HOOFDREDACTIENeal PetersenGeert Jan DarwinkelEINDREDACTIEKasper DijkREDACTIELennart BeishuizenBert Jan BrandsPieter BrouwersGeert Jan DarwinkelVincent Van GenechtenEva GerritsePieter HorstmanJustin KevenaarPaul KlompMarco PostJoep SmeetsJurian UbachsKlaas­Jan ter VeenJeroen VeenstraSeb VisserRichard van WelieFrank WielaardJules ZaneJan Willem ZeldenrustCOLUMNISTENMatthijs van den BeukelJeroen ElshoffLeander SchaerlaeckensPeter van VlietFOTOGRAFIEGetty ImagesPRODUCTION, ARTDIRECTION & DESIGNDarChicago Ltd.MET DANK AANIssuu, ScribusSportAmerika TheMagazine is een uitgavevan Petersen Media. Nietsuit deze uitgave mag opwelke wijze dan ook wordengekopieerd zonderuitdrukkelijke toestemmingvan de uitgever. ©Petersen Media 2012­2013 ­ Alle rechtenvoorbehouden.

Boston en New York kennen nou niet bepaald de meestvriendschappelijke basis als het om sport gaat. Ook ik lachwel eens stiekem in mijn vuistje als de Yankees verliezen.Iedereen heeft zo zijn voorkeuren en zolang de spanningalleen tijdens de wedstrijd hoog oploopt en de fans elkaarna afloop stevig op de schouders slaan, vind ik het allemaalprima.Zelfs de meest fanatieke Bostonian zal echter met respecten eerbied naar de afscheidsceremonie van MarianoRivera in Fenway Park gekeken hebben. Wie zo’nalgemene staande ovatie krijgt in het hol van de leeuw,heeft duidelijk iets goeds gedaan.Voor de allermeesten was tegen Rivera geen kruidgewassen. Nog steeds toont hij aan dat hij tot de allerbesterelievers in de MLB behoort en hij zou nog best een jaartjedoorkunnen. Naar eigen zeggen stelde zijn vrouw hem eenultimatum: nog één seizoen maximaal, daarna is hetgebeurd. Rivera besloot haar (jammer genoeg) een jaarvoor te zijn.Wij van SportAmerika zijn fans van Rivera en zullen dataltijd blijven. Daarom vinden wij het gepast om jullie eennummer aan te bieden dat vrijwel geheel in het teken vanhem staat. Lees alles over zijn leven in Panama, zijn eersteschreden in het Amerikaanse honkbal, de geheimen achterzijn onraakbare cutter, wat zijn collega’s van hem vindenen in welk stadion er een schommelstoel gemaakt vangebroken knuppels voor hem klaarstond.Nog even en dan is het voorbij. Als de Yankees deplayoffs missen, dan vind ik dat niet zo erg. Dat we Riveraniet meer op de heuvel zien, is des te vervelender.Veel leesplezier,

Afscheid

Voormalig Oklahoma Thunder­speler DeAndre Liggins heeftvoorlopig even andere dingenaan zijn hoofd dan basketball.Liggins wordt verdacht van meer­dere gewelddadige wetsover­tredingen. Op het lijstje staanonder meer ontvoering en huiselijkgeweld in het bijzijn van een minder­jarige. De 24­jarige Liggins werd op 31augustus gearresteerd nadat hij zijnvriendin zou hebben aangevallen in hetbijzijn van hun tweejarige zoontje. Eenweek later werd de speler door de OKCThunder op straat gezet • Kobe Bryantligt naar verluidt ver voor op schemain de revalidatie van zijnachillespeesblessure. Aan het beginvan het seizoen verwacht hij helemaalhersteld te zijn. De conditietrainer van deLakers, Gary Vitti, tempert datenthousiasme echter. Vitti is al sinds hetseizoen 1984/1985 werkzaam bij de Lakersen weet dus waar hij het over heeft: "Hetgaat goed met Kobes herstel­ hij traint en rent nu al op75 procent. Het duurtalleen nog wel een paarweken voordat dat 100procent is.” • Nogmeer nieuws overKobe: aangezienmeneer toch nietelke dag kantrainen, reist hijde hele wereldover ombasketball tepromoten enaandacht te vragenvoor goede doelen.Zo vliegt hijaanstaandedonderdag naarDubai om eenfitnessweekend bij te wonen dat in hetteken staat van de bestrijding vandiabetes •

De Indianapolis Colts ende Cleveland Browns maak­ten afgelopen week een evenverrassende als opvallendetrade. Runningback TrentRichardson werd richting Indianapolisverscheept voor een eersterondekeuze inde aankomende draft. Omhet vertrek van Richardsonop te vangen werd veteraanWillis McGaheebinnengehaald. De Coltsbeschikken nu metAndrew Luck en TrentRichardson over deeerste en derde draft­keuze uit 2011 • Om Richardson, die metzijn eerste balcontact als Colt prompt eentouchdown maakte, in de toekomst tevervangen, kijken de Browns naar verluidtnaar Ben Tate. Tate (25, Houston Texans)is momenteel de nummer twee achtersterspeler Arian Foster, maar maakt veelindruk en beschikt over een aflopendcontract • Nog meer problemen voorde San Francisco 49ers. Naast eenslechte competitiestart zullen ze ook vooronbepaalde tijd één van hun besteverdedigers moeten missen. AldonSmith werd vorige week opgepaktvoor het rijden onder invloed enverlaat nu tijdelijk het team. "Ikheb bepaalde problemen waar ikaan moet werken. Ik zal dezeoplossen en ervoor zorgen datze nooit meer voorkomen." •Von Miller werd voorafgaandaan het seizoen voor zes inplaats van vier wedstrijden geschorst,omdat hij probeerde om in samen­werking met een dopingcontroleurzijn urinemonster om te wisselen.Een tweede controleur kwamerachter toen bleek datMillers tweedeurinemonster niet op devooraf afgesprokenplek was afgenomen •

De Washington Capitalsmogen op 1 januari 2015 deWinter Classic van het sei­zoen 2014/2015 organiseren,zo maakte de NHL afgelopenweek bekend. Het is de eerste keer dat deCapitals het evenement in huis halen. Welwaren de Capitals al eens op bezoek bij dePittsburgh Penguins in de Winter Classicvan 2011 op Heinz Field • TomášVokoun is in het afgelopen weekend metspoed naar het ziekenhuis gebracht. Bij degoalie werd een zwelling geconstateerd,naar het bleek veroorzaakt doorbloedstolsel in het bekken. De doelmanvan de Pittsburgh Penguins staat vooronbepaalde tijd aan de kant • RyanNugent­Hopkins bereikte met deEdmonton Oilers een akkoord overeen nieuw contract. De als eerstgekozen speler in de draft van 2011tekende een zevenjarige verbintenis terwaarde van 42 miljoen dollar. Het entrylevel contract van Nugent Hopkins looptnog een jaar, waardoor de Canadeesvastligt tot de zomer van 2020 •Mike Dalhuisen speeldeafgelopen week voor het eerstin het tenue van de NewYork Islanders. DeNederlander kreeg in eenoefenduel tegen de NewJersey Devils 11 minuten en33 seconden en noteerdetwee hits en vijfstrafminuten voor eengevecht met Ryan Carter.De Islanders wonnen met 5­3 • Aanvaller TeemuPulkkinen van de DetroitRed Wings werd voor viervoorseizoenswedstrijdengeschorst na een gevaarlijke hit opChicago Blackhawks­verdedigerMike Kostka. Kostka kwam nietterug in de wedstrijd, maar hield geennoemenswaardige blessure aan hetincident over •

