals in veel binnensteden wonen er veel studenten

en alleenstaanden, en weinig gezinnen met

kinderen. Het percentage kinderen onder 14 jaar is

slechts 4% ten opzichte van 15% voor Nijmegen

gemiddeld. Met name de wijk Stadscentrum kent

met 3% weinig jeugdige bewoners. In de

Benedenstad wonen meer kinderen (8%).

Als geheel ligt het aandeel ouderen

ondergemiddeld, maar in de Benedenstad is het

aandeel 65+ers in vijf jaar gestegen tot bijna het

stedelijk gemiddelde (12% versus 13%). Het aandeel

niet‐westers allochtone inwoners in Nijmegen‐

Centrum blijft met 6% aanzienlijk achter op het

Nijmeegse gemiddelde (12%). Het aantal niet‐

westerse allochtonen is in de afgelopen vijf jaar in de

Benedenstad met 1% afgenomen (tot 6%) en in het

Stadscentrum gelijk gebleven.

12

6

6

6

12

6

7

6

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Centrum

Benedens tad

Stads centrum

2009 2004

illustratie 1 percentage niet‐westerse allochtonen

Relatief hoog onderwijsniveau

basisschoolleerlingen Leerlingen uit Nijmegen‐Centrum hebben nog altijd

een hoger onderwijsniveau dan gemiddeld:

gunstiger startkansen, bovengemiddelde scores op

Citoscores en schooladviezen. Wel is er een toename

van groep 8 leerlingen met een “laag” schooladvies

in de Benedenstad.

In dit stadsdeel gaan wat meer kinderen dan

gemiddeld naar een verderweg gelegen basisschool.

In Nijmegen is het percentage kinderen dat niet naar

het dichtstbijzijnde basisschool gaat 30%, in dit

stadsdeel 36%. In de wijk Stadscentrum speelt dit

zelfs nog wat sterker.

Gemiddelde sociaal‐economische status Het aandeel mensen dat een uitkering ontvangt uit

de Wet Werk en Bijstand (WWB) is in de

Benedenstad bovengemiddeld. Ook wonen er

relatief veel mensen die werken in het kader van

gesubsidieerde werktrajecten. De sociaal‐

economische status is hier gemiddeld, waarbij de

hoogste welstandsklasse wat minder voorkomt. In

de wijk Stadscentrum is de situatie wat gunstiger.

Echt lage welstandsklassen komen in Nijmegen‐

Centrum nauwelijks voor, maar het aandeel lage

inkomens en uitkeringsgerechtigden is hier toch

bovengemiddeld.

6

9

35

19

26

16

29

46

35

50

13

21

19

21

17

12

12

12

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nijmegen

N-Centrum

Benedens tad

Stads centrum

W5 (laags te ) W4 W3 W2 W1 (ho o gs te )

illustratie 2 sociaal economische status van inwoners (5

welstandsklassen o.b.v. inkomen, opleiding en eigen

woningbezit)

Inwoners wijk Stadscentrum relatief gezond Op het vlak van gezondheid en zorg wijzen recente

gegevens uit dat men zich vooral in de wijk

Stadscentrum gezonder voelt dan gemiddeld in

Nijmegen (89% voor Stadscentrum tegenover 80%

gemiddeld voor Nijmegen). In de Benedenstad ligt

het percentage mensen dat zich gezond voelt

duidelijk lager (74%).

De bewoners in de wijk Stadscentrum zijn minder

vaak cliënt bij maatschappelijk werk of GGZ en

bezoeken relatief weinig ziekenhuis en huisarts. In

de Benedenstad is het aandeel bewoners dat cliënt is

bij maatschappelijk werk of GGZ vergelijkbaar met

het stedelijk gemiddelde.

Nijmegen‐Centrum


Opnieuw weinig signalen over problemen

achter de voordeur Uit toelichtingen van professionals en

bewonersorganisaties ontstaat het beeld dat de

zogenaamde ‘problematiek achter de voordeur’ niet

op grote schaal speelt in Nijmegen‐Centrum, onder

meer vanwege de aanwezigheid van hoger

opgeleide bewoners, waaronder veel huurders en

studenten. Wel zijn er incidentele problemen op het

vlak van huiselijk geweld, drugs‐ en

alcoholproblematiek en sociaal isolement. Door de

aanwezigheid van veel ouderen in de Benedenstad

speelt hier soms sociaal isolement, en ook de fysieke

toegankelijkheid van openbare ruimte en woningen

wordt als aandachtspunt genoemd. In 2007 is er

voor gewaarschuwd dat problemen op

huishoudensniveau hier meer dan in andere

stadsdelen ook echt achter de voordeur kunnen

blijven.

IV .NIJMEGEN ‐CENTRUM ALS

WOONOMGEVING

Bijzonder woongebied Zoals gezegd is de woonfunctie in het stadscentrum

belangrijker geworden. Aan het woningbestand in

Nijmegen‐Centrum zijn in de periode 2007‐2008 per

saldo 200 woningen toegevoegd, vooral door

nieuwbouw en woningsplitsingen. Met gemiddeld €

221.000 is de WOZ‐waarde van zelfstandige

woningen in het stadsdeel nagenoeg gelijk aan het

stedelijk gemiddelde. De waarde van woningen in

de Benedenstad ligt gemiddeld wat lager (€ 203.000).

Wonen in een binnenstad heeft veel te bieden, maar

er is ook een keerzijde. De bestaande dynamiek en

plannen rond bewinkeling, bedrijvigheid, verkeer en

vervoer in het centrum is vaak bedreigend voor de

woonfuncties, zo is door bewonersorganisaties

aangegeven. Vooral jonge gezinnen met kinderen

hebben het in het centrum niet altijd makkelijk op

het gebied van wonen, veiligheid en buitenruimte.

Zo is er bijvoorbeeld overlast en van

uitgaanspubliek (lawaai, foutparkeren, vernieling

geveltuintjes). En hoewel niet op grote schaal wordt

ook wel melding gemaakt van prostitutie en junks.

Door wijkprofessionals en bewonersorganisaties is

de bescheiden vergroening van het centrum (o.m.

onder de noemer ʺGroene Allureʺ) als positief

ervaren, hoewel bewoners minder tevreden zijn

over het groen. Tegelijkertijd wijst men er op dat de

omgeving van Plein ‘44 verloedert (openbare

ruimte, panden). Aangegeven is dat een snellere

ontwikkeling noodzaak is ten behoeve van de

leefbaarheid.

Schone en hele openbare ruimte In de binnenstad is er sprake van een intensief

gebruik van de openbare ruimte. Het aantal

meldingen en klachten bij de Bel‐ en Herstellijn is

voor Nijmegen‐Centrum is dan ook duidelijk hoger

dan gemiddeld in de Nijmeegse wijken, vooral in de

Benedenstad. In 2007 is nog aangegeven dat het

aantal klachten flink was afgenomen, inmiddels is

het in beide wijken juist behoorlijk toegenomen.

Toch is, net als twee jaar geleden, de verloedering

die ervaren wordt in de Benedenstad en

Stadscentrum verder afgenomen. De schaalscore

hiervoor, samengesteld uit vragen over bekladding,

vernieling, rommel en hondenpoep, is nog wat

minder gunstig dan voor Nijmegen als geheel, maar

laat na 2001 behoorlijke vooruitgang zien. In de

Benedenstad is zelfs sprake van een aanmerkelijke

verbetering.

Het schoonhouden van het centrum wordt door

bewoners gewaardeerd. Ruim 82% vindt de eigen

buurt schoon (Nijmegen: 80%), een duidelijke

verbetering die na 2003 is ingezet. In de

Benedenstad ligt het percentage nog wat hoger. Als

het gaat om vernielingen is er een minder gunstig

beeld, ruim 23% van de inwoners van de wijk

Nijmegen‐Centrum


Stadscentrum geeft aan dat er in de buurt veel

wordt vernield, in de Benedenstad is de situatie veel

gunstiger (15,6%). Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties zien geen grote problemen

qua beheer en onderhoud binnen Nijmegen‐

Centrum. Er bestaat een systeem van intensieve

reiniging door de DAR. Ondanks deze aanpak blijft

overlast van zwerfvuil (achtergelaten door

bezoekers, uitgaanspubliek en hangjongeren)

volgens hen een aandachtspunt, zowel in het

winkelgebied als in de Benedenstad.

3,6

3,8

3,8

3,8

3,7

4,0

4,3

3,9

0 1 2 3 4 5 6

Nijmegen

N-Centrum

Benedens tad

Stads centrum

2009 2007

illustratie 3 schaalscore verloedering

Tegenover de afname van ervaren verloedering

staat een verslechterd beeld van het groen in

Nijmegen‐Centrum bij bewoners. Dit ondanks het

eerder genoemde vergroeningsproject. Zowel in de

Benedenstad als in Stadscentrum is het percentage

bewoners dat tevreden is over het groen

teruggelopen tot aanzienlijk onder het Nijmeegs

gemiddelde.

Het percentage mensen dat geluids‐ en (in mindere

mate) stankoverlast ondervindt is in beide wijken

aanzienlijk hoger dan het Nijmeegs gemiddelde. In

beide wijken wordt vooral geluidsoverlast ervaren.

Belangrijke bronnen daarvoor zijn wegverkeer,

horeca(bezoekers), bouwwerkzaamheden en buren.

Stank is vooral gerelateerd aan wegverkeer.

Overlast van verkeer Inwoners van Nijmegen‐Centrum geven vaak aan

verkeersoverlast te ervaren. Het gaat dan

bijvoorbeeld om rijgedrag, aanrijdingen of overlast

van parkeren, stank of geluid. Parkeren is in beide

wijken (sterk) bovengemiddeld genoemd als aan te

pakken probleem in de buurt. Vooral vanuit de wijk

Stadscentrum worden veel meldingen over

parkeeroverlast gedaan, bijna vier keer het

gemiddelde. Het aantal meldingen vanuit deze

buurt is daarbij de afgelopen jaren licht gestegen.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties noemen

ook nog altijd parkeeroverlast als aandachtspunt.

Vaak gaat het dan om de Benedenstad, onder meer

in de avonduren. Ook laden en lossen draagt

volgens hen bij aan de parkeerproblematiek.

De bewoners van beide wijken hebben goede

mogelijkheden qua openbaar vervoer. De

tevredenheid is de afgelopen twee jaar verder

gestegen (nu 91% tevreden) en is de hoogste in

Nijmegen.

Tevredenheid over voorzieningen voor jeugd

en jongeren afgenomen In het centrum zijn er natuurlijk veel

ontmoetingsmogelijkheden voor jongeren. De

waardering voor jongerenvoorzieningen is nog altijd

bovengemiddeld, maar wel aanzienlijk afgenomen.

Vooral in de Benedenstad is de score teruggelopen.

Ook speelmogelijkheden voor kinderen worden

(opnieuw) lager gewaardeerd dan twee jaar geleden.

In het Stadscentrum is slechts 34% van de bewoners

tevreden met de speelmogelijkheden voor kinderen.

In de Benedenstad ligt de tevredenheid met 64% ook

lager dan het Nijmeegs gemiddelde (74%) en er is

opnieuw een afname te zien vergeleken met twee

jaar geleden.

Goede voorzieningen dagelijkse

boodschappen Gemiddeld is 92% van de bewoners van de wijk

Nijmegen‐Centrum tevreden over de winkels voor

dagelijkse boodschappen. Dit cijfer is

bovengemiddeld en laat bovendien een stijging zien

van 2% t.o.v. 2007. Qua ruimtelijke spreiding van

supermarkten is het centrum dan ook goed

verzorgd. In de Benedenstad zijn de woningen

gemiddeld circa 270 m. van de (grote) supermarkt

verwijderd, in Stadscentrum is dat slechts circa 220

m. Ook de gemiddelde afstand tot de

dichtstbijzijnde apotheek, vanuit woningen waar 65

plussers woonachtig zijn, is gunstig.

417

238

272

221

0 200 400 600 800 1000 1200

Nijmegen

N-Centrum

Benedens tad

Stads centrum

illustratie 4 gemiddelde afstand tot (grotere) supermarkt

Nijmegen‐Centrum


Belangrijke werkfunctie, ook veel

bedrijvigheid aan huis Nijmegen‐Centrum kent uiteraard een hoog aantal

arbeidsplaatsen, met de grootste concentratie in

Stadscentrum. De afgelopen jaren is dit aantal

behoorlijk toegenomen. Vooral de detailhandel en

horeca dragen bij aan de groei. Het stadsdeel

Nijmegen‐Centrum kent het hoogste aantal

combinaties van wonen en werken op een adres: dit

is aan de orde bij 11% van de woningen. Vooral in

Stadscentrum is er sprake van deze combinatie

(bijna 13% van de adressen) maar ook in de

Benedenstad wordt veel aan huis gewerkt (7,5%)

V.SOCIAAL KLIMAAT NIJMEGEN ‐

CENTRUM

Sociale cohesie in Stadscentrum verbeterd Al eerder is in de Wijkmonitor beschreven dat de

sociale cohesie in de wijk Stadscentrum beperkt is.

De relatie werd gelegd met de hoge doorstroming

van bewoners en met de oververtegenwoordiging

van alleenstaanden en studenten. In de Benedenstad

is er veel meer onderlinge betrokkenheid. Dit beeld

kan op basis van de enquêteresultaten worden

bevestigd, maar er zijn ook duidelijke verbeteringen

in Stadscentrum zichtbaar.

Als het gaat om sociale contacten en goed voor

zichzelf kunnen zorgen is er geen verschil met de

stedelijke uitkomsten: 87% van de bewoners in

Nijmegen‐Centrum zegt bijvoorbeeld voldoende

sociale contacten te hebben. Het percentage

vrijwilligers is gestegen en wijkt nauwelijks af van

het Nijmeegs gemiddelde.

In beide wijken zijn meer mensen zich

verantwoordelijk voor de buurt gaan voelen. Wel is

de deelname aan buurtactiviteiten relatief laag. Ook

loopt de waardering voor sociale kwaliteit vooral in

Stadscentrum nog altijd achter, de saamhorigheid en

onderlinge omgang zijn minder dan gemiddeld.

Het percentage bewoners dat zich gehecht voelt aan

de buurt ligt in de Benedenstad met 78% ruim

boven het Nijmeegs gemiddelde (67%). Het

Stadscentrum laat opnieuw een stijging zien van het

aandeel bewoners dat zich gehecht aan de buurt

voelt, het percentage komt met 65% inmiddels in de

buurt het Nijmeegs gemiddelde. Een relatief laag

aandeel van 3,9% bezoekt regelmatig een

wijkcentrum in de eigen of aangrenzende buurt. In

2007 is aangegeven dat de bewoners van het

Stadscentrum waarschijnlijk andere bezigheden en

andere sociale patronen hebben, waardoor er

minder behoefte is aan contact met buurtbewoners.

6,3

5,4

6,0

5,2

6,2

5,5

6,2

5,2

4 5 6 7 8

Nijmegen

N-Centrum

Benedens tad

Stads centrum

2009 2007

illustratie 5 schaalscore sociale kwaliteit

Nijmegen‐Centrum


Bewoners van het stadscentrum zijn al geruime tijd

niet zo positief over de omgang met ‐ en overlast

van (bezoekende) jongeren. Ook de wijze waarop

jongeren zich onderling verhouden laat volgens hen

vaak te wensen over. De schaalscore houding

jongeren is in dit stadsdeel het minst gunstig.

Positief oordeel samenleven etnische groepen Het aantal niet‐westerse allochtone bewoners in

Nijmegen‐Centrum is relatief laag. Toch geeft een

relatief hoog percentage aan regelmatig contact te

hebben met mensen die van oorsprong uit een ander

land komen, of die een andere cultuur hebben dan

de eigen cultuur: ruim 61%. Het aantal bewoners dat

een positief oordeel heeft over de verhoudingen in

de buurt tussen allochtonen en autochtonen ligt in

Nijmegen‐Centrum net als eerdere jaren relatief

hoog (64%), en is opnieuw wat gestegen. In de

Benedenstad is dit percentage met 7% behoorlijk

gestegen, naar 70% (Nijmegen: 58%).

58

64

70

62

52

62

63

62

30 40 50 60 70 80 90

Nijmegen

N-Centrum

Benedens tad

Stads centrum

2009 2007

illustratie 6 percentage inwoners dat samenleven etnische

groepen goed vindt gaan

Hoge deelname aan sport en cultuur Het aanzienlijke aandeel cursisten in de

kunsteducatie valt op, vooral vanuit de

Benedenstad. De Lindenberg is natuurlijk zeer nabij.

Het aantal inwoners met een

bibliotheekabonnement is juist aan de lage kant,

vooral in de wijk Stadscentrum. Bewoners uit

Centrum zijn actieve sporters, zo is het aandeel

wekelijkse sporters vergeleken met twee jaar

geleden duidelijk toegenomen. Het percentage

vrijwilligers in sport geeft geen voor Nijmegen

afwijkend beeld. Al met al is de participatie in kunst

en sport hoog te noemen.

Gevoel van onveiligheid in Benedenstad

verder afgenomen De veiligheidssituatie wordt door bewoners nog

altijd als minder prettig beleefd. Dat zien we aan

scores rond dreiging en onveiligheidsgevoelens.

Overlast en veiligheid zijn in beide wijken relatief

vaak genoemd als aan te pakken probleem in de

buurt. Maar er zijn daarentegen zeker ook positieve

ontwikkelingen, waarbij vooral de verbeterde

waarderingen in Benedenstad opvallen.

Het voorkomen in de buurt van bedreigingen,

lastigvallen, geweldsdelicten, drugsoverlast en

tasjesroof laat voor Nijmegen‐Centrum nog altijd

een relatief ongunstig beeld zien. De wijk

Stadscentrum laat op dit punt tussen 2007 en 2009

een negatieve ontwikkeling zien. Daarnaast neemt

hier, in de periode 2004 tot en met 2008, het aantal

aangiften rond agressiedelicten en woninginbraken

af. Maar in vergelijking met het Nijmeegs gemiddels

zijn deze indicaties nog steeds hoog. In de

Benedenstad is sprake van een behoorlijke toename

van het aantal aangiften van inbraak. Gunstig is

daarentegen dat volgens bewoners de

eerdergenoemde delicten (als bedreigingen,

lastigvallen etc.) minder voorkomen.

Het percentage bewoners in de wijk Stadscentrum

dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt is

opgelopen van 32% naar 36%. In de Benedenstad is

daarentegen een aanmerkelijke verbetering te zien.

Hier is inmiddels sprake van een langlopende,

gunstige trend. Het onveiligheidsgevoel in de

Nijmeegse binnenstad is hiermee nog altijd groter

dan gemiddeld in Nijmegen, vooral dus vanwege de

wijk Stadscentrum. Een hoog aandeel van 21% van

de inwoners heeft de indruk dat overlast van

(groepen) jongeren vaak voorkomt. Vooral in de

wijk Stadscentrum is dit veel aangegeven (door

bijna 24%), maar ook de Benedenstad (bijna 14%).

21

32

22

36

22

31

28

32

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Centrum

Benedens tad

Stads centrum

2009 2007

illustratie 7 percentage inwoners dat zich wel eens onveilig voelt

in de buurt

Nijmegen‐Centrum


VI .ALGEMENE OORDELEN NIJMEGEN ‐

CENTRUM

Woonomgeving opnieuw goed gewaardeerd;

vooruitgang in Stadscentrum Het percentage dat de buurt vooruit zag gaan is in

het stadsdeel behoorlijk gestegen, van 18% in 2007

naar 24% in 2009. De stijging zit hoofdzakelijk in de

wijk Stadscentrum (29%, 2007: 20%), want in

Benedenstad zien veel minder mensen vooruitgang

(12 %, 2007: 13%). Hier is het percentage dat de

buurt achteruit vindt gegaan zelfs wat groter (15%),

deze groep is ook licht toegenomen. De

woonomgeving in Stadscentrum krijgt een 7,5 (2007:

7,5), terwijl Benedenstad als buurt hoog is

gewaardeerd met een 7,7 (2007: 7,6).

21

24

12

29

23

18

13

20

0 10 20 30 40 50 60

Nijmegen

N-Centrum

Benedenstad

Stadscentrum

2009 2007

illustratie 8 percentage inwoners dat vindt dat de buurt het

afgelopen jaar vooruit is gegaan

Wijkprofessionals en betrokken bewoners spreken

van een schonere openbare ruimte, die meestal in

goede staat verkeert. Ook de bescheiden

vergroening die is doorgezet (o.a. in het project

ʺGroene Allureʺ) wordt gewaardeerd. Betrokkenen

wijzen op een duidelijke overlastproblematiek waar

bewoners mee te maken blijven houden,

bijvoorbeeld op het gebied van parkeren en

uitgaansoverlast. Daarnaast is aangegeven dat de

omgeving van Plein’44 verloedert. Vanwege (onder

meer) de leefbaarheid wordt snelle ontwikkeling

belangrijk gevonden.

7,5

7,6

7,7

7,5

7,3

7,6

7,6

7,5

6 6,5 7 7,5 8

Nijmegen

N-Centrum

Benedens tad

Stads centrum

2009 2007

illustratie 9 rapportcijfer woonomgeving

Nijmegen‐Centrum


VII .NIJMEGEN ‐CENTRUM IN CI JFERS

bevolking

stad stadsd.

Nijmegen N‐Centrum Benedenstad Stadscentrum

aantal inwoners 161884 9518 2736 6782

ontw. 2004 ‐ 2009 4411 307 ‐135 442

% 0‐14 jr 15 4 8 3

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1 ‐1 ‐3 0

% >64 jr 13 9 12 7

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 2 ‐2

% 1‐ouder gezinnen 7 4 7 2

ontw. 2004 ‐ 2009 0 1 1 0

% niet westerse allochtonen 12 6 6 6

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 ‐1 0

% niet westerse jonge allochtonen 21 16 18 14

ontw. 2004 ‐ 2009 0 1 1 0

inkomen en werk

stad stadsd.


% lage inkomens 44 x 41 50

ontw. 2005 ‐ 2007 1 x 0 4

% WWB 4,1 3,7 5,6 3,0

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1,3 ‐0,5 ‐0,8 ‐0,4

% gesubsidieerde arbeid 0,9 0,9 1,6 0,6

ontw. 2007 ‐ 2008 ‐0,1 0,0 0,1 ‐0,1

% hoogste welstandsklasse (W1) 17 12 12 12

ontw. 2007 ‐ 2009 1 0 2 0

% laagste welstandsklasse (W5) 6 2 9 0

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐1 3 ‐2

gezondheid en zorg

stad stadsd.


% cliënten maatschappelijk werk 1,1 0,8 1,3 0,6

ontw. 2007 ‐ 2008 0,0 0,1 ‐0,1 0,2

% cliënten GGZ 3,4 2,5 3,3 2,2

ontw. 2004 ‐ 2008 0,4 ‐0,5 0,0 ‐0,7

% voelt zich gezond 80 85 74 90

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐4 ‐11 ‐1

% contact huisarts 45 37 43 35

ontw. 2005 ‐ 2009 1 ‐3 ‐7 ‐1

% contact specialist 30 24 28 23

ontw. 2005 ‐ 2009 3 4 5 4

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Centrum


onderwijs

stad stadsd.


% lage startkansen 08/09 18 6 6 x

gemiddelde citoscore 534,9 538,7 538,4 539,9

ontw. 03/06 ‐ 06/09 0,1 ‐0,8 ‐1,2 0,9

% advies <vmbo‐t/havo 38 33 42 25

ontw. 03/06 ‐ 06/09 ‐5 ‐2 9 ‐21

% leerlingen havo/vwo 3e lrjr 50 50 52 43

ontw. 04/06 ‐ 07/09 2 0 1 ‐2

% voorbijlopers 30 34 24 48

ontw. 06/07 ‐ 08/09 0 ‐5 ‐6 ‐6

openbare ruimte

stad stadsd.


% tevredenen groen 75 65 61 67

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐7 ‐10 ‐5

% klachten in verhouding tot woningen 18 24 27 23

ontw. 2006 ‐ 2008 2 4 5 4

schaal verloedering 3,6 3,8 3,8 3,8

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 ‐0,2 ‐0,5 ‐0,1

% buurt schoon 80 82 84 82

ontw. 2007 ‐ 2009 4 7 11 6

% veel vernield 13 21 16 23

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 1 5 ‐1

voorzieningen

stad stadsd.


% tevredenen winkels 88 92 84 95

ontw. 2007 ‐ 2009 1 2 2 1

schaal voorzieningen jongeren 3,8 4,3 3,8 4,4

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 ‐0,8 ‐0,8 ‐1,0

% tevred. speelmogelijkheden kind. 70 44 64 34

ontw. 2007 ‐ 2009 8 ‐1 ‐3 ‐1

gem. afstand supermarkt 2009 (m) 417 238 272 221

gem. afstand apotheek 2009 (m) 457 439 442 438

woningmarkt

stad stadsd.


ontw. aantal woningen 2006 ‐ 2008 944 207 8 199

% laagbouwwoningen 2009 58 13 25 7

% huurwoningen 2009 55 65 86 54

gemiddelde WOZ‐waarde 2009 222600 221400 202900 231700

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Centrum


bedrijvigheid

stad stadsd.


% bedrijfsvestigingen op woningen 12,8 35,6 15,2 45,7

ontw. 2004 ‐ 2008 1,4 0,1 1,0 ‐1,3

% arbeidsplaatsen op bevolking 61,7 160,4 63,1 201,3

ontw. 2004 ‐ 2008 2,5 9,5 10,0 6,2

% combinatie woon/werk 1 adres 7,1 10,9 7,5 12,7

milieu

stad stadsd.


% geluidsoverlast meerdere bronnen 46 67 63 69

% stankoverlast meerdere bronnen 22 26 29 25

huishoudelijk verbruik gas (m3) 1625 1436 1340 1497

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 ‐45 ‐63 ‐57 ‐67

huish. verbruik electriciteit (Kwh) 3123 2952 2630 3145

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 49 24 81 ‐14

verkeer

stad stadsd.


% meldingen parkeeroverlast 1,0 3,9 2,6 4,4

ontw. 2006 ‐ 2008 ‐0,1 0,0 ‐0,7 0,3

schaal ervaren verkeersproblemen 2,6 3,4 3,0 3,5

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 0,2 0,3 0,1

% tevredenen OV 86 94 89 96

ontw. 2007 ‐ 2009 4 1 ‐5 3

sociale contacten

stad stadsd.


% voldoende contacten 85 87 89 86

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 1 9 ‐3

% goed voor zichzelf zorgt 95 96 96 96

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 0 0 ‐1

% in vrijwilligerswerk 30 29 24 30

ontw. 2007 ‐ 2009 3 3 5 1

sociale omgeving

stad stadsd.


% regelmatig bezoek wijkcentrum 9 5 10 3

% verantwoordelijk voor buurt 85 82 89 79

ontw. 2007 ‐ 2009 2 6 9 5

% deelname buurtactiviteiten 31 24 27 23

ontw. 2007 ‐ 2009 2 4 1 6

% gehecht buurt 67 68 78 65

ontw. 2007 ‐ 2009 2 2 3 2

schaal sociale kwaliteit 6,3 5,4 6,0 5,2

ontw. 2007 ‐ 2009 0,1 ‐0,1 ‐0,2 0,0

schaal houding jongeren 6,6 5,8 6,0 5,6

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 0,1 ‐0,2 0,2

wijken

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Centrum


integratie en samenleven

stad stadsd.


% regelmatig contact andere etniciteit 55 61 57 63

ontw. 2007 ‐ 2009 4 3 ‐3 5

% positieve kanten andere etniciteiten 45 47 50 45

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐6 2 ‐10

% negatieve kanten andere etniciteiten 29 22 27 21

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 4 5 5

% verhouding allocht/autocht. goed 58 64 70 62

ontw. 2007 ‐ 2009 6 2 7 0

cultuur

stad stadsd.


% abonnementen bibliotheek 27,5 23,4 30,6 20,5

% bezoek culturele voorstelling ʹ07 61 77 78 77

% bezoek musea ʹ07 54,0 68,0 65,0 70,0

ontw. 2005 ‐ 2007 ‐7 ‐4 3 ‐6

% bezoek bioscoop ʹ07 71,0 88,0 79,0 91,0

ontw. 2005 ‐ 2007 4 5 6 4

% cursisten kunsteducatie 2,5 2,9 4,1 2,4

ontw. 2002 ‐ 2008 0,0 x ‐0,2 ‐0,3

sport

stad stadsd.


% wekelijkse sporters 58 62 56 65

ontw. 2007 ‐ 2009 3 9 14 8

% lid sportclub 23 25 30 23

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 0 9 ‐3

% in vrijwilligerswerk (sport) 6 5 3 6

veiligheid

stad stadsd.


% aangiften agressie 0,9 4,4 2,6 5,1

ontw. 2004 ‐ 2008 0,0 ‐0,4 0,1 ‐0,8

schaal dreiging 0,9 3,2 2,2 3,6

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 0,0 ‐0,8 0,3

% aangiften woninginbraak 1,3 1,6 1,3 1,8

ontw. 2004 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,1 0,7 ‐0,6

schaal vermogensdelicten 3,7 5,0 4,1 5,4

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,3 ‐0,4 ‐1,2 0,0

% onveilig gevoel algemeen 28 33 28 35

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐2 ‐3 ‐2

% onveilig gevoel buurt 21 32 22 36

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 1 ‐6 4

% vaak overlast jongeren 9 21 14 24

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐2 ‐10 1

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Centrum


algemene oordelen

stad stadsd.


% buurt vooruitgegaan 21 24 12 29

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 6 ‐1 9

% buurt achteruitgegaan 12 9 15 6

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐4 1 2 0

schaal evaluatie buurt 7,6 7,8 7,9 7,7

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,2 0,1 0,2

rapportcijfer woonomgeving 7,5 7,6 7,7 7,5

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,0 0,1 0,0

wijken

Nijmegen‐Oost


Nijmegen‐Oost


OOST

Nijmegen‐Oost is voor bewoners een prettige

leefomgeving, zowel in sociaal als fysiek opzicht. Er zijn

wel enkele verschillen tussen de wijken. Zo wijkt

Hengstdal qua bevolkingskenmerken wat af en

vermindert in Altrade de kwaliteit van de openbare

ruimte op sommige plaatsen. Bottendaal plukt nog steeds

de vruchten van stadsvernieuwing en wijkaanpak.

Nijmegen‐Oost


Bottendaal 38 1820 4662

Galgenveld 85 2315 6473

Altrade 75 2577 6153

Hunnerberg 93 1466 3780

Hengstdal 83 3478 7196

Kwakkenberg 160 431 1239

Groenewoud 107 577 3393

Gelijkmatig, gunstig beeld Nijmegen‐Oost is een groot stadsdeel, bestaande uit

zeven wijken. Daarbinnen zijn er verschillen in

bevolkingskenmerken, bijvoorbeeld leeftijd of

huishoudenssamenstelling. Tegelijkertijd is er het

redelijk gelijkmatige, stabiele beeld van een

overwegend “witte wijk” met sociaal‐economisch

gunstige kenmerken. De woonomgeving en het

leefklimaat worden als positief aangemerkt. Het

rapportcijfer voor de woonomgeving ligt in

Nijmegen‐Oost met 7,9 opnieuw bijzonder gunstig

(2007: 7,8). Mensen zijn tevreden over het

voorzieningenaanbod. In zijn algemeenheid ervaart

men wat minder verkeersproblematiek dan twee

jaar geleden, maar parkeerproblemen zijn nog altijd

actueel op bepaalde plaatsen. Het sociaal klimaat

wordt als sterk ervaren. Wijkprofessionals wijzen er

wel op dat bevolkingsgroepen vaak geïsoleerd van

elkaar leven. Jongerenproblematiek is aanwezig,

maar relatief beperkt. De situatie rond criminaliteit

en veiligheid is in Nijmegen‐Oost niet opvallend.

Bottendaal: bijzondere woonomgeving Bottendaal kent een lange geschiedenis van

stadsvernieuwing en wijkaanpak. Op veel fronten

gaat het goed met de wijk, die een sterke identiteit

heeft. Veel kinderen gaan naar de “eigen”

basisschool. Wel zijn er enkele aandachtspunten. Zo

is het aantal klachten over de openbare ruimte

gestegen.

Wijken hoog gewaardeerd De wijken in Nijmegen‐Oost zijn als woongebied

bijzonder geliefd. Woningen kennen hier hoge

verkoopwaarden. Het sociaal‐maatschappelijk

profiel van inwoners van deze wijken is

overwegend sterk. Het voorzieningenniveau in

Hunnerberg en Kwakkenberg blijft in objectieve zin

wat achter. Binnen de drie wijken zijn er relatief veel

klachten over de openbare ruimte. Er zijn kleinere

aandachtspunten in Altrade en Groenewoud.

Binnen Altrade signaleren bewonersorganisaties en

wijkprofessionals dat de openbare ruimte in de zgn.

Schildersbuurt achteruitgaat. Ook laat het

onderhoud aan woningen hier soms te wensen over.

Groenewoud blijft een geliefde wijk, ondanks het

wat mindere voorzieningenniveau en wat meer

klachten over de openbare ruimte. Er wonen veel

ouderen.

Nijmegen‐Oost


Hengstdal: geen negatieve ontwikkelingen Het profiel van Hengstdal wijkt af van dat van

Nijmegen‐Oost als geheel. Het heeft een voor het

stadsdeel hoog aandeel allochtonen, dat overigens

wel onder het stedelijk gemiddelde blijft. De

bevolking vertoont minder gunstige sociaal‐

economische kenmerken. Ook wordt er op

onderwijs‐indicatoren wat lager gescoord. Behalve

het feit dat het aantal klachten over de openbare

ruimte is gestegen zijn er geen aanwijzingen voor

negatieve ontwikkelingen in deze wijk.


OOST

Nijmegen‐Oost is een historisch en gevarieerd

stadsdeel met woningbouw van voor of vlak na

WOII. Onder de bevolking bevinden zich veel

(ex)studenten. Er is op veel plaatsen sprake van een

behoorlijke menging van functies.

Bottendaal Bottendaal is een grotendeels 19de‐eeuwse wijk, met

een hoge bebouwingsdichtheid en vaak kleine

tuinen. Veel woningen zijn inmiddels gerenoveerd.

Door de typische bebouwing, de functiemenging en

de gerealiseerde stadsvernieuwingsprojecten levert

de wijk een sterk gevarieerd beeld op. De Burghardt

van de Berghstraat functioneert als

voorzieningencentrum. In Bottendaal bevinden zich

daarnaast nogal wat werkfuncties. De wijk dient als

broedplaats voor kleine startende bedrijven, vaak op

binnenterreinen. Op de plaats van een voormalige

drukkerij is een buurtparkje aangelegd. Het terrein

van de Dobbelmannfabriek is herontwikkeld met

woningbouw en ook buurtfuncties.

Galgenveld De naam ‘Galgenveld’ herinnert aan doodvonnissen

die hier in de middeleeuwen werden voltrokken. De

wijk kent meerdere delen. De 19e eeuwse gordel

heeft een monumentaal karakter met statige

laanbomen. De Indische buurt, in de jaren ’20 en ’30

van de vorige eeuw gerealiseerd, kent diverse met

groen omzoomde pleinen zoals het Javaplein. De

bebouwing is bijzonder vanwege haar Berlagiaanse

architectuur. De woonbuurt Surinameweg e.o. heeft

veel van de kenmerken van de Indische buurt, maar

ligt door de drukke Heyendaalseweg enigszins

geïsoleerd. De Professorenbuurt is aan het eind van

de jaren vijftig opgezet met een stempelvormige

herhaling van portiekflats en laagbouw. De wijk

kent voorzieningen als een studentencomplex, het

Oud Burgeren Gasthuis en diverse scholen.

Altrade Ook het noordelijke gebied van Altrade hoort tot de

19de eeuwse schil. Het oostelijk deel van de wijk is

een oude (gerenoveerde) arbeidersbuurt en is

relatief krap van opzet. De zuidelijke delen van de

wijk zijn ingevuld binnen oude veldwegen en soms

planmatig van opzet. De Componistenbuurt heeft

een traditionele inrichting van woonstraten met de

bijbehorende openbare ruimte. De woonerven uit de

jaren ’70 in de Schildersbuurt zijn in historisch

perspectief bijzonder voor Nederland. Het

merendeel van de woningen in Altrade is

vooroorlogs. Op diverse plekken in de wijk heeft de

oorspronkelijke bebouwing (vaak kleine industriële

complexen) plaats gemaakt voor nieuwbouw. Er

bevinden zich naar verhouding veel kleine beneden‐

en bovenwoningen die kamersgewijs worden

verhuurd. In Altrade liggen twee bijzondere

begraafplaatsen.

Nijmegen‐Oost


Hunnerberg Hunnerberg is niet planmatig opgezet, maar heeft

een gegroeide structuur in drie buurten. Het

noordelijk deel bestaat uit de 19de eeuwse schil met

grote panden. Daaraan grenzend ligt een dichter

bebouwd gedeelte met kleinere, particuliere

huurwoningen, veel boven‐ en benedenwoningen en

ook bedrijvigheid. Aan de zuidkant ligt een

herkenbare woonbuurt met koopwoningen.

Nieuwbouw heeft voornamelijk plaatsgevonden op

de Kopse Hof en op het achterterrein van het

voormalige Canisius College. Het markante

hoofdgebouw hiervan is ontworpen door een

leerling van architect Cuijpers.

Hengstdal Na de ontmanteling van de vestingwerken ontstond

er in Hengstdal lintbebouwing langs bestaande

(veld)wegen. Daarna werd het gebied vanaf de

Eerste Wereldoorlog tot in de jaren zestig meer

planmatig uitgebreid. Woningbouwcorporaties

hebben een belangrijke rol gespeeld, daardoor

ontstond er een bijzondere menging van

woningbouwcomplexen met particuliere woningen.

Het naoorlogse Hengstdal is ontworpen door de

befaamde Nijmeegse architect en

stedenbouwkundige Pouderoyen. Dat verklaart de

bijzondere wijze waarop landschap en stedenbouw

met elkaar zijn vervlochten. Een opvallende buurt in

het noorden van Hengstdal is het ‘Rooie Dorp’.

Deze volksbuurt is inmiddels geherstructureerd

(sloop en nieuwbouw). Aan de westkant van

Hengstdal is enkele jaren geleden het terrein van de

Limoskazerne getransformeerd tot een woongebied

met overwegend appartementen in een groene

setting.

Kwakkenberg De wijk Kwakkenberg ligt aan de zuid‐oostrand van

Nijmegen, in het beboste gebied waarvan ook de

naburige kernen Berg en Dal en de Heilig Land

Stichting deel van uitmaken. De wijk is opgebouwd

langs oude boswegen. De woningen, met vaak een

villakarakter, bevinden zich op ruime percelen. Aan

de westkant van de wijk, nabij de Groesbeekseweg,

is enkele jaren geleden het appartementencomplex

Villandry gebouwd. Binnen de wijk ligt ook het

complex Westerhelling van de Stichting

Studentenhuisvesting.

Groenewoud Vooral door de aanwezigheid van de groene, open

ruimte ten zuiden van de d’Almarasweg, de

kloostertuin van het Albertinum en particuliere

tuinen is Groenewoud een groene wijk. Er zijn drie

karakteristieke gebieden. Ten eerste een gebied

tussen Groenewoudseweg en Spoorkuil met

herenhuizen in lintbebouwing en een gedeelte met

bijzondere bebouwing zoals NS‐station en

brandweerkazerne. Daarnaast de eigenlijke

woonwijk, daterend uit de jaren 1956‐1966. Het

eerste bouwplan droeg de naam Albertinum, daarna

wijzigde de naam in Groenewoud. Het gaat om een

variatie van bungalows en rijwoningen, en ook

enkele blokken met etagewoningen. Er staat veel

laagbouw in de koopsector, vaak voorzien van

platte daken. Tenslotte bestaat Groenewoud ook uit

een strook landelijk gebied, deels bebost.

Ooyse Schependom De bebouwing van Ooyse Schependom, onder aan

de stuwwal, bestaat uit bijna 100 woningen en

enkele bedrijven. De overgang naar de Ooypolder

wordt gevormd door het Meertje, een watergang die

uitmondt in de Waal. Hier ligt ook een aantal

woonboten. Aan de zuid‐oostzijde van de wijk is na

sloop van de bestaande bebouwing nieuwbouw

gerealiseerd in de vorm van appartementen.

Nijmegen‐Oost


I I I .BEVOLKING NIJMEGEN ‐OOST

In Nijmegen‐Oost is er een trendmatige afname van

het inwonertal als gevolg van o.a. vergrijzing en

gezinsverdunning, maar als gevolg van behoorlijke

nieuwbouw is de bevolkingsomvang toch gestegen.

In de periode 2004‐2009 zijn er per saldo 1.290

personen bijgekomen, er wonen ruim 33.000 mensen

in het stadsdeel. Professionals en

bewonersorganisaties wijzen ook op de

doorzettende vergrijzing in het stadsdeel.

Grote verschillen in leeftijd en

huishoudenssamenstelling Qua leeftijdsopbouw blijft Nijmegen‐Oost een vrij

gemiddeld stadsdeel, wel met inmiddels wat

minder kinderen (11% is jonger dan 14 jaar, versus

15% in geheel Nijmegen). Een duidelijke

ontwikkeling is de toename van 50+ers en 60+ers. De

verschillen tussen de wijken zijn soms groot. Zo is

het aandeel 65+ers in Bottendaal en Altrade met 5%

en 7% erg laag, terwijl het in Groenewoud en

Hunnerberg met respectievelijk 21% en 19% erg

hoog is in vergelijking met het Nijmeegse

gemiddelde (13%).

Vooral in Hengstdal (43%) en Bottendaal (42%) zien

we veel éénpersoonshuishoudens (Nijmegen 37%).

Daarnaast wonen er in bijna geheel Nijmegen‐Oost

van oudsher veel kamerbewoners. Kwakkenberg

kent verhoudingsgewijs de meeste 2‐oudergezinnen

in Nijmegen‐Oost (29%). Het percentage 1‐

oudergezinnen (in Nijmegen 7%) varieert van 3% in

Hunnerberg tot 8% in Hengstdal.

Laag aandeel allochtone inwoners Het aandeel niet‐westerse allochtone inwoners is in

Nijmegen‐Oost nog altijd laag in vergelijking met

Nijmegen (6% tegen 12%). Vooral in de wijken

Kwakkenberg, Groenewoud en Galgenveld is het

aantal allochtonen erg laag. Voor wat betreft de

huurwoningen in het stadsdeel wordt wel de

verklaring gegeven dat onder meer de lange

wachttijden de toestroom van allochtone

huishoudens beperkt.

Terwijl in Nijmegen het aandeel niet‐westerse

allochtonen in de periode 2004‐2009 stabiel is

gebleven daalt het aandeel in Nijmegen‐Oost, vooral

door dalingen in Groenewoud en Bottendaal.

12

6

9

4

5

4

10

4

4

12

7

10

4

5

4

10

4

6

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Oo s t

Bo ttendaal

Galgenve ld

Altrade

Hunnerberg

Hengs tda l

Kwakkenberg

Gro enewo ud

2009 2004


Sociaal‐economisch gunstige kenmerken,

Hengstdal wat afwijkend Sociaal‐economisch is Nijmegen‐Oost een stadsdeel

met overwegend gunstige kenmerken. Het

inkomensniveau is (relatief gezien) gemiddeld tot

hoog, zeker gegeven het feit dat het wordt gedrukt

door de aanwezigheid van veel jongere

alleenstaanden (waaronder kamerbewoners). Alleen

in Hengstdal is het aantal mensen dat een WWB‐

uitkering ontvangt hoger dan gemiddeld, zo ook het

aandeel mensen in een gesubsidieerd werktraject. In

de andere wijken is er sprake van een gemiddeld, of

bovengemiddeld sociaal‐economisch profiel. Bijna

de helft van de inwoners heeft een hoge sociaal‐

economische status, en valt in de hoogste

welstandsklassen. De laagste welstandsklasse komt

nauwelijks voor.

6 35

16

29

35

13

19

17

2 8

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nijmegen

N-Oo s t

W5 (laags te) W4 W3 W2 W1 (ho o gs te )



woningbezit)

Nijmegen‐Oost


Gunstige scores gezondheid en onderwijs Van de bewoners van Nijmegen‐Oost geeft 85% aan

zich gezond te voelen. Dat is iets meer dan stedelijk

(80%), maar het percentage is vergeleken met twee

jaar geleden wel enigszins gedaald. Het percentage

mensen dat cliënt is bij het maatschappelijk werk

ligt in Nijmegen‐Oost beneden het gemiddeld

niveau voor Nijmegen, Bottendaal en Hengstdal

uitgezonderd (ongeveer op stedelijk niveau). Het

percentage cliënten bij GGZ is in het stadsdeel

gemiddeld, maar binnen de wijken Groenewoud en

Hengstdal behoorlijk hoog.

Op onderwijsgebied laat Nijmegen‐Oost een positief

beeld zien. Voor het stadsdeel als geheel zijn de

scores aanzienlijk beter dan voor Nijmegen. Zo

varieert het aandeel gewichtsleerlingen (met minder

gunstige startkansen) op de basisscholen in

Nijmegen‐Oost tussen 0% en 6%, terwijl dat voor

heel Nijmegen 17,5% is. Op de basisschool in

Bottendaal heeft 18% van de leerlingen verminderde

startkansen. Nijmegen‐Oost kent van de stadsdelen

gemiddeld de hoogste Cito‐score, waarbij vooral

kinderen uit Kwakkenberg, Groenewoud, en

Galgenveld het gemiddelde omhoog halen. Ook de

schooladviezen zijn gunstig, alleen Hengstdal komt

met 31% ʺlaag schooladviesʺ in de buurt van het

stedelijk gemiddelde (38%).

In Nijmegen is het percentage kinderen dat naar een

verderweg gelegen basisschool gaat 30%. Binnen

Nijmegen‐Oost gaan vooral in Kwakkenberg (46%)

en Hunnerberg (42%) kinderen vaak naar andere

scholen. In Bottendaal is dit percentage

ʺvoorbijlopersʺ juist laag: 20% van de kinderen.

IV .NIJMEGEN ‐OOST ALS

WOONOMGEVING

Attractief woonklimaat Nijmegen‐Oost is een stabiele, populaire woonwijk.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties

beschrijven een gunstig woon‐ en leefklimaat.

Positieve ontwikkelingen zijn in hun ogen de

herinrichting van straten (bijvoorbeeld de Museum

Kamstraat, Sterrenschansweg) en de toename van

het aantal speelgelegenheden.

Nijmegen‐Oost kent de hoogste gemiddelde WOZ‐

waarde van woningen in Nijmegen. Vooral

Kwakkenberg, met een gemiddelde WOZ‐waarde

van ruim € 540.000, maar ook Hunnerberg (€

411.000), Groenewoud (€ 394.000) en Galgenveld (€

346.000) zitten ruim boven het stedelijk gemiddelde.

In de periode 2007‐2008 was er enige dynamiek in

het woningbestand, waarbij er in Bottendaal per

saldo zo’n 180 woningen bijkwamen (o.m.

Dobbelmanncomplex) en in Hengstdal 39 (o.a. op

het Limosterrein). In Altrade zijn woningen aan de

Vonckstraat ingrijpend gerenoveerd.

Door professionals en bewonersorganisaties is de

vraag gesteld of Nijmegen‐Oost in de toekomst wel

aantrekkelijk blijft voor gezinnen, vanwege het

schaarse en dure woningaanbod (in de koopsector)

en het gebrek aan groene ruimte. Vooral

bewonersorganisaties vinden woningbouw in het

bestaande groen inmiddels een bedreiging, en geven

aan dat de verkeers‐ en parkeerdruk toenemen.

Tegelijkertijd ziet men ook kansen in het

opwaarderen van station Heijendaal en het

verhogen van de treinfrequentie naar Nijmegen‐CS.

Hoge omgevingskwaliteit, ondanks

ʺsnoeproutesʺ Bewoners geven een positief oordeel over de

woonomgeving. De waardering van het groen is

gestegen tot boven het stedelijk gemiddelde, 79% is

er tevreden over. Verloedering (rommel,

vernielingen, graffiti) wordt in Nijmegen‐Oost

opnieuw minder gevoeld door bewoners, net als

twee jaar geleden. De schaalscore hiervoor heeft een

relatief gunstige waarde, en laat bovendien een

positieve ontwikkeling zien. Er zijn signalen van

wijkprofessionals en bewonersorganisaties dat de

kwaliteit van de Schildersbuurt inmiddels achteruit

gaat (openbare ruimte, woningen).

Nijmegen‐Oost


Veel inwoners vinden de eigen buurt schoon, en

geven aan dat in de buurt weinig vernield wordt.

Het aantal meldingen en klachten bij de Bel‐ en

Herstellijn ligt in Nijmegen‐Oost naar verhouding

net onder het Nijmeegse gemiddelde, maar is in de

periode 2006‐2008 wel toegenomen. In

Kwakkenberg en Galgenveld worden veel

meldingen gedaan. In Hengstdal, Groenewoud en

Bottendaal is het aantal meldingen behoorlijk

gestegen. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties wijzen op een bijzondere

zwerfvuilproblematiek in het stadsdeel. Ze brengen

deze in verband met ʺsnoeproutesʺ van scholieren:

van verkooppunten naar school en viceversa.

3,6

2,9

3,7

3,0

0 1 2 3 4 5 6

Nijmegen

N-Oo s t

2009 2007


Het percentage mensen dat stankoverlast

ondervindt is in Nijmegen‐Oost als geheel is met

16% relatief laag. De situatie rond geluidsoverlast is

wat minder gunstig, hier is er vooral een verband

met geluidsoverlast van verkeer.

Weer toename waardering voorzieningen In 2007 was de tevredenheid over de

voorzieningenniveaus wat teruggelopen, maar dat

beeld is inmiddels weer omgebogen. Het aandeel

bewoners dat tevreden is met de

winkelvoorzieningen en het aandeel bewoners dat

tevreden is met het openbaar vervoer is vergeleken

met twee jaar geleden duidelijk toegenomen tot

gemiddelde waarden.

De afstand tot (grote) supermarkten verschilt in

Nijmegen‐Oost behoorlijk tussen de wijken. In

Bottendaal bijvoorbeeld liggen woningen gemiddeld

circa 225 m van de dergelijke voorziening, voor

Galgenveld, Altrade en Hengstdal is dat rond de

300‐350 m. Hunnerberg (575 m), Kwakkenberg (980

m), Ooyse Schependom (775 m) en vooral

Groenewoud (1050 m) zijn minder verzorgd. Hier

kunnen overigens wel kleinere voorzieningen voor

dagelijkse boodschappen aanwezig zijn. De

spreiding van een medische voorziening als een

apotheek is voor de oudere inwoners van het

stadsdeel over het algemeen gunstig. Zo wonen

65+ers in Altrade, Hunnerberg en Bottendaal relatief

dichtbij apotheekvoorzieningen. In Kwakkenberg en

Groenewoud is de afstand tot de dichtbijzijnde

apotheek gemiddeld zoʹn 1150‐1200 m.

417

400

226

288

286

576

351

978

1046

0 200 400 600 800 1000 1200

Nijmegen

N-Oo s t

Bo ttendaal

Galgenve ld

Altrade

Hunnerberg

Hengs tda l

Kwakkenberg

Gro enewo ud


Ook de tevredenheid over jongeren‐ en

speelvoorzieningen is toegenomen en laat een

bovengemiddelde waardering zien. Dit laat onverlet

dat door professionals en bewonersorganisaties

opnieuw is aangegeven dat meer voorzieningen

voor jongeren gewenst zijn.

