Special Nieuwe regisseur in de zorg - · PDF fileSpecial Nieuwe regisseur in de zorg.indd 2...
Transcript of Special Nieuwe regisseur in de zorg - · PDF fileSpecial Nieuwe regisseur in de zorg.indd 2...
oktober 2014
10Kwaliteit door regie op zorg. Haalbare kaart of onmogelijke opgave?
13Regisseursmodel in Rijsen-Holten
04 Verpleegkundig indiceren en organiseren: what’s new?
NIEUWE REGISSEUR IN DE ZORG
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 1 10/21/2014 3:15:56 PM
IN DE ZORG2 december 2014 | Jaarbeurs Utrecht
Flexibiliseren én motiveren in tijdenvan krimp en bezuinigingen
Laat u inspireren en schrijf u nu in via de website www.zorgvisiecongressen.nl/hrzorg
Naar een flexibele organisatie met gemotiveerde medewerkersDe zorgsector staat voor enorme HR-uitdagingen. De thuiszorg krijgt als gevolg van de Wmo te kampen met enorme krimp,maar ook andere zorgorganisaties worden door bezuinigingen en wisselende zorgvraag zwaar op de proef gesteld. Strategische personeelsplanning, flexibele schil, duurzame inzetbaarheid en talentmanagement zijn slechts een greep uit de mogelijkheden om te anticiperen op de ontwikkelingen die op de zorgsector afkomen.
Hoor tijdens dit congres hoe uw collega’s omgaan met de wisselendezorgvraag, personeelstekorten- of juist overschotten, vergrijzend personeelsbestand, decentralisatie van zorgtaken en bezuinigingen.Wat zijn valkuilen en tips en hoe zorgt u ervoor dat lijnmanagers en directie uw HR-strategie omarmen?
Speerpunten dit jaar zijnAnticiperen op krimp en bezuinigingen in de zorg door flexibilisering; hoor de best practices!
Inzicht in de laatste ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving in de zorg o.a. de nieuwe flex- en ontslagregels
Innovatieve voorbeelden van strategische personeelsplanning, talentmanagement en zelfsturing in de zorg
Hoe gaan uw vakgenoten om met de HR-uitdagingen
in de zorg?
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 2 10/21/2014 3:16:16 PM
oktober 2014 3
04 Verpleegkundig indiceren en organiseren: what’s new?
Het zal niemand ontgaan zijn dat de langdurige zorg wordt hervormd. De overheid wil ouderen en mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking of een psychische stoornis stimuleren langer thuis te blijven wonen. Maar wat verandert er nu precies en wat is er nieuw?
07 De basis is vertrouwen
Gemeenten krijgen meer zorgtaken en tegelijkertijd wordt er fors bezuinigd op het zorgbudget. Dat bete-kent dat de zorg anders georganiseerd dient te worden. Sinds 1 april jl. draaien er in vijf Amsterdamse stadswij-ken al vijf wijkzorgpilots. Een impressie van hun eerste ervaringen.
10 Kwaliteit door regie op zorg. Haalbare kaart of onmogelijke opgave?
Het ministerie van SZW heeft samen met branche- en beroepsverenigingen een helpdesk voor zorgaanbieders ingericht, dat onder andere ondersteuning biedt in de vorm van draaiboeken. Er is echter nauwelijks aandacht voor de veranderende rol van (wijk)verpleegkundigen en hoe zorginstellingen ervoor kunnen zorgen dat (wijk)verpleegkundigen deze nieuwe rol met verve kunnen invullen.
13 Regisseursmodel in Rijssen-Holten
In de gemeente Rijssen-Holten hebben ze het regis-seursmodel omarmd. Het doel: de ondersteuning effec-tiever en effi ciënter maken. Dat lijkt in veel gevallen gelukt, maar de regisseurs hebben ook belangrijke les-sen moeten leren.
COLOFONDeze gesponsorde themabijlage is een uitgave van Reed Business Media®2014.
UitgeverijReed Business Media, Postbus 152 1000 AD Amsterdam
UitgeverOnno Dekker, tel. 020 - 515 97 95
TekstenMichel van Dijk, Marco Hendrikse, Jeroen Wapenaar
ProjectmanagementClemens van Gessel Tekst- en webredactie
Illustratie omslagShutterstock
VormgevingTwin Media bv
Auteursrecht en aansprakelijkheidAlle rechten voorbehouden.Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever, producent en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld; evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie.Gebruikers van deze uitgave wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd
te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.
Algemene voorwaardenOp alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Reed Business Media zijn van toepassing de voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam.
INHOUD
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 3 10/21/2014 3:16:18 PM
4 oktober 2014
Het zal niemand ont-
gaan zijn dat de
langdurige zorg
wordt hervormd. De
huidige indicatiestel-
ling door het CIZ
komt te vervallen. Er verandert dus
nogal wat voor wijkverpleegkundigen.
Maar wat verandert er nu precies en wat
is er nieuw?
HistorieDe wijkverpleging kent een historie van
ruim honderd jaar. Tot de jaren tachtig
van de vorige eeuw was de wijkver-
pleegster, in dienst van de kruisvereni-
ging, een zelfstandig werkende profes-
sional. Zij verleende allerlei vormen
van zorg, gaf voorlichting en hielp
andere professionals in het sociale
domein. Vanaf 1990 fuseerden de
kruisverenigingen met gezinszorginstel-
lingen en ontstond de thuiszorg. De
wijkverpleegkundige beperkte zich
steeds vaker tot taakgerichte verple-
ging. Het Centrum Indicatiestelling
Zorg (CIZ) werd verantwoordelijk voor
het indiceren van zorg. Bovendien had
de wijkverpleegkundige, door haar ver-
anderende taakstelling en schaalvergro-
ting in de zorg, steeds minder contact
met huisartsen en andere professionals.
De functie van wijkverpleegkundige
veranderde aanzienlijk. Van spil in de
zorg, met een hoge mate van autono-
mie, naar alleen de rol van zorgverle-
ner. Het beroep werd er minder aan-
trekkelijk door.
NormenkaderDe pendule zwaait nu weer de andere
kant op. Per 1 januari 2015 is de wijk-
verpleegkundige verantwoordelijk voor
het indiceren en organiseren van zorg.
Een herstel van de situatie van voor
de jaren negentig en voor veel jongere
wijkverpleegkundigen dus een nieuwe
situatie. De beroepsvereniging voor
verpleegkundigen & verzorgenden in
Nederland (V&VN) heeft recent een
normenkader gepresenteerd, zodat wijk-
verpleegkundigen in ieder geval een
handvat hebben voor het indiceren en
organiseren van zorg.
ParadigmashiftAnnemarie Koopman, directeur Zorg
bij Grow/Work en van origine zelf ver-
pleegkundige, spreekt dagelijks zorgin-
stellingen en wijkverpleegkundigen over
deze aanstaande wijzigingen. Zij merkt
dat de implementatie van de nieuwe rol
van de wijkverpleegkundige veel aan-
De overheid wil ouderen en mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking of een psychische stoornis stimuleren langer thuis te blijven wonen. Dit is wenselijk vanuit de gedachte dat eigen regie de kwaliteit van leven bevordert en noodzakelijk omdat anders de zorg te duur wordt. Spil in deze hervorming is de wijkverpleegkundige die per 1 januari 2015 in de thuissituatie bepaalt welke zorg de cliënt nodig heeft en wie deze zorg uitvoert.