Onder begeleiding vanMetallica nam MarianoRivera afgelopen zondagafscheid in Yankee Stadium. Hij gooide enpassant 1.2 innings, uiteraard zonder eenpunt tegen te krijgen • Met nog een paardagen te gaan is al duidelijk dat de WildCard Game in de National League tussentwee rivalen uit de NL Central zal gaan.Deze divisie is tot het einde spannend.Pittsburgh Pirates, Cincinnati Redsen St. Louis Cardinals strijden om dewinst in de divisie en het thuisvoordeel inde eendaagse Wild Card playoff • De LosAngeles Dodgers, Boston Red Sox,Atlanta Braves en Oakland Athleticszijn de eerste ploegenmet de divisiezege inde knip dit jaar • VinScully plakt er nog eenjaartje aan vast. Bij déstem van het Amerikaansehonkbal zit de sleet er noglang niet op. Intussen zitScully niet te wachten opeen straat met zijn naam in LA.Burgemeester Eric Garcetti kwam metdie optie op de proppen, maar Scullyziet liever dat de eer naar Walteren Peter O’Malley (vader enzoon) gaat. Walter bracht deDodgers vanuit New York naarLA en bestuurdede club van 1958tot 1970 alvorensPeter de franchise tot1998 verder leidde • RyneSandberg is ook dekomende drie jaar demanager van de Phila­delphia Phillies. Devoormalige derde honkmannam het stokje dit jaarop interimbasis overvan Charlie Manuel.Roger Bernadinamoet Sandberg duste vriend houden •

Mariano Riveravertrok in 1990 naar Amerika en jaagtsindsdien (op een enkele uitzondering na)stelselmatig zijn tegenstanders schrik aanmet zijn cut fastball. Volgend seizoenkunnen de slagmannen van de 29 andereteams echter eindelijk opgeluchtademhalen: Mo stopt ermee.Say your prayers little oneDon’t forget, my sonTo include everyonePuerto Caimito is een vissersdorp met eenkleine zeventienduizend inwoners aan deGrote Oceaan, niet ver van het Panama­kanaal. De eerste stad van enige omvangin de omgeving is La Chorrera op dertig

kilometer. Op een klein uurtje rijden vande hoofdstad Panama City bepalen eb envloed het levensritme. Kinderen vissen enhonkballen op straat.Rivera beschreef Puerto Caimito als ‘armmaar gelukkig’. Terugkijkend: “Mijn jeugdwas geweldig. We bezaten weinig tot niks,maar intens geluk hadden we in over­vloed. Echt, moest ik alles overdoen, danzou ik het exacte verloop van mijn jongejaren opnieuw mee willen maken. In NewYork is alles snel en technologisch, maarde eenvoud van het leven in Panama gaatme aan het hart.” Eenvoud laat zich hiervooral in kleinschaligheid vertalen. Dejeugd van Mariano Rivera leek namelijk inniets op het massale supersterdom dat detoekomstige Hall of Famer vandaag dedag beleeft. Hij strijkt in 2013 tien miljoen

dollar op (in de afgelopen vijf jaren zelfsvijftien miljoen), een bedrag waarvan hijin de jaren ‘80 in Panama uiteraard zouduizelen.Net als honderden andere families inPuerto Caimito waren de Rivera’s

afhankelijk van de visserij. Ook zijn vaderging voor dag en dauw de oceaan op ombootladingen garnalen te vangen. Tegelij­kertijd verzamelden hordes kinderen zichin de buurt van het betonnen huis van deRivera’s om te spelen, avonturen te bele­ven of te donderjagen. Met het strand omde hoek verveelden Mariano en zijn vrien­den zich nooit. Honkballen deed Riveravan kleins af aan op rotsachtige trapveld­jes met melkpakken als handschoenen,kartonnen lichaamsbescherming enboomtakken als knuppels. Pas optwaalfjarige leeftijd kreeg hij zijn eersteechte honkbalhandschoen, na jarenlangmet geïmproviseerd materiaal gespeeld tehebben.

Tuck you in, warm withinkeep you free from sin‘til the sandman he comesIn deze warme omgeving ontwikkeldeRivera zich oorspronkelijk als korte stop,en niet zonder succes. In zijn middelbareschooltijd werd hij geselecteerd voor hetdistrictsteam van La Chorrera, waarPuerto Caimito onderdeel van is. Daarkwam hij onder de aandacht van HerbRaybourn, Latijns­Amerikascout voor deNew York Yankees.“Rivera viel op met snelheid, een sterkearm en goede handen, maar als korte stopzag ik hem de Major League niet halen.Daarom liet ik hem lopen”, blikte Raybournterug, in gesprek met een journalist van deNew York Times in 2009. “Een jaar laterechter, terwijl ik een scoutingsreis naarPanama voorbereidde, belde een lokalescout mij. Razend enthousiast waren zijn

berichten over een twintigjarige pitchermet de naam Mariano Rivera. Het bleekdat Rivera het binnenveld inmiddels voorde werpheuvel had verwisseld, zonder dat

ik er iets van wist. Ik vloog naar Panamaen nam Mariano snel onder de loep.Ondanks zijn niet al te harde fastball (84mijl per uur, onder het MLB­gemiddelde)viel op dat hij ogenschijnlijk moeiteloosgooide. Heel vloeiend. Bovendien zat erenorm veel beweging in zijn pitches.”Raybourn zag er een project in en op 17februari 1990 zette Rivera als amateur freeagent zijn handtekening onder eenovereenkomst met de New York Yankees.“Voor 3500 dollar tekengeld. Waaromgeen enkele andere scout Rivera oppikteterwijl ik in de States zat? Geen idee.”Rivera had inmiddels zijn middelbareschooldiploma op zak en hij sleet de vierjaren voor zijn overstap naar de Big Appleop de vissersboot van zijn vader. Hijmerkte aan den lijve hoe zwaar het kanzijn om een boterham te verdienen. Laterzou hij zeggen dat dit werk, niet ontblootvan gevaren, zijn onbreekbaar ogende

instelling mede vormde. De kracht in zijnvingers ontstond niet zozeer door hetwerpen van de honkbal, maar des te meerdoor het knopen van visnetten.Something’s wrong, shut the lightheavy thoughts tonightAnd they aren't of snow whiteTerwijl vader Mariano senior trots als eenpauw het nieuws verspreidde, sloeg de twijfelbij moeder Delia toe. Moest haar zoon nouecht de vissersboten achterlaten voor honk­balwedstrijden in stadions links en rechts inde Verenigde Staten? In zijn gevecht de topte bereiken, moest Mariano missen wat hemhet meeste voldoening gaf: de dagen door­brengen met familie en vrienden onder hetgenot van lokale lekkernijen en muziek.Kortom, het eenvoudige leven.

