SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer...

36
Februari/maart 2009- n r 135 TWEEMAANDELIJKS - 7,70 Frankrijk/België /Nederland/Duitsland/Espana /Italia 7- Canada 12$/Zwitserland 12FS//USA 9 $/AFS 35 R/Australia 10$ P708338 ELZAS • JURA FRANCOIS LURTON IVV PRO NIEUWIGHEDEN SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË, SPANJE, GRIEKENLAND

Transcript of SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer...

Page 1: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Feb

ruar

i/m

aart

200

9-n

r13

5TW

EEM

AA

ND

ELIJ

KS

- 7,

70 €

Fran

krijk

/Bel

gië

/Ned

erla

nd/D

uits

land

/Esp

ana

/Ital

ia 7

€ -

Can

ada

12$/

Zw

itser

land

12F

S//U

SA9

$/A

FS 3

5 R

/Aus

tral

ia 1

0$

P

70

83

38

ELZAS • JURA • FRANCOIS LURTON

IVV PRO • NIEUWIGHEDEN

SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN:ITALIË, SPANJE, GRIEKENLAND

IVV135CoverNL 9/02/09 11:16 Page 3

Page 2: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

IVV135CoverNL 9/02/09 11:17 Page 4

Page 3: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Animale toetsen

In zijn Miscellanées Culinaires heeft Ben Schott het over de animaleaspecten die wijn kan opwekken in de mens. Zoals het in de Talmudstaat: “Toen Noah een wijngaard aan het planten was kwam Satan,die op de loer lag, hem ter hulp. Hij offerde achtereenvolgens eenschaap, een leeuw, een aap en een varken en hij goot hun bloed uittegen de druivelaars. Satan bedoelde daarmee dat de mens zo zachtwordt als een lam na één glas. Wanneer hij twee glazen drinktwordt hij zoals een leeuw, vol arrogantie. Na zijn derde glas gelijkthij op een aap, gesticulerend en losbandig. Na een vierde glas wijnzal de mens zijn zoals een varken, zich wentelend in zijn schande.”In andere teksten, vooral Griekse, vindt men een beetje hetzelfdeidee terug. En u, welk dier bent u?

Hervé Lalau

In Vino VeritasFebruari/Maart 2009 / nr 135

EditoriaalInhoud

TOSCANE IS VAN MIJ! 2-6ONTDEKKINGEN IN DE ELZAS (VERVOLG) 7-9WITTE WIJN UIT DE JURA 10-14FRANÇOIS LURTON, VLIEGENDE TERROIRIST 15-18NIEUWIGHEDEN - ONTDEKKINGEN - HARTENDIEVEN 19MALAGA, OF DE KUNST VAN DE RENAISSANCE 20-21IVV PRO 22-23SICILIË, ‘ISOLA DEI VINI’ 24-26HOE STAAT HET MET DE GRIEKSE WIJNEN? 27-30

REDAKTIE - ADMINISTRATIE - ABONNEMENT:A.P.I.C. - Dieweg 294 - 1180 Brussel - BelgiëTel : +32(0)2.375.44.44 - Fax : +32(0)2.375.52.51Bank : 210.0461297-17 - [email protected]

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Philippe STUYCK

REDACTIESECRETARIS: Hervé LALAU

PUBLICITEIT:A.P.I.C. – Dieweg 294 – 1180 Brussel – BelgiëTel : +32(0)2.375.44.44 – Fax : +32(0)2.375.52.51Bank : 210.0461297-17 – [email protected]

HOOFDREDAKTEUR: Philippe Stuyck, Dieweg 294, B-1180 Brussel

JOURNALISTEN I.V.V: Bernard ARNOULD, Fabian BARNES,Johan DE GROEF, Harry DE SCHEPPER, Gérard DEVOS, Jean-YvesHINDLET, Guido JANSEGERS, Hervé LALAU, Fiona MORRISON,Philippe STUYCK, Marc VANHELLEMONT, René VAN HEUSDEN,Ann VAN STEENBERGEN,Philip VERHEYDEN.

“IVV” verschijnt 6 maal per jaar. De artikels en mededelingenverbinden slechts de auteurs en de adverteerders. ISSN 0779-2557

THE TASTING PARTNERS OF IN VINO VERITAS

Foto cover:Fattoria le Pupille Saffredi

Proeverij nr. 1

Proeverij nr. 24

Ha! Zstraf! Zsuper!

Zeer aangename geur van

fazantenscheet

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 1

Page 4: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Februari / Maart 2009 2

Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar dezeregio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie van

hautain te zijn, snobistisch en moeilijk toegankelijk. En ik bedoel niet via de weg.

Een route van ongeveer 600 km, ondoenbaar zonder GPSom van het landschap te kunnen genieten, van Pisa naar

Pisa – met veel dank aan de low cost-vliegmaatschappijen! – en met tussenstops in Greve in Chianti, Castelnuovo

Berardenga, Montepulciano, Grosseto, Bolgheri enRiparbella heeft mij van het tegendeel overtuigd.

Zelden hebben ik de kans gehad omzulke innemende, eenvoudige, discre-te en gereserveerde mensen temogen ontmoeten. ‘Normale’ men-sen. En die komt men steeds mindervaak tegen in de wereld van grotewijnen. Laat ons eens kijken wat hunwijnen te vertellen hebben.

Castello di Querceto

Alhoewel de ruïnes dateren van deMiddeleeuwen, werd dit kasteelopgebouwd in de zestiende eeuw.De plaats is ongelofelijk mooi. Hetdomein behoort al sinds 1897 toeaan de familie François. De eerstewijn werd gemaakt in 1911 en hetdomein was samen met 33 andereproducenten stichtend lid van hetConsorzio del Vino Chianti Classico in1924. Ik ga niet verder in op de voor-geschiedenis van de familie zelf, maarik kan u wel vertellen dat hier wijnge-schiedenis met een grote H werdgeschreven.

