Speculatietaks

Speculatiebelasting stand van zake 15 februari 2016

Mr. Jan Tuerlinckx Advocaat-vennoot

Specula-tietaks

Doel

Speculatie?

Grondslag

Inning Vermijding

Vragen

Panel

1. De speculatietaks inhoudelijk ............................................................................................................. 4

A. Ratio legis ......................................................................................................................................... 5

B. Belastbare materie ........................................................................................................................... 6

Meerwaarden op aandelen/gelijk te stellen waardepapieren/aandelencertificaten ..................... 6

Meerwaarde op opties, warrants en andere financiële instrumenten ........................................... 7

“Beursgenoteerd” ............................................................................................................................ 8

“Andere financiële instrumenten” ................................................................................................... 9

“Vanaf 1 januari 2016 verworven onder bezwarende titel” .......................................................... 10

Berekening houdperiode 6 maanden ............................................................................................ 14

Welke beleggingsproducten of financiële instrumenten ontspringen de das? ............................. 16

C. Belastingplichtigen ......................................................................................................................... 20

D. belastbare grondslag – berekening meerwaarde .......................................................................... 22

E. tarief en inning ............................................................................................................................... 26

F. Verhouding met artikel 90, 1° WIB ................................................................................................ 27

E. Kritische bedenkingen .................................................................................................................... 29

2. Meerwaarde aandelen in VennB. ..................................................................................................... 33

Hypothese 1: vrijstelling ................................................................................................................. 33

Hypothese 2: 25% .......................................................................................................................... 34

Hypothese 3: 0.4% ......................................................................................................................... 35

Hypothese 4: 34% .......................................................................................................................... 36

3. Fiscaliteit andere beleggingsproducten ............................................................................................ 37

Zichtrekeningen en termijnrekeningen ......................................................................................... 37

Spaardeposito’s .............................................................................................................................. 37

Staatsbons en Staatsleningen ........................................................................................................ 38

Obligaties ....................................................................................................................................... 39

Aandelen ........................................................................................................................................ 40

Kasbons .......................................................................................................................................... 40

Levensverzekering tak 21 ............................................................................................................... 41

Levensverzekering tak 23 ............................................................................................................... 42

Aandelen gereglementeerde vastgoedvennootschappen (GVV’s) ................................................ 43

ICB’s ................................................................................................................................................ 44

Inho

udst

afel

1. De speculatiebelasting inhoudelijk

• Nieuw artikel 90, 13° WIB

• Ingevoerd door wet 26 december 2015 houdende maatregelen inzake versterking van jobcreatie en koopkracht – Artikelen 43 t.e.m. 85

• Inwerkingtreding: 1 januari 2016

A. Ratio legis (1)

• Ontmoedigen van speculatief handelen – Van Overtveldt in DS 17 oktober 2015 – Destabiliseren financiële markten

• Budgettair: verwacht 34 miljoen EUR

B. Belastbare materie (1)

• Meerwaarde op aandelen/gelijk te stellen waardepapieren/aandelencertificaten indien: – Aandelen beursgenoteerd zijn – Bij overdracht onder bezwarende titel – Verworven onder bezwarende titel en vanaf 1

januari 2016 – Minder dan 6 maanden in portefeuille – Niet in kader van beroepswerkzaamheid


• Meerwaarde op opties, warrants en andere financiële instrumenten indien: – Dezelfde voorwaarden voldaan zijn – Het onderliggende actief bestaat uit één of meer

welbepaalde beursgenoteerde aandelen • Geen indices, grondstoffen, valuta, ETF’s,…

– Toepassing speculatiebelasting op beursgenoteerde opties wordt thans betwist door Febelfin

B. Belastbare materie (3) • “Beursgenoteerd”

– Verhandelbaar op: • elke Belgische of buitenlandse gereglementeerde markt

– Bv. Euronext, Nasdaq, Xetra, NYSE,… • een multilaterale handelsfaciliteit in de zin van artikel 2, eerste lid,

4° wet van 2 augustus 2002betreffende toezicht op financiële markten en diensten

– Bv. Equiduct, CATS,…

– Voor zover deze werkt met minstens één dagelijkse verhandeling en een centraal orderboek

– Elk in een derde land gevestigd handelsplatform dat soortgelijke functie vervult

– Vereiste van beurnotering ook op moment van verkrijging onder bezwarende titel?