“Maar hij ging zijn honkbaldroomachterna”, verklaarde Delia, “engemakkelijk was het zeker niet. Hij sprakvrijwel geen woord Engels. Toentertijdhadden we geen telefoon, dus Marianoklom in de pen. Soms schreef hij dat hijhuilend achter zijn schrijftafel zat, omdathij zich verweesd en eenzaam voelde.”Puerto Caimito zou altijd zijn thuis blijven.Zoals vele buitenlandse sterren van deYankees een entourage opbouwen in deenorme stad, is zijn sterrenstatus in NewYork door de jaren heen relatiefbescheiden gebleven.Eenzaam of niet, op de heuvel voeldeRivera zich kiplekker. Eventueleaanpassingsproblemen hadden op geenenkele wijze weerslag op zijn prestaties inde Yankees­organisatie. In de Gulf Coastrookieleague (1990) stond hij welgeteld

één run toe in 52 innings, wat hem eenkrankzinnig verdiende puntengemiddeldevan 0.17 opleverde. In de daaropvolgendejaren manifesteerde Rivera zich als eenbetrouwbaar starter op verschillendeniveaus in de Minor Leagues.In 1995 was het dan zo ver. Yankees­manager Buck Showalter liet hem in dehoofdmacht opdraven als starter in deuitwedstrijd tegen de California Angels.Dat debuut duurde echter maar 3.1innings. Met vijf punten tegen, mede dooreen homerun van Jim Edmonds met tweeman op de honken, moest hij de bal aanlong reliever Bob Macdonaldoverhandigen. De wedstrijd ging roemloosmet 10­0 verloren en Rivera kreeg zijneerste L achter zijn naam.

Dreams of war, dreams of liarsdreams of dragon's fireand of things that will biteNiet de start waar een debutant vandroomt. In zijn eerste seizoen bleef hij metzijn controle vechten en beten zijntegenstanders hem met elf homeruns in 67innings. Een verdiende puntengemiddeldevan 5.94 liet weinig te raden over: alsstarter was er voor Mariano Rivera geentoekomst in het vagevuur van YankeeStadium.En dat was, achteraf gezien, maar goedook.Om de gevolgen van deze speling van hetlot extra te benadrukken, laten we denachtmerrie nog even doordreunen: stelnou dat Rivera betere start had gehad?

Dat Edmonds die bal niet over de hekkenhad geslagen en Rivera in zijn debuut eeninning of zes zou hebben standgehouden?Stel nou dat hij een plek als derde of vierdestarter in de Yankeesrotatie had veroverd?Alles suggestief en hypothetisch uiteraard,maar Rivera en middelmaat, we moeten erniet aan denken.Zijn moeizame eerste jaar bracht hem inde relieversrol, en zowel Rivera als dehonkballiefhebber dankt het opperwezenop de blote knieën. In 1996 nam Riveravooral nog de zevende en achtste inningvoor zijn rekening, terwijl John Wetteland43 saves noteerde als closer. Wetteland lietna dat seizoen de Yankees achter zich(bestemming: Texas Rangers en deanonimiteit) en Rivera nam de rol over diehem uiteindelijk beroemd zou maken.

hush little baby, don't say a wordnever mind that noise you heardit's just the beasts under your bedin your closet, in your headRivera keek nooit meer om. Sterker nog:hij formuleerde een nieuwe standaardvoor pitchers in de negende inning.Tegenstanders konden niets anders danschoorvoetend de hiërarchie accepteren:we hebben acht innings de tijd om tescoren, daarna gooit Mo de boel op slot.Een natuurwet. Water is nat. De Paus iskatholiek. Negentigste minuut, Duitslandscoort.

De teller zou doorratelen tot dik 650saves, niemand deed het hem vaker dan601 keer voor. En dat met een pitch die‘toevallig’ ontstond. In een bullpensessiein 1997 begon hij met het werpen vanfastballs, en ineens brak er één scherpnaar links en naar boven weg. Bij devolgende worp gebeurde dat precies zo.Rivera verbaasde zichzelf en zijnwerperscoach. “Sinds die dag is de balniet gestopt met bewegen.”Iedere slagman die tegenover Riverastaat, weet het: die cutter komt. Die pitchis uitgetekend in vele hoofden, maar inhet slagperk nog steeds onleesbaar. Hetgevolg: de man met de knuppel gaatnadenken, wil bijsturen, stapt uit zijncomfortzone en is bij voorbaat kansloos.Dustin Pedroia (Boston Red Sox)produceerde één honkslagje in twaalfslagbeurten. Ex­ploeggenoot Raúl Ibáñez(nu Seattle Mariners) ging 2­uit­16. Degerenommeerde knuppel van Álex Ríos(Texas Rangers) 0­uit­16!De cutter bracht Riveraindrukwekkende statistieken. Sinds zijn

debuut in 1995 stond hij een fractie meerdan één vrije loop of honkslag pergepitchte inning (WHIP) toe (1,003 omprecies te zijn). In perspectief geplaatst:de complete MLB­geschiedenis kentmaar twee werpers met meer dan 1000innings achter hun naam die nógeffectiever waren: Addie Joss (ClevelandBronchos, 1902­1910, 0,967) en EdWalsh (Chicago White Sox & BostonBraves, 1904­1917, 0,999). Hetgemiddelde WHIP­cijfer is tegenwoordig1,29. Dat is dus 29 procent hoger danRivera’s carrièrecijfer. De beste actievepitcher qua WHIP na Rivera is op dit

moment Clayton Kershaw van de LosAngeles Dodgers met 1,117.En zijn playoffstatistieken zijn zomogelijk nog duizelingwekkender. Wiedie cijfers bekijkt en zich verplaatst in hethoofd van de slagman die tegenoverRivera staat, ziet voer voor psychologen.sleep with one eye opengripping your pillow tightExit, lightEnter, nightTake my handIedere pitcher, vrijwel iedere honkballerzelfs, kan een nul produceren. Geen pro­bleem. Een stuk minder werpers kunnenechter de laatste man uitschakelen. Enmaar héél weinig kunnen dat in de WorldSeries. Houd je vast: Mariano Rivera gaatde geschiedenisboeken in als de enige mandie in de laatste wedstrijd van VIER WorldSeries de laatste slagman van detegenstander terug naar de dugout stuurde(en als de goden gevoel voor dramahebben, komt er in oktober nog een vijfdebij). Ongekend.

