Staat van Utrecht (pocket)

Utrecht op weg Staat van Utrecht 2010

Utrecht op weg

Inhoud

Voorwoord

De duurzame provincie in kaart

Resultaat People, Sociaal-cultureel kapitaal

Sociale samenhang en identiteit

Participatie en ontwikkeling

Cultuur

Gezondheid

Veiligheid

Woonomgeving

Onderwijs

Resultaat Planet, Ecologisch kapitaal

Bodem en grondwater

Lucht

Oppervlaktewater

Natuur en landschap

Grondstoffen

Energie en klimaat

Resultaat Profit, Economisch kapitaal

Arbeid

Investering en rendement

Ruimtelijke vestigingsvoorwaarden

Economisch profiel

Infrastructuur en bereikbaarheid

En nu? Op weg naar 2040

4

6

12

15

17

18

18

21

21

22

24

27

27

27

28

30

30

32

35

36

36

39

39

40

De Staat van Utrecht is een dwarsdoorsnede van onze provincie. Een foto

waarop zichtbaar is wat de staat van onze ecologie, onze economie en het

welzijn van onze inwoners is.

Door het gebruik van gouden, groene, gele en rode kaarten is direct duidelijk

waarin wij met elkaar sterk zijn en wat onze gezamenlijke aandacht nodig

heeft.

In 2008 volgde de eerste Staat van Utrecht. Nu twee jaar later is er veel

gebeurd. Onze natuur staat blijvend onder druk. En de gevolgen van de

financiële crisis zijn ook hier voelbaar. Het vertrouwen in de economie is

gedaald en de investeringen zijn afgenomen. Ondanks of wellicht dankzij de

crisis hebben onze bedrijven en inwoners veerkracht getoond. Sociaal geeft

de Staat van Utrecht hetzelfde beeld als in 2008. Investeren in meedoen

blijft essentieel.

De Staat van Utrecht 2010 laat zien dat ondanks de crisis, wij met elkaar

als geen andere regio in Nederland laten zien dat prettig wonen, werken en

recreëren heel goed samen gaan. Sterker nog, ze kunnen niet zonder elkaar.

Voor ons college is de Staat van Utrecht een ijkpunt voor hoe we er voor staan.

Bij onze plannen is de balans tussen natuur, economie en mens ons leidraad.

Wij hopen dat de Staat van Utrecht ook voor u en uw organisatie de koers

uitzet naar een duurzame en aantrekkelijke toekomst.

Wouter de Jong,

Gedeputeerde wonen, milieu, duurzaamheid en strategie

5

Wouter de Jong

Voorwoord

De drie pijlers van de Staat van Utrecht zijn:People: het sociale en culturele welzijn van de mensen in

de Utrechtse samenleving;

Planet: de natuur en het milieu in de provincie;

Profit: de economie in de provincie.


Prachtige natuur en afwisselende landschappen, waarin grote en kleine dorpen afgewisseld worden door vriendelijke steden: de provincie Utrecht heeft het. Vandaar ook dat veel mensen zich ertoe aangetrokken voelen en hier graag willen wonen, werken, leven en ondernemen.

Om te zorgen dat onze provincie ook in 2040 en daarna een aantrekkelijke

regio blijft, moeten we de vinger aan de pols houden. Vandaar dat in

2008 is gestart met de ‘Staat van Utrecht’, een monitor die de kwaliteit en

duurzaamheid van de provincie in kaart brengt. De provincie Utrecht heeft

samen met Telos hiervoor een methode ontwikkeld. Elke twee jaar vindt een

meting plaats, zodat we kunnen zien of we de goede kant opgaan en waar

acties nodig zijn. De ‘Staat van Utrecht 2010’ is nu gereed.

Om een duurzame en aantrekkelijke provincie te zijn en blijven, dienen deze

drie pijlers elk sterk te zijn maar vooral ook met elkaar in balans. De Staat van

Utrecht laat zien hoe het met elk van de pijlers is gesteld, en of er sprake is van

evenwicht tussen deze pijlers.

Rode en gouden kaarten

In het rapport van de ‘Staat van Utrecht’ wordt gewerkt met rode, oranje,

groene en gouden kaarten. Bedoeling hiervan is in een oogopslag te kunnen

zien wat er goed gaat en waar nog werk aan de winkel is. Goud betekent dat

een optimaal resultaat is bereikt. Een rode score betekent dat er sprake is van

een situatie die zorgwekkend is en waar een directe ingreep gewenst is.

Staat van Utrecht 2010

De duurzame provincie in kaart

7

DE STAAT VAN UTRECHT 2010

Nog voor de wind

De provincie staat er vergeleken met 2008 nog steeds goed voor. Het is een

regio waar het opleidingsniveau hoog is, waar veel voorzieningen zijn, met

afwisselende landschappen en een goed bewaarde historie. Geen wonder dat

Utrecht nog steeds een zeer beminde regio is met grote aantrekkingskracht.

Zowel voor mensen daarbinnen als daarbuiten.