VERPLEEGKUNDIG INDICEREN EN ORGANISEREN:
WHAT’S NEW?
Annemarie Koopman: ‘Als verpleegkundige moet je de cliënt in beweging krijgen.’
© E
d va
n Ri
jswijk
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 4 10/21/2014 3:16:49 PM
oktober 2014 5
mevrouw en haar zoon woont ook nog
eens helemaal in Maastricht”, is dat niet
gelijkwaardig en prikkel je de cliënt niet.
De verpleegkundige moet echt gaan
experimenteren. Steeds andere vragen
stellen om de cliënt als volwassene te
behandelen, zodat deze in beweging
komt.
Transactionele analyseKoopman raadt verpleegkundigen in dit
verband aan gebruik te maken van Trans-
actionele analyse (TA). Met TA krijgt de
verpleegkundige inzicht in het effect van
communicatie met de cliënt en zijn of
haar netwerk. De wijze waarop de cliënt
wordt aangesproken, bepaalt of deze zich
voelt aangesproken op de eigen verant-
woordelijkheid en zelfredzaamheid.
Zorg organiserenKoopman: ‘Naast indiceren moet de
wijkverpleegkundige ook zorg gaan
organiseren. Zij wordt regisseur van
zorg. Zij bepaalt welke collega met welk
niveau ingezet wordt om aan de hulp-
vraag van de cliënt tegemoet te komen.
Soms verzorgt de wijkverpleegkundige
eerst zelf enkele weken de cliënten. Zo
kan zij goed inschatten welke zorg nood-
zakelijk is en wie deze zorg het best kan
geven. De verpleegkundige blijft vervol-
gens deze zorgarrangementen volgen en
monitoren. Bij het organiseren van zorg
hoort natuurlijk ook het activeren van
het sociale netwerk rondom de cliënt en
het verwijzen naar andere zorgprofessio-
nals en instanties.’
Klinisch redenerenBesluitvorming rond indiceren en
organiseren van zorg vindt plaats op
basis van het verpleegkundig proces. De
methode die verpleegkundigen daarbij
hanteren, is het klinisch redeneren. Het
dacht vraagt. ‘Wijkverpleegkundigen zit-
ten nu in een productiegedreven sys-
teem. Op 1 januari moet de knop echt
om. Dan lever je “goede zorg” als je
mensen ondersteunt om zo snel moge-
lijk weer zo zelfstandig mogelijk te func-
tioneren. Zwart-wit gezegd: lukt het je
om effectievere, kortcyclischer en “smal-
lere” zorgarrangementen te maken? Dan
doe je het goed! Dat is echt een paradig-
mashift. Daar zitten wijkverpleegkundi-
gen heel dubbel in. Ze moeten met cli-
enten het gesprek aangaan. En die cliën-
ten zeggen natuurlijk: “Kom niet aan
mijn zorg”.’
Zorg afpakken?Volgens Koopman verandert er echt veel
voor verpleegkundigen. ‘Zij moeten ver-
pleegkundig indiceren, rekening hou-
dend met de eigen regie en sociale con-
text van de cliënt. Er wordt immers veel
vaker een beroep gedaan op de zelfred-
zaamheid van die cliënt en zijn of haar
familie, vrienden en buren. Je pakt zorg
af van cliënten, althans dat zullen cliën-
ten zo voelen. Ga er maar aanstaan.’
Competenties‘Als verpleegkundige moet je de cliënt in
beweging krijgen. Dan is het allereerst
noodzakelijk dat je de cliënt op basis van
gelijkwaardigheid benadert. Als je als
verpleegkundige denkt: “Wat een zielige
‘Bij het organiseren van zorg hoort natuurlijk ook het activeren van het sociale netwerk rondom de cliënt’
V&VN-normenkader geeft aan dat een
goed niveau van klinisch redeneren
wordt bereikt door praktijkervaring. Een
proces dat een aantal jaren in beslag kan
nemen. Zijn wijkverpleegkundigen wel
klaar voor hun nieuwe rol? Koopman:
‘Klinisch redeneren is de basis van iede-
re verpleegkundige niveau 5-opleiding.
Zoals bij vrijwel elk beroep moet je ver-
volgens werkervaring opdoen. Seniori-
teit moet je ontwikkelen.’
Schaap met vijf poten?De wijkverpleegkundige krijgt straks
nogal wat op haar bordje. Wordt hier niet
gevraagd om het schaap met vijf poten?
Koopman: ‘Het is inderdaad nogal veel
wat van de beroepsgroep wordt
gevraagd. Het betreft een zelfstandige
rol, waarbij een beroep wordt gedaan op
organiserend vermogen, communicatieve
vaardigheden en verpleegkundige des-
kundigheid. Maar als er één beroeps-
groep is die dit kan, dan is het deze. Een
wijkverpleegkundige is over het alge-
meen nuchter en handelingsbereid en
heeft vanuit de opleiding deskundigheid
meegekregen. Bovendien wordt zij steeds
meer ondersteund door e-health en
andere technologische oplossingen.’
Koopman vervolgt: ‘Deze ontwikkeling
is echt een zegen voor wijkverpleegkun-
digen. Zij krijgen weer een autonome
rol. Er wordt een beroep gedaan op al
hun kennis en vaardigheden. Het beroep
wordt echt weer interessant. Ik hoor dan
ook regelmatig dat bijvoorbeeld mana-
gers, die ooit werkzaam waren als ver-
pleegkundige, overwegen om zelf weer
de wijk in te gaan, om terug te keren
naar het primaire proces.’
What’s new?Historisch gezien is de nieuwe rol van de
verpleegkundige wellicht niet zo nieuw.
In de praktijk echter gaat het om grote
veranderingen, om een nieuwe visie op
de kwaliteit van zorg. Effi ciënte en effec-
tieve zorg. En daardoor minder zorg,
door de zelfredzaamheid van de cliënt te
stimuleren en het netwerk van de cliënt
in te schakelen. Allemaal onder regie van
de wijkverpleegkundige, die weer echt de
spil in de wijkzorg wordt. •
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 5 10/21/2014 3:16:57 PM
6 oktober 2014
MOEITE MET REGIE VOERENIs het belangrijkste doel van de transitie – dat veel meer mensen de regie over hun leven gaan voeren – eigenlijk wel realistisch? Onder-zoek van het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezond-heidszorg (NIVEL) maakt duidelijk dat er in ieder geval nog veel werk te doen is. Volgens dat onderzoek heeft de helft van alle Nederlanders momenteel moeite om de regie te voeren over ziek-te, gezondheid en zorg. Het ontbreekt die groep Nederlanders vooral aan kennis, motivatie en zelfvertrouwen. Drie op de tien volwassen Nederlanders beschikken over onvoldoende functionele lees- en rekenvaardig-heden, en over onvoldoende vermogen om informatie over gezondheid te vinden en te verwerken.Het onderzoek van het NIVEL biedt echter ook hoop voor de par-tijen die met de transitie bezig zijn. Amerikaans onderzoek toont volgens onderzoeker Jany Rademakers aan dat benodigde compe-tenties voor het voeren van regie te leren en te ontwikkelen zijn. Rademakers pleit voor meer onderzoek naar problemen die door zorgverleners en organisaties ervaren worden bij het ontwikkelen van die benodigde competenties.