• “Andere financiële instrumenten” – = “Instrumenten waarmee belegger, al dan niet

met hefboom, belegt in de evolutie van de waarde van een onderliggend actief, op voorwaarde dat onderliggende actief uit één of meer welbepaalde beurgenoteerde aandelen”

– MvT: speeders, sprinters, turbo’s en futures


• “Vanaf 1 januari 2016 verworven onder bezwarende titel” – Verworven onder bezwarende titel in 2015 => valt

buiten toepassingsgebied • Bv. aankoop 31 december 2015, verkoop 2 januari 2016

(< 6 maanden): GEEN speculatietaks


• Vervolg – Verworven door schenking onder levenden?

• Kan onder toepassingsgebied vallen • Datum van schenking is irrelevant • Datum van verkrijging onder bezwarende titel van de

schenker is relevant en mag niet plaatsgevonden hebben voor 2016

– Bv. X koopt op 31 december 2015, schenkt aan Y op 5 januari 2016 en Y verkoopt op 10 januari 2016 (< 6 maanden) => GEEN speculatietaks

– Bv. Idem maar X had gekocht op 1 januari 2016 => Speculatietaks


• Vervolg – Verworven uit shorttransacties?

• = “elke verkoop van het aandeel of schuldinstrument dat de verkoper niet in eigendom heeft op het moment dat hij de verkoopovereenkomst sluit”

• Vallen onder toepassingsgebied • Dag van aankoop moet plaatsvinden in 2016

– Aandelen verkregen uit erfenis?

• Vallen niet onder toepassingsgebied


• Vervolg – Verworven bij kapitaalverhoging? (De Tijd, 9

februari 2016) • Nieuwe aandelenhouders

– Nieuwe aandelen door uitoefening voorkeursrechten: ja – Meerwaarde op voorkeursrechten: ja

• Oude aandeelhouders (krijgen automatisch voorkeurrechten)

– Verkoop rechten: nee – Stilzitten, scripts worden geveild: nee – Omzetting in nieuwe aandelen: ja

B. Belastbare materie (9) • Berekening houdperiode 6 maanden

– Periode tussen dag verkrijging onder bezwarende titel en dag overdracht onder bezwarend titel moet minder dan 6 maanden bedragen

• Bv. aankoop 3 januari 2016, verkoop 2 juli 2016 => speculatietaks ( < 6 maanden)

• Bv. idem maar verkoop op 3 juli 2016 => geen speculatietaks ( = 6 maanden) – Regels met betrekking tot verkrijgingsdatum:

• Ingeval verkregen onder bezwarende titel: – Te rekenen vanaf dag verkrijging onder bezwarende titel;

• Ingeval van schenking onder levenden: – Te rekenen vanaf dag dat schenker onder bezwarende titel heeft verkregen;

• Ingeval van shorttransactie: – Te rekenen vanaf dag aankoop

• Moet plaatsvinden vanaf 2016


• Vervolg – LIFO (“Last in, first out”) bij overdracht:

• Het verkochte aandeel, warrant, optie of ander financieel instrument wordt steeds geacht datgene te zijn wat het laatst werd verworven

– bv. aankoop 50 KBC aandelen op 1 januari 2016, 20 KBC aandelen op 1 april 2016 en 30 KBC aandelen 1 juli 2016. Verkoop 40 aandelen op 1 augustus. Quid?

» 30 aandelen dd. 1 juli 2016 worden eerst aangesproken => speculatietaks

» 10 van de 20 aandelen aangekocht op 1 april 2016 worden vervolgens aangesproken => speculatietaks


• Welke beleggingsproducten of financiële instrumenten ontspringen de das? – (converteerbare) obligaties

• MvT: zijn schuldinstrumenten en geen speculatieve handelingen

– Aandelen en deelbewijzen in beurgenoteerde beleggingsfondsen (bv. ETF’s/Trackers)

• MvT: zijn onderworpen aan diversificatieregels en beleggen in gespreide portefeuilles van aandelen

• EFT’s/Trackers hebben als onderliggende waarde een index


• Vervolg – Aandelen van gereglementeerde

vastgoedvennootschappen (bv. Cofinimmo en Befimmo)

• MvT: zijn onderworpen aan diversificatieregels en beleggen in gespreide portefeuilles van aandelen

– Aandelen, warrants, opties en andere financiële instrumenten die niet beursgenoteerd zijn, resp. geen beurgenoteerde aandelen als onderliggend actief hebben


• Vervolg – CFD’s (‘contracts for difference’)

• Stellingname financiële instellingen: – betreft contracten die steunen op koersverandering van een

aandeel of ander financieel instrument; – geen rechtsreeks belegging in het onderliggende aandeel; – CFD’s zijn niet beursgenoteerd.