Alessandro François beheert het fami-liedomein samen met zijn talrijkeafstammelingen. De traditie speelteen fundamentele rol op Querceto endat zullen de wijnen niet tegenspre-ken. De basis-Chianti is mooigetypeerd, wat rustiek, maar met veelsmaak te genieten. Deze wijn isgemaakt van Sangiovese, opgekriktmet wat Canaiolo. Het is een klassie-ke blend en dat is waar men hier vanhoudt.Groot en zeldzaam is de ChiantiRiserva Il Picchio 2004. Ondanks delagering van 12 maanden op barri-ques boet de wijn niets in aan fruit enelegantie. Hij is evenwichtig en door-timmerd, met een mineralige toets.Het domein maakt ook enkele zoge-naamde ‘Super Tuscans’. Ik houdabsoluut niet van deze benaming.Het is wat zoals ‘Grand Vin deBordeaux’… De eerste is een IGTColli della Toscana Centrale, wat tochwat beter klinkt, vind ik persoonlijk: Il Querciolaia 2003. Het is een

robuuste en stevige wijn, gemaaktvan 65% Sangiovese en 35%Cabernet Sauvignon. La Corte 2003komt van een meer zanderigebodem. De druiven zijn er altijd zeerrijp, wat goed gevulde wijnen geeft.Hij is gemaakt van 100% Sangiovese.Mijn topwijn van dit domein is deCignale 2003: intens, complex en

met een prachtige structuur. Meerdan 20 maanden barriques en 6maanden op fles vóór commercialisa-tie. 90% Cabernet Sauvignon en10% Merlot.Te onthouden voor al deze wijnen enzeker voor de wijnen met een inter-nationale stijl is hun fijne, elegantetanninestructuur. Er is niet de minste

Dossier van de maand

Toscane is van mij!

Castello di Querceto

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 2

Page 5: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

3

droogte aanwezig. Bravo.Om nog beter van de wijnen te kun-nen genieten raden wij u deAgriturismo van Querceto aan.

San Felice

Op een magische heuvel met zichtop de stad Sienna ligt dit magnifiekevijfsterren Relais & Château en eenindrukwekkend wijndomein. Wij wor-den ontvangen door de oenoloogLeonardo Bellaccini. Deze man heefteen encyclopedische kennis van degeschiedenis van de Sangiovese, over zijn ontwikkeling, zijn gebreken– klonen van slechte kwaliteit –, zijnopmars en zijn band met de verschil-lende terroirs. Leonardo is geen dokter-apotheker zoals zoveel van zijncollega’s. Het doet deugd om hem tehoren vertellen.Het domein San Felice bezit 140 hec-taren wijngaarden en 17.000 olijfbo-men. La bella Toscana! Hun PerollaIGT Maremma 2007 is een wittewijn, gemaakt van 85% Vermentinoen 15% Sauvignon Blanc. Deze typi-sche Vermentino heeft flink wat fris-heid, hij is niet te vol, zijn aciditeit isgoed en de finale is zeer lang. Hij zouzeer lekker zijn bij wat jakobsschel-pen…Over naar de rode wijnen: deChianti Classico San Felice 2006.Zelfs als 2006 een magisch jaar isin Chianti, dan nog is het nietevident meer dan 200.000 flessenvan zulke hoge kwaliteit te pro-duceren. Het is natuurlijk geen‘grand cru’, maar het niveau mager zijn. Er is altijd die lichte rustie-ke toets die het bijzonder goeddoet in de basiswijnen gemaakt

van Sangiovese. Deze wijn kostamper 10 euros per fles.De Chianti Classico Riserva PoggioRosso 2003 is mooi. Hij is gemaaktvan 90% Sangiovese en 10%Colorino en heeft een uitgesprokenmaar fijne toets van specerijen. Dewijn is goed gevuld, heeft fijne enelegante tannines en zijn finale is flu-welig, fris en lang. De wijn werdgedurende 20 maanden gelagerd opfoeders van 500 liter, gemaakt vanFranse eik, en nadien 15 maanden opfles. Is dat misschien het geheim vanhet succes van deze wijn?Dé topwijn is ongetwijfeld dePugnitello, gemaakt van de gelijkna-mige oude Toscaanse druivensoort.San Felice is hier terecht heel trots op.Het domein heeft trouwens eenmuseum van vergeten inheemsedruivenrassen uit Toscane, het‘Vitarium’. De Pugnitello heeft deeeuwen doorstaan dankzij zijnrobuustheid. Hij produceert volle,krachtige wijnen met veel zuren enkrachtige tannines en hij geeft zeergoed de mineraliteit weer van zijnkeienachtige kalksteenbodem. Tijdenseen verticale degustatie van wijnenvan meer dan tien jaar oud bleek de2006 de meest geslaagde jaargang.Het ontdekken waard. San Felicemaakt ook zeer goede olijfolie en zehebben een eersteklas restaurant,Borgo San Felice.

Salcheto

Op weg naar Montepulciano, de her-komstbenaming die de laatste jarende grootste vooruitgang heeftgeboekt in heel Toscane. MicheleManelli en zijn vennoten kochten dit

domein in 2003, maar werken er alsinds 1997. Hij koos meteen voor de‘zachte’ methode om wijn te maken:respect voor de wijngaard, prioriteitvoor de basismaterie, een zachte vini-ficatie enzovoort. De biodynamie isniet ver weg. De man leeft op zijnterroir en die geeft hem het besteterug.Een degustatie van de wijnen vanMichele laat toe zijn filosofie beter tebegrijpen. Men kan hier spreken vaneen ‘familiegeest’, zelfs over de wijngemaakt in Chianti.Salcheto Chianti Colli Senesi 2006:Sangiovese, Canaiolo en Mammolo,voor eenderde opgevoed in barriquesvan Amerikaanse eik. Veel fruit, goedgebalanceerde rondeur en een bij-zonder frisse finale. Kan moeilijk betervoor 9 euro. Het is vooral de zuiver-heid van het fruit die opvalt. Michelelijkt elke stok wel uit het hoofd tekennen.Salcheto Vino Nobile diMontepulciano 2004: 100%Prugnolo Gentile, de plaatselijkenaam voor de Sangiovese. De top inMontepulciano. Deze wijn heeft alles:kruidige geur, volle smaakaanzet, fijnhout, perfect evenwicht, fruit en fris-heid op alle niveaus en zelfs minera-liteit. Zeer zeker complex, dus. Hetgebruik en het aandeel van het houtzijn bijna perfect!Salco Evoluzione 2003, Vino Nobiledi Montepulciano: een perceel van 2hectaren, beplant met een originelekloon van de Prugnolo Gentile.Typisch voor deze kloon is het lichtoverrijp karakter van het fruit, alhoe-wel dat in werkelijkheid niet zo is.Gevinifieerd op hout (in konischeeikenhouten cuves) en gelagerd in

grote foeders van Sloveense eik engebruikte barriques van Allier-eik.Nadien nog 4 jaar rijping op fles. Degeur is zeer rijp en kruidig, de smaakbreed en vol, met zeer zachte tanni-nes. Grote structuur en een finalemet een lichtbittere, marsepein-achtige toets. Zeker geen enkelvoudi-ge internationale stijl. Salcheto, toe-gankelijke, lekkere wijnen die evengastronomisch als ernstig zijn.