Met de sociaal-culturele pijler ‘People’ en op economisch vlak (Profit) gaat

het best aardig. Kijken we naar de pijler ‘Planet’, dan zien we dat hier nog een

hoop te doen is om ook de groene kwaliteiten (natuur en milieu) van onze

provincie voor de toekomst te behouden.

Kijken we naar de balans tussen de sociaal-culturele aspecten (People), natuur

en milieu (Planet) en economie (Profit), dan zien we dat hier een redelijk

evenwicht aanwezig is. Dat betekent niet dat er nergens werk aan de winkel is.

Profit

47%

47 % (2008)

People

48%

49 % (2008)

Planet

45%

46 % (2008)

8


Herman Sietsma (Provincie secretaris)

“Ik ben blij met de nieuwe Staat van

Utrecht; een overzicht van hoe het in

werkelijkheid gaat is misschien nog wel

belangrijker dan mooie beleidsnota’s.

Uit het resultaat blijkt dat Utrecht in

veel opzichten vooroploopt, en daar

kunnen we als provinciale samenleving

trots op zijn. Als de vasthoudendheid

om de rode kaarten kwijt te raken maar

niet uit beeld verdwijnt!”

DE STEM VAN UTRECHT

De provincie volgens haar inwoners

In de provincie Utrecht wonen ruim 1,2 miljoen mensen (peildatum 1 jan

2010). Wat vinden zij eigenlijk van de samenleving in de provincie op dit

moment? En hoe zou de Utrechtse samenleving er over dik 30 jaar uit moeten

zien? Deze vragen zijn gesteld aan meer dan duizend inwoners van gemeenten

en steden in de provincie Utrecht. Hun uitspraken staan model voor al

diegenen die binnen de provincie Utrecht wonen. Ook in 2008 werden deze

vragen voorgelegd; de resultaten van 2010 laten zien dat de inwoners van nu in

grote lijnen nog steeds hetzelfde denken en wensen.

Wens voor de Utrechtse samenleving: meer samen, minder brutaal

Een beetje brutaal, iets meer gericht op het individu dan op het ‘samen’, ook

wel wat informeel van karakter en iets meer zelfstandig dan afhankelijk. Dat

zijn de kenmerken die de inwoners aan de Utrechtse samenleving van nu

geven. Kijken we naar de toekomst, dan willen de inwoners toch iets anders,

iets meer. Meer bescheidenheid, meer solidariteit met gelijkheid hoog in het

vaandel. Een provincie die zelfstandig en ondernemend is, waar kwaliteit van

het leven centraal staat.

Top 3 voor de toekomst

Met grote meerderheid kozen de inwoners de volgende top 3, als belangrijkste

aandachtspunten voor de toekomst van de provincie:

1. Goede betaalbare gezondheidszorg voor iedereen (54%)

2. Meer veiligheid thuis en op straat (52%)

3. Voldoende ruimte voor wonen, werken en recreatie (42%)

Minder belangrijke aspecten voor de toekomst blijken in de ogen van

inwoners: de vermindering van CO2, het verminderen van verloedering en

voorkomen van gettovorming en zorgen dat alle mensen meetellen.

Wens voor de politiek: richten op lange termijn

Inwoners van de provincie zien voor de toekomst graag dat er meer politieke

keuzes worden gemaakt voor de belangen op langere termijn. Nu zijn dat

volgens hen vaker keuzes voor de korte termijn. Ook zal de politiek zich meer

moeten gaan richten op het sociale belang, en iets minder op het economisch

belang.

10

De Stem van Utrecht is een tweejaarlijks onderzoek dat aan inwoners van de provincie Utrecht (ouder dan 17 jaar) wordt voorgelegd. In 2008 is het eerste onderzoek uitgevoerd. In 2010 deden 1046 mensen mee, waarmee de uitspraken representatief zijn voor de hele provincie.

Mohamed Sini (directeur bij ROC Midden

Nederland en o.m. lid van de Nationale UNESCO

Commissie)

“De kracht van de Staat van Utrecht is

dat het ons bij de les houdt. Want we

staan voor een gigantische opgave.

We moeten onze welvaart op peil

houden, onze planeet sparen en aan

een duurzame samenleving bouwen.”


Bij PEOPLE kijkT MEN NAAR:

Sociale samenhang en identiteit

Participatie en ontwikkeling

Cultuur

Gezondheid

Veiligheid

Woonomgeving

Onderwijs


Resultaat in 2010

Sociaal-cultureel kapitaal

De mensen die in de provincie wonen, werken en leven, vormen de samenleving. Zij dragen in grote mate bij aan de aantrekkelijkheid en duurzaamheid van de hele provincie. Het zijn dan ook de mensen en hun beleving die centraal staan in de pijler ‘People’.

De pijler ‘People’ brengt de sociale en culturele kant van de provincie in kaart.

We kijken daarbij naar de sociale samenhang, de cultuur en het onderwijs,

de veiligheid en de gezondheid, de participatie aan de samenleving en het

wonen in de provincie. Allemaal zaken waarin de mens centraal staat.