‘EIGEN REGIE ONVOLDOENDE GEBORGD IN WETSVOORSTEL’Volgens diverse belangenorganisaties bevat het wetsvoorstel voor de Wet langdurige zorg nog steeds diverse zwakke punten, ook op het gebied van regievoering. Het wetsvoorstel werd eind septem-ber aangenomen door de Tweede Kamer. Daarvoor al benadrukte Illya Soffer, directeur van cliëntenorganisa-tie Ieder(in), dat het thema ‘eigen regie’ voor cliënten onvoldoende geborgd is in het voorstel. Soffer somde vervolgens diverse zwakke punten van het wetsvoorstel op. ‘De positie van cliënten is onvol-doende stevig, er zou persoonsvolgende bekostiging moeten komen zodat cliënten zelf de keuze kunnen maken voor zorg thuis of in een instelling, de maximale tarieven voor zware zorg liggen te laag en er moet een zorgprofi el op maat komen voor mensen die zware zorg nodig hebben.’ Nadat het voorstel voor de Wet langdurige zorg door de Tweede Kamer werd aangenomen, reageerde belangenorganisatie voor senioren ANBO teleurgesteld. ‘We steunen de hervorming, maar invoering over drie maanden is te snel, want de zorgprofi elen zijn
nog lang niet klaar’, aldus directeur Liane de Haan. ‘Wij zijn bang dat veel senioren tussen wal en schip vallen.’
INFORMATIEVOORZIENING VERBETERENHet verbeteren van de informatievoorziening lijkt voor veel gemeenten een van de belangrijkste stappen in het pakken van de regie. De systemen die ze nu gebruiken, hebben – zo vinden zij – over het algemeen onvoldoende mogelijkheden om ondersteu-ning scherp in beeld te krijgen en te houden. Vorig jaar al startten de VNG en KING daarom met de Verkenning Informatievoorziening Sociaal Domein. Nu zijn er op www.visd.nl diverse verhalen uit de praktijk te volgen. Zo benadrukken Stance Brouwer en Marc de Gruijl van de gemeen-te Amstelveen het belang van slimme systemen voor de toegang. De informatie moet namelijk uitgewisseld kunnen worden, bijvoor-beeld met leden van sociale wijkteams. Bij het verbeteren van informatievoorziening hoort ook het beschermen van privacy. Het meest recente praktijkverhaal op visd.nl gaat daar over. Namelijk over de resultaten van toetsing van de overheid op het omgaan met privacy binnen gemeenten. Sociale professionals blijken zorgvuldig met gegevens om te gaan, maar deskundigheidsbevordering is desondanks nodig, blijkt uit de zogenaamde Privacy Impact Assessments.
TABLET HEEFT TOEKOMST Naast de al jaren veel aangeboden computercursussen is er een nieuwe variant: tabletcursussen. Steeds meer organisaties zetten tablets in als hulpmiddel om mensen meer eigen regie te geven. Een voorbeeld is activiteitencentrum De Cande in Leeuwarden. Het idee is dat mensen met een tablet beter kunnen communiceren met hun netwerk. Alleen, dan moet je wel weten hoe je met een tablet aan de slag gaat. Die kennis krijgen de cliënten in de cursus aangeboden. Hoe download ik apps met een tablet? Hoe laat ik een tekst uitspreken? Maar ook meer algemene handige tips voor computers, laptops en tablets komen aan bod. Zoals hoe Facebook nou precies in elkaar zit. Vorig jaar oktober bracht ouderenbond Unie KBO al de KBO-tablet op de markt. Deze aangepaste tablet komt onder meer met een uitge-breide handleiding en apps zoals beeldbellen en de SOS Alarm-app. Verkrijgbaar zijn momenteel de iPad 4 (vanaf 354 euro) en de iPad air (vanaf € 454). Meer informatie en bestellen via www.uniekbo.nl.
NIEUWSBERICHTEN
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 6 10/21/2014 3:17:13 PM
oktober 2014 7
Met gemengde
gevoelens, dat is
nog de beste
omschrijving van
hoe veel Amster-
damse zorgverle-
ners aankijken tegen de wijkzorgpilots,
die sinds 1 april 2014 draaien in vijf
Amsterdamse stadswijken. De vijf
pilotteams vormen proeftuinen voordat
1 januari 2015 heel Amsterdam over-
gaat op het werken met multidiscipli-
naire wijkzorgteams. Want dat is de
koers van de gemeente Amsterdam en
medeopdrachtgever zorgverzekeraar
Achmea: dat per 1 januari 2015 in
Amsterdam 22 wijkzorgteams actief
zijn die zorg en welzijn dicht in de
buurt gaan leveren.
Geen misverstand, iedere professional is
positief over de doelstellingen van de
wijkzorgteams. Werken vanuit de drie-
hoek huisarts, wijkverpleegkundige en
maatschappelijk werk, zorg en welzijn
dichter bij elkaar brengen en, niet in de
laatste plaats, meer zelfredzaamheid voor
cliënten en hun omgeving, iedereen is
daar voor. Bijvoorbeeld omdat wijkver-
pleegkundige en maatschappelijk wer-
kende van oudsher elkaars werkdomein
niet goed kennen. En dat terwijl er veel
onnodige medicalisering voorkomen kan
worden als een eenzame oudere enkele
keren per week aanschuift bij de koffi e-
ochtend in de buurt, waar hij leeftijdsge-
noten kan ontmoeten, vertelt Irith Sy,
maatschappelijk werkende bij welzijnsor-
ganisatie Civic Amsterdam, deelnemer
aan wijkzorgpilot Amsterdam-Oost. ‘Dat
bespaart veel onnodige bezoekjes aan de
huisarts, vanwege klachten die vooral
Gemeenten krijgen meer zorgtaken en tegelijkertijd wordt er fors bezuinigd op het zorgbudget. Dat betekent dat de zorg anders georganiseerd dient te worden. Vanaf 1 januari 2015 gaat Amsterdam daarom werken met 22 wijkzorgteams die zorg en welzijn dicht in de buurt gaan leveren. Sinds 1 april jl. draaien er in vijf Amsterdamse stadswijken al vijf wijkzorgpilots. Een impressie van hun eerste ervaringen.
DE BASIS IS VERTROUWEN
De wijkzorgteams beschouwen de ZRM als inperking van hun professionele autonomie, blijkt uit de pilots
Iris Sy: ‘Het is belangrijk dat we mensen blijven activeren, uiteraard binnen de grenzen van hun mogelijkheden.’