Veel bedrijvigheid, parkeeroverlast op

specifieke locaties In vergelijking met de meeste andere stadsdelen

kent Nijmegen‐Oost relatief veel bedrijvigheid, en

van oudsher een behoorlijk ontwikkelde

wijkeconomie. Er is ook een relatief hoog aantal

woonadressen waar ook bedrijvigheid is

ingeschreven: ruim 9%. Vooral Hunnerberg,

Galgenveld, Groenewoud en Kwakkenberg kennen

veel bedrijvigheid, al dan niet “aan huis”.

Professionals en bewonersorganisaties geven aan

dat er soms overlast van parkeren is in Nijmegen‐

Oost. De parkeerdruk is vooral groot in wijken rond

het centrum en de werklocatie Heijendaal (gelegen

in Nijmegen‐Midden). Daarnaast zijn er specifieke

locaties benoemd, onder andere Limosterrein en de

Ubbergseweg. Meldingen van parkeeroverlast door

bewoners komen vooral uit Bottendaal en in

mindere mate uit Kwakkenberg en Hunnerberg. Het

aantal meldingen is in het stadsdeel licht

afgenomen.

Behalve parkeren is de verkeersveiligheid van

belang. Voor het stadsdeel als geheel is de door de

bewoners ervaren verkeersproblematiek inmiddels

gunstiger dan het stadsgemiddelde, een positieve

ontwikkeling. Wel geven professionals en

bewonersorganisaties aan dat in Nijmegen‐Oost

vooral op het hoofdwegennet veel

snelheidsovertredingen voorkomen, onder andere

op de Berg en Dalseweg, Daalseweg‐Tooropstraat

en de Van ‘t Santstraat.

Nijmegen‐Oost



OOST

Gunstig beeld sociale omgeving Nijmegen‐Oost wordt in sociaal opzicht als sterk

betiteld door wijkprofessionals en

bewonersorganisaties. Zowel qua sociale contacten

als de ervaring van de sociale omgeving scoort

Nijmegen‐Oost gemiddeld of hoger dan het

Nijmeegs gemiddelde.

Opvallend is nog altijd de grote gehechtheid aan de

buurt. Deze is de afgelopen twee jaar wel licht

gedaald. De scores op andere indicatoren, zoals de

verantwoordelijkheid voor de buurt (gestegen) en

de deelname aan buurtactiviteiten zijn gunstig. Wel

is het aandeel van 6,3% dat regelmatig een

wijkcentrum in de eigen of aangrenzende buurt

lager dan in andere delen van de stad.

Cultuur‐ en sportbeoefening staan in de

belangstelling. Veel mensen hebben een

bibliotheekabonnement. Een relatief hoog aandeel

maakt gebruik van cursussen op het gebied van

kunsteducatie, hoewel de deelname in Nijmegen‐

Oost wel wat is teruggelopen. Het aandeel

wekelijkse sporters is met 66% hoger dan het

stedelijk cijfer (58%).

Sociale cohesie verschillend beoordeeld Professionals en bewonersorganisaties hebben

aangegeven dat de verschillende groepen in

Nijmegen‐Oost vaak geïsoleerd van elkaar leven:

studenten, jonge gezinnen, ouderen die zelfstandig

wonen en ouderen in woonvoorzieningen. Behalve

de buurtsuper zijn er weinig centrale

ontmoetingsmogelijkheden. Wel ontstaan er steeds

betere relaties tussen gezinnen, die elkaar

bijvoorbeeld ontmoeten bij speelgelegenheden voor

kinderen. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties pleiten voor activiteiten

gericht op het versterken van de saamhorigheid in

de buurten. Wijkverenigingen geven aan hier een

actieve rol in te willen spelen. Daarbij zijn de relaties

tussen ouderen en jongeren, en tussen nieuwkomers

in wijk en langwonenden aandachtspunten. Dat

geldt ook voor vereenzaming van ouderen.

Dat de bewoners zelf zich weinig zorgen maken

over de sociale cohesie blijkt uit de gunstige

schaalscore voor de sociale kwaliteit. Deze score is

gebaseerd op een viertal vragen over de wijze

waarop de mensen in de buurt met elkaar omgaan

en of er saamhorigheid is. De ervaring van sociale

kwaliteit door inwoners van dit stadsdeel behoort,

samen met die van Nijmegen‐Noord, tot de hoogste

van Nijmegen.

6,3

6,9

6,2

6,9

4 5 6 7 8

Nijmegen

N-Oo s t

2009 2007


Wat minder contact etnische groepen Ruim de helft van de inwoners geeft aan regelmatig

contact met andere etnische groepen te hebben, een

voor Nijmegen ondergemiddelde score. Dat is

logisch, gezien het lage aandeel allochtonen in

Nijmegen‐Oost. De bewoners in de wijken waar wel

(wat meer) allochtonen wonen hebben over het

algemeen een positief oordeel over het samenleven:

71% noemt de verhoudingen goed. Dit percentage is

ten opzichte van twee jaar geleden toegenomen

(+9%).

58

71

52

62

30 40 50 60 70 80 90

Nijmegen

N-Oo s t

2009 2007



Jongerenoverlast ondergemiddeld In Nijmegen‐Oost oordeelt men al lange tijd gunstig

over de wijze waarop jongeren in de buurt met

elkaar omgaan, de contacten tussen jong en oud en

de overlast van (groepen) jongeren. Wel is men

hierover wat minder positief dan twee jaar geleden.

Net als eerder is de overlast van jongeren wel

aanwezig in Nijmegen‐Oost, maar minder dan

gemiddeld in Nijmegen. Slechts 5% heeft de indruk

dat overlast van (groepen) jongeren vaak voorkomt.

Professionals en bewonersorganisaties geven aan

dat jongerenoverlast in sommige buurten wel

voorkomt, zij het relatief beperkt. Jongerenoverlast

wordt in hun ogen mede veroorzaakt door de

geringe beschikbare ruimte voor hen. Er zijn

speelgelegenheden voor de basisschooljeugd, maar

voor middelbare scholieren zijn geen specifieke

voorzieningen. Door toenemende verdichting

ontbreken ‘ventielplekken’, daarbuiten wordt vaak

al snel overlast ervaren.

Nijmegen‐Oost


Veiligheidssituatie gemiddeld tot gunstig Qua veiligheid scoort Nijmegen‐Oost niet

opvallend. Op de meeste indicatoren is de situatie

vergelijkbaar met of gunstiger dan het Nijmeegs

gemiddelde. Zo is het aantal aangiften van agressie

bij de politie voor Nijmegen‐Oost ondergemiddeld,

vooral Kwakkenberg zit erg laag. In Bottendaal zijn

de aangiftes rond agressiedelicten behoorlijk

afgenomen tot ondergemiddeld. Het aantal

aangiften rond inbraak is uitsluitend hoog in

Galgenveld en Groenewoud, wel zijn ze afgenomen.

De schaal dreiging in eigen buurt (opgebouwd uit

de aspecten: het voorkomen van bedreigingen in de

buurt, lastigvallen, geweldsdelicten, drugsoverlast

en tasjesroof) liet in de periode 2005‐2007 een

gunstige ontwikkeling zien, maar is de afgelopen

twee jaar licht verslechterd tot op het Nijmeegse

gemiddelde.

21

16

22

17

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Oo s t

2009 2007

illustratie 7 percentage bewoners dat zich wel eens onveilig voelt

in de buurt

Al met al is net als in heel Nijmegen het

veiligheidsgevoel in de buurt licht verbeterd. De

groep mensen die zich wel eens onveilig voelt in de

eigen buurt is afgenomen van 17% naar 16%. Dat is

lager dan het stedelijk cijfer (21%).


OOST

Hoog rapportcijfer buurt Het aantal mensen dat de eigen buurt vooruit zag

gaan is in dit stadsdeel wat gedaald, naar 17% (2007:

20%). Dit is echter geen negatief signaal, want

slechts een kleine groep ziet achteruitgang (5% zag

de eigen buurt achteruit gaan, 2007: 11%). Het

rapportcijfer voor de woonomgeving ligt in

Nijmegen‐Oost met 7,9 opnieuw bijzonder gunstig

(2007: 7,8).

21

17

23

20

0 10 20 30 40 50 60

Nijmegen

N-Oo s t

2009 2007



Qua ontwikkeling de afgelopen jaren schetsen

professionals en betrokken bewoners een stabiel

beeld voor zowel stadsdeel als de onderliggende

wijken. Volgens hen blijft Nijmegen‐Oost zeer

gewild om te wonen, koopwoningen blijven er

schaars en hebben vaak grote (fictieve) overwaarde.

Er zijn geen echte aandachtsgebieden genoemd, ook

geen speciale aandachtsgroepen, hoewel door

enkele wijkwerkers op de toenemende groep

ouderen is gewezen.

7,5

7,9

7,3

7,8

6 6,5 7 7,5 8

Nijmegen

N-Oo s t

2009 2007


Nijmegen‐Oost


VII .NIJMEGEN ‐OOST IN CI JFERS

bevolking

stad stadsd.

Nijmegen N‐Oost Bottendaal Galgenveld Altrade Hunnerberg Hengstdal Kwakkenberg Groenewoud

aantal inwoners 161884 33127 4662 6473 6153 3780 7196 1239 3393

ontw. 2004 ‐ 2009 4411 1290 310 134 ‐21 45 370 97 312

% 0‐14 jr 15 11 8 11 12 10 14 12 7

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1 ‐1 ‐1 0 ‐2 ‐2 ‐2 1 0

% >64 jr 13 12 5 14 7 19 12 17 21

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 1 0 0 ‐1 0 2 ‐1

% 1‐ouder gezinnen 7 5 5 4 6 3 8 5 4

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 0 1 0 1 ‐1 1 1

% niet westerse allochtonen 12 6 9 4 5 4 10 4 4

ontw. 2004 ‐ 2009 0 ‐1 ‐1 0 0 0 0 0 ‐2

% niet westerse jonge allochtonen 21 10 14 6 8 10 15 2 6

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 ‐3 1 1 3 ‐1 ‐1 1

inkomen en werk

stad stadsd.


% lage inkomens 44 x 45 40 42 37 42 47 58

ontw. 2005 ‐ 2007 1 x 2 3 1 1 0 5 3

% WWB 4,1 2,4 2,5 1,4 2,0 0,8 5,0 1,2 1,2

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1,3 ‐0,7 ‐0,7 ‐0,2 ‐0,9 ‐0,4 ‐1,2 0,1 ‐0,8

% gesubsidieerde arbeid 0,9 0,6 1,0 0,2 0,7 0,4 1,2 0,1 0,0

ontw. 2007 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,1 ‐0,1 0,0 ‐0,2 ‐0,1 ‐0,1 ‐0,2 0,0

% hoogste welstandsklasse (W1) 17 28 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 0 x x x x x x x

% laagste welstandsklasse (W5) 6 1 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐1 x x x x x x x

gezondheid en zorg

stad stadsd.


% cliënten maatschappelijk werk 1,1 0,7 1,2 0,4 0,7 0,2 1,2 0,4 0,2

ontw. 2007 ‐ 2008 0,0 0,0 0,0 ‐0,1 0,1 ‐0,4 0,3 0,1 ‐0,1

% cliënten GGZ 3,4 3,2 2,5 2,1 2,8 2,5 4,1 3,0 6,3

ontw. 2004 ‐ 2008 0,4 0,2 ‐0,6 ‐0,1 0,3 0,4 0,0 ‐1,2 3,3

% voelt zich gezond 80 85 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐3 x x x x x x x

% contact huisarts 45 44 x x x x x x x

ontw. 2005 ‐ 2009 1 4 x x x x x x x

% contact specialist 30 28 x x x x x x x

ontw. 2005 ‐ 2009 3 0 x x x x x x x

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Oost


onderwijs

stad stadsd.


% lage startkansen 18 3 18 0 x 2 6 x x

gemiddelde citoscore 534,9 539,7 536,9 542,4 539,7 540,7 536,0 541,9 541,8

ontw. 03/06 ‐ 06/09 0,1 0,0 ‐0,8 0,0 ‐0,8 ‐0,8 0,7 ‐2,0 0,0

% advies <vmbo‐t/havo 38 19 24 10 25 16 31 17 8

ontw. 03/06 ‐ 06/09 ‐5 ‐4 ‐9 ‐3 2 ‐5 ‐9 17 ‐10

% leerlingen havo/vwo 3e lrjr 50 71 65 87 72 66 57 91 90

ontw. 04/06 ‐ 07/09 2 5 3 9 ‐1 0 6 ‐3 5

% voorbijlopers 30 32 26 31 33 42 28 44 28

ontw. 06/07 ‐ 08/09 0 1 10 3 2 1 ‐2 ‐4 ‐5

openbare ruimte

stad stadsd.


% tevredenen groen 75 79 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 5 x x x x x x x

% klachten in verhouding tot woningen 18 17 15 20 16 16 15 29 22

ontw. 2006 ‐ 2008 2 2 4 0 2 0 6 0 6

schaal verloedering 3,6 2,9 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 ‐0,1 x x x x x x x

% buurt schoon 80 89 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 4 3 x x x x x x x

% veel vernield 13 4 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐2 x x x x x x x

voorzieningen

stad stadsd.


% tevredenen winkels 88 88 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 3 x x x x x x x

schaal voorzieningen jongeren 3,8 4,1 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,1 x x x x x x x

% tevred. speelmogelijkheden kind. 70 79 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 8 5 x x x x x x x

gem. afstand supermarkt 2009 (m) 417 400 226 288 286 576 351 978 1046

gem. afstand apotheek 2009 (m) 457 490 377 429 286 330 435 1218 1157

woningmarkt

stad stadsd.


ontw. aantal woningen 2006 ‐ 2008 944 146 120 8 ‐42 12 39 6 0

% laagbouwwoningen 2009 58 45 26 49 32 45 53 67 84

% huurwoningen 2009 55 42 50 32 38 23 64 32 10

gemiddelde WOZ‐waarde 2009 222600 301400 233000 346200 269500 411200 236000 539600 394000

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Oost


bedrijvigheid

stad stadsd.


% bedrijfsvestigingen op woningen 12,8 14,3 15,7 18,1 13,1 17,8 9,5 16,4 17,3

ontw. 2004 ‐ 2008 1,4 1,6 2,4 1,1 1,3 2,4 2,0 1,2 0,8

% arbeidsplaatsen op bevolking 61,7 43,6 17,8 46,9 26,1 74,5 45,7 31,9 70,4

ontw. 2004 ‐ 2008 2,5 2,6 0,0 0,6 2,9 3,7 7,8 ‐0,9 ‐1,7

% combinatie woon/werk 1 adres 7,1 9,1 9,0 11,0 8,4 12,6 6,6 9,5 9,8

milieu

stad stadsd.


% geluidsoverlast meerdere bronnen 46 49 x x x x x x x

% stankoverlast meerdere bronnen 22 16 x x x x x x x

huishoudelijk verbruik gas (m3) 1625 2087 1545 2403 1869 2563 1601 4399 3785

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 ‐45 ‐23 ‐38 ‐21 ‐24 ‐46 ‐26 ‐145 160

huish. verbruik electriciteit (Kwh) 3123 3570 3006 3710 3200 4369 2689 7777 7393

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 49 73 96 63 95 42 59 144 64

verkeer

stad stadsd.


% meldingen parkeeroverlast 1,0 0,9 1,4 0,7 0,9 1,1 0,6 1,2 0,5

ontw. 2006 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,2 ‐0,9 ‐0,2 ‐0,5 ‐0,2 0,0 0,2 0,3

schaal ervaren verkeersproblemen 2,6 2,4 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 ‐0,3 x x x x x x x

% tevredenen OV 86 85 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 4 5 x x x x x x x

sociale contacten

stad stadsd.


% voldoende contacten 85 89 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 3 x x x x x x x

% goed voor zichzelf zorgt 95 97 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 0 x x x x x x x

% in vrijwilligerswerk 30 35 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 3 1 x x x x x x x

sociale omgeving

stad stadsd.


% regelmatig bezoek wijkcentrum 9 6 x x x x x x x

% verantwoordelijk voor buurt 85 89 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 2 5 x x x x x x x

% deelname buurtactiviteiten 31 37 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 2 ‐4 x x x x x x x

% gehecht buurt 67 79 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 2 ‐2 x x x x x x x

schaal sociale kwaliteit 6,3 6,9 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,1 0,0 x x x x x x x

schaal houding jongeren 6,6 7,1 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 ‐0,2 x x x x x x x

wijken

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Oost



stad stadsd.


% regelmatig contact andere etniciteit 55 53 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 4 5 x x x x x x x

% positieve kanten andere etniciteiten 45 60 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐1 x x x x x x x

% negatieve kanten andere etniciteiten 29 21 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐3 x x x x x x x

% verhouding allocht/autocht. goed 58 71 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 6 9 x x x x x x x

cultuur

stad stadsd.


% abonnementen bibliotheek 27,5 31,1 27,3 29,8 34,7 35,7 34,0 31,9 21,1

% bezoek culturele voorstelling ʹ07 61 78 x x x x x x x

% bezoek musea ʹ07 54,0 73,0 x x x x x x x

ontw. 2005 ‐ 2007 ‐7 ‐7 x x x x x x x

% bezoek bioscoop ʹ07 71,0 83,0 x x x x x x x

ontw. 2005 ‐ 2007 4 3 x x x x x x x

% cursisten kunsteducatie 2,5 3,8 3,3 4,3 4,5 4,8 3,2 3,9 2,4

ontw. 2002 ‐ 2008 0,0 x ‐0,4 ‐0,4 ‐0,4 ‐1,1 ‐0,4 ‐0,3 ‐0,1

sport

stad stadsd.


% wekelijkse sporters 58 66 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 3 ‐1 x x x x x x x

% lid sportclub 23 30 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x x x x x x

% in vrijwilligerswerk (sport) 6 7 x x x x x x x

veiligheid

stad stadsd.


% aangiften agressie 0,9 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,1 0,6

ontw. 2004 ‐ 2008 0,0 ‐0,1 ‐0,4 ‐0,2 ‐0,1 0,0 0,0 ‐0,4 0,2

schaal dreiging 0,9 0,9 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 0,1 x x x x x x x

% aangiften woninginbraak 1,3 1,3 1,4 1,9 1,1 1,2 0,6 0,7 3,1

ontw. 2004 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,7 ‐0,3 ‐1,4 ‐0,8 ‐1,8 ‐0,1 ‐1,1 ‐0,4

schaal vermogensdelicten 3,7 3,6 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,3 ‐0,5 x x x x x x x

% onveilig gevoel algemeen 28 30 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 0 x x x x x x x

% onveilig gevoel buurt 21 16 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x x x x x x

% vaak overlast jongeren 9 5 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 0 x x x x x x x

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Oost


algemene oordelen

stad stadsd.


% buurt vooruitgegaan 21 17 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐3 x x x x x x x

% buurt achteruitgegaan 12 5 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐4 ‐6 x x x x x x x

schaal evaluatie buurt 7,6 8,3 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,2 x x x x x x x

rapportcijfer woonomgeving 7,5 7,9 x x x x x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,1 x x x x x x x

wijken

Nijmegen‐Oud‐West




OUD ‐WEST

Wolfskuil en Biezen zijn karakteristieke, oude Nijmeegse

volkswijken. De meeste indicatoren wijzen op een

achterstandsituatie, waardoor deze wijken al geruime tijd

aandachtsgebieden zijn. Maar: opvallend zijn

verschillende positieve ontwikkelingen in het leefklimaat,

op het gebied van woonomgeving en sociale samenhang.



Biezen 131 3212 6716

Wolfskuil 79 2691 6315

Woonomgeving en sociaal klimaat gunstiger Wijkprofessionals hebben positieve verwachtingen

van de herstructurering van de woningvoorraad in

Oud‐West, de eerste leefbaarheidresultaten zijn voor

hen reeds zichtbaar. Ze schetsen bovendien

verbeteringen op het sociale vlak. Hoewel

meervoudige problemen van huishoudens hier soms

van generatie op generatie spelen zijn er goede

verwachtingen van de specifieke aanpak die door

gemeente en instanties is gestart. Bewoners hechten

zich sterk(er) aan de buurt, een bovengemiddeld

aandeel voelt zich medeverantwoordelijk voor de

eigen woonomgeving.

Zij ervaren minder verloedering en

(jongeren)overlast en voelen zich veiliger dan enkele

jaren geleden. De algehele waardering voor het

sociaal klimaat blijft in Oud‐West wat lager, maar is

ook duidelijk verbeterd. Wel zijn segregatie en het

langs elkaar heen leven van etnische groepen nog

altijd aan de orde.

Biezen: meerdere verbeteringen Op wijkniveau laat Biezen op het gebied van

algemene oordelen, de woonomgeving en het

sociaal klimaat meerdere positieve ontwikkelingen

zien. De totaalwaardering van de eigen wijk is

opnieuw gestegen, hier is inmiddels sprake van een

langjarige, gunstige ontwikkeling. Bewoners vinden

de openbare ruimte schoner en constateren minder

vernielingen. Over voorzieningen in de

woonomgeving is men meer tevreden dan twee jaar

geleden. De bevolkingsopbouw (sociaal‐

economisch, gezondheid) blijft kwetsbaar, maar het

sociaal klimaat ontwikkelt zich volgens bewoners

positief. Zo is het oordeel over het samenleven van

etnische groepen sterk verbeterd en is er een afname

van het onveiligheidsgevoel, dat is niet langer

afwijkend.

Wolfskuil schoner, heler en veiliger We zien in Wolfskuil met Biezen vergelijkbare,

positieve ontwikkelingen. Bewoners vinden de wijk

schoner, heler en veiliger. De veiligheidsaanpak in

de wijk geeft zichtbare resultaten. Het totaaloordeel

van bewoners is gunstig(er). Het percentage

inwoners van Wolfskuil dat vooruitgang ziet in de

eigen wijk is weliswaar teruggelopen, maar het

percentage dat achteruitgang ziet is stabiel. Ook in

Wolfskuil is het rapportcijfer voor de

woonomgeving gestegen (naar een 7). Men is

tevreden(er) over winkelvoorzieningen, openbaar

vervoer en voorzieningen voor jongeren.

Verloedering en jongerenoverlast nemen af. Ook

hier wijzen bewonersscores en signalen van

bewonersorganisaties en wijkprofessionals op een

wederzijdse toenadering van etnische groepen.




OUD ‐WEST

Nijmegen‐Oud‐West bestaat uit de wijken Wolfskuil

en Biezen (waarin ook de in de volksmond bekende

buurt Waterkwartier ligt). Er staan veel kleine,

gerenoveerde laagbouw‐huurwoningen van voor de

oorlog. Het stadsdeel krijgt te maken met de komst

van de nieuwe stadsbrug en de daarmee gepaard

gaande veranderingen van de infrastructuur. Voor

Biezen is ook de ontwikkeling van een nieuwe

stedelijke omgeving in het Waalfront belangrijk.

Biezen De wijk Biezen bestaat o.a. uit Waterkwartier, een

buurt in het noordwestelijk deel van de wijk. Dit

deel van de wijk is tussen 1910 en 1940 als sociale

woningbouw ontstaan. Naast het Waterkwartier zijn

er ook andere, kleinere buurten te onderkennen,

ieder met een karakteristieke stedenbouwkundige

opzet. Zo is het gebied tussen de Marialaan,

Voorstadslaan en Krayenhofflaan in de jaren zestig

en zeventig van de vorige eeuw gebouwd. De

Voorstadslaan ligt als oude uitvalsweg tussen de

buurten. Het openbare groen in de meeste delen van

de wijk is beperkt. In de loop van de jaren zijn op

diverse plaatsen in de wijk herstructureringen

doorgevoerd. Aan de westzijde is inmiddels Park

West gerealiseerd. Het gebied tussen Biezen en de

Waal (Waalhaven e.o.) kende vooral bedrijvigheid,

maar wordt herontwikkeld tot woongebied en

diverse (stedelijke) voorzieningen: het project

Waalfront. Momenteel is een nieuw

voorzieningenhart in ontwikkeling voor

Biezen/Waterkwartier en zijn er diverse sloop en

nieuwbouwprojecten in uitvoering.

Wolfskuil Wolfskuil is een oude volkswijk, begrenst door

enkele grote verkeerswegen. Het gebied ten

noordoosten van de Nieuwe Nonnendaalseweg is

gebouwd in jaren ‘10 en ‘20 van de vorige eeuw. De

openbare ruimte kenmerkt zich hier door een aantal

grotere lanen, waarbinnen kleinere woonstraten en

pleinen (onder andere Nachtegaalplein) zijn

opgesloten. Deze lanen volgen de structuur van de

oude veldwegen in het oorspronkelijke agrarisch

gebied. Het gebied dat soms wordt aangeduid als

ʺde Kuulʺ is direct na de Tweede Wereldoorlog

gebouwd. Hier is de zogenaamde wijkgedachte

zichtbaar: woonwijken ter grootte van een parochie,

destijds zo’n 5000 inwoners. Het heet wel de Kuul

omdat deze buurt ten opzichte van de oude

stuwwal (de Graafseweg) in een kuil ligt. De

Rozenbuurt tenslotte hoort statistisch bij Wolfskuil,

maar is daarvan min of meer afgesneden door de

Graafseweg. Omdat de woningvoorraad voor een

groot deel verouderd was ontwikkelde

Woningcorporatie Portaal de afgelopen jaren

diverse beheerplannen, inclusief sloop‐ en

nieuwbouw.

I I I .BEVOLKING NIJMEGEN ‐OUD ‐WEST

Aantal inwoners neemt iets toe Nijmegen‐Oud‐West is door een behoorlijk

herstructureringprogramma (vooral in Wolfskuil)

een wat groeiend stadsdeel. In de periode 2004‐2009

is het aantal inwoners per saldo met 324

toegenomen tot 13.031. We zien daarbij een toename

van enerzijds jongvolwassenen, vooral door

instroom naar de nieuwbouw. Anderzijds neemt

door vergrijzing het aantal zestigers toe.

Naar leeftijd is de samenstelling van de bevolking in

Nijmegen‐Oud‐West tamelijk gemiddeld. In

Wolfskuil loopt het aandeel kinderen terug, net als

in geheel Nijmegen. Ook wonen hier relatief minder

ouderen. In zowel Biezen als Wolfskuil is het

aandeel eenoudergezinnen nog altijd wat hoger dan

in Nijmegen als geheel.

12

16

11

22

12

17

12

23

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Oud-Wes t

Biezen

Wo lfs kuil

2009 2004


Hoog aandeel allochtonen loopt wat terug Het grootste verschil met het Nijmeegse gemiddelde

betreft de bevolkingsopbouw naar etniciteit. In

Wolfskuil behoort 22% van de bewoners tot de

categorie niet‐westerse allochtonen, tegenover 12%

voor Nijmegen gemiddeld. In Biezen is dit 11%. In

de periode 2004‐2009 is het aandeel niet‐westerse

allochtonen in beide wijken met 1% afgenomen.

Stedelijk bleef het aandeel allochtone inwoners in

die periode stabiel. In Wolfskuil heeft een groot deel

van deze groep een Turkse ‐ en voor een kleiner deel

een Marokkaanse ‐ en Joegoslavische achtergrond.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties geven

aan dat allochtonen hier vaak in sociaal

economische achterstand verkeren, en dat vooral

veel vrouwen de Nederlandse taal slecht beheersen.



Wat minder lage inkomens in Wolfskuil Nijmegen‐Oud‐West is een stadsdeel waarin relatief

veel mensen wonen met een zwakke of kwetsbare

sociaal‐maatschappelijke positie. Er wonen veel

gezinnen met lage inkomens. Beide wijken lijken

sterk op elkaar als het gaat om de percentages lage

inkomens, uitkeringsgerechtigden (WWB) en

gesubsidieerde banen. Ze scoren op deze kenmerken

ongunstiger dan het Nijmeegse gemiddelde. In de

periode 2004‐2006 is het aandeel huishoudens met

een laag inkomen in Biezen iets toegenomen (+1%)

en in Wolfskuil enigszins afgenomen (‐2%). De

wijken laten een flinke uitstroom zien van het aantal

uitkeringsgerechtigden in de Wet Werk en Bijstand.

Wolfskuil en Biezen wijken voor wat betreft sociaal‐

economische status van de inwoners vooral af in de

hoogste en de laagste welstandsklassen. Het

percentage in de laagste welstandsklasse is met

gemiddeld 15% behoorlijk groot. Maar de overige

verdeling blijkt niet heel erg af van het totaalbeeld

voor Nijmegen.

6

15

14

16

35

34

35

33

29

27

23

30

13

11

14

8

17

14

14

14

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nijmegen

N-Oud-Wes t

Biezen

Wo lfs kuil




woningbezit)

Goede verwachtingen van aanpak ‘achter de

voordeur‐problematiek’ In de vorige monitor gaven wijkwerkers en

bewonersorganisaties een eerste beeld van de

zogenaamde ‘problematiek achter de voordeur’ bij

veel huishoudens in Oud‐West. Vaker is er sprake

van meerdere problemen tegelijk binnen één

huishouden (zowel bij autochtone als allochtone

huishoudens), de zogenaamde

multiprobleemgezinnen.

De problematiek is nu in beeld en beheersbaar

geworden. Aangegeven is dat de

huishoudensproblematiek in sociaal‐economisch

zwakkere wijken er altijd is geweest, maar vroeger

meer op z’n beloop werd gelaten. Daarbij is

inmiddels duidelijk geworden dat meervoudige

problemen in Oud‐West vaak van generatie op

generatie spelen (vaak in een combinatie van

factoren als laag inkomen en opleiding, verslaving,

schulden, huiselijk geweld, eenzaamheid en

opvoedingsproblematiek). Men is positief gestemd

over de specifieke aanpak middels wijkteam en

gezinscoaches die inmiddels door gemeente en

instanties is gestart. Niettemin komen, volgens

wijkprofessionals en bewonersorganisaties, bij

multiprobleemgezinnen in Oud‐West zaken als

criminaliteit (veelplegers), drugsproblemen en

(gok)verslavingen geregeld voor.

Ook uit de statistieken komen signalen van

problematiek op huishoudensniveau. Zo zien we

dat in Wolfskuil het aandeel cliënten voor

maatschappelijk werk bovengemiddeld is. Verder

geven bewoners aan dat men zich in beide wijken

duidelijk minder gezond voelt dan gemiddeld.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties melden

dat vooral in Wolfskuil en Waterkwartier veel

leefstijl‐ en gezondheidsproblemen spelen. Relatief

veel mensen bezoeken de huisarts, vooral in Biezen.

Achterstand en lagere startkansen onderwijs Aan een groot deel van de basisschoolleerlingen in

Nijmegen‐Oud‐West worden lagere startkansen

toegedicht, waarbij het beeld in Wolfskuil

(gemiddeld bijna 71% van de leerlingen op de

basisscholen heeft leerlinggewicht: lagere

startkansen) ongunstiger is dan in Biezen. Ruim 57%

van de kinderen op de in Biezen gelegen

basisscholen heeft lagere startkansen (Nijmegen:

17,5%). Ook uit de Citoscores en schooladviezen

blijkt de achterstand in onderwijsniveau. De

prestatiescores zijn in dit stadsdeel gemiddeld het

laagst. Zowel de Citoscores in Wolfskuil als in

Biezen blijven achter. Wel vertonen deze scores in

Wolfskuil een stijgende lijn. Van de kinderen krijgt

59% een schooladvies lager dan vmbo‐t of havo. In

de Wolfskuil is dit percentage wel met 8%

afgenomen.

Beide wijken kennen een hoog percentage

ʺvoorbijlopersʺ: veel kinderen gaan naar een

verderweg gelegen basisschool. In Biezen is dat 41%

(met een lichte afname), in Wolfskuil 54% (met een

lichte toename). In Nijmegen is het percentage

kinderen dat niet naar de dichtstbijzijnde

basisschool gaat gemiddeld 30%.



IV .NIJMEGEN ‐OUD ‐WEST ALS

WOONOMGEVING

Vooral laagbouw‐huurwoningen Ongeveer tweederde van de woningvoorraad in

Nijmegen‐Oud‐West bestaat uit huurwoningen,

waarvan het merendeel laagbouw. De gemiddelde

WOZ‐waarde van woningen in het stadsdeel

bedraagt € 185.000. Dat ligt onder de gemiddelde

waarde voor Nijmegen van € 222.500. De afgelopen

jaren is het percentage huurwoningen in Wolfskuil

en Biezen licht afgenomen. De komende periode zal

een verdere daling plaats zal vinden als gevolg van

herstructurering (sloop huur, nieuwbouw koop) en

de verkoop van huurwoningen door corporaties.

Herstructurering en stedelijke

ontwikkelingen werken door De wijk Biezen, en daarbinnen de buurt

Waterkwartier, krijgt te maken met grote ingrepen

in het kader van stedelijke vernieuwing:

herstructurering van een deel van de

woningvoorraad, de realisatie van een aantal grote

ontwikkelingslocaties, de aanleg van de Stadsbrug,

de aanpak van het Waalfront, etc. Deze ruimtelijke

ontwikkelingen zullen effecten hebben op de fysieke

leefomgeving van de bewoners, maar ook op het

sociale vlak (o.a. door verhuisbewegingen).

In de Wolfskuil is de herstructurering van het

westelijk deel van de wijk gerealiseerd, de komende

jaren zullen in fases meer woningen worden

gesloopt en herbouwd. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties signaleren dat bewoners

bezorgd zijn over huurprijzen en daarnaast nu

minder aandacht besteden aan hun woning, tuin en

buurt.

De ervaring leert dat een groot deel van de

bewoners die tijdelijk elders gehuisvest zijn

vanwege herstructurering niet terug zal keren naar

de nieuwbouw. Hierdoor wijzigt de samenstelling

van de buurt zowel in fysiek als sociaal opzicht.

Temeer omdat er ook een deel koopwoningen is

gepland. Inmiddels zijn in bepaalde delen van

Biezen en Wolfskuil bewoners vertrokken en hebben

tijdelijke huurders de woningen betrokken.

Laag aantal arbeidsplaatsen binnen de wijk Het aantal bedrijfsvestigingen en arbeidsplaatsen is

laag in dit stadsdeel. In Biezen zijn de meeste

bedrijven en arbeidsplaatsen te vinden. De

bedrijvigheid in het stadsdeel is in de periode 2004‐

2008 wel toegenomen, ondanks het feit dat het

bedrijventerrein aan de Waal (in Biezen) inmiddels

grotendeels is getransformeerd tot woongebied. In

het stadsdeel is in 6,5% van de woningen

bedrijvigheid gevestigd (bedrijf aan huis), dat zijn

zoʹn 400 adressen. In Nijmegen als geheel is dat

7,1%.

Gunstige ontwikkelingen rond verloedering Vergeleken met twee jaar geleden is er een lichte

verbetering zichtbaar in de waardering van de

openbare ruimte. Gemiddeld is 58% van de

bewoners in Nijmegen‐Oud‐West tevreden met het

groen (tegenover 75% van de Nijmegenaren

gemiddeld), in 2005 was dat nog 51% in Nijmegen‐

Oud‐West. Ruim 72% vindt de eigen buurt schoon,

ook een score onder het stedelijk gemiddelde maar

wel fors hoger dan twee jaar geleden. Zowel in

Wolfskuil als in Biezen is dit percentage met 17%

toegenomen. Het percentage dat vindt dat er in de

buurt veel vernield wordt is vooral in de Wolfskuil

wat hoger (bijna 19%, Nijmegen: 13%), maar ook

hier is het beeld veel gunstiger dan bij eerdere

meting. Ook in Biezen signaleren veel minder

mensen vernielingen (2007: 31%, 2009: 15%). Het

aantal klachten bij de Bel‐ en Herstellijn is in de

periode 2006‐2008 in Biezen toegenomen, en in

Wolfskuil iets afgenomen. De score op de schaal

verloedering (rommel, vernieling, bekladding,

hondenpoep) is weliswaar nog wat ongunstiger dan

de Nijmeegse score, maar laat een zeer gunstige

ontwikkeling zien. Verloedering wordt in Biezen en

Wolfskuil opnieuw minder gevoeld door bewoners.


nog altijd signalen over verloedering en

verwaarlozing van de openbare ruimte, maar zien

ook duidelijk positieve ontwikkelingen. Zij wijzen er

op dat fysieke ingrepen het uiterlijk van de wijken

(bijvoorbeeld Wolfskuil) op onderdelen hebben

verfraaid. Openbare ruimten zijn opgeknapt, de

aanleg van park West (o.a. Distelpark) met behulp

van bewonersparticipatie is positief ontvangen.

Nieuwbouw en herstructurering zullen volgens hen

zorgen voor een beter straatbeeld en een positiever

leefbaarheidsgevoel.

3,6

3,8

3,5

4,0

3,7

4,4

4,2

4,6

0 1 2 3 4 5 6

Nijmegen

N-Oud-Wes t

Biezen

Wo lfs kuil

2009 2007




Waardering jeugdvoorzieningen verbeterd De tevredenheid over de bewinkeling is duidelijk

gestegen, ligt alleen in Biezen weliswaar nog wat

onder het Nijmeegse gemiddelde, maar is in

Wolfskuil zeer gunstig. De gemiddelde afstand tot

(grote) supermarkten bedraagt in Wolfskuil circa

250 m en in Biezen circa 400 m Dat zijn qua

verzorgingsniveau uitstekende waarden. 65+ers

wonen nooit meer dan ca. 350‐450 m van de

dichtstbijzijnde apotheek.

417

325

391

246

0 200 400 600 800 1000 1200

Nijmegen

N-Oud-Wes t

Biezen

Wo lfs kuil


Bewoners in Nijmegen‐Oud‐West zijn meer

tevreden met het openbaar vervoer dan twee jaar

geleden. Zowel in Biezen als in Wolfskuil is die

tevredenheid gestegen tot bovengemiddelde scores.

Inmiddels is ook de tevredenheid in Nijmegen‐Oud‐

West over jongerenvoorzieningen behoorlijk

verbeterd (tot een gemiddelde waarde). Ook het

percentage dat tevreden is over speelmogelijkheden

voor kinderen is gestegen (nog wel

ondergemiddeld). Vooral Biezen laat een behoorlijke

verbetering zien in de waardering van

speelmogelijkheden.

Zorgen over toekomstige verkeerssituatie Wijkprofessionals en bewonersorganisaties melden

dat de verkeersdruk op het stadsdeel aanzienlijk is.

De beleving van verkeersproblemen is in Nijmegen‐

Oud‐West dan ook wat negatiever dan voor

Nijmegen gemiddeld. Wel ontwikkelt deze beleving

van rijgedrag, aanrijdingen of overlast van parkeren,

stank of geluid zich in de loop der jaren voorzichtig

in positieve zin.

Het aantal meldingen parkeeroverlast is licht

gestegen maar nog wel gunstiger dan in Nijmegen

als geheel. De parkeerdruk is duidelijk bij grote

evenementen (vierdaagse, carnaval), dan staan de

autoʹs vanaf het centrum tot aan het einde van de

Marialaan. Ook zijn locaties nabij het stadscentrum

genoemd in relatie tot parkeeroverlast.

De verkeersgevolgen van de eerdergenoemde

stedelijke ontwikkelingen zijn voor de bewoners een

belangrijk issue. Men maakt zich zorgen over de

consequenties van projecten als Waalfront en de

nieuwe stadsbrug voor het woongenot. Daarbij gaat

het niet alleen om de uiteindelijke structurele

verkeersoplossingen maar ook om de periode van

10 jaar waarbinnen de projecten worden uitgevoerd.




OUD ‐WEST

Positieve signalen over sociale kwaliteit In eerdere wijkmonitoren is aangegeven dat de

minder gunstige sociaal‐maatschappelijke

omstandigheden van (individuele) huishoudens in

Nijmegen‐Oud‐West doorwerken op het woon‐ en

leefklimaat in de wijk. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties geven in dit verband een

genuanceerd beeld van de sfeer in de oude

volkswijken en het samenleven van verschillende

groepen. Een meerderheid van deze betrokkenen

vindt al met al dat het stadsdeel een gunstige

ontwikkeling laat zien de afgelopen jaren. Positieve

signalen die zij geven hebben meestal te maken met

interventies die door gemeente en instanties in de

wijken zijn gepleegd. Denk daarbij aan de aanpak

van multiprobleemgezinnen, het verbeteren van het

beheer van woningen en openbare ruimte, allerlei

wijkactiviteiten en inzet op individuele huishoudens

(waaronder schuldhulpverlening). Betrokken

bewoners en professionals noemen ook effecten van

de lopende herstructureringen, waardoor er een

instroom van jonge bewoners met een ʺpositieve

wooncultuurʺ ontstaat.

Maar tegelijkertijd bevestigen zij het beeld van

segregatie en het langs elkaar heen leven van

verschillende etnische groepen, tot aan het

voorkomen van hard racisme. Men ziet een sterke

verbondenheid tussen oorspronkelijke bewoners,

die vaak ʺtegenoverʺ nieuwkomers in de wijk staan.

In dit verband is gesproken van een dreigende

sociale segregatie vanwege relatief dure

nieuwbouw, die voor de oude wijkbewoners

wellicht onbetaalbaar is. De angst bestaat dat

kinderen van nieuwe bewoners niet naar de

wijkschool zullen gaan. Andere negatieve signalen

zijn de effecten van inplaatsing van

probleemgezinnen in deze sociaal kwetsbare

volkswijken, en gevallen van intimidatie van

buurtbewoners, waardoor vooral ouderen zich vaak

onveilig voelen.

Bewoners oordelen gunstiger over cohesie Bewonersscores laten zien dat het sociaal klimaat in

dit stadsdeel soms achter lijkt te blijven, maar dat er

zeker ook positieve indicaties zijn. De

samenvattende indicator “sociale kwaliteit” drukt

de waardering van de bewoners uit voor het sociale

klimaat (op basis van vragen of mensen in de buurt

elkaar kennen, goed met elkaar omgaan etc.). Deze

waardering blijft in Nijmegen‐Oud‐West achter bij

het Nijmeegs gemiddelde maar is ten opzichte van

2007 duidelijk verbeterd. Op wijkniveau zien we dat

vooral Biezen duidelijk beter scoort dan twee jaar

geleden.

6,3

6,0

6,1

5,9

6,2

5,7

5,6

5,7

4 5 6 7 8

Nijmegen

N-Oud-Wes t

Biezen

Wo lfs kuil

2009 2007


Het percentage bewoners dat zich gehecht voelt aan

de buurt is in het stadsdeel als geheel toegenomen,

maar nog wel ondergemiddeld. Biezen en Wolfskuil

laten hier met 79% erg goede scores zien, waarbij er

een langjarige verbetering is opgetreden. Negatieve

ontwikkelingen zijn er ook. Inmiddels wordt vanuit

de Wolfskuil door ruim 8% aangegeven dat men te

weinig sociale contacten heeft (Nijmegen: ca. 4,5%).

De enquêteresultaten laten verder zien dat het

aandeel vrijwilligers in Wolfskuil is afgenomen en

daarmee verder van het Nijmeegs gemiddelde is

komen te liggen. In beide wijken is het percentage

bewoners dat voldoende contacten heeft en goed

voor zichzelf zorgt vergelijkbaar met het Nijmeegse

gemiddelde.

Deelname wijkactiviteiten soms laag Er is een afname te constateren van betrokkenheid

van wijkbewoners bij initiatieven van instanties. De

belangstelling van allochtonen voor wijkactiviteiten

is daarbij ook beperkt, en lijkt ondanks allerlei

inspanningen niet in positieve zin te veranderen.

Soms zijn er uitzonderingen, maar het lukt

bijvoorbeeld (al jaren) niet om mensen van

allochtone afkomst in de wijkraad te krijgen.

Gunstig daarentegen blijft het hoge aantal bewoners

dat aangeeft zich verantwoordelijk voor de buurt te

voelen. Twee jaar geleden deed zich een toename

voor, nu is het percentage licht gedaald maar nog

altijd bovengemiddeld. Het aandeel deelnemers aan

buurtactiviteiten is (naar eigen zeggen) heel

behoorlijk, maar blijft wel ondergemiddeld. Het

aandeel inwoners dat regelmatig een wijkcentrum in

de eigen of aangrenzende buurt bezoekt is in Biezen

enigszins laag en Wolfskuil op gemiddeld niveau.



Toenadering etnische groepen De meeste mensen in Nijmegen‐Oud‐West (ruim

60%) zeggen regelmatig contact te hebben met

mensen uit andere etnische groepen. Dat ligt

duidelijk boven het Nijmeegse gemiddelde. Wat

minder bewoners hebben een positief oordeel over

het onderling samenwonen: 56% noemt de

verhoudingen goed tegen 58% in Nijmegen als

geheel. Dit percentage is ten opzichte van twee jaar

geleden wel aanzienlijk toegenomen in Wolfskuil

(+10%) en Biezen (+13%). Door wijkprofessionals en

bewonersorganisaties is gemeld dat de contacten

tussen autochtonen en allochtonen, en het

samenleven van verschillende etnische groepen,

lijken te verbeteren. Vooral in de Wolfskuil.

Tegelijkertijd wordt er zoals gezegd nog altijd

racisme en langs elkaar hen leven gesignaleerd.

58

56

54

58

52

45

41

48

30 40 50 60 70 80 90

Nijmegen

N-Oud-Wes t

Biezen

Wo lfs kuil

2009 2007



Lage sport‐ en cultuurdeelname Net als bij vorige monitoren zijn er in Nijmegen‐

Oud‐West relatief minder mensen lid van de

bibliotheek en wordt er door inwoners van Oud‐

West minder aan sport gedaan. Wel is het aandeel

wekelijkse sporters duidelijk toegenomen, ook in

Wolfskuil en Biezen. Het aantal cursisten bij de

Lindenberg (cultuureducatie) is relatief laag, vooral

in Wolfskuil.

Het percentage vrijwilligers bij sportverenigingen

e.d. in Oud‐West is met 2,2% van de volwassenen

laag. Het is vooral de wijk Wolfskuil die bijdraagt

aan het lage aantal vrijwilligers.

Minder overlast jongeren ervaren Jongerenoverlast is al geruime tijd een

aandachtspunt in het stadsdeel. De schaal houding

jongeren is opgemaakt uit vier vragen met

betrekking tot de houding ten opzichte van jongeren

in de eigen buurt. Op basis van deze score lijkt de

situatie fors verbeterd. Dat betekent dat bewoners

vinden dat de omgang van jongeren onderling beter

verloopt, en dat het samenleven van jong en oud in

de wijk is verbeterd. En men ervaart minder overlast

van (groepen) jongeren. Door bewonersorganisaties

is desalniettemin aangegeven dat nog altijd

problemen spelen in Biezen en Wolfskuil. Vooral

hanggedrag en samenscholing van jongeren

(bijvoorbeeld ʹs avonds rond het Nachtegaalplein)

leiden bij aanwonenden tot overlast en een gevoel

van intimidatie. Vaak gaat het om jongeren met een

uitzichtloze toekomstsituatie. Apart benoemd is

drugsproblematiek bij Turkse en Marokkaanse

jongen.

Onveiligheidgevoelens sterk afgenomen Wat betreft de veiligheidsindicatoren is er een

gunstig beeld. De wijken Biezen en Wolfskuil laten

een duidelijke afname zien in het

onveiligheidsgevoel. In beide wijken is het

onveiligheidgevoel in eigen buurt niet langer hoog

vergeleken met het gemiddelde in Nijmegen.

21

25

25

24

22

33

31

35

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Oud-Wes t

Biezen

Wo lfs kuil

2009 2007


in de buurt

De situatie rond bedreigingen in de buurt,


tasjesroof laat in beide wijken een aanmerkelijke

verbetering zien, een positieve ontwikkeling binnen

het thema veiligheid. De situatie is volgens

bewoners wel nog altijd minder gunstig dan in

Nijmegen als geheel. In Biezen zijn er veel aangiftes

vanwege inbraak, het aantal aangiften vanwege

agressie is tussen 2004 en 2008 afgenomen tot

ondergemiddeld. Door wijkprofessionals en

bewonersorganisaties is naar voren gebracht dat de

specifieke wijkveiligheidsaanpak in Wolfskuil

vruchten lijkt af te werpen.




OUD ‐WEST

Leefbaarheid blijft aandachtspunt Qua bewonersscores rond ontwikkeling van de

buurt zien we nog altijd een gunstig beeld, maar het

percentage dat de buurt vooruit vindt gegaan (29%)

is wel wat afgenomen. Daarnaast is er het

percentage dat de buurt achteruit zag gaan. Hier

zien we een positieve ontwikkeling in Oud‐West.

Steeds minder mensen zien achteruitgang (15%).

21

29

26

32

23

39

26

54

0 10 20 30 40 50 60

Nijmegen

N-Oud-Wes t

Biezen

Wo lfs kuil

2009 2007



In de Wolfskuil zag twee jaar geleden meer dan de

helft de buurt vooruit gaan, dat is nu bijna een

derde deel (32%). Het percentage dat de buurt zag

verslechteren bleef stabiel op 15%. Biezen laat

weinig ontwikkeling zien, wel is de waardering van

de eigen woonomgeving gestegen van 6,8 naar 7,1.

Hier is sprake van een langjarige positieve trend.

Ook in Wolfskuil krijgt de buurt inmiddels een

ruime voldoende: het rapportcijfer 7 (2007: 6,7)

7,5

7,1

7,1

7,0

7,3

6,7

6,8

6,7

6 6,5 7 7,5 8

Nijmegen

N-Oud-Wes t

Biezen

Wo lfs kuil

2009 2007


Wijkprofessionals en betrokken bewoners kunnen

nog altijd diverse aandachtsgroepen en

aandachtsgebieden noemen. Maar de meesten van

hen vinden dat zowel het stadsdeel als de

onderliggende wijken vooral vooruitgang laten zien.

De woonomgeving is aan behoorlijke veranderingen

onderhevig, waarbij het aantal bouwprojecten boven

de 10 ligt. De bijdrage aan de kwaliteit van het

gebied is duidelijk, maar er is ook gewezen op

risicoʹs voor de leefbaarheid in deze periode van

verandering. Er zijn, zoals gezegd, veel positieve

signalen over het sociaal klimaat in Oud‐West. Maar

er zijn ook zorgen over de mogelijke ʺuittocht van

‘oude’ wijkbewoners die fnuikend kunnen zijn voor

de sociale cohesieʺ.



VII .NIJMEGEN ‐OUD ‐WEST IN CI J FERS

bevolking

stad stadsd.

Nijmegen N‐Oud‐West Biezen Wolfskuil

aantal inwoners 161884 13031 6716 6315

ontw. 2004 ‐ 2009 4411 324 ‐17 341

% 0‐14 jr 15 14 13 14

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1 ‐2 ‐2 ‐3

% >64 jr 13 10 11 8

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 0 0

% 1‐ouder gezinnen 7 9 9 8

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 0 ‐1

% niet westerse allochtonen 12 16 11 22

ontw. 2004 ‐ 2009 0 ‐1 ‐1 ‐1

% niet westerse jonge allochtonen 21 31 20 41

ontw. 2004 ‐ 2009 0 ‐1 ‐2 ‐1

inkomen en werk

stad stadsd.


% lage inkomens 44 x 50 51

ontw. 2005 ‐ 2007 1 x 1 ‐2

% WWB 4,1 6,5 7,1 5,8

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1,3 ‐2,6 ‐2,0 ‐3,3

% gesubsidieerde arbeid 0,9 1,4 1,2 1,5

ontw. 2007 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,3 ‐0,1 ‐0,5

% hoogste welstandsklasse (W1) 17 14 14 14

ontw. 2007 ‐ 2009 1 4 6 3

% laagste welstandsklasse (W5) 6 15 14 16

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐2 ‐2 ‐2

gezondheid en zorg

stad stadsd.