PEOPLE 2010: AARDig OP wEg

De Staat van Utrecht 2010 laat voor wat betreft ‘People’ een algemeen positief

beeld zien. Zo voelen mensen zich - vergeleken met 2008 – een stuk veiliger.

Men is tevreden over de woonomgeving. En de provincie Utrecht heeft nog

steeds het grootste aantal goed opgeleide mensen. Allemaal zaken die voor de

toekomst zeker behouden moeten blijven.

ViNgER AAN DE POLS

De pijler ’People’ mag dan overall een goed resultaat laten zien voor 2010,

het is belangrijk om daarbinnen verder te kijken. Op twee punten scoort de

regio Utrecht onvoldoende en is ingreep gewenst. Het gaat om vertrouwen

in de politiek en deelname aan de amateurkunst. U leest hier meer over in

onderstaande uitleg. Daarnaast moeten we de resultaten ook naast die van

2008 houden om te zien welke kant de ontwikkeling op gaat. Dan zien we

dat op sommige gebieden er weliswaar nu een positieve score te zien is,

maar dat het in 2008 beter was. Er vindt dus een verslechtering plaats.

13

gOUDEN kAARTEN

sterke punten van de provincie:

- veel hoog opgeleide mensen

- groot aantal huisartsen

- de tevredenheid over de woonomgeving

RODE kAARTEN

hier is een snelle ingreep gewenst:

- vertrouwen in de politiek

- deelname aan amateurkunst

- risico’s op overstroming


VER

BETER PUNT

EN

STERKE PUN

TE

N

1 Sociale samenhang en identiteit

We hebben het hierbij over de ‘sociale lijm’ van de samenleving; dat wat

mensen bindt, hoe men met elkaar omgaat ongeacht cultuur of achtergrond.

We kunnen dit meten door te kijken naar de saamhorigheid, de eenzaamheid,

racisme, het aantal arme huishoudens, contacten tussen mensen met verschil-

lende culturen. Maar ook het aantal kinderen bij jeugdzorg of kinderen die

voor de rechter komen, zegt iets over de sociale samenhang in de provincie.

We zien hier dat er op een aantal gebieden snel aandacht nodig is:

- Het aantal arme huishoudens groeit

- Meer mensen dan in 2008 voelen zich eenzaam

- De mate waarin mensen contact en omgang kunnen hebben met anderen,

het gevoel van saamhorigheid of zich thuis voelen, oftewel de sociale

cohesie, is nog niet sterk.

- Het aantal kinderen dat voor de rechter moet verschijnen, groeit.

Daarnaast zien we dat racisme en discriminatie iets toenemen in vergelijking

met 2008. Dat geldt ook voor het aantal kinderen in de jeugdzorg. Beide zaken

die nog niet de norm overschrijden, maar waar de ontwikkeling negatief is.

Provincie Utrecht, Geo-informatie 2010

Kinderen met een delict voor de rechter (%)

1 - 2

2 -2,5

2,5 - 3

3 - 4

4 - 5

5 - 5,1

15

Bron: Burgerpanel provincie Utrecht 2010

INWONERS VaN DE PROVINcIE UTREcHT:

“Veel buurtbewoners lijken een eenzaam bestaan te leiden.”

Mee eens: 29%

Mee oneens: 39%

(Overig neutraal of weet niet)



“Mensen met verschillende etnische afkomst gaan in mijn buurt goed met elkaar om”. En: “Ik vind het leuk als er naast mij iemand van een andere etnische afkomst komt wonen.”

Mee eens: 33%

Mee oneens: 19%



2 Participatie en ontwikkeling

Dit onderdeel van People gaat over zaken als gelijkheid, vertrouwen in

politiek, mogelijkheden voor opleiding en ontwikkeling en werk(eloosheid).

We zien hier dat het opleidingsniveau hoog is; het scoort zelfs ‘goud’.

Het aantal mensen tussen de 25 en 65 jaar dat deelneemt aan leeractiviteiten

is sinds 2008 gegroeid. Wat ook gegroeid is sindsdien, maar dan met een

negatief effect, is het aantal mensen dat langdurig werkeloos is.



“Ik heb in het algemeen veel vertrouwen in de politiek.”

Mee eens: 10%

Mee oneens: 25%


Een directe ingreep is gewenst op het gebied van vertrouwen in de politiek.

Hoewel dit vertrouwen groeit ten opzichte van 2008, zijn we er nog lang niet.

Dat geldt ook voor het aantal mensen dat gaat stemmen bij verkiezingen.

aandacht is nodig voor:

- De werkeloosheid mag dan binnen de norm vallen, het aantal werkelozen

groeit ten opzichte van 2008.

- De opkomst bij verkiezingen (landelijk, voor provincie en gemeente)

was al niet groot maar daalt nog steeds.

17

3 cultuur

We bekijken bij dit onderdeel van People hoe mensen het culturele en

kunstaanbod in de provincie waarderen. Het gaat dan om musea, bioscopen

en filmhuizen, theaters, bibliotheken etc. Is er voldoende, is het in de buurt en

maakt men er ook gebruik van? Inwoners vinden dat er onvoldoende – minder

dan in 2008 - mogelijkheden zijn om kunst of cultuur in de directe omgeving

te beleven. Daarom is er aandacht nodig voor cultuur en kunst in de provincie.