© M
iche
l van
Dijk
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 7 10/21/2014 3:17:37 PM
8 oktober 2014
Achmea en de zorgaanbieders. ‘Het leek
ons goed om niet de plannen van het
kabinet af te wachten, maar er alvast
voor te zorgen dat op gebiedsniveau
zorg en welzijn beter op elkaar zijn afge-
stemd.’
Hommel constateert echter dat er ver-
schillen optreden tussen het oorspronke-
lijke idee en het feitelijk verloop van de
pilots. ‘Er is veel nadruk komen te liggen
op administratieve processen. De wijk-
zorgteams moeten bijvoorbeeld werken
met de zelfredzaamheidsmatrix (ZRM),
een meetinstrument waarmee we op
diverse levensdomeinen de mate van
zelfredzaamheid van cliënten scoren.
Die scores registreren we in een digitaal
zorgdossier van de gemeente Amster-
dam. Dat is veel werk, omdat we ook
voor de AWBZ veel cliëntgegevens moe-
ten vastleggen. Dat betekent een dub-
bele registratielast, die ten koste gaat
van het klantencontact.’
Van Alphen is het met Hommel eens.
‘Het ZRM is een belediging voor de
wijkverpleegkundige. Stel, je hebt je
been gebroken, je komt uit het zieken-
huis en je hebt thuis revalidatie nodig.
De wijkverpleegkundige die langskomt,
wordt geacht om de cliënt te beoordelen
op de levensdomeinen van schaal 1 tot
5. 1 staat voor acute problematiek en 5
voor volledig zelfredzaam. Justitie of een
mogelijk justitieel verleden van de cliënt
is een van de levensdomeinen waarop ze
moet registreren. Dat is raar, want die
informatie is niet relevant voor de zorg-
vraag. De ZRM maakt dat je je als pro-
fessional op domeinen moet begeven die
niet ter zake doen. Bovendien schendt
het de privacy van cliënten. Al deze
gegevens komen met naam, toenaam en
BSN-nummer van de cliënt in het digi-
taal gemeentedossier. Wat wil de
gemeente daarmee? Dat is helemaal niet
nodig. Aanbieders moeten data aanleve-
ren waaruit blijkt dat ze goede en doel-
matige zorg aanbieden, meer niet.
voortkomen uit gevoelens van eenzaam-
heid.’
Georganiseerd wantrouwenWaar ook iedereen het over eens is, is
dat zelfsturing, eigen verantwoordelijk-
heid en eigen professionele competentie
van de hulpverlener het hart vormen van
het werk in de wijkzorgteams. Dat vindt
ook Matthias van Alphen, directeur
Wijkzorg van zorgorganisatie Amstel-
ring, en eindverantwoordelijk voor 58
zelforganiserende wijkteams in Amster-
dam, Haarlemmermeer en Amstelveen.
‘Wij komen van een top-down organisa-
tie, waarin planners en managers bepaal-
den wat er gebeurde. Cliënten en profes-
sionals werden daar ongelukkig van. Cli-
enten omdat ze soms 25 hulpverleners
per maand over de vloer kregen, en pro-
fessionals omdat ze geen invloed hadden
op het organisatiebeleid. Vergeet niet dat
wijkverpleegkundigen zijn opgeleid om
de zorgvraag te organiseren. Die compe-
tentie mag je niet van ze afnemen.’
Van een bedrijfscultuur van georgani-
seerd wantrouwen maakt Amstelring
nu een shift door naar vertrouwen als
uitgangspunt voor de onderlinge samen-
werking. Van Alphen: ‘Als een wijkver-
pleegkundige mij vertelt dat haar team
goed draait, dan neem ik dat aan.
Uiteraard hebben we onze prestatieaf-
spraken, maar vertrouwen vormt de
basis. Verpleegkundigen kunnen hun
werk uitstekend inplannen, ze hebben
daar niemand bij nodig. Ze gaan op
huisbezoek bij de cliënt, inventariseren
wat nodig is en regelen dat. Dat is de
essentie van wijkgericht werken.’
ZelfredzaamheidsmatrixAnja Hommel, programmamanager bij
zorgaanbieder Cordaan, dat deelneemt
aan alle vijf de proeftuinen, onderschrijft
de oorspronkelijke doelstelling van de
wijkzorgpilots, zoals twee jaar geleden
bedacht door de gemeente Amsterdam,
Anders komt de privacy van cliënten
in het geding.’
BlauwdrukDe wijkzorgteams beschouwen de ZRM
als inperking van hun professionele auto-
nomie, blijkt uit de pilots. Hommel zou
daarom graag zien dat het instrument,
als ondersteuning bij de vraagverhelde-
ring door de hulpverlener, alleen bij de
meer complexe zorgvragen zou worden
ingezet. ‘Bij een patiënt die wondverzor-
ging nodig heeft, is dat niet nodig. Die
moet gewoon geholpen worden.’
Er is nog een bedreiging voor de profes-
sionele autonomie van de teams, stelt
Hommel. ‘Het ideale scenario van de
wijkzorgteams is: zorg dicht in de
buurt. Die buurtgerichte aanpak is
terecht, omdat elke Amsterdamse stads-
buurt anders is. Je kunt Zuidoost niet
vergelijken met Bos en Lommer. Je
moet dus per gebied kijken wat nodig
is. Wat je niet moet willen, is dat er een
algemeen kader komt voor de gehele
stad. Een blauwdruk die geen rekening
houdt met de verschillen per wijk. We
hopen dan ook dat het kader van de
gemeente Amsterdam en Achmea ruim-
te laat voor lokale invulling door de
wijkzorgteams.’
Die lokale invulling lukt alleen als de
zorgprofessionals de weg weten naar de
informele netwerken, zoals bewonersini-
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 8 10/21/2014 3:17:39 PM
oktober 2014 9
mele netwerken tekortschiet. ‘Dat komt
doordat we jarenlang hebben geleefd in
een verzorgingsstaat. We hebben onze
professionals geleerd om zo veel moge-
lijk de zorg van de cliënt over te nemen.
Nu moeten ze cliënten leren om een
beroep te doen op hun omgeving. Dat
vereist een cultuuromslag van onze pro-
fessionals.’
Irith Sy herkent dat. ‘Ik verbaas me er al
jaren over dat we als hulpverleners altijd
tiatieven of buurtactiviteiten. Hommel:
‘Onze medewerkers hebben de opdracht
te ontzorgen en mensen toe te leiden
naar het informele aanbod, zoals een
eettafel, een wandelclub of een maatje.
Dat aanbod op gebiedsniveau is niet
transparant. Dat maakt het lastig om
voor mensen de juiste oplossing te vin-
den. We hebben behoefte aan een
“warme” sociale kaart, een soort IENS
voor de informele zorg.’
VerzorgingsstaatVan Alphen is niet verbaasd dat de ken-
nis van zorgprofessionals over de infor-
ons best doen om de problemen van
cliënten op te lossen. We hebben heel
lang gepamperd. Het is goed dat we hen
nu vragen om zelf na te denken over wat
ze kunnen doen. Het is belangrijk dat we
mensen blijven activeren, uiteraard bin-
nen de grenzen van hun mogelijkheden.