% cliënten maatschappelijk werk 1,1 1,4 1,4 1,4

ontw. 2007 ‐ 2008 0,0 0,1 0,3 0,0

% cliënten GGZ 3,4 3,7 3,9 3,5

ontw. 2004 ‐ 2008 0,4 0,4 0,6 0,1

% voelt zich gezond 80 72 69 76

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐5 ‐7 ‐3

% contact huisarts 45 50 53 47

ontw. 2005 ‐ 2009 1 5 3 2

% contact specialist 30 31 31 32

ontw. 2005 ‐ 2009 3 2 2 1

wijken

wijken

wijken



onderwijs

stad stadsd.


% lage startkansen 08/09 18 64 57 71

gemiddelde citoscore 534,9 530,0 530,2 529,8

ontw. 03/06 ‐ 06/09 0,1 0,6 0,1 1,1

% advies <vmbo‐t/havo 38 59 57 62

ontw. 03/06 ‐ 06/09 ‐5 ‐4 0 ‐8

% leerlingen havo/vwo 3e lrjr 50 28 31 26

ontw. 04/06 ‐ 07/09 2 3 1 4

% voorbijlopers 30 48 41 55

ontw. 06/07 ‐ 08/09 0 0 ‐1 1

openbare ruimte

stad stadsd.


% tevredenen groen 75 58 58 58

ontw. 2007 ‐ 2009 1 7 7 8

% klachten in verhouding tot woningen 18 15 16 14

ontw. 2006 ‐ 2008 2 1 3 ‐1

schaal verloedering 3,6 3,8 3,5 4,0

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 ‐0,6 ‐0,7 ‐0,6

% buurt schoon 80 72 77 67

ontw. 2007 ‐ 2009 4 15 17 13

% veel vernield 13 17 15 19

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐15 ‐16 ‐13

voorzieningen

stad stadsd.


% tevredenen winkels 88 87 79 96

ontw. 2007 ‐ 2009 1 5 3 7

schaal voorzieningen jongeren 3,8 3,8 3,8 3,8

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,8 0,3 1,3

% tevred. speelmogelijkheden kind. 70 63 56 70

ontw. 2007 ‐ 2009 8 13 16 10

gem. afstand supermarkt 2009 (m) 417 325 391 246

gem. afstand apotheek 2009 (m) 457 405 449 343

woningmarkt

stad stadsd.


ontw. aantal woningen 2006 ‐ 2008 944 ‐86 ‐95 9

% laagbouwwoningen 2009 58 64 55 74

% huurwoningen 2009 55 66 67 65

gemiddelde WOZ‐waarde 2009 222600 184800 185500 184100

wijken

wijken

wijken

wijken



bedrijvigheid

stad stadsd.


% bedrijfsvestigingen op woningen 12,8 9,3 9,8 8,6

ontw. 2004 ‐ 2008 1,4 1,3 1,4 1,1

% arbeidsplaatsen op bevolking 61,7 21,9 30,5 12,7

ontw. 2004 ‐ 2008 2,5 ‐2,7 ‐0,8 ‐4,0

% combinatie woon/werk 1 adres 7,1 6,5 6,3 6,7

milieu

stad stadsd.


% geluidsoverlast meerdere bronnen 46 43 41 46

% stankoverlast meerdere bronnen 22 33 50 15

huishoudelijk verbruik gas (m3) 1625 1454 1353 1575

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 ‐45 ‐16 ‐633 5

huish. verbruik electriciteit (Kwh) 3123 2824 2758 2901

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 49 39 52 21

verkeer

stad stadsd.


% meldingen parkeeroverlast 1,0 0,8 0,9 0,7

ontw. 2006 ‐ 2008 ‐0,1 0,1 0,0 0,1

schaal ervaren verkeersproblemen 2,6 2,8 2,8 2,8

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 ‐0,2 0,1 ‐0,5

% tevredenen OV 86 89 88 89

ontw. 2007 ‐ 2009 4 6 4 8

sociale contacten

stad stadsd.


% voldoende contacten 85 84 85 83

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 ‐1 ‐2

% goed voor zichzelf zorgt 95 95 94 96

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 ‐2 ‐1

% in vrijwilligerswerk 30 21 23 19

ontw. 2007 ‐ 2009 3 ‐4 3 ‐11

sociale omgeving

stad stadsd.


% regelmatig bezoek wijkcentrum 9 8 7 9

% verantwoordelijk voor buurt 85 79 79 79

ontw. 2007 ‐ 2009 2 ‐2 ‐1 ‐2

% deelname buurtactiviteiten 31 27 25 29

ontw. 2007 ‐ 2009 2 5 6 4

% gehecht buurt 67 59 60 58

ontw. 2007 ‐ 2009 2 2 2 2

schaal sociale kwaliteit 6,3 6,0 6,1 5,9

ontw. 2007 ‐ 2009 0,1 0,3 0,5 0,2

schaal houding jongeren 6,6 6,3 6,4 6,2

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 0,7 0,5 0,8

wijken

wijken

wijken

wijken

wijken




stad stadsd.


% regelmatig contact andere etniciteit 55 60 57 64

ontw. 2007 ‐ 2009 4 7 10 5

% positieve kanten andere etniciteiten 45 47 39 54

ontw. 2007 ‐ 2009 1 3 0 5

% negatieve kanten andere etniciteiten 29 30 24 36

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 0 3 ‐2

% verhouding allocht/autocht. goed 58 56 54 58

ontw. 2007 ‐ 2009 6 11 13 10

cultuur

stad stadsd.


% abonnementen bibliotheek 27,5 21,6 21,5 21,7

% bezoek culturele voorstelling ʹ07 61 62 63 61

% bezoek musea ʹ07 54,0 47,0 45,0 50,0

ontw. 2005 ‐ 2007 ‐7 ‐2 ‐4 ‐2

% bezoek bioscoop ʹ07 71,0 67,0 65,0 70,0

ontw. 2005 ‐ 2007 4 7 6 8

% cursisten kunsteducatie 2,5 1,7 2,1 1,3

ontw. 2002 ‐ 2008 0,0 x 0,2 ‐0,4

sport

stad stadsd.


% wekelijkse sporters 58 50 51 49

ontw. 2007 ‐ 2009 3 4 6 2

% lid sportclub 23 19 21 18

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 0 3 ‐3

% in vrijwilligerswerk (sport) 6 2 4 1

veiligheid

stad stadsd.


% aangiften agressie 0,9 0,9 0,8 1,0

ontw. 2004 ‐ 2008 0,0 ‐0,1 ‐0,4 0,1

schaal dreiging 0,9 1,3 1,3 1,3

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 ‐0,4 ‐0,5 ‐0,3

% aangiften woninginbraak 1,3 1,5 1,7 1,3

ontw. 2004 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,4 ‐0,2 ‐0,6

schaal vermogensdelicten 3,7 3,7 3,7 3,8

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,3 ‐1,1 ‐1,2 ‐0,9

% onveilig gevoel algemeen 28 27 28 27

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐7 ‐3 ‐10

% onveilig gevoel buurt 21 25 25 24

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐8 ‐6 ‐11

% vaak overlast jongeren 9 8 8 8

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐8 ‐6 ‐11

wijken

wijken

wijken

wijken



algemene oordelen

stad stadsd.


% buurt vooruitgegaan 21 29 26 32

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐10 0 ‐22

% buurt achteruitgegaan 12 15 16 15

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐4 ‐5 ‐9 0

schaal evaluatie buurt 7,6 7,2 7,3 7,0

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,5 0,4 0,5

rapportcijfer woonomgeving 7,5 7,1 7,1 7,0

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,4 0,3 0,3

wijken

Nijmegen-Nieuw-West


Nijmegen‐Nieuw‐West


NIEUW ‐WEST

Het stadsdeel Nieuw‐West is grotendeels tot stand

gekomen in de vijftiger en zestiger jaren van vorige eeuw.

Er zijn duidelijke verschillen tussen de drie wijken,

waarbij Hees duidelijk afwijkt van Neerbosch‐Oost en

Heseveld. In beide laatste wijken is het sociaal

maatschappelijk profiel niet sterk en het sociaal klimaat

kwetsbaar. Heseveld laat desalniettemin verschillende

positieve ontwikkelingen zien. Neerbosch‐Oost blijft een

aandachtsgebied, o.m. vanwege jongerenoverlast, maar

ook met positieve signalen vanuit de bevolking rond het

samenleven van etnische groepen.

Nijmegen‐Nieuw‐West


Hees 88 1121 2788

Heseveld 100 2878 6042

Neerbosch‐Oost 141 3395 7221

Haven‐ en industrieterrein 295 67 139

Heel verschillende woonmilieus Alles bij elkaar komt Nijmegen‐Nieuw‐West als

stadsdeel redelijk gemiddeld uit de bus. Wel is dit

beeld vaak het resultaat van bovengemiddelde

scores van Hees, en gemiddelde tot

ondergemiddelde of soms slechte scores voor

Heseveld en Neerbosch‐Oost. Die verschillen

betreffen met name het sociaal maatschappelijk

profiel en het sociaal klimaat. Deze zijn in Hees

aanmerkelijk beter dan in beide andere wijken. De

waardering van de openbare ruimte verbetert zich

er al jaren gestaag, ondanks het feit dat bewoners

minder tevreden zijn over beheer en onderhoud.

Over voorzieningen als openbaar vervoer en

winkels voor dagelijkse boodschappen is men

duidelijk tevreden. Ook is de beoordeling van

jeugd‐ en jongerenvoorzieningen aanzienlijk

verbeterd. Opnieuw is verkeersproblematiek een

issue bij bewoners. Volgens wijkprofessionals wordt

dit gevoel versterkt doordat bewoners de aanleg van

het stadsbrugtracé als bedreigend ervaren.

Hoewel de bewonersscore voor sociale kwaliteit is

verbeterd, blijkt de kwetsbaarheid van het sociaal

klimaat in Nieuw‐West uit lage scores rond

deelname aan buurtactiviteiten en gehechtheid aan

de buurt. Ook blijft jongerenoverlast duidelijk

aanwezig, vooral in Neerbosch‐Oost.

Heseveld: verbeterde sociale verhoudingen Het algemene oordeel over Heseveld is licht

gestegen. Vooral op het sociale vlak zien we wat

gunstiger scores. De situatie rond jongeren en de

verhouding tussen allochtonen en autochtonen is

verbeterd. Op het gebied van veiligheid zien we ook

gunstige ontwikkelingen in Heseveld. Wel speelt er

soms jongerenoverlast en is het percentage dat

etnische groepen goed vindt samenleven flink

ondergemiddeld. Heseveld laat, m.u.v. bepaalde

deelgebieden, niet langer een duidelijk afwijkend

beeld zien.

Nijmegen-Nieuw-West


Neerbosch‐Oost blijft aandachtsgebied De totaalwaardering van bewoners voor Neerbosch‐

Oost is licht gedaald en is ook ondergemiddeld.

Bewoners geven bijvoorbeeld aan dat er veel wordt

vernield. En, hoewel de gevoelens van onveiligheid

zijn afgenomen, is er relatief veel jongerenoverlast in

het gebied. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties maken zich zorgen over de

wijk, wijzen op de kwetsbare, eenzijdige

bevolkingsopbouw.

Maar men ziet ook positieve signalen. Het aandeel

inwoners dat het samenleven van etnische groepen

goed vindt gaan is gestegen, maar nog wel

ondergemiddeld. Neerbosch‐Oost kent een hoog

aandeel allochtonen, dat ook is toegenomen. Het

totaaloordeel van bewoners over het sociaal klimaat

laat een lichte verbetering zien. Al met al behoudt

Neerbosch‐Oost de kenmerken van

aandachtsgebied.

I I .RUIMTELI JKE OPBOUW STADSDEEL

EN WIJKEN

In dit stadsdeel kenmerken de wat nieuwere wijken

Neerbosch‐Oost en Heseveld zich door laagbouw,

flats en maisonnettes. De wijk Hees is rondom een

oude dorpskern ontstaan.

Hees Al in de 17e eeuw werden in Hees landerijen

opgekocht en buitenplaatsen gebouwd. De basis

wordt inmiddels gevormd door een oude dorpskern

met oude wegen, statige panden en een

aantrekkelijke groenstructuur. De wijk maakt ook

een ruime, groene indruk door het aangrenzende

parkgebied Park West. Hieronder vallen o.m. het

Planeten‐ en Kometenpark en het Distelpark. Door

de verschillende bouwperioden heeft de wijk een

afwisselend karakter, met vooral een woonfunctie.

Het gaat vooral om laagbouw en om

koopwoningen. De structuur van dit voormalige

tuindorp is nog goed terug te vinden, inmiddels zijn

op diverse plaatsen nieuwe woningen toegevoegd.

Heseveld Heseveld is één van de vroeg‐naoorlogse

woonwijken in Nijmegen. Het was de tijd van

woningnood, toen er snel en effectief moest worden

gebouwd. Er is gekozen voor een rationele

verkaveling, waarbij op verschillende plekken

experimentele bouwsystemen zijn toegepast. De

hoofdopzet van het plan bestaat uit een assenkruis

van hoofdwegen (Molenweg‐Paul Krügerstraat en

de Daniëlsweg), waaromheen afzonderlijke

woonbuurten zijn gepland. Het Daniëlsplein met

aangrenzend de winkelstrip aan de Molenweg – en

niet ver daar vandaan de parochiekerk en andere

wijkvoorzieningen – zijn centraal gepland in de

wijk. De woonbuurten zijn in een gelijkvormige

opbouw daaromheen gebouwd. Ten zuiden van de

Oude Graafseweg en Graafseweg bevindt zich drie

afgescheiden deelgebieden rond Oude Graafseweg,

Paddepoelseweg en Muntmeesterlaan.

Nijmegen-Nieuw-West


Neerbosch‐Oost Neerbosch‐Oost kent een herhaling van

woonbuurten, met zowel hoogbouw als laagbouw.

De wijk kent veel huurwoningen. Buurten worden

ontsloten door lange, rechte wegen vaak omgeven

met laanbeplanting en gazons. Rond de wijk ligt een

groene strook met daarin waterpartijen. Winkels,

wijkgebouw en sporthal liggen centraal in de wijk.

Ook is er enige historische bebouwing aanwezig van

het oude Neerbosch. De Dorpsstraat met de

lintbebouwing en de oude kerk in het noorden van

de wijk zijn hier de drager van de

stedenbouwkundige structuur. Een ander historisch

element is het “bosje van de Baron”, dat ooit

onderdeel was van het slot van de baron van

Rijkevorsel. Tussen de Neerbosscheweg en de

Dennenstraat ligt een voorzieningenstrook met

daarin Sportpark “de Dennen”, een schoolcomplex

en ontwikkelingslocatie ‘Rosa de Lima’. Deze strook

is door de Neerbosscheweg fysiek gescheiden van

de rest van de wijk.

Haven‐ en Industrieterrein Het Haven‐ en Industrieterrein is een wijk met een

groot oppervlak, bijna volledig benut door

bedrijvigheid. Er wonen circa 200 mensen in het

gebied.

I I I .BEVOLKING NIJMEGEN ‐NIEUW ‐

WEST

Veel ouderen in Hees; veel (en toenemend

aantal) allochtonen in Neerbosch‐Oost Nijmegen‐Nieuw‐West is een enigszins vergrijsd

stadsdeel, waar de bevolking de afgelopen vijf jaar

licht is afgenomen tot 16.190 inwoners. Enige

demografische trends in de periode 2004‐2009: een

toename van tieners en de afname van dertigers. Op

enkele punten wijkt de bevolkingssamenstelling af

van die van Nijmegen als geheel:

Net als eerdere jaren is het aandeel ouderen

(65+) in het stadsdeel met 17% hoger dan

stedelijk (13%). Dat wordt in sterke mate

veroorzaakt door Hees (28% is 65+) en de grote

wijk Neerbosch‐Oost (17%). Waarschijnlijk door

de sluiting van specifieke woonvoorzieningen is

het aandeel 70‐79‐jarigen afgenomen. In

Heseveld is het aandeel ouderen iets

ondergemiddeld.

Hoewel de huishoudenssamenstelling van het

stadsdeel als geheel niet echt afwijkt, kent

Neerbosch‐Oost veel alleenstaanden: 42,1%

tegen 36,6% voor Nijmegen als geheel. In Hees

wonen veel echtparen of samenwonenden

(34,8%, Nijmegen 28,2%) en minder

éénoudergezinnen (3,5%, Nijmegen 6,9%).

Vooral in Neerbosch‐Oost wonen veel niet‐

westerse allochtonen (23% tegenover 12% voor

Nijmegen als geheel). Sinds 2004 is het aandeel

hier met 2% gestegen. Er is vooral ook veel

allochtone jeugd (40%). Binnen Neerbosch‐Oost

bestaan deelgebieden waar veel allochtonen bij

elkaar wonen, bijvoorbeeld de maisonnettes en

de Tubastraat en omgeving. Het aandeel niet

westerse allochtone bewoners in Hees en

Heseveld is stabiel.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties vinden

dat blijvende aandacht voor allochtone groepen

nodig is, vooral in Neerbosch‐Oost. Specifiek

genoemd als aandachtsgroep zijn (jonge)

Marokkanen, vooral vanwege huishoudens‐ en

overlastproblemen.

Nijmegen-Nieuw-West


12

17

4

16

23

12

16

4

16

21

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Nieuw-Wes t

Hees

Hes eve ld

Neerbo s ch-O

2009 2004


Relatief veel bijstandsafhankelijkheid in

Heseveld en Neerbosch‐Oost De sociaal‐economische status van inwoners van dit

stadsdeel is afwijkend. De hogere welstandsklassen

komen wat minder voor, de lagere duidelijk meer.

Neerbosch‐Oost laat duidelijk dit beeld zien, de

sociaal‐economische status in Heseveld is wat

gunstiger. Hier verkeert bijvoorbeeld 13% van de

inwoners in de hoogste welstandsklasse.

6

6

7

5

35

44

37

49

29

28

37

25

13

9

7

11

17

13

13

10

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nijmegen

N-Nieuw-Wes t

Hes eveld

Neerbo s ch-O

W5 (laags te) W4 W3 W2 W1 (ho o gs te)



woningbezit)

In vergelijking met Nijmegen als geheel zijn in

Nijmegen‐Nieuw‐West wat meer mensen

afhankelijk van de bijstand. Binnen het stadsdeel

zijn de sociaal‐economische kenmerken voor de wijk

Hees gunstiger dan die voor Heseveld en

Neerbosch‐Oost. Met name het aandeel WWB‐

gerechtigden in Hees is laag (1,8% tegenover 4,2% in

Heseveld en 3,9% in Neerbosch‐Oost). Het aandeel

lage inkomens en gesubsidieerde banen is in de

wijken Heseveld en Neerbosch‐Oost gelijk aan of

iets boven het Nijmeegs gemiddelde, in Hees ligt het

aandeel subsidie‐banen behoorlijk lager dan het

gemiddelde.

Gemiddeld beeld gezondheid, nog altijd

problemen ‘achter de voordeur’ De gezondheidsscores voor Nijmegen‐Nieuw‐West

wijken opnieuw niet veel af van de gemiddelde

scores voor Nijmegen. Het stadsdeel als geheel kent

wat meer cliënten GGZ dan gemiddeld in Nijmegen.

Het aandeel bewoners dat zich gezond voelt

ontwikkelt zich positief. Voor Nijmegen‐Nieuw‐

West is dit aandeel bewoners inmiddels gunstiger

dan het Nijmeegs gemiddelde, en duidelijk

verbeterd vergeleken met twee jaar geleden.

In de wijkmonitor van twee jaar geleden is gewezen

op de aanwezigheid van nogal wat sociaal

kwetsbare gezinnen met meervoudige sociale

problemen in Heseveld en Neerbosch‐Oost. Toen is

duidelijk geworden dat er in sommige buurten en

straten concentraties van huishoudens zijn te vinden

die te maken hebben met diverse problemen achter

de voordeur. Wijkprofessionals geven opnieuw

signalen dat er nogal veel ‘achter de voordeur’

speelt in dit stadsdeel, bijvoorbeeld in de omgeving

Pieter Postplein. Het gaat om een verborgen

problematiek van armoede, eenzaamheid en

psychische en financiële problemen die minder

zichtbaar is op straat. Mensen doen vaker een

beroep op ondersteunende instanties als NIM en

buurtzorg en er is een toename van relationeel

geweld. In allochtone huishoudens zijn de

integratiekansen van vrouwen soms klein.

Lage startkansen leerlingen in Neerbosch‐

Oost Qua Citoscores, schooladviezen en startkansen

scoort Hees duidelijk beter dan de andere wijken, en

ook beter dan het Nijmeegse gemiddelde. Heseveld

en meer nog Neerbosch‐Oost blijven daar bij achter.

Het aantal leerlingen op havo/vwo‐niveau is met

name in Neerbosch‐Oost laag.

Het percentage kinderen met lage startkansen op de

basisschool in Hees is met 10% laag, terwijl dit op

scholen in Heseveld en Neerbosch‐Oost met 51%

relatief hoog is (17,5% voor Nijmeegse scholen

gemiddeld). Hetzelfde beeld geeft de indicator

advies basisschool (leerlingen lager dan vmbo‐

theorie/havo). Hees laat gunstige cijfers zien,

negatiever zijn de resultaten voor Heseveld en nog

iets meer voor Neerbosch‐Oost. Het aandeel

kinderen dat niet naar de dichtstbijzijnde

basisschool gaat ligt in het stadsdeel enigszins

bovengemiddeld, waarbij Hees en Heseveld het

gemiddelde omhoog brengen. Kinderen in

Neerbosch‐Oost gaan juist vaak naar de

dichtstbijzijnde school.

Nijmegen-Nieuw-West


IV .NIJMEGEN ‐NIEUW ‐WEST ALS

WOONOMGEVING

Bovengemiddelde WOZ‐waardes in Hees Binnen Nieuw‐West valt Hees op met veel koop‐ en

laagbouwwoningen. Neerbosch‐Oost kent minder

laagbouw en veel huurwoningen. In Heseveld

bevindt zich veel sociale woningbouw. De renovatie

van portiekflats in het noordelijk deel van deze

buurt is door wijkprofessionals en

bewonersorganisaties positief ontvangen. De

gemiddelde WOZ‐waarde van woningen in het

gehele stadsdeel bedraagt € 192.000,‐. Dat ligt onder

de gemiddelde waarde voor Nijmegen van €

222.500. Opvallend is wel de aanzienlijk hogere

waardering voor woningen in Hees, met een

gemiddelde van ruim € 285.000.

Gunstige ontwikkelingen openbare ruimte In vergelijking met heel Nijmegen zijn opnieuw

meer inwoners in de drie wijken tevreden over

voorzieningen in de woonomgeving. De verdere

aanleg van Park West draagt volgens

bewonersorganisaties positief bij aan de kwaliteit

van de openbare ruimte. De score voor verloedering

(op basis van vragen aan bewoners over zwerfvuil,

vandalisme, bekladding en hondenpoep) is in het

stadsdeel opnieuw wat gunstiger dan twee jaar

geleden, vooral in Neerbosch‐Oost. Er doet zich op

dit vlak een langjarige, positieve ontwikkeling voor

in het stadsdeel. Niettemin vinden in Nieuw‐West

nog minder mensen dan gemiddeld in Nijmegen de

eigen buurt schoon. In Heseveld zien we op dit vlak

overigens wel een aanmerkelijke verbetering. Nog

altijd geeft men in het stadsdeel wat vaker aan dat er

veel vernield wordt in de buurt (vooral in

Neerbosch Oost), ondanks de dalende trend. Toch is

het aantal meldingen en klachten bij de Bel‐ en

Herstellijn ondergemiddeld, in Hees gemiddeld.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties melden

dat er meerdere locaties zijn binnen de wijken

Neerbosch‐Oost en Heseveld waar relatief veel

zwerfvuil voorkomt. Zij geven aan dat initiatieven

als zwerfafvalteam (Heseveld), buurtbeheerder

(Heseveld, werkt ook in Neerbosch Oost) en inzet

van de DAR (bijvoorbeeld in de Afrika‐ en

Bouwmeesterbuurt) effectief zijn en positieve

resultaten geven. Ook is gemeld dat m.b.v. het

wijkaanpakplan uit 2007 de wijk Heseveld duidelijk

vooruit is gegaan, met name de omgeving Pieter

Postplein. De Afrika‐ en Bouwmeesterbuurt in deze

wijk zijn aangewezen als beschermd stadsbeeld.

Woningen worden gerenoveerd en een deel wordt

verkocht. De woonomgeving wordt verbeterd, het

Danielsplein herontwikkeld en een plan voor

buurtaanpak is in uitvoering.

3,6

3,5

3,3

3,9

3,7

3,6

3,3

4,3

0 1 2 3 4 5 6

Nijmegen

N-Nieuw-Wes t

Hes eve ld

Neerbo s ch-O

2009 2007


Tevredenheid over voorzieningen Over het openbaar vervoer en de winkels voor

dagelijkse boodschappen is men in Nijmegen‐

Nieuw‐West wat meer tevreden dan in Nijmegen als

geheel. De gemiddelde afstand tot de dichtstbijzijnd

gelegen (grotere) supermarkt is in Heseveld circa

350 m en in Hees en Neerbosch‐Oost rond de 400 m.

Dat is een gunstig beeld voor de dagelijkse

boodschappen. De gemiddelde afstanden van

woningen van 65+ers tot de dichtstbijzijnde

apotheek zijn zonder meer gunstig: zoʹn 330 m tot

400 m.

417

389

412

362

391

0 200 400 600 800 1000 1200

Nijmegen

N-Nieuw-Wes t

Hees

Hes eve ld

Neerbo s ch-O


De tevredenheid over de speelmogelijkheden voor

kinderen in Nijmegen‐Nieuw‐West is fors

toegenomen vergeleken met twee jaar geleden. Door

wijkprofessionals en bewonersorganisaties is

aangeven dat er voldoende speelvoorzieningen en

ontmoetingsplekken zijn, vooral in Neerbosch‐Oost.

Nijmegen-Nieuw-West


Net als in Oud‐West is ook de beoordeling in

Nijmegen‐Nieuw‐West van jongerenvoorzieningen

aanzienlijk verbeterd, de bijbehorende schaalscore

kent in 2009 een bovengemiddelde waarde. De

werkers in de wijken noemen opnieuw het

particulier opgezette

zaalvoetbal/huiswerkbegeleidingsproject voor

jongeren (Chabbab Hees) als positieve

jongerenvoorziening.

Wonen en werken behoorlijk gescheiden Het stadsdeel Nieuw‐West kent veel

arbeidsplaatsen, vooral omdat het werkgebied

Haven‐ en Industrieterrein (inclusief

Noordkanaalhaven) er toe behoort. De woonwijken

zelf zijn behoorlijk monofunctioneel, het aantal

bedrijven is er laag. Het percentage

bedrijfsvestigingen in verhouding tot woningen in

Hees ligt daarentegen in de buurt van het stedelijk

gemiddelde. Het percentage woonadressen waar

ook bedrijvigheid is geregistreerd is relatief laag in

Nieuw‐West, een kleine 6%. Het is vooral

Neerbosch‐Oost dat het gemiddelde naar beneden

haalt (4,6% van de adressen kent daar

bedrijvigheid). Geluid‐ en stankoverlast komen

volgens bewoners van het stadsdeel niet opvallend

veel of weinig voor, wel geeft 36% van de inwoners

van Hees aan stankoverlast te ervaren.

Verkeersproblemen sterker gevoeld De beleving van verkeersoverlast is in Nieuw‐West

wat negatiever dan voor Nijmegen gemiddeld.

Hierbij lijkt de situatie rond bijvoorbeeld

snelheidsovertredingen, verkeersveiligheid of

overlast van parkeren, stank en geluid te

verslechteren.

Het stadsdeel kent dan ook volgens

wijkprofessionals en bewonersorganisaties diverse

verkeersproblemen. Met name op de doorgaande

wegen als de Paul Krugerstraat, Molenweg

(Heseveld) en O.C. Huismanstraat en

Symfoniestraat (Neerbosch ‐Oost) wordt soms hard

gereden. Parkeeroverlast doet zich volgens hen

vooral voor bij het winkelcentrum in Neerbosch‐

Oost en in de omgeving van scholen. Er zijn echter

relatief gezien niet zoveel daadwerkelijk meldingen

over parkeeroverlast in het stadsdeel, vooral vanuit

Hees en Heseveld wordt maar weinig gemeld. In

Neerbosch‐Oost is wat meer parkeeroverlast

gemeld. De komst van het stadsbrugtracé wordt

door bewoners als bedreigend ervaren vanwege

verkeers‐ en milieueffecten.


NIEUW ‐WEST

Enige verbetering in de buurtbetrokkenheid Het aandeel bewoners, dat voldoende contacten

heeft ligt in Nijmegen‐Nieuw‐West op een voor

Nijmegen gemiddeld niveau. Dat geldt ook voor het

aandeel dat zich verantwoordelijk voor de buurt

voelt, al is dat in Neerbosch‐Oost wat teruggelopen.

De groep die zich inzet als vrijwilliger is fors

gestegen, van 20% naar 33%. Hier dragen de

inwoners van Neerbosch‐Oost en Heseveld in grote

mate aan bij.

Op andere punten scoort het stadsdeel wat minder:

men neemt wat minder aan buurtactiviteiten deel.

En het aantal bewoners dat gehecht is aan de buurt

ligt nog altijd een stuk lager dan het Nijmeegs

gemiddelde, ondanks een lichte stijging t.o.v. 2007.

In de wijk Heseveld is het aandeel dat aangeeft

regelmatig een wijkcentrum in de eigen of

aangrenzende buurt te bezoeken laag. In Neerbosch‐

Oost ligt het aantal bewoners dat gehecht is aan de

buurt met 53% relatief laag, maar het percentage is

wel licht gestegen.

6,3

6,1

6,1

5,8

6,2

5,8

5,6

5,7

4 5 6 7 8

Nijmegen

N-Nieuw-Wes t

Hes eve ld

Neerbo s ch-O

2009 2007


Zorgen over sociaal klimaat Neerbosch‐Oost,

maar ook positieve signalen In vergelijking met 2007 is op basis van

bewonersscores de sociale kwaliteit duidelijk

verbeterd in het stadsdeel als geheel, waarmee een

wat neergaande trend na 2003 is doorbroken.

Daarbij laat vooral Heseveld een duidelijke

verbetering zien.

Nijmegen-Nieuw-West


Wijkprofessionals en bewonersorganisaties hebben

verschillende achtergronden geschetst. In

Neerbosch‐Oost laat het sociaal klimaat volgens hen

soms te wensen over, vooral omdat er weinig

samenhang is tussen huishoudens en er veel

opvoedingsproblemen spelen. Er is ook aangegeven

dat de instroom van allochtone gezinnen in de

grotere woningen de autochtone bevolking

benauwt. In zijn algemeenheid is de sociale controle

binnen de allochtone groepen groot. Dit bemoeilijkt

enerzijds integratie omdat bijvoorbeeld westerse

opvoedingsnormen niet worden getolereerd.

Anderzijds is er veel onderlinge steun. Positief is dat

er een nieuwe actieve bewonersgroep is ontstaan in

de Klaroenstraat en Rapsodiestraat, daarnaast

noemt men een goed cohesieproject in de

Balladestraat. De opening van jongerencentrum De

Jukebox trok vooral Marokkaanse jeugd.

In Hees en Heseveld valt de duurzame ontwikkeling

van het reeds genoemde ‘Futsal Chabbab’ op, een

zaalvoetbalproject in combinatie met

huiswerkbegeleiding ten behoeve van Marokkaanse

jongeren. Er is een duidelijk positief effect op

overlastproblematiek gemeld. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties zien ook positieve

ontwikkelingen in Afrika/ Bouwmeesterbuurt waar

het goed gaat tussen verschillende etniciteiten. Er is

een actieve groep van bewoners die allerlei

activiteiten organiseert. Er wordt hier d.m.v. een

sociale buurtaanpak extra geïnvesteerd in het

verbeteren van de betrokkenheid van bewoners.

Een moskee in Jerusalem In Heseveld, in de buurt Jerusalem, is de afgelopen

periode enige onrust ontstaan vanwege de vestiging

van een moskee. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties hebben aangegeven dat dit

proces echter goed is verlopen door voorlichting en

openstelling van de voorziening voor

buurtbewoners. In deze buurt zien we naast de

oudere autochtone bewoners en de allochtone

instroom (die er een aantal jaren woont) nu ook

starters op de woningmarkt. De genoemde groepen

hebben onder elkaar weinig (behoefte aan) contact,

wat door wijkprofessionals als een risicofactor rond

woongedrag en verloedering wordt gezien. De

woningbouwvereniging is met een preventieve

aanpak bezig.

Sport‐ en cultuurdeelname wat lager Het aandeel wekelijkse sporters en sportclubleden is

iets gestegen vergeleken met twee jaar geleden.

Maar het zijn nog altijd licht ondergemiddelde

waarden. Heseveld kent wel een bovengemiddeld

aandeel actieve sporters. Het percentage

vrijwilligers bij sportverenigingen e.d. ligt voor alle

drie de wijken rond het stedelijk gemiddelde, ruim

6% geeft aan hierbij actief te zijn.

Het aantal abonnementen bij de bibliotheek is

verhoudingsgewijs heel behoorlijk, waarbij Hees er

bijzonder uitsteekt. Het aantal cursisten

kunsteducatie bij de Lindenberg is daarentegen laag,

vooral in Neerbosch Oost en Heseveld.

Jongerenoverlast vooral in Neerbosch‐Oost In vergelijking met 2007 is de score op de schaal

‘houding jongeren’ voor Nijmegen‐Nieuw‐West wat

minder gunstig. De score, die een beeld geeft van

jongerenoverlast en van de verstandhouding tussen

‐ en met jongeren, ligt daarbij net als eerdere jaren

ongunstiger dan gemiddeld in Nijmegen.

Jeugdoverlast is volgens wijkprofessionals en

bewonersorganisaties vooral in Neerbosch‐Oost al

jarenlang aan de orde. De meesten van hen geven

aan dat overlast van jongeren vaak voorkomt in het

stadsdeel, vooral in Neerbosch‐Oost en soms ook in

Heseveld. In Neerbosch‐Oost noemt 38% van de

bewoners jongerenproblematiek het belangrijkste

aan te pakken probleem in de buurt. Een klein deel

van de jongeren maakt zich schuldig aan steeds

ernstiger vormen van criminaliteit. Zo voelen

inwoners van de seniorenflats aan de Aubadestraat,

Nocturnestraat en Symfoniestraat zich onveilig

vanwege jongeren bij het winkelcentrum. De

teamgerichte aanpak vanuit de politie wordt wel als

een positieve ontwikkeling geschetst. Zo ook het al

eerder genoemde project Futsal Chabbab. Voor

jongeren in Heseveld is in zijn algemeenheid meer

aandacht gevraagd. Er zijn gelukkig niet veel

problemen, maar er is wel een opkomende

aandachtsgroep.

Oordeel over samenleven etnische groepen

verbeterd In 2007 kwam naar voren dat het samenleven tussen

allochtonen en autochtonen te wensen over liet.

Opnieuw is er dit beeld, maar er zijn wel

verbeteringen zichtbaar.

Een kleine minderheid van mensen in Nijmegen‐

Nieuw‐West (bijna 49%) zegt regelmatig contact te

hebben met mensen uit andere etnische groepen.

Dat ligt enigszins onder het Nijmeegse gemiddelde.

In Neerbosch‐Oost geeft 54% aan regelmatig contact

te hebben met mensen die van oorsprong uit een

ander land komen, of die een andere dan de eigen

cultuur hebben. Het aandeel bewoners in Nieuw‐

West dat het samenleven tussen allochtonen en

autochtonen in de buurt goed vindt gaan, is

duidelijk gestegen naar 50%, terwijl dit aandeel in

Nijmegen als geheel 58% is. Ook Neerbosch‐Oost en

Heseveld laten duidelijke verbeteringen zien op dit

punt.

Nijmegen-Nieuw-West


Behalve de al genoemde opmerkingen dat de

instroom van allochtone huishoudens de zittende

bewoners soms te veel wordt (vooral in Neerbosch‐

Oost), en dat het voor allochtone vrouwen en

kinderen soms moeilijk is te integreren, zijn er enige

specifieke signalen van wijkprofessionals en

bewonersorganisaties naar voren gekomen.

Autochtone ouderen storen zich in toenemende

mate aan het gedrag van allochtone jongeren. Vooral

de Marokkaanse jeugd in Neerbosch‐Oost zal de

komende jaren aandacht blijven vragen. Maar er is

ook aangegeven dat in de Afrika‐ en

Bouwmeesterbuurt het samenleven van mensen met

verschillende etniciteiten goed gaat.

58

50

47

50

52

42

40

46

30 40 50 60 70 80 90

Nijmegen

N-Nieuw-Wes t

Hes eve ld

Neerbo s ch-O

2009 2007



Neerbosch‐Oost: onveilig gevoel buurt

afgenomen De situatie rond bedreigingen in de buurt,


tasjesroof (de schaalscore dreigende situaties) is

volgens bewoners van het stadsdeel duidelijk

ernstiger dan in Nijmegen als geheel. Ook heeft een

relatief hoog aandeel (van bijna 11%) van de

inwoners de indruk dat overlast van (groepen)

jongeren vaak voorkomt. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties noemen in relatie tot de

veiligheidssituatie vooral bedreigingen, overlast van

jongeren, geweldsdelicten en drugsoverlast.

Specifiek is het voorkomen van huiselijke geweld,

en overlast van drugskoeriers in Neerbosch‐Oost.

Niettemin is het aandeel bewoners dat zich wel eens

onveilig voelt in de buurt de laatste twee jaar

afgenomen, zowel in Heseveld als in Neerbosch‐

Oost.

Heseveld laat op veiligheidsgebied ook andere

positieve ontwikkeling zien. Zo is de bewonersscore

rond dreigende situaties duidelijk verbeterd. En

ervaart men relatief weinig overlast van jongeren.

Wellicht het aantal aangiften van inbraak relatief

hoog. Ook in Hees is er relatief weinig

jongerenoverlast ervaren, en zien we veel aangiften

van inbraak. Er is daar ook een toename van

aangiften van agressiedelicten. In Neerbosch Oost

zien we tegenover de afname van gevoelens van

onveiligheid een relatief hoog aandeel bewoners

(19%) dat vaak overlast van jongeren ondervindt. En

ook hier zijn er relatief veel aangiften van inbraak.

21

25

22

29

22

31

30

33

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Nieuw-Wes t

Hes eve ld

Neerbo s ch-O

2009 2007


in de buurt

In 2007 was er sprake van onderlinge

bewonersoverlast in de wijken Heseveld en

Neerbosch‐Oost. Dat is nu minder pregnant door

professionals naar voren gebracht. Zichtbare

overlast is volgens hen vooral afkomstig van

autochtone, laag opgeleide inwoners en hun

kinderen. En men wijst men op diverse vormen van

begeleid wonen in het stadsdeel. Hier omheen

spelen soms specifieke problemen op sociaal gebied,

en in relatie tot verslaving.

Nijmegen-Nieuw-West



NIEUW ‐WEST

Stabiele totaalwaardering, aandacht gevraagd

voor Neerbosch‐Oost De bewonersscores rond de ontwikkeling van de

eigen buurt laten een gematigd positief beeld zien.

Wat minder mensen zien de eigen buurt

vooruitgaan (18%, 2007: 23%), maar ook een kleiner

deel ziet achteruitgang (13%, 2007: 19%). De

waardering van de woonomgeving is licht gestegen

naar een rapportcijfer 7,2 (2007: 7,1). In Nijmegen is

dat gemiddeld een 7,5. De wijken in dit stadsdeel

laten geen echt afwijkende indicaties zien. Het

rapportcijfer voor de eigen woonbuurt in

Neerbosch‐Oost is heel licht gedaald (6,9, was in

2007 een 7,0).

21

18

18

17

23

23

25

18

0 10 20 30 40 50 60

Nijmegen

N-Nieuw-Wes t

Hes eve ld

Neerbo s ch-O

2009 2007



Ongeveer de helft van de wijkprofessionals en

betrokken bewoners zien qua ontwikkeling in

Nieuw‐West een stabiel beeld, iets minder dan de

helft vindt het stadsdeel vooruitgegaan. Ten aanzien

van de onderliggende wijken is men vooral over

Neerbosch‐Oost minder positief. Hier noemt een

substantieel deel ook achteruitgang. Heseveld laat

volgens betrokkenen een veel gunstiger beeld zien.

7,5

7,2

7,1

6,9

7,3

7,1

6,9

7,0

6 6,5 7 7,5 8

Nijmegen

N-Nieuw-Wes t

Hes eve ld

Neerbo s ch-O

2009 2007


Nijmegen-Nieuw-West


VII .NIJMEGEN ‐NIEUW ‐WEST IN CI JFERS

bevolking

stad stadsd.

Nijmegen N‐Nieuw‐West Hees Heseveld Neerbosch‐O

aantal inwoners 161884 16190 2788 6042 7221

ontw. 2004 ‐ 2009 4411 ‐195 21 12 ‐183

% 0‐14 jr 15 15 15 15 15

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1 0 1 0 ‐1

% >64 jr 13 17 28 12 17

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 1 ‐1 0

% 1‐ouder gezinnen 7 6 3 8 6

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 1 1 ‐1

% niet westerse allochtonen 12 17 4 16 23

ontw. 2004 ‐ 2009 0 1 0 0 2

% niet westerse jonge allochtonen 21 30 5 28 40

ontw. 2004 ‐ 2009 0 ‐1 ‐1 ‐2 1

inkomen en werk

stad stadsd.


% lage inkomens 44 x 44 45 46

ontw. 2005 ‐ 2007 1 x 2 1 3

% WWB 4,1 5,4 3,2 5,8 5,8

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1,3 ‐0,6 0,4 ‐0,7 ‐1,1

% gesubsidieerde arbeid 0,9 1,0 0,5 1,2 1,0

ontw. 2007 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,2 0,0 ‐0,2 ‐0,2

% hoogste welstandsklasse (W1) 17 13 x 13 10

ontw. 2007 ‐ 2009 1 2 x 4 1

% laagste welstandsklasse (W5) 6 6 x 7 5

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐5 x ‐5 ‐8

gezondheid en zorg

stad stadsd.


% cliënten maatschappelijk werk 1,1 1,1 0,7 1,1 1,2

ontw. 2007 ‐ 2008 0,0 ‐0,2 ‐0,1 ‐0,3 ‐0,2

% cliënten GGZ 3,4 3,7 3,5 3,8 3,7

ontw. 2004 ‐ 2008 0,4 0,5 0,7 0,6 0,4

% voelt zich gezond 80 82 x 83 82

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 10 x 7 9

% contact huisarts 45 43 x 44 42

ontw. 2005 ‐ 2009 1 0 x ‐1 0

% contact specialist 30 27 x 25 29

ontw. 2005 ‐ 2009 3 ‐4 x ‐5 ‐2

wijken

wijken

wijken

Nijmegen-Nieuw-West


onderwijs

stad stadsd.


% lage startkansen 08/09 18 32 10 51 51

gemiddelde citoscore 534,9 535,3 538,6 534,6 534,4

ontw. 03/06 ‐ 06/09 0,1 ‐0,1 ‐0,3 0,7 ‐0,7

% advies <vmbo‐t/havo 38 47 35 49 54

ontw. 03/06 ‐ 06/09 ‐5 ‐4 13 ‐7 ‐4

% leerlingen havo/vwo 3e lrjr 50 41 74 42 31

ontw. 04/06 ‐ 07/09 2 0 7 3 ‐4

% voorbijlopers 30 38 50 49 25

ontw. 06/07 ‐ 08/09 0 1 5 1 2

openbare ruimte

stad stadsd.


% tevredenen groen 75 79 x 80 79

ontw. 2007 ‐ 2009 1 1 x 1 4

% klachten in verhouding tot woningen 18 15 18 13 14

ontw. 2006 ‐ 2008 2 0 1 0 1

schaal verloedering 3,6 3,5 x 3,3 3,9

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 ‐0,1 x 0,0 ‐0,4

% buurt schoon 80 78 x 77 75

ontw. 2007 ‐ 2009 4 2 x 7 2

% veel vernield 13 17 x 11 26

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐2 x ‐6 ‐2

voorzieningen

stad stadsd.


% tevredenen winkels 88 92 x 90 93

ontw. 2007 ‐ 2009 1 3 x 2 5

schaal voorzieningen jongeren 3,8 4,0 x 3,6 4,4

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,7 x 0,2 1,2

% tevred. speelmogelijkheden kind. 70 73 x 76 63

ontw. 2007 ‐ 2009 8 10 x 11 7

gem. afstand supermarkt 2009 (m) 417 389 412 362 391

gem. afstand apotheek 2009 (m) 457 365 384 393 331

woningmarkt

stad stadsd.


ontw. aantal woningen 2006 ‐ 2008 944 34 18 16 0

% laagbouwwoningen 2009 58 53 72 56 44

% huurwoningen 2009 55 57 34 53 69

gemiddelde WOZ‐waarde 2009 222600 191900 284700 189200 163400

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen-Nieuw-West


bedrijvigheid

stad stadsd.


% bedrijfsvestigingen op woningen 12,8 11,2 12,2 10,1 7,5

ontw. 2004 ‐ 2008 1,4 1,2 0,8 1,2 0,9

% arbeidsplaatsen op bevolking 61,7 58,7 72,2 21,9 22,3

ontw. 2004 ‐ 2008 2,5 5,2 22,5 1,8 0,1

% combinatie woon/werk 1 adres 7,1 5,8 7,3 6,1 4,6

milieu

stad stadsd.


% geluidsoverlast meerdere bronnen 46 46 x 43 48

% stankoverlast meerdere bronnen 22 23 x 18 21

huishoudelijk verbruik gas (m3) 1625 1538 2039 1558 1336

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 ‐45 ‐40 ‐11 ‐27 ‐58

huish. verbruik electriciteit (Kwh) 3123 2839 3409 2723 2707

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 49 62 23 51 74

verkeer

stad stadsd.


% meldingen parkeeroverlast 1,0 0,6 0,1 0,3 0,8

ontw. 2006 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,1 ‐0,5 ‐0,3 0,1

schaal ervaren verkeersproblemen 2,6 2,8 x 2,6 2,9

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 0,1 x 0,0 0,1

% tevredenen OV 86 87 x 89 92

ontw. 2007 ‐ 2009 4 ‐1 x ‐4 4

sociale contacten

stad stadsd.


% voldoende contacten 85 86 x 84 88

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 1 x ‐6 4

% goed voor zichzelf zorgt 95 94 x 97 93

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 0 x 3 0

% in vrijwilligerswerk 30 33 x 32 38

ontw. 2007 ‐ 2009 3 13 x 12 18

sociale omgeving

stad stadsd.


% regelmatig bezoek wijkcentrum 9 8 x 3 12

% verantwoordelijk voor buurt 85 81 x 81 78

ontw. 2007 ‐ 2009 2 ‐2 x 0 ‐5

% deelname buurtactiviteiten 31 28 x 26 27

ontw. 2007 ‐ 2009 2 2 x 4 1

% gehecht buurt 67 59 x 58 53

ontw. 2007 ‐ 2009 2 3 x 1 3

schaal sociale kwaliteit 6,3 6,1 x 6,1 5,8

ontw. 2007 ‐ 2009 0,1 0,3 x 0,5 0,1

schaal houding jongeren 6,6 6,1 x 6,8 5,1

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 ‐0,2 x 0,1 ‐0,5

wijken

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen-Nieuw-West



stad stadsd.


% regelmatig contact andere etniciteit 55 49 x 50 54

ontw. 2007 ‐ 2009 4 ‐1 x 4 0

% positieve kanten andere etniciteiten 45 42 x 40 42

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐3 x ‐6 ‐2

% negatieve kanten andere etniciteiten 29 35 x 30 42

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐12 x ‐12 ‐5

% verhouding allocht/autocht. goed 58 50 x 47 50

ontw. 2007 ‐ 2009 6 8 x 7 4

cultuur

stad stadsd.


% abonnementen bibliotheek 27,5 25,1 29,5 24,4 24,3

% bezoek culturele voorstelling ʹ07 61 55 x 50 54

% bezoek musea ʹ07 54,0 50,0 x 39,0 54,0

ontw. 2005 ‐ 2007 ‐7 ‐4 x ‐15 3

% bezoek bioscoop ʹ07 71,0 65,0 x 64,0 64,0

ontw. 2005 ‐ 2007 4 3 x 0 3

% cursisten kunsteducatie 2,5 1,7 2,8 1,7 1,3

ontw. 2002 ‐ 2008 0,0 x! 0,0 ‐0,2 ‐0,3

sport

stad stadsd.


% wekelijkse sporters 58 53 x 59 51

ontw. 2007 ‐ 2009 3 1 x 2 2

% lid sportclub 23 21 x 18 22

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 1 x ‐6 2

% in vrijwilligerswerk (sport) 6 6 x 7 6

veiligheid

stad stadsd.


% aangiften agressie 0,9 0,8 0,8 0,6 0,7

ontw. 2004 ‐ 2008 0,0 0,1 0,3 ‐0,2 0,0

schaal dreiging 0,9 0,7 x 0,6 0,9

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 ‐0,1 x ‐0,3 0,0

% aangiften woninginbraak 1,3 2,0 3,3 1,6 1,5

ontw. 2004 ‐ 2008 ‐0,1 0,4 1,7 0,2 ‐0,3

schaal vermogensdelicten 3,7 3,8 x 3,5 4,2

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,3 ‐0,6 x ‐0,8 ‐0,4

% onveilig gevoel algemeen 28 29 x 29 35

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐4 x ‐4 3

% onveilig gevoel buurt 21 25 x 22 29

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐6 x ‐8 ‐4

% vaak overlast jongeren 9 11 x 5 19

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐4 x ‐8 ‐3

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen-Nieuw-West


algemene oordelen

stad stadsd.


% buurt vooruitgegaan 21 18 x 18 17

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐5 x ‐7 ‐1

% buurt achteruitgegaan 12 13 x 13 16

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐4 ‐6 x ‐10 ‐4

schaal evaluatie buurt 7,6 7,1 x 7,2 6,5

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,1 x 0,3 ‐0,2

rapportcijfer woonomgeving 7,5 7,2 x 7,1 6,9

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,1 x 0,2 ‐0,1

wijken

Nijmegen‐Midden

O&S gemeente Nijmegen, november 2009 1

Nijmegen‐Midden


MIDDEN

Nijmegen‐Midden kent een goed woonklimaat. De

Kolpingbuurt (in de wijk Goffert) en het Willemskwartier

(binnen de wijk Nije Veld) nemen als volksbuurten een

eigen positie in. Na eerdere verbeteringen in de

Kolpingbuurt laat recent het Willemskwartier gunstige

ontwikkelingen zien. De ontwikkeling in de

Kolpingbuurt, in 2007 duidelijk zichtbaar, gaat

langzamer.

Nijmegen‐Midden


Nije Veld 85 2226 4801

Hazenkamp 83 2214 5159

Goffert 340 1034 2622

St. Anna 56 1590 3251

Heijendaal 168 1171 2107

Woongebied met goede voorzieningen en

stabiel sociaal klimaat De wijken Hazenkamp, Sint Anna, (delen van)

Goffert en Heijendaal laten een bovengemiddeld

beeld zien op sociaal‐economisch terrein,

tevredenheid over woonomgeving en sociaal

klimaat. Bewonersscores zijn hier over het algemeen

gunstig, ook op het gebied van omgang met

jongeren. In de vier wijken, maar ook in de vijfde

wijk Nije Veld, is er tevredenheid over

voorzieningen als speelmogelijkheden,

voorzieningen voor jongeren en openbaar vervoer.