Dat Rivera op 43­jarige leeftijd nog steeds door JoeGirardi gezien wordt als zijn beste reliever, is tekenend.Hij krijgt in het wisselvallige Yankees­keurkorpsregelmatig al in de achtste inning de bal om de meubelente redden. Rivera neemt de Yankees bij de hand enbreekt nog moeiteloos evenveel knuppels als vroeger.Zijn ploeggenoten zijn de eersten om het te beamen:zonder Rivera hadden wij véél minder wedstrijdengewonnen en minder ringen om onze vingers gehad.Nog een leuk feitje: in twaalf van de zeventien seizoenenwaarin Rivera wedstrijden voor de Yankees in het slotgooide, wist hij zijn leeftijd te overtreffen in saves. Letwel, dit is iets dat steeds moeilijker wordt. Dit jaar paktehij nummer 44 op 18 september. In vijf jaren waarin hijwat achterbleef, verzamelde hij er 28 (2002), 34 (2006),30 (2007), 33 (2010) en 5 (2012). Dat laatste getal is zolaag, omdat hij vrijwel het gehele seizoen miste door eenblessure die hij opliep bij het vangen van ballen in hetverre veld.We’re off to never­never landNog slechts een paar keer zullen we Enter Sandman inYankee Stadium horen, voordat Rivera zijn handschoenaan de wilgen hangt. Iedere honkbalfan zal echter in dekomende decennia bij het horen van Metallicaterugdenken aan die onraakbare vissersjongen uit PuertoCaimito. In juli van dit jaar, in Citi Field van stadsrivaalNew York Mets, mocht Rivera zijn inning gooien tijdensde All­Star Game. Terwijl Enter Sandman uit despeakers knalde, stond het complete stadion op, inclusiefde spelers en de coaches in de twee dugouts. Riverabeantwoordde het minutenlange klaterende applausnederig: pet op de borst, hand in de lucht. Dikke lagenkippenvel bij alle aanwezigen en alle kijkers voor de buis.Toen het eindelijk stil was en Mariano Rivera voor dedertiende keer in een All­Star Game de heuvel betrad,werd alles weer normaal. Three men up, three mendown.Rivera is bijna klaar, maar zal ons zeker niet voor altijdverlaten. Wel kan hij nu het leventje leiden waaraan hijzo gehecht is, dat met familie, vrienden en veel eten.Rivera zal uiteraard met open armen ontvangen wordenin het dorp dat collectief profiteert van de prestaties ende rijkdom van één ijzersterke honkballer. In het dorpwaar hij een nieuwe kerk bouwde, omdat de oude teklein was. Mariano Rivera’s never­never land is PuertoCaimito, Panama. •

De cutter (of cut­fastball) wordtomschreven als een pitch die licht breektnaar de handschoenkant van de werper.Een bal die een beetje tussen de four­seam fastball (rechte bal) en slider(breaking ball) in zit. De bal lijkt langetijd op een rechte fastball, maar beweegtop het laatste moment weg van desweetspot van de knuppel (in het gevalvan een rechtshandige werper als Riverabeweegt de bal richting de handen van delinkshandige slagman en richting heteinde van de knuppel voor de righties).De movement van de cutter ontstaatvanwege de grip waarmee de pitcher debal vastheeft vlak voordat hij gooit en dedruk die hij met zijn vingertoppen zet.Die grip (twee naden naar rechts op debal) en druk wijken erg weinig af van defour­seam fastball, waardoorhet voor een slagman lastig isom de pitch te herkennen.Volgens ESPN Sport Scienceheeft een slagman bij een baldie rond de 90 mijl per uurgeworpen wordt slechts 0,17seconden de tijd om de spin opeen bal te herkennen.Daardoor zitten ze bij de cuttervaak mis.De gemiddelde cutter is duseen lastige pitch om te slaan,juist vanwege de late beweging.Over het algemeen is hetresultaat niet veel beter daneen popup, een zachtegrondbal of een gebrokenknuppel. Als dit al het effect isvan de gemiddelde cutter, dan kun je jevast wel indenken hoe de beste cutter ooitslagmensen al sinds 1995 domineert.Werpers als Roy Halladay, Dan Haren,James Shields en Andy Pettitte hebbensucces met de pitch, maar niemandzoveel als Mariano Rivera.De gemiddelde cutter wordt met 88,6mijl per uur van de heuvel richting dethuisplaat gegooid. In zijn hoogtijdagengooide Rivera de pitch rond de 95 mijlper uur. Volgens Brooks Baseball, dat

sinds 2007 alle pitches van alle werperstraceert en analyseert, gooide Rivera zijncutter de laatste zes seizoenen gemiddeldnog altijd met 92,27 mijl per uur. Zelfs opzijn 43ste gooit hij de bal harder dan degemiddelde snelheid.RiveraWat maakt de cutter van Mariano zospeciaal? Niet alleen de snelheid. Het isvooral de zogenaamde late movement.Omdat de bal om een schuine as zo’n1600 omwentelingen per minuut (RPM)maakt, ontstaat er een verschil inluchtdruk rondom de bal. De bal kiest deweg van de minste tegenstand en beweegtin de richting van het lagedrukvlak. Decutter van Rivera maakt die beweging pasin de laatste drie meter voordat de bal de

thuisplaat bereikt.Volgens Brooks Baseball bewoog de balin die laatste drie meter gemiddeld 7.15inches (op de linkshandige slagman af)ofwel 18,2 centimeter. Voeg daarbij eenneerwaartse beweging van gemiddeld vijfcentimeter en je hebt een bijna niet teraken pitch.Rivera gebruikte deze pitch dan ookvrijwel altijd. Tegen lefties 99 procent in

van de gevallen (bron: Brooks) en tegenrighties in tachtig procent, hoewel hij mettwee slag toch weer negentig procent van detijd op zijn cutter vertrouwde. Van zijn cut­ters werd slechts zeventien procent het veldin gebracht. Tien procent van zijn cutterswerd volledig gemist, 21,5 procent in foutgebied geslagen en de cutters die in het veldgebracht werden, zijn onderverdeeld in grond­ballen (47%), line drives (17%), hoge ballen(23%), popups (11%) en homeruns (2%).Het slaggemiddelde van slagmensen op decutter van Rivera? .193. En dit zijn nog maarcijfers van de laatste zes seizoenen, wantsindsdien wordt er pas met deze statistieken(Pitch f/x) gewerkt. Zijn cutter was in dejaren hiervoor zeer waarschijnlijk nógeffectiever en nóg dominanter.KrakHet geluid van een bal die een houtenknuppel op de sweetspot raakt, wordt ookwel de crack of the bat genoemd. In het gevalvan Rivera kunnen we het beter hebben overde crack IN the bat. Zelden zal er iemand inhet honkbal zo veel knuppels gebrokenhebben als de closer van de New YorkYankees. Exacte cijfers zijn er niet, maar hetloopt ongetwijfeld in de honderden. Het wasvoor de Minnesota Twins een reden hem bijzijn afscheidstour een schommelstoelgemaakt van gebroken knuppels aan tebieden.We kennen in de MLB de fastballs vanNolan Ryan en tegenwoordig AroldisChapman, de changeup van FélixHernández, de curveball van SandyKoufax en de knuckleball van PhilNiekro, maar geen van dezemannen was zo dominant metéén pitch alsRivera metzijn cutter.Met recht demeest domi­nante pitch ooit. •

Sinds 2007 vindt er jaarlijks een spectaculaire American football­wedstrijd uit de immens populaire Amerikaanse competitie NFL plaats inLonden. In samenwerking met KRAS.NL geeft Sport­Amerika dekomende weken twee keer twee tickets weg voor de wedstrijd tussen deSan Francisco 49ers en de Jacksonville Jaguars op Wembley (27oktober). Naast kaartjes voor de wedstrijd zit er ook één overnachting bijde prijs inbegrepen.KRAS.NL biedt eigen vervoersreizen vanaf €269 per persoon aan waarbijéén of twee overnachtingen en een toegangskaart voor één van de wed­strijden zijn inbegrepen. Boek nu uw reis en beleef van dichtbij het besteAmerican football ter wereld en het spektakel rondom de wedstrijd in dewereldstad Londen.