En met kleine stapjes tegelijk. Al kost ons
dat soms ook moeite. Want het betekent
dat hulpverleners moeten leren om zorg
te verlenen met de handen op de rug.’ •
Zorginkoop 2015Margriet-marie Govaart, projectleider Amsterdamse proeftuinen 2014, benadrukt dat de proeftuinen zijn opgezet om te leren, in de aanloop naar 1 januari 2015. ‘Ik heb veel begrip voor zorgprofessionals die zeggen dat ze dubbel moeten administreren, en dat dat ten koste gaat van het klantencontact.’Het gebruik van de ZRM is geen doel op zich, maar een middel om vanuit verschillende per-spectieven naar een cliënt te kijken, vervolgt ze. ‘We willen leren voor welke doelgroepen dit instrument meerwaarde oplevert. Het beleid van de gemeente Amsterdam is ook dat medewerkers van de wijkzorgteams niet de hele ZRM hoeven af te nemen. De zorg inkoop voor 2015 heeft weliswaar als voorwaarde dat de wijkzorgteams de ZRM moeten gebrui-ken, maar professionals bepalen uiteindelijk zelf of ze alle levensdomeinen uitvragen.’
20 november 2014 | ReeHorst,Ede
Kom op 20 november naar dit congres! Eerdere edities waren binnen 2 maanden uitverkocht, wees er dus op tijd bij!
Advertentie
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 9 10/21/2014 3:17:55 PM
10 oktober 2014
Radicale omslag in denkenMartijn Verbeek, directeur Langdurige
zorg van het ministerie van Volksgezond-
heid, Welzijn en Sport (VWS), is duide-
lijk over het doel van de hervorming. In
een interview voor In voor zorg! geeft hij
aan: ‘Kwaliteit. Kwaliteit. Kwaliteit.
Daar draait het in de langdurige zorg in
toenemende mate om.’ Dit mantra
wordt door Annemarie Koopman, direc-
teur Zorg van Grow/Work, nog eens her-
haald. ‘De kwaliteit van zorg moet
omhoog. Dat betekent niet per se meer
zorg. Zeker niet. Dat betekent naar de
behoefte van de cliënt kijken. Kijken
naar wat die cliënt zelf nog kan en in
hoeverre deze een beroep kan doen op
zijn sociale omgeving. Pas het zorgarran-
gement daarop aan. Kwaliteit van zorg is
dan “met zo min mogelijk zorg” ervoor
zorgen dat de cliënt zijn zelfstandigheid
terugkrijgt of zo veel mogelijk behoudt.
Dat kan met smalle en kortdurende
zorgarrangementen. Effectieve en
effi ciënte zorg leveren: dát is echt een
radicale omslag in het denken over
kwaliteit.’
Tekorten én ontslagen Dit vraagt uiteraard nogal wat van de
verpleegkundige. Deze gaat zorg indice-
ren en organiseren, zorgarrangementen
monitoren en collega’s coachen. Een
herwaardering van de rol van de ver-
pleegkundige. De vraag naar (wijk)ver-
pleegkundigen die dit in de vingers heb-
ben, neemt toe. Alleen, er zijn er veel te
weinig. Werkgeversorganisatie Actiz
spreekt van een tekort van meer dan
5000 hbo-wijkverpleegkundigen. De
behoefte aan hoger opgeleide verpleeg-
kundigen gaat vooral ten koste van ver-
plegenden en verzorgenden op niveau 1
en 2. Hier is sprake van overschotten;
instellingen ontslaan steeds vaker deze
medewerkers. Zo becijferde vakbond
FNV dat meer dan 25.000 mensen in de
zorg hun vaste baan zijn kwijtgeraakt
sinds het sluiten van het zorgakkoord in
april 2013. Van nog eens tienduizenden
is het contract niet verlengd.
Voldoende beschikbaarheidHet vinden van voldoende gekwalifi ceer-
de verpleegkundigen zal volgens Koop-
man nog een hele uitdaging worden: ‘Er
zijn op dit moment gewoonweg onvol-
doende verpleegkundigen niveau 5.
Het ministerie van VWS heeft samen met branche- en beroepsverenigingen een helpdesk voor zorgaanbieders ingericht, dat onder andere ondersteuning biedt in de vorm van draaiboeken. Deze bieden zeker houvast. Echter, er is nauwelijks aandacht voor de veranderende rol van (wijk)verpleegkundigen en hoe zorginstellingen ervoor kunnen zorgen dat (wijk)verpleegkundigen deze nieuwe rol met verve kunnen invullen. En last but nog least: hoe zorg je voor voldoende beschikbaarheid van deze groep professionals? Juist daarover gaat dit artikel.
KWALITEIT DOOR REGIE OP ZORG.HAALBARE KAART OF ONMOGELIJKE OPGAVE?
De weg naar regie op zorg1. Besteed organisatiebreed aandacht aan het nieuwe denken in de langdurige zorg.2. Zorg voor voldoende beschikbaarheid, denk out of the box.
Werf ‘afhakers’ en verpleegkundigen uit andere sectoren. 3. Faciliteer de rolontwikkeling van (wijk)verpleegkundigen.4. Regel de randvoorwaarden, zoals een planningstool.5. Sta stil bij de benodigde cultuurveranderingen op de werkvloer en bij het management.6. Besteed aandacht aan de effecten buiten het primair proces.7. Blijf na implementatie monitoren en evalueren.
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 10 10/21/2014 3:17:57 PM
oktober 2014 11
kundigen? Koopman constateert dat, op
een enkele uitzondering na, organisaties
nog veel werk hebben te verzetten. Bij-
voorbeeld ten aanzien van randvoor-
waarden: ‘De (wijk)verpleegkundige
gaat indiceren en organiseren. Zij
bepaalt dus welke zorgprofessional inge-
zet gaat worden om zorg te verlenen. De
verpleegkundige heeft veel meer regie
over het primaire proces. Dat vraagt om
fl exibiliteit van de organisatie en haar
medewerkers. Een goede planningstool
is dan onontbeerlijk. Je weet immers
niet van tevoren welke medewerker waar
en wanneer beschikbaar moet zijn. In
organisaties die zelfsturing hebben
doorgevoerd, is dat eenvoudiger dan in
organisaties die dat niet hebben gedaan.’
Verpleegkundigen niveau 4 moeten zo
snel mogelijk bijgeschoold worden tot
niveau 5. Probeer “afhakers” over te
halen om hun verpleegkundige vak weer
op te pakken. Kijk ook naar verpleeg-
kundigen uit andere sectoren, zoals zie-
kenhuizen. Die verpleegkundigen kun-
nen vaak goed klinisch redeneren. Het is
echter wel de vraag of zij in de context
van de thuiszorg kunnen functioneren.
Voldoende beschikbaarheid van ver-
pleegkundigen is gewoon noodzakelijk
om deze transitie te laten slagen en de
kwaliteit van zorg te verbeteren.’