Voor de buurten Willemskwartier en Kolpingbuurt

zijn er specifieke conclusies.

Nije Veld: gunstige ontwikkelingen in

Willemskwartier Binnen Nije Veld zien in de buurt Willemskwartier

aanzienlijk meer mensen de eigen woonomgeving

vooruitgaan dan eerdere jaren. Dit past in een

langjarige verbetering. Ook het rapportcijfer voor de

woonomgeving is er gestegen. In Willemskwartier

ervaren bewoners minder verloedering en een

gunstiger onderhoudsituatie. Ook worden

groenvoorzieningen hoger gewaardeerd, wel

ervaart men wat meer verkeersproblemen. De

ontwikkeling van een nieuw voorzieningenhart

wordt gezien als een positieve ontwikkeling met

allerlei kansen op het gebied van sociale cohesie.

Betrokkenen geven aan dat de buurt zich positief

ontwikkelt op sociaal vlak. Bewoners oordelen

neutraal tot gunstig over de sociale kwaliteit. Het

veiligheidsgevoel is aanmerkelijk verbeterd. Al met

al laat Willemskwartier gunstige ontwikkelingen

zien.

Goffert: Kolpingbuurt kent instroom

kritische(r) bewoners. Binnen de wijk Goffert ligt in de buurt Kolping het

percentage dat vooruitgang ziet nog altijd relatief

hoog (36%), maar het is wel afgenomen. Wat meer

mensen zien hier een achteruitgang de afgelopen

jaren (11%), een percentage dat na 2005 langzaam

oploopt. In deze buurt is sprake van een behoorlijke

instroom van nieuwe bewoners. Waarschijnlijk

stellen zij hoge(re) eisen aan hun sociale en fysieke

woonomgeving. Dit beeld wordt ondersteund door

uitkomsten rond woonomgeving en sociaal klimaat.

De woonomgeving krijgt wel een ruime voldoende

(6,8; in 2007 een 6,9), maar in de Kolpingbuurt

ervaren bewoners wat meer verloedering en

verkeersoverlast. Ook zijn mensen vaker ontevreden

over de openbare ruimte, maar de waardering is wel

duidelijk verbeterd. Men is er minder tevreden over

winkelvoorzieningen. In de Kolpingbuurt is de

saamhorigheid en onderlinge omgang tussen oude

en nieuwe bewoners een aandachtspunt. Ondanks

het feit dat wijkaanpak hier eerder positieve

resultaten heeft laten zien, lijken verbeteringen de

laatste jaren tot staan te zijn gekomen. Het

veiligheidsgevoel van inwoners is niet ongunstig,

maar het is wel verslechterd.

Nijmegen‐Midden



MIDDEN

Nijmegen‐Midden is een ruim en groen stadsdeel,

met veel laagbouw‐koopwoningen. Kenmerkend is

het Goffertpark, met onder andere het stadion van

voetbalclub NEC, kinderboerderij en een

openluchtzwembad. Ook zijn er veel scholen

gevestigd voor speciaal onderwijs, met een

regionale functie. De Kolpingbuurt (in de wijk

Goffert) en het Willemskwartier (binnen de wijk

Nije Veld) nemen als volksbuurten een eigen positie

in. In dit stadsdeel liggen ook de Radboud

Universiteit Nijmegen, de Hoge School Arnhem

Nijmegen en het UMC St. Radboud.

Nije Veld De naam Nije Veld is niet zo bekend als de namen

van de subbuurten waaruit deze wijk is opgebouwd.

Het grootst en bekendst is het Willemskwartier, een

vooroorlogse buurt met kleine, goedkope

huurwoningen. Op meerdere locaties binnen de

wijk Willemskwartier is vanaf 2005 gefaseerd

gesloopt om (meer gevarieerde) nieuwbouw te

kunnen realiseren. Ook is een voorzieningenhart in

ontwikkeling. In combinatie met Basisschool Groot

Nijeveld zullen daar meerdere instellingen en

wijkvoorzieningen gehuisvest gaan worden. Aan de

westkant van de Groenestraat is de kleinere

Landbouwbuurt gelegen, ook met

corporatiewoningen. Aan de overzijde van de

Muntweg ligt de zogenaamde Muntenbuurt,

halverwege de tachtiger jaren van de vorige eeuw

gebouwd op een voormalig bedrijfsterrein. In Nije

Veld hebben de Willemsweg en de Groenestraat een

belangrijke winkelfunctie.

Hazenkamp Kenmerkend voor de stedenbouwkundige opzet

van Hazenkamp is de geleidelijke groei langs oude

uitvals‐ en veldwegen als de Groenestraat. In de

loop van enkele decennia zijn de binnengebieden

tussen deze wegen volgebouwd. Ook na de jaren ’60

van de vorige eeuw vonden er diverse

bouwontwikkelingen in Hazenkamp. De wijk komt

groen over, vooral door de volgroeide straatbomen,

ruime voor‐ en achtertuinen en de directe nabijheid

van het stadspark De Goffert. Opvallend is ook de

aanwezigheid van veel scholen. In de wijk bevindt

zich meerdere ROC‐vestigingen, het NIBO en de

Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen (SSGN).

Goffert Het grootste deel van het oppervlak van de wijk

Goffert wordt ingenomen door het Goffertpark en

door het bedrijventerrein Winkelsteeg. Daarnaast

zijn er drie woongebieden. Ten eerste de

Kolpingbuurt met kleine, goedkope huurwoningen

in beheer bij een woningbouwvereniging,

ingeklemd tussen de Muntweg en de spoorlijn.

Daarnaast twee flatcomplexen aan de

Heideparkseweg, gelegen in een groene omgeving.

En tenslotte de Emancipatiebuurt, in de periode

1988 – 1993 aangelegd op het terrein van het

voormalige Pensionaat Jonkerbosch. De bebouwing

hier bestaat uit laagbouw koopwoningen en

huurappartementen in een bosachtige omgeving.

St. Anna St. Anna is één van de eerste dorpen die rond 1930

opgingen in de stad Nijmegen. De wijk is relatief

ruim opgezet met veel grondgebonden

koopwoningen. De Vossenlaan en de St. Annastraat

vormen de grenzen, de Hatertseweg splitst de wijk

in twee delen. Het oostelijk deel is in de loop der tijd

opgevuld tussen de oude wegen. Hierdoor heeft dit

deel van de wijk een gevarieerde opbouw. Het

westelijk deel is te vergelijken met de aangrenzende

wijk Hazenkamp. Een halfvooroorlogse wijk die

ruim en groen van karakter is met duidelijke

bouwblokken en grondgebonden koopwoningen. In

de wijk zijn relatief veel bedrijven gevestigd.

Heijendaal De wijk Heijendaal is slechts voor een beperkt deel

een woongebied. Het wijkoppervlak wordt

grotendeels ingenomen door de gebouwen van de

Radboud Universiteit Nijmegen en het

Radboudziekenhuis. Binnen Heijendaal is verder

ook gelegen een landgoed met daarop het Chalet

Brakkenstein en een manege.

De helft van de ca. 750 woningen in de wijk is in de

negentiger jaren van de vorige eeuw gebouwd op

het terrein dat vrijkwam na de sloop van het

Canisius‐Wilhelmina‐ziekenhuis. De rest van de

woningen is gelegen aan de wijkranden en bestaat

vooral uit vooroorlogse laagbouwwoningen.

Nijmegen‐Midden


I I I .BEVOLKING NIJMEGEN ‐MIDDEN

Grote verschillen tussen wijken naar leeftijd,

huishouden en aandeel allochtone bewoners In dit stadsdeel zien we na 2004 enige

demografische verschuivingen. Het aantal kinderen

daalt, tegelijkertijd neemt het aantal tieners en

twintigers toe. Ook zien we een sterke teruggang

van de groepen dertigers en veertigers, en stijgt het

aantal vijftigers en zestigers. Er zijn qua

bevolkingssamenstelling grote verschillen tussen de

wijken:

In Hazenkamp en de Kolpingbuurt is het

aandeel kinderen tot 14 jaar nog altijd

bovengemiddeld (resp. 19% en 20% tegen 15% in

Nijmegen), terwijl het aandeel in Heijendaal

ondergemiddeld en verder dalende is (8%).

In de wijk St. Anna is het percentage ouderen

erg hoog (21% tegen 13% voor Nijmegen). Dit

percentage is overigens wel al enige tijd aan het

dalen. Hier wonen ook veel alleenstaanden

(46%).

Het aandeel éénoudergezinnen is in de buurten

Kolping (onderdeel van de wijk Goffert) en

Willemskwartier (Nije Veld) sinds 2004 met

respectievelijk 7% en 1% gedaald. Met elk 10%

zijn het nog altijd wat bovengemiddelde

waarden (7% in Nijmegen als geheel).

In de wijken Hazenkamp en St. Anna is het

aandeel allochtonen erg laag. Nije Veld (met

daarbinnen Willemskwartier) en Goffert (met

daarbinnen Kolpingbuurt) daarentegen kennen

veel meer etnische groepen. Vooral Nije Veld

laat (stabiele) hoge percentages zien: 23% van

de bewoners is niet‐westers allochtoon, in de

buurt Willemskwartier is dat 27%. Hier heeft

meer dan de helft van de jeugd een niet‐westerse

achtergrond. In Kolping is het aandeel niet

westerse allochtonen in vijf jaar gedaald van

22% naar 19%.

12

10

23

3

10

3

8

19

27

12

10

23

3

11

3

6

22

27

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Midden

Nije Ve ld

Hazenkamp

Go ffe rt

S t Anna

Heijendaa l

Ko lping

Willems kwartie r

2009 2004


Bovengemiddeld sociaal‐economisch beeld

Hazenkamp, Heijendaal en St. Anna In sociaal‐maatschappelijk opzicht bevinden de

wijken Hazenkamp, Heijendaal en St. Anna zich net

als 2 jaar geleden aan de gunstige kant van de

scores. De aandelen lage inkomens, WWB‐ers en

gesubsidieerde arbeid blijven ver achter bij de

andere wijken. Heel gunstig zijn net als in 2005 de

scores op een onderwijsindicator als de Cito‐score.

Wat betreft gezondheid en zorg laten deze wijken

gemiddelde tot gunstige scores zien. Inwoners van

Hazenkamp, St. Anna en Heijendaal doen relatief

maar weinig beroep op maatschappelijk werk en

geestelijke gezondheidszorg. In Nije Veld is er

relatief veel beroep op maatschappelijk werk en

GGZ. In het Willemskwartier (onderdeel van Nije

Veld) geven relatief veel mensen aan recentelijk

opgenomen te zijn in een ziekenhuis of contact te

hebben gehad met een medisch specialist. Ook is het

percentage dat zich gezond voelt hier duidelijk

ondergemiddeld. In Goffert tenslotte doen relatief

veel mensen een beroep op GGZ.

Nijmegen‐Midden


Willemskwartier en Kolping lage sociaal‐

maatschappelijke status Binnen Nijmegen‐Midden onderscheiden vooral de

buurten Willemskwartier en Kolpingbuurt zich wat

betreft sociaal‐economische positie van de andere

gebieden. De laagste welstandsklasse komt in deze

buurten veel voor (17%), er wonen relatief veel

bewoners met lage inkomens en er is relatief veel

werkloosheid. Zo is het aantal

uitkeringsgerechtigden in de Wet Werk en Bijstand

in Willemskwartier met ruim 8% (tegenover 3%

voor Nijmegen gemiddeld) erg hoog. Dit aandeel is

wel in vijf jaar ruim 5% gedaald. In de Kolpingbuurt

is 5,7% WWB’er. Dit aandeel is na 2004 fors gedaald

(minus 9,6%) als gevolg van uitstroom uit de

regeling en instroom van nieuwe bewoners.

6

5

17

17

35

23

36

37

29

35

24

32

13

15

10

8

17

2 1

13

6

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nijmegen

N-Midden

Ko lping

Willems kwartie r

W5 (laags te ) W4 W3 W2 W1 (ho o gs te)



woningbezit)

Ook op het gebied van onderwijs zijn er in de

wijken Nije Veld en Goffert achterstanden. De

startkansen en prestatiescores (Cito) op scholen in

Willemskwartier en Kolpingbuurt zijn vaak laag. Zo

wordt aan 76% van de leerlingen van de basisschool

in Nije Veld lagere startkansen toegedicht. De

startkansen en Cito‐scores in Hazenkamp, St. Anna

en Heijendaal zijn heel gunstig. Dit beeld herhaalt

zich in het type schooladvies dat kinderen krijgen.

In St. Anna, Heijendaal en Hazenkamp gaan

kinderen vaak naar de dichtstbijzijnde school. In

Nije Veld en Goffert daarentegen gaat meer dan 40%

naar een verderweg gelegen basisschool.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties wijzen

in dit verband op segregatieproblematiek rond

scholen, met als voorbeeld Groot Nijeveld. Er liggen

kansen om deze Open Wijkschool een sterke plek in

het nieuwe voorzieningenhart te geven; van belang

is dat er meer autochtone kinderen naar deze

buurtschool gaan.

Oude problematiek achter nieuwe deuren? Zowel in Kolping als in Willemskwartier spelen

“achter de voordeur” de nodige problemen, zowel

bij allochtone als autochtone huishoudens. Daartoe

is in deze buurten een specifieke aanpak gestart, met

wijkteam(s) en casusoverleggen. Wijkprofessionals

en bewonersorganisaties geven aan dat er hier

vooral vaak financiële problemen spelen, waaronder

schulden en huurachterstanden. In de Kolpingbuurt

gaat het ook vaak om opvoedingsproblemen,

waarbij de ouders een lage hulpacceptatie vertonen.

Ook blijven alcohol en drugs hier een factor.

In het Willemskwartier, waar relatief veel

uitkeringsgerechtigden wonen is de

schuldenproblematiek evenwel aangepakt en heeft

de formulierenbrigade enig resultaat bereikt. Veel

mensen die enige jaren geleden werkeloos waren

hebben nu werk. Op dit gebied lijkt er volgens

wijkprofessionals en bewonersorganisaties

vooruitgang geboekt. Maar nog altijd komen er in

“de huiskamer” van de Open Wijkschool veel

kinderen met aandachts‐ en gedragsproblemen:

sociale en emotionele problemen die samenhangen

met de thuissituatie. Instanties blijven ondanks de

herstructurering en nieuwbouw alert op ‘oude

problematiek achter nieuwe deuren’.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties noemen

(naast de multiprobleemgezinnen) als

aandachtsgroepen voor het Willemskwartier ook

oudere allochtonen die geen Nederlands spreken en

jongeren zonder startkwalificaties.


met betrekking tot de andere buurten en wijken in

Nijmegen‐Midden geen signalen over problematiek

achter de voordeur gegeven .

Nijmegen‐Midden


IV .NIJMEGEN ‐MIDDEN ALS

WOONOMGEVING

Vernieuwing woningvoorraad

Willemskwartier De helft van de woningvoorraad in Nijmegen‐

Midden bestaat uit koopwoningen. In de wijken

Nije Veld, Goffert en Heijendaal staan wat meer

huurwoningen. Zoals gezegd is al enige tijd is de

opbouw van de wijk Willemskwartier aan het

veranderen door herstructurering. Sloop en

nieuwbouw zijn hier in volle gang: zo kwamen er in

2008 in de Brederostraat woningen in de verkoop. In

St. Anna is de woningvoorraad in de periode 2007‐

2008 met 45 woningen toegenomen (o.a. complex

Enkstraat).

Qua WOZ‐waarde (gemiddeld € 229.000) zijn er

grote verschillen binnen dit stadsdeel, onder meer

vanwege de heel verschillende woningtypen. De

waarde van woningen in Nije Veld en Heijendaal

blijft onder de 2 ton (Willemskwartier € 169.000),

Hazenkamp kent een gemiddelde WOZ‐waarde van

€ 296.000. Van wijkprofessionals en

bewonersorganisaties komt het signaal dat er in de

Hazenkamp weinig mogelijkheden tot doorstroming

naar specifieke ouderenwoningen zijn. Bewoners in

Heijendaal zien bedreigingen in de woonkwaliteit

vanwege de doorgaande expansie van universiteit

en HAN, en vanwege nachtelijke uitgaansoverlast

en parkeeroverlast van poppodium Doornroosje.

Openbare ruimte: Willemskwartier positieve

ontwikkelingen In heel Nijmegen ervaart men wat minder

verloedering (bekladding, zwerfvuil), zo ook in

Nijmegen‐Midden. In Willemskwartier is een

aanmerkelijke verbetering op dit punt te zien. In de

Kolpingbuurt is wat meer verloedering ervaren.

3,6

3,4

4,8

4,2

3,7

3,5

4,7

4,9

0 1 2 3 4 5 6

Nijmegen

N-Midden

Ko lping

Willems kwartier

2009 2007


Binnen het stadsdeel ligt de waardering voor het

groen met 76% tevredenen nog altijd iets boven het

Nijmeegs gemiddelde, een score die gelijk is aan

twee jaar geleden. In het Willemskwartier is de

waardering van groen aanmerkelijk gestegen (57%

tevreden), in de Kolpingbuurt zijn minder mensen

dan twee jaar geleden tevreden hierover (62%).

In het Willemskwartier en vooral in de

Kolpingbuurt vinden minder mensen dan

gemiddeld dat de eigen buurt schoon is, en vinden

meer bewoners dat er veel vernielingen worden

aangericht. Wel laten beide buurten op dit vlak

enkele gunstige ontwikkelingen zien.

Het aantal klachten over de openbare ruimte laat

voor Nijmegen‐Midden verhoudingsgewijs een

gunstige score zien. Alleen de wijken Goffert en Nije

Veld (met een grote stijging) komen boven het

Nijmeegs gemiddelde uit. Ook in St. Anna is het

aantal meldingen over de openbare ruimte duidelijk

toegenomen. Tegelijkertijd is de aandacht die de

openbare ruimte krijgt van de gemeente, onder

andere in de Spoorkuil, goed zichtbaar voor

wijkprofessionals en bewonersorganisaties. Zo zijn

buurtrangers en dagloners volgens hen behoorlijk

actief, bijvoorbeeld in Willemskwartier en de

Muntenbuurt. Er is aangegeven dat rommel op

straat vooral op routes van scholieren en rond

cafetariaʹs en supermarkten is te zien. Speciaal

genoemd is hondenpoepproblematiek in

Willemskwartier.

Scores rond geluid‐ en stankoverlast zijn gemiddeld

tot gunstig, zo wordt in de Kolpingbuurt maar

weinig stankoverlast ervaren. Wel geeft meer dan

de helft in deze buurt aan vaak last te hebben van

geluidoverlast.

Bovengemiddelde waardering voorzieningen Negen van de tien inwoners van Nijmegen‐Midden

is tevreden over de winkelvoorzieningen in de

buurt. Dat is iets gunstiger dan het Nijmeegs

gemiddelde, ondanks de relatief hoge gemiddelde

afstanden tot grotere supermarkten. Zo liggen

woningen in Heijendaal er gemiddeld zoʹn 750 m en

in Goffert zoʹn 900 m vandaan. Hazenkamp (350 m),

Sint Anna (400 m) en Nije Veld (460 m) liggen

dichterbij supermarkten. In de Kolpingbuurt is de

tevredenheid over de winkelvoorzieningen net als

bij eerdere metingen wel beduidend minder. Het

ontbreken van bewinkeling in deze buurt zorgt er,

samen met de geïsoleerde ligging van de wijk,

waarschijnlijk voor dat deze tevredenheid hier zeer

laag is (44%). De gemiddelde afstand tot de

dichtstbijzijnde apotheek voor 65+ers in dit

stadsdeel is gunstig. Deze doelgroep woont nooit

verder dan ca. 350‐500 m van een dergelijke

medische voorziening.

Nijmegen‐Midden


417

497

394

362

882

398

747

0 200 400 600 800 1000 1200

Nijmegen

N-Midden

Nije Ve ld

Hazenkamp

Go ffert

S t Anna

Heijendaal


Wijkprofessionals en bewonersorganisaties zien de

vestiging van een centraal voorzieningenhart in

Willemskwartier als een positieve ontwikkeling, met

allerlei mogelijkheden tot ontmoeting en contacten

tussen wijkbewoners en samenwerkende

organisaties en instellingen.

De tevredenheid over openbaar vervoer in dit

stadsdeel is aanmerkelijk gestegen tot een

uitstekende score van 92% tevreden. De

Kolpingbuurt en Willemskwartier scoren zelfs nog

gunstiger. Ook over de voorzieningen voor jongeren

is men in Nijmegen‐Midden tevreden. De stijgende

lijn van waarderingen in 2003 en 2005 lijkt weer

opgepakt. Het aandeel bewoners dat tevreden is met

de speelmogelijkheden voor kinderen is in de

afgelopen twee jaar opnieuw gestegen. Ook in de

buurten Kolping en Willemskwartier zijn meer

mensen hierover tevreden, scores op of net onder

het Nijmeegs gemiddelde. Van wijkprofessionals en

bewonersorganisaties komt wel het signaal dat er in

de Hazenkamp (te) weinig speelmogelijkheden voor

de jeugd zijn.

Grote werkgevers, ook wijkeconomie Dit stadsdeel wordt gekenmerkt door grote

werkgevers. Een groot deel van de Nijmeegse

werkgelegenheid bevindt zich in dit stadsdeel; in de

wijk Heijendaal zijn bijvoorbeeld de universiteit en

het academisch ziekenhuis gevestigd. Bovendien

liggen in Goffert het CWZ‐ziekenhuis, Sanadome en

het bedrijventerrein Winkelsteeg, met daarbinnen

o.m. de vestiging van NXP. Maar ook in de

woongebieden wordt gewerkt. In Hazenkamp en St.

Anna zien we in dit verband wat meer combinaties

van wonen en werken op één adres, en ook

verspreide bedrijfsvestigingen. In Goffert, Nije Veld

en ook Heijendaal komt de combinatie wonen en

werken veel minder voor.

Relatief veel parkeeroverlast in Heijendaal

en St. Anna Bewoners ervaren in Nijmegen‐Midden als geheel

inmiddels minder verkeersproblematiek in de eigen

buurt dan elders in Nijmegen. Dat betekent dat

zaken als agressief rijden, aanrijdingen of stank‐ en

geluidoverlast wat minder zwaar wegen. In

Willemskwartier en de Kolpingbuurt komt

verkeersproblematiek juist wat sterker naar voren.

In dit stadsdeel is ook sprake van een afname van

meldingen parkeeroverlast, maar het aandeel is nog

wel boven het stedelijk gemiddelde. Vooral de

wijken Heijendaal en St. Anna dragen hier in

negatieve zin aan bij. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties geven aan dat er vaak relaties

zijn met langparkeren vanuit scholen (o.a. ROC),

door werknemers van HAN, RUN en

Radboudziekenhuis en evenementen in het

Goffertpark (popconcerten, Koninginnedag, NEC).

In de wijk Hazenkamp noemen de bewoners de

nieuwbouwontwikkeling op het terrein aan

Goffertweg, de invulling van het Smit Draadterrein

en de mogelijke locatie van ‘het huis van de

topsport’ nabij het Goffertstadion een verkeersrisico

(parkeerdruk, verkeersveiligheid). Hardrijden

gebeurt volgens wijkprofessionals en

bewonersorganisaties vooral op hoofdwegen, onder

andere de Willemsweg en Dobbelmannweg, en in

30km‐gebieden in bijvoorbeeld de Kolpingbuurt.

Nijmegen‐Midden



MIDDEN

Over het algemeen saamhorigheid en goede

onderlinge omgang Net als twee jaar geleden laat Nijmegen‐Midden

over het algemeen een sterk en stabiel sociaal

klimaat zien. Vooral Hazenkamp, St. Anna en

Heijendaal onderscheiden zich positief. Naast de

volksbuurten Willemskwartier en Kolping bezitten

ook de Landbouw‐ en Muntenbuurt volgens

wijkprofessionals en betrokken bewoners een eigen

karakter, met hier en daar wat aandachtspunten.

Het aantal bewoners dat vrijwilligerswerk doet in

Nijmegen‐Midden is verder gestegen. Ook laat de

score op de schaal sociale kwaliteit nog altijd een

bovengemiddelde waarde zien voor het stadsdeel.

Dat betekent dat de saamhorigheid en onderlinge

omgang over het algemeen goed gewaardeerd

worden.

In dit stadsdeel als geheel oordeelt men relatief

gunstig over de wijze waarop jongeren in de buurt

met elkaar omgaan, over de contacten tussen jong en

oud en de overlast van (groepen) jongeren. De

waardering is bovendien positiever dan twee jaar

geleden. Wat betreft andere sociale aspecten zijn er

gunstige scores. De deelname aan buurtactiviteiten

en het percentage bewoners dat gehecht is aan de

buurt is bovengemiddeld. Wel is het aantal mensen

dat zich medeverantwoordelijk voor de buurt voelt

gedaald naar 82%, een licht ondergemiddelde score.

De indicatoren rond het samenleven van

verschillende etnische groepen laten voor dit

stadsdeel heel gemiddelde waarden zien. Het

percentage dat aangeeft regelmatig contact te

hebben met mensen die van oorsprong uit een ander

land komen, of die een andere cultuur hebben dan

de eigen cultuur, is in het stadsdeel enigszins aan de

lage kant. Het oordeel over de verhoudingen in de

buurt tussen allochtonen en autochtonen ligt in het

stadsdeel gemiddeld (56% vindt de verhouding

goed).

Willemskwartier: contouren van verder

herstel Bijna alle wijkwerkers en betrokken bewoners geven

aan dat het Willemskwartier zich positief

ontwikkelt. De wijk begint de contouren van herstel

te tonen. De in uitvoering zijnde herstructurering in

het Willemskwartier zal waarschijnlijk leiden tot

(verdere) veranderingen in het wijkkarakter, met

kansen en bedreigingen. Mensen kiezen er bewust

voor al dan niet in de wijk te gaan of blijven wonen,

dit geeft goede kansen voor de sociale

betrokkenheid. Tegelijkertijd dreigen bestaande

sociale banden te worden doorbroken, waardoor de

sociale cohesie in Willemskwartier ook kan worden

aangetast.

Het samenleven van mensen van verschillende

achtergrond blijft een aandachtspunt. In zijn

algemeenheid gaat het samenleven van allochtonen

en autochtonen beter, in een gemoedelijker sfeer dan

een aantal jaren geleden. Maar er zijn nog altijd heel

concrete voorbeelden genoemd waarbij

verschillende etniciteiten langs elkaar heen leven,

waar geen of nauwelijks vooruitgang is geboekt in

de vorm van onderlinge contacten. De Open

Wijkschool Groot Nijeveld geeft allerlei kansen rond

het sociaal klimaat. De uitdaging is om deze school

in het voorzieningenhart een sterke functie te geven.

Van belang is dat er meer autochtone kinderen naar

deze buurtschool gaan.

De oordelen over sociale kwaliteit zijn neutraal tot

gunstig. Het aantal bewoners dat zich gehecht voelt

aan de buurt is wel opnieuw iets toegenomen, maar

blijft ondergemiddeld. Het aantal bewoners dat zich

verantwoordelijk voelt voor de buurt is in

Willemskwartier de afgelopen jaren wat afgenomen,

maar is nu stabiel gebleven op 69%. De deelname

aan buurtactiviteiten laat geen opvallend positieve

of negatieve score zien. Het aantal inwoners dat

regelmatig een bezoek brengt aan een wijkcentrum

in de eigen of aangrenzende buurt is (relatief) hoog.

Indicatoren rond het samenleven van etnische

groepen geven gemiddelde waarden. Het

percentage dat aangeeft regelmatig contact te

hebben met andere etnische groepen ligt hoger dan

in het stadsdeel als geheel, maar het lijkt niet geheel

in verhouding met het gemengde karakter van de

wijk. Het oordeel over de verhoudingen in de buurt

tussen allochtonen en autochtonen is behoorlijk

gestegen (57% positief). In 2007 werd er gesproken

over spanningen, nu zijn er geen signalen over

ontvangen.

58

56

58

57

52

45

60

44

30 40 50 60 70 80 90

Nijmegen

N-Midden

Ko lping

Willems kwartier

2009 2007



Nijmegen‐Midden


Kolping: indicaties dat sociale kwaliteit

enigszins terugloopt Het oordeel over sociale kwaliteit (saamhorigheid,

onderlinge omgang) is in Kolping enigszins

verslechterd sinds 2007. Indicatoren rond het

samenleven van etnische groepen laten hier wel

gemiddelde waarden zien. Inwoners van Kolping

geven aan geregeld deel te nemen aan

buurtactiviteiten en ook nabijgelegen wijkcentra te

bezoeken. Volgens wijkwerkers heeft de intensieve

wijkaanpak in Kolping zʹn vruchten afgeworpen,

ondanks het wat verslechterende beeld van de

bewonersscores in vergelijking met twee jaar

geleden. Het is belangrijk om met veel zorg en

aandacht aanwezig te blijven zegt men, waarbij

gewaarschuwd wordt voor het teruglopen van veel

sociale activiteiten (kindermiddag, sporttoernooien).

Veel ʺnieuweʺ bewoners mixen nog altijd niet met

oude bewoners, beide groepen hebben daar

kennelijk weinig behoefte aan. Wellicht zijn de

nieuw ingestroomde bewoners kritischer over het

sociale leven in de buurt.

6,3

6,5

5,8

6,0

6,2

6,5

6,1

5,9

4 5 6 7 8

Nijmegen

N-Midden

Ko lping

Willems kwartier

2009 2007


Hoge cultuur‐ en sportdeelname in stadsdeel Nijmegen‐Midden laat een relatief hoge cultuur‐ en

sportdeelname zien. Het aantal cursisten bij de

Lindenberg en het aantal bibliotheekabonnementen

is nog altijd erg hoog vergeleken met het Nijmeegs

gemiddelde, vooral door mensen uit Hazenkamp en

St. Anna. Ook het percentage wekelijkse sporters is

relatief hoog in dit stadsdeel, en opnieuw gestegen.

Zo ook het aantal sportclubleden. In Kolping (lichte

daling) en Willemskwartier (lichte stijging) wonen

minder actieve sporters. Het percentage vrijwilligers

bij sport is binnen het stadsdeel opvallend hoog, 7%

van de volwassenen geeft aan op dit terrein actief te

zijn.

Beeld veiligheid over het algemeen positief,

Willemskwartier verbetert De veiligheidssituatie in Nijmegen‐Midden is

volgens bewoners over het algemeen gemiddeld tot

gunstig. Het oordeel over bedreigingen in de buurt,


tasjesroof heeft zich positief ontwikkeld, en behoort

inmiddels tot het gunstigste in Nijmegen. Ook het

aandeel inwoners met de indruk dat overlast van

jongeren vaak voorkomt is relatief gunstig (m.u.v.

Willemskwartier en Kolpingbuurt, waar

respectievelijk 15% en 18% vaak overlast van

jongeren ervaart).

Het veiligheidsgevoel in de buurt is vergeleken met

twee jaar geleden opnieuw verbeterd en bevindt

zich nu opnieuw op het niveau van Nijmegen

gemiddeld. In de Kolpingbuurt is de score rond

onveiligheidsgevoelens zeker niet ongunstig, maar

de laatste twee jaar wel wat afgenomen.

Willemskwartier laat juist een aanmerkelijke

verbetering zien. Verder is het percentage inbraken

in Nijmegen‐Midden bovengemiddeld. De meeste

aangiften van woninginbraak doen zich voor in Nije

Veld, Goffert en Heijendaal. In Hazenkamp en St.

Anna zijn dit soort aangiften behoorlijk toegenomen

in de periode 2004‐2008. De wijken Nije Veld en

Goffert springen er in negatieve zin ook uit qua

aangiften van agressie.

21

21

22

25

22

22

18

34

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Midden

Ko lping

Willems kwartier

2009 2007


in de buurt

Nijmegen‐Midden



MIDDEN

Velen zien buurt vooruitgaan In Nijmegen‐Midden zien meer mensen de eigen

buurt vooruitgaan dan eerdere jaren (23%, 2007:

21%). De buurt Willemskwartier draagt hier

duidelijk aan bij. Hier zag 41% verbetering (2007:

27%). In Willemskwartier is sprake van een

langjarige verbetering van het oordeel over de

ontwikkeling van de buurt. Ook het rapportcijfer

voor de woonomgeving is hier stegen (6,8, 2007: 6,4).

In de buurt Kolping ligt het percentage dat

vooruitgang ziet ook nog altijd relatief hoog (36%),

maar het is wel afgenomen. Wat meer mensen zien

hier een achteruitgang de afgelopen jaren (11%), een

percentage dat na 2005 langzaam oploopt. De

woonomgeving krijgt in Kolping wel een ruime

voldoende (6,8, in 2007: 6,9).

21

23

36

41

23

21

43

27

0 10 20 30 40 50 60

Nijmegen

N-Midden

Ko lping

Willems kwartier

2009 2007




bevestigen dit overwegend positieve beeld. Zij

geven in meerderheid een stabiel beeld of

vooruitgang aan. Ook voor de traditionele

aandachtsgebieden. Doordat betrokken instanties al

geruime tijd in de wijken werkzaam zijn hebben zij

veel specifieke ervaring. Ook weten de bewoners de

medewerkers van instellingen inmiddels

gemakkelijker te vinden.

7,5

7,5

6,8

6,8

7,3

7,5

6,9

6,4

6 6,5 7 7,5 8

Nijmegen

N-Midden

Ko lping

Willems kwartie r

2009 2007


Nijmegen‐Midden


VII .NIJMEGEN ‐MIDDEN IN CI J FERS

bevolking

stad stadsd.

Nijmegen N‐Midden Nije Veld Hazenkamp Goffert St Anna Heijendaal Kolping Willemskw.

aantal inwoners 161884 17940 4801 5159 2622 3251 2107 791 3449

ontw. 2004 ‐ 2009 4411 ‐305 ‐543 ‐107 ‐113 148 310 ‐47 ‐586

% 0‐14 jr 15 15 15 19 13 15 8 20 14

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1 ‐2 ‐2 ‐2 ‐4 1 ‐5 ‐3 ‐2

% >64 jr 13 13 9 14 12 21 10 7 9

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 0 0 0 ‐2 ‐1 ‐1 1

% 1‐ouder gezinnen 7 5 10 4 5 3 3 10 10

ontw. 2004 ‐ 2009 0 ‐1 0 0 ‐2 0 1 ‐7 ‐1


ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 0 0 ‐1 0 2 ‐3 0


ontw. 2004 ‐ 2009 0 ‐1 ‐1 0 0 ‐1 0 ‐3 0

inkomen en werk

stad stadsd.


% lage inkomens 44 x 53 29 50 39 55 x x

ontw. 2005 ‐ 2007 1 x ‐2 ‐1 2 5 15 x x

% WWB 4,1 3,4 7,2 0,5 5,7 2,2 0,1 5,3 8,0

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1,3 ‐2,0 ‐4,2 ‐0,3 ‐1,9 ‐0,2 ‐0,6 ‐9,4 ‐4,7

% gesubsidieerde arbeid 0,9 0,7 1,7 0,1 1,0 0,6 0,0 x x

ontw. 2007 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,1 ‐0,4 ‐0,1 0,0 0,0 0,0 x x

% hoogste welstandsklasse (W1) 17 21 x x x x x 13 6

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐3 x x x x x 0 0

% laagste welstandsklasse (W5) 6 5 x x x x x 17 17

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐1 x x x x x 3 ‐4

gezondheid en zorg

stad stadsd.


% cliënten maatschappelijk werk 1,1 0,8 1,8 0,4 0,5 0,7 0,4 x x

ontw. 2007 ‐ 2008 0,0 ‐0,2 ‐0,2 ‐0,1 ‐0,4 ‐0,3 0,2 x x

% cliënten GGZ 3,4 3,0 4,1 2,0 4,7 2,2 2,2 x x

ontw. 2004 ‐ 2008 0,4 0,3 0,4 0,0 2,2 ‐0,7 0,6 x x

% voelt zich gezond 80 83 x x x x x 85 71

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 2 x x x x x 10 ‐5

% contact huisarts 45 44 x x x x x 45 48

ontw. 2005 ‐ 2009 1 1 x x x x x ‐1 7

% contact specialist 30 31 x x x x x 29 37

ontw. 2005 ‐ 2009 3 10 x x x x x 4 11

wijken buurten

wijken buurten

buurtenwijken

Nijmegen‐Midden


onderwijs

stad stadsd.


% lage startkansen 08/09 18 11 76 2 8 5 x x x


ontw. 03/06 ‐ 06/09 0,1 ‐0,9 ‐2,4 ‐0,3 ‐0,4 1,3 ‐2,3 x x


ontw. 03/06 ‐ 06/09 ‐5 ‐5 ‐2 ‐11 ‐9 ‐7 ‐3 x x


ontw. 04/06 ‐ 07/09 2 ‐1 ‐1 1 19 ‐6 1 ‐4 1

% voorbijlopers 30 29 41 22 44 15 22 44 41

ontw. 06/07 ‐ 08/09 0 ‐1 1 ‐4 3 ‐3 1 1 0

openbare ruimte

stad stadsd.


% tevredenen groen 75 76 x x x x x 62 57

ontw. 2007 ‐ 2009 1 0 x x x x x ‐12 15

% klachten in verhouding tot woningen 18 17 21 17 22 16 9 x x

ontw. 2006 ‐ 2008 2 4 9 3 2 4 0 x x

schaal verloedering 3,6 3,4 x x x x x 4,8 4,2

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 ‐0,1 x x x x x 0,1 ‐0,7

% buurt schoon 80 81 x x x x x 49 62

ontw. 2007 ‐ 2009 4 7 x x x x x ‐12 19

% veel vernield 13 9 x x x x x 25 19

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐4 x x x x x ‐10 ‐4

voorzieningen

stad stadsd.


% tevredenen winkels 88 90 x x x x x 44 96

ontw. 2007 ‐ 2009 1 2 x x x x x 3 5

schaal voorzieningen jongeren 3,8 3,9 x x x x x 4,3 4,4

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,2 x x x x x ‐1,6 0,9

% tevred. speelmogelijkheden kind. 70 72 x x x x x 66 70

ontw. 2007 ‐ 2009 8 5 x x x x x 9 14

gem. afstand supermarkt 2009 (m) 417 497 394 362 882 398 747 x x

gem. afstand apotheek 2009 (m) 457 417 380 352 524 470 396 x x

woningmarkt

stad stadsd.


ontw. aantal woningen 2006 ‐ 2008 944 48 4 0 ‐1 45 0 0 ‐51


% huurwoningen 2009 55 52 76 17 73 45 67 76 82


buurten

wijken buurten

wijken buurten

wijken buurten

wijken

Nijmegen‐Midden


bedrijvigheid

stad stadsd.


% bedrijfsvestigingen op woningen 12,8 12,7 9,9 12,2 18,9 11,3 15,4 x x

ontw. 2004 ‐ 2008 1,4 1,3 2,3 2,7 1,0 1,7 ‐7,3 x x

% arbeidsplaatsen op bevolking 61,7 191,6 26,0 46,0 508,3 40,5 779,2 x x

ontw. 2004 ‐ 2008 2,5 10,4 4,3 ‐0,1 29,0 ‐2,5 ‐56,9 x x

% combinatie woon/werk 1 adres 7,1 6,2 3,9 8,7 5,5 7,1 5,2 x x

milieu

stad stadsd.


% geluidsoverlast meerdere bronnen 46 45 x x x x x 52 45

% stankoverlast meerdere bronnen 22 14 x x x x x 12 22

huishoudelijk verbruik gas (m3) 1625 1682 1380 1909 1456 1845 1915 x x

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 ‐45 ‐16 ‐42 ‐19 ‐29 36 ‐58 x x

huish. verbruik electriciteit (Kwh) 3123 3017 2729 3232 3302 2724 3751 x x

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 49 0 11 7 55 ‐35 ‐77 x x

verkeer

stad stadsd.


% meldingen parkeeroverlast 1,0 1,1 0,8 0,8 0,8 1,3 2,3 x x

ontw. 2006 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,3 0,0 0,2 ‐0,7 0,1 ‐3,2 x x

schaal ervaren verkeersproblemen 2,6 2,4 x x x x x 3,2 3,1

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 ‐0,2 x x x x x ‐0,1 0,2

% tevredenen OV 86 92 x x x x x 96 95

ontw. 2007 ‐ 2009 4 9 x x x x x 2 7

sociale contacten

stad stadsd.


% voldoende contacten 85 84 x x x x x 84 88

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x x x x ‐4 ‐1

% goed voor zichzelf zorgt 95 94 x x x x x 95 94

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x x x x 2 3

% in vrijwilligerswerk 30 32 x x x x x 28 23

ontw. 2007 ‐ 2009 3 2 x x x x x 1 ‐3

sociale omgeving

stad stadsd.


% regelmatig bezoek wijkcentrum 9 8 x x x x x 19 14

% verantwoordelijk voor buurt 85 82 x x x x x 70 69

ontw. 2007 ‐ 2009 2 ‐2 x x x x x ‐2 0

% deelname buurtactiviteiten 31 43 x x x x x 31 30

ontw. 2007 ‐ 2009 2 8 x x x x x 6 2

% gehecht buurt 67 70 x x x x x 59 58

ontw. 2007 ‐ 2009 2 3 x x x x x 0 2

schaal sociale kwaliteit 6,3 6,5 x x x x x 5,8 6,0

ontw. 2007 ‐ 2009 0,1 0,0 x x x x x ‐0,3 0,1

schaal houding jongeren 6,6 7,1 x x x x x 5,9 6,1

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 0,4 x x x x x ‐0,3 0,2

wijken buurten

buurtenwijken

wijken buurten

wijken buurten

buurtenwijken

Nijmegen‐Midden



stad stadsd.


% regelmatig contact andere etniciteit 55 50 x x x x x 53 54

ontw. 2007 ‐ 2009 4 6 x x x x x ‐4 1

% positieve kanten andere etniciteiten 45 52 x x x x x 45 51

ontw. 2007 ‐ 2009 1 5 x x x x x 4 4

% negatieve kanten andere etniciteiten 29 30 x x x x x 27 43

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐8 x x x x x 3 ‐2

% verhouding allocht/autocht. goed 58 56 x x x x x 58 57

ontw. 2007 ‐ 2009 6 11 x x x x x ‐2 13

cultuur

stad stadsd.


% abonnementen bibliotheek 27,5 32,0 24,8 44,0 27,7 30,2 27,1 x x

% bezoek culturele voorstelling ʹ07 61 64 x x x x x 58 53

% bezoek musea ʹ07 54,0 59,0 x x x x x 51,0 48,0

ontw. 2005 ‐ 2007 ‐7 ‐14 x x x x x 15 2

% bezoek bioscoop ʹ07 71,0 70,0 x x x x x 62,0 67,0

ontw. 2005 ‐ 2007 4 ‐4 x x x x x 9 7

% cursisten kunsteducatie 2,5 3,4 1,7 5,1 3,1 3,8 3,2 x x

ontw. 2002 ‐ 2008 0,0 x ‐0,1 0,1 0,3 0,6 ‐0,6 x x

sport

stad stadsd.


% wekelijkse sporters 58 64 x x x x x 42 49

ontw. 2007 ‐ 2009 3 5 x x x x x ‐7 6

% lid sportclub 23 30 x x x x x 16 22

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 8 x x x x x 5 5

% in vrijwilligerswerk (sport) 6 7 x x x x x 2 5

veiligheid

stad stadsd.


% aangiften agressie 0,9 1,0 1,6 0,4 1,8 0,6 0,7 x x

ontw. 2004 ‐ 2008 0,0 0,2 0,4 0,2 0,4 ‐0,1 0,1 x x

schaal dreiging 0,9 0,9 x x x x x 2,0 1,7

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 0,0 x x x x x 0,0 0,0

% aangiften woninginbraak 1,3 1,7 2,2 1,4 2,0 1,3 1,8 x x

ontw. 2004 ‐ 2008 ‐0,1 0,7 0,3 0,9 1,0 0,9 0,3 x x

schaal vermogensdelicten 3,7 3,9 x x x x x 3,4 4,3

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,3 ‐0,3 x x x x x ‐0,3 ‐0,2

% onveilig gevoel algemeen 28 27 x x x x x 22 29

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐7 x x x x x ‐3 ‐6

% onveilig gevoel buurt 21 21 x x x x x 22 25

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x x x x 4 ‐9

% vaak overlast jongeren 9 6 x x x x x 18 15

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐2 x x x x x 2 ‐2

wijken buurten

wijken buurten

wijken buurten

buurtenwijken

Nijmegen‐Midden


algemene oordelen

stad stadsd.


% buurt vooruitgegaan 21 23 x x x x x 36 41

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 2 x x x x x ‐7 14

% buurt achteruitgegaan 12 9 x x x x x 9 17

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐4 ‐2 x x x x x ‐2 ‐2

schaal evaluatie buurt 7,6 7,8 x x x x x 6,5 6,7

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,1 x x x x x 0,0 0,2

rapportcijfer woonomgeving 7,5 7,5 x x x x x 6,8 6,8

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,0 x x x x x ‐0,1 0,4

wijken buurten

Nijmegen‐Zuid


Nijmegen‐Zuid

I .SAMENVATTEND BEELD NI JMEGEN ‐

ZUID

Nijmegen‐Zuid dateert uit de jaren vijftig en zestig van de

vorige eeuw. De nieuwe buurt Klein Grootstal zorgde voor

meer jonge mensen in het stadsdeel. Hatert komt als

‘krachtwijk’ in aanmerking voor financiële bijdragen van

Rijk en corporaties voor wijkaanpakprojecten. De wijk laat

inmiddels meerdere positieve ontwikkelingen zien.

Bewonersorganisaties en wijkprofessionals noemen Hatertse

Hei een ‘kantelwijk’. De wijken Grootstal en Brakkenstein

vertonen een stabiel beeld, waarbij Brakkenstein in een

aantal opzichten een gunstiger profiel heeft.

Nijmegen‐Zuid


Hatertse Hei 56 1920 3952

Grootstal 99 2581 5160

Hatert 132 4345 9287

Brakkenstein 136 1689 3903

Hatert: positieve ontwikkelingen De kwetsbare positie van Hatert als aandachtsgebied

blijft bestaan, maar er zijn op verschillende fronten

positieve ontwikkelingen te melden. Bewoners geven

aan dat Hatert vooruit gaat, en waarderen de

woonomgeving wat beter.

De bevolking blijft kwetsbaar, er wonen veel mensen

met een lage sociaal‐economische status, veel ouderen,

veel niet‐westerse allochtonen. De gezondheidssituatie

is minder gunstig, ook is er door betrokkenen opnieuw

aandacht gevraagd voor ‘achter de voordeur‐

problematiek’. De lagere scholen kennen veel kinderen

met lage startkansen.

Vanuit deze achterstandssituatie heeft Hatert zich de

laatste jaren ook verbeterd. Het sociaal klimaat laat

gunstige ontwikkelingen zien op het gebied van

maatschappelijke participatie en waardering van het

sociaal klimaat door bewoners. De meeste

wijkprofessionals en bewonersorganisaties zien de wijk

op sociaal gebied vooruit gaan. De eerste resultaten

van de intensieve wijkaanpak zijn voor hen zichtbaar.

Bewoners geven daarnaast aan dat de situatie rond

integratie en samenleven van etnische groepen

duidelijk is verbeterd. Ook laat Hatert gunstiger

tevredenheidscores op het gebied van voorzieningen

voor jeugd en jongeren zien. Het voorzieningenniveau

is uitstekend, bewoners zijn bovengemiddeld tevreden

met winkels en openbaar vervoer, en melden weinig

verkeersproblemen. De verbetering behoeft wel enige

nuance. In de wijk wordt door relatief veel bewoners

verloedering ervaren. En meer mensen dan twee jaar

geleden geven aan zich onveilig te voelen. Ook is er

sprake van jongerenoverlast.

Hatertse Hei kantelwijk In totaliteit laat Hatertse Hei een gemiddeld beeld zien

in deze Wijkmonitor, met als belangrijkste

aandachtpunt het feit dat de wijk op sociaal‐

economisch gebied een kantelwijk is. Het sociaal

klimaat is er niet slecht, maar het is wel kwetsbaar.

Daarnaast zijn op het gebied van onderwijs en sociaal‐

economische status enige attentiepunten, o.m. vanwege

lage startkansen van kinderen en een toename van het

aandeel lage inkomens. In positieve zin valt het

gunstige voorzieningenniveau op, ook worden er

relatief weinig verkeersproblemen ervaren.

Grootstal stabiel Grootstal laat geen echte bijzonderheden zien. De

vergrijsde wijk kent gemiddelde sociaal‐economische

kenmerken. Volgens wijkprofessionals en

bewonersorganisaties vertoont het sociaal klimaat een

stabiel beeld.

Brakkenstein: gunstig beeld In totaliteit laat Brakkenstein een gunstig beeld zien.

Het sociaal klimaat is qua saamhorigheid en

onderlinge contacten goed en stabiel. Ook op

indicatoren rond voorzieningenniveau, openbare

ruimte en bevolking scoort de wijk gunstig

Nijmegen‐Zuid



ZUID

De woonwijken in Nijmegen‐Zuid zijn gerealiseerd in

de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. Ze zijn

ontworpen volgens duidelijke stedenbouwkundige

structuren: rechthoekige bouwblokken met

groenvoorzieningen ertussen. Midden jaren negentig is

op het voormalige sportpark Grootstal de nieuwe

buurt Klein Grootstal gebouwd.

Hatertse Hei Hatertse Hei wordt omsloten door St. Annastraat,

Slotemaker de Bruïneweg, Hatertseweg en Heiweg. De

wijk bestaat uit diverse buurten die tussen deze oude

wegen zijn ontstaan. Centraal in de wijk vormt een

sterflat als het ware een visueel centrum. In de

zuidwesthoek bevindt zich een concentratie met

schoolgebouwen. De wijk kent een beperkte

functiemenging en een geringe hoeveelheid groen.

Grootstal Grootstal heeft een ruim aanbod aan goedkope en

middeldure huurwoningen, laagbouw en etagebouw.

Het grootste deel is gebouwd tussen 1955 en 1965. Er is

een afwisseling in stedenbouwkundige vormen in

samenhang met hoogteverschillen. In Grootstal zijn

nog diverse oude verbindingen als de Grootstalselaan,

de St. Jacobslaan en de Van Peltlaan zichtbaar. Langs

deze wegen en later ook in de gebieden tussen de

wegen is bebouwing ontstaan. Opvallend is het

woonproject voor ouderen, ʹde Ringʹ. In het

noordwestelijk deel van de wijk zijn verschillende

bedrijven gelegen. In het zuidelijk deel is begin

negentiger jaren het nieuwbouwplan Klein Grootstal

gerealiseerd.

Hatert Hatert heeft een strakke stedenbouwkundige opbouw

en een sterke, eigen identiteit. De afwisseling in

architectuur is beperkt, met laagbouwwoningen met

platte daken en rechthoekige flatgebouwen. Tussen de

woonbuurten bevinden zich open (groen)stroken. Het

noordelijk deel van de wijk bestaat voornamelijk uit

koopwoningen, de zogenaamde Edelstenenbuurt. Het

gebied ten zuiden van de Hatertseweg bevat

overwegend goedkope huurwoningen, het grootste

deel is gerealiseerd tussen 1955 en 1965. De

‘Krachtwijk’ Hatert komt inmiddels in aanmerking

voor financiële bijdragen van corporaties en Rijk voor

wijkaanpakprojecten.