Wil je de verliezend finalist van de Super Bowl live in actie zien in hetlegendarische Wembley? Vind dan een originele manier om SportAmeri­ka.nl onder de aandacht te brengen. Dat kan door een campagne opsocial media op poten te zetten, met een vliegtuig SportAmerika.nl in delucht te schrijven, een evenement te organiseren waarbij jeSportAmerika.nl èn natuurlijk Amerikaanse sporten promoot of ietsanders origineels.Laat weten wat jij over hebt om Colin Kaepernick en Maurice Jones­Drewin actie te zien en stuur je resultaat naar info@sportamerika.nl en detwee beste inzendingen verdienen tickets voor de wedstrijd tussen de SanFrancisco 49ers en Jacksonville Jaguars. Deelnemers hebben tot en met30 september om hun inzending in te leveren.

Mo’s Major League debuut23 mei 1995, Angel Stadium, AnaheimWij kennen Rivera als closer en waar­schijnlijk de beste reliever aller tijden.Zijn debuut was allerminst een indicatievoor het succes dat later zou volgen. Inhet seizoen waarin ook zijn neef Rubenbij de Yankees debuteerde kwam Movooral in actie als starter. Zijndebuut duurde niet langer dan3.1 inning. Hij kreeg daarinacht honkslagen tegen, waar­op vijf punten scoorden. Welgooide hij in zijn debuut alvijf keer drie slag. Zijn bestestart kwam op 4 juli van datjaar, toen hij in acht inningstegen de White Sox liefst elfkeer drie slag gooide en geenpunten tegenkreeg.

Mo's bijzondere wedstrijd28 juni 2009, Citi Field, New YorkIn zijn negentienjarige loopbaankreeg Rivera slechts zes slagbeurten, driedaarvan kwamen in multi­inningop­tredens in de World Series. Nooit sloegde Panamees een honkslag, maar op dezedag beleefde hij wel zijn beste at bat. Ophet werpen van Mets closer FranciscoRodriguez wist hij met de honken volvrije loop en een punt uit het vuur teslepen. Het eerste binnengeslagen puntuit zijn loopbaan was een feit, en om dewedstrijd nog specialer te maken, paktehij in de tweede helft van de wedstrijdzijn vijfhonderdste save. Hij was naTrevor Hoffman pas de tweede closermet 500 saves.

Mo’s eerste save17 mei 1996, Yankee Stadium, New YorkIn 1996 werd Rivera fulltime reliever enwas hij in eerste instantie nog desetupman voor closer John Wetteland.Dit jaar zagen we de eerste glimp van deman die de league later met zijn cutterzou domineren. Op 17 mei kreegWetteland een dagje vrij en mocht Riverahet proberen. Hij had acht pitches nodigvoor een inning waarin hij een honkslagtegen kreeg, een keer drie slag gooide eneen dubbelspel achter zich gedraaid zagworden. Het was de eerste combinatievan een overwinning voor Andy Pettitteen een save voor Mariano Rivera. Op ditmoment staan zij op 83, meer dan welkecombinatie dan ook.

Mo’s eerste ring als closer21 oktober 1998, Qualcomm Stadium, San DiegoIn 1996 pakte Rivera zijn eerste ring,toen nog als setupman. In 1997 kreeg hijals closer een beslissende home run tegenin de ALCS, maar in 1998 nam hijrevanche. Hij kreeg gedurende het gehelenaseizoen geen enkel punt tegen en in deWorld Series pakte hij drie saves. In debeslissende vierde wedstrijd kwam hij erin de achtste inning op ondanks het feitdat zijn spot in de lineup in de negendeinning als eerste aan slag kwam. Hijontsnapte met drie lopers op de honkenen stond in de negende inning alleenhonkslag toe aan zijn neef Ruben.

Mo’s World Series MVP Award27 oktober 1999, Yankee Stadium, New YorkIn het jaar dat hij voor het eerst demeeste saves had in de MLB en voor detweede keer American League All­Starwas, werd zijn seizoen bekroond in deWorld Series. Tegen de Braves pakte hij desave in Game 1, de overwinning in Game 3met twee sterke innings en de belangrijkesave in Game 4. Opnieuw een sweep,opnieuw een titel voor de Yankees, en eentitel met extra glans voor Rivera dankzijzijn verkiezing als World Series MVP. Bijhet maken van de voorlaatste nul brak hijdrie keer in één slagbeurt de knuppel vanRyan Klesko.

Mo’s Subway Series Succes26 oktober 2000, Shea Stadium, New YorkEen nieuwe titel voor de Yankees enuiteraard stond Rivera op de heuveltijdens de laatste nul. Met twee uit, eenloper op drie en Mike Piazza aan slag bijeen 4­2 voorsprong. Spannender dan datwordt het niet, maar fans van de Yankeeswaren niet bang, want Mo stond op deheuvel. Een vangbal voor midvelderBernie Williams bracht een einde aan dewedstrijd. De derde titel op rij, de vierde invijf jaar. Samen met zijn vriend DerekJeter was Rivera het gezicht van het teamdat in die jaren de MLB compleetdomineerde.

Mo's mooiste win16 oktober 2003, Yankee Stadium, New YorkIn 2001 liep het schitterende playoffrecordvan Rivera een behoorlijke deuk op. InGame 7 van de beladen World Series tegende Diamondbacks pakte hij zijn tweedeblown save in het naseizoen en zijn eersteverlies. Twee jaar later volgde zijn mooisteoverwinning. In een zinderende Game 7van de ALCS tegen Red Sox gooide Riveradrie shutout innings (9, 10 en 11) voordatAaron Boone zijn legendarische walkoffhomerun sloeg. Terwijl alle Yankees rondde thuisplaat met Boone stonden tejuichen, lag Rivera huilend van blijdschapin zijn eentje op de heuvel.