– Overdracht onder bezwarende titel na 6 maanden

B. Belastbare materie (14) • Vervolg

– MvT voorziet 3 specifieke vrijstellingen: • Verkoop van ‘gereglementeerde’ aandelenopties die werknemers krijgen van

hun bedrijf – = in kader van beroepswerkzaamheid – Staat thans niet zo letterlijk in uiteindelijke wettekst

• Verkoop van beursgenoteerde aandelen die verworven zijn in toepassing van de wet van 22 mei 2001 betreffende werknemersparticipatie in het kapitaal en in de winst van vennootschappen

– = in kader van beroepswerkzaamheid – Staat thans niet zo letterlijk in uiteindelijke wettekst

• Mandatory corporate actions – Verplichte verkoop uitsluitend op initiatief van emittent/belegger heeft geen keuze:

» Bv. bij fusies, splitsingen, squeeze-outs,… » Niet als belegger ingaat op vrijwillig overnamebod

– Expliciet vrijgesteld

C. Belastingplichtigen (1)

• Alle natuurlijke personen in BE onderworpen aan PB

• Alle niet-inwoners die aan BNI zijn onderworpen – Indien heffingsbevoegdheid bij woonstaat op basis

van DBV => bezwaarschrift ingehouden speculatietaks terugvorderen

• Ook burgerlijke maatschappen, onverdeeldheden en feitelijke verenigingen

C. Belastingplichtigen (2)

• NIET voor vennootschappen onderworpen aan VennB. en entiteiten onderworpen aan RPB – RvS: mogelijks discriminatieprobleem – Regering: nee want kennen gelijkaardig regime

D. Belastbare grondslag – berekening meerwaarde (1)

• Positieve verschil tussen de aankoopprijs en verkoopprijs

• Wet voorziet enkel in aftrek van de gedragen beurstaks

• Aankoopprijs is onbekend of kan niet bewezen worden – Belastbare meerwaarde = volledige verkoopprijs – Terugvordering mogelijk van teveel ingehouden

RV via bezwaarschrift


• Beperkte aftrekbaarheid minwaarden – Enkel bij opeenvolgende verwervingen van

beursgenoteerde aandelen, opties, warrants of andere financiële instrumenten met éénzelfde ISIN-code

• Bv. U boekt m.b.t. uw Ageas aandelen een meerwaarde van 1000 en tegelijkertijd een minwaarde van 500 => taks op 500

• Bv. u boekt meerwaarde 1000 op Ageas aandelen en minwaarde van 500 op Solvay aandelen => taks op 1000

– Totale netto som nooit minder dan 0


• Vervolg – Oefening

Aankoop Aantal Koers Totaalbedrag Januari 2016 100 7,00 EUR 700,00 EUR April 2016 100 11,00 EUR 1.100,00 EUR

Verkoop Aantal Koers Totaalbedrag Juni 2016 150 9,00 EUR 1.350,00 EUR Toepassing LIFO

Minderwaarde m.b.t. aankoop april 2016

100 - 2,00 EUR - 200,00 EUR

Meerwaarde m.b.t. aankoop januari 2016

50 2,00 EUR 100,00 EUR

Belastbare grondslag

0


• Quid ingeval van schenking? – Rekening houden met prijs betaald door schenker

• Berekening in oorspronkelijke munt:

– Situatie 1: aankoop aandelen in USD, meerwaarde 3% in USD maar in EUR verlies van 3% => speculatietaks op 3% meerwaarde in USD

– Situatie 2: aankoop aandelen in BP, minwaarde 5% in BP maar in EUR meerwaarde van 2% => geen speculatietaks

E. Tarief en inning van heffing (1)

• 33% • Bevrijdende roerende voorheffing • Geen gemeentelijke opcentiemen • In te houden door financieel

tussenpersoon/instelling indien in BE – Geen aangifte

• Ingeval buitenlandse effectenrekening => aangifteplicht

F. Verhouding met artikel 90, 1° WIB (1)

• “Diverse inkomsten zijn: 1° onverminderd het bepaalde in 8° en 10°, winst of baten, hoe ook

genaamd, die zelfs occasioneel of toevallig, buiten het uitoefenen van een beroepswerkzaamheid, voortkomen uit enige prestatie, verrichting of speculatie of uit diensten bewezen aan derden, daaronder niet begrepen normale verrichtingen van beheer van een privé-vermogen bestaande uit onroerende goederen, portefeuillewaarden en roerende voorwerpen”

• Wat voegt speculatietaks toe?