Le Pupille

Nog in Toscane, maar langs de grensin het westen, kortbij Grosseto enniet ver van de Tyreneese Zee ligt deregio Maremma. De DOCG hier is‘Morellino di Scansano’. Het is dankzijde wijnen van het domein Le Pupilledat veel wijnliefhebbers deze streekhebben leren kennen. Het domeinbezit 60 hectaren wijngaarden ver-deeld over drie sites en evenveel ter-roirs. De aangeplante druivensoortenzijn Sangiovese (hier ‘Morellino’genoemd), Alicante Bouschet,Malvasia Nera, Cabernet Sauvignon,Cabernet Franc, Merlot en Syrah voorde rode wijnen en Traminer,Sauvignon Blanc en Sémillon voor dewitte wijnen.De wijnen zijn zeer aangenaam, maarik heb toch de grootste moeitegehad om de filosofie van het huis ende richting waarin ze willen uitgaante begrijpen. En al zou er een typi-sche Maremma-stijl bestaan, ik hebhem niet ontdekt. Tijdens de degu-statie vond ik zelfs geen Toscane-ken-merken terug en ik kon geen rodedraad vinden in het gamma. Dat isspijtig, want er wordt hier hardgewerkt in de wijngaarden. Enkel de

Dossier van de maand

(Vervolg blz 4)

San Felice

Salcheto

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 3

Page 6: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Februari / Maart 2009 4

Dossier van de maand

mooiste, rijpste druiven wordengebruikt en de vinificatie is zeer punc-tueel en precies. Misschien moet iknog eens terug en lag het aan mij.Toch twee topwijnen:Pelofino 2007, IGT MaremmaToscana. Gemaakt van Morellino,Syrah, Cabernet Franc en CabernetSauvignon. Dit is geen primeurwijn,maar een wijn van groot plezier. Er isveel mooi fruit, mooie zuren, frisheiden lengte. De gisting gebeurt in inoxen de wijn is geconcipieerd om jongte worden gedronken. Hij is al ver-krijgbaar in maart na de oogst.Poggio Valente 2005, DOCGMorellino di Scansano. 100%Sangiovese uit wijngaarden van 280meter boven de zeespiegel met eenrotsachtige zanderige bodem. Beidegistingen gebeuren in inox. Nadieneen lagering van 15 maanden in bar-riques, waarvan 40% nieuw en 60%van twee wijnen. Nadien nog eensevenveel maanden rijping op fles.De helft van de wijngaard dateert van1970 en het zijn deze oudeMorellino-stokken die de wijn zijngeraffineerd, sensueel en mineraligkarakter geven, met als orgelpuntveel fris rood fruit dat allerminstbanaal overkomt en zeer mooie soe-pele tannines die de wijn lengtegeven. Een grote wijn.

Ornellaia

Een legendarische Super Tuscan meteen mythische naam, maar eennederige, sobere en menselijke ont-

vangst door een oenoloog tijdens deoogst. Bedankt Axel Heinz, hoofdoe-noloog en Fransman (ex Château LaDominique). De site is indrukwek-kend, met een deel van de wijn-gaarden dat zacht afhelt vanuitBolgheri richting zee, ten noordenvan het eiland Elba. Dit is een buiten-gewone terroir voor CabernetSauvignon, Cabernet Franc, Merloten Petit Verdot. Het lijkt wel eenjuwelenkist waarin de wijngaardengroeien, in een bijna ‘zen’-achtigesfeer. De wijnmakerij is fantastischen functioneel opgebouwd om deproductie van 90 hectaren aan tekunnen.Een schitterende wijn is de MassetoIGT Toscana. Het is een cru van 7 haop voornamelijk zandkleibodem enenkel beplant met Merlot. De wijnkrijgt een lagering van 24 maandenin barriques en nadien 12 maandenop fles.2005: zeer kruidige geur, groot roodfruit. Volle en ronde smaakaanzet. Dealcohol is aanwezig, maar is goedonderbouwd door de materie. Mooievenwicht, goed gestructureerde tan-nines, elegant maar wat donker.2006: fijn hout in de geur. Zuivere envolle smaakaanzet, fluweelzachte enverleidelijke materie, we praten zelfsniet meer van tannines. Met mijnogen dicht dacht ik aan Cheval Blanc2006.Het recept: “Vendanges vertes, eenrendement van 40 hl/ha, een gistingop lage temperatuur om de primairefrisheid van het fruit te bewaren”,

vertelde Axel Heinz zeer eenvoudig.Men vertelt ons niet alles. Dit is debeste Italiaanse wijn die ik al gedron-ken heb tot nu toe.

Caiarossa

Een volledige ommezwaai nu, zelfs alis de verantwoordelijke-oenoloog-directeur-gids-enzovoort ook eenFransman: Dominique Genot.‘Caiarossa’ betekent ‘rode kei’. In IVVkonden we enkele maanden geledenal lezen over een van de wijnen vandit domein, dat opgericht werd in1998. De eerste wijn kwam er in2002. De wijngaarden wordenbewerkt volgens de biodynamischefilosofie en hebben de vorm van eengrote cirkel, samengesteld uit ver-schillende micro-terroirs die elk apartworden bewerkt, geoogst en gevinifi-eerd.De kelder is een voorbeeld van logi-ca: gebruik maken van de zwaarte-kracht, talrijke cuves in beton vangemiddeld volume, een iets te kleinevatenkelder en in het algemeen eengoed georchestreerde wanorde. Hetwijnparadijs moet hier wel op gelij-ken! Er worden twee rode wijnengemaakt in de IGT Toscana.Caiarossa: 33% Merlot, 33%Cabernet Sauvignon/Cabernet Franc,22% Sangiovese, 6% Petit Verdot,3% Alicante Bouschet, 2% Syrah en