Mo's laatste ring4 november 2009, Yankee Stadium, New YorkHet lijkt inmiddels wel de zwanenzanggeweest te zijn van de gouden generatievan de Yankees. Andy Pettitte, JorgePosada en natuurlijk Derek Jeter enMariano Rivera speelden allen nog eenbelangrijke rol bij het binnenhalen van de27e titel van de New York Yankees. DezeWorld Series begonnen met de klankenvan Empire State of Mind van Jay­Z enAlicia Keys en eindigde met EnterSandman van Metallica. Het lied dat elkeopkomst van Rivera begeleidt, klonkuiteraard opnieuw in de negende inningvan de beslissende wedstrijd, wantniemand minder dan Mariano Riverastond op de heuvel voor de laatste uit vande World Series.

Mo sluit The House that Ruth built21 september 2008, Yankee Stadium, New YorkHet stadion dat het thuis was vanlegendarische Yankees als Babe Ruth, LouGehrig, Joe DiMaggio, Mickey Mantle, YogiBerra, Reggie Jackson en Derek Jeter konnatuurlijk maar door één iemandsymbolisch afgesloten worden: MarianoRivera. De closer mocht, ondanks een ruimevoorsprong, de negende inning gooien. Zokwam er toch nog een mooi einde aan hetenige seizoen tot nu toe waarin hij met deYankees de playoffs miste. Zelf besloot hijna afloop een bakje te vullen met gravel vande heuvel waarop hij zoveel succes kende.

Mo's All­Time Record19 september 2011, Yankee Stadium, New YorkTwee dagen eerder evenaarde hij inToronto het record van Trevor Hoffmanmet zijn 601ste save en terug in YankeeStadium, kreeg hij in de eerstvolgendewedstrijd de kans om de absolute alleen­heerser te worden. Een stat die zijngrootheid overigens lang niet genoeg eeraan doet, maar helaas wel de stat aan dehand waarvan closers beoordeeld worden.Tegen de Twins gooide hij een perfectenegende inning en zo pakte hij het record.De beste closer aller tijden had nu ook demeeste saves. Hij kreeg een indrukwekkendestaande ovatie, terwijl hij alleen op het veld(op de heuvel) stond. Hij zal zijn loopbaaneindigen met ruim 650 saves, een recorddat waarschijnlijk heel lang (zoniet vooraltijd) zal blijven staan. •

Playoffs• In het naseizoen is Mariano Rivera op zijn best. DePanamees heeft hierin een ongekend verdiendepuntengemiddelde (ERA) van 0.70, achtoverwinningen tegenover één nederlaag en een totaalvan, hoe kan het ook anders, 42 saves.• Met die 42 saves heeft Mo de meeste allertijden in deplayoffs. Brad Lidge en Dennis Eckersley volgen hemmet respectievelijk achttien en vijftien saves.• Ook zijn ERA van 0.70 is een absoluut record. Vanalle andere spelers die minstens vijftig innings in hetnaseizoen gooiden, wist alleen Sandy Koufax zijn ERAonder 1.00 te houden (0.95).Tegenstanders• Van alle slagmensen die minstens tien keer tegenoverMo kwamen te staan, zal Edgar Martínez cijfermatigde beste herinneringen aan de closer hebben. Devoormalig derde honkman van de Seattle Marinerskwam 23 keer aan slag met Rivera op de heuvel enkwam tot elf honkslagen (slaggemiddelde van .579),twee homeruns, zes binnengeslagen punten en drievrije lopen.• Daarentegen zal Ray Durham nog weleens badend in't zweet wakker worden. In 26 slagbeurten kwam devoormalige tweede honkman van onder meer deChicago White Sox en San Francisco Giants tot geenenkele hit.• Rivera kreeg tijdens zijn carrière nooit meer dan tweehomeruns tegen van één en dezelfde speler. AlleenRafael Palmeiro, Edgar Martínez, Aubrey Huff, EvanLongoria en Miguel Cabrera wisten twee keer een pitchvan Mo het veld uit te slaan. Opmerkelijk hierbij is datCabrera dit beide keren in 2013 deed. Hij is de enigespeler die twee homeruns in dezelfde serie tegen decloser sloeg.Saves• Dit seizoen behaalde Mo voor de negende keer min­stens veertig saves in een seizoen, waarmee hij collega­closerlegende Trevor Hoffman evenaart. Wat betreftseizoenen met minstens dertig saves legde Rivera ditseizoen beslag op de eerste plek. Met vijftien stuksheeft hij er nu eentje meer dan Hoffman.• Rivera is de enige closer die voor veertig of meersaves tekende terwijl hij zelf de veertig wasgepasseerd. Hij deed dat niet alleen dit seizoen; in2011 zorgde hij op zijn 41ste voor 44 saves.• Rivera behaalde tot op heden 651 saves, waarmee hijhet absolute record in handen heeft. Trevor Hoffman

kwam tot 601 en nummer drie, Lee Smith, tot 478. Deop één na beste nog actieve closer is Joe Nathan van deTexas Rangers, met 337 saves.Foutjes• Mo gooide in zijn negentienjarige loopbaan slechtsdertien wilde worpen. Zijn laatste wilde worp dateertalweer van 2011 en in zijn laatste tien seizoenen gooidehij er slechts vier.• Mo maakte in zijnnegentienjarigecarrière slechts zesveldfouten. Zijnlaatste beging hij inhet seizoen 2004.• Rivera verspeeldedit seizoen zevensave­mogelijkheden,waarvan voor heteerst in zijn carrièredrie op een rij. Alleenin 1997, zijn eerste jaar als fulltime closer, had hij ermeer (9, in 2001 ook 7). In totaal staat de closer nu optachtig blown saves.ERA(+)• Voor een ERA van 2.30 over een heel seizoen zoudenveel closers tekenen, maar voor Mariano is dat zijn opéén na hoogste cijfer sinds 2002 (in 2007 noteerde hij3.15). Het gemiddelde in zijn carrière ligt op 2.22.• De ERA+ (een aangepast ERA op basis van hetstadion en de league van de pitcher) van Rivera staatop eenzame hoogte. Een ERA+ van 100 is hetgemiddelde en een score hierboven betekent dat depitcher beter dan gemiddeld presteert. Mo’sgemiddelde score over zijn loopbaan is 204 en er isgeen pitcher in de geschiedenis van de MLB (met meerdan duizend gegooide innings) die hierbij in de buurtkomt. De nummers twee (Pedro Martínez, 154) en drie(Jim Devlin, 151) volgen op gepaste afstand.• Rivera kende twaalf seizoenen waarin hij minstenszestig innings gooide en een ERA+ van meer dan 200had. Pedro Martínez en Joe Nathan volgen met vijfseizoenen.Aan slag• Rivera kwam in al die jaren tot bijzonder weinigslagbeurten, wat niet heel vreemd is voor een closer uitde American League. In totaal sloeg hij vier keer,waarin hij geen honkslag kon bewerkstelligen maar wel