– °automatische kwalificatie “speculatie” indien vervreemding binnen 6 maanden

– Collateral damage

F. Verhouding met artikel 90, 1° WIB (2)

• Indien belastbaar op basis van artikel 90, 13° => niet belastbaar op basis van artikel 90,1° – A contrario => mogelijks belastbaar artikel 90,1° – Zie lijst hiervoor – Tenzij normaal beheer van privévermogen

• Onroerende goederen • Roerende voorwerpen • Portefeuillewaarden

E. Kritische bedenkingen (1) • Toevlucht buitenland

– Inkomsten uit beurstaks (85 miljoen EUR) dalen • Toestroom naar weinig transparante

buitenbeursproducten – Mogelijks nog speculatiever – Bv. CFD’s

• RV naar 27% + beurstaks + speculatietaks stimuleren investeringen, IPO’s, liquiditeiten van beurzen – Volatiliteit zal juist toenemen

• Onzekerheid omtrent meerwaarde op opties

E. Kritische bedenkingen (2)

• Men treft enkel de kleine belegger of spaarder (Trends & Moneytalk, 18 januari 2016) – Particulieren beleggen meestal in Belgische small- en

midcaps-beursgenoteerde bedrijven met een relatief kleine beurswaarde (“bodemvissers”)

– Keerzijde: kleinere of middelgrote bedrijven die geld via beurs willen ophalen zullen worden getroffen

• Bv. Agfa Gevaert: zag sinds 1 januari 2016 beurswaarde dalen met 25 à 30%

• Bv. Celyad (-22,3%) • Bv. Bone Therapeutics (-20.5%)

E. Kritische bedenkingen (3)

5%

95%

Aandeel van particuliere beleggers in totale beurstransacties

Particuliere beleggers geviseerd doorspeculatietaks

Andere beleggingsinstellingen of vennootschappen die ontsnappen aan speculatietaks: bv, banken, beursvennootschappen,…

E. Kritische bedenkingen (4) • Eerste vaststellingen anno 2016:

– Lynx België stelt vast: • een stijging van 400% van de handel in CFD’s • Een verdubbeling van het aantal transactief in ETF’s

– Keytrade Bank stelt eveneens een enorme toename aan interesse in CFD’s vast

– Voor warrants is het gemiddelde retailhandelsvolume sinds 1 januari gehalveerd (De Tijd 20 januari 2016)

– De gemiddelde retailhandelsvolume inzake sprinters, turbo’s en speeders bedraagt nog slechts een kwart van vorig jaar (De Tijd 20 januari 2016)

– Kleine of middelgrote ondernemingen worden geconfronteerd met forse dalingen beurswaarde

– BinckBank inde amper 50.000,00 EUR in januari (De Tijd, 8 Februari 2016); Leleux slechts 18.000,00 EUR (De Tijd, 5 Februari 2016)

2. Meerwaarden aandelen in VennB. (1)

• Hypothese 1: volledige vrijstelling indien voldaan aan taxatievoorwaarde DBI – Artikel 192 § 1, lid 1 WIB – De eventuele inkomsten van de aandelen moeten in

aanmerking komen om krachtens art. 202, § 1 en 203 WIB van de winst te worden afgetrokken

• Taxatievoorwaarde DB: de uitgekeerde aandelen moeten al eens belast zijn geweest bij de uitkerende vennootschap

• Mogen niet onderworpen zijn aan een “aanzienlijk gunstiger” fiscaal regime dan in België

– Gedurende een onderbroken periode van ten minste één jaar in volle eigendom behouden


• Hypothese 2: 25% – Artikel 217, lid 1, 2° WIB – Idem – Minder dan een ononderbroken periode van ten

minste één jaar in volle eigendom behouden


• Hypothese 3: 0.4% – 217, lid 1, 3° WIB – Zelfde voorwaarden als hypothese 1 – Vennootschap voldoet niet aan voorwaarden van

artikel 15 W. Venn en is dus ‘groot’


• Hypothese 4: belastbaar inkomen aan 34% – Als de aandelen niet in aanmerking komen voor

de DBI-Aftrek

3. Fiscaliteit van andere beleggingsproducten (1)

• Zichtrekeningen en termijnrekeningen – RV 27% (art. 171,3° WIB)

• Spaardeposito’s (art. 21,5° WIB) – RV 15% op interesten boven 1.880 EUR op

individuele rekeningen (art. 171, 3°quinquies WIB) – RV 15 % op interesten boven 3.760 euro op een

gezamenlijke rekening van twee echtgenoten of twee wettelijk samenwonende partners