1% Mourvèdre. De bodem bestaatuit rotsachtige kalksteen met klei eneen deel zand. Het rendement is 15tot 18 hl/ha.Er is een prefermentaire macerationpelliculaire van 2 tot 4 dagen, dealcoholische gisting gebeurt in eiken-houten foeders van 50 hl, met enkelnatuurlijke gisten, en de maceratieduurt 20 tot 30 dagen. De malolacti-sche gisting vindt plaats in eikenhou-ten vaten. De wijn krijgt een lageringvan 16 maanden in barriques, grote-re vaten van Franse eik (nieuw en vanéén wijn) en eikenhouten foeders van25 hectoliter (25% nieuw hout).2003: een geur van wat ingekooktfruit, imposant maar gemarkeerddoor hout en alcohol.2004: kruidig, Nebiolo-stijl, perfectrijp en met zeer veel smaak.Zijdezachte tannines en elegantie diezich nog verder zal verfijnen de eerst-komende jaren.2005: gerookte aroma’s, kokos enblonde tabak in de geur. MinderSangiovese en meer Petit Verdot.Vulling, fruit en toegankelijke materie.Iets minder structuur en diepte. Eenplezierige wijn die vanaf nu kangedronken worden.2006: Discrete geur. De smaakaanzetis getypeerd door vrij veel hout, maarde wijn heeft toch een zeldzame ele-gantie en een grote finesse. De finaleis zeer lang. Ondanks de rechtlijnige

Borgo di Pereta (Le Pupille)

Ornellaia - Bellaria

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 4

Page 7: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

5

Dossier van de maand

(Vervolg blz 6)

ANTEPRIMA 2008Elk jaar organiseren de drie Consorzi vanChianti Classico, Montepulciano enMontalcino een degustatieweek voor pro-fessionals. Bijzonder onder de indruk waren we van deChianti 2006 en de Vino Nobile 2007.Daarentegen was de (verwachte) teleurstellingzeer groot voor de Brunello 2003.

Vino Nobile de Montepulciano

Sedert enkele jaren is het telkens Montepulciano die ons het meestvoldoening schenkt. Tegelijk moet men weten dat dit de minst gere-puteerde en de minst uitgestrekte appellatie is. Maar de wil is er en deinspanningen zijn merkbaar. Meerdere domeinen zijn onbetwistbarereferenties geworden. In het geheel sprongen er voor het uitzonderlijk wijnjaar 2007 zevenproducenten uit, dezelfde wijndomeinen die er met kop en schoudersbovenuit staken in 2005, wat eigenlijk niet meer dan normaal is:Boscarelli, Fassati, Salchetto, Nottola, Calonica, Valdipiatta, en meteen speciale vermelding voor Del Cerro.2007 is een schoolvoorbeeld van evenwicht, waarbij fruit en krachtniet overdreven is, wijnen die gekenmerkt worden door mooie zurenen ultrafijne tannines. Tegelijk is het een beetje jammer dat we er maarzeven selecteerden. Maar we zijn geen gids, we zijn er om u het bestevan het beste voor te stellen.

Chianti Classico

Sedert enkele jaren waait er een nieuwe wind door Chianti, deze zeevan wijngaarden en wijnstokken, zelfs in middelmatige wijnjaren. Het duidelijkst tekent dit zich af in de wijnen van 2006, een grandiooswijnjaar, dat vooral gekenmerkt wordt door een opmerkelijk najaarmet veelbetekenende temperatuurverschillen tussen dag en nacht. In deze appellatie vinden we eveneens een groot aantal wijnen meteen uitstekende prijs-kwaliteitverhouding, hetgeen het gedoodverfdimago van dure Italiaanse wijnen doet wegebben (met uitzondering invergelijking met het merendeel van Belgische wijnhandelaars en hungeliefde restauranthouders!).

structuur is deze wijn bijzonder even-wichtig. Zeer groot!2007: en primeur geproefd. Mooiesmaakaanzet, goede vulling. Ietsmeer Cabernet Franc in de assembla-ge. Moet opnieuw worden geproefdop het einde van zijn lagering.Pergolaia: 95% Sangiovese, 5%Merlot en Cabernet Sauvignon. Heeftongeveer dezelfde vinificatie als deCaiarossa.2004: typische Sangiovese-geur metaanwezig maar fijn hout. De meestmineralige wijn van allemaal, mis-schien omdat dit een quasi monocé-pagewijn is. Zoals bij zijn broer is dealcohol perfect versmolten in degehele materie van de wijn, ook al ishet gehalte 14 tot 15% Vol. Alc.Evenwichtig is blijkbaar hét leitmotivvoor Dominique ‘Murple’ Genot.2005: Zeer aanwezig hout. Vrij hardeen wat moeilijke smaakaanzet ennochtans zijn de tannines elegant.Zeer gesloten wijn op die dag, blijk-baar. Wordt vervolgd.

Conclusie

Zelfs als mijn voorliefde uitgaat naarinheemse druivensoorten in Italië,moet ik toch toegeven dat er in ditland zeer grote Merlots en Cabernetsworden gemaakt. Veel groter danpakweg vijftien jaar geleden, toen deSuper Tuscans het licht zagen. Diewaren toen veel te geëxtraheerd,zowel het hout als de finale warenvaak te droog, zelfs na enkele jarenop fles.Ik maakte deze trip tijdens de oogstvan 2008, waardoor hij nog aantrek-kelijker was. Nog nooit zag ik zo wei-

nig stress en opwinding bij mijngastheren en –vrouwen. Deze perio-de van het jaar is nochtans debelangrijkste voor hen en ze lekenvan elk moment met volle teugen tegenieten. Ik ken weinig andere wijn-regio’s waar men zo gemakkelijk eenafspraak kan maken tijdens de pluk.Ten slotte moeten we concluderendat de rijping op fles alvorens de wijnte commercialiseren toch een belang-rijk iets is. Net zoals in Spanje.Eenmaal de wijnen verkrijgbaar zijn,zijn ze ook drinkklaar. En dat is eenmooi voordeel in een tijd waarin nogweinig wijnliefhebbers over een kel-der beschikken.

Een woord van dank voor de kleineluchthaven van Charleroi, die ver-schillende ‘wijn’-bestemmingen aan-biedt, vooral dan in Italië en Spanje.

Philippe Stuyck

Lijst van de producenten

• Querceto - Specital www.castellodiquerceto.it

• San Felice - Aroma www.agricolasanfelice.it

• Salcheto - La Capucina/TG Fine Wineswww.salcheto.it

• Le Pupille - Licata www.fattorialepupille.it

• Ornellaia - Fourcroy*/Le Cellier* www.ornellaia.it

• Caiarossa - Licatawww.caiarossa.com

* Zie blz. IVV Wine Partner

Caiarossa

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 5

Page 8: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Februari / Maart 2009 6

Dossier van de maand

Het betere wijnwerk van 2006: Castellare di Castellina, Casa Sola,Castello di San Donato in Perano, Castello Di Verrazzano, Cecci MesserPietro di Teuzzo, Il Mondorlo, La Sala, Perseto del Pozzo, Tenuta diLiliano, Villa del Cigliano, Monte Bernardi.Het allerbeste wijnwerk van 2006: Fontodi, Castello di Uzzano, Broliode Ricasoli, Castillo de Fonterutoli.