tot een binnengeslagen punt kwam. Dit gebeurde in2009 toen hij in de wedstrijd tegen de New York Metsop het werpen van Francisco Rodriguez een vrije loopversierde met alle honken bezet.Algemeen• Mo behaalde vier keer de top­drie in de verkiezing omde AL Cy Young Award. Hij won deze prestigieuze titelnooit, werd in 2005 tweede achter Bartolo Colón.• Mariano Rivera startte zijn carrière als startendewerper en in 1995 begon hij tien wedstrijden voor deYankees. Hij was hier op zijn zachtst gezegd niet opzijn plek en met een 3­3 record en een ERA van 5.94verhuisde de club hem naar de bullpen. Rivera kendedat seizoen overigens één geweldige wedstrijd alsstarter: tegen de Chicago White Sox stond hij in achtinnings geen punten toe en gooide hij elf keer drie slag.• Rivera is de laatste speler in de Majors die hetlegendarische nummer 42 zal dragen. Dit rugnummerwerd in 1997 uit de roulatie gehaald ter ere van JackieRobinson en Mo is de enige overgebleven speler dittoen al dit nummer droeg en het dus mocht blijvendragen.Prijzenkast• 5x World Series­kampioen (1996, 1998­2000,2009)• World Series MVP (1999)• 13x AL All­Star (1997, 1999­2002, 2004­2006,2008­2011, 2013)• All­Star Game MVP (2013)• 3x MLB saves leader (1999, 2001, 2004) •

Cijfers t/m17­9­2013

Met het afscheid van Mariano Riveraeindigt er een tijdperk in New York. Debeste reliever aller tijden vormde samenmet zijn vriend Derek Jeter het gezichtvan de New York Yankees. Demanier waarop er van Riveraafscheid genomen wordt, ishartverwarmend en er gaanzelfs stemmen op om RiverAvenue, de straat die langsYankee Stadium loopt, om tedopen tot Rivera Avenue.Allemaal schitterend, maar ondertussendenk ik aan de Yankees, mijn favorieteteam. Hoe moet het nu verder? Riverastopt, Bernie Williams, Paul O’Neill, TinoMartinez en Jorge Posada zijn al eentijdje geleden gestopt, Andy Pettittehangt zijn handschoen aan de wilgen enDerek Jeter heeft ook niet de eeuwigejeugd. Van de jeugd die hen op hadmoeten volgen is alleen Robinson Canógeslaagd. Phil Hughes, Joba Chamber­lain, Curtis Granderson en zelfs HirokiKuroda zijn na dit seizoen free agent.Alex Rodríguez mist waarschijnlijk hethele seizoen volgend jaar en wat blijft erdan nog over?Slechts twee keer in de 19 seizoenen vanRivera werden de playoffs niet bereikt: in2008 en helaas ook in zijn laatsteseizoen. Hoewel hij natuurlijk niet debelangrijkste reden was voor het bereikenvan al deze naseizoenen, is zijn afscheidvoor mij wel een teken van een nieuweperiode voor de Yankees. Er zal ietsmoeten veranderen. Ik durf het bijna niette zeggen... Maar de Yankees hebben eenRed Sox­achtige renovatie nodig.Hopelijk zullen zij dan weer terugkerenaan de top, waar ze thuishoren! •

Seb Visser.

Einde vaneen tijdperk

Studio Sport op zondagavond is heilig. Mijn hele leven al. En dat is zeker nietminder geworden sinds ik commentator ben bij het programma waarmee ikopgroeide. Na een wedstrijddag rijd ik naar huis en het zit er pas echt op als collegaTom Egbers tegen acht uur de stand en topscorers heeft voorgedragen. Ondertussenstaat er pizza en een corona op tafel. Bijna niets komt tussen mij en zondagavondzeven uur. Deze week was echter een bijzondere uitzondering.Op de terugweg van Feyenoord­FC Utrecht sprak ik collega Frank Snoeks. Hij is eenechte New York Yankees fan en geregeld gaan er berichten over en weer als mijnGiants of zijn Yankees weer eens verliezen. We jagen elkaar op de kast, meestal delfik het onderspit aangezien Frank een creatief meesterbrein is. Afgelopen zondag hadFrank nog hoop dat de Yankees de playoffs zouden halen. Hij reageerde dan ook eenbeetje geschrokken toen ik hem vertelde dat voor de wedstrijd tegen de GiantsMetallica waarschijnlijk live in Yankee Stadium een wandeling naar de heuvel vanMariano Rivera zou begeleiden. Is het wel verstandig om dat voor een duel te doendat gewonnen moet worden?? Het tekent natuurlijk de echte supporter. Dehunkering naar succes, zelfs tegen beter weten in na een eigenlijk hopeloos seizoen.Een paar minuten voordat Studio Sport zou openen met de topper PSV­Ajax zapteik naar Yankee Stadium. In beeld een zonnig New York en een stampvol stadion. Dehuidige accommodatie werd in 2009 geopend en de emoties van de fans die in datvoorgaande seizoen afscheid moesten nemen van het oude stadion staan in mijngeheugen gegrift. Kijk maar naar de documentaire The House of Steinbrenner. Nustond er een ander vaarwel op de agenda: dat van Mariano Rivera.Eigenlijk is Mariano nog een pilaar van het oude Yankee Stadium. Ondanks het feitdat hij zijn vijfde en laatste World Series titel won in het eerste seizoen van hetnieuwe onderkomen (2009). Hij voelt zelfs als één van de laatste der Mohikanen.Veel huidige fans van de Yankees hunkeren naar de tijden van eind jaren ‘90. NuRivera afscheid neemt, verdwijnt iets tastbaars uit die periode. Er vervaagt weer watvan hetgeen ooit onverslaanbaar was.Afscheid nemen bestaat niet, maar afgelopen zondag wel degelijk. Mijn vrouw en ikkeken en kropen tegen elkaar aan. We zagen de dochter en vrouw van JackieRobinson aan de armen van Mariano door Monument Park wandelen alsof het dehemel op aarde was. De toeschouwers in het stadion veranderden in engelen. Deduivelse klanken van Metallica, dat naar New York was afgereisd om deopkomstmuziek van Mariano live te spelen, versterkten de ambiance. Depitchersheuvel was de denkbeeldige hemelpoort en de eenzame tocht van Riveraover het veld was er één die werd gedragen door miljoenen honkballiefhebbers.Ik huilde. Mijn vrouw brak. We dronken Corona en aten pizza. En vergaten voor éénkeer Studio Sport. Mariano Rivera is nu ook uniek in ons leven. Want dit ga ik nooitmeer vergeten. Gracias Mo! •

Gracias Mo!