Het aantal bioscopen, filmhuizen, theaters en musea in de provincie is gedaald

na 2008. Ook vindt men dat er te weinig keuze is in musea, theaters en ander

cultureel aanbod in de omgeving.


- De mogelijkheid om in de buurt aan toneel, kunst en andere culturele

uitingen te doen.

- Leesgedrag: steeds minder mensen lenen steeds minder boeken van

de bibliotheek.

4 Gezondheid

Gezondheid van mensen is belangrijk voor een ‘gezonde’ samenleving.

Hier kijken we naar wat mensen doen om gezond te blijven (sporten,

riskant gedrag), het aantal chronisch zieken, de geestelijke gezondheid en

suïcides, de voorzieningen op het gebied van gezondheid (aantal, spreiding

en wachtlijsten) en de mening over de eigen gezondheid van de inwoners.

Opvallend is dat op het gebied van gezondheid de provincie goed scoort.

Het aantal huisartsen is vergeleken met andere provincies het grootst.

Het merendeel van de inwoners vindt zichzelf gezond. Er wordt regelmatig

bewogen of gesport. Het aantal mensen dat rookt, drinkt of te zwaar is met

risico voor de gezondheid is in de afgelopen twee jaar afgenomen.

18


INWONERS VaN DE PROVINcIE

UTREcHT:

74% van de inwoners van Utrecht vindt dat er in de omgeving meer dan genoeg medische voorzieningen zoals huisarts, tandarts en apotheek zijn.




52% vindt ‘meer veiligheid thuis en op straat’ één van de drie belangrijkste aandachtspunten voor de toekomst van de provincie.



“Voor de dagelijkse boodschappen kan ik in mijn buurt prima terecht”.

Mee eens: 78%

Mee oneens: 8%



5 Veiligheid

Veiligheid in de samenleving is belangrijk om goed te kunnen functioneren.

Om dit in kaart te brengen kijken we naar het risico om slachtoffer te

worden van verkeersongevallen, geweld, inbraak, diefstal en vernieling, of

van overstromingen. Ook kijken we naar het gevoel van (on)veiligheid. De

resultaten van 2010 laten een wisselend beeld zien. Inwoners van de provincie

voelen zich in het algemeen wel iets veiliger dan in 2008. De kans om

slachtoffer te worden in het verkeer of van geweld of misdaad is echter nog

niet op peil.


- De groeiende kans om slachtoffer te worden van geweld, diefstal,

inbraak of vernieling.

- De groeiende angst voor terrorisme.

6 Woonomgeving

Hoe tevreden zijn de inwoners over de plek waar zij wonen? We kijken hierbij

naar de woningen, de buurtvoorzieningen, het groen, maar ook naar zaken als

hinder van geluid, licht of geur. En naar de provincie als geheel: zijn mensen

tevreden over het landschap? Is hier de historie van de provincie nog terug te

vinden? Op dit gebied zien we een wisselend resultaat voor 2010. Utrecht blijkt

als geen andere provincie haar historische landschap goed bewaard te hebben.

Het is dan ook één van de sterke punten van de provincie. Daarnaast is men

tevreden over de woning en redelijk tevreden over de buurtvoorzieningen

(voor boodschappen, openbaar vervoer, spelen, sporten).


- Hinder door licht en geluid

- Er is een tekort aan woningen in het algemeen en aan nieuwbouwwoningen

(vooral voor starters) in het bijzonder.

- De kwaliteit van het groen in de buurt.

21

7 Onderwijs

Voldoende en juiste kennis en vaardigheden zorgen dat mensen zich in de

samenleving kunnen ontwikkelen en werken. Onderwijs speelt daarin een

grote rol. Niet alleen het aantal scholen, maar ook de kwaliteit ervan en

de aansluiting op de maatschappij zijn daarbij van belang. Ook het aantal

voortijdig schoolverlaters en de jeugdwerkeloosheid geeft signalen af over

de staat van het onderwijs in de provincie. De resultaten van 2010 laten zien

dat iedereen naar een school kan gaan die past bij zijn/haar capaciteiten. Het

aantal scholen met meer dan 80% niet-westerse scholieren neemt af.


- Het groeiend aantal 15-23 jarigen dat werkeloos is.

- Het aantal leerlingen dat zonder diploma het onderwijs verlaat.

- De kwaliteit van het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs.

- De toenemende jeugdwerkeloosheid.