OrganisatieveranderingenZijn organisaties klaar voor de inbed-
ding van die nieuwe rol van verpleeg-
‘Effectieve en effi ciënte zorg leveren: dát is echt een radicale omslag in het denken over kwaliteit’
Rolontwikkeling en cultuurveranderingAlleen een reorganisatie in de vorm van
een andere opbouw van de basisformatie
in het primair proces is niet genoeg, zo
stelt Koopman. ‘Doordat een appel
wordt gedaan op andere competenties,
moet je de verpleegkundigen faciliteren
om deze te ontwikkelen. Besteed daar-
naast ook aandacht aan de cultuur
binnen het bedrijf. Vaak heerst in het pri-
mair proces de cultuur “elke zorgmede-
werker is gelijk, ongeacht de opleiding”.
Maar je moet juist de verschillende
opleidingsniveaus tussen professionals
beter onderscheiden én benutten om
kwaliteit van zorg te realiseren. Dit
vraagt een cultuurverandering in het
team. Ook de relatie tussen manager en
verpleegkundige is een aandachtspunt.
De verpleegkundige neemt een deel van
de taken ten aanzien van kwaliteit over
van de manager. Als de manager deze
verandering niet onderschrijft of hier
niet naar handelt, dan komt een ver-
pleegkundige maar moeilijk tot bloei.
Het gaat om een gedragsverandering.
Het management moet écht anders gaan
denken en doen. Dat geldt extra in intra-
muraal.’
Functies buiten primair procesOok buiten het primair proces zullen er
veranderingen optreden. Er zijn vaak
meerdere staffuncties die een rol hebben
rond kwaliteit of leren. Doublures met
de rol van de (wijk)verpleegkundigen
liggen op de loer. Wil je dit voorkomen
en zorg betaalbaar houden, dan zul je
een deel van die staffuncties moeten
afbouwen of afstoten. Denk bijvoor-
beeld aan staffunctionarissen kwaliteit,
praktijkopleiders en assistent teamma-
nagers.
Valkuil implementatie‘De belangrijkste valkuil bij het imple-
menteren van de nieuwe rol van ver-
pleegkundigen? Dat is alleen aandacht
besteden aan de verpleegkundige.
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 11 10/21/2014 3:17:57 PM
12 oktober 2014
PositiefOndanks dat Koopman ziet dat er op
korte termijn nog veel moet gebeuren, is
zij positief over de toekomst. ‘Het zal in
de loop der tijd steeds beter lukken om
zorg effectiever en effi ciënter te organi-
Die moet het weliswaar gaan doen,
maar functioneert niet in een vacuüm.
De rest van de organisatie moet mee!
Als de verpleegkundige iets doet, moet
een ander daarmee stoppen. En vice
versa.’
seren. Dan verdwijnen de tekorten aan
gekwalifi ceerde verpleegkundigen van-
zelf en is steeds zwaardere zorg in een
thuissetting mogelijk. En dat is dus pre-
cies waar het bij de hervorming van de
langdurige zorg om te doen is!’
Expertise delen?Grow/Work organiseert samen met zorg-
organisaties expertisetafels voor directie
en hoger management rondom het
thema ‘De “nieuwe” wijkverpleegkun-
dige’. De expertisetafels zijn in oktober,
december en januari. Meer informatie
hierover kunt u vinden op www.grow-
work.nl. Tevens heeft Grow/Work een
speciale webpagina voor wijkverpleeg-
kundigen en een LinkedIn-pagina over
kwaliteit van zorg. •Advertentie
recrecrecrecrerecrecrecreecrecececcrececcr ccruiruiruruiruiruiruiruuiruiuruiruiruiruiruiuuitmetmetmetmetmetmetmetmetmemetmetmetmtmemetmmetmett ntntnt ntnt nt nt nt nt ntnt nnn &&&&&&&&&&&&&&&&&& exexexexexexexexexexexeexxexxe ecuececuececuecuecuececuecuecuecuecucucuuecuuuuecuc tivtivtivtivtivtivtivtivtivtitivtivtive se se se se se se se se se se se sse earearearearearearearearearearearearearearea chchchchchchchchchccchchintiiintintintintintintintintintintntintintntntintintn erierieriereriereriererierierierierierieriererre m mm mm mm mm mm mm mm mmm mm mmm mm mmm mmm manaanaanaanaanaanaanaananaanaanaananaananaa gemgemgemgemgemgemgemgemgemgemgemgemgemgemgemmegemmentenentententenentententntentntntntntentententeeneee &&&&&&&&&&&&&& prprprprprprprprprprprprpprprprofeofeofeofeofeofeofeofeofeofeofeofeofeofefef ssississississississississssississssss onononononononnanaonanananaonononnaaaaaaaallslslslslslslsslslslslsllslssssassassassassassassassassassassassasassassaasssaaa essessesessessessessessessssessessessessssessesssessessee menmenmenmenmenmenmenmenenmenmenmmenmenmenmemmenmmmmennt t t ttt t ttttt tt &&&&&&&&&&&&&&&&&&&& dedededededededededdedededeededevelvelvelvelvevelvevelelvelvelvelveevevevvev opmopmopmopmopmopmopmopmopmopmopmopmopmopmpmopmpmententententententententenententententententnte te
U kent de stipop de horizon.
Wij diegene met wie u daar komt.
FunktieMediair. Mensen kennen.
Goede zorg is het resultaat van de juiste mensen op de juiste plek. Daar weten we alles van. Ons vak is mensen kennen. Hun potentie, motivatie en talen ten zien, weten wie waar het beste tot z’n recht komt. Met 25 jaar ervaring in de zorg weten we wat er speelt en wat dat vraagt van bestuur, management en staf. We vinden voor u de beste mensen, voor vast of tijdelijk, én ondersteunen hun ont-wikkeling. U weet precies wat uw organisatie nodig heeft. Wij weten wie. Laten we samenwerken. Bel 020 - 504 20 20 of kijk op funktiemediair.nl.
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 12 10/21/2014 3:18:10 PM
oktober 2014 13
W ie met
Wmo-con-
sulent Alice
Boone over
regie in de
zorg praat,
krijgt eerlijke antwoorden. Ja, het regis-
seursmodel heeft diverse burgers in Rijs-
sen-Holten inderdaad sterker gemaakt.
Ja, de pilot ‘één gezin, één plan, één
regisseur’ is goed verlopen. Maar nee,
dat ging niet zo soepel als vooraf werd
gedacht.
In de pilot was Boone een van de vijf
regisseurs. Voor de WSW was er nog een
regisseur van de gemeente Rijssen, en
ook MEE, Humanitas Onder Dak en
Bureau Jeugdzorg leverden een regisseur.
‘Toen we vorig jaar oktober daarmee
begonnen, dachten we echt dat we voor
individuele burgers een week nodig zou-
den hebben om een plan te maken’, her-
innert Boone zich. ‘Maar mensen sterker
maken, bleek een stuk ingewikkelder dan
we dachten. Gelukkig hebben we mede
dankzij de zorgprofessionals en welzijns-
werkers een hoop geleerd en uiteindelijk
veel stappen vooruit gezet.’