Brakkenstein De naam Brakkenstein is al eeuwenoud en zou

verband houden met een stenen onderkomen voor

jachthonden (de zogeheten ‘Bracken’) in de

Karolingische tijd. Tot aan begin van de 20e eeuw

was het een agrarische buurtschap. Het huidige

Brakkenstein kreeg zijn vorm na de Tweede

Wereldoorlog, in de vorm van planmatige

woonbuurten. Vooral de Kanunniken‐ en

Dekenbuurt zijn door de stempelvormige herhaling

van hofjes typisch voor die tijd. Deze buurten zijn

gebouwd volgens de toenmalige

stedenbouwkundige uitgangspunten van de

wijkgedachte. Aan het begin van de jaren zestig zijn

tenslotte de woonbuurt tussen de Heijendaalseweg

en Driehuizerweg (vooral tweeonder‐kapwoningen)

en het gebied tussen de Baljuwstraat en de St.

Annastraat (vrijstaande woningen) gebouwd. De

bebouwing in deze gebieden is ruim van opzet. Aan

de Heijendaalseweg zijn wijkvoorzieningen gelegen.

Nijmegen‐Zuid


I I I .BEVOLKING NIJMEGEN ‐ZUID

Vergrijzing en ontgroening Nijmegen‐Zuid is met 21% 65+ers het meest vergrijsde

stadsdeel. In Hatert, Grootstal (21% 65 jaar of ouder) en

Brakkenstein (waar twee verzorgingshuizen staan: 24%

65+) wonen veel ouderen. In Hatertse Hei is het

aandeel 65+‐ers even hoog als in Nijmegen als geheel

(13%). Het aandeel ouderen is in de afgelopen 5 jaar

gelijk gebleven in Brakkenstein en Hatertse Hei en

gestegen in Grootstal en Hatert (+1%).

In Nijmegen‐Zuid als geheel ligt het percentage

jongeren net onder het voor Nijmegen gemiddeld

aandeel van 14%. Binnen het stadsdeel zien we wat

kleine verschuivingen bij deze 0‐14‐jarigen: een lichte

toename in Hatertse Hei en lichte afnamen in Grootstal

en Brakkenstein. Het percentage jongeren in Hatert is

de afgelopen 5 jaar met 2% teruggelopen tot duidelijk

onder het stedelijk gemiddelde. De

huishoudenssamenstelling in het stadsdeel is vrij

gemiddeld, zij het met een wat hogere percentage

éénoudergezinnen in Hatert en Grootstal.

Lichte toename niet‐westerse allochtonen in

Hatert Het aandeel niet‐westerse allochtonen verschilt

aanzienlijk tussen de vier wijken. In Hatertse Hei (9%),

en zeker in Brakkenstein (5%) liggen de aandelen

allochtone inwoners behoorlijk onder het Nijmeegs

gemiddelde van 12%. Grootstal zit met 12% op dat

gemiddelde. In Hatert daarentegen is het aandeel niet

westerse allochtone inwoners bovengemiddeld (18%).

Hier is sprake van een lichte toename in vijf jaar (+1%).

Er zijn hier ook veel jongeren met een niet‐westerse

achtergrond, vooral in de leeftijdsgroepen 4‐12 jaar en

19‐24 jaar. In Hatert zijn er deelgebieden met een hoger

aandeel allochtonen, zoals bijvoorbeeld de

Kastelenbuurt.

12

13

9

12

18

5

12

12

8

10

17

4

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Zuid

Haterts e Hei

Gro o ts ta l

Hatert

Brakkens te in

2009 2004


Binnen de niet‐westerse allochtone bevolking van

Hatert vormen bewoners met een Turkse

achtergrond de grootste groep (6% van de

inwoners). Naast Marokkanen (bijna 3%) omvat de

allochtone bevolking een grote diversiteit aan

etnische groepen.

Hatert sociaal‐economisch kwetsbaar De sociaal‐economische status drukken we uit in vijf

zogenaamde welstandsklassen (inkomen, opleiding,

eigen woning). In dit stadsdeel is de één na laagste

laagste welstandsklasse dominant (W4: 51%). Hoge

welstandsklassen komen hier relatief weinig voor.

Hatert kent ook deze verdeling, in nog wat sterkere

mate. In vergelijking met de drie andere wijken in

Nijmegen‐Zuid ‐ en ook met andere wijken in

Nijmegen ‐ heeft Hatert een beduidend zwakker

sociaalmaatschappelijk profiel. Het aandeel lage

inkomens is er stabiel, en blijft bovengemiddeld met

51% van de huishoudens. Ook het aantal

uitkeringsgerechtigden (% WWB) en mensen met

een gesubsidieerde arbeidsplaats is in Hatert

bovengemiddeld, wel nam het aandeel WWB’ers in

de wijk in vijf jaar af van 5,7% tot 4,1%. Grootstal en

Hatertse Hei blijven qua sociaal‐economische

kenmerken in de buurt van het stedelijk

gemiddelde, waarbij tussen 2004 en 2006 het

aandeel lage inkomens in Hatertse Hei behoorlijk is

toegenomen. Brakkenstein kent minder lage

inkomens en geringere aandelen WWB en

gesubsidieerde arbeid. Wijkprofessionals vragen

aandacht voor groepen met (heel) lage inkomens,

zoals baanlozen, ouders met financiële problemen

en zestigplussers tegen de armoedegrens.

6

6

6

35

51

55

29

25

26

13

9

6

17

9

6

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nijmegen

N-Zuid

Hate rt

W5 (laags te) W4 W3 W2 W1 (ho o gs te)


welstandsklassen o.b. inkomen, opleiding en eigen woningbezit)

Nijmegen‐Zuid


Veel kinderen niet naar dichtbijzijnde

basisschool De basisscholen in Nijmegen‐Zuid kennen veel

leerlingen met lagere startkansen. Dat geldt vooral

voor de scholen in Hatertse Hei (56% van de kinderen)

en Hatert (gemiddeld 53%). In Grootstal heeft 32% van

de leerlingen op de daar gevestigde school lagere

startkansen. De prestatiescores (Cito) in Zuid zijn

gemiddeld, waarbij Hatert het ondergemiddeld doet.

De gemiddelde Cito‐score is hier ruim een punt

gestegen. In Hatert is het percentage leerlingen met een

schooladvies lager dan vmbo‐theorie of HAVO met

58% nog altijd aanzienlijk. Wel is dit aandeel inmiddels

met 15% gedaald. Ter contrast, in Hatertse Hei is het

percentage “laag schooladvies” 36%.

Veel kinderen in Nijmegen‐Zuid gaan niet naar de

dichtstbijzijnde school. In Hatertse Hei gaat 51% niet

naar de (islamitische) basisschool, ook in Grootstal is

het percentage hoog (50%). Hatert is wat dit betreft met

37% ook bovengemiddeld, en Brakkenstein zit met 27%

net onder het stedelijke cijfer. In Nijmegen is het

percentage kinderen dat naar een verderweg gelegen

basisschool gaat 30%.

Aandacht voor huishoudensproblematiek in

Hatert Opnieuw is er door wijkprofessionals en

bewonersorganisaties aandacht gevraagd voor

problematiek achter de voordeur in Hatert. De grote

verscheidenheid in de populatie en de anonimiteit

waarbinnen men in Hatert kan wonen dragen daar aan

bij. Het gaat vaak om gebroken gezinnen met een

afnemende grip op de opvoeding van de kinderen,

mensen uit de reclassering of met psychiatrische

problemen en ook bij huishoudens zonder werk en/of

inkomen. Ook vluchtelingen en

stadsvernieuwingskandidaten uit andere wijken

hebben vaak meerdere problemen die niet meteen

zichtbaar zijn. De professionals spreken net als twee

jaar geleden over een toenemende problematiek. De

aanpak wordt, samen met stimulering van

arbeidsparticipatie, het belangrijkste aspect uit de

eerdergenoemde vierjarige ‘Krachtwijken‐aanpak’

genoemd.

De ervaren gezondheid is in dit stadsdeel relatief niet

zo gunstig. Het percentage bewoners dat zich gezond

voelt is met 75% beduidend lager dan de 82%

gemiddeld in Nijmegen (Hatert 76%). Hoewel het

beroep op maatschappelijk werk in geheel Nijmegen‐

Zuid een gemiddeld beeld geeft, is het aandeel GGZ‐

cliënten bovengemiddeld. Vooral inwoners van Hatert

en Hatertse Hei dragen hier aan bij. In het stadsdeel

geven relatief veel mensen aan recentelijk opgenomen

te zijn in een ziekenhuis of contact te hebben gehad

met een medisch specialist. Dat geldt overigens niet

specifiek voor Hatert. Door wijkprofessionals is

aangegeven dat in Hatertse Hei en Grootstal steeds

meer jongeren worden aangemeld in het zogenaamd

“Boognetwerk” vanwege gedragsproblemen en

schooluitval.

IV .NIJMEGEN ‐ZUID ALS

WOONOMGEVING

Strategische ingrepen in de woningvoorraad Hatert en Grootstal zijn wijken met veel

(goedkopere) huurwoningen. In Hatertse Hei en met

name Brakkenstein staan meer

laagbouwkoopwoningen. De gemiddelde WOZ‐

waarden in de wijken in Zuid blijven beneden het

stedelijk gemiddelde van € 222.500. Brakkenstein zit

hier met € 290.000 behoorlijk boven, en brengt het

gemiddelde omhoog. Het stadsdeel kende in de

periode 2006‐2009 meerdere bouwontwikkelingen,

waarbij de voorraad in Grootstal met 74 woningen

toenam en in Hatert een kleine 50 woningen zijn

gesloopt vanwege nieuwbouw (o.a.

Kleverburgstraat).

Naast nieuwbouw (bedoeld voor doorstroming en

instroom) zijn in zowel Hatert als Hatertse Hei

huurwoningen verkocht om bewoners aan te

trekken (of te behouden) die een bijdrage kunnen

leveren aan het versterken van de wijk.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties steunen

deze aanpak, maar hebben aangegeven vooralsnog

weinig positieve effecten te hebben gezien. Het is

een uitdaging om nieuwe ‐ en bestaande bewoners

samen te brengen.

Positieve indicaties openbare ruimte De bewoners van Nijmegen‐Zuid ervaren wat meer

verloedering dan de Nijmegenaren gemiddeld. De

bewonersscore is weliswaar stabiel gebleven (na een

verslechtering in 2007), maar voor Nijmegen als

geheel is de ‘ervaren verloedering’ afgenomen.

Vooral in Hatert is het aantal mensen dat

verloedering ervaart hoog. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties wijzen op achterstanden in de

openbare ruimte in het stadsdeel, zo is volgens hen

vorstschade aan wegen niet tijdig hersteld. In

Grootstal zijn vooral de ecologische zone en

parkeerplaatsen nabij de tennis‐ en squashhal vaak

vervuild. En in Hatert zijn vooral het winkelcentrum

en de winkelvoorziening in de Staatsliedenbuurt

genoemd.

3,6

3,8

4,5

3,7

3,8

4,5

0 1 2 3 4 5 6

Nijmegen

N-Zuid

Hate rt

2009 2007


Nijmegen‐Zuid


Er zijn echter ook meerdere positieve indicaties:

De waardering van het groen heeft zich in

Nijmegen‐Zuid heel gunstig ontwikkeld: 80% van

de bewoners is inmiddels tevreden met het groen,

de hoogste score in Nijmegen (Hatert: 72%

tevreden).

Het aantal klachten bij de Bel‐ en Herstellijn is in

het stadsdeel wat lager dan gemiddeld in

Nijmegen. Ook in Hatert is het aantal meldingen

ondergemiddeld gebleven, in Brakkenstein is het

wel duidelijk gestegen. Bijna 80% van de inwoners

van dit stadsdeel vindt de eigen buurt schoon, in

Hatert is dat 66%. Tegelijkertijd geven

wijkprofessionals en bewonersorganisaties aan dat

zogenaamde buurtrangers een grote bijdrage

leveren om de wijken schoon te houden.

Het percentage dat vindt dat er veel wordt

vernield in de eigen buurt is in Hatert met ruim

26% relatief hoog (Nijmegen: 13%), maar er is wel

sprake van een gestage, meerjaarlijkse daling. In

deze wijk zijn al veel fysieke maatregelen

doorgevoerd door gemeente en corporaties.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties zien

dit als een positieve ontwikkeling. Als voorbeeld

is genoemd het vernieuwen van schuttingen bij

corporatiewoningen, waarbij ook tuinen en groen

zijn opgeruimd. Buurtbeheer signaleert sneller

vervuiling van openbare ‐ en privé‐ruimten.

Vervuiling en onderhoudsstaat van

ʺbinnenstratenʺ blijft punt van aandacht.


spreken tenslotte de verwachting uit dat de eerder

genoemde nieuwbouw een positieve invloed zal

hebben op de woonomgeving in Hatert.

417

358

461

370

350

244

0 200 400 600 800 1000 1200

Nijmegen

N-Zuid

Haterts e Hei

Gro o ts ta l

Hatert

Brakkens te in


Gunstig oordeel over voorzieningen De waardering voor het voorzieningenniveau in

Nijmegen‐Zuid is zonder meer positief. Rond

speelvoorzieningen voor kinderen zien we een forse

toename in tevredenheid, tot rond het gemiddelde

voor Nijmegen. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties hebben aangegeven dat er in

Zuid als geheel weinig specifieke plekken voor

jongeren zijn (JOP’s, speelpleinen). De tevredenheid

over de jongerenvoorzieningen blijft overigens wel

licht bovengemiddeld. In Hatert is het percentage

dat tevreden is met voorzieningen voor jongeren

gestegen van 18% naar 41%.

De tevredenheid over de winkelvoorzieningen is

bovengemiddeld gebleven, en zelfs t.o.v. twee jaar

geleden nog wat verbeterd. Het verzorgingsniveau

in Nijmegen‐Zuid qua (grotere) supermarkten is

bijvoorbeeld ook prima. In Brakkenstein zijn

woningen er gemiddeld circa 250 m vandaan

gelegen, in Hatert is dat 350 m, Grootstal 370 m en

Hatertse Hei circa 450 m. Het kleine winkelcentrum

aan de Zijpendaalstraat in Hatert is overigens

volgens wijkprofessionals en bewonersorganisaties

van weinig betekenis. Apotheken zijn voor 65+ers in

dit stadsdeel goed bereikbaar. In Hatertse Hei is de

gemiddelde afstand voor deze doelgroep 344 m tot

de dichtstbijzijnde apotheek, in Grootstal gaat het

om een relatief grotere afstand: gemiddeld 630 m.

Weinig bedrijvigheid in het stadsdeel Nijmegen‐Zuid kent geen specifieke werkgebieden,

en er zijn relatief weinig bedrijven aanwezig. Het

gerenoveerde winkelcentrum Hatert voorziet in

behoorlijk wat banen. In dit stadsdeel komt de

combinatie wonen en werken op één adres maar

weinig voor. Slechts Hatertse Hei (6,2% van de

adressen) laat nog iets van bedrijvigheid in

bewoonde panden zien.

Weinig bijzonderheden rond verkeerssituatie Door professionals en bewonersorganisaties is

weinig gemeld over verkeersproblematiek. Er is

gesproken over te hard rijden van stadsbussen en

reinigingsvoertuigen, en de Couwenbergstraat

(Hatert), de Hatertseweg, de Grootstalselaan en

Klein Grootstal zijn genoemd in het kader van

snelheidsovertredingen. Bewoners melden geen

overmatige verkeersproblematiek. De ervaring van

verkeersproblematiek is in Nijmegen‐Zuid nog altijd

wat gunstiger dan het stedelijk gemiddelde. Verder

blijft ook het aantal meldingen van parkeeroverlast

bij de politie aan de lage kant, wel is er sprake van

een toename in Brakkenstein en Hatert. De

tevredenheid over het openbaar vervoer is

vergeleken met twee jaar geleden gestegen van 87%

naar 90% en ligt daarmee boven het gemiddelde

voor Nijmegen (86%). In Hatert ligt de tevredenheid

met 93% nog hoger. In Nijmegen‐Zuid wordt ook

relatief weinig geluid‐ en stankoverlast in de

woonomgeving ervaren.

Nijmegen‐Zuid


V.SOCIAAL KLIMAAT NIJMEGEN ‐ZUID

Wisselende signalen sociale cohesie Net als twee jaar geleden geven de bewoners van

Nijmegen‐Zuid aan dat ze voldoende sociale contacten

hebben. Het aantal bewoners dat vrijwilligerswerk

doet is fors gestegen, en ligt bijna op de voor Nijmegen

gemiddelde waarde. Het stadsdeel blijft nog wel achter

als het gaat om de deelname aan buurtactiviteiten. Een

ander aspect van participatie is de deelname aan

cultuur en sport. De deelname aan sport is weer wat

gedaald; het percentage vrijwilligers in

sportverenigingen en dergelijke geeft voor het

stadsdeel niet echt een afwijkend beeld. Voor

Nijmegen‐Zuid als geheel is ook de cultuurdeelname

wat lager (deelname aan kunsteducatie en bibliotheek).

Dat komt vooral door de lage scores voor

cultuurdeelname in Hatert.

Men oordeelt in Zuid als geheel minder gunstig over

de wijze waarop jongeren in de buurt met elkaar

omgaan, over de contacten tussen jong en oud en de

overlast van (groepen) jongeren. De gemiddelde

schaalscore voor sociale kwaliteit ligt iets onder het

gemiddelde voor Nijmegen.

Hatertse Hei Wat betreft de sociale omgeving geven de

bewonersscores in de wijk Hatertse Hei een gemiddeld

beeld aan. De cultuurdeelname (bibliotheek,

kunsteducatie) is er zelfs wat bovengemiddeld. In 2007

is gewezen op een kwetsbaar sociaal klimaat in deze

wijk, vooral in specifieke buurtjes als de Hofjesbuurt.

Nu is opnieuw aangegeven dat de Vlinder‐ en

Hofjesbuurt mogelijk kunnen afglijden. Over het

algemeen vertoont Hatertse Hei een redelijk stabiel

beeld, maar de wijk krijgt van wijkwerkers toch op

sociaal gebied het predicaat ‘kantelwijk’. Diverse

initiatieven van allochtonen om contact te leggen met

autochtonen (bijvoorbeeld open dag Mozaïek) vallen in

positieve zin op. Tegelijkertijd manifesteert een

specifieke groep jongeren zich negatief in de wijk.

Grootstal Ook in Grootstal vertoont het sociaal klimaat volgens

wijkprofessionals en bewonersorganisaties een stabiel

beeld. Net als twee jaar geleden maakt men zich enige

zorgen over de instroom van kwetsbare huishoudens

in bepaalde delen in Grootstal (plaatsingsbeleid) en de

soms beperkte cohesie en betrokkenheid onder

bewoners in de wijk. Ook hier is er een specifieke

groep jongeren die zich negatief manifesteert. Positief

is de heropening van jongerencentrum Mix.

Hatert: verbetering scores sociaal klimaat Hatert laat een aantal positieve indicatie zien

rondom de maatschappelijke participatie van haar

inwoners. Bewoners geven aan voldoende sociale

contacten te hebben. Het aantal bewoners dat

vrijwilligerswerk doet is van 25% naar 31 %

gestegen. In Hatert is het aandeel dat aangeeft


aangrenzende buurt te bezoeken ruim 13%, dat is

duidelijk boven het stedelijk gemiddelde van 9%. De

deelname aan buurtactiviteiten blijft wel duidelijk

achter. Het percentage wekelijks sporters is

toegenomen, en ligt nu bijna op een gemiddeld

niveau. Het percentage vrijwilligers in sport valt

met een behoorlijke 6,4% van de volwassenen in

positieve zin op. De scores in cultuurdeelname zijn

lager dan in andere wijken Nijmegen‐Zuid.

De schaalscore ʺwaardering sociaal klimaatʺ is

opnieuw licht verbeterd, Hatert laat op dit punt in

afgelopen jaren een stijgende lijn zien. Ook het

aandeel bewoners van Hatert, dat zich

verantwoordelijk voelt voor de woonbuurt is in

vergelijking met twee jaar geleden met 11%

toegenomen en ligt nu op een voor Nijmegen

gemiddeld niveau. Het aandeel bewoners dat zich

gehecht aan de buurt voelt is er met 60% relatief

laag, maar is ook gestegen.

Ook de meeste wijkprofessionals en

bewonersorganisaties geven aan dat Hatert op

sociaal gebied vooruit is gegaan. Vanwege de eerder

genoemde, landelijke aanpakstatus wordt er extra

geïnvesteerd, met steeds meer projecten gericht op

sociale en economische problemen. Ook de

organisatie ‐ en participatie van inwoners heeft

afgelopen jaren veel aandacht gehad, dit wordt als

een voorwaarde gezien om de wijk vooruit te

helpen. Men signaleert een toenemende

betrokkenheid onder bewoners, maar het zijn vaak

dezelfde mensen die bereikt worden

(bewonerscommissies en vrijwilligers). Er zijn wel

weer meerdere bewonersgroepen actief.

Wijkprofessionals zien reeds zichtbare resultaten

van de sociale projecten. Het “Vaderproject”

(waarbij vooral Marokkaanse mannen toezicht

houden in de openbare ruimte) wordt positief

gewaardeerd, het jongerencentrum Chill Out wordt

door verschillende etnische achtergronden bezocht,

in goede verhoudingen. In de basis blijft het sociaal

klimaat in Hatert kwetsbaar door de vele

verschillende culturen en bevolkingsgroepen naast

elkaar. Het samenbrengen van nieuwe bewoners (in

nieuwbouw) en de bestaande bevolking wordt een

uitdaging genoemd.

Nijmegen‐Zuid


Brakkenstein Het sociaal klimaat in Brakkenstein geeft volgens

wijkprofessionals en bewonersorganisaties een stabiel

beeld. Positief is de extra aandacht die hier aan de

jeugd is gegeven (voorzieningen, feiten). In

Brakkenstein woont relatief gezien een klein

percentage allochtone bewoners en ook het aantal

sociaal‐maatschappelijk kwetsbare inwoners is niet zo

groot.

6,3

6,2

5,9

6,2

6,1

5,8

4 5 6 7 8

Nijmegen

N-Zuid

Hate rt

2009 2007


Bewonersscores rond jongerenoverlast

verslechterd De score op de schaal “houding jongeren”

(samengesteld uit vragen over de relatie in de wijk

tussen jongeren onderling én tussen jong en oud) was

voor Nijmegen‐Zuid altijd relatief gunstig, maar is nu

verslechterd. Volgens wijkprofessionals spelen hier

achtergronden als geringe toekomstkansen (lage

scholing), moeizame dialoog met medebewoners en

instanties en ook beperkte opvoedingscapaciteiten van

ouders. In Hatert is de score opnieuw ondergemiddeld,

en laat ook een negatieve ontwikkeling zien.

De reeds in 2007 gemelde (soms ernstige)

jongerenoverlast is nog altijd actueel. De meeste

wijkprofessionals en betrokken bewoners geven aan

dat er zo nu en dan overlast speelt, vooral in Hatert.

Maar, het beeld van een dominante invloed op het

woonklimaat van straten en buurten dat twee jaar

geleden is geschetst ontstaat nu niet. Wel zijn er

volgens hen diverse locaties te benoemen waar

structureel overlast van jongeren aanwezig is.

Overigens wordt ook voor de situatie van jongeren in

(Klein) Grootstal en Brakkenstein aandacht gevraagd,

omdat hier steeds meer oudere jeugd woont die in feite

eigen voorzieningen nodig hebben. Er ontstaan

geregeld conflicten met omwonenden van

hangplekken.

Samenleven etnische groepen lijkt beter te

gaan Ruim de helft van de inwoners van het stadsdeel

geeft aan regelmatig contact met andere etnische

groepen te hebben, een voor Nijmegen wat

ondergemiddelde score. Het oordeel over het

samenwonen van verschillende etnische groepen is

in Nijmegen‐Zuid ook relatief wat minder gunstig:

53% noemt deze verhouding goed (Nijmegen: 58%).

Dit percentage is ten opzichte van twee jaar geleden

wel toegenomen (+5%), wat een gunstige

ontwikkeling is.

De bewonersscores rond integratie en samenleven in

Hatert zijn al met al wat verbeterd. Meer mensen

hebben regelmatig contact met andere etnische

groepen. Het algehele beeld dat bewoners van het

samenleven van autochtone en allochtone bewoners

in de buurt hebben is er relatief gunstig: 57% van de

bewoners van Hatert oordeelt er inmiddels positief

over, tegenover 46% twee jaar geleden.

58

53

57

52

48

46

30 40 50 60 70 80 90

Nijmegen

N-Zuid

Hate rt

2009 2007



In 2007 is aangegeven dat de verhoudingen tussen

autochtonen en allochtonen in Nijmegen‐Zuid

verslechterd was. En dat vooral Hatert een

duidelijke tweedeling vertoonde. Wijkprofessionals

pleitten destijds voor het sterk doorzetten van

programmaʹs gericht op verdraagzaamheid en

integratiebevordering. Dit beeld komt nu veel

minder krachtig door. Er zijn maar weinig

opmerkingen over het samenleven van etnische

groepen geplaatst. Wel zijn allochtonen door

wijkprofessionals en bewonersorganisaties als

aandachtsgroep benoemd, vooral vanwege de

geringe maatschappelijke participatie die zij nog

steeds vertonen.

Nijmegen‐Zuid


Gunstig veiligheidsbeeld, Hatert uitgezonderd Wat betreft agressie, dreiging, woninginbraak, en

vermogensdelicten scoort Nijmegen‐Zuid meestal

gunstiger dan het gemiddelde beeld voor Nijmegen. Zo

is het aantal aangiften rond agressie verhoudingsgewijs

erg laag in Brakkenstein. Er worden er in Grootstal en

Hatert opvallend weinig aangiften van inbraken

geregistreerd, in beide wijken is het aantal aangiften

ook behoorlijk afgenomen.

Voor Hatert zijn de bewonersscores minder gunstig. Zo

is het percentage dat zich onveilig voelt in de buurt

gestegen van 23% in 2007 tot 27% in 2009. Het

percentage inwoners in Hatert dat de indruk heeft dat

overlast van (groepen) jongeren vaak voorkomt is met

bijna 14% relatief hoog. Bewonersorganisaties en

wijkwerkers kunnen voor Hatert specifieke plaatsen

noemen waar soms bedreigingen, jongerenoverlast,

overlast van omwonenden en drugsproblematiek

spelen. Dit sluit aan bij het minder gunstige beeld dat

uit de bewonersscores ontstaat.

21

21

27

22

17

23

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-Zuid

Hate rt

2009 2007

illustratie 7 percentage inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in

de buurt

7,5

7,4

7,0

7,3

7,2

6,9

6 6,5 7 7,5 8

Nijmegen

N-Zuid

Hate rt

2009 2007


VI .TOTAALSCORES NIJMEGEN ‐ZUID

Bewoners: Hatert gaat vooruit In dit stadsdeel stijgt het aantal mensen dat eigen

buurt vooruit ziet gaan (21%, 2007: 19%). Maar,

tegelijkertijd is het percentage dat achteruitgang ziet

licht gestegen (20%, 2007: 19%). In Hatert ziet

inmiddels een derde deel (33%) vooruitgang de

afgelopen jaren. Ook signaleren in Hatert steeds

minder mensen achteruitgang in de eigen buurt

(17%, 2007: 24%). De woonomgeving in Nijmegen‐

Zuid krijgt een ruime voldoende (rapportcijfer 7,4,

2007: 7,2), waarbij Hatert een 7,0 krijgt op dit gebied

van de eigen inwoners (2007: 6,9).

21

21

33

23

19

27

0 10 20 30 40 50 60

Nijmegen

N-Zuid

Hate rt

2009 2007



Bewonersorganisaties en wijkprofessionals vinden

het stadsdeel als geheel een stabiel beeld geven, of

signaleren vooruitgang. Daarbij vallen vooral

Hatertse Hei en Hatert op. Haterse Hei laat volgens

een aantal betrokkenen een negatieve ontwikkeling

zien, hoewel men geen deelgebieden kan

onderscheiden die specifieke aandacht behoeven.

Men heeft aan deze wijk de status ‘kantelwijk’

gegeven. Hatert laat volgens bijna alle

wijkprofessionals en bewonersorganisaties positieve

ontwikkelingen zien. In verband met de bijzondere

beleidsstatus zijn er bovendien de komende jaren

veel kansen voor het gebied. Het stempel

probleemwijk, met alle media‐aandacht, wordt door

veel professionals als negatief ervaren. Dit vanwege

risicoʹs voor het imago, invloed op de verkoop van

huurwoningen en een doorgaande uitstroom (of

uitblijven van instroom) van (boven)modaal.

Nijmegen‐Zuid


VII .NIJMEGEN ‐ZUID IN CI JFERS

bevolking

stad stadsd.

Nijmegen N‐Zuid Hatertse Hei Grootstal Hatert Brakkenstein

aantal inwoners 161884 22302 3952 5160 9287 3903

ontw. 2004 ‐ 2009 4411 ‐310 81 ‐152 ‐303 64

% 0‐14 jr 15 14 16 15 12 16

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1 ‐1 1 ‐1 ‐2 ‐1

% >64 jr 13 21 13 22 22 24

ontw. 2004 ‐ 2009 0 1 0 1 1 0

% 1‐ouder gezinnen 7 8 6 9 9 8

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 1 1 0 1

% niet westerse allochtonen 12 13 9 12 18 5

ontw. 2004 ‐ 2009 0 1 1 2 1 1

% niet westerse jonge allochtonen 21 22 14 22 34 8

ontw. 2004 ‐ 2009 0 1 1 3 ‐1 3

inkomen en werk

stad stadsd.


% lage inkomens 44 x 42 42 51 39

ontw. 2005 ‐ 2007 1 x 5 ‐1 0 2

% WWB 4,1 4,7 3,8 4,5 6,2 2,1

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1,3 ‐1,1 ‐0,9 ‐0,4 ‐1,9 ‐0,1

% gesubsidieerde arbeid 0,9 1,1 1,2 1,0 1,2 0,7

ontw. 2007 ‐ 2008 ‐0,1 0,0 0,0 0,0 ‐0,1 0,0

% hoogste welstandsklasse (W1) 17 9 x x 6 x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐2 x x 2 x

% laagste welstandsklasse (W5) 6 6 x x 6 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐5 x x ‐10 x

gezondheid en zorg

stad stadsd.


% cliënten maatschappelijk werk 1,1 1,1 0,9 1,3 1,3 0,7

ontw. 2007 ‐ 2008 0,0 0,0 ‐0,2 0,3 0,1 ‐0,2

% cliënten GGZ 3,4 3,6 3,3 4,2 3,6 3,3

ontw. 2004 ‐ 2008 0,4 0,4 0,4 0,9 0,3 0,2

% voelt zich gezond 80 75 x x 76 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 1 x x 7 x

% contact huisarts 45 48 x x 51 x

ontw. 2005 ‐ 2009 1 1 x x 0 x

% contact specialist 30 36 x x 32 x

ontw. 2005 ‐ 2009 3 10 x x 9 x

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Zuid


onderwijs

stad stadsd.


% lage startkansen 08/09 18 35 55 32 53 9

gemiddelde citoscore 534,9 533,9 534,5 532,4 531,3 537,4

ontw. 03/06 ‐ 06/09 0,1 ‐0,1 ‐2,7 ‐0,5 1,3 ‐0,7

% advies <vmbo‐t/havo 38 44 36 43 58 39

ontw. 03/06 ‐ 06/09 ‐5 ‐6 7 ‐13 ‐15 11

% leerlingen havo/vwo 3e lrjr 50 43 53 44 23 63

ontw. 04/06 ‐ 07/09 2 ‐1 ‐1 6 ‐7 0

% voorbijlopers 30 42 51 49 41 27

ontw. 06/07 ‐ 08/09 0 2 ‐1 ‐2 6 1

openbare ruimte

stad stadsd.


% tevredenen groen 75 80 x x 72 x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 6 x x ‐1 x

% klachten in verhouding tot woningen 18 15 11 16 16 14

ontw. 2006 ‐ 2008 2 1 0 2 0 3

schaal verloedering 3,6 3,8 x x 4,5 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 0,0 x x 0,0 x

% buurt schoon 80 79 x x 66 x

ontw. 2007 ‐ 2009 4 3 x x ‐1 x

% veel vernield 13 16 x x 26 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 1 x x ‐2 x

voorzieningen

stad stadsd.


% tevredenen winkels 88 96 x x 97 x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 1 x x 2 x

schaal voorzieningen jongeren 3,8 3,9 x x 4,8 x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 ‐0,1 x x 0,4 x

% tevred. speelmogelijkheden kind. 70 72 x x 69 x

ontw. 2007 ‐ 2009 8 9 x x 16 x

gem. afstand supermarkt 2009 (m) 417 358 461 370 350 244

gem. afstand apotheek 2009 (m) 457 460 344 630 438 354

woningmarkt

stad stadsd.


ontw. aantal woningen 2006 ‐ 2008 944 35 4 74 ‐48 5

% laagbouwwoningen 2009 58 65 61 69 59 81

% huurwoningen 2009 55 65 48 73 76 42

gemiddelde WOZ‐waarde 2009 222600 203800 216600 204500 166500 289600

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Zuid


bedrijvigheid

stad stadsd.


% bedrijfsvestigingen op woningen 12,8 6,9 7,8 6,6 5,8 8,9

ontw. 2004 ‐ 2008 1,4 1,2 0,8 0,9 1,4 1,3

% arbeidsplaatsen op bevolking 61,7 12,8 9,6 17,1 10,0 17,1

ontw. 2004 ‐ 2008 2,5 ‐0,1 ‐1,5 ‐2,0 1,1 0,8

% combinatie woon/werk 1 adres 7,1 4,9 6,2 4,1 4,1 6,9

milieu

stad stadsd.


% geluidsoverlast meerdere bronnen 46 41 x x 42 x

% stankoverlast meerdere bronnen 22 18 x x 27 x

huishoudelijk verbruik gas (m3) 1625 1448 1621 1443 1234 1842

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 ‐45 ‐38 ‐42 ‐27 ‐48 ‐18

huish. verbruik electriciteit (Kwh) 3123 2718 2761 2672 2558 3184

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 49 45 37 38 65 12

verkeer

stad stadsd.


% meldingen parkeeroverlast 1,0 0,6 0,4 0,4 0,8 0,8

ontw. 2006 ‐ 2008 ‐0,1 0,1 0,2 ‐0,1 0,2 0,2

schaal ervaren verkeersproblemen 2,6 2,5 x x 2,6 x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 0,1 x x 0,3 x

% tevredenen OV 86 90 x x 93 x

ontw. 2007 ‐ 2009 4 3 x x 4 x

sociale contacten

stad stadsd.


% voldoende contacten 85 82 x x 87 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐6 x x 0 x

% goed voor zichzelf zorgt 95 93 x x 96 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐3 x x ‐1 x

% in vrijwilligerswerk 30 29 x x 31 x

ontw. 2007 ‐ 2009 3 7 x x 6 x

sociale omgeving

stad stadsd.


% regelmatig bezoek wijkcentrum 9 10 x x 13 x

% verantwoordelijk voor buurt 85 89 x x 85 x

ontw. 2007 ‐ 2009 2 11 x x 11 x

% deelname buurtactiviteiten 31 24 x x 21 x

ontw. 2007 ‐ 2009 2 3 x x 8 x

% gehecht buurt 67 65 x x 60 x

ontw. 2007 ‐ 2009 2 ‐1 x x 2 x

schaal sociale kwaliteit 6,3 6,2 x x 5,9 x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,1 0,1 x x 0,1 x

schaal houding jongeren 6,6 6,4 x x 5,9 x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 ‐0,5 x x ‐0,4 x

wijken

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Zuid



stad stadsd.


% regelmatig contact andere etniciteit 55 51 x x 58 x

ontw. 2007 ‐ 2009 4 3 x x 7 x

% positieve kanten andere etniciteiten 45 36 x x 45 x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐1 x x 5 x

% negatieve kanten andere etniciteiten 29 36 x x 45 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 5 x x 5 x

% verhouding allocht/autocht. goed 58 53 x x 57 x

ontw. 2007 ‐ 2009 6 5 x x 11 x

cultuur

stad stadsd.


% abonnementen bibliotheek 27,5 26,8 28,2 25,9 20,0 42,7

% bezoek culturele voorstelling ʹ07 61 48 x x 43 x

% bezoek musea ʹ07 54,0 47,0 x x 41,0 x

ontw. 2005 ‐ 2007 ‐7 ‐7 x x ‐8 x

% bezoek bioscoop ʹ07 71,0 61,0 x x 51,0 x

ontw. 2005 ‐ 2007 4 6 x x ‐3 x

% cursisten kunsteducatie 2,5 1,8 2,3 1,7 1,0 3,4

ontw. 2002 ‐ 2008 0,0 x 0,3 ‐0,4 0,0 0,2

sport

stad stadsd.


% wekelijkse sporters 58 58 x x 56 x

ontw. 2007 ‐ 2009 3 7 x x 14 x

% lid sportclub 23 19 x x 19 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x 2 x

% in vrijwilligerswerk (sport) 6 5 x x 6 x

veiligheid

stad stadsd.


% aangiften agressie 0,9 0,6 0,5 0,5 1,0 0,2

ontw. 2004 ‐ 2008 0,0 0,0 0,1 0,1 0,1 0,0

schaal dreiging 0,9 0,7 x x 1,1 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 0,0 x x ‐0,1 x

% aangiften woninginbraak 1,3 0,7 1,0 0,4 0,6 0,7

ontw. 2004 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,3 0,2 ‐0,8 ‐0,4 ‐0,2

schaal vermogensdelicten 3,7 3,6 x x 4,3 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,3 0,4 x x 0,5 x

% onveilig gevoel algemeen 28 29 x x 32 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 6 x x 4 x

% onveilig gevoel buurt 21 21 x x 27 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 4 x x 4 x

% vaak overlast jongeren 9 9 x x 14 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 3 x x 4 x

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Zuid


algemene oordelen

stad stadsd.


% buurt vooruitgegaan 21 21 x x 33 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 2 x x 6 x

% buurt achteruitgegaan 12 20 x x 17 x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐4 1 x x ‐7 x

schaal evaluatie buurt 7,6 7,4 x x 6,9 x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,1 x x 0,2 x

rapportcijfer woonomgeving 7,5 7,4 x x 7,0 x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,2 x x 0,1 x

wijken

Dukenburg


Dukenburg

I .SAMENVATTEND BEELD

DUKENBURG

Dukenburg is een groot en gedifferentieerd stadsdeel uit

zestiger en zeventiger jaren. De meeste van de zeven

wijken hebben een relatief zwakke sociaal‐

maatschappelijke structuur en daarmee samenhangende

leefbaarheidproblemen. Wel zien we de laatste jaren

positieve signalen in Meijhorst, Aldenhof en Malvert.

Binnen de wijk Tolhuis blijft met name de positie van de

buurt Tolhuis 52e‐78e straat zorgelijk.

Dukenburg


Tolhuis 77 1607 3433

Zwanenveld 87 2440 4818

Meijhorst 59 1609 3491

Lankforst 50 1018 2165

Aldenhof 43 1133 2699

Malvert 51 1246 2676

Weezenhof 86 1703 3653

Wonen in sfeer van ‘the seventies’ Interne rondwegen, woonerven, vaak een

afwisseling van hoogbouw en laagbouw:

Dukenburg ademt de sfeer van het begin van de

jaren ‘70 van de vorige eeuw. Er zijn grote

verschillen in leeftijdsopbouw, huishoudensvormen

en etniciteiten tussen de wijken. Wijken met een wat

achterblijvend sociaal maatschappelijk profiel

kennen vaker problemen ‘achter de voordeur’, wat

soms voor knelpunten in het sociale klimaat zorgt.

Daarnaast is er de verhouding tussen allochtone en

autochtone bevolking die nog niet optimaal is en

zijn er zorgen en overlastproblemen rond jeugd en

jongeren.

Positieve indicaties sociaal klimaat, wel

problemen met jongeren Indicatoren rond sociale contacten en

maatschappelijke participatie laten over het

algemeen een goed niveau zien. Veel

bewonersscores wijzen op positieve ontwikkelingen.

Zo hechten meer Dukenburgers aan hun buurt en

ontstaat er steeds meer een eigen identiteit. Dat wil

niet zeggen dat er geen aandachtsgebieden zijn waar

het sociaal klimaat (sterk) te wensen overlaat. Ook is

overlast en criminaliteit rond de groepen

hangjongeren soms evident. Bewonersscores op dit

vlak laten dan ook een relatief ongunstig beeld zien,

waar overigens wel verbetering in zit.

Hoewel veel Dukenburgers aangeven regelmatig

contacten te hebben met andere etnische groepen,

heeft minder dan de helft een positief beeld van het

samenleven van verschillende culturen.


beschrijven een tamelijk vreedzame, deels

gesegregeerde manier van samenwonen.

Dukenburg


Tolhuis kwetsbaar In Tolhuis is het bevolkingsprofiel op meerdere

punten broos, zo is het aandeel lage inkomens

toegenomen en heeft naar schatting van

wijkprofessionals 5% van de huishoudens te maken

met ‘achter de voordeur‐problemen’. In de apart

onderzochte buurt Tolhuis 52‐78 is de waardering

voor de eigen woonomgeving traditioneel laag,

maar ten opzichte van 2007 wel wat gestegen. Nog

altijd zien meer mensen de buurt achteruit gaan dan

vooruitgaan. Al met al zien we in dit deelgebied

vooral ondergemiddelde scores, en een aantal

negatieve ontwikkelingen op sociaal gebied.

Bevolkingskenmerken, woonomgeving en sociaal

klimaat blijven kwetsbaar.

Zwanenveld blijvend aandachtsgebied De ontwikkeling van Zwanenveld is niet eenduidig.

Bewonersorganisaties en wijkprofessionals spreken

van vooruitgang. Tegelijkertijd is het percentage

bewoners dat de buurt vooruit vindt gegaan

teruggelopen van 24% naar 18%, ook hier zien

inmiddels meer mensen de buurt achteruit‐ dan

vooruitgaan. Ook in sociale zin is het moeilijk een

eenduidige conclusie te trekken. Het oordeel van

bewoners over het sociaal klimaat is sterk verbeterd,

richting het Nijmeegse gemiddelde. Ook de

gehechtheid aan de buurt is gestegen. Tegelijkertijd

zien we dat de verhouding tussen etnische groepen

is verslechterd en de scores rond veiligheid in de

buurt zijn teruggelopen. Men ervaart veel overlast

van jongeren. In de woonomgeving zijn er

duidelijke aandachtspunten. Bewoners hebben meer

verloedering en verkeersproblemen ervaren, men

geeft ook behoorlijk wat vernielingen aan.

Zwanenveld blijft een aandachtsgebied.

Meijhorst: sterkere cohesie In de basis vertoont Meijhorst een zwak profiel,

maar er zijn meerdere positieve

aanknopingspunten. De totaalwaardering van

bewoners voor hun buurt blijft laag, maar het

percentage dat de buurt vooruit ziet gaan is

aanzienlijk gestegen. Verbeteringen zijn er volgens

bewoners vooral in het sociaal klimaat en het

samenleven van etnische groepen. Thema’s als

jongerenproblematiek, verloedering,

bewonersoverlast en verkeersproblemen blijven

aandachtspunten. Betrokkenen zien op dit soort

onderwerpen soms ook achteruitgang. Vooral

onrust rond jongeren trekt sterk de aandacht.

Aldenhof: positieve balans, wel

aandachtspunten Aldenhof laat enige positieve ontwikkelingen zien.

Hoewel bewonersoverlast en verkeersproblemen

hier issues zijn, zien bewoners een verbetering van

beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Ook

heeft men minder verloedering ervaren. Hoewel

men nog altijd wat minder tevreden is over

openbaar vervoer is ook hier de ontwikkeling

gunstig. Bewonersorganisaties en wijkprofessionals

zien positieve ontwikkelingen binnen het sociaal

klimaat, de gehechtheid aan de buurt is gestegen,

het gevoel van veiligheid is vergroot. Het oordeel

over het samenleven van etnische groepen is

daarentegen aanmerkelijk verslechterd. Al met al

een positieve balans.

Malvert: geen eenduidig beeld Het percentage dat het buurt vooruit ziet gaan is

hier behoorlijk teruggelopen. Qua woonomgeving

zijn er dan ook enige negatieve ontwikkelingen en

ondergemiddelde scores. Zo speelt er

bewonersoverlast rond de maisonnettes, zijn er

verkeersproblemen en is men minder tevreden over

voorzieningen voor jeugd en jongeren. Wel wordt er

minder verloedering ervaren in de woonomgeving.

Op sociaal gebied zijn er goede berichten. Het

oordeel over het sociaal klimaat is verbeterd en is nu

bovengemiddeld. Het percentage dat het

samenleven van etnische groepen goed vindt gaan is

gestegen, zo ook de scores voor veiligheid.

Wijkprofessionals zien kansen in de

herstructurering van de maisonnettes in Malvert,

maar geven aan dat de wijk ook in negatieve

richting kan kantelen.

Lankforst en Weezenhof gunstig Deze wijken kennen gemiddelde tot gunstige

kenmerken. Op het gebied van woonomgeving en

onderlinge verhoudingen zijn er weinig

bijzonderheden. In de Lankforst lijkt parkeeroverlast

een aandachtspunt te worden.

Dukenburg


I I .RUIMTELI JKE OPBOUW

DUKENBURG

Dukenburg is met ruim 23.000 inwoners het op één

na grootste stadsdeel, na Nijmegen‐Oost. Het is

gebouwd vanaf het midden van de jaren ‘60 tot

halverwege de jaren ’70 van de vorige eeuw, in een

ruime opzet. De woonfunctie (laagbouw en

etagebouw) overheerst sterk. Bedrijvigheid bevindt

zich vooral aan de rand van Zwanenveld en Tolhuis,

in de Brabantse Poort, met daarbinnen het

stadsdeelcentrum. Ook zijn er diverse

wijkwinkelcentra.

Tolhuis De bouw van Tolhuis is in 1971 gestart.

Kenmerkend voor de wijk is de boomvormige

wegenstructuur: de bekende woonerven. De oude

Teersdijk loopt als een groene lijn door het

noordelijke deel van het gebied met daaraan gelegen

het voormalige tolhuisje. Tolhuis wordt gekenmerkt

door een grote verscheidenheid aan woningtypes en

architectuur in een compacte opzet. Er zijn

bijvoorbeeld appartemententorentjes en (split‐level)

drive‐in woningen. In het centrum van de wijk is de

Open Wijkschool de Dukendonck gevestigd, met

daarbij het Creatief Centrum Nijmegen Zuid. Aan

de noord‐westkant rondom de 52e en 75e straat,

grenzend aan het woonwagencentrum Teersdijk,

wonen veel voormalige bewoners uit dit centrum.

Zwanenveld Zwanenveld kent enkele rondlopende hoofdstraten,

waaraan woonblokken zijn aangehaakt. In de

meeste van deze woonblokken is sprake van aparte

buurten, waar bijvoorbeeld een bewonersorganisatie

actief is. De wijk is wat minder ruim opgezet dan

elders in Dukenburg, maar kent een behoorlijke

mate aan groen en andere voorzieningen. Opvallend

is natuurlijk het stadsdeelcentrum Dukenburg dat in

het noordwesten van de wijk is gelegen. Dit winkel‐

en dienstencentrum heeft een bovenlokale

uitstraling, en is nabij een bus‐ en treinstation

gelegen.

Meijhorst Meijhorst is tussen 1968 en 1973 gebouwd als vierde

van de zeven Dukenburgse wijken. De

stedenbouwkundige opzet is ruim en groen, maar

ook rechtlijnig en eenvormig. Langs de hoofdstraten

(de 10e t/m 14e straat en de 60e straat) is de wijk

opgebouwd in een mengeling van hoog‐ en

laagbouwcomplexen. Meijhorst kent de meeste

hoogbouw binnen Dukenburg. Groenzones

bevinden zich, net als bij de andere wijken van

Dukenburg, met name aan de randen van de wijk.

Centraal ligt Park Meijhorst. Een bijzonder

groenelement is ook het Grand Canal. Deze

watergang maakte ooit deel uit van het landgoed de

Duckenburg, en wees in de richting van de

Wijchense kerktoren. Meijhorst is tegenwoordig qua

bevolkingssamenstelling een levendige en kleurrijke

wijk.

Lankforst De woonerven van Lankforst zijn in de tweede helft

van de jaren zestig gebouwd. De

stedenbouwkundige opzet van de wijk wordt

bepaald door de hoofdstraat, bestaande uit de 11e

tot en met de 16e straat, waarop ringvormige

woonstraten zijn aangetakt. Het Uilenbos, de Wolle

Wei en het groen rondom landhuis de Duckenburg

zijn grootschalige groenelementen aan de randen

van deze wegenstructuur. Lankforst bestaat bijna

alleen uit woningen, in het midden van de wijk

bevinden zich een basisschool en fysiotherapie. De

verschillende woningcomplexen zijn in duidelijk

afgebakende delen verspreid over de wijk. Lankforst

kent naar verhouding veel openbare ruimte.

Aldenhof Opvallend bij de entree van Aldenhof is de

aanwezigheid van een voormalig ketelhuis, nu in

gebruik als kantoor. Samen met Malvert behoort

Aldenhof tot de oudste wijken van Dukenburg (eind

zestiger jaren). Gelegen tussen de van Boetbergweg,

van Appelterenweg en park Staddijk kenmerkt de

wijk zich door een duidelijke ruimtelijke opzet: een

‘vierkante’ hoofdweg waaromheen zich zijstraten

met bouwblokken bevinden. Twee derde van de

woningvoorraad bestaat uit (grote)

laagbouwwoningen. Daarnaast zijn er

maisonnettecomplexen en

(midden)hoogbouwwoningen. Er zijn in de wijk

geen winkelvoorzieningen. Ook het aantal bedrijven

en arbeidsplaatsen is beperkt. Wel zijn er een

basisschool (Open Wijkschool), een dependance van

het kunst‐ en educatiecentrum de Lindenberg en het

zorgcentrum De Doekenborg gevestigd.

Dukenburg


Malvert Ook de stedenbouwkundige opzet van Malvert

kenmerkt zich door een interne rondweg waaraan

de verschillende woonstraten aantakken, in de vorm

van lusvormige wegen of doodlopende straten.

Malvert bestaat voor de ene helft uit laagbouw, voor

de andere uit etagebouw. Het is de enige

Dukenburgse wijk zonder koopwoningen. In de

wijk ligt een omvangrijk maisonnettecomplex, dat

wordt geherstructureerd. Centraal ligt een

voorzieningenhart met een bescheiden

winkelcentrum, het verzorgingshuis De Orangerie

en een basisschool.

Weezenhof De wijk Weezenhof wijkt in vele opzichten af van de

andere wijken in Dukenburg. De wijk is heel ruim

van opzet, met straten die zich in een boomstructuur

steeds verder vertakken en met veel groen tussen de

bouwblokken. Hoogbouw komt voor bij de entree

(tot 12 lagen) en er zijn diverse typen rijwoningen,

geschakelde en vrijstaande woningen. In het

centrale groengebied liggen bijzondere ‘sterflatjes’.

De wijk heeft een winkelcentrum en herbergt

diverse maatschappelijke voorzieningen. Tussen de

soms doodlopende straten door lopen grote

groenzones met waterpartijen. De wijk grenst aan

het natuurgebied Vogelenzang, waarmee een aantal

verbindingen zijn.

Vogelzang en Staddijk Vogelzang is een natuurgebied in de zuidoosthoek

van Dukenburg. De wijk Staddijk bestaat

grotendeels uit het park Staddijk. Aan de noord‐

westkant bevindt zich het woonwagencentrum

Teersdijk.