Provincie Utrecht, Geo-informatie

capaciteit WO en HBO (%)

1,83 - 2

2 -2,5

2,5 - 3

3 - 4

4 - 10,49

22


INWONERS VaN DE PROVINcIE

UTREcHT:

“De kwaliteit van het lokale voortgezet onderwijs is uitstekend.”38 % is het eens met de stelling

“De kwaliteit van het lokale basisonderwijs is uitstekend.”42% is het eens met de stelling

capaciteit WO en HBO (%)


Bij PLANET kijkT MEN NAAR:

Bodem en grondwater

Lucht

Oppervlaktewater

Natuur en landschap

Grondstoffen

Energie en klimaat


Resultaat in 2010

Ecologisch kapitaal

Niet alleen de mensen en hun onderlinge relaties dragen bij aan de duurzaamheid en kwaliteit van de provincie. Ook de natuur en het milieu spelen daarbij een grote rol. De pijler ‘Planet’ gaat dan ook over de ecologische kant van de Utrechtse provincie. Het gaat daarbij om de kwaliteit van de bodem, het water, de natuur en het landschap, maar ook om grondstoffen, energie en het klimaat. Hoe is het daarmee gesteld anno 2010 en welke ontwikkelingen zien we vergeleken met 2008?

PLANET 2010: RODE kAARTEN

De ecologie van de provincie maakt moeilijke tijden door. Het is de pijler die er

het minst rooskleurig voor staat en waar de meeste “rode kaarten” te vinden

zijn. Zelfs meer dan in 2008. Vooral als het gaat om luchtkwaliteit, energie en

klimaatadoptatie is er nog veel werk aan de winkel.

25

gOUDEN kAARTEN


- de natuurlijke landschappen van de provincie- de hoeveelheid klei en grind in de bodem is op peil

RODE kAARTEN


- de akkerbodems (teveel meststoffen )- luchtkwaliteit - planten en dieren in het water (evenwicht is verstoord)- de verscheidenheid aan planten diersoorten- hergebruik van bedrijfsafval - energiebesparing en het gebruik van duurzame energie- broeikaseffect

VER

BETER PUNT

EN

STERKE PUN

TE

N


1 Bodem en grondwater

Utrecht heeft drie soorten bodems: zand, klei en veen. De kwaliteit van de bodem

en die van het grondwater bepalen voor een deel hoe het staat met het onderdeel

‘Planet’ in de provincie. Het gaat hierbij om de vraag hoe schoon de bodem en

het water is. Bij grondwater telt ook de stand ervan mee. Het grondwaterpeil is

nog op orde, maar neemt wel iets af ten opzichte van 2008. Voor zowel bodem

als grondwater geldt dat er nog behoorlijk wat winst is te halen.


- De daling van de bodem in veengebieden.

- Bodemvervuiling in akkers en weilanden door bemesting.

- Het gehalte zware metalen in de grond.

- Gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen.

- Bodemsanering: saneringen die een onacceptabel risico vormen voor

de mens.

2 Lucht

De kwaliteit van de lucht is geen kwestie van de provincie alleen. Ook in de rest

van Nederland en daarbuiten worden stoffen uitgestoten die zich in de lucht ver-

plaatsen en zo hun weg vinden naar de provincie Utrecht. De luchtkwaliteit in de

provincie wordt vastgesteld aan de hand van de concentraties fijnstof en stikstof-

dioxide. De resultaten laten zien dat de luchtkwaliteit in de provincie nog steeds

te wensen over laat: van beide stoffen zijn te hoge concentraties in de lucht

aanwezig en er is geen verbetering te zien ten opzichte van twee jaar geleden.

3 Oppervlaktewater

In de provincie Utrecht zijn heel wat rivieren, beken, meren, kanalen, sloten en

vennetjes te vinden. De Staat van Utrecht 2010 meet de kwaliteit van het water

hierin. Water dat van goede kwaliteit is, is een levensbodem voor plant en dier.

In 2010 zien we dat er onvoldoende leven in het water is te vinden, nog minder

dan in 2008. Hierover is directe aandacht noodzakelijk en ingrijpen gewenst.

In het algemeen geldt dat er aandacht voor dit oppervlaktewater nodig is, omdat

de kwaliteit hiervan ten opzichte van 2008 behoorlijk is gedaald.

27

4 Natuur en landschap

Het aantal verschillende planten

diersoorten in bos, heide, grasland

en akkers, water, moerassen en op

zandvlaktes zegt iets over de kwaliteit

van de natuur. Ook de verzuring

in de grond en de waardering van

landschappen zijn meetpunten voor

kwaliteit. Het vergroten en verbinden

van waardevolle natuurgebieden

helpt om de natuurlijke kwaliteiten

van de provincie te versterken. Het

ontwikkelen van nieuwe natuur is

daarbij nodig. De Staat van Utrecht

2010 meet de voortgang hierin.

Utrecht heeft prachtige en

kenmerkende natuurgebieden en dat

waarderen we meer en meer. Ook is

er weinig sprake van horizonvervuiling

door hoogbouw, elektriciteitsmasten

of windmolens. Dat betekent niet

dat het goed gaat met de natuur en

het landschap in de provincie. Kijken

we naar het aantal verschillende

plantensoorten in diverse natuur-

gebieden, dan neemt deze af. Ook is

de bodem in natuurgebieden door

verzuring aangetast. Hoewel er een

lichte vooruitgang is geboekt in het

realiseren van nieuwe natuur en het

verbinden van natuurgebieden, is ook

hier nog heel wat werk te verzetten.