En tot slot, Montalcino

Een mytische appellatie, té ongetwijfeld. Voor Brunello 2003 is dit eenheel middelmatig wijnjaar. Maar dat belette de verantwoordelijken vande appellatie niet om ons te verzekeren dat meer dan 50 % van de wijnreeds verkocht is voor hij op de markt komt en dat de rest probleem-loos volgt. Rekening houdend met hun argumenten en hun prijzen die ze hante-ren, mogen ze hun wijnen houden. Wijnen die in middelmatige wijnja-ren voor het overgrote deel zwaar en alcoholrijk zijn, te veel hout bezit-ten en vermoeiend overkomen. En dan ben ik nog mild!

Maar wees gerust, ondanks alles hebben we toch een kleine selectiekunnen maken met enkele wijnen van de bovenste plank (mooi houtuiteraard!). Natuurlijk steken de vaste waarden er bovenuit. Er zullenaltijd uitzonderingen zijn, en zoveel te beter. Van de 153 geproefde stalen, het betere werk: Pian delle Querci,Talenti, Collosorbo, Greppone Mazzi, Torroccia, Uccelliera, Prata,Agostina Pieri, Tricerchi.Excellent: Siro Pacenti, Silvio Nardi, Ciacci Piccolomini d'Aragona, Fantien La Poderina.

Philippe Stuyck

Lijst van de producenten

Montepulciano

• Boscarelli - www.poderiboscarelli.com/• Del Cerro - Best Caviar* - www.fattoriadelcerro.it • Fassati - Delhaize - www.fazibattaglia.com/fassati • Salcheto - La Capucina/TG Fine Wines - www.salcheto.it • La Calonica - Laurent Richard - www.lacalonica.com/ • Nottola - www.cantinanottola.it/• Valdipiatta - Licata - www.valdipiatta.it/

Chianti

• Brolio - Cinoco* - www.ricasoli.it• Castillo de Fonterutoli - Licata - www.fonterutoli.com/• Castellare di Castellina - Filippo & Figli/Viva Vino Cvba - www.castellare.it• Casa Sola - www.fattoriacasasola.com/• Castello di San Donato in Perano - www.castellosandonato.it• Castello di Uzzano - www.agricolauzzano.com/• Castello di Verrazzano - www.verrazzano.com/• Cecchi - www.cecchi.net/• Fontodi - www.fontodi.com/ • Il Mondorlo - www.il-mandorlo.it • La Sala - www.lasala.it • Monte Bernardi - www.montebernardi.com/• Perseto del Pozzo - www.aziendepiazzini.florencewine.it/• Tenuta di Liliano - www.lilliano.com/• Villa del Cigliano - www.villadelcigliano.com

Montalcino

• Agostina Pieri - Vinesse - www.pieriagostina.it • Ciacci Piccolomini d’Aragona - Chai & Bar - www.ciaccipiccolomini.com/• Collosorbo - www.collosorbo.com/• Fanti - Licata - www.fantisanfilippo.com• Greppone Mazzi - Cordonnier - www.ruffino.it• Poderina - Best Caviar* - www.saiagricola.it/• Pian delle Querci - 0577834174• Prata - 0577848325• Silvio Nardi - Filippo - www.tenutenardi.com/• Siro Pacenti - Leirovins - [email protected]• Talenti - www.talentimontalcino.it/ • Torroccia - 0577848156• Tricerchi - www.chiantigeografico.it/ • Uccelliera - www.uccelliera-montalcino.it/

* Zie blz. IVV Wine Partner

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 6

Page 9: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

7

De Belgische consument blijft tukop Elzaswijnen, wat blijkt uit de cij-fers van 2007. Met 22,8 % van hetmarktaandeel in volume en 18,6 %in waarde, blijft België importleidernummer één van de stille wijnen.Dit geldt ook voor de Crémants,want opnieuw is ons land in 2007de eerste buitenlandse bestemmingvoor de AOC Crémant d’Alsace,goed voor 38,8 % marktaandeel involume en 22 % in waarde. Tegelijkmoet het gezegd dat de kwaliteitniet altijd evenwaardig is. Het blijftdus interessant om op de hoogte teblijven van de vooruitgang diegeboekt wordt door nieuwe domei-

nen, net zoals door domeinen dieovergenomen werden door denieuwe generatie.

Domaine PfisterMélanie Pfister illustreert dit laatstegoed. In mei 2008 nam ze hetfamiliebedrijf in Dahlenheim overwaar ze de achtste generatie ver-tegenwoordigt. Na haar studieslandbouwkunde en oenologie,gevolgd door stages hier en daar,keerde ze boordevol enthousiasmeterug naar het nest. Zo’n twintigjaar geleden liet haar vader hetdomein, gelegen in het noordenvan de Elzas, reeds uitgroeien metwijnen van een zeldzame kwaliteit.Haar projecten zijn zowel de ver-koop in totaliteit van alle op de 10ha geproduceerde wijnen, wat dusnog niet het geval is, alsook de ont-wikkeling van de productie vanpinot noir en de rijping op barri-ques. De proeverij van verschillendewijnen van 2007 tot 2005 geeftons een goed idee van de stijl ende kwaliteit van de wijnen: fris,puur en elegant zijn de drie sleutel-woorden. De uitstekende Crémantd’Alsace 2005, op basis van 50 %chardonnay en 50 % pinot blancdie 24 tot 36 maanden ‘op droe-

sem’ rijpte, resulteert in een vineu-ze materie, fruitig, met elegantebelletjes. Onder de stuk voor stukzeer geslaagd stille wijnen, is er deRiesling Schleberg 2007, vol enmet een goed aanwezige mineraal-heid. Er is ook de Grand CruEngelberg Riesling 2005 met toet-sen van anijs en gekonfijte citrus inde neus en kruiden in de smaak,met temidden van deze volle envitale materie een pak ragfijnezuren. Vervolgens krijgen we die-zelfde Grand Cru 2005 in gewürz-traminer: elegant van smaak,ondanks de 20 gram suiker, maarmet goed aanwezige kalkachtigezuren. Mélanie sluit zich niet aan bijhet concept van ‘vin de complanta-tion’ (diverse druivenrassen bijelkaar). Daarentegen stelt ze eennieuwigheid voor: de Cuvée 8 in2007, een assemblage van reedsafgewerkte wijnen binnen de vier‘edele druivensoorten’. Zo zorgt depinot gris voor rondeur bij de aan-zet, de riesling voor spanning enlengte, de gewürztraminer en demuscat (in kleine dosis) voor eenneus met toetsen van terpenen,waarbij het charmante contrasteertmet het mineraal droge van dezewijn.

Domaine TrapetHet Domaine Jean Trapet et Fils kangezien worden als een van de bestevan Bourgogne. Jean-Louis brachtdit familiaal wijnbedrijf aan de top.En wanneer zijn echtgenote hemop weekdagen in Gevrey assisteert,zijn de weekends sedert 2003 voorde Elzas gereserveerd. Haar groot-ouders waren namelijk wijnbouwersin Beblenheim, waarbij haar moe-der een deel wijngaarden erfde. In2002 moest men ofwel verkopen ofovernemen. Maar aangezienAndrée Elzasserbloed door de ade-ren heeft stromen, koos ze voor hetlaatste. Domaine Trapet Alsace wasgeboren! Het bouwen van een kel-der in de landbouwzone vanRiquewihr, het uitbreiden van dewijngaarden in 2006 om ze tot 6ha te brengen, de biodynamischebenadering: het avontuur wasgestart. Tijdens een proeverij op hetdomein van een twaalftal wijnen inde jaargangen 2007, 2006 en 2005maakten we kennis met de puur-heid, de elegantie en de mineraal-heid van alle wijnen. In 2006 is erde Riesling Burgreben deBeblenheim van wijnstokken van40 jaar oud: een volle en diepewijn, waarbij het zoetje verslonden

Ontdekkingen in de Elzas (vervolg)In ons nummer van febru-ari 2008 lieten we u ken-

nismaken met enkeleopkomende domeinen in

de Elzas. Deze regio is delaatste tien jaar veran-derd in een kweekvijvervan aanstormend, jongen minder jong wijnta-

lent. Ons jaarlijks bezoekbracht ons bij enkelen

daarvan, waarbij we destand van zaken voor

wijnjaartal 2007 optekenden.

Rubriek uit de Elzas

(Vervolg blz 8)

Domaine Klur

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 7

Page 10: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

wordt door het minerale. DeRiesling Schoenenbourg is een bij-zonder krachtige wijn, gelinkt aanzijn terroir, waarbij het versmeltenvan de rijkdom en de mineralezuren nog even om geduld vraagt.Dezelfde Grand Cru in 2007 lijktveelbelovend met volume, diep-gang en een aards mineraal bitter-tje dat eigen is aan zijn terroir.Enkele interessante gewürztrami-ners vervolledigen het gamma,zoals de knappe Sonnenglanz 2005met geel fruit en zachte kruiden,tegelijk soepel en mineraal vansmaak

Domaine AgapéDit is een domein dat Vincent Sippin 2006 vanuit het niets opbouw-de. Tot die tijd was hij samen metzijn broer vennoot in het familiedo-mein Sipp-Mack in Hunawihr. Hijnam 1,5 ha wijngaard over, samen

met de gebouwen van een domeinin Riquewihr, en koppelde daarenkele percelen van het familiaaldomein aan. Zo kwam hij tot 7 hawijngaard, waarvan een derde AOCGrand Cru. Binnen het gamma zienwe drie types. Eerst zijn er de cépa-gewijnen Expression in flessen meteen groen etiket, zoals in 2007 defrisse, goed gemaakte en nauwkeu-rige sylvaner of de riesling 501Bmet toetsen van rijpe citrus en eenminerale frisheid met een vleugjekalk, puur en strak. Vervolgens zijner de wijnen binnen de AOC GrandCru: Schoenenbourg 2007 in ries-ling met aroma’s van verse druiven,perzik, elegant van smaak maarmet discrete terroirimpressies door-dat de wijngaarden pas in 2006overgenomen werden en de plan-ten tijd nodig hebben om hunevenwicht terug te vinden.Daartegenover echter staan tweebriljante Grands Crus. Enerzijds is erde Rosacker 2007: elegant, citrusen mineraal qua geur; strak, vol endroog van smaak met een opval-lende kalkachtige mineraalheid. Eenheel nauwkeurige wijn. Anderzijdsis er de Osterberg 2007 met 10gram suiker, vervat in een knappematerie met aroma’s van gele per-zik, frisse citrus en fijne mineralen.Tot slot zien we onder het labelHelios - en wellicht onder zijnbescherming - de zoete en sensuelewijnen, zoals in 2007 de Riesling Isamet een goede concentratie,honing en gekonfijte citrus, alsookde Gewürztraminer Isa met eentypische neus van late oogst, rijk en

vol van smaak, heel honingachtigen fruitig. Over heel de lijn presen-teert Vincent Sipp heel nauwkeuri-ge wijnen, ragfijn en trouw aan deterroirs tussen Riquewihr enHunawihr.

Domaine de l’OrielClaude Weinzorn kan zijn liefdevoor zijn dorp Niedermorschwihrniet verbergen, en nog minder zijnpassie voor de Sommerberg, deGrand Cru met zijn steile flankenen zijn top van waarop men ditadembenemend landschap kanbewonderen: een panorama metwijngaarden, bossen en daarachterde stad Colmar. Na het overlijdenvan zijn vader nam Claude in 1995de leiding van het familiaal domeinover, alsook de vele verantwoorde-lijkheden die daaraan vasthangen.Ruim tien jaar later toont hij zijnkunnen met de jaartallen 2005,

2006 en 2007. De 9 ha wijn-gaarden zijn goed voor meer dan20 verschillende wijnen. Omdat hijwijngaarden bezit op deSommerberg, maar ook op deBrand en de Florimont, is meer daneen derde van zijn productie AOCGrand Cru. Van de lange proeverijonthield ik vooral de rieslings vande Brand in de trilogie 05/06/07,waar met name de 2007 vol, fris,mineraal en bijzonder strak was.Helemaal anders is de Sommerberg2005 en 2007: de eerste met toet-sen van perzik in een mineralematerie; de tweede rijker vansmaak met tonen van gekonfijtecitroen en kruiden, met in dit sta-dium eveneens de indruk van meerrestsuiker. De cuvée Arnaud, afkom-stig van ‘vieilles vignes’ en zeer rijpedruiven met een rendement van 25hl/ha is schitterend in 2004: vol,mineraal, beendroog, met aroma’s

Februari / Maart 2009 8

HOE ZIT HET MET DE JAARTALLEN

Gelegen in het noorden is de Elzas een wijngaard die elk jaar onderwor-pen is aan de onzekerheden van het klimaat. Het afgelopen decenniumkende duidelijke verschillen. 2001 was een heel mooi wijnjaar waarvande beste wijnen vanaf nu heel mooi op dronk zijn. 2002, een jaar methoge zuren en mineraalheid is perfect om te bewaren. De 2003 met eenlage zuurgraad moet gedronken worden, terwijl de 2004 gekenmerktwordt door zuren en evenwicht. 2005 kan gezien worden als een goedwijnjaar, maar waarbij echter sommige wijnen nog gesloten zijn en ande-re reeds vrij geëvolueerd. De laatste wijnjaren bekijken we iets gedetail-leerder. 2006: een moeilijk jaar voor de wijnbouwer, met regen vanaf middenseptember na een vrij frisse maand augustus, voorafgegaan door tweezonnige en warme maanden juni en juli. Doordat er rottingsverschijnse-len (pourriture grise) de kop opstaken, moest er een enorme selectiegemaakt worden. Alles bij elkaar resulteerde dit in wijnen met een rela-tief lage zuurgraad, wijnen die in de meeste gevallen jong moetengedronken worden, zelfs al hebben grote wijnbouwers het beste uit hunterroirs gehaald met enkele interessante rieslings. 2007: een jaar dat kwantitatief alleszins meer voorstelde dan het jaardaarvoor. Wanneer het een vrij koud zomer was, met een beetje regen,heeft de noorderwind van begin september bijgedragen om de oogst teredden. Maar voor een trage rijping van de schillen was het noodzakelijkom geduldig te zijn en te wachten tot de mooie nazomer van oktober.Men kan stellen dat de helft van de oogst te vroeg werd binnengehaald.De betere wijnbouwers hebben gewacht tot de tweede helft van okto-ber om druiven te oogsten die ook fenolisch rijp waren. Bij zij die ditgeduld konden opbrengen zijn ongetwijfeld riesling en gewürztraminerhet meest geslaagd, met eerlijke en nauwkeurige aroma’s. 2008: het is natuurlijk nog veel te vroeg om een definitief oordeel te vel-len over de wijnen, maar het staat vast dat ze een hogere zuurgehaltehebben dan in 2007. Ook hier moest men tot oktober geduld uitoefe-nen. Riesling en pinot gris moeten mooie wijnen opleveren.

Rubriek uit de Elzas

Vincent Sipp - Domaine Agapé

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 8

Page 11: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Rubriek uit de Elzas

9

van perzik en gekonfijte citrus. De versie 2006, nog niet helemaalversmolten in dit jong stadium,komt charmanter over. Wat deFlorimont betreft, die helemaalanders is dan de twee vorige

Grands Crus met zijn klei-kalkachtige ondergrond, bezit de2005 een mooie breedte, gekonfij-te citroen en een krijtachtige mine-raalheid. 2007 lijkt ook veelbelo-vend. De wijnen buiten de Grands

Crus getuigen over het algemeenvan een goed niveau, zoals dePinot Gris 2006, de Sylvaner 2007of de Oriel 2006, een assemblagevan vier edele druivensoorten,droog en met een minerale frisheid.Tot slot is er de GewürztraminerCuvée Claire 2006, afkomstig vankalkachtige percelen van de ‘lieu-dit’ Heimbourg, een reeds flatteren-de wijn met aroma’s van lychee enabrikoos, terwijl het suiker nog zeersterk aanwezig is in de smaak.

Domaine KlurClément Klur (uitgesproken ‘klür’en niet ‘kloer’) en zijn echtgenotekozen resoluut voor bio. Ze behaal-den reeds in 1999 het label Ecocer,waarna ze in 2004 overschakeldennaar biodynamie. Daarnaast bouw-den ze in hun dorp Katzenthal eenronde en schroefvormige onder-grondse kelder, werd hun onderko-men uitsluitend met groene mate-rialen gebouwd, organiseren zeworkshops rond dit thema, kortom,groen is het motto. Dit alles wetenze verdraaid goed te communice-ren maar ook te commercialiseren.De 7 ha wijngaarden staan garantvoor twee lijnen. Enerzijds is er hetgamma Katz, eenvoudige en pre-tentieloze monocépagewijnen dieperfect de druif en het jaartal weer-

spiegelen. Anderzijds is er hetgamma Klur, voor de echte wijnlief-hebber, waar terroir en ‘vieilles vig-nes’ meer betekenen dan alleen dedruif. Zo is er de knappe RieslingKlur 2007 met frisse citrus en mine-rale zuren, droog van smaak. Beternog is de Wineck-Schlossberg2007, een strakke wijn met een fris-heid die omwikkeld is met enkelegrammetjes restsuiker en een per-sistente, minerale finale. De 2006 isnog spannender: citrusfris, mineraalen levendig.

Bernard Arnould

Lijst van de producenten

• Agape - Cave du Sommelier/Mondedu Vin - Twentsch Wijnhuis (Nl) 03 89 47 94 23 - www.alsace-agape.fr

• Klur - Pro Vino Vero/Socardenne -Vinovia Wijnimport/La Barrique(Nl) -Caves Vinel(Lu) - 03 89 80 94 29 -www.klur.net

• Pfister - Millesime - 03 88 50 66 32- www.domaine-pfister.com

• Trapet - Caves des Oblats*/Wijnmakkelaarsunie* - P. de Bruijn(Nl)- Mathieu/Rudolf Bindella(Ch) - 03 80 34 30 40 - www.domaine-trapet.com

[email protected]

* Zie blz. IVV Wine Partner

AOC GRAND CRU: DE LINK MET HET TERROIR?

De 51 afgebakende flanken in AOC Grand Cru d’Alsace vormen in theoriehet neusje van de zalm van de wijnbouw in de Elzas. De wijnen met dieorigine zouden in principe het best en duidelijkst hun terroir moeten weer-geven. Maar in de praktijk blijkt dat niet altijd het geval te zijn. Wijnen vanverschillende producenten, weliswaar afkomstig van dezelfde Grand Cru,blijken niet altijd hetzelfde niveau te behalen wanneer we de expressie vanhet terroir onder de loep nemen. Hoe komt dat? Er is verschil in de ligging,de grond en de ondergrond, en de hoogte binnen elke Grand Cru, het-geen nog versterkt wordt bij gebieden die heel uitgebreid zijn. Maar dehoofdverantwoordelijkheid van de ontoereikendheid aan expressie van hetterroir, of het gebrek daaraan, ligt eerst en vooral bij de wijnbouwer(ster).Tot op heden zijn de benodigdheden en het technisch proces om deexpressie van het terroir in een wijn te doen uitkomen nauwelijks onder-werp geweest van wetenschappelijk onderzoek. Deze vaststelling is eenjaar geleden aangehaald in een tekst voorgesteld door de Groupe Sève. Zeschreven zich in op de vraag van het INAO aan de Franse AOC’s om vanaf2006 de lastenboeken van de factoren die gelinkt zijn aan het terroir teherschrijven. In de Elzas ging men sedertdien van start met dit werk, waarbij een pro-ductiekader van de AOC Grand Cru werd bekrachtigd om de korte termijnte waarborgen. Maar op dit moment geldt deze bekrachtiging rond depositie en de ambities van deze AOC nog niet voor middellange en langetermijn. Het werk rond de expressie van het terroir van Alsace Grand Cruzou kunnen uitgevoerd worden rond tien vooruitstrevende principes.Meerbepaald gaat dit van de problematiek rond de diepte van het aan-planten van de stokken tot de afschaffing van corrigerende maatregelenzoals chaptalisatie en ontzuren, alsook het begrenzen van de rendemen-ten om fysiologische rijpheid te bekomen. Het bureau van de Grands Crusverstuurde aan elke lokale Grand Cru een hulpvragenlijst onder de titel‘Wat is uw terroir?’ die terugvalt op deze tien principes. Deze vragenlijstheeft als doel de praktijken van verschillende wijnbouwers met percelen opdezelfde Grand Cru in kaart te brengen. De vijf bladzijden omvatten ondermeer geologie, klimatologie, landbouwkunde, aanplantingen in de wijn-gaard en het werk in de kelder. Ter illustratie, enkele vragen. -wat zijn de criteria op uw terroir die u doen beslissen te oogsten? -wat is de verhouding van analytisch droge wijnen binnen uw Grand Cru-productie? -wanneer heeft u voor de laatste keer gechaptaliseerd? -kan u keldertechnieken noemen die absoluut taboe zijn omdat ze de linkmet het terroir verdoezelen? -lijkt het u legaal dat iedereen binnen een Grand Cru meer cuvées op demarkt kan brengen door te spelen met druivensoorten, plukbeurten, leef-tijd van de wijnstokken, enzovoort? -moet men accepteren dat er op een terroir voor droge wijnen, vendangetardive-wijnen en sélection des grains nobles-wijnen toegelaten wordenonder diezelfde terroirnaam? Mogen we hopen dat deze vragenlijst meer en meer wijnbouwers aanzetom de originaliteit van elk geklasseerd gebied in de AOC Grand Cru meertot uiting te doen komen, dan wijnen te maken die men waar okk terwereld ook kan maken?

Domaine Trapet

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 9

Page 12: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Rubriek uit de Jura

Februari / Maart 2009 10

Oxidatie uit de Jura

Door een bezoek aan wijnbouwers uitde streek die ofwel fan zijn of niet* vanoxidatieve wijnen zoeken wij naar eendefinitie van dit merkwaardig segmentvan Jurawijnen.* Men is immers niet verplicht Vin Jaunete maken!

Didier Grappe in Saint LothainMijn vaten zijn nooit ‘ouillés’ (= tot aanhet bondelgat gevuld met wijn), degisting gebeurt langzaam en de vatenblijven zeer lang onder een CO2 atmo-sfeer, waardoor de oxidatie van de wijnbeperkt wordt. Ofwel verschijnt de florbovenop de wijn, ofwel niet. Ik laat denatuurlijke gisten gewoon hun werkdoen, de rest blijft onzeker.” Concreetlevert dat drie soorten wijnen op: eenChardonnay met een lichte oxidatie dieenkel een wat ruwere toets van noten-bolster geeft. Deze wijn blijft nog geenjaar op vat. De tweede soort is eenassemblage van wijnen met een uitge-sproken ziltige smaak en met aroma’svan groene noten, vettig en met eenkoffietoets op het einde. Deze wijnblijft gedurende twee jaren op vat, metnaar het einde toe een florlaag. De derde is een Savagnin bestemd

voor Vin Jaune die gedeklasseerd werd.Na drie jaren op vat heeft deze laatstenatuurlijk het meest uitgesprokenoxidatief karakter van de drie.

Een korte geschiedenis

Tot enkele tientallen jaren geleden werdde Chardonnay in de Jura op de norma-le manier gevinifieerd. Dat betekent intot de top gevulde vaten of in grotecuves, beschermd met CO2 afkomstigvan de gisting. De wijnen werdengebotteld vlak voor de volgende oogst.De Savagnin was voorbestemd om VinJaune te worden. Wanneer enkele vatenniet aan de norm beantwoordden ofwanneer de flor het vroegtijdig voorbekeken hield, werden deze vatengemengd en gebotteld. Dat was deenige oplossing voor deze wijnen. Deze‘petits jaunes’ waren vaak log en wer-den verkocht aan misschien weinig veel-eisende klanten die het wel haddenvoor wijn met een uitgesproken smaak.Het was een genie, degene die op hetidee kwam om Chardonnay te mengenmet deze stijl van Savagnin: de frisheidvan de Chardonnay krikte de wat lompesmaak weer op. Domaine Rolet en LaFruitière d’Arbois (Château Béthanie)waren de pioniers.

Een grappig tussendoortje

Het is niet gemakkelijk voor de consu-ment om te weten of een fles witteJurawijn oxidatief is of niet. De termendie op het etiket gebruikt werdenwaren vaak “getypeerd” en “floraal”.Tegenwoordig raadt het syndicaat determen “Tradition” en “Floral” aan.Daar heeft Didier Grappe een vrijcynisch antwoord op: “Het komt watoubollig over, ‘Patrie Tradition’. Ik houdhet liever bij de naam van mijn eigenassemblage-cuvée: ‘La Chambrette duRoi’…” Laat ons zeggen dat er al wat

evolutie is, maar het blijft wel een feitdat ‘Cuvée Tradition’ voor heel watsoorten basiswijn uit verschillendegebieden wordt gebruikt.

Xavier Reverchon in Poligny Xavier maakt op de traditionele manieroxidatieve wijnen, behalve eenChardonnay. In het totaal drie, met alleeen uitgesproken ziltig karakter dat oxi-datiever wordt met de jaren. ‘Les Freins’is een Savagnin onder flor gevinifieerd infoeders van 30 hl. De wijn heeft eenzeer smakelijke lichtbittere lengte mettoetsen van chicorei en zoethout. ‘Les

Witte wijn uit de JuraWie denkt aan de Jura,

denkt onmiddellijk aan