I I I .KENMERKEN BEVOLKING

DUKENBURG

Verschillen in leeftijd en huishouden tussen

de wijken De leeftijdsverdeling van de bevolking van

Dukenburg als geheel komt redelijk overeen met die

van Nijmegen. Het percentage kinderen (16% voor

Dukenburg) ligt dicht tegen het Nijmeegse

gemiddelde aan. Het percentage ouderen ligt

inmiddels duidelijk hoger (17% tegenover 13%) en is

stijgende. Dukenburg is al langer een vergrijzend

stadsdeel; de totale bevolking nam in de periode

2004‐2009 af met 700 personen. Uitzondering hierop

is Zwanenveld, waar na 2004 circa 100 woningen

zijn toegevoegd.

Ook de Dukenburgse huishoudensverdeling is

vergelijkbaar met Nijmegen als geheel. Het aandeel

éénoudergezinnen is met 8% iets hoger dan het

Nijmeegse cijfer (7%). Tussen de wijken binnen het

stadsdeel zijn er qua leeftijd en huishouden wel

diverse verschillen:

In de wijken Weezenhof, Aldenhof en Meijhorst is

het aandeel kinderen wat groter (allen 18%). Ook in

de apart onderzochte buurt Tolhuis 52‐78 wonen

naar verhouding veel kinderen (24%). Het aantal

65+ers is er zeer gering (5%). In Malvert en

Weezenhof is het percentage ouderen (voor beide

wijken 24%) aanzienlijk hoger dan het Dukenburgse

(17%) en Nijmeegse gemiddelde (13%). In de buurt

Tolhuis 52‐78 is het aandeel éénoudergezinnen met

20% extreem hoog. In Tolhuis, Meijhorst, Lankforst

en Aldenhof is het aandeel ook bovengemiddeld

(9% tot 11%). In Malvert is het aandeel teruggelopen

(van 9% naar 7%), wellicht vanwege de

herstructurering (urgenties).

Toename aandeel allochtone groepen in

Tolhuis en Zwanenveld Het aandeel niet‐westerse allochtone inwoners

(volgens de CBS‐definitie) in Dukenburg is met 19%

relatief hoog, namelijk 7% hoger dan in heel

Nijmegen. Sinds 2004 is deze groep in Dukenburg

met 1% gegroeid, terwijl Nijmegen als geheel stabiel

bleef (12%). Meer dan de helft van deze groep in

Dukenburg betreft de traditionele groepen:

Surinamers (2%), Antillianen/Arubanen (2%),

Turken (3%) en Marokkanen (4%).

Dukenburg


Qua etniciteit zijn de verschillen tussen de zeven

wijken groter dan bij de leeftijds‐ en

huishoudensverdeling. In Meijhorst, maar ook

Malvert en Aldenhof liggen de aandelen allochtonen

naar verhouding het hoogst (resp. 32%, 24% en

22%). Juist in deze wijken heeft een groot deel van

de jeugd een niet‐westerse achtergrond. In de buurt

Tolhuis 52‐78 is het aandeel allochtonen de

afgelopen 5 jaar is toegenomen van 20% in 2004 tot

24% in 2009. In de genoemde wijken gaat het om

uiteenlopende etniciteiten. Het aandeel Marokkanen

(7‐8%) is hierbij groter dan het Turkse aandeel

(4‐5%). In Meijhorst wonen naar verhouding veel

Antillianen. Ook in Tolhuis, Zwanenveld en

Lankforst is het aandeel allochtone inwoners groter

dan gemiddeld in Nijmegen.

Er is in deze wijken sprake van een toename de

afgelopen 5 jaar, i.t.t. de stedelijke stabilisatie. In

Weezenhof tenslotte wonen weinig allochtonen

(6%). Hier is het percentage allochtonen, vergeleken

met 2004, licht toegenomen.

12

19

19

18

32

17

22

24

6

24

12

18

15

15

30

15

22

25

5

20

0 10 20 30 40

Nijmegen

Dukenburg

To lhuis

Zwanenveld

Meijho rs t

Lankfo rs t

Aldenho f

Malvert

Weezenho f

To lhuis 52-78

2009 2004


Veel uitkeringsgerechtigden in Tolhuis,

Meijhorst en Aldenhof Het sociaal‐economisch profiel is in een groot

stadsdeel als Dukenburg divers. De sociaal‐

economische status van inwoners ligt over het

algemeen wat lager. De apart onderzochte wijken

kennen allen veel inwoners in de laagste

welstandsklasse. Het aantal mensen met een

hoge(re) economische status is daar

ondergemiddeld. In Tolhuis 52‐78 verkeert bijna

75% in de laagste welstandsklassen. Meijhorst kent

desalniettemin 10% die in de hoogste

welstandsklasse verkeert.

6

9

10

14

6

12

25

35

51

56

54

56

65

49

29

20

21

19

23

15

22

13

7

5

4

8

17

14

7

10

8

7

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nijmegen

Dukenburg

Zwanenve ld

Meijho rs t

Aldenho f

Malvert

To lhuis 52-78




woningbezit)

Het aandeel uitkeringsgerechtigden WWB is in het

stadsdeel met 4,2% bovenstedelijk (Nijmegen 3%).

Vooral Tolhuis (5,6%), Meijhorst (5,5%) en Aldenhof

(4,7%) kennen relatief veel WWB’ers. Opvallend is

de behoorlijke uitstroom van uitkeringsgerechtigden

in vijf jaar in Malvert, Aldenhof en Lankforst. In

Tolhuis en Zwanenveld is het aandeel lage

inkomens toegenomen, waarbij Zwanenveld met

48% inmiddels bovenstedelijk is. Het aandeel lage

inkomens is in Weezenhof met 29% behoorlijk laag.

In Tolhuis en ook Meijhorst zien we relatief veel

gesubsidieerde arbeid, 1,5% van de wijkbevolking,

versus 0,9% in Nijmegen.

Dukenburg


Wat meer gezondheidsproblemen,

Weezenhof uitgezonderd De scores op de gezondheidsindicatoren laten zien,

dat de bewoners van Dukenburg meer dan

gemiddeld met gezondheidsproblemen te kampen

hebben. Het aandeel mensen dat zich gezond zegt te

voelen (74%) is in Dukenburg lager dan in heel

Nijmegen (82%) en men gaat vaker naar een arts of

specialist. Uitgezonderd Weezenhof scoren alle

wijken op één of meerdere punten relatief ongunstig

in vergelijking met het Nijmeegs gemiddelde.

Meijhorst is de wijk die het slechts scoort op de

indicatoren van gezondheid en zorg. Meijhorst en

Malvert, en in mindere mate Aldenhof en

Zwanenveld zitten wat betreft aantal cliënten

maatschappelijk werk, aantal cliënten GGZ en het

percentage dat contact heeft met de huisarts boven

het gemiddelde. Inwoners van Weezenhof doen

maar weinig een beroep op deze voorzieningen.

Meer bekend over

multiprobleemhuishoudens In de vorige wijkmonitor is melding gemaakt van

het grote aantal multiprobleemhuishoudens in

Dukenburg, waar de zogenaamde problemen

‘achter de voordeur’ spelen. Inmiddels is er bij

wijkprofessionals meer duidelijkheid over aard en

omvang. Ongeveer 5% van de huishoudens in de

vijf wijken Malvert, Zwanenveld, Meijhorst,

Aldenhof en Tolhuis zou op basis van hun inzichten

tot de categorie behoren. Opnieuw is naar voren

gebracht dat er op dit vlak geen onderscheid is

tussen autochtonen en allochtonen. Aangegeven is

bovendien dat niet zozeer de aantallen

probleemgezinnen zijn toegenomen (hoewel er

sprake is van instroom, bijvoorbeeld bij de 40e

straten in Zwanenveld) maar de intensiteit van de

problematiek. Problemen binnen gezinnen worden

vaak pas zichtbaar bij actieve benadering. Schaamte

en cultuur spelen een rol. De voornaamste

problemen waar huishoudens in Dukenburg mee te

maken hebben zijn financiële problemen

(bestaansminimum, armoede en/of schulden) en

opvoedingsproblematiek. Opvoedingsproblemen

worden soms veroorzaakt door taalachterstand of

verslavingsproblemen bij de ouders. Onvolledige

Marokkaanse gezinnen zijn een specifiek benoemde

groep. Maar ook bij andere allochtonen en

autochtone bewoners zijn opvoedingsproblemen

aan de orde. Meervoudige problemen zijn er ook bij

ouderen met (te) weinig maatschappelijke contacten

en/of met gezondheidsproblemen. Er zijn inmiddels

verschillende hulp‐ en begeleidingstrajecten

operationeel, o.m. gericht op bewoners van

maisonnettes in Malvert. Dit in het kader van de

aanstaande sloop/renovatie.

Dukenburgse onderwijsscores vaak

ondergemiddeld De startkansen voor basisschoolleerlingen zijn in

Dukenburg minder gunstig dan gemiddeld in

Nijmegen. Het aandeel gewichtsleerlingen is

hiervoor de indicator. Op basisscholen in

Dukenburg liggen deze percentages meestal

behoorlijk boven het gemiddelde in Nijmegen.

Basisscholen in Weezenhof (3%) en opvallend ook in

Malvert (15%) hebben veel minder kinderen met

lagere startkansen.

De gemiddelde Citoscores in Dukenburg liggen

meestal onder het stedelijk gemiddelde. Deze scores

zijn met name in Meijhorst, Malvert en Tolhuis

(vooral Tolhuis 52‐78) ondergemiddeld. Hier zijn

Weezenhof en Lankforst positieve uitzonderingen.

De scores in Meijhorst zijn nog verder verslechterd

(‐2,6 punten), terwijl Tolhuis (+1,3) en ook nu

Malvert (+9,7) het beter doen.

Het aandeel leerlingen met een ʺlaag schooladviesʺ

ligt hoog (48% in het gehele stadsdeel), vooral in

Zwanenveld en Meijhorst (66%), Aldenhof (55%),

Malvert (54%) en Tolhuis (53%, Tolhuis 52‐78: 63%).

In Tolhuis is dit aandeel wel afgenomen (‐7%), zo

ook in Malvert (‐12%).

Dukenburg vertoont geen afwijkend beeld (t.o.v.

Nijmegen als geheel) als het gaat om het niet

bezoeken van de dichtbijzijnde basisschool.

Aldenhof (48% naar een verderweg gelegen

basisschool) en Malvert (43%) vallen op. Weezenhof

(16%) en Tolhuis (24%, Tolhuis 52‐78: 26%) kennen

kennelijk wel echte buurtscholen.

Dukenburg


IV .DUKENBURG ALS WOONOMGEVING

Veel huurwoningen Qua eigendomssituatie wijkt de woningvoorraad in

Dukenburg af van die van de andere stadsdelen.

Het aandeel huurwoningen is hoger dan gemiddeld,

vooral in Meijhorst, Lankforst, Aldenhof en Malvert

staan veel huurwoningen. Nog altijd neemt in bijna

alle wijken het aandeel huurwoningen langzaam af

als gevolg van verkoop. Het percentage laagbouw in

het stadsdeel is wel gemiddeld (ruim de helft). Met

€ 174.000 is Dukenburg het stadsdeel met de laagste

gemiddelde WOZ‐waarde, waarbij Zwanenveld en

Meijhorst het laagst gewaardeerd zijn (€ 164.000 en

€159.000). Ook de buurt Tolhuis 52‐78 kent een lage

gemiddelde WOZ‐waarde. De woningvoorraad

kende in de periode 2007‐2008 enige dynamiek: in

Zwanenveld kwamen er per saldo 108 woningen bij

(o.a. wooncomplex De Heeren van Nijmegen).

Positieve verwachtingen woonomgeving Als het gaat om verbeteringen in de woonomgeving

zijn er positieve verwachtingen bij wijkprofessionals

en bewonersorganisaties van de opwaardering van

Winkelcentrum Dukenburg en de ontwikkelingen

onder de noemer Hart voor Dukenburg. Bewoners

pleiten er wel voor de sterke punten van Dukenburg

(ruimtelijke opzet en veel groen) in stand te laten: er

is weinig draagvlak voor bouwen in het groen.

Er blijft in een aantal buurten sprake van

bewoningsproblematiek, vooral in de sociaal minder

sterke woongebieden. Het gaat volgens wijkwerkers

niet altijd om bewust gedrag. Vaak is de

achtergrond persoonlijke problematiek of afwijkend

gedrag van kinderen. Als het gaat om overlast van

omwonenden zijn benoemd de maisonnettes in

Malvert, Zwanenveld 20e, 40e, 50e straten, Meijhorst

(bijvoorbeeld maisonnettes), de kop van Tolhuis en

Aldenhof. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties vragen om screening van

toekomstige bewoners bij woningtoewijzing op

meer plekken in het stadsdeel, het evenwichtiger

samenstellen van wijken en een goede spreiding van

de diverse allochtone en autochtone

bewonersgroepen.

Waardering openbare ruimte verbeterd Wijkprofessionals en bewonersorganisaties wijzen

op een zekere onderhoudsachterstand en een

verouderde inrichting van de openbare ruimte op

veel plaatsen in Dukenburg (bijvoorbeeld Malvert,

Tolhuis, Meijhorst 50er straten). Veel groen is

volgens hen verwilderd (vooral de extensieve

beplanting) en zorgt daardoor voor een gevoel van

onveiligheid en veel klachten in alle wijken. De

tevredenheid over het groen is nog wel

bovengemiddeld (78% tevreden in Dukenburg, 75%

in Nijmegen), maar wel teruggelopen. Malvert laat

in dit verband een duidelijke daling in tevredenheid

zien.

Als het gaat om de mening over een schone en hele

buurt liggen de cijfers wat minder gunstig dan het

Nijmeegs gemiddelde. Vooral in Tolhuis 52‐78 ligt

het percentage dat de eigen buurt schoon vindt (49,5

%) laag. Wel laat deze buurt een forse verbetering

zien ten opzichte van twee jaar geleden. Ook in

Aldenhof zijn bewoners hierover inmiddels meer

tevreden. In Tolhuis 52‐78 en Zwanenveld, maar

vooral ook in Meijhorst vinden mensen dat er veel

wordt vernield in de woonomgeving. De situatie in

Zwanenveld lijkt wel wat verbeterd.

Het aantal meldingen en klachten bij de Bel‐ en

Herstellijn blijft relatief hoog in Dukenburg. Vooral

vanuit Tolhuis, Aldenhof, Malvert en Weezenhof

zijn er relatief veel meldingen over de openbare

ruimte gedaan, en is het aantal ook toegenomen. In

Meijhorst is het aantal meldingen bij de Bel‐ en

Herstellijn licht afgenomen.

De schaal van de ervaren verloedering (bekladding,

vernieling, rommel en hondenpoep) in Dukenburg

geeft een niet zo positief beeld. De score is

ongunstiger dan het gemiddelde voor Nijmegen.

Bovendien lijken de verbeteringen in de ervaringen

van Dukenburgers die na 2001 te zien waren tot

stilstand gekomen. Dit in tegenstelling tot de

verbetering in andere stadsdelen. Malvert, Aldenhof

en Tolhuis 52‐78 laten overigens wel aanmerkelijke

verbeteringen zien. De schaalscore verloedering in

Zwanenveld is licht verslechterd.

In Dukenburg wijkt het ervaren van geluid‐ en

stankoverlast niet in positieve of negatieve zin af,

stank speelt in de meeste wijken wat minder dan

gemiddeld.

Grote tevredenheid winkels, oordeel over OV

gunstiger De tevredenheid over de winkels in de buurt is

vanouds goed (91%). In de wijk Zwanenveld is zelfs

96% van de bewoners tevreden. Daar zal het

stadsdeelwinkelcentrum een rol in spelen. De

afstand tot grote supermarkten is in de meeste

wijken gemiddeld (400‐500 m). Tolhuis is een

uitschieter met een relatief grote afstand van circa

750 m, Malvert kent daarentegen een gemiddelde

afstand van circa 275 m. In Aldenhof en Tolhuis is

de afstand van woningen van 65+ers tot de

dichtstbijzijnde apotheek, met waarden boven de

600 m relatief hoog. In Malvert of Meijhorst

daarentegen zijn deze voorzieningen op zeer korte

afstand beschikbaar. Voor wat betreft het openbaar

vervoer is de tevredenheid in Dukenburg inmiddels

net boven het niveau van Nijmegen als geheel, maar

voor Aldenhof ligt het aantal bewoners dat tevreden

is over het openbaar vervoer nog altijd lager. Wel is

hier de afgelopen twee jaar een behoorlijk positieve

ontwikkeling gaande, van 50% tevreden naar 61%

tevreden.

Dukenburg


417

465

756

424

384

531

501

277

349

0 200 400 600 800 1000 1200

Nijmegen

Dukenburg

To lhuis

Zwanenve ld

Meijho rs t

Lankfo rs t

Aldenho f

Malvert

Weezenho f


Nog altijd minder tevreden over speel‐ en

jongerenvoorzieningen, wel verbeteringen Over voorzieningen voor jongeren is men in het

stadsdeel minder tevreden dan gemiddeld, maar de

schaalscore heeft zich t.o.v. twee jaar geleden wel

verbeterd. Desalniettemin zijn in de buurt Tolhuis

52‐78 en in Malvert de percentages gedaald, met

respectievelijk 15% en 19% tevredenen zien we hier

nu echt lage scores. In Meijhorst is nog wel een

bovengemiddelde 38% tevreden over

jongerenvoorzieningen in de buurt, maar het

aandeel is wel gedaald.

3,6

4,2

5,2

4,6

3,6

3,9

4,6

3,7

4,1

5,0

4,7

4,0

4,6

5,0

0 1 2 3 4 5 6

Nijmegen

Dukenburg

Zwanenve ld

Meijho rs t

Aldenho f

Malvert

To lhuis 52-78

2009 2007


Wat betreft de speelmogelijkheden voor kinderen

blijft het percentage inwoners in Dukenburg dat hier

gunstig over oordeelt achter bij het Nijmeegs

gemiddelde (59% tegen 70%). De waardering is de

afgelopen twee jaar wel opnieuw toegenomen. Van

de apart geënquêteerde wijken blijft vooral in

Zwanenveld en Tolhuis 52‐78 het

tevredenheidspercentage achter bij het gemiddelde

voor Dukenburg.

Stadsdeelcentrum en Brabantse Poort

voorzien in werkgelegenheid Verhoudingsgewijs is Dukenburg een behoorlijk

monofunctioneel gebied, met een gering percentage

bedrijfsvestigingen (in relatie tot het aantal

woningen). Dat blijkt ook uit het feit dat het aantal

arbeidsplaatsen ten opzichte van de omvang van de

bevolking relatief laag ligt, en dat er maar weinig

bedrijvigheid in woningen is geregistreerd. Vooral

in Malvert is het aantal woon‐werk‐combinaties

laag. Ook Weezenhof blijft onder het stedelijk

gemiddelde wat dit betreft. Het Stadsdeelcentrum

Dukenburg (in Zwanenveld) en het aangrenzende

werkgebied Brabantse Poort vormen grote

concentraties van werkgelegenheid.

Verkeersproblemen wat sterker ervaren De schaal van ervaren verkeersproblemen ligt in

Dukenburg wat ongunstiger dan het Nijmeegs

gemiddelde. Dit geldt vooral voor Meijhorst,

Zwanenveld, Aldenhof en Malvert. Zo vinden er

volgens wijkprofessionals en bewonersorganisaties

veel snelheidsovertredingen plaats op de

rondwegen in de wijken, door de ruime aanleg van

deze wegen.

Dukenburgers melden inmiddels meer

parkeeroverlast. Het percentage meldingen op dit

gebied is richting het Nijmeegs gemiddelde aan het

stijgen. De afgelopen jaren concentreerden de

meeste problemen zich rond het stadsdeelcentrum.

In de aanliggende wijk Zwanenveld is het aantal

overlastmeldingen nu wel teruggelopen tot onder

het stads‐ en stadsdeelgemiddelde. Wellicht houdt

dit verband met het effectief worden van

parkeerregulering. Inmiddels is het percentage

meldingen parkeeroverlast in Tolhuis en Lankforst

fors toegenomen tot bovengemiddeld. In Meijhorst

en Weezenhof (behoorlijke afname) zijn er weinig

meldingen. In Aldenhof noemen relatief veel

mensen de openbaar vervoer‐ontsluiting als aan te

pakken probleem in de buurt.

Dukenburg


V.SOCIAAL KLIMAAT DUKENBURG

Sociale contacten en participatie op goed

niveau Het percentage mensen dat zegt voldoende sociale

contacten te hebben is met 82% inmiddels wat onder

het gemiddelde in Nijmegen gezakt. Daar dragen

vooral de scores uit Malvert en Tolhuis 52‐78 in

negatieve zin aan bij. Het aandeel dat aangeeft


aangrenzende buurt te bezoeken is in Dukenburg

met ruim 11,5% van de inwoners behoorlijk. Daarbij

valt vooral Meijhorst in positieve zin op (een bereik

van bijna 22%) en geeft in Tolhuis 52‐78 maar 4%

aan van deze voorziening gebruik te maken. De

deelname aan vrijwilligerswerk is de laatste twee

jaar gestegen en ligt net iets onder het Nijmeegs

gemiddelde. Ook in de apart onderzochte wijken is

het aandeel vrijwilligers toegenomen.

Positieve ontwikkeling rond sociale kwaliteit De Dukenburger ontwikkelt inmiddels een eigen

identiteit en draagt deze uit. Positief en

identificerend daarbij is het verschijnen van De

Dukenburger. Het blad dat ongeveer

tweemaandelijks verschijnt is erg goed ontvangen.

Wijkprofessionals en bewonersorganisaties vinden

het daarnaast positief dat actieve bewoners

aandacht blijven vragen voor betere contacten

tussen groepen allochtonen, jongeren, senioren e.d..

Deze gunstige tendens geldt ook voor de algehele

score voor de sociale kwaliteit. Deze schaalscore

typeert het sociale klimaat in de buurt op basis van

vragen hoe mensen met elkaar omgaan. Het

stadsdeel als geheel laat t.o.v. twee jaar geleden een

positieve ontwikkeling zien qua waardering van de

sociale kwaliteit, waarbij ook de scores in

Zwanenveld en Malvert duidelijk zijn verbeterd.

Opvallend is daarnaast de toename van de

gehechtheid aan de buurt, voor Dukenburg als

geheel, maar in het bijzonder voor Aldenhof (+5%)

en vooral Zwanenveld (+11%). Alleen in Tolhuis 52‐

78 zegt minder dan de helft van de bewoners zich

gehecht te voelen aan de buurt, hier is het

percentage ook met 3% teruggelopen naar 41%.


echter ook kanttekeningen gemaakt. De onrust rond

winkelcentrum Meijhorst is in heel Dukenburg

beleefd als een collectief dieptepunt. Daarnaast is

aangegeven dat mensen elkaar nog altijd vaak te

weinig kennen, de verschillende talen zijn daarbij

vaak een barrière. Sommige professionals vinden

dat er te veel etnische groepen in een te hoog tempo

bij elkaar worden geplaatst, wat volgens hen een

negatief effect op de sociale samenhang heeft.

Betrokkenheid iets gedaald Het aandeel bewoners in Dukenburg dat zich

verantwoordelijk voelt voor de buurt ligt inmiddels

wat onder het niveau van Nijmegen als geheel (83%,

Nijmegen: 85%), en is wat gedaald in vergelijking

met twee jaar geleden, m.n. in Meijhorst en Malvert.

In Tolhuis 52‐78, Aldenhof en vooral Zwanenveld

voelen burgers zich inmiddels juist meer betrokken.

Ook de deelname aan buurtactiviteiten is in

Dukenburg relatief gezien aan de lage kant. Vooral

in Tolhuis 52‐78, Zwanenveld en Aldenhof geven

weinig mensen aan actief te zijn op dit gebied.

6,3

6,2

5,9

5,7

5,8

6,4

5,4

6,2

5,9

5,6

5,5

5,8

5,8

5,4

4 5 6 7 8

Nijmegen

Dukenburg

Zwanenveld

Meijho rs t

Aldenho f

Malvert

To lhuis 52-78

2009 2007



over het sociaal klimaat in verschillende wijken

meerdere signalen afgegeven:

In Malvert is het maisonnettecomplex een

ruimtelijk en sociaal aandachtsgebied, zeker met

sloop en innovatie in het vooruitzicht. Hier

speelt nog altijd nachtelijke overlast in het

weekend. De aanzet tot herstructurering van de

maisonnettes is een positieve ontwikkeling.

Met Aldenhof gaat het steeds beter: minder

overlast, minder calamiteiten. De 20er‐straten en

het maisonnettecomplex vormen sociale

aandachtsgebieden.

Dukenburg


Meijhorst verdient nog meer aandacht dan het

nu krijgt. Aandachtsgebieden zijn het

maisonnettecomplex, de laagbouw aan de

binnenringstraten en de 11e, 12e, 13e en de 50er

straten. Een bekend probleem is overlast en

criminaliteit rond hangjongeren, de strengere

acties en het minder gedogen zijn positief

ontvangen. Binnen de Open Wijkschool is er een

behoorlijke bereidheid onder ouders om mee te

denken en mee te doen.

In Zwanenveld zijn er weinig bindende

elementen, anders dan winkelcentrum en school.

Weinig tot geen sportverenigingen, geen

ontmoetingsplek et cetera. In een nieuw te

bouwen brede school zou hier ruimte voor

moeten zijn. Alles bij elkaar is de wijk door de

mix van nationaliteiten met soms ‘achter de

voordeur‐problemen’ kwetsbaar. De 20e en 40e

straten vallen nu in de (GSO‐)wijkaanpak, maar

de instroom van probleemgezinnen in de 40e

straat doet veel bestaande bewoners overwegen

te verhuizen. Daarentegen zijn er wel diverse

positieve bewonersinitiatieven met activiteiten

voor buurt en wijk. Het aantal activiteiten door

de Open Wijkschool is uitgebreid, ook zijn er

positieve plannen voor jongeren. De intensieve

aanpak op de kop van Tolhuis zal naar

verwachting vruchten afwerpen. Positief zijn

ook diverse bewonersinitiatieven in de wijk.

Deelname aan cultuur en sport blijft achter Op het vlak van cultuurbeoefening blijft Dukenburg

opnieuw achter op het Nijmeegs gemiddelde. Met

name blijkt dit uit de deelname aan kunsteducatie

(Lindenberg), bibliotheekabonnementen en bezoek

aan culturele voorstellingen, musea en bioscoop.

Net als eerdere jaren is de wijk Weezenhof een

behoorlijke uitzondering qua cultuurdeelname, de

indicatoren hier liggen juist een stuk hoger dan het

Nijmeegs gemiddelde.

Voor wat betreft de sportuitoefening zijn er

vergelijkbare verschillen met de Nijmeegse cijfers.

Want alle wijken in Dukenburg blijven in

sportdeelname onder het Nijmeegs gemiddelde. Zo

is het aandeel wekelijkse sporters in Dukenburg 47%

(tegen 58% voor Nijmegen). Het deelgebied 52e‐78e

straat in Tolhuis blijft hier het sterkst achter.

Hetzelfde patroon doet zich voor bij het

lidmaatschap van sportverenigingen. Het

percentage sportvrijwilligers is met 4,1% van de

volwassen Dukenburgers laag. Het zijn vooral de

buurten Zwanenveld, Tolhuis 52‐78 en Malvert die

in negatieve zin bijdragen aan dit lage aantal sport‐

vrijwilligers.

Oordeel over jongeren verbeterd; overlast

blijft duidelijk aanwezig In deze monitor werken we met een schaal die de

houding m.b.t. jongeren weergeeft. Dit gebeurt op

basis van vragen over overlast en de wijze waarop

jongeren onderling en jong en oud in de buurt met

elkaar omgaan. De scores voor Dukenburg zijn wat

ongunstiger dan gemiddeld in Nijmegen, maar wel

verbeterd. Alle apart onderzochte wijken in het

stadsdeel laten aanmerkelijke verbeteringen zien.

Vooral in Malvert en Aldenhof is de situatie rond

jongeren volgens bewoners gunstiger, hoewel de

schaalscores nog wel minder positief zijn dan in

Nijmegen als geheel. Zwanenveld laat als enige een

negatieve ontwikkeling zien in deze schaalscore.

Ondanks het verbeterde algemene oordeel heeft een

relatief hoog aandeel van ruim 11% van de inwoners

de indruk dat overlast van (groepen) jongeren vaak

voorkomt. Vooral in de wijk Meijhorst en

Zwanenveld is dit veel aangegeven (door

respectievelijk bijna 25% en ruim 18% van de

volwassenen). In de wijken Meijhorst, Zwanenveld,

Aldenhof en de buurt Tolhuis 52‐78 noemen sterk

bovengemiddelde aantallen bewoners (23%‐41%)

jongerenproblematiek het belangrijkste aan te

pakken probleem in de buurt.


bevestigen (opnieuw) een duidelijke jeugd‐ en

jongerenproblematiek in Dukenburg, van

overlastgevend tot crimineel gedrag, vaak

gerelateerd aan een gebrek aan opvangruimte. Zij

geven aan dat het vaak gaat om jongeren vanuit

éénoudergezinnen en jongeren die mede door lage

of afgebroken opleiding weinig kansen hebben en

zich buitengesloten voelen (met een

oververtegenwoordiging van de Marokkaanse

groep). Meerdere organisaties zijn met deze groepen

bezig, maar met name 18+ers zijn moeilijk te

bereiken door leeftijd en instelling (vernielzucht,

drugshandel). De verstandhouding tussen 18+

jongeren en gemeenten en instanties is verslechterd,

bijvoorbeeld in relatie tot de problemen rond

winkelcentrum Meijhorst.

Als locaties waar overlast van groepen jongeren

speelt zijn vooral de wijk‐ en winkelcentra en

schoolpleinen genoemd. In de wijk Meijhorst gaat

het bijvoorbeeld om voetballende en rondhangende

jeugd, en brandstichtingen en vernielingen rond het

winkelcentrum. Hier is een gezamenlijke aanpak

gestart, samen met bewoners en instanties. In

Tolhuis lijkt de overlast volgens wijkprofessionals

en bewonersorganisaties terug te lopen, onder

andere rond scholen. Zo ook in Malvert, onder

andere rond het winkelcentrum. In Zwanenveld is

er bijvoorbeeld rond de spoorbrug, 40e en 20e

straten jongerenoverlast, bewoners doen volgens

bewonersorganisaties vaak geen aangifte meer.

Dukenburg


Oordeel over samenleven etnische groepen

verslechterd Ruim 57% van de inwoners van Dukenburg zegt

regelmatig contact te hebben met mensen uit een

andere cultuur. Dat is wat meer dan gemiddeld in

Nijmegen (55%). In de buurt Tolhuis 52e‐78e straat

en Malvert liggen percentages duidelijk hoger.

Minder dan de helft van de inwoners in Dukenburg

heeft alles bij elkaar een positief beeld van het

samenleven van allochtone en autochtone mensen in

de buurt. Dit percentage is behoorlijk gedaald, en

ligt flink lager dan het Nijmeegs gemiddelde. In de

apart onderzochte wijken Aldenhof, Tolhuis 52‐78

en Zwanenveld is het aantal inwoners dat de

verhouding tussen etnische groepen goed vindt

aanmerkelijk afgenomen. Meijhorst en Malvert laten

daarentegen verbeteringen zien, ongeveer de helft

geeft hier een positief oordeel.

58

48

48

51

45

50

48

52

54

56

40

51

47

50

30 40 50 60 70 80 90

Nijmegen

Dukenburg

Zwanenve ld

Meijho rs t

Aldenho f

Malvert

To lhuis 52-78

2009 2007



In de vorige wijkmonitor zijn enige achtergronden

gegeven van het samenleven van verschillende

etniciteiten in Dukenburg. De destijds gesignaleerde

toename van het aandeel allochtone inwoners in

buurten met huurwoningen, het ontwijken van

bepaalde basisscholen door (autochtone) kinderen,

een gebrek aan daadwerkelijke integratie en de

taalachterstand bij veel allochtonen wezen op een

gebrek aan sociale samenhang tussen allochtone en

autochtone bewoners.


onderschrijven dit beeld in grote lijnen nog altijd.

Wel is aangegeven dat er op veel plaatsen een

tamelijk vreedzame, deels gesegregeerde manier

van samenleven lijkt te zijn ontstaan. Men kan niet

spreken van ‘geïntegreerd leven’, daarvoor zijn de

levensstijlen te verschillend. Er is in Dukenburg nog

altijd het beeld van mensen die steeds meer op

zichzelf leven en geen contact willen met andere

bevolkingsgroepen; bijvoorbeeld Turken versus

Marokkanen, maar met name allochtonen versus

autochtonen. Enerzijds worden de Nederlandse

normen en waarden soms niet gerespecteerd.

Anderzijds is er te weinig toenadering naar

allochtonen. Er spelen interculturele problemen, met

name lager opgeleiden hebben moeite met een

etnisch gemêleerde buurt. Allochtonen zelf vinden

steeds beter de weg naar wijkcentra.

Veiligheidsbeeld in Dukenburg stabiel De veiligheidsindicatoren geven voor Dukenburg

een gemiddeld beeld, met een lichte vooruitgang in

het gevoel van veiligheid. De score op de schaal

dreigende situaties (bedreigingen in de buurt,


tasjesroof) is voor het stadsdeel als geheel stabiel, en

vergelijkbaar met de rest van Nijmegen. Daarbij

laten Aldenhof en Malvert een duidelijke

verbetering zien, Zwanenveld en Tolhuis 52‐78

scoren duidelijk slechter dan twee jaar geleden.

Voor het onveilig gevoel in de eigen buurt geldt dat

het percentage in Aldenhof het gunstigst ligt (20%)

en in Meijhorst (29%) en Tolhuis 57e‐78e straat (26%)

minder positief. Het onveilig gevoel in de buurt

voor heel Dukenburg ligt, dankzij opnieuw een

daling, met 22% vrijwel op het Nijmeegse

gemiddelde (21%).

21

22

25

29

20

21

26

22

25

25

33

22

30

34

0 10 20 30 40

Nijmegen

Dukenburg

Zwanenveld

Meijho rs t

Aldenho f

Malvert

To lhuis 52-78

2009 2007


in de buurt

Dukenburg


Voor wat betreft de aangiften van delicten is er een

wisselend beeld. Het percentage aangiften van

agressie is relatief hoog in Tolhuis en Zwanenveld,

waarbij er vooral in Tolhuis een behoorlijke toename

is te zien. Het aantal agressiedelicten in Lankforst en

Weezenhof lijkt op basis van het aantal aangiftes

juist relatief laag. Het aantal aangiften voor inbraken

is relatief hoog in Aldenhof en Malvert en in

mindere mate in Meijhorst. In de genoemde wijken

is er sprake van een toename. In Tolhuis en

Weezenhof is het aantal aangiftes van

woninginbraken duidelijk afgenomen in de periode

2004‐2008.

7,5

7,4

7,2

6,9

7,2

7,4

6,4

7,3

7,1

6,8

6,7

7,2

7,0

6,1

6 6,5 7 7,5 8

Nijmegen

Dukenburg

Zwanenve ld

Meijho rs t

Aldenho f

Malvert

To lhuis 52-78

2009 2007


VI .ALGEMENE OORDELEN

DUKENBURG

Eigen buurt krijgt hoger rapportcijfer Hoewel wat minder Dukenburgers hun eigen buurt

vooruit zagen gaan (21%, 2007: 25%) wordt de

woonomgeving inmiddels hoger gewaardeerd (7,4,

2007: 7,1). Veel wijkprofessionals en

bewonersorganisaties hebben aangegeven dat het

stadsdeel zich positief ontwikkelt.

21

21

18

32

25

20

20

23

25

24

26

32

31

26

0 10 20 30 40 50 60

Nijmegen

Dukenburg

Zwanenveld

Meijho rs t

Aldenho f

Malvert

To lhuis 52-78

2009 2007



Op wijkniveau zien we een vergelijkbaar beeld.

Indicatoren met betrekking tot een totaaloordeel

wijzen enigszins in positieve richting. Alleen in

Zwanenveld en Malvert zien nog altijd meer

mensen de buurt achteruit ‐ dan vooruit gaan. Dit is

ook het geval in Tolhuis 52‐78. Hier ziet één op de

vier achteruitgang (26%), wat een verslechtering

betekent. De waardering voor de woonomgeving is

in deze buurt traditioneel laag (rapportcijfer 6,4),

maar wel gestegen. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties zijn minder uitgesproken over

Malvert en Tolhuis 52‐78, wel spreken veel van hen

over vooruitgang in Zwanenveld.

Meijhorst is qua totaalscores van bewoners een

positieve uitzondering. Bijna een derde ziet

vooruitgang (32%), in 2007 was dat nog ruim één op

de vier (26%). Daarentegen zijn er veel wijkwerkers

en bewonersorganisaties die achteruitgang in

Meijhorst constateren.

Dukenburg


VII .DUKENBURG IN CI JFERS

bevolking

stad stadsd. buurten

Nijmegen Dukenburg Tolhuis Zwanenv. Meijhorst Lankforst Aldenhof Malvert Weezenh. Tolh. 52‐78

aantal inwoners 161884 23131 3433 4818 3491 2165 2699 2676 3653 511

ontw. 2004 ‐ 2009 4411 ‐701 ‐95 33 ‐78 ‐89 ‐124 ‐218 ‐124 ‐36

% 0‐14 jr 15 16 18 14 18 15 17 15 16 24

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1 ‐1 2 ‐1 0 0 ‐1 ‐1 ‐2 1

% >64 jr 13 17 12 13 16 15 17 24 24 5

ontw. 2004 ‐ 2009 0 3 3 3 2 3 4 3 5 0

% 1‐ouder gezinnen 7 8 9 7 10 9 11 7 5 20

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 0 0 1 2 0 ‐2 0 0

% niet westerse allochtonen 12 19 19 18 32 17 22 24 6 24

ontw. 2004 ‐ 2009 0 1 4 3 2 2 0 ‐1 1 4

% niet westerse jonge allochtonen 21 32 29 29 51 27 35 46 10 29

ontw. 2004 ‐ 2009 0 2 7 5 ‐1 3 ‐1 ‐2 2 5

inkomen en werk



% lage inkomens 44 x 45 48 46 35 45 46 29 x

ontw. 2005 ‐ 2007 1 x 3 4 0 0 0 0 1 x

% WWB 4,1 6,3 8,1 6,7 8,2 5,2 7,0 6,4 1,5 17,6

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1,3 ‐1,3 ‐0,5 ‐1,0 ‐2,1 ‐1,7 ‐2,0 ‐2,2 ‐0,5 ‐2,0

% gesubsidieerde arbeid 0,9 1,0 1,5 1,0 1,5 1,2 1,1 0,7 0,2 x

ontw. 2007 ‐ 2008 ‐0,1 0,0 ‐0,1 0,1 0,0 ‐0,2 0,0 0,1 0,0 x

% hoogste welstandsklasse (W1) 17 14 x 7 10 x 8 7 x 3

ontw. 2007 ‐ 2009 1 3 x ‐1 4 x 0 4 x 0

% laagste welstandsklasse (W5) 6 9 x 10 14 x 6 12 x 25

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐2 x ‐1 1 x ‐10 ‐5 x 8

gezondheid en zorg



% cliënten maatschappelijk werk 1,1 1,3 1,2 1,2 1,9 1,2 1,8 1,5 0,4 x

ontw. 2007 ‐ 2008 0,0 0,2 0,2 0,1 0,4 0,3 ‐0,1 0,1 0,1 x

% cliënten GGZ 3,4 3,9 3,5 4,5 4,6 3,7 4,3 4,3 2,1 x

ontw. 2004 ‐ 2008 0,4 0,6 ‐0,2 0,4 1,3 1,0 0,9 0,3 0,1 x

% voelt zich gezond 80 74 x 74 76 x 76 71 x 67

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐4 x 1 ‐1 x ‐3 ‐4 x ‐3

% contact huisarts 45 49 x 54 51 x 51 57 x 55

ontw. 2005 ‐ 2009 1 2 x 6 1 x 10 0 x 7

% contact specialist 30 36 x 37 37 x 31 35 x 33

ontw. 2005 ‐ 2009 3 4 x 8 3 x 4 1 x 8

wijken

wijken

wijken

Dukenburg


onderwijs



% lage startkansen 08/09 18 25 27 39 42 33 47 15 3 x

gemiddelde citoscore 534,9 532,3 532,8 528,4 527,7 535,0 530,2 531,7 540,5 527,5

ontw. 03/06 ‐ 06/09 0,1 0,9 1,3 2,3 ‐2,6 ‐4,7 ‐1,3 9,7 ‐2,4 x

% advies <vmbo‐t/havo 38 48 53 66 66 37 55 54 16 63

ontw. 03/06 ‐ 06/09 ‐5 ‐3 ‐7 2 7 9 ‐7 ‐12 0 x

% leerlingen havo/vwo 3e lrjr 50 41 40 27 32 58 29 32 76 10

ontw. 04/06 ‐ 07/09 2 1 4 ‐8 10 7 3 ‐2 ‐5 5

% voorbijlopers 30 32 25 36 31 24 50 44 17 23

ontw. 06/07 ‐ 08/09 0 1 0 2 1 ‐9 5 0 3 ‐7

openbare ruimte



% tevredenen groen 75 78 x 77 86 x 87 69 x 71

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐5 x 3 1 x 2 ‐10 x ‐3

% klachten in verhouding tot woningen 18 21 24 17 19 17 26 24 20 x

ontw. 2006 ‐ 2008 2 2 2 2 ‐1 ‐1 6 5 6 x

schaal verloedering 3,6 4,2 x 5,2 4,6 x 3,6 3,9 x 4,6

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 0,1 x 0,2 ‐0,1 x ‐0,4 ‐0,7 x ‐0,4

% buurt schoon 80 72 x 63 69 x 78 68 x 49

ontw. 2007 ‐ 2009 4 0 x 1 4 x 7 5 x 9

% veel vernield 13 16 x 23 30 x 11 9 x 25

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐3 x ‐5 ‐5 x ‐6 ‐10 x 1

voorzieningen



% tevredenen winkels 88 91 x 96 87 x 78 95 x 87

ontw. 2007 ‐ 2009 1 0 x 1 ‐4 x ‐3 9 x 4

schaal voorzieningen jongeren 3,8 3,2 x 2,4 4,3 x 2,8 3,1 x 2,9

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,2 x ‐0,2 0,0 x 0,0 0,2 x 0,2

% tevred. speelmogelijkheden kind. 70 59 x 36 58 x 70 45 x 35

ontw. 2007 ‐ 2009 8 4 x ‐1 ‐1 x 17 0 x ‐2

gem. afstand supermarkt 2009 (m) 417 465 756 424 384 531 501 277 349 x

gem. afstand apotheek 2009 (m) 457 468 611 502 345 418 660 259 527 x

woningmarkt



ontw. aantal woningen 2006 ‐ 2008 944 97 1 108 0 ‐15 0 3 0 0

% laagbouwwoningen 2009 58 58 69 53 42 49 66 53 74 79

% huurwoningen 2009 55 67 54 69 82 68 73 74 53 85

gemiddelde WOZ‐waarde 2009 222600 174100 173700 164300 158700 171400 168200 160900 221400 152091

wijken

wijken

wijken

wijken

Dukenburg


bedrijvigheid



% bedrijfsvestigingen op woningen 12,8 7,9 6,8 9,6 8,4 6,9 6,2 4,4 8,2 x

ontw. 2004 ‐ 2008 1,4 1,2 0,6 0,6 1,5 1,7 1,3 0,8 1,2 x

% arbeidsplaatsen op bevolking 61,7 22,1 18,8 28,4 37,1 6,9 10,6 11,0 10,0 x

ontw. 2004 ‐ 2008 2,5 0,7 ‐10,8 ‐0,5 6,4 1,1 1,7 1,3 2,7 x

% combinatie woon/werk 1 adres 7,1 5,5 5,2 5,1 6,0 5,8 5,6 3,2 6,6 x

milieu



% geluidsoverlast meerdere bronnen 46 44 x 46 45 x 44 45 x 50

% stankoverlast meerdere bronnen 22 22 x 18 18 x 18 23 x 19

huishoudelijk verbruik gas (m3) 1625 1440 1524 1062 1352 1393 1539 1331 1962 x

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 ‐45 ‐41 ‐45 ‐100 105 ‐78 ‐54 ‐68 ‐26 x

huish. verbruik electriciteit (Kwh) 3123 2980 3128 2825 2861 2907 2946 2874 3267 x

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 49 73 130 165 6 119 59 ‐11 ‐21 x

verkeer



% meldingen parkeeroverlast 1,0 0,9 1,4 0,8 0,5 1,2 0,7 0,9 0,3 x

ontw. 2006 ‐ 2008 ‐0,1 0,1 0,6 ‐0,4 0,0 0,9 0,1 0,3 ‐0,5 x

schaal ervaren verkeersproblemen 2,6 2,7 x 2,8 3,0 x 2,8 2,8 x 2,3

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 0,2 x 0,5 0,1 x ‐0,1 0,0 x ‐0,3

% tevredenen OV 86 82 x 89 86 x 61 88 x 75

ontw. 2007 ‐ 2009 4 2 x 4 3 x 11 0 x ‐4

sociale contacten



% voldoende contacten 85 82 x 84 84 x 82 81 x 81

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐5 x 1 ‐1 x ‐8 ‐7 x 5

% goed voor zichzelf zorgt 95 95 x 94 94 x 97 95 x 95

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x ‐2 0 x 0 ‐1 x 4

% in vrijwilligerswerk 30 28 x 21 29 x 28 20 x 18

ontw. 2007 ‐ 2009 3 2 x ‐4 0 x 3 0 x 3

sociale omgeving



% regelmatig bezoek wijkcentrum 9 12 x 6 22 x 9 9 x 4

% verantwoordelijk voor buurt 85 83 x 80 79 x 86 82 x 75

ontw. 2007 ‐ 2009 2 0 x 4 ‐1 x 1 ‐2 x 3

% deelname buurtactiviteiten 31 23 x 22 27 x 14 25 x 9

ontw. 2007 ‐ 2009 2 0 x 3 3 x ‐2 4 x ‐7

% gehecht buurt 67 62 x 58 53 x 61 65 x 41

ontw. 2007 ‐ 2009 2 8 x 11 3 x 5 3 x ‐3

schaal sociale kwaliteit 6,3 6,2 x 5,9 5,7 x 5,8 6,4 x 5,4

ontw. 2007 ‐ 2009 0,1 0,3 x 0,3 0,2 x 0,0 0,6 x 0,0

schaal houding jongeren 6,6 6,4 x 5,7 5,5 x 6,4 6,2 x 5,8

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 0,2 x ‐0,6 0,1 x 0,8 1,2 x 0,3

wijken

wijken

wijken

wijken

wijken

Dukenburg





% regelmatig contact andere etniciteit 55 57 x 58 55 x 56 60 x 62

ontw. 2007 ‐ 2009 4 1 x 3 ‐4 x ‐3 14 x ‐8

% positieve kanten andere etniciteiten 45 41 x 36 48 x 47 34 x 35

ontw. 2007 ‐ 2009 1 5 x 9 9 x 11 2 x ‐4

% negatieve kanten andere etniciteiten 29 32 x 28 38 x 43 35 x 36

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐6 x ‐8 ‐6 x ‐1 ‐14 x 9

% verhouding allocht/autocht. goed 58 48 x 48 51 x 45 50 x 48

ontw. 2007 ‐ 2009 6 ‐6 x ‐8 11 x ‐6 3 x ‐2

cultuur



% abonnementen bibliotheek 27,5 25,2 26,8 23,5 20,8 26,7 21,7 20,6 36,3 x

% bezoek culturele voorstelling ʹ07 61 51 x 45 50 x 40 39 x 37

% bezoek musea ʹ07 54,0 40,0 x 38,0 36,0 x 30,0 33,0 x 32,0

ontw. 2005 ‐ 2007 ‐7 ‐13 x ‐11 ‐8 x ‐11 ‐10 x 5

% bezoek bioscoop ʹ07 71,0 61,0 x 56,0 59,0 x 58,0 47,0 x 56,0

ontw. 2005 ‐ 2007 4 3 x ‐2 8 x ‐5 ‐1 x 6

% cursisten kunsteducatie 2,5 1,7 1,8 1,0 1,2 1,4 1,8 0,4 4,3 x

ontw. 2002 ‐ 2008 0,0 x ‐0,2 ‐0,1 ‐0,5 ‐0,2 ‐0,1 ‐0,5 0,2 x

sport



% wekelijkse sporters 58 47 x 46 40 x 47 48 x 30

ontw. 2007 ‐ 2009 3 ‐2 x 4 0 x 3 4 x ‐5

% lid sportclub 23 16 x 13 14 x 16 10 x 13

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐6 x ‐7 ‐5 x ‐2 ‐6 x 5

% in vrijwilligerswerk (sport) 6 4 x 1 5 x 5 2 x 1

veiligheid



% aangiften agressie 0,9 1,0 1,7 1,2 0,9 0,3 1,0 0,8 0,3 x

ontw. 2004 ‐ 2008 0,0 0,1 0,5 0,1 ‐0,1 0,0 0,3 0,1 ‐0,3 x

schaal dreiging 0,9 0,9 x 1,6 1,5 x 0,5 0,7 x 1,8

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 0,0 x 0,5 0,2 x ‐0,3 ‐0,4 x 0,4

% aangiften woninginbraak 1,3 1,2 0,9 0,7 1,6 0,9 2,1 1,9 0,9 x

ontw. 2004 ‐ 2008 ‐0,1 0,2 ‐0,7 ‐0,4 0,7 0,5 1,0 1,7 ‐0,6 x

schaal vermogensdelicten 3,7 3,9 x 4,0 4,8 x 3,4 3,8 x 4,0

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,3 ‐0,4 x ‐0,2 0,0 x ‐0,8 ‐0,1 x ‐0,5

% onveilig gevoel algemeen 28 27 x 25 30 x 29 31 x 31

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐3 x ‐1 ‐2 x 4 ‐5 x ‐13

% onveilig gevoel buurt 21 22 x 25 29 x 20 21 x 26

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐3 x 0 ‐4 x ‐2 ‐9 x ‐8

% vaak overlast jongeren 9 11 x 18 25 x 9 8 x 15

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐3 x 2 7 x ‐12 ‐15 x ‐8

wijken

wijken

wijken

wijken

Dukenburg


algemene oordelen



% buurt vooruitgegaan 21 21 x 18 32 x 25 20 x 20

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐4 x ‐6 6 x ‐7 ‐11 x ‐6

% buurt achteruitgegaan 12 18 x 22 17 x 13 21 x 26

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐4 ‐4 x ‐8 ‐6 x ‐8 ‐3 x 2

schaal evaluatie buurt 7,6 7,4 x 7,0 6,5 x 7,4 7,6 x 5,5

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,5 x 0,4 0,4 x 0,5 0,9 x ‐0,4

rapportcijfer woonomgeving 7,5 7,4 x 7,2 6,9 x 7,2 7,4 x 6,4

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,3 x 0,4 0,2 x 0,0 0,4 x 0,3

wijken

Lindenholt


Lindenholt

I .SAMENVATTEND BEELD

LINDENHOLT

Ondanks aandachtspunten in woonmilieu en sociale

samenhang krijgt Lindenholt goede totaalwaarderingen.

De meeste wijken in ʹt Acker, De Kamp en ʹt Broek

vertonen een gemiddeld en stabiel beeld. Het sociaal

klimaat in de apart onderzochte buurten Zellersacker, De

Voorstenkamp, De Gildekamp en Leuvensbroek blijft

volgens bewoners enigszins achter. Zellersacker verbetert

zich als buurt fysiek en sociaal. De genoemde buurten

behouden attentiepunten rond woonomgeving en sociale

cohesie.