Het regisseursmodel is ontwikkeld door
veertien Twentse gemeenten in samen-
werking met Jan Telgen, hoogleraar
Inkoopmanagement voor de publieke
sector aan de Universiteit Twente. Het
idee van het regisseursmodel is dat een
burger die op meerdere vlakken onder-
steuning nodig heeft, één vast aan-
spreekpunt heeft, de regisseur. De regis-
seur bespreekt de ondersteuningsvragen
met de bewoner en samen bekijken ze
welke oplossingen er in de betreffende
gemeente zijn. De regisseur is geen
hulpverlener, meer een coördinator en
indien nodig facilitator. De regisseur
blijft verantwoordelijk voor het onder-
steuningsarrangement en houdt toezicht
op de uitvoering.
In Rijssen-Holten omarmden ze het
regisseursmodel, omdat het ondersteu-
ningsaanbod lang niet altijd aansloot
bij de werkelijke vraag en behoefte van
de inwoners, aldus wethouder Jan Lig-
tenberg vorig jaar oktober. ‘We werken
met ingewikkelde regels. Medewerkers
hadden tot nu geen tijd en ruimte om
aandacht te besteden aan de bredere
ondersteuningsvraag. Inwoners krijgen
daardoor niet altijd wat ze écht nodig
hebben als ze om ondersteuning vragen.
Ook komt het voor dat er meerdere
hulpverleners naast elkaar in een gezin
of huishouden actief zijn. Krachten wor-
den niet gebundeld.’
Alice Boone geeft een voorbeeld van hoe
ondersteuning in Rijssen-Holten soms
ging en hoe het nu gaat. ‘Bij een gezin
met twee kinderen was een heel scala
aan hulpverleners betrokken, een stuk of
acht. Nu zijn er nog maar drie mensen
bij betrokken. En geeft het gezin aan dat
ze echt niet heel veel hulp meer nodig
hebben. Mevrouw heeft bijvoorbeeld
een vriendin in de buurt gevonden die
haar helpt en die zij ook weer kan hel-
pen. Ze heeft haar netwerk fl ink uitge-
breid en heeft meer aanspraak.’
In de gemeente Rijssen-Holten hebben ze het regisseursmodel omarmd, omdat het ondersteuningsaanbod lang niet altijd aansloot bij de werkelijke vraag en behoefte van de inwoners. Het doel: de ondersteuning effectiever en effi ciënter maken. Dat lijkt in veel gevallen gelukt, maar de regisseurs hebben ook belangrijke lessen moeten leren.
STERKER EN WIJZER
REGISSEURSMODEL IN RIJSSEN-HOLTEN
Alice Boone: ‘Mensen sterker maken, bleek een stuk ingewikkelder dan we dachten.’
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 13 10/21/2014 3:18:29 PM
14 oktober 2014
Om dat te illustreren, vertelt ze het ver-
haal van Margriet Lankamp - Van
Heemskerk. Zij heeft een licht verstan-
delijke beperking en kon tot vorig jaar
maar geen dagbesteding vinden waar ze
een goed gevoel bij kreeg. Met als gevolg
dat ze veel thuis zat. Dat vond ze zelf
vervelend, en haar man vond dat ook
jammer voor haar. Hij heeft zelf een
lichamelijke beperking, en werkt in de
Sterkerij in Rijssen, een werkplaats voor
mensen met een beperking. ‘Hij doet de
scootmobielpoule en komt altijd thuis
met mooie verhalen. Dat wilde hij ook
zo graag voor Margriet’, zegt Boone.
Uiteindelijk zijn ze met elkaar terugge-
gaan naar de basis: wat is nu precies de
passie van mevrouw Lankamp? Kleding,
daar kwamen ze op uit. Inmiddels werkt
mevrouw Lankamp alweer een aantal
maanden bij de kledingbank in Rijssen.
Op dinsdag bij de kledingbank zelf, en
op donderdag bij de voedselbank waar
de kleding gesorteerd wordt. ‘Van de
andere vrijwilligers hoor ik dat ze dolblij
zijn met Margriet. Ze werkt hard en is
altijd vrolijk. En Margriet komt nu ook
met mooie verhalen thuis.’
ValkuilenPrecies dat soort ontwikkelingen als bij
mevrouw Lankamp hadden Boone en
haar collega’s voor ogen bij het begin
van de pilot. Maar zo soepel als het nu
daar gaat, ging en gaat het lang niet
altijd. ‘Waar we in het begin onvoldoen-
de rekening mee hielden, is hoe complex
de problemen van mensen kunnen zijn.
Waarom lukt dat terugbrengen van hulp
en mensen hun eigen netwerk laten ver-
groten nu dan wel? Boone: ‘Als regisseur
kan ik mensen aanspreken op hun ver-
antwoordelijkheden, meer dan hulpver-
leners dat kunnen. Als het je niet bevalt
wat die zorgprofessional jou vertelt, kun
je naar een andere organisatie stappen,
maar in het regisseursmodel kunnen
mensen niet weglopen.’ Boone legt uit
dat ze mensen zo veel mogelijk een spie-
gel voorhoudt. ‘Door bijvoorbeeld te
zeggen: kijk, dat gezin met vijf kinderen
redt het ook, dan kunnen jullie dat ook.’
Bovendien krijgt zowel regisseur als
ondersteuner als burger meer overzicht.
‘Het wordt makkelijker om elke stap te
bespreken als er maar één vast aan-
spreekpunt is. En mensen willen graag
snel horen wat er goed gaat, wat er beter
kan en welke stappen we samen gaan
zetten.’ Vandaar dat ze als Wmo-consu-
lent en binnenkort fulltime regisseur
negentig procent van haar tijd vult met
huisbezoeken.
Met sprongen vooruitDoor de taak om mensen op hun ver-
antwoordelijkheden te wijzen, kan de
regisseur vrij zakelijk overkomen. Dat
is soms ook inderdaad de bedoeling,
benadrukt Boone, maar de relatie met
mensen staat of valt met een goede ver-
trouwensband. ‘Het is belangrijk dat je
duidelijk maakt hoe knap het is als men-
sen zich terugknokken in de samenle-
ving. Dat is het namelijk ook echt, want
mensen gaan met sprongen vooruit.’
Het is niet realistisch om te denken dat
je met een paar huisbezoeken het zelf-
vertrouwen van mensen opkrikt, laat
staan iedereen meteen kan activeren.
Bovendien veranderen levens continu en
ook daar moet je elke keer opnieuw
rekening mee houden. Zelf heb ik nu
pas aardig in de vingers hoe ik het best
kan schakelen.’
Een andere wijze les is dat een regisseur
van de gemeente geen hulpverlener is.
Eigenlijk was dat al vooraf wel duidelijk
voor Boone en haar collega’s, en toch
zijn ze een paar keer in die valkuil
getrapt. ‘Je wilt geen hulpverlener zijn en
toch word je dat soms. Dat komt vooral
omdat je de problemen van mensen te
persoonlijk gaat nemen. Je wilt uiteinde-
lijk dan gewoon iets kunnen doen.’