28

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!!

!

!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!

!!

!

#

#

#

#

#

#

## #

# #

#

##

#

#

#

# ##

## #

#

#

##

#

#

##

#

#

#

#

#

#

##

#

#

# #

#

#

#

#

##

#

#

# #

#

#

##

## #

##

#

##

"" " " " " "

"

""

"

" "

"

"

"

"

""

"

"

"

"

""

""

" "

"

"

"

"

""

"

$

$$

$

$

$

$

$

$

$

$

!

!

!!

!

!

!

!

!!!!!!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!! !

!

!

!

!!

##

#

##

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

###

##

#

#

#

"

"

""

"

"

"

"

"

"

"

"

"

"

$$$

$

$

$$

$

$$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$$$

$$$

$$

$

$$

$$

$

$

$

$

$

$$

!

!!!

!! !

!

##

#

$

$

!

!

!

!

!!

!

!

!

#

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

##

# #

#

#

##

" " """" """"""" """"""

""" """"""""

"

"

"

"""""""""

"

" " """

"

"

"

$$ $ $

$ $

$ $ $$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$$

$

$

$

Woerden

Nieuwegein

UTRECHT Zeist

Amersfoort

Veenendaal

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

! !

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!

!!

!!!

!

!

!!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!

!!!

!!

!

#

#

#

#

#

#

## #

# #

#

##

#

#

#

# ##

## #

#

#

##

#

#

##

#

#

#

#

#

#

##

#

#

# #

#

#

#

#

##

#

#

# #

#

#

##

## #

##

#

##

"" " " " " "

"

""

"

" "

"

"

"

"

""

"

"

"

"

""

""

" "

"

"

"

"

""

"

$

$$

$

$

$

$

$

$

$

$

!

!

!!

!

!

!

!

!!!!!!

!!

!!

!

!

!

!

!

!

!!

!

!

!

!

!! !

!

!

!

!!

##

#

##

#

#

#

#

#

#

##

#

#

#

#

#

###

##

#

#

#

"

"

""

"

"

"

"

"

"

"

"

"

"

$$$

$

$

$$

$

$$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$$$

$$$

$$

$

$$

$$

$

$

$

$

$

$$

!

!!!

!! !

!

##

#

$

$

!

!

!

!

!!

!

!

!

#

#

#

#

#

#

#

#

##

#

#

##

# #

#

#

##

" " """" """"""" """"""

""" """"""""

"

"

"

"""""""""

"

" " """

"

"

"

$$ $ $

$ $

$ $ $$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$

$$

$

$

$

Woerden

Nieuwegein

UTRECHT Zeist

Amersfoort

Veenendaal



Faunavoorzieningen

Ecologische hoofdstructuur

ecologische verbindingszone

gerealiseerd

deels gerealiseerd

in voorbereiding

nog te realiseren

Pro

vin

cie

Utr

echt

Rijk

swat

erst

aat

Pro

Rai

l

over

ig

$ !

$ "

"

!

$ " !

$ " !

#

#

#

#

5 Grondstoffen

Grind, zand en klei zijn de belangrijkste grondstoffen die in onze provincie

uit de bodem worden gehaald. Om deze bodemvoorraden op peil te houden,

is het zaak de winning ervan terug te dringen. Voor klei en grind zijn de

resultaten prima, deze scoren zelfs ‘goud’ in de Staat van Utrecht 2010.

Ook voor de winning van beton/-metselzand en ophoogzand zijnde resultaten

goed, hoewel er vergeleken met 2008 meer van uit de bodem wordt gehaald.

Zorgvuldig omgaan met grondstoffen heeft niet alleen te maken met het

winnen ervan, maar ook met het hergebruiken van afval. De Staat van Utrecht

2010 meet ook in hoeverre bedrijfsafval wordt hergebruikt. Hieruit blijkt dat er

al een stuk meer wordt hergebruikt dan in 2008, maar het kan beter.

6 Energie en klimaat

In dit deelgebied van Planet kijken we naar het energiegebruik door de

consument in de provincie. Het energiegebruik is van belang voor de

uitstoot van CO2, de belangrijkste veroorzaker van het broeikaseffect.

Energiebesparing en het opwekken en gebruiken van duurzame energie helpen

het CO2 gehalte te verlagen. De Staat van Utrecht 2010 geeft ook hierin de

stand van zaken weer.

Met de energiehuishouding in de provincie is het niet goed gesteld. Het

gebruik ervan ligt te hoog en er wordt te weinig gebruik gemaakt van

duurzame energie. Lichtpuntje vormt het feit dat er steeds meer woningen

met energielabels op de markt komen, zodat consumenten kunnen kiezen

voor energiezuiniger woningen.

Het broeikaseffect is een wereldwijd probleem, dat ook in de resultaten van de

Staat van Utrecht 2010 is terug te zien. De uitstoot van CO2 in de provincie is

hoger dan gewenst en heeft daarvoor een ‘rode kaart’.