Wat kreeg Fanny Blankers­Koen nadatzij vier keer goud had gewonnen op deOlympische Spelen van 1948 in London?Een fiets. Van haar buurtgenoten inAmsterdam. De vliegende huisvrouw hadnu wel genoeg gelopen, vonden zij.Hoewel de tijden niet met elkaar tevergelijken zijn, pakken ze het in Amerikawat grootser aan als het om sportheldengaat. Zo kreeg Cal Ripken Jr. eenafscheidstour, evenals Chipper Jones vande Atlanta Braves afgelopen seizoen. ZelfsMichael Jordan, de beste basketballer allertijden, kende in zijn laatste NBA­seizoennamens de Washington Wizards eenafscheidstour. Eén van zijn cadeaus: eenmotor van de Atlanta Hawks.En nadat Mariano Rivera aan het beginvan dit seizoen bekendmaakte dat dit jaarzijn laatste zou zijn, staan de opponentenvan de Yankees in de rij om de closer metde meeste saves ooit te bedanken. Zoschonken de Oakland Athletics een bedragvan 10.042 dollar aan de Mariano RiveraFoundation, die de minder bevoorrechtekinderen in Amerika en Panama kansengeeft. De 42 dollar bovenop het bedrag iseen knipoog naar het rugnummer van de43­jarige closer.Chair of Broken DreamsNaast de vele chèques ontvangt Rivera inelk stadion een symbolisch cadeau. Eenhengel van de Los Angeles Dodgers (wieweet komt het van pas tijdens zijnpensioen), fietsen van de San Diego Padresvoor hem en zijn familie, een surfboardvan de Oakland A’s. De Tampa Bay Raysmaakten er echt werk van en gaven Riveraeen zandsculptuur met zijn afbeelding eropen de tekst ‘Enter Sandman’, eenverwijzing naar zijn opkomstmuziek vande band Metallica. De vraag is alleen hoehij de zandsculptuur mee naar huis heeftkunnen nemen?Rivera: “Alle cadeaus zijn geweldig, maarom deze moest ik het meest lachen.” DeMinnesota Twins bedankten Rivera meteen schommelstoel gemaakt van gebrokenhonk­balknuppels. The Chair of Broken

Hij heeft in zijn carrière aardig watLouisville Sluggers aan barrels gegooid metde cutter, zo ook die van Twins’ catcher JoeMauer, wiens broken bat verwerkt is in deschommelstoel.Eén ding gaat Twins GM Terry Ryan nietmissen aan Rivera. “Hoe hij gehakt maaktvan onze slagploeg”, zegt hij met een lach.De Yankees riepen de Twins vier keer eenhalt toe in de playoffs (2003, 2004, 2009en 2010) en Rivera gaf in die twaalfnaseizoenswedstrijden geen enkele run op.TeruggevenHoewel Rivera in het middelpunt staat tij­dens de tour, grijpt hij de mogelijkheid metbeide handen aan om aandacht te schenkenaan de mensen die bij hun teams achter deschermen werken. “Ik wilde zeker ‘bedankt’zeggen tegen de stille krachten die nooit opde voorgrond staan. Met hen tijd doorbren­gen vind ik belangrijk”, betoogde Rivera.Larry Rothschild, werperscoach van de Yan­kees: “Dit geeft aan wat voor persoon Riverais en hoe hij in het leven staat. Het is uniek.”Ook bezocht hij in Kansas City een familiedie een tragisch ongeluk verwerkt. De moederen twee kinderen raakten gewond en eenderde kind kwam om het leven. In Oaklandverkleedde Rivera zich als een pizzabezorgeren bracht hij maaltijd naar een vrouw die al25 jaar werkt in de postkamer van de A’s.In Tampa Bay ontmoette hij patiënten vanhet James A. Haley ziekenhuis voor oorlogs­veteranen. Rivera organiseerde de bijeen­komst zelf en beantwoordde één voor één devragen van de veteranen. Onder hen de 93­jarige Edward Tomassine, die vocht in deTweede Wereldoorlog, en een vrouw vaneen zoon die blind werd aan het front.Rivera: “Wij gaan het veld op om tespelen. Zij gaan het veld op om ons teverdedigen, ze zetten hun leven voorons op het spel. Ik ga hier niet wegvoordat ik ze kan bedanken.”“Rivera ontmoeten is een droom dieuitkomt”, zei veteraan Manny Fernandez, dieopgroeide in New York. “Hij is een geweldigepitcher, maar nog een veel groter persoon.” •

“Hoe maakt u het, mevrouw?”“Uitstekend! Maar wie bent u?”Met de camera’s van ESPN in zijn nek maakt’s werelds beste reliever al handenschuddendeen rondje door een New Yorks restaurantmet klandizie van allerlei pluimage. Eerbiedalom, totdat hij een bejaarde dame aan eentafeltje achterin het restaurant visiteert.Rivera reageert niet verrast, uit het veldgeslagen of zelfs beledigd, zoals anderesupersterren wellicht wel zouden hebbengedaan. Nee, zijn reactie is volkomen naturel:“Mevrouw, mijn naam is Mariano Rivera.”Wat een tekenend beeld! De documentaire­makers van ESPN, die een brug wilden slaantussen zijn geboortegrond in Panama en zijnleven als superster in New York, hadden zichgeen veelzeggender beeld kunnen wensen. Devanzelfsprekendheid waarmee Rivera accep­teerde dat lang niet iedereen hem zomaar opstraat herkent. Ook hij is maar gewoon eenhonkballer van eenvoudige komaf, één van dezeven miljard mensen van vlees en bloed.Dat de bejaarde vrouw vervolgens haarhand voor haar mond sloeg en duidelijk wéluit het veld geslagen was toen ze zichrealiseerde wie daar voor haar neus stond, isal even zo indrukwekkend. Zijn prestaties ophet veld zijn namelijk wel wijd en zijd bekend.Die spreken voor zich.Wat mij betreft bekijkt iederenieuwkomer, in welke sport danook, deze korte scene met extraaandacht. Rivera biedt de heldenvan de toekomst een onmisbarelevensles met zijn bescheidenheidbuiten de lijnen, en zijn schieronoverwinnelijke instelling erbinnen.Een modelsportman zwaait af. •

Kasper Dijk.

Levensles“Er is geen team in de wereld waar ikeen grotere hekel heb dan de New YorkYankees. De Evil Empire heeft mijn BostonRed Sox door de jaren heen te veel pijngedaan om ze ook maar iets tegunnen.”Zo introduceerde ik ruim eenhalf jaar geleden een column indit magazine. In de tussentijd isdaar geen verandering in geko­men. Over Rivera kan ik echterniets negatiefs zeggen. Ik kan het niet.Rivera is de personificatie van topsport. Hijweet als geen ander hoe je een sport­lichaam fit moet houden, hoe je jarenlangop het hoogste niveau moet presteren, datje buiten de sport ook eenmaatschappelijke functie hebt en dat je,ondanks onmetelijk succes, nederig en'gewoon' kunt blijven.Het wordt geen jaar waarin Mo voor delaatste keer op het hoogste niveau, deWorld Series, zal uitkomen. De Yankeeszijn de Yankees niet meer. Blessures vantopspelers zorgden er voor dat de BronxBombers nooit echt om de prijzen meekonden doen.Rivera's pensioen komt eigenlijk een jaarte laat. Vorig jaar waren de Yankees nogwel sterk, alleen kostte een onfortuinlijkongeluk Rivera zijn kniebanden endaarmee zijn jaar.Dit jaar laat hij opnieuw zien hoe goed hijop deze leeftijd nog is, na een zwareblessure nota bene.Ik kan niets negatiefs zeggen over Rivera.First ballot Hall of Famer. Ik ga je missen,Mo. •

Missen

Lennart Beishuizen.