Die valkuil is er bijvoorbeeld bij schul-
dentrajecten. Dan wordt de administra-
tie nog forser dan anders. Mensen
moeten op tijd diverse formulieren
invullen, want als ze dat niet doen, lopen
ze het risico ondersteuning te verliezen.
Een aantal keren heeft Boone in zo’n
situatie teveel voor mensen zelf gedaan.
‘Door bijvoorbeeld die formulieren zelf
dan maar in te vullen en met mijn col-
lega’s te gaan praten. Maar mensen
moeten echt leren dat zelf doen. Want
uiteindelijk draait vrijwel alles om het
veranderen van gedrag. Als mensen hun
gedrag niet veranderen, kunnen ze een
halfjaar later weer opnieuw beginnen.’
Om valkuilen als deze te vermijden, is het
cruciaal dat de gemeente goed samen-
werkt met zorg en welzijn. De Wmo-con-
sulent heeft in dit geval bijvoorbeeld veel
aan medewerkers van jeugdzorg gehad,
weet ze. ‘Zij hebben me ingeprent dat
niet ik die situatie bij mensen heb veroor-
zaakt. Die boodschap schudde me dan
weer wakker. Het is essentieel dat je
krachtige professionals om je heen hebt
die je scherp houden.’ Zo leerde Boone
dat een formulier invullen af en toe wel
kan, als het echt heel ingewikkeld is,
Mevr. Lankamp - Van Heemsker bij de kledingbank in Rijssen
© E
ut v
an B
erku
m
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 14 10/21/2014 3:18:29 PM
oktober 2014 15
maar dat het ook belangrijk is om men-
sen vooral goed te verwijzen. Ze geeft
dan bijvoorbeeld aan bij welke collega
mensen terecht kunnen en welke infor-
matie echt meegenomen kan worden.
VervolgstappenDe belangrijkste vervolgstap in Rijssen-
Holten is nu een beter systeem van
monitoring. Het is de bedoeling met
het zogenaamde Living Lab in Ensche-
de te gaan werken. Daar wordt een
regiesysteem ontworpen zodat iedere
betrokkene op het scherm beter over-
zicht kan houden op de specifi eke
casus. ‘Met de huidige ICT-systemen
moeten we soms lang moeten zoeken
naar de relevante informatie. Met zo’n
beter regiesysteem kan ik collega’s ook
sneller een seintje geven als het bijvoor-
beeld in zo’n schuldtraject dreigt mis te
gaan.’
Uiteindelijk is het de bedoeling dat de
meeste mensen die ondersteuning via
het regisseursmodel krijgen na een
bepaalde periode niet meer afhankelijk
zijn van een regisseur. Sommige mensen
zullen echter waarschijnlijk altijd wel in
beeld blijven, denkt Boone. ‘We moeten
ons blijven realiseren dat sommigen het
gewoon zelf niet redden.’ De belangrijk-
ste opdracht rondom regie in de zorg is
volgens haar dat gemeenten echt de grip
blijven houden. ‘Dat maakt ondersteu-
ning namelijk een stuk effectiever. En
laten we eerlijk zijn, ook de kosten zullen
we in de hand moeten houden.’ •
‘We moeten ons blijven realiseren dat sommigen het gewoon zelf niet redden’
RIGHT TO CHALLENGE IN UTRECHTAls het aan GroenLinks Utrecht liggen kunnen Utrechters vanaf 1 januari ook zelf de ondersteuning uitvoeren. Raadslid Marlene de Regt wil het zogenaamde Right to Challenge verankeren in de loka-le Wmo. Right to Challenge is een recht van inwoners om te laten zien dat zij in bepaalde buurten of wijken de zorg en ondersteu-ning beter kunnen uitvoeren dan de gemeente dat zou kunnen. In Engeland is Right to Challenge al verankerd in de Localism Act, de wet die in 2011 werd ingevoerd en veel lijkt op de nieuwe Wmo. Tijdens de behandeling van de Wmo 2015 in de Tweede Kamer diende GroenLinks-Kamerlid Linda Voortman een amendement in om gemeenten de vrijheid te geven Right to Challenge te veranke-ren. Landelijk moet er nog invulling aan dit besluit gegeven worden. Raadslid Marlene de Regt wil echter niet op Den Haag wachten. ‘Ik wil dat Right to Challenge vanaf 1 januari een mogelijkheid is. De burger moet weten waar hij aan toe is.’ Ze vindt Right to Chal-lenge de ultieme vorm van burgerparticipatie. ‘Je geeft burgers de mogelijkheid om hun eigen leven op hun eigen wijze in te richten.’
CONGRES HR IN DE ZORGTijdens Prinsjesdag werd het nogmaals duidelijk; toenemende kos-tenbesparingen, effecten van de Wmo, vergrijzing en een sterk wis-selende zorgvraag stellen de zorgsector voor enorme uitdagingen. Flexibilisering van het werken én denken van medewerkers en organisaties wordt daarom steeds belangrijker. Laat u deze dag inspireren en informeren door deskundige spre-kers en vakgenoten. U hoort innovatieve voorbeelden op het gebied van strategische personeelsplanning, fl exibele schil, talent-management en zelfsturing in de zorg.
Waarom mag u dit congres niet missen?- Uw vakgenoten, waaronder Marieke Oldewarris, Directeur
VariantZorg, vertellen hoe zij hun medewerkers boeien en binden aan de hand van innovatieve voorbeelden.
- U krijgt actiepunten waarmee u uw organisatie op zowel strategisch als operationeel gebied optimaal voorbereid op het nieuwe ontslagrecht.
- U hoort alles over fl exibilisering: wat is juridisch wel en niet mogelijk?
- U ontvangt een overzicht van de eisen die gesteld worden aan competenties van medewerkers en leidinggevenden in het geval van werken in multifunctionele (zelfsturende) teams.
Schrijf uzelf en uw collega’s dan ook vandaag nog in en profi teer van de speciale teamkorting!
NIEUWSBERICHTEN
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 15 10/21/2014 3:18:37 PM
Verstandvan Zorg
Praktisch toepasbare opleiding Vanaf 2015 mogen verpleegkundigen niveau 5 indiceren en zorg organiseren in de wijk. In 2015 mag ook niveau 4 indiceren. Wilt u uw verpleeg-kundigen klaarstomen voor deze nieuwe uitdaging? Meld hen dan snel aan voor de 3-daagse opleiding ‘Verpleegkundig indiceren en organiseren in de wijk’ conform het V&VN-normenkader. Deze opleiding is geaccrediteerd door het kwaliteitsregister V&V.
Snel starten? Vraag dan onze opleidingsbrochure aan en informeer naar de actuele startdata via [email protected] of 020 - 301 33 77. Grow/Work biedt deze opleiding ook incompany.
“Indiceren conform het normenkader V&VN”
Nieuw! Opleiding Verpleegkundig indiceren en organiseren in de wijk
Special Nieuwe regisseur in de zorg.indd 16 10/21/2014 3:18:45 PM