Lindenholt


ʹt Acker 151 2155 5451

De Kamp 131 2302 5665

ʹt Broek 96 1526 4153

Kritische houding woonmilieu, risico’s rond

sociale samenhang De woonomgeving in Lindenholt profiteert van de

aanwezigheid van water. De herinrichting van

oevers en de aanleg van allerlei

(speel)voorzieningen gaven een goede impuls. Toch

zijn inwoners van Lindenholt benedengemiddeld

tevreden met de openbare ruimte in hun wijk. Zij

zien bijvoorbeeld veel verloedering. Ook speelt er

voor ruim een derde van hen stankoverlast.

Hoewel veel mensen uit Lindenholt het samenleven

van etnische groepen goed vinden gaan, en

bewoners in het algemeen positiever zijn over

jongeren, noemen de wijkprofessionals en

bewonersorganisaties een mogelijke achteruitgang

van het sociaal klimaat op deze punten als

risicofactor. Bewonersscores rond

verantwoordelijkheid voor de buurt, gehechtheid,

deelname aan buurtactiviteiten en sociale kwaliteit

zijn daarentegen gunstig en/of verbeteren zich.

’t Acker: Zellersacker ontwikkelt zich positief Bewonersorganisaties en wijkprofessionals spreken

van een overwegend stabiel beeld in ’t Acker. De

bevolking blijft enigszins kwetsbaar op het gebied

van onderwijs en etnische samenstelling. De apart

onderzochte buurt Zellersacker laat positieve

ontwikkelingen zien. De eigen buurt krijgt van

bewoners een hoger rapportcijfer en zoʹn 45% van

de inwoners ziet vooruitgang. De scores rond

verloedering en openbare ruimte verbeteren

aanzienlijk. Hoewel de verantwoordelijkheid voor

de eigen buurt ondergemiddeld blijft heeft het

oordeel over het samenleven van etnische groepen

en de omgang met jongeren zich erg gunstig

ontwikkeld. Al met al is het algemene beeld van het

sociaal klimaat in Zellersacker dat bewoners

schetsen duidelijk verbeterd.

De Kamp: serieuze aandachtspunten in De

Voorstenkamp en De Gildekamp Binnen De Kamp, dat ook een bovengemiddeld

aandeel allochtonen kent, besteden we speciale

aandacht aan De Voorstenkamp en De Gildekamp.

Hoewel enige algemene oordelen over De

Voorstenkamp zijn verbeterd zijn er serieuze

aandachtspunten rond de woonomgeving en het

sociaal klimaat. Zo is het oordeel over verloedering

negatiever dan gemiddeld, en ook verslechterd.

Meer mensen vinden dat het samenleven van

verschillende etnische groepen niet goed verloopt,

en ook het oordeel over de verhoudingen tussen en

met jongeren is (enigszins) verslechterd. Bewoners

zijn kritischer over het sociaal klimaat, hoewel het

imago van De Voorstenkamp is verbeterd door een

afname van diverse vormen van overlast.

Lindenholt


In De Gildekamp krijgt de buurt een hoger

algemeen rapportcijfer. Vooruitgang zit vooral in de

sociale cohesie en de verhouding tussen etnische

groepen. Wel is het oordeel over het samenleven

met jongeren verslechterd. Ook zijn er

aandachtspunten binnen de woonomgeving. Zo

constateren bewoners veel verloedering en

vernielingen, en is men minder tevreden over de

openbare ruimte en het groen. Al met al laat De

Gildekamp verschillende tendensen zien, en is het

moeilijk een eenduidig beeld te schetsen.

’t Broek: bewoners positiever over

Leuvensbroek De buurten in ’t Broek vertonen overwegend een

gemiddeld en stabiel beeld met relatief gunstige

bevolkingskenmerken. Het apart onderzochte

Leuvensbroek is een overwegend witte buurt, waar

de algemene oordelen over de buurt zijn verbeterd

en bewoners wat minder verloedering ervaren.


waarschuwen desalniettemin voor achteruitgang in

Leuvensbroek, vooral op sociaal gebied. Dit wordt

ondersteund door negatieve ontwikkelingen in het

oordeel van bewoners over het samenleven van

etnische groepen en de situatie rond jongeren in de

wijk. Allesoverziende zien we hier enige gunstige

ontwikkelingen, maar ook blijvende attentiepunten

in de sociale sfeer.

I I .RUIMTEL I JKE OPBOUW

LINDENHOLT

Lindenholt is van oorsprong een moerassig gebied

dat eeuwen geleden al is drooggelegd. De bouw van

het huidige Lindenholt vond vanaf het midden van

de jaren ’70 van de vorige eeuw plaats. De 7

woonwijken bestaan uit totaal 17 apart ontworpen

buurten (met elk gemiddeld 400 tot 500 woningen).

Daarnaast zijn er vier ʺwerkgebiedenʺ. In

tegenstelling tot bijvoorbeeld Dukenburg ligt in

Lindenholt het accent sterk op laagbouw.

ʹt Acker De 80’er jaren‐wijk ʹt Acker is gelegen aan de

noordkant van het stadsdeel. De wijk bestaat uit 7

buurten: de Horstacker, de Steekse Acker, de

Meeuwse Acker, Drieskensacker, Zellersacker,

Heeskesacker en Hillekensacker. Binnen de wijk zijn

de verschillen in woonomgeving en woonklimaat

tussen de 7 buurten niet zo heel groot. Deze hebben

allen een eigen ontsluiting en veel groen en water

aan de randen. Aan het voormalige agrarische

gebruik herinneren tegenwoordig alleen nog maar

enkele boerderijen. Het eeuwenoude stratenpatroon

vinden we nog wel terug in de St. Agnetenweg, de

Weteringweg en de Broekstraat. De namen van

enkele Ackerwijken zijn ontleend aan de vroegere

eigenaren van landbouwgrond. Zo waren De

Steekse Acker, De Meeuwse Acker en

Hillekensacker vroegere grondstukken in het

voormalige kerkdorp Neerbosch.

De Kamp Van de Lindenholtse wijken is de Kamp het eerste

aangelegd (tweede helft 70’er jaren). De wijk ligt

tegen het Maas‐Waalkanaal aan, en bestaat uit zes

buurten: De Geerkamp, De Hoefkamp, De

Kluijskamp, De Wellenkamp, De Voorstenkamp, en

De Gildekamp.

De woningbouw varieert nogal. In De

Voorstenkamp staan alleen huurwoningen en

bestaat bijna de helft van de voorraad uit

etagewoningen. In De Geerkamp, De Hoefkamp en

De Kluijskamp staan hoofdzakelijk

laagbouwkoopwoningen. In De Gildekamp en de

Wellenkamp is de woningvoorraad het meest

gemengd: zowel laagbouw, koop en huur, als

etagehuurwoningen. De Voorstenkamp en een deel

van De Gildekamp zijn krapper opgezet dan de

andere vier buurten. De groenvoorzieningen zijn

vooral rondom de woonbuurten te vinden. Binnen

de wijkindeling ligt ook het voorzieningencluster

van de Brabantse Poort. Hier bevindt zich de

meubelboulevard, het NS‐station Nijmegen‐

Dukenburg, het Takenhofplein, de appartementen

van het Valkenaerhof en diverse kantoorgebouwen.

Lindenholt


ʹt Broek De naam ’t Broek verwijst naar het lage, drassig

gebied waarin werd gebouwd. De aanwezigheid

van water geeft de wijk haar eigen charme. De

woonerfstructuur van de buurten Hegdambroek,

Holtgesbroek, Leuvensbroek en Wedesteinbroek is

typisch voor de jaren ‘80; het stratenpatroon is

gericht op veiligheid en ruimte voor langzaam

verkeer. In Holtgesbroek ligt de nadruk op

laagbouwkoopwoningen. Ook in de andere drie

subbuurten ligt de nadruk sterk op laagbouw, half

in de koop‐, half in de huursector. Met name in

Leuvensbroek en Wedesteinbroek bevindt zich ook

etagebouw. In deze laatste buurt staat ook een

complex met wooneenheden. Enkele overblijfselen

van het voormalige agrarisch landschap zijn nog in

de wijk zichtbaar, zoals de Smalle Steeg, wat oude

fruitbomen en het populierenlaantje bij

Leuvensbroek 35e straat.

Kerkenbos, West Kanaaldijk, Neerbosch

West en Bijsterhuizen In deze vier (statistische) wijken staat voornamelijk

bedrijfsbebouwing: kantorenlocatie Kerkenbos, een

deel van bedrijventerrein Bijsterhuizen en

werkgebied West Kanaaldijk. In totaal wonen er nog

geen 200 mensen.

I I I .BEVOLKING LINDENHOLT

Nog altijd veel jeugd in Lindenholt In Lindenholt speelt er inmiddels gezinsverdunning

en vergrijzing, daardoor neemt de totale bevolking

af. In de periode 2004 t/m 2009 is het inwonertal

gedaald met ruim 700 tot 15.459 personen, vooral de

zogenaamde “empty‐nesters” dragen daar aan bij.

Maar, nog altijd heeft Lindenholt in verhouding tot

Nijmegen wel een relatief jonge bevolkingsopbouw.

Hoewel het aandeel 0‐14 jarigen in dit stadsdeel in

de afgelopen vijf jaar gedaald is van 21% naar 19%,

heeft het na Nijmegen‐Noord naar verhouding de

meeste kinderen. Het percentage oudere jeugd in

Lindenholt (13 tot 18‐jarigen: 13,5%) ligt ook boven

het Nijmeegse gemiddelde (10,2%). Vooral in

Zellersacker en De Voorstenkamp woont veel

allochtone jeugd. Omgekeerd is het aandeel ouderen

in Lindenholt nog altijd erg laag (6% tegen 13% voor

Nijmegen), maar het neemt wel gestaag toe (vooral

50+ers).

De huishoudenverdeling in Lindenholt wijkt af door

het geringere percentage alleenwonenden. Dit heeft

te maken met het grote aantal eengezinswoningen in

het stadsdeel. In de wijk ’t Broek (vooral

Leuvensbroek) wonen relatief veel

éénoudergezinnen.

Hoog aandeel allochtone inwoners in De

Voorstenkamp en Zellersacker In twee van de drie woonwijken, ’t Acker en de

Kamp, is het percentage niet‐westerse allochtone

inwoners hoger dan het Nijmeegse gemiddelde. In

de Kamp (en ook in ’t Broek) is het aandeel in vijf

jaar licht toegenomen (+1%).

De apart onderzochte buurten kennen allen een

oververtegenwoordiging van allochtone groepen,

met uitzondering van Leuvensbroek. In De

Voorstenkamp en Zellersacker is het aandeel niet‐

westerse allochtonen het grootst, 38% en 30%. Zoals

gezegd heeft een groot deel van de jeugd hier een

niet‐westerse achtergrond. Het gaat in beide

buurten om uiteenlopende etniciteiten. Ondanks de

hoge percentages allochtonen in het stadsdeel

wijzen wijkprofessionals en bewonersorganisaties

niet op grote problemen. Aangegeven is dat hier niet

zozeer etniciteit of leeftijd probleemfactoren zijn,

maar meer de sociaal zwakke samenstelling van

bepaalde wijkdelen, bijvoorbeeld in Leuvensbroek.

Lindenholt


12

16

17

19

11

30

38

20

12

12

15

17

18

10

30

38

20

12

0 10 20 30 40

Nijmegen

Lindenho lt

't Acker

De Kamp

't Bro ek

Zelle rs acker

Vo o rs tenkamp

Gildekamp

Leuvens bro ek

2009 2004


Lagere sociaal‐economische status De sociaal‐economische status in Lindenholt wordt

gekenmerkt door enige oververtegenwoordiging

van inwoners in de lage welstandsklasse (48%,

gebaseerd op opleiding, inkomen en eigen

woningbezit). Lindenholt als geheel kent een

gemiddeld aantal uitkeringsgerechtigden en een met

Nijmegen vergelijkbare afname daarvan in vijf jaar

(met 1%).

6

17

4

7

35

48

62

54

45

45

29

24

23

18

30

23

13

9

5

8

8

11

17

13

7

13

15

6

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nijmegen

Lindenho lt

Zelle rs acker

Vo o rs tenkamp

Gildekamp

Leuvens bro ek



welstandsklassen o.b.v. inkomen, opleiding en eigen woningbezit)

De wijk ’t Acker heeft wat minder gunstige sociaal‐

economische kenmerken. Het aantal lage inkomens

is er wat hoger (46%), en ook toegenomen. Het

percentage gesubsidieerde arbeid ligt gelijk aan het

stedelijk gemiddelde, het aantal WWBʹers is licht

bovengemiddeld. Vooral de inwoners van

Zellersacker laten een lagere sociaal‐economische

status zien.

In de wijk De Kamp brengen de buurten De

Gildekamp en De Voorstenkamp de gemiddelde

sociaal‐economische positie omlaag. De

Kampbuurten kennen een licht bovengemiddeld

aantal WWBʹers. Vooral De Voorstenkamp is

opvallend (11,9%). Het percentage gesubsidieerde

arbeid is ondergemiddeld. De Gildekamp kent een

opvallende oververtegenwoordiging van inwoners

in de lage welstandsklasse (45%), ook De

Voorstenkamp laat een lagere status zien.

In ’t Broek is de sociaal‐economische situatie wat

gunstiger. Dat is te zien aan het percentage met een

laag inkomen (38%) en het aandeel WWB’ers. Het

percentage gesubsidieerde arbeid is er

ondergemiddeld. Wel zien we een

oververtegenwoordiging van inwoners in de lage

welstandsklassen in de buurt Leuvensbroek.

In 2007 gaven professionals aan dat in bepaalde

buurten in Lindenholt de sociaal‐economische

draagkracht kleiner werd. Bewoners met hogere

inkomens zochten vaker andere wijken in Nijmegen

op, zo was het signaal. Dit beeld is dit keer niet

opnieuw geschetst. Wel geven wijkprofessionals aan

dat bepaalde inkomsondersteunende regelingen niet

worden benut door inwoners van Lindenholt. En

men voegt er aan toe dat de huidige economische

crisis een bedreiging is voor Lindenholt, met name

voor jongeren zonder werk en toekomst, en voor

probleemgezinnen.

Veel kinderen naar dichtstbijzijnde

basisschool Lindenholt blijft op een aantal onderwijsindicatoren

wat achter. Zo is in het stadsdeel het percentage

leerlingen met een schooladvies lager dan vmbo‐

t/HAVO met 52% relatief hoog. De wijk De Kamp

onttrekt zich overigens aan dit beeld. Het stadsdeel

kent een laag aantal kinderen dat naar een

verderweg gelegen basisschool gaat, met 10% tot

20% (16% gemiddeld) komt in geen van de wijken in

de buurt van het stedelijk gemiddelde.

Basisscholen in de wijk ʹt Acker kennen meer

leerlingen met lagere startkansen (gemiddeld 33%,

gebaseerd op het opleidingsniveau van ouders).

Veel leerlingen uit deze wijk krijgen een laag

schooladvies (61%), deze percentages zijn ook

toegenomen. Ook het percentage leerlingen in

havo/vwo is ondergemiddeld, positief is dat dit

aandeel wel licht stijgt. Onderwijsscores in De Kamp

zijn voor Nijmegen gemiddeld. Gunstig is de daling

Lindenholt


van het percentage leerlingen dat een laag

schooladvies krijgt. Veel kinderen gaan in de wijk

zelf naar school. De onderwijssituatie in ’t Broek

geeft een gemiddeld beeld, waarbij wel opvalt dat

de gemiddelde citoscore licht terugloopt, en de

meerderheid van kinderen een laag schooladvies

krijgt (54%). Het percentage leerlingen in havo/vwo

is daarentegen licht gestegen.

Gezondheid gemiddeld, eerste beeld van

multiprobleemgezinnen Voor de gezondheidskenmerken sluit het beeld voor

Lindenholt aan bij dat voor heel Nijmegen. Totaal

80% geeft aan zich gezond te voelen. Er is hooguit

sprake van een licht hoger gebruik van

maatschappelijk werk. Wel zijn er verschillen tussen

de deelgebieden. De buurten De Gildekamp, De

Voorstenkamp en Zellersacker scoren ongunstiger

als het gaat om het gezondheidsgevoel. In de wijk ’t

Acker is het aandeel dat een beroep doet op de

geestelijke gezondheidszorg wat groter.

Er bestaat bij wijkprofessionals nog geen volledig

zicht op aard en omvang van achter de voordeur‐

problematiek in Lindenholt. De Nijmeegse

wijkteamaanpak is ook hier gestart, waarbij er

bijvoorbeeld specifiek naar bepaalde delen van

Leuvensbroek wordt gekeken. Professionals en

bewonersorganisaties geven als algemene indruk

dat ʺmultiproblemenʺ spelen bij zowel autochtone

als allochtone gezinnen, en dat het vaak gaat om

opvoedings‐ en financiële problemen. Daarnaast

verkeren allochtone moeders met jonge kinderen (0‐

4 jaar) vaak in isolement. Ook speelt er eenzaamheid

bij ouderen tussen 50 en 70 jaar.

IV.L INDENHOLT ALS

WOONOMGEVING

Water levert bijdrage aan woonkwaliteit De gemiddelde WOZ‐waarde (€ 199.000) in

Lindenholt ligt wat onder het stedelijk gemiddelde,

waarbij de woningen in ʹt Broek het hoogst zijn

gewaardeerd (€ 218.000). Professionals en

bewonersorganisaties wijzen op het positieve effect

dat uitgaat van de herinrichting van vijvers op de

woonomgeving in bepaalde buurten. Daarnaast is

een aantal voorzieningen (bijna) gereed:

verschillende jongerenvoorzieningen,

waterspeelplaats(en) en een nieuwe kinderboerderij.

Ook is het imago van bijvoorbeeld De

Voorstenkamp verbeterd door afname van

jeugdoverlast en drugsproblemen. Lindenholt

verdient een positieve PR, juist nu moet worden

voorkomen dat het een aandachtswijk wordt, zo

stellen de werkers in de wijk. Met name de stijgende

tweedeling tussen koop en huur dient te worden

tegengegaan.

Bewoners kritisch over openbare ruimte Indicatoren op het gebied van de openbare ruimte

laten een nog altijd kritische houding van inwoners

van Lindenholt zien. Bewonersscores en meldingen

op het gebied van schoon en heel, en op het gebied

van overlast van stank en geluid, wijken in

negatieve zin af.

3,6

4,3

4,1

5,2

5,5

5,3

3,7

4,6

5,4

4,8

5,6

5,5

0 1 2 3 4 5 6

Nijmegen

Lindenho lt

Zelle rs acker

Vo o rs tenkamp

Gildekamp

Leuvens bro ek

2009 2007


Lindenholt


Behalve door zwerfvuil kan de kwaliteit van de

openbare ruimte ook aangetast worden door

vandalisme, bekladding en hondenpoep. De mening

van bewoners over verloedering levert net als twee

jaar geleden een minder gunstig beeld op voor

Lindenholt, met een duidelijke negatieve afwijking

t.o.v. het Nijmeegse gemiddelde. Wel is de

verbetering van de verloederingsscore sinds 2001

verder doorgezet. De ontwikkeling rond

verloedering in Zellersacker is gunstig, in De

Voorstenkamp ongunstig.

In Lindenholt vindt 73% van de inwoners dat de

eigen buurt schoon is (Nijmegen: 80%), en 20% dat

er in de buurt veel wordt vernield (Nijmegen: 13%).

Vooral in De Gildekamp zijn veel mensen

ontevreden vanwege de vervuiling van de openbare

ruimte en vernielingen. Het percentage dat veel

vernielingen bemerkt is hier in twee jaar met 9%

toegenomen. Ook in Leuvensbroek vinden relatief

veel mensen dat er veel wordt vernield in de buurt.

Wel is inmiddels een groot deel (2009: 80%, 2007:

56%) van mening dat de buurt voldoende schoon is.

Zellersacker laat heel positieve ontwikkelingen zien

op scores rond schoon en heel. Het aantal

meldingen en klachten bij de Bel‐ en Herstellijn is in

Lindenholt duidelijk hoger dan gemiddeld in

Nijmegen, en bovendien in alle drie wijken

behoorlijk toegenomen.

In 2005 en 2007 bleek de tevredenheid over het

groen te zijn gestegen in Lindenholt, deze trend is

echter nu niet doorgezet. Het percentage bewoners

in Lindenholt dat tevreden is met het groen is

teruggelopen naar 76%, nog wel een (net)

bovengemiddelde score. Vooral de tevredenheid in

De Gildekamp is duidelijk teruggelopen.


aan dat de onderhoudstoestand van groen in een

aantal gevallen te wensen overlaat. Overigens laat

Zellersacker een uitstekende score zien van 91%

tevreden over groen.

De stankoverlast die in Lindenholt wordt ervaren

geeft een minder gunstig beeld. Ruim 36% geeft aan

hier in de eigen woonbuurt mee te maken te hebben.

Vooral vanuit Leuvensbroek, De Gildekamp en

Zellersacker geven bewoners stankoverlast aan. De

belangrijkste oorzaak die is aangegeven betreft

vuilverbranding (ARN). In de eerste twee wijken

geeft ook een relatief hoog percentage

geluidsoverlast in de buurt aan. Bronnen zijn vooral

buren en bromfietsen.

Tevredenheid over voorzieningen De tevredenheid onder de bewoners van Lindenholt

over winkelvoorzieningen is toegenomen, en ligt nu

duidelijk hoger dan in Nijmegen als geheel. Vooral

in De Voorstenkamp en Leuvensbroek ligt het

aandeel mensen dat tevreden is met de winkel hoog.

Lindenholt kent een goede verzorging middels grote

supermarktvoorzieningen, waarbij de gemiddelde

afstand in ’t Acker wel circa 600 m bedraagt.

Woningen in De Kamp en ‘t Broek liggen gemiddeld

zoʹn 350‐380 m van een supermarkt. De afstand tot

de dichtstbijzijnde apotheek is voor 65+ers in

Lindenholt relatief wat groter dan gemiddeld in

Nijmegen. Woningen van 65+ers in ‘t Broek liggen

ongeveer 1000 m van de dichtbijzijnde apotheek. In

de Kamp en de ‘t Acker is dat respectievelijk

gemiddeld 500 en 600 m.

417

451

582

351

380

0 200 400 600 800 1000 1200

Nijmegen

Lindenho lt

't Acker

De Kamp

't Bro ek


Twee jaar geleden steeg de tevredenheid met het

openbaar vervoer in Lindenholt aanmerkelijk, nu is

het percentage dat tevreden is weer wat

teruggezakt. Wel is nog altijd 81% tevreden.

Leuvensbroek en De Voorstenkamp scoren

overigens uitstekend, Gildekampers zijn minder

tevreden.

De tevredenheid over de jongerenvoorzieningen is

over het hele stadsdeel bezien gemiddeld, die over

speelvoorzieningen in de buurt voor kinderen is

bovengemiddeld. Zowel in Lindenholt als in heel

Nijmegen is de tevredenheid over de jongeren‐ en

speelvoorzieningen toegenomen. Wat betreft de

mening van bewoners over jongerenvoorzieningen

vallen de buurten De Gildekamp en De

Voorstenkamp enigszins op doordat de

tevredenheid, vergeleken met twee jaar geleden, is

gedaald.

Lindenholt


Veel werk aan huis Lindenholt is een stadsdeel waar veel bedrijvigheid

aanwezig is. Deze is vooral te vinden in de

aangrenzende kantorenlocatie Kerkenbos, een deel

van bedrijventerrein Bijsterhuizen en werkgebied

West Kanaaldijk. Ook kent dit stadsdeel relatief veel

woon‐werk‐combinaties op woonadressen (7,8 %

van de adressen), vooral in ‘t Acker‐ en De Kamp.

Geen ongunstig verkeersbeeld Wijkprofessionals en bewonersorganisaties geven

aan dat overlast van de nabijgelegen A73 (geluid,

stof) een aandachtspunt blijft. Verder geven zij maar

weinig bijzonderheden over de verkeerssituatie in

Lindenholt. Een aantal van hen noemt

parkeeroverlast als item. In 2007 is wat dit betreft

een relatie gelegd met het toenemend autobezit in

de wijk. Het aantal meldingen van parkeeroverlast

ligt desalniettemin voor alle wijken in Lindenholt

onder het Nijmeegs gemiddelde. Ook de schaalscore

rond verkeersproblematiek levert voor Lindenholt

geen ongunstig beeld op. In de buurten De

Gildekamp, Zellersacker en De Voorstenkamp is de

bewonersscore rond verkeersproblemen in de buurt

wel verslechterd. Leuvensbroek bleef stabiel, maar

kent ook een relatief ongunstige beleving.

Bewonersorganisaties en wijkprofessionals hebben

aangegeven dat te hard rijden nogal eens voorkomt

in Lindenholt, overigens zonder specifieke locaties

te noemen.

V.SOCIAAL KLIMAAT LINDENHOLT

Voldoende sociale contacten, wat lagere

cultuurparticipatie Als stadsdeel scoort Lindenholt redelijk tot goed als

het gaat om sociale contacten. Het aandeel inwoners

dat voldoende sociale contacten zegt te hebben ligt

in de buurt van het gemiddelde in Nijmegen. In De

Voorstenkamp en De Gildekamp ligt dit minder

gunstig. Het aandeel vrijwilligers in het stadsdeel

ligt net iets onder het stedelijke niveau (28%,

Nijmegen 30%). Het aandeel dat aangeeft regelmatig

een wijkcentrum in de eigen of aangrenzende buurt

te bezoeken blijft met bijna 6% wat achter, vooral in

De Gildekamp (3%). In Leuvensbroek ligt het aantal

wijkcentrumbezoekers juist hoog (bijna 14%).

Contacten kan men onder meer leggen via de sport.

In Lindenholt blijkt het aandeel wekelijkse sporters

(55%) nog altijd iets lager te liggen dan gemiddeld

in Nijmegen. Dit cijfer laat wel een stijging zien ten

opzichte van twee jaar geleden. De buurten

Zellersacker en De Voorstenkamp scoren net als

eerder laag op de indicatoren voor sport, maar laten

wel positieve ontwikkelingen zien. Het percentage

vrijwilligers bij sportverenigingen e.d. ligt voor het

stadsdeel met 6,4% van de volwassenen wat boven

het stedelijk gemiddelde. Vooral in de buurt De

Gildekamp zijn veel sportvrijwilligers te vinden

(ruim 9%). In Leuvensbroek ligt dit aantal, met 3,4%

van de volwassenen, juist relatief laag. Op basis van

deelname aan kunsteducatie en abonnementen

bibliotheek lijkt de cultuurparticipatie in Lindenholt

gemiddeld tot laag.

Ondanks verbeterde bewonersscores: risico

achteruitgang sociaal klimaat Van de bewoners in Lindenholt voelt gemiddeld

85% zich verantwoordelijk voor de buurt, net als

twee jaar geleden. Dit percentage is gelijk aan het

gemiddelde voor Nijmegen. In De Voorstenkamp

zien we op dit punt een duidelijke verbetering,

waarbij nu 79% zich voor de buurt verantwoordelijk

voelt (+6%).

Het percentage dat zich gehecht voelt aan de buurt

is (opnieuw) gestegen naar 61%, maar is nog wel

wat lager dan gemiddeld in Nijmegen (67%). In

Leuvensbroek is er op deze score een gunstige

ontwikkeling te zien. Het percentage bewoners dat

deelneemt aan buurtactiviteiten is in Lindenholt de

afgelopen twee jaar behoorlijk toegenomen, maar

ligt met 25% nog altijd lager dan het Nijmeegs

gemiddelde. Vooral De Gildekamp, De

Voorstenkamp en Zellersacker scoren op dit punt

laag. Opvallend is de negatieve ontwikkeling van

scores in Zellersacker, waar de percentages die zich

gehecht aan en/of verantwoordelijk voor de buurt

voelen aanmerkelijk zijn teruggelopen met 5% en

9%.

Lindenholt


Ook laat de score op de schaal sociale kwaliteit nog

altijd een enigszins benedengemiddelde waarde

zien voor het stadsdeel, wel in een langzaam

verbeterende trend. Zellersacker laat bijvoorbeeld

een duidelijke verbetering zien. De schaalscore

sociale kwaliteit in De Voorstenkamp is enigszins

verslechterd.

6,3

6,1

5,6

5,5

5,8

5,6

6,2

6,0

5,3

5,7

5,6

5,7

4 5 6 7 8

Nijmegen

Lindenho lt

Zelle rs acker

Vo o rs tenkamp

Gildekamp

Leuvens bro ek

2009 2007



een minder optimistisch beeld van het al dan niet

goed samenleven van verschillende

bevolkingsgroepen in Lindenholt. Men is het er over

eens dat er weinig mogelijkheden zijn om elkaar te

ontmoeten, en noemt men sociale achteruitgang de

grootste risicofactor van dit stadsdeel. Ook hier

heeft een Oud en Nieuw‐incident in 2008 (in

Leuvensbroek) een negatieve impact. De sociale

cohesie tussen groepen bewoners met verschillende

culturele achtergronden is een aandachtspunt

genoemd. Allochtone bewoners dienen in hun ogen

soms sociaal geactiveerd worden en actief benaderd

worden om te participeren in wijkactiviteiten. In

Leuvensbroek en Drieskesacker zijn er spanningen

tussen (jonge) huurders en huiseigenaren vanwege

overlastgevend woongedrag. Ten aanzien van

Zellersacker en Hillekensacker zijn er enige

risicofactoren naar voren gebracht, zoals de

instroom van mensen zonder wijkbinding, het slecht

onderhouden van tuinen, en diverse vormen van

overlast (waaronder drugs en de relatie jongeren‐

ouderen).

Ondanks dit alles geldt voor grote delen van

Lindenholt dat buren elkaar kennen, en elkaar

bijvoorbeeld zonodig aanspreken op gedrag. Positief

is verder de dag van Lindenholt met ca. 3.500

bezoekers. Ook de opstart van nieuwe

bewonersgroepen in Leuvensbroek, Heeskesacker

en Drieskesacker is een positief signaal. Bewoners

zijn volgens wijkwerkers steeds meer bereid om

actief deel te nemen aan bewonersplatforms.

58

64

62

57

60

59

52

57

65

61

48

62

30 40 50 60 70 80 90

Nijmegen

Lindenho lt

Zelle rs acker

Vo o rs tenkamp

Gildekamp

Leuvens bro ek

2009 2007



Weinig problemen samenleven etnische

groepen Er bestaan relatief veel contacten tussen

verschillende etnische groepen door. Ruim 62%

geeft aan geregeld interculturele contacten te

onderhouden (Nijmegen: bijna 55%). Vooral in

De Gildekamp zijn er veel mensen die aangeven

regelmatig contact te hebben met personen met een

andere culturele achtergrond.

Het percentage dat de verhoudingen tussen

allochtonen en autochtonen in de woonomgeving

goed acht ligt in Lindenholt met 64% relatief hoog.

Deze groep is bovendien sinds 2007 groter

geworden. Deze positieve ontwikkeling is ook te

zien in De Gildekamp en Zellersacker, waar de

scores boven het stedelijk gemiddelde liggen.

Leuvensbroek (relatief weinig verschillende etnische

groepen) en De Voorstenkamp (verschillende

etnische groepen) laten echter negatieve

ontwikkelingen zien rond het oordeel over

samenleven van etnische groepen. Daar waar

wijkprofessionals en bewonersorganisaties twee jaar

geleden waarschuwden voor het langs elkaar heen

leven van allochtonen en autochtonen zijn er nu

nauwelijks of geen opmerkingen door hen gemaakt.

Lindenholt


Bewoners positiever over jongeren Het oordeel over de verstandhouding tussen

jongeren onderling, tussen jong en oud, én over

jongerenoverlast is aanzienlijk verbeterd. De score

ligt inmiddels boven het gemiddelde voor

Nijmegen. Zellersacker sluit aan bij dit positieve

beeld. Hier heeft de bewonersscore rond jongeren

zich erg gunstig ontwikkeld. De andere apart

bekeken buurten onttrekken zich aan dit goede

beeld. Leuvensbroek kent de meest negatieve

houding ten opzichte van jongeren in Lindenholt,

De Gildekamp en (in mindere mate) De

Voorstenkamp laten negatieve ontwikkelingen zien.

In deze buurten is jongerenoverlast (sterk)

bovengemiddeld genoemd als aan te pakken

probleem in de buurt (door respectievelijk 41%, 21%

en 23%).

Procentueel gezien wonen er veel jongeren in

Lindenholt, hetgeen ertoe bijdraagt dat er op een

aantal plaatsen nogal wat jongerenoverlast wordt

ervaren. Dit blijkt ook uit signalen van

wijkprofessionals en bewonersorganisaties, waarin

vaak melding wordt gemaakt van jongerenoverlast.

Ze geven hierbij aan dat het rondhangen van jeugd

op bedrijfslocaties en bij winkelcentra vaak gepaard

gaat met vernielingen en kleine criminaliteit. Ook

kunnen ze vele concrete locaties noemen waar

overlast en vervuiling van de openbare ruimte

spelen.

Beeld veiligheid gunstig De veiligheidssituatie laat voor het stadsdeel als

geheel een gemiddeld tot gunstig beeld zien. De

bewoners in Lindenholt voelen zich veiliger dan

gemiddeld, deze eeuw daalt het aantal inwoners dat

zich onveilig voelt in de eigen buurt gestaag. In De

Gildekamp en Leuvensbroek zien we dit beeld

terug. In Zellersacker en De Voorstenkamp is de

aanzienlijke verbetering van het veiligheidsgevoel

die in 2007 optrad weer verdwenen.

De bewonersscores over dreiging (bedreigingen in

de buurt, lastigvallen, geweldsdelicten,

drugsoverlast en tasjesroof) en vermogensdelicten

zijn in het stadsdeel relatief gunstig. Het aantal

aangiften van inbraak of agressie is in De Kamp en ’t

Broek ondergemiddeld. ‘t Acker kent een gemiddeld

aantal aangiften rond agressie en een

bovengemiddeld aantal aangiften van

woninginbraken.

21

20

28

29

25

20

22

21

18

18

26

26

0 10 20 30 40

Nijmegen

Lindenho lt

Zelle rs acker

Vo o rs tenkamp

Gildekamp

Leuvens bro ek

2009 2007


in de buurt

Lindenholt


VI.ALGEMENE OORDELEN

LINDENHOLT

Meestal goede totaalwaarderingen In Lindenholt is de algemene waardering door

bewoners stabiel tot positief. Iets meer mensen zien

de eigen buurt vooruitgaan (23%, 2007: 22%),

duidelijk minder inwoners zien achteruitgang: 13%

(2007: 21%). De waardering voor de woonomgeving

is ook toegenomen (rapportcijfer 7,4, 2007: 7,2). De

buurten De Voorstenkamp, Zellersacker en De

Gildekamp wijken wat van dit beeld af. Hier zijn de

percentages die de buurt zien verbeteren wat

afgenomen. Toch zijn het nog prima scores, waarbij

vooral Zellersacker opvalt (45% zag de buurt

verbeteren). Leuvensbroek laat enige verbeteringen

zien, 14% zag hier vooruitgang in de buurt (2007:

10%), 26% zag achteruitgang (2007: 40%). In alle

onderzochte buurten is de waardering van de

woonomgeving licht gestegen, naar rapportcijfers

op of boven de 7.

21

23

45

27

20

14

23

22

53

42

28

10

0 10 20 30 40 50 60

Nijmegen

Lindenho lt

Zelle rs acker

Vo o rs tenkamp

Gildekamp

Leuvens bro ek

2009 2007

illustratie 8 percentage bewoners dat vindt dat de buurt het



wijkprofessionals en betrokken bewoners ook een

overwegend stabiel beeld. In Leuvensbroek en in

mindere mate in ‘t Acker is door meerdere

betrokkenen echter achteruitgang gesignaleerd.

Aangegeven is dat het verschil tussen wijken als

Holtgesbroek, Geerkamp, Hoefkamp en

bijvoorbeeld ‘t Acker of Leuvensbroek groeiende is.

Voorkomen moet worden dat hier in de toekomst

bijvoorbeeld een tweedeling ontstaat.

7,5

7,4

7,1

7,0

7,1

7,2

7,3

7,2

6,7

6,8

6,9

7,0

6 6,5 7 7,5 8

Nijmegen

Lindenho lt

Ze llers acker

Vo o rs tenkamp

Gildekamp

Leuvens bro ek

2009 2007


Lindenholt


VII .L INDENHOLT IN CI JFERS

bevolking

stad stadsd.

Nijmegen Lindenholt ʹt Acker De Kamp ʹt Broek Zellersack. Voorstenk. Gildekamp Leuvensbr.

aantal inwoners 161884 15459 5451 5665 4153 832 1303 1844 1621

ontw. 2004 ‐ 2009 4411 ‐709 ‐358 ‐206 ‐146 ‐58 ‐33 ‐62 ‐34

% 0‐14 jr 15 19 19 17 21 20 18 19 23

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1 ‐2 ‐2 ‐2 ‐4 ‐1 ‐2 ‐3 ‐5

% >64 jr 13 6 4 7 6 2 6 4 8

ontw. 2004 ‐ 2009 0 2 1 2 1 0 2 1 1

% 1‐ouder gezinnen 7 9 9 8 11 9 11 9 14

ontw. 2004 ‐ 2009 0 0 ‐1 0 0 ‐1 0 0 0


ontw. 2004 ‐ 2009 0 1 0 1 1 0 ‐1 1 0


ontw. 2004 ‐ 2009 0 2 2 2 1 3 ‐7 3 1

inkomen en werk

stad stadsd.


% lage inkomens 44 x 46 41 38 x x x x

ontw. 2005 ‐ 2007 1 x 2 1 1 x x x x

% WWB 4,1 3,9 4,6 4,1 2,7 4,2 11,6 3,1 3,9

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1,3 ‐1,2 ‐1,8 ‐0,6 ‐1,1 ‐2,5 ‐1,9 ‐0,9 ‐2,2

% gesubsidieerde arbeid 0,9 0,7 0,9 0,7 0,4 x x x x

ontw. 2007 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,1 0,0 ‐0,1 ‐0,1 x x x x

% hoogste welstandsklasse (W1) 17 13 x x x 7 3 13 15

ontw. 2007 ‐ 2009 1 2 x x x 1 ‐1 ‐3 6

% laagste welstandsklasse (W5) 6 6 x x x 3 17 4 7

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐2 x x x ‐6 ‐3 0 ‐5

gezondheid en zorg

stad stadsd.


% cliënten maatschappelijk werk 1,1 1,3 1,9 1,1 1,0 x x x x

ontw. 2007 ‐ 2008 0,0 ‐0,2 ‐0,2 ‐0,1 ‐0,2 x x x x

% cliënten GGZ 3,4 3,7 4,0 3,8 3,4 x x x x

ontw. 2004 ‐ 2008 0,4 0,7 0,6 0,9 0,8 x x x x

% voelt zich gezond 80 80 x x x 78 78 77 80

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐2 x x x ‐1 7 ‐6 4

% contact huisarts 45 44 x x x 48 45 41 57

ontw. 2005 ‐ 2009 1 1 x x x 8 2 2 x

% contact specialist 30 27 x x x 20 30 34 29

ontw. 2005 ‐ 2009 3 1 x x x 0 3 16 x

wijken buurten

wijken buurten

buurtenwijken

Lindenholt


onderwijs

stad stadsd.


% lage startkansen 08/09 18 22 33 18 20 x x x x


ontw. 03/06 ‐ 06/09 0,1 ‐1,2 ‐1,0 ‐1,0 ‐0,6 x x x x


ontw. 03/06 ‐ 06/09 ‐5 3 11 ‐6 ‐1 x x x x


ontw. 04/06 ‐ 07/09 2 3 13 ‐9 3 ‐2 ‐7 ‐11 4

% voorbijlopers 30 16 20 10 19 18 11 10 10

ontw. 06/07 ‐ 08/09 0 0 ‐1 0 1 ‐9 ‐3 0 1

openbare ruimte

stad stadsd.


% tevredenen groen 75 76 x x x 91 69 68 85

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐6 x x x 8 2 ‐5 0

% klachten in verhouding tot woningen 18 23 21 23 21 x x x x

ontw. 2006 ‐ 2008 2 7 5 8 7 x x x x

schaal verloedering 3,6 4,3 x x x 4,1 5,2 5,5 5,3

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 ‐0,3 x x x ‐1,3 0,4 ‐0,1 ‐0,2

% buurt schoon 80 73 x x x 71 59 55 80

ontw. 2007 ‐ 2009 4 5 x x x 13 6 0 24

% veel vernield 13 20 x x x 18 21 30 27

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐2 x x x ‐18 6 9 ‐19

voorzieningen

stad stadsd.


% tevredenen winkels 88 91 x x x 93 98 88 95

ontw. 2007 ‐ 2009 1 4 x x x 8 10 5 ‐5

schaal voorzieningen jongeren 3,8 3,7 x x x 4,3 4,1 3,0 3,1

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,2 x x x 0,6 ‐0,9 ‐0,3 0,1

% tevred. speelmogelijkheden kind. 70 75 x x x 81 55 76 73

ontw. 2007 ‐ 2009 8 15 x x x 26 ‐6 5 3

gem. afstand supermarkt 2009 (m) 417 451 582 351 380 x x x x

gem. afstand apotheek 2009 (m) 457 687 626 516 996 x x x x

woningmarkt

stad stadsd.


ontw. aantal woningen 2006 ‐ 2008 944 16 2 10 0 0 0 ‐2 0


% huurwoningen 2009 55 45 47 43 46 29 87 41 54


wijken buurten

wijken buurten

wijken buurten

wijken buurten

Lindenholt


bedrijvigheid

stad stadsd.


% bedrijfsvestigingen op woningen 12,8 17,3 9,7 10,7 8,2 x x x x

ontw. 2004 ‐ 2008 1,4 2,8 2,3 2,0 0,0 x x x x

% arbeidsplaatsen op bevolking 61,7 83,5 9,4 40,7 13,8 x x x x

ontw. 2004 ‐ 2008 2,5 14,0 1,7 2,2 0,1 x x x x

% combinatie woon/werk 1 adres 7,1 7,8 8,2 7,5 6,6 x x x x

milieu

stad stadsd.


% geluidsoverlast meerdere bronnen 46 48 x x x 46 46 53 52

% stankoverlast meerdere bronnen 22 36 x x x 34 28 37 34

huishoudelijk verbruik gas (m3) 1625 1452 1443 1450 1420 x x x x

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 ‐45 ‐59 ‐54 ‐57 ‐74 x x x x

huish. verbruik electriciteit (Kwh) 3123 3640 3599 3498 3829 x x x x

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 49 29 51 78 71 x x x x

verkeer

stad stadsd.


% meldingen parkeeroverlast 1,0 0,8 0,6 0,8 0,5 x x x x

ontw. 2006 ‐ 2008 ‐0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 x x x x

schaal ervaren verkeersproblemen 2,6 2,5 x x x 2,5 2,4 2,7 3,1

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 0,1 x x x 0,2 0,3 0,4 0,0

% tevredenen OV 86 81 x x x 83 97 63 91

ontw. 2007 ‐ 2009 4 ‐5 x x x ‐3 ‐1 ‐8 4

sociale contacten

stad stadsd.


% voldoende contacten 85 82 x x x 83 69 76 84

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐2 x x x 4 ‐8 ‐6 ‐3

% goed voor zichzelf zorgt 95 95 x x x 98 94 95 98

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐3 x x x 2 ‐1 ‐3 1

% in vrijwilligerswerk 30 27 x x x 16 19 25 21

ontw. 2007 ‐ 2009 3 ‐1 x x x 3 1 3 0

sociale omgeving

stad stadsd.


% regelmatig bezoek wijkcentrum 9 6 x x x 7 6 3 14

% verantwoordelijk voor buurt 85 85 x x x 74 79 86 82

ontw. 2007 ‐ 2009 2 0 x x x ‐9 6 ‐1 0

% deelname buurtactiviteiten 31 25 x x x 13 11 20 31

ontw. 2007 ‐ 2009 2 6 x x x ‐5 ‐12 ‐7 11

% gehecht buurt 67 61 x x x 45 53 55 60

ontw. 2007 ‐ 2009 2 4 x x x ‐5 3 3 5

schaal sociale kwaliteit 6,3 6,1 x x x 5,6 5,5 5,8 5,6

ontw. 2007 ‐ 2009 0,1 0,1 x x x 0,3 ‐0,2 0,2 ‐0,1

schaal houding jongeren 6,6 6,7 x x x 6,7 6,1 5,7 5,2

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 0,4 x x x 1,0 ‐0,3 ‐0,8 0,1

wijken buurten

buurtenwijken

buurtenwijken

wijken buurten

wijken buurten

Lindenholt



stad stadsd.


% regelmatig contact andere etniciteit 55 62 x x x 64 60 73 55

ontw. 2007 ‐ 2009 4 2 x x x ‐11 ‐2 4 ‐3

% positieve kanten andere etniciteiten 45 42 x x x 29 41 56 26

ontw. 2007 ‐ 2009 1 10 x x x ‐12 8 24 ‐5

% negatieve kanten andere etniciteiten 29 26 x x x 26 28 22 35

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐4 x x x ‐8 ‐7 ‐8 4

% verhouding allocht/autocht. goed 58 64 x x x 62 57 60 59

ontw. 2007 ‐ 2009 6 7 x x x ‐3 ‐4 12 ‐3

cultuur

stad stadsd.


% abonnementen bibliotheek 27,5 27,0 24,0 28,0 29,5 x x x x

% bezoek culturele voorstelling ʹ07 61 48 x x x 48 41 67 45

% bezoek musea ʹ07 54,0 41,0 x x x 24,0 28,0 45,0 42,0

ontw. 2005 ‐ 2007 ‐7 ‐6 x x x ‐8 ‐11 ‐5 x

% bezoek bioscoop ʹ07 71,0 69,0 x x x 64,0 60,0 71,0 69,0

ontw. 2005 ‐ 2007 4 2 x x x ‐9 3 11 x

% cursisten kunsteducatie 2,5 1,3 1,1 1,4 1,5 x x x x

ontw. 2002 ‐ 2008 0,0 x 0,2 ‐0,3 ‐0,2 x x x x

sport

stad stadsd.


% wekelijkse sporters 58 55 x x x 35 34 61 51

ontw. 2007 ‐ 2009 3 3 x x x 4 4 6 ‐3

% lid sportclub 23 24 x x x 21 18 27 16

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x x 7 6 3 ‐6

% in vrijwilligerswerk (sport) 6 6 x x x 5 7 9 3

veiligheid

stad stadsd.


% aangiften agressie 0,9 0,8 0,8 0,5 0,6 x x x x

ontw. 2004 ‐ 2008 0,0 0,2 0,1 0,2 0,1 x x x x

schaal dreiging 0,9 0,7 x x x 0,9 1,2 1,0 1,0

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 ‐0,1 x x x 0,0 0,0 0,3 0,2

% aangiften woninginbraak 1,3 1,1 1,5 0,9 0,9 x x x x

ontw. 2004 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,2 ‐0,2 ‐0,2 ‐0,1 x x x x

schaal vermogensdelicten 3,7 3,5 x x x 3,3 3,8 4,5 3,5

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,3 ‐0,3 x x x ‐0,9 0,2 0,6 ‐1,0

% onveilig gevoel algemeen 28 24 x x x 24 33 31 27

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐3 x x x 0 10 ‐3 ‐8

% onveilig gevoel buurt 21 20 x x x 28 29 25 20

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x x 10 11 ‐1 ‐6

% vaak overlast jongeren 9 8 x x x 10 12 10 25

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐3 x x x ‐5 ‐2 3 ‐1

buurtenwijken

wijken buurten

wijken buurten

wijken buurten

Lindenholt


algemene oordelen

stad stadsd.


% buurt vooruitgegaan 21 23 x x x 45 27 20 14

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 1 x x x ‐8 ‐15 ‐8 4

% buurt achteruitgegaan 12 13 x x x 11 14 16 27

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐4 ‐8 x x x 0 1 ‐4 ‐13

schaal evaluatie buurt 7,6 7,3 x x x 6,5 6,4 6,8 7,2

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,3 x x x 0,2 0,0 0,3 0,3

rapportcijfer woonomgeving 7,5 7,4 x x x 7,1 7,0 7,1 7,2

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,2 x x x 0,4 0,2 0,2 0,2

wijken buurten

Nijmegen‐Noord


Nijmegen‐Noord


NOORD

Lent en Oosterhout ontwikkelen zich goed, waarbij de

nieuwe woongebieden volop tot leven zijn gekomen.

Bewonersscores op het gebied van bevolking,

woonomgeving en sociaal klimaat laten een gunstig beeld

zien.

Nijmegen‐Noord


Oosterhout 417 1689 4810

Ressen 234 31 90

Lent 716 2361 6284

Woongebied in ontwikkeling Het gebied ten noorden van de Waal wordt

omgevormd naar een samenhangend woonmilieu

met centrumvoorzieningen, waterpartijen,

recreatiemogelijkheden en ook ruimte voor

bedrijven. Het aantal inwoners neemt gestaag toe.

Indicatoren rond sociaal‐economisch profiel,

gezondheid en onderwijs laten gunstige scores zien.

Bewoners geven aan dat het sociaal klimaat zonder

meer gunstig is in Nijmegen‐Noord. De

woongebieden krijgen steeds meer een eigen

karakter, en kennen een gunstig woonklimaat.

Potentiële bedreigingen zijn eventuele overlast van

bouwwerkzaamheden, de ombouw van de Prins

Mauritssingel (N325) en andere werkzaamheden

aan infrastructuur. Aandachtspunten zijn verder de

verzorgingsstructuur en de (toekomstige)

verkeerssituatie.

Steeds groter wijkgevoel in Oosterhout In Oosterhout is de sociale cohesie zich duidelijk aan

het ontwikkelen, met een groter wijkgevoel. Veel

nieuwbouwbewoners hebben een positieve

instelling ‐ en betrokkenheid bij de woonomgeving.

Wel zijn er enige wrijvingen geconstateerd tussen

bewoners van enerzijds huur‐ en anderzijds

koopwoningen. De explosieve groei van het aantal

jongeren vraagt aandacht, op enkele locaties speelt

er jongerenoverlast. Al met al komen de

woongebieden hier steeds meer tot leven en is een

gunstig woonklimaat ontstaan.

Lent ontwikkelt zich tot stedelijk

woongebied Lent kenmerkt zich door het traditioneel sterke

verenigingsleven, waar nieuwe bewoners inmiddels

aansluiting bij zoeken. De nieuwbouw in Visveld

zorgt voor instroom van hogere inkomens.

Aandachtsgebieden zijn volgens

bewonersorganisaties en wijkprofessionals de

Lentse Bloemenbuurt, en ook andere concentraties

van huurwoningen in (oud) Lent. Hier is sprake van

een instroom van nieuwe huurders die vaak geen

aansluiting of acceptatie vinden. Al met al

ontwikkelt Lent zich goed, waarbij bijvoorbeeld

steeds minder inwoners achteruitgang signaleren.

Nijmegen‐Noord



NOORD

Nijmegen‐Noord is een stadsdeel dat volop in

beweging is. Tot ongeveer 2020 worden hier

duizenden woningen gerealiseerd. Naast

woonbuurten komen er o.m. Hof van Holland (een

centrumgebied met woningen, voorzieningen,

winkels en kantoren), de Landschapszone (een

water‐ en recreatiegebied) en bedrijventerreinen.

Momenteel is de ombouw van de Prins

Mauritssingel (N325) naar stadssingel actueel.

Oosterhout De wijk Oosterhout typeert de stap van Nijmegen

over de Waal. In De Boomgaard, het oudste deel,

werden de eerste woningen in 2000 opgeleverd. De

stedenbouwkundige structuur is gericht op

inpassing in het landschap. Zogenaamde assen

zorgen voor een verbinding met het ommeland,

waardoor de bebouwing opgenomen is in een groter

geheel. De openbare ruimte en de hoeveelheid groen

in het gebied zijn kenmerkend voor een VINEX‐

wijk. Een groene zone binnen de wijk wordt

gevormd door park de Rietgraaf en het gebied

rondom het eiland in het noordelijke deel van de

wijk. Een belangrijke verkeersas in Oosterhout is de

Griftdijk/ Griftdijk Noord. In de noordelijke helft

van het gebied, dat tegen de A15 aan ligt, zal extra

ruimte komen voor bedrijven en instellingen. Tot de

wijk Oosterhout behoort op dit moment ook een

stuk landelijk gebied.

Lent Het agrarische karakter van dit voormalige

tuindersdorp begint steeds meer te verdwijnen.

Rondom de oude dorpskern van Lent is gebouwd

aan het nieuwe woongebied Visveld. In het kader

van de Waalsprongplannen wordt het gebied

getransformeerd tot een stedelijke woonwijk. Maar

er zijn nog steeds veel bedrijven in Lent die gericht

zijn op transport, land‐ en tuinbouw. De

stedenbouwkundige opzet van de verschillende

deelgebieden laat de geschiedenis van het gebied

goed zien. In de oudere delen zoals de Hoge

Bongerd, De Schans en het dorp Lent zijn historische

linten zichtbaar. In de zestiger en zeventiger jaren

van de vorige eeuw zijn de terreinen hiertussen

volgebouwd met overwegend grondgebonden

woningen. In de Vossenpels en in het buitengebied

rond de dijken domineren de kavels van tuinders. In

de loop van de jaren zijn hier ook veel vrijstaande

woningen op overwegend grote percelen gebouwd.

De gereedgekomen woonbuurten in het Dr.

Huygenhof en Visveld hebben een duidelijk

planmatige opzet.

Ressen Het gebied Ressen hoorde tot 1997 bij het iets

noordelijker gelegen dorp Ressen (gemeente

Lingewaard). Dit gedeelte, dat nu Nijmeegs

grondgebied is, bestaat bijna geheel uit onbebouwd

landbouwgebied.

Nijmegen‐Noord


I I I .BEVOLKING NIJMEGEN ‐NOORD

Bevolkingsgroei en toenemend aantal

gezinnen In de periode 2004‐2009 is de bevolking van

Nijmegen‐Noord fors gegroeid, zowel in Lent als in

Oosterhout. Het gaat om een toename van bijna

4.800 personen tot ruim 11.000 inwoners. De

nieuwbouw in dit stadsdeel heeft gezorgd voor een

bevolkingssamenstelling met een toenemend aantal

gezinnen en kinderen. Als enige stadsdeel is het

aandeel kinderen (0‐14 jaar) hier toegenomen, tot

ruim een vierde deel van de bevolking (tegenover

15% voor Nijmegen in totaliteit). Het aandeel 65+ers

is er erg laag, hoewel Lent met zoʹn 10% wel een

duidelijke aanwezigheid van deze ouderen kent.

12

7

9

1

7

12

4

7

0

3

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-No o rd

Oo s terho ut

Res s en

Lent

2009 2004


Het percentage niet‐westerse allochtone inwoners in

Nijmegen‐Noord ligt met 7,3% onder dat van de

stad (12,3%), maar is de afgelopen jaren wel

behoorlijk gestegen. In Oosterhout is 8,5% van de

bewoners van allochtone herkomst, in Lent 6,6%.

Nieuwbouw zorgt voor gunstig sociaal‐

economisch profiel Naar verhouding zijn er maar weinig huishoudens

in Nijmegen‐Noord met een laag inkomen. Ook het

aantal mensen dat afhankelijk is van een WWB‐

uitkering of gesubsidieerde arbeid is relatief erg

laag. Er wonen in het stadsdeel over het algemeen

huishoudens met een gunstig sociaal‐economisch

profiel.

De nieuwbouw in Lent (met een hoog aandeel

koopwoningen) zorgt ervoor dat het aandeel lage

inkomens verder daalt. De sociaal‐economische

status in Nijmegen‐Noord wijkt vooral in de

extremen af. Ruim één op de vier verkeert in de

hoogste welstandsklasse, dat is na Nijmegen Oost de

meest gunstige score. In de laagste welstandsklasse

verkeert slechts 3% (Nijmegen: 6%).

6 35

30

29

26

13

15

17

2 6

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nijmegen

N-No o rd




woningbezit)

Goede gezondheidssituatie In Nijmegen‐Noord voelen meer mensen zich

gezond dan gemiddeld in Nijmegen. Ook bij de

andere gezondheidsindicatoren zijn de scores

gunstig. Het aantal bewoners dat contact heeft met

medisch specialist, maatschappelijk werk of GGZ

ligt op of onder het Nijmeegse gemiddelde. Het

aantal inwoners met recent huisartsencontact is ook

gemiddeld.

Ook wat betreft problemen achter de voordeur zijn

er op dit moment weinig signalen van grote of

toenemende problematiek in Nijmegen‐Noord. Door

professionals en bewonersorganisaties wordt wel

naar voren gebracht dat in wijken met zoveel jonge

gezinnen, vaak met flinke vaste lasten, er wat meer

relationele en financiële spanningen zijn. En dat het

aantal echtscheidingen hoger ligt dan gemiddeld.

Soms verliezen ouders grip op hun kinderen, er zijn

ook groepjes hangjongeren bekend (overigens

zonder al te veel problemen). Aangegeven is dat er

meer vraag is naar schoolmaatschappelijk werk en

opvoedingsondersteuning dan eerdere jaren.

Instanties zijn alert op huurachterstanden, omdat

veel huishoudens die dit aangaat vanwege schaamte

of onwetendheid de weg naar hulp niet weten te

vinden. Met name financiële problemen kunnen

leiden tot isolatie van huishoudens. Een speciaal

genoemde (kleine) groep zijn de erkende

asielzoekers in Noord, zij verkeren volgens

wijkprofessionals vaak in isolement, verzuimen

nogal eens Nederlandse les, en vertonen een hoge

medische consumptie.

Nijmegen‐Noord


Gunstige onderwijsscores In Nijmegen‐Noord zijn de startkansen voor

vervolgonderwijs (het percentage

gewichtsleerlingen) gunstig, waarbij de basisschool

in Oosterhout 1% gewichtsleerlingen kent en de

scholen in Lent gemiddeld 5% (Nijmegen: 17,5%).

Dat zien we ook terug in de gegevens over

leerlingenprestaties. In het stadsdeel liggen de

Citoscores van basisschoolleerlingen

bovengemiddeld, en zijn bovendien stijgende. Het

zijn vooral kinderen uit Oosterhout die bijdragen

aan de goede scores. Ook het percentage kinderen

dat een ‘laag schooladvies’ krijgt is relatief gering

(26%, met 11% afgenomen), dit geldt vooral voor

kinderen uit Lent.

Nijmegen‐Noord kent een heel laag aantal kinderen

dat buiten de wijk naar de basisschool gaat.

Leerlingen uit Oosterhout gaan vrijwel allemaal

naar de dichtstbijzijnde basisschool. Professionals en

bewonersorganisaties hebben aangegeven dat er

wellicht nog ruimte is voor scholen met specifieke

onderwijsmethodes (bijvoorbeeld Jenaplan of

Montessori).

IV .NIJMEGEN ‐NOORD ALS

WOONOMGEVING

Vooral laagbouw‐ en koopwoningen Stadsdeel Nijmegen‐Noord bestaat op dit moment

overwegend uit laagbouw in de koopsector. Van de

uiteindelijk te realiseren woningen zal ruim een

kwart etagebouw zijn. Het aandeel huurwoningen is

er momenteel laag, vooral in Oosterhout. Dat het

gebied in ontwikkeling is blijkt uit de (voorlopig

beperkte) groei van de woningvoorraad. In de

periode 2007‐2008 is het aantal woningen in

Oosterhout met 218 toegenomen, in Lent zijn per

saldo 227 woningen toegevoegd. De gemiddelde

WOZ‐waarde in Nijmegen‐Noord van € 287.000 is

voor Nijmeegse begrippen hoog. Het gaat hier

natuurlijk vaak om nieuwe woningen. De

gemiddelde WOZ‐waarden in Oosterhout en Lent

zijn vergelijkbaar.

Aandacht voor het woonklimaat Wijkprofessionals en bewonersorganisaties

signaleren dat de nieuwbouwwijken steeds meer

beginnen te leven en hun eigen karakter krijgen.

Nijmegen‐Noord is getypeerd als een mooi en rustig

stadsdeel in een groene omgeving. Hoewel 72% van

de bewoners tevreden is met het groen blijft dit

percentage nog iets onder het Nijmeegs gemiddelde

van 75%. Vergeleken met twee jaar geleden is het

wel een lichte vooruitgang in waardering van het

groen met 2%.

3,6

2,4

3,7

2,5

0 1 2 3 4 5 6

Nijmegen

N-No o rd

2009 2007


Voor Nijmegen‐Noord geldt dat de score voor

verloedering relatief gunstig is (de in Nijmegen

meest positieve score). Bovendien verbetert de score

zich sinds 2001 gestaag. Ook scores op het gebied

van schone openbare ruimte, vernielingen en

geluid‐ en stankoverlast zijn gunstig. Het aantal

klachten over de openbare ruimte is naar

verhouding laag. In Lent zijn er meer meldingen

dan in Oosterhout.

Nijmegen‐Noord



waarderen de speciale aanpak in de Bloemenbuurt,

gericht op het verbeteren van de openbare ruimte en

de tuinen. Dit is een buurt met huurwoningen uit de

jaren ‘60 in Lent, waar de laatste tijd nieuwe

instroom van (urgente) huurders plaatsvindt. Ook

maken zij melding van zogenaamde bouwoverlast

in het stadsdeel, dit speelt bijvoorbeeld bij grote

bouwlocaties als Groot‐Oosterhout. Ook de

ombouw van de Prins Mauritssingel naar stadsweg

en andere aanpassingen aan de infrastructuur

hebben gevolgen voor het woonklimaat.

Professionals en bewoners geven ook aan dat het

belangrijk is gebieden die vanwege dijkteruglegging

ingrijpend gaan veranderen niet mogen

verloederen. Dat kan door tot het laatst de openbare

ruimte te onderhouden.

Aandacht voor winkelverzorging en

voorzieningen voor jongeren Net als 2 jaar geleden wijzen wijkprofessionals en

bewonersorganisaties op een gemis aan (grote)

winkelvoorzieningen en andere detailhandel. Dit

blijkt ook uit de waardering die de bewoners in de

stadspeiling geven aan de winkels in Nijmegen‐

Noord: 52% van de bewoners geeft aan tevreden te

zijn over de winkels voor dagelijkse boodschappen.

Dit is een stuk lager dan de gemiddelde 88%

tevredenen in Nijmegen. Vergeleken met twee jaar

geleden is de waardering in Nijmegen‐Noord

opnieuw met 10% afgenomen. In dit nieuwe

stadsdeel zijn de afstanden tot (grote) supermarkten

dan ook gemiddeld wat groter. Woningen in

Oosterhout liggen gemiddeld ruim 450 m van deze

voorziening, in Lent is dat een kleine 800 m.

Apotheken zijn voor 65+ers redelijk goed

bereikbaar. In Oosterhout is de afstand voor deze

doelgroep gemiddeld circa 475 m, in Lent is dat

ruim 500 m. De uitbreiding van de wijken in

Oosterhout en Lent moet op den duur betere

voorzieningen met zich mee brengen.

De tevredenheid over de speelmogelijkheden voor

kinderen in de buurt is vergeleken met 2007 fors

verbeterd, met 82% tevreden is dit nu de hoogste

score in Nijmegen. Het oordeel over voorzieningen

voor jongeren is opnieuw wat gunstiger dan twee

jaar geleden, maar wel nog ondergemiddeld. In de

vorige wijkmonitor vroegen wijkprofessionals

aandacht voor een tekort aan voorzieningen voor de

groter wordende groep jongeren. Dit om aan de

vraag naar activiteiten en een eigen ruimte tegemoet

te komen. Dit signaal is opnieuw afgegeven, vooral

t.a.v. de oudere jeugd. Volgens wijkprofessionals en

bewonersorganisaties leidt een gebrek aan

ontmoetingsplekken voor jongeren in Lent en

Oosterhout tot hanggedrag, wat kan leiden tot

gevoelens van overlast en onveiligheid bij bewoners.

De suggestie is gedaan om ruimtes aan te bieden

waar de jeugd kan bouwen, bijvoorbeeld aan

carnavalswagens. Door het verdwijnen kassen

kunnen jeugd en jong‐volwassenen deze sociaal

verbindende activiteit steeds moeilijker uitvoeren.

Ondernemende inwoners Het aantal bedrijven en arbeidsplaatsen in het

redelijk monofunctionele stadsdeel lijkt in eerste blik

relatief laag. Maar, in het noordelijk deel van de

wijken Oosterhout en Ressen ontstaat een nieuwe

Nijmeegse werklocatie: De Grift. Het aantal

bedrijven is inmiddels toegenomen op dit

bedrijventerrein. Delen van het reeds bestaande

bedrijventerrein worden geherstructureerd en er

wordt hier ook nieuw gebied uitgegeven. Bovendien

wonen er in Nijmegen‐Noord heel ondernemende

mensen, op liefst 10% van de woonadressen is

bedrijvigheid ingeschreven. Zowel Oosterhout als

Lent kennen veel woon‐werkcombinaties.

Zorgen over bereikbaarheid en

verkeersoverlast In Oosterhout en Lent ervaren de bewoners relatief

gezien maar weinig verkeersproblematiek binnen de

eigen buurt. De schaalscore rond agressief of hard

rijden, aanrijdingen, parkeer‐, geluids‐ of

stankoverlast is de meest gunstige in Nijmegen en

ook duidelijk verbeterd t.o.v. eerdere jaren. Dat wil

niet zeggen dat het thema niet speelt, want door

ruim 36% (sterk bovengemiddeld) is

verkeersproblematiek genoemd als aan te pakken

probleem in de buurt.


aan dat de verkeersafhandeling in feite achterloopt

bij de ontwikkeling van de woningbouw. Men

verwacht een inhaalslag door o.m. de aanpassing

van de N325. In Nijmegen‐Noord wordt de

komende jaren behoorlijk geïnvesteerd in de

infrastructuur. Men verwacht daardoor problemen

rond de bereikbaarheid en overlast als gevolg van

werkzaamheden. Daarnaast is specifieke

verkeersproblematiek rond Oosterhout en Lent

aangegeven in de vorm van sluipverkeer langs

wijken, filedruk op de Prins Mauritssingel en

Griftdijk en onveiligheid van scholenroutes.

De verkeerssituatie zal de komende jaren punt van

aandacht blijven in Nijmegen‐Noord. Er staan nog

veel ontwikkelingen op stapel; uitbreiding van

wijken, verlegging van dijken, graven van

recreatieplas, een nieuwe stadsbrug en het vele

bouwverkeer zullen voor overlast gaan zorgen. Het

duurt nog een tijd voor de nieuwe verkeersstructuur

er volledig ligt, en tot die tijd zullen er naar

verwachting problemen blijven bestaan.

Nijmegen‐Noord


Tevredenheid over OV neemt toe In Nijmegen‐Noord is gemiddeld 67% van de

bewoners tevreden met het openbaar vervoer. Dit is

17% meer dan twee jaar geleden. Hiermee is het

verschil tussen de gemiddelde waardering van het

openbaar vervoer in Nijmegen (86%) en Nijmegen‐

Noord fors kleiner geworden. Wel is door

professionals en bewonersorganisaties aangegeven

dat vooral de busverbinding met Lent te wensen

over laat.

Gezien de afname van het aantal meldingen van

parkeeroverlast in Nijmegen‐Noord (ten opzichte

van het aantal inwoners), lijkt de parkeersituatie in

het stadsdeel verbetert. Tegelijkertijd waarschuwen

wijkprofessionals dat de toegepaste parkeernorm tot

overlast en onenigheid in de buurt kan leiden.

Specifiek daarvoor aangelegde parkeerplaatsen op

eigen terrein worden steeds minder gebruikt,

daardoor zijn er al felle discussies in sommige

buurten over foutparkeren.

417

665

469

792

0 200 400 600 800 1000 1200

Nijmegen

N-No o rd

Oo s te rho ut

Lent



NOORD

Een gunstig sociaal klimaat Bewoners geven aan dat het sociaal klimaat over het

algemeen gunstig is in Nijmegen‐Noord. Meer dan

gemiddeld voelen bewoners in Nijmegen‐Noord

zich gehecht aan de buurt en nemen ze, naar eigen

zeggen, deel aan buurtactiviteiten. Het aandeel dat

aangeeft regelmatig een wijkcentrum in de eigen of

aangrenzende buurt te bezoeken

(voorzieningenharten De Ster, de Klif) ligt er met

bijna 24% bijzonder hoog. En ook het aandeel dat

zich verantwoordelijk voor de buurt voelt is er

bijzonder hoog. De totaalscore sociale kwaliteit is

voor Nijmegen‐Noord duidelijk gunstiger dan

gemiddeld in Nijmegen. Deze geeft een beeld van

de onderlinge omgang en saamhorigheid in de wijk.

6,3

7,0

6,2

7,1

4 5 6 7 8

Nijmegen

N-No o rd

2009 2007


Wijkprofessionals en bewonersorganisaties schetsen

het volgende beeld. Er zijn stadsdeelbreed allerlei

positieve ontwikkelingen te zien. De

nieuwbouwwijken beginnen steeds meer te leven en

een eigen karakter krijgen. Door de nieuwbouw

ontstaat grotere sociale mix, waarbij het betrekken

van nieuwe mensen bij de wijken soms aandacht

nodig heeft. Het vinden van bewoners die zich actief

wil inzetten voor wijktaken is wel moeilijker

geworden.

Verenigingsleven in Lent Ondanks het feit dat in Lent steeds meer nieuwe

bewoners de weg vinden naar bestaande, ruime

aanbod aan verenigingen, verminderd in zijn

algemeenheid de deelname aan het sociaal‐cultureel

leven en de onderlinge sociale controle. Een

aandachtspunt is de instroom van nieuwe huurders

in (oud) Lent, waarvan wordt gezegd dat ze vaak

geen binding met het dorp hebben. De

nieuwkomers, waaronder vaak diverse etnische

groepen, worden niet altijd geaccepteerd in Lent. Er

zijn ook voorbeelden genoemd van inplaatsing van

overlastgevende huishoudens van elders uit de stad.

De negatieve gevolgen daarvan zijn merkbaar,

gepleit wordt voor een ruimere spreiding.

Nijmegen‐Noord


Cohesie in Oosterhout groeiende In Oosterhout is de sociale cohesie zich duidelijk aan

het ontwikkelen. Wijkprofessionals en

bewonersorganisaties zien meer betrokkenheid

bewoners bij hun wijk. Nieuwbouwbewoners

vertonen vaak een positieve instelling, dat is te zien

aan een groeiend aantal vrijwilligers voor

evenementen. Het verenigingsleven komt op gang,

er wordt gesproken over een dorpse in plaats van

stadse sfeer. De wijkraad heeft verder gestalte

gekregen waarbij oude en nieuwe bewoners zich

gezamenlijk inzetten voor de leefbaarheid. Door

wijkactiviteiten van instellingen binnen de Klif is

een groter wijkgevoel ontstaan. In Oosterhout zijn er

wat spanningen gesignaleerd tussen bewoners van

huurwoningen en de eigenaren van aangrenzende

koopwoningen .

Verhouding etnische groepen goed Het samenleven van allochtonen en autochtonen is

door bewoners in het stadsdeel en de onderliggende

wijken gemiddeld genomen gunstig gewaardeerd.

Waarbij we het overigens wel hebben over een

gebied waarin nog altijd relatief weinig

verschillende etnische groepen wonen. Hierbij

herhalen we het signaal van wijkprofessionals en

bewonersorganisaties dat het samenleven van

etnische groepen in huurwoningen in (oud) Lent

niet altijd vlekkeloos verloopt. Dit speelt in mindere

mate ook in Oosterhout.

58

75

52

79

30 40 50 60 70 80 90

Nijmegen

N-No o rd

2009 2007



Gemiddelde sportdeelname, hoge

cultuurparticipatie Het aantal wekelijkse sporters ligt in Nijmegen‐

Noord net iets boven het Nijmeegs gemiddelde. Het

aandeel bewoners dat lid van een sportclub is

aanmerkelijk gedaald, en is nu vergelijkbaar met

Nijmegen gemiddeld, net als het percentage

vrijwilligers in sport. De cultuurdeelname is

bovengemiddeld, het aantal lidmaatschappen van

bibliotheek en het aantal cursisten kunsteducatie

aan de Lindenberg zijn in Lent en vooral Oosterhout

hoog.

Jongerenoverlast te overzien, wel

aandachtspunt De score ‘schaal houding t.o.v. jongeren’ geeft aan

hoe jongeren onderling en jong en oud met elkaar

omgaan en hoeveel jongerenoverlast er is. In

Nijmegen‐Noord is de gemiddelde score op deze

schaal gunstiger dan in geheel Nijmegen, maar wel

opvallend verslechterd (vergeleken met 2 jaar

geleden). Al eerder gaven we aan dat

wijkprofessionals en bewonersorganisaties overlast

van jongeren vooral relateren aan hanggedrag. En

dat zij een tekort aan faciliteiten voor jongeren

constateren, zeker gezien de huidige en verwachte

explosieve groei van jongeren tussen 12 en 18 jaar.

De problematiek is volgens hen nog altijd te

overzien, en wordt door verschillende omwonenden

anders ervaren. Als specifieke overlastlocaties in

Lent zijn o.a. genoemd de voorzieningenharten, met

name rond de Spil, Geldershof en dorpsplein, de

omgeving Bloemenbuurt en ook de school (Talent).

In Oosterhout: winkelcentrum Groenestraat,

voorzieningenhart de Klif en supermarkt aan de

Jonagoldstraat.

Gunstig veiligheidsprofiel Met betrekking tot de veiligheidssituatie scoort

Nijmegen‐Noord gunstig. Op alle variabelen m.b.t.

dit thema zijn de scores beter dan het Nijmeegse

gemiddelde. Dat geldt zowel voor de politiecijfers

(aangiften wegens agressie en woninginbraak) als in

de beleving van bewoners. Zo ervaren de bewoners

(veel) minder overlast van jongeren dan gemiddeld

in Nijmegen en is het onveiligheidgevoel in de

woonbuurt erg laag (en bovendien gedaald). Van de

bewoners in Nijmegen‐Noord voelt 9% zich wel

eens onveilig in de eigen buurt. In Nijmegen is dat

21%. Bedreigingen in de buurt, lastigvallen,

geweldsdelicten, drugsoverlast en tasjesroof komen

volgens bewoners nauwelijks voor. Wel is het aantal

aangiften van inbraak vooral in Lent gestegen (in

relatie tot het aantal woningen).

21

9

22

11

0 10 20 30 40

Nijmegen

N-No o rd

2009 2007


in de buurt

Nijmegen‐Noord



NOORD

Nog altijd hoge waarderingen voor de buurt

als geheel Het aantal inwoners dat de eigen buurt vooruit zag

gaan lag altijd hoog in Nijmegen‐Noord, maar is nu

wat gedaald (17% zag verbetering, 2007: 32%).

Wellicht is dit het effect van het destijds

gereedkomen van nieuwe woonwijken. De laatste 2

jaar zijn er wat minder ontwikkelingen in de eigen

woonomgeving zijn te zien. Achteruitgang wordt

door steeds minder mensen gesignaleerd (10%, 2007:

15%), terwijl de waardering van de woonomgeving

relatief hoog blijft (rapportcijfer: 7,7).

21

17

23

32

0 10 20 30 40 50 60

Nijmegen

N-No o rd

2009 2007

illustratie 8 percentage bewoners dat vindt dat de buurt het



wijkprofessionals en betrokken bewoners vooral een

over de hele linie stabiel beeld, maar er is ook zowel

punten van vooruitgang als achteruitgang

aangegeven. Er zijn geen echte aandachtsgroepen

genoemd, wel is aandacht gevraagd voor de

verwachte explosieve groei van het aantal jongeren

in Nijmegen‐Noord en een gebrek aan

ontmoetingsplekken voor hen. Aandachtsgebieden

zijn de Bloemenbuurt, en ook andere concentraties

van huurwoningen in (oud) Lent. Het aanbod aan

winkelvoorzieningen blijft (nog) achter in Nijmegen‐

Noord. Hoewel er nauwelijks sprake lijkt van

verkeersproblemen in de woongebieden blijft de

verkeersafhandeling rond Oosterhout en Lent om

aandacht vragen.

7,5

7,7

7,3

7,7

6 6,5 7 7,5 8

Nijmegen

N-No o rd

2009 2007


Nijmegen‐Noord


VII .NIJMEGEN ‐NOORD IN CI J FERS

bevolking

stad stadsd.

Nijmegen N‐Noord Oosterhout Ressen Lent

aantal inwoners 161884 11184 4810 90 6284

ontw. 2004 ‐ 2009 4411 4787 2361 11 2415

% 0‐14 jr 15 26 33 29 21

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1 2 4 7 1

% >64 jr 13 6 2 7 10

ontw. 2004 ‐ 2009 0 ‐3 0 ‐4 ‐4

% 1‐ouder gezinnen 7 6 7 3 6

ontw. 2004 ‐ 2009 0 2 4 ‐4 1

% niet westerse allochtonen 12 7 9 1 7

ontw. 2004 ‐ 2009 0 3 2 1 4

% niet westerse jonge allochtonen 21 10 10 0 9

ontw. 2004 ‐ 2009 0 3 1 0 4

inkomen en werk

stad stadsd.


% lage inkomens 44 x 25 x 36

ontw. 2005 ‐ 2007 1 x ‐5 x ‐6

% WWB 4,1 1,2 1,1 1,7 1,2

ontw. 2004 ‐ 2009 ‐1,3 0,0 0,3 1,7 ‐0,3

% gesubsidieerde arbeid 0,9 0,3 0,3 0,0 0,3

ontw. 2007 ‐ 2008 ‐0,1 0,0 0,0 0,0 0,0

% hoogste welstandsklasse (W1) 17 26 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 0 x x x

% laagste welstandsklasse (W5) 6 3 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 2 x x x

gezondheid en zorg

stad stadsd.


% cliënten maatschappelijk werk 1,1 1,1 1,1 1,1 1,2

ontw. 2007 ‐ 2008 0,0 0,6 1,0 1,1 0,3

% cliënten GGZ 3,4 1,7 1,8 3,2 1,7

ontw. 2004 ‐ 2008 0,4 0,4 0,2 3,2 0,5

% voelt zich gezond 80 86 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x x

% contact huisarts 45 45 x x x

ontw. 2005 ‐ 2009 1 1 x x x

% contact specialist 30 20 x x x

ontw. 2005 ‐ 2009 3 ‐6 x x x

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Noord


onderwijs

stad stadsd.


% lage startkansen 08/09 18 3 1 x 5

gemiddelde citoscore 534,9 538,0 536,6 0,0 539,5

ontw. 03/06 ‐ 06/09 0,1 2,5 4,6 0,0 2,2

% advies <vmbo‐t/havo 38 26 34 0 23

ontw. 03/06 ‐ 06/09 ‐5 ‐11 ‐14 0 ‐5

% leerlingen havo/vwo 3e lrjr 50 55 47 67 60

ontw. 04/06 ‐ 07/09 2 ‐4 10 67 ‐8

% voorbijlopers 30 10 4 x 18

ontw. 06/07 ‐ 08/09 0 1 1 x 0

openbare ruimte

stad stadsd.


% tevredenen groen 75 72 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 2 x x x

% klachten in verhouding tot woningen 18 16 15 23 17

ontw. 2006 ‐ 2008 2 ‐5 ‐7 2 ‐4

schaal verloedering 3,6 2,4 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 ‐0,1 x x x

% buurt schoon 80 94 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 4 4 x x x

% veel vernield 13 5 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 2 x x x

voorzieningen

stad stadsd.


% tevredenen winkels 88 52 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐9 x x x

schaal voorzieningen jongeren 3,8 3,6 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,2 x x x

% tevred. speelmogelijkheden kind. 70 82 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 8 18 x x x

gem. afstand supermarkt 2009 (m) 417 665 469 1685 792

gem. afstand apotheek 2009 (m) 457 518 472 1999 513

woningmarkt

stad stadsd.


ontw. aantal woningen 2006 ‐ 2008 944 447 218 2 227

% laagbouwwoningen 2009 58 94 98 90 91

% huurwoningen 2009 55 30 23 13 36

gemiddelde WOZ‐waarde 2009 222600 287300 285500 420700 287000

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Noord


bedrijvigheid

stad stadsd.


% bedrijfsvestigingen op woningen 12,8 14,6 15,7 48,4 13,2

ontw. 2004 ‐ 2008 1,4 ‐0,7 0,3 13,9 ‐1,6

% arbeidsplaatsen op bevolking 61,7 21,0 23,0 31,9 19,4

ontw. 2004 ‐ 2008 2,5 ‐10,7 ‐9,3 ‐12,4 ‐11,7

% combinatie woon/werk 1 adres 7,1 10,2 9,9 21,9 10,2

milieu

stad stadsd.


% geluidsoverlast meerdere bronnen 46 34 x x x

% stankoverlast meerdere bronnen 22 18 x x x

huishoudelijk verbruik gas (m3) 1625 2763 3612 3446 2705

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 ‐45 ‐597 ‐130 ‐10 ‐633

huish. verbruik electriciteit (Kwh) 3123 3773 3645 8603 3815

ontw. 2008/2009 ‐ 2007/2008 49 38 ‐32 2990 51

verkeer

stad stadsd.


% meldingen parkeeroverlast 1,0 0,5 0,3 0,0 0,7

ontw. 2006 ‐ 2008 ‐0,1 ‐0,7 ‐0,5 ‐11,1 ‐0,6

schaal ervaren verkeersproblemen 2,6 1,9 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 ‐0,5 x x x

% tevredenen OV 86 67 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 4 17 x x x

sociale contacten

stad stadsd.


% voldoende contacten 85 86 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x x

% goed voor zichzelf zorgt 95 97 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐1 x x x

% in vrijwilligerswerk 30 29 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 3 ‐1 x x x

sociale omgeving

stad stadsd.


% regelmatig bezoek wijkcentrum 9 24 x x x

% verantwoordelijk voor buurt 85 94 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 2 1 x x x

% deelname buurtactiviteiten 31 56 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 2 7 x x x

% gehecht buurt 67 70 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 2 3 x x x

schaal sociale kwaliteit 6,3 7,0 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,1 ‐0,1 x x x

schaal houding jongeren 6,6 7,1 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,0 ‐0,6 x x x

wijken

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Noord



stad stadsd.


% regelmatig contact andere etniciteit 55 56 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 4 6 x x x

% positieve kanten andere etniciteiten 45 38 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 1 ‐8 x x x

% negatieve kanten andere etniciteiten 29 9 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐3 ‐11 x x x

% verhouding allocht/autocht. goed 58 75 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 6 ‐4 x x x

cultuur

stad stadsd.


% abonnementen bibliotheek 27,5 29,9 31,0 10,0 29,4

% bezoek culturele voorstelling ʹ07 61 68 x x x

% bezoek musea ʹ07 54,0 51,0 x x x

ontw. 2005 ‐ 2007 ‐7 ‐10 x x x

% bezoek bioscoop ʹ07 71,0 74,0 x x x

ontw. 2005 ‐ 2007 4 5 x x x

% cursisten kunsteducatie 2,5 3,6 4,1 x 3,3

ontw. 2002 ‐ 2008 0,0 x 2,3 x 1,1

sport

stad stadsd.


% wekelijkse sporters 58 61 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 3 5 x x x

% lid sportclub 23 24 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐10 x x x

% in vrijwilligerswerk (sport) 6 6 x x x

veiligheid

stad stadsd.


% aangiften agressie 0,9 0,3 x 0,0 0,3

ontw. 2004 ‐ 2008 0,0 0,2 x 0,0 0,2

schaal dreiging 0,9 0,2 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,1 0,0 x x x

% aangiften woninginbraak 1,3 1,1 x 0,0 1,4

ontw. 2004 ‐ 2008 ‐0,1 0,5 x 0,0 0,6

schaal vermogensdelicten 3,7 1,8 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐0,3 ‐0,1 x x x

% onveilig gevoel algemeen 28 22 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐3 x x x

% onveilig gevoel buurt 21 9 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 ‐2 x x x

% vaak overlast jongeren 9 5 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐1 3 x x x

wijken

wijken

wijken

wijken

Nijmegen‐Noord


algemene oordelen

stad stadsd.


% buurt vooruitgegaan 21 17 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐2 ‐15 x x x

% buurt achteruitgegaan 12 10 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 ‐4 ‐5 x x x

schaal evaluatie buurt 7,6 7,9 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,1 x x x

rapportcijfer woonomgeving 7,5 7,7 x x x

ontw. 2007 ‐ 2009 0,2 0,0 x x x

wijken

TOELICHTING TABELLEN HOOFDSTUKKEN DEEL WIJK

Titel

Bij iedere tabel wordt in de titel aangegeven om welk thema het gaat.

Kolommen

In de eerste kolom bevinden zich de namen van de indicatoren binnen dit thema.

De tweede kolom betreft de waarden voor Nijmegen als geheel.

De derde kolom laat de waarden zien voor het betreffende stadsdeel als geheel, bijvoorbeeld Lindenholt.

De vierde en volgende kolommen laten de waarden van de indicatoren zien voor de verschillende wijken

binnen het stadsdeel.

In drie van de negen stadsdelen zijn een of meer buurten (binnen wijken) specifiek onderzocht, onder andere

door verdichte enquêtering in de Stadspeiling 2009 maar ook in de statistische analyse. Voor de betreffende

stadsdelen bevat(ten) de laatste kolom(men) de cijfers voor deze buurten.

Rijen

Voor de meeste variabelen worden twee waarden gegeven: het recentst beschikbare (statistische) cijfer en

meteen daaronder een (dynamisch) cijfer voor de ontwikkeling over de laatste jaren.

Steeds zijn de jaren waar het om gaat aangegeven. Zo laat de tweede variabele in de eerste tabel ‘ontw. 2004‐

2009 van % 0‐14 jr zien hoe het percentage 0 tot 14 jarigen zich vanaf 2004 tot 2009 heeft ontwikkeld.

Cellen

Bij de ontwikkelingscijfers wordt een toename weergegeven met een ‘+’ en een afname met een ‘–‘.

Een ‘x’ wil zeggen dat er op het betreffende gebiedsniveau geen cijfers beschikbaar zijn voor die variabele.

Omschrijving indicatoren

Voor de beschrijving van de indicatoren volgt hieronder een tabel. In de eerste kolom staat de naam zoals ook in

de tabellen in de verschillende hoofdstukken wordt gehanteerd. De tweede kolom betreft de omschrijving en

eventueel ook de bron van de indicatoren.

Bevolking

aantal inwoners Bevolkingsomvang per 1‐1‐2009.

% 0‐14 jr Het percentage mensen van 0 tot 14 jaar.

% >64 jr Het percentage mensen ouder dan 64 jaar.

% 1‐ouder

gezinnen

Het percentage huishoudens bestaande uit één ouder + kind(eren).

% niet westerse

allochtonen

Het percentage mensen dat tot de niet westerse allochtonen wordt gerekend volgens de

definities van het CBS.

% niet westerse

jonge all.

Het percentage jongeren tot en met 18 jaar dat tot de niet westerse allochtonen worden

gerekend.

Inkomen en werk

% lage inkomens Bij het inkomen per persoon gaat het om het gemiddeld besteedbaar inkomen van personen

die gedurende het gehele jaar inkomen hebben gehad. Studenten met uitsluitend studiebeurs

worden niet tot deze groep gerekend. De categorie zelfstandigen behoort wel tot deze groep.

Het CBS heeft de inkomens van personen met 52 weken inkomen in klassen verdeeld naar

hoogte van het besteedbaar inkomen. De klassegrenzen zijn zo gekozen dat elke klasse

landelijk 20% van de personen met 52 weken inkomen bevat. Tot de lage inkomens worden

gerekend de inkomens in de laagste en de tweede twintigprocentsgroep.

% WWB Het aantal uitkeringsgerechtigden in de Wet Werk en Bijstand als percentage van het aantal

15 t/m 64 jarigen.

% gesubsidieerde

arbeid

Het totaal aantal mensen dat gebruik maakt van de volgende additionele arbeidsregelingen:

de in‐ en doorstroombanen (ID) of de wet inschakeling werkzoekenden (WIW)+ de latere

gesubsidieerde arbeidsregelingen (werkervaringsbanen, brugbanen, groeibanen,

participatiebanen); het totaal als percentage van het aantal 15 t/m 64 jarigen.

Sociaal

economische

status

Verdeling in welstandsklassen, op basis van enquêtegegevens rond inkomen, opleiding en

eigen woningbezit. Er zijn vijf welstandsklassen onderscheiden, van hoog naar laag.

Gezondheid en zorg

% cliënten

maatsch. werk

Het aantal cliënten dat gebruik maakt van het maatschappelijk werk van het NIM, de

Nijmeegse Instelling voor Maatschappelijk werk, als percentage van het aantal inwoners.

Het totaal aantal cliënten betreft zowel de nieuwe aanmeldingen als de ‘doorstromers’ uit het

voorgaande jaar.

% cliënten GGZ Het aantal cliënten dat gebruik maak van de Geestelijke Gezondheidszorg Nijmegen, als

percentage van het aantal inwoners.

Met cliënten worden hoofdcliënten en subcliënten (gezinsleden e.d.) bedoeld.

% voelt zich

gezond

Het percentage mensen dat aangeeft een zeer goede of goede gezondheid te hebben.

(Stadspeiling).

% contact huisarts Het percentage mensen dat aangeeft de afgelopen drie maanden contact te hebben gehad

met de huisarts over gezondheidsklachten van zichzelf (Stadspeiling).

% contact

specialist

Het percentage mensen dat aangeeft de afgelopen twaalf maanden opgenomen te zijn

geweest in het ziekenhuis en/of behandeld door een specialist (Stadspeiling).

Onderwijs

% lage startkansen Het percentage gewichtsleerlingen in groep 8 van het basisonderwijs over de schooljaar

08/09. Op basis van het opleidingsniveau van de ouders wordt bij hen lage startkansen in het

onderwijs verondersteld. Het betreft leerlingen die in de betreffende wijk naar school gaan.

gemiddelde

citoscore

De gemiddelde citoscore behaalt in de schooljaren 06/07, 07/08 en 08/09. De cito‐

eindtoetsscore geeft het prestatieniveau van de leerling weer op basisvaardigheden (taal,

rekenen/wiskunde en informatieverwerking), uitgedrukt in een schaalscore liggend tussen

de 500 en 550. Het betreft leerlingen die in de betreffende wijk wonen.

% adv. <vmbo‐

t/havo

Het percentage basisschoolleerlingen uit groep 8 dat een schooladvies kreeg lager dan

vmbo‐t /havo.Het betreft het gemiddelde uit de schooljaren 06/07, 07/08 en 08/09, en

leerlingen die de betreffende wijk wonen.

% ll havo‐vwo

3ejr

Het gemiddelde percentage leerlingen in het 3e leerjaar van het voortgezet onderwijs in de

schooljaren 06/07, 07/08 en 08/09 dat havo of vwo volgt. Het betreft Nijmeegse leerlingen.

% voorbijlopers Het percentage basisschoolleerlingen in schooljaar 08/09 dat naar een verderweg gelegen

school gaat. Een leerling geldt als voorbijlopen als de bezochte school minstens 300 m verder

van huis ligt dan de dichtstbijzijnde school.

Kwaliteit openbare ruimte

% tevredenen

groen

Het percentage mensen dat heeft aangegeven tevreden of zeer tevreden te zijn over de

groenvoorzieningen in de eigen buurt (Stadspeiling).

% klachten in

verh. tot won.

Het totaal aantal klachten vanuit een stadsdeel of wijk geregistreerd door de Bel &

Herstellijn in verhouding tot het aantal woningen in dat stadsdeel of die wijk. De klachten

kunnen betrekking hebben op huisvuil, onderhoud straat, onderhoud groen/speeltuin/bos,

meldingen wrakken/illegale stort of overige meldingen.

schaal

verloedering

Schaalscore, opgemaakt uit vier vragen uit de Stadspeiling over het voorkomen in de buurt

van bekladding van muren en/of gebouwen, vernieling van telefooncellen en bushokjes,

rommel op straat en hondenpoep. Hoe hoger de score hoe ongunstiger.

% buurt schoon Het percentage mensen dat heeft aangegeven de eigen buurt schoon of heel schoon te

vinden (Stadspeiling).

% veel vernield Het percentage mensen dat heeft aangegeven dat er veel of zeer veel vernielingen zijn in de

eigen buurt (Stadspeiling).

Voorzieningen

% tevredenen

winkels


winkels voor de dagelijkse boodschappen in de eigen buurt (Stadspeiling).

schaal voorz.

jongeren

Schaalscore opgemaakt uit drie vragen uit de Stadspeiling met betrekking tot de beoordeling

van ontmoetingsplaatsen in de buurt waar jongeren elkaar in hun vrije tijd kunnen

ontmoeten en van activiteiten en voorzieningen voor jongeren in de buurt. Hoe hoger de

score hoe gunstiger.

% tevred.

speelmog. kind.


speelmogelijkheden voor kinderen in de eigen buurt (Stadspeiling).

gem. afstand

supermarkt

De gemiddelde afstand van woonadressen tot de dichtstbijzijnde supermarkt, die onderdeel

is van een keten, of tot een andere supermarkt die groter of gelijk is aan 250 m².

gem. afstand

apotheek

De gemiddelde afstand van woonadressen tot de dichtstbijzijnde apotheek.

Woningmarkt

ontw. aantal

woningen

De ontwikkeling van het aantal woningen. Het gaat hier om de mutaties van alle

zelfstandige woningen volgens de definities van het CBS.

% laagbouw‐

woningen

Het percentage woningen dat tot de categorie laagbouwwoningen kan worden gerekend.

Laagbouwwoningen hebben betrekking op bungalows, vrijstaande‐, tussen‐, hoek‐ en 2‐

onder‐1‐kap‐woningen.

% huurwoningen Het percentage woningen dat tot de categorie huurwoningen kan worden gerekend. Hierbij

zijn laagbouw‐huur en etage‐huur bij elkaar opgeteld.

gem.WOZ‐waarde De gemiddelde WOZ‐waarde van zelfstandige woningen in 2009.

Bedrijvigheid

aantal bedrijfsvest

op won.

Het aantal vestigingen van bedrijven en instellingen als percentage van het aantal woningen.

% arbeidspl. op

bevolk.

Het aantal arbeidsplaatsen als percentage van de bevolking van 15 tot en met 64 jaar.

% combinatie

woon/werk 1

adres

Het percentage woonadressen waar bedrijfsactiviteiten zijn gevestigd.

Milieu

% geluidsoverlast

meerdere bronnen

Het percentage bewoners dat vaak of wel eens hinder heeft van geluid in de buurt (meerdere

bronnen). (Stadspeiling)

% stankoverlast

meerdere bronnen

Het percentage bewoners dat vaak of wel eens hinder heeft van stank of vieze lucht in de

buurt (meerdere bronnen). (Stadspeiling )

huishoudelijk

verbruik gas

Het standaard jaarverbruik per woonadres in m3.

huishoudelijk

verbruik

electriciteit

Het standaard jaarverbruik per woonadres in Kwh.

Verkeer

% meld.

parkeeroverlast

Het aantal meldingen parkeeroverlast de Politie als percentage van de woningvoorraad.

schaal ervar.

verkeersprobl.

Schaalscore opgemaakt uit zes vragen uit de Stadspeiling met betrekking tot de beleving van

verkeersoverlast in de eigen buurt. Het betreft de volgende aspecten: agressief rijgedrag, (te)

hard rijden, aanrijdingen, stankoverlast, geluidsoverlast en parkeeroverlast. Hoe hoger de

score hoe ongunstiger

% tevredenen

openb. verv.

Het percentage mensen dat heeft aangegeven tevreden of zeer tevreden te zijn over het

openbaar vervoer in de eigen buurt (Stadspeiling).

Sociale contacten

% voldoende

contacten

Het percentage mensen dat heeft aangegeven voldoende contacten te hebben met andere

mensen, dat wil zeggen buiten werk, school of eigen huishouden (Stadspeiling).

% goed voor

zichzelf zorgt

Het percentage mensen dat heeft aangegeven goed voor zichzelf te kunnen zorgen

(Stadspeiling).

% in

vrijwilligerswerk

Het aantal mensen dat heeft aangegeven op de één of andere manier actief te zijn als

vrijwilliger (Stadspeiling).

Sociale omgeving

% regelmatig

bezoek

wijkcentrum

Het aantal mensen dat heeft aangegeven regelmatig een wijkcentrum in eigen

woonomgeving te bezoek en

% verantw. voor

buurt

Het aantal mensen dat heeft aangegeven zich medeverantwoordelijk te voelen voor de

leefbaarheid in de eigen buurt (Stadspeiling).

% deelname

buurtactiviteiten

Het percentage mensen dat heeft aangegeven de afgelopen twee jaar wel eens mee te hebben

gedaan aan activiteiten in de eigen buurt (Stadspeiling).

% gehecht buurt Het percentage mensen dat heeft aangegeven gehecht of zeer gehecht te zijn aan de eigen

buurt (Stadspeiling).

schaal sociale

kwaliteit

Schaalscore opgemaakt uit vier vragen uit de Stadspeiling met betrekking tot de sociale

kwaliteit van de eigen buurt. Het betreft de volgende aspecten: kennen de mensen in de

buurt elkaar, de wijze waarop mensen in de buurt met elkaar omgaan, de saamhorigheid in

de buurt en de mate waarin mensen zich thuis voelen bij anderen in de buurt. Hoe hoger de

score hoe gunstiger.

schaal houding

jongeren

Schaalscore opgemaakt uit vier vragen uit de Stadspeiling met betrekking tot de houding ten

opzichte van jongeren in de eigen buurt. Het betreft de volgende aspecten: de wijze waarop

jongeren in de buurt met elkaar omgaan, de wijze waarop oud en jong in de buurt met elkaar

omgaan en de overlast van (groepen) jongeren. Hoe hoger de score hoe gunstiger.

Integratie en samenleven

% regelmatig

contact andere

etniciteit

Het percentage mensen dat heeft aangegeven geregeld of vaak contact te hebben met mensen

die van oorsprong uit een ander land komen, of die een andere cultuur hebben dan de

respondent zelf (Stadspeiling).

% positieve

kanten andere

etniciteiten

Het percentage van de mensen die in een buurt zeggen te wonen met enigszins of veel

allochtone mensen en positieve kanten noemen van de aanwezigheid van deze groepen in

hun buurt (Stadspeiling).

% negatieve

kanten andere

etniciteiten


allochtone mensen en negatieve kanten noemen van de aanwezigheid van deze groepen in

hun buurt (Stadspeiling).

% verhouding

allocht/autocht.

goed


allochtone mensen, dat zegt dat het samenleven in de buurt tussen de allochtone en

autochtone inwoners goed of heel goed gaat (Stadspeiling)

Cultuur

% abonnem.

bibliotheek

Het aantal mensen dat abonnee is bij de Nijmeegse bibliotheek als percentage van de

bevolking. (Openbare Bibliotheek Nijmegen)

% bezoek

culturele

voorstelling ‘07

Het percentage mensen dat heeft aangegeven minstens één maal per jaar een culturele

voorstelling (excl. film) te bezoeken. (Stadspeiling 2007)

% bezoek musea

‘07

Het percentage mensen dat heeft aangegeven minstens één maal per jaar een museum te

bezoeken. (Stadspeiling 2007)

% bezoek

bioscoop ‘07

Het percentage mensen dat heeft aangegeven minstens één maal per jaar een bioscoop

bezoekt (Stadspeiling 2007)

% cursisten

kunsteducatie

Het aantal dat deelneemt aan cursussen kunsteducatie van de Lindenberg als percentage van

de bevolking.

Sport

% wekelijkse

sporters

Het percentage mensen dat heeft aangegeven een of enkele malen per week te sporten

(Stadspeiling).

% lid sportclub Het percentage mensen dat heeft aangegeven lid te zijn van een sportclub (Stadspeiling).

% in

vrijwilligerswerk

(sport)

Het aantal mensen dat heeft aangegeven op de één of andere manier actief te zijn als

vrijwilliger in de sportwereld (Stadspeiling).

Veiligheid

% aangiften

agressie

Het aantal aangiften bij de Politie van agressie als percentage van de bevolking.

schaal dreiging Schaalscore opgemaakt uit vijf vragen uit de Stadspeiling met betrekking tot dreiging in de

eigen buurt. Het betreft de volgende aspecten: het voorkomen in de buurt van bedreigingen,

lastvallen, geweldsdelicten, drugsoverlast en tasjesroof. Hoe hoger de score hoe ongunstiger.

% aangiften

woninginbraak

Het aantal aangiften bij de Politie van woninginbraak als percentage van de

woningvoorraad. Aangiftes betreffen die incidenten waarbij een procesverbaal is opgemaakt.

schaal vermog.

delicten

Schaalscore opgemaakt uit vier vragen uit de Stadspeiling met betrekking tot

vermogensdelicten in de eigen buurt. Het betreft de volgende aspecten: het voorkomen in de

buurt van fietsendiefstal, diefstal uit auto’s, beschadiging of vernieling aan auto’s, diefstal

vanaf auto’s en inbraak in woningen. Hoe hoger de score hoe ongunstiger.

% onveilig gevoel

algem.

Het percentage mensen dat heeft aangegeven zich in het algemeen wel eens onveilig te

voelen (Stadspeiling).

% onveilig gevoel

buurt

Het percentage mensen dat heeft aangegeven zich wel eens onveilig te voelen in de eigen

buurt (Stadspeiling).

% vaak overlast

jongeren

Het percentage mensen dat dat de indruk heeft dat in de eigen buurt vaak overlast van

groepen jongeren voorkomt (Stadspeiling).

Algemene oordelen

% buurt

vooruitgegaan

Het percentage mensen dat in heeft aangegeven dat de buurt waarin men woont het

afgelopen jaar vooruit is gegaan (Stadspeiling)

% buurt

achteruitgegaan

Het percentage mensen dat heeft aangegeven dat de buurt waarin men woont het afgelopen

jaar achteruit is gegaan (Stadspeiling).

schaal evaluatie

buurt

Schaalscore opgemaakt uit vijf vragen uit de Stadspeiling met betrekking tot het

totaaloordeel over de eigen buurt. Het betreft de volgende aspecten: het plezier waarmee

men in de buurt woont, de eventuele (dringende) wens om uit de buurt te verhuizen en de

gehechtheid aan de buurt. Hoe hoger de score hoe gunstiger.

rapportcijfer

woonomgeving

Het gemiddelde rapportcijfer dat mensen hebben gegeven aan hun woonomgeving

(Stadspeiling).

Stads- en Wijkmonitor 2009 deelrapportage N-Centrum€¦ · herinrichting Plein ’44. Benedenstad...

Documents

Transcript of Stads- en Wijkmonitor 2009 deelrapportage N-Centrum€¦ · herinrichting Plein ’44. Benedenstad...