30


INWONERS VaN DE PROVINcIE UTREcHT

54% heeft in zijn/haar huis vrijwel alle gloeilampen vervangen door spaarlampen.

“Ik heb geen uitgesproken voorkeur voor groene stroom.”

Mee eens: 40 % (36 % in 2008)

Mee oneens: 26%




Energielabels woningen (%)

0,72 - 5

5 - 10

10 - 15

15 - 25

25 - 32,5

BIJ PROFIT KIJKT mEN NaaR:

Arbeid

Investering en rendement

Ruimtelijke vestigingsvoorwaarden

Economisch profiel

Infrastructuur en bereikbaarheid


Resultaat in 2010

Economisch kapitaal

De derde pijler die de duurzaamheid en kwaliteit van de provincie in kaart brengt, onderzoekt hoe de economie van de provincie functioneert. ‘Profit’ wordt deze pijler genoemd en is daarmee de laatste pijler. Want naast mensen (People) en de ecologie (Planet) zegt ook de economische staat van de provincie (Profit) iets over de duurzaamheid en kwaliteit van de provincie.

Centraal in Profit staat de vraag of er in de regio voldoende kan worden ver-

diend, zodat investeringen, innovatie maar ook continuïteit in werk gegaran-

deerd zijn. We bekijken daarvoor de arbeid, werkgelegenheid, de winst en

investeringsruimte van bedrijven, de vestigingsmogelijkheden, bereikbaarheid

en het ondernemersklimaat.

PROfiT ANNO 2010: STijgERS EN DALERS

De economische crisis is ook in de resultaten van 2010 terug te vinden. Het

vertrouwen in de economie is ronduit slecht te noemen. De werkeloosheid is

nog niet groot maar loopt wel op en er ontstaat leegstand in kantoren. Er zijn

ook goede ontwikkelingen zichtbaar. Zo maakt een groeiend aantal bedrijven

voldoende winst om te kunnen investeren en de verwachting is dat dat nog

gaat toenemen. En zien steeds meer starters het zitten om de markt te

betreden. Signalen dat er - ondanks de crisis - gewerkt wordt om de economie

in de regio er weer bovenop te krijgen.

33

gOUDEN kAARTEN


- het opleidingsniveau stijgt- er is voldoende werkgelegenheid en mensen komen aan het werk- de economie in de regio groeit gestaag

RODE kAARTEN


- grote aantal mensen dat in de WAO belandt- de stijging van het aantal moeilijk vervulbare vacatures

VER

BETER PUNT

EN

STERKE PUN

TE

N


1 arbeid

Een gezonde arbeidsmarkt vraagt om een evenwicht in het aanbod en de vraag

naar werk. In de Staat van Utrecht 2010 is er gekeken naar de volgende vragen:

is er voldoende kennis en ervaring? Is er voldoende werk te vinden? En zijn er

voldoende geschikte mensen om openstaande vacatures te vullen?

Op dit vlak staat de provincie er niet slecht voor. In Utrecht zijn de meeste

hoog opgeleiden te vinden vergeleken met andere provincies. Er is werk

te vinden voor een groot deel van de inwoners en ook werk dat past bij de

aanwezige kennis en ervaring. Die kennis en ervaring groeit overigens, want de

resultaten tonen een hoog en nog verder stijgend opleidingsniveau.

De werkloosheid scoort nog steeds acceptabel maar is in de afgelopen twee

jaar wel toegenomen. Hoewel het aantal mensen in de WAO iets is gedaald,

is het nog altijd hoger dan de gestelde norm. Ook het aantal vacatures die

moeilijk te vervullen zijn is niet afgenomen. Het lijkt nog moeilijker te zijn

geworden mensen te vinden voor deze functies.

35Provincie Utrecht, Geo-informatie 2010

arbeidspotentieel (%)

< 67

67 - 70

70 - 73

73 - 76

> 76

geen gegevens

2 Investering en rendement

In een gezonde economie maken bedrijven voldoende winst om te kunnen

investeren. Dat is nodig om voldoende productie te kunnen blijven draaien en

mogelijk zelfs uit te breiden.

De Staat van Utrecht 2010 laat zien dat het in de provincie redelijk goed

gaat. De winstgevendheid van bedrijven in de regio is gestegen en ook de

investeringen nemen toe sinds 2008. Het vertrouwen in de economie is bij

bedrijven nog niet helemaal op peil, maar stijgt wel langzaamaan.

3 Ruimtelijke vestigingsvoorwaarden

Een bedrijf moet zich ergens kunnen vestigen. Hoe staat het eigenlijk met

de kantoren in de provincie? En is er voldoende passende ruimte voor

bedrijvigheid op bedrijfsterreinen of in bedrijfspanden?

We zien hier een paar zorgelijke ontwikkelingen. Steeds meer kantoorpanden

staan leeg. Dat waren er al te veel in 2008 en dat aantal is de afgelopen

twee jaar nog verder toegenomen. Kijken we naar het aantal benodigde

bedrijfsterreinen, dan zien we dat dit in 2010 nog steeds onvoldoende is.