• Staatsbons en Staatsleningen – TOB

• Nieuw emissie: 0 % • Aankoop secundaire markt (bestaande obligatie): 0,09

% (max. 650 euro) • Verkoop secundaire markt : 0,09 % (max. 650 euro)

– RV 27% (art. 171,3° WIB) • Uitz. Leterme-Staatsbon: 15% RV (art. 534 WIB)


• Obligaties – TOB

• Nieuwe emissie: 0% • Aankoop secundaire markt (bestaande obligatie): 0,09

% (max. 650 euro) • Verkoop secundaire markt: 0,09 % (max. 650 euro)

– RV 27% (art. 171,3° WIB)


• Aandelen – TOB

• Inschrijving op nieuwe aandelen: 0% • Aankoop op de beurs: 0,27 % (max. 800 euro) • Verkoop op de beurs: 0,27 % (max. 800 euro)

– RV 27% (art. 171,3° WIB)

• Kasbons – RV 27% (art. 171, 3° WIB)


• Levensverzekering tak 21 – RV 27% op interesten (art. 19, § 1, 3°, a) + 171, 3°WIB)

• Indien premie niet in aanmerking kwam voor fiscaal voordeel: indien wel, belastbaar als pensioen (art. 40 WIB)

– Vrijgesteld indien (art. 21, 9° WIB): • Uitkering bij overlijden • BP heeft enkel zichzelf verzekerd en voordelen bij leven ten

eigen voordeel bedongen en bij dood is er kapitaalgarantie van minstens 130% van totaal premies

• Contract voor meer dan 8 jaar gesloten en uitbetaling effectief meer dan 8 jaar na sluiten contract


• Levensverzekering tak 23 – RV 27% op interesten (art. 19, § 1, 3°, b) + 171, 3°WIB)

• Indien op moment van inschrijving verbintenissen worden aangegaan die wat betreft hun duur en hun bedrag of rendementsvoet bepaald zijn

– Vrijgesteld: • Tak 23 zonder voormelde garanties • Tak 23 met voornoemde garanties ingeval voorwaarden

vrijstelling tak 21 voldaan zijn (art. 21, 9° WIB)


• Aandelen gereglementeerde vastgoedvennootschappen (GVV’s) – TOB

• Aankoop op de beurs: 0,09 % (max. 650 euro) • Verkoop op de beurs: 0,09% (max. 650 euro)

– RV 27% op het dividend van klassieke GVV's (art. 171, 3° WIB) – RV 27% op het dividend van residentiele GVV's

• een GVV wordt als residentieel beschouwd indien tenminste 60 % van de portefeuille in woningen wordt belegd

• Vroeger: 15% RV (oud art. 171, 3°quater WIB: opgeheven) • Valt nu onder art. 171, 3° WIB

– Geen RV bij meerwaarde op verkoop aandelen tenzij speculatie of abnormaal beheer (art. 90, 1° WIB)


• ICB’s – Beleggingsvennootschap (type kapitalisatie)

• Inkoop- en liquidatieboni in principe dividend en dus belastbaar 27% RV

• Thans vrijgesteld (art. 21,2° WIB) – Behalve fixfondsen (art. 19, § 1, lid 1, 4° WIB) en obligatiefondsen

(art. 19bis WIB): belastbaar als interest, 27% RV (art. 171, 3°,WIB) • TOB

– Beursgenoteerd en registratie België » Zowel bij aankoop als verkoop: 1,32% (max. 2000 EUR)

– Beursgenoteerd en niet registratie in België » Zowel bij aankoop als verkoop: 0.27% (max. 800 EUR)

– Niet-beursgenoteerd » Enkel bij verkoop: 1,32 % (max. 2000 EUR)


• Vervolg – Beleggingsvennootschap (type distributie)

• RV op uitgekeerde aandelen: 27% • TOB

– Beursgenoteerd en registratie België » Zowel bij aankoop als verkoop: 0.09% (max. 650 EUR)

– Beursgenoteerd en niet registratie in België » Zowel bij aankoop als verkoop: 0.27% (max. 800 EUR)

– Niet-beursgenoteerd » 0%

Tuerlinckx Fiscale Advocaten cvba

Maria-Henriëttalei 1 Place Ste Véronique 10 Nijverheidsstraat 14 B-2018 ANTWERPEN B-4000 LIÈGE B-2260 WESTERLO

T. +32 3 206 21 10 T. +32 4 233 34 36 T. +32 14 21 01 10 F. +32 3 206 21 19 T. +32 4 233 81 45 F. +32 14 21 01 19

www.tuerlinckx.eu

Speculatietaks

Law

Transcript of Speculatietaks