36



“Aan haltes voor openbaar vervoer is in mijn buurt geen gebrek”.

Mee eens: 62%

Mee oneens: 15%



4 Economisch profiel

Niets is zo grillig als de economie. Soms zit het tegen (of erg tegen zoals

bij een kredietcrisis) en soms zit het mee. Dat geldt ook voor de provinciale

economie. Hoe krachtig is zij eigenlijk? Is de Utrechtse economie in staat groei

te generen en moeilijke tijden te doorstaan? Voorwaarde hiervoor is dat er

in de regio een goede mix van bedrijvigheid aanwezig is en dat er voldoende

dynamiek en vernieuwing kan plaatsvinden.

De huidige cijfers laten zien dat er nog steeds groei in de regionale economie

zit, hoewel deze vergeleken met 2008 wel iets terugloopt. Vernieuwing weet

zich ook een weg te vinden in de provincie. Steeds meer bedrijven durven

het aan om te gaan starten, het aandeel ‘starters’ blijft groeien. Bedrijven

besteden meer en meer aan Research & Development; de basis voor het

vergroten en toepassen van kennis en dat betekent weer ruimte voor innovatie.

Op het gebied van ‘life science’, technologie en in de agrarische sector is

weliswaar een lichte verbetering te zien, maar het aandeel binnen de regionale

economie blijft nog te klein.

5 Infrastructuur en bereikbaarheid

Verkeer is een belangrijke levensader voor de economie. Of het nu via de weg

is, het spoor, het water, de lucht of via de digitale snelweg; niet bereikbaar zijn

betekent niet bestaan. De provincie Utrecht is de draaischijf van Nederland

als het gaat om bereikbaarheid. Door de centrale ligging ligt de rest van

Nederland binnen handbereik en dat maakt Utrecht aantrekkelijk.

De keerzijde van die medaille is te zien op de weg: opstoppingen en files zijn

aan de orde van de dag. Hoewel de resultaten van 2010 een lichte verbetering

laten zien, zal het duidelijk zijn dat hiervoor aandacht vereist is. Ook het

gebruik van de fiets voor korte afstanden blijft nog onder de maat.

De provincie kent een goed netwerk voor openbaar vervoer (trein, tram en

bus). De provincie scoort hierin landelijk gezien zelfs het hoogst. Helaas laten

de resultaten ook zien dat nog te weinig mensen overstappen van de auto naar

het openbaar vervoer of de fiets en de neiging dit te doen ook daalt.

39

Reindert Hoek

(directeur DSO Gemeente Utrecht)

“De klassenindeling met kleuren

levert verwonderpunten op waarover

geordend discussie kan plaatsvinden.

De systematiek kan worden

versterkt door ook in te zoomen op

‘bereikbaarheid’ en ‘binnenstedelijke

bouwopgave in relatie tot

woningtoewijzing’.”


De koers is gezet, we gaan de juiste richting op. Dat betekent niet dat we op

onze lauweren kunnen rusten. We moeten continu aandacht blijven geven aan

dat wat belangrijk is.

We beschikken nu over twee pijlers:

Met Utrecht 2040 hebben we een strategie voor de lange termijn in handen,

met duidelijke doelen en opgaven voor 2040. Met de Staat van Utrecht

beschikken we over een soort röntgenfoto, een dwarsdoorsnede van de

provincie die laat zien hoe het in 2010 is gesteld met haar sociaal culturele,

economische en ecologische kwaliteit.

De lange termijn uitdagingen en de huidige kwaliteit zijn nu bekend. Dat zijn

de peilers voor de beleidskeuzes die we in de komende jaren gaan maken.

Maar we kunnen (en willen) deze complexe opgaven niet alleen realiseren.

De Provincie mét partners - verenigd in het Utrecht 2040 netwerk - zijn nu aan

zet. Op weg naar 2040!

R.C. Robbertsen (Commissaris van de Koningin in de

provincie Utrecht)

“Hoe houden we Utrecht in balans? Dat is de belangrijkste vraag die

het provinciebestuur zich elke dag moet stellen. Bij al het beleid dat

we maken en bij alle plannen die we uitvoeren. Streven naar de juiste

balans tussen wat goed is voor onze prachtige natuur, onze sterke

(kennis)economie en het welzijn van onze inwoners.”

En nu:

Op weg naar 2040

41

http://twitter.com/Utrecht2040

Download een QR-reader voor

jouw mobiel en scan de code.

cOLOFON

contactpersonen Hans Gommer & Monike van Duren

Tekst & concept HV Communicatie

Vormgeving & opmaak KWIK grafische vormgeving

Voor meer info over de Staat van Utrecht

www.staat-van-utrecht.nl

www.Utrecht2040.nl

Provincie Utrecht, november 2010

Postbus 80300

3508 TH Utrecht

T: 030 258 9111

www.provincie-utrecht.nl

Meer exemplaren zijn te bestellen via email: [email protected]

© Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

zonder voorafgaande schriftelijke toestemming.

MMC 13031

Staat van Utrecht (pocket)

Documents

Transcript of Staat van Utrecht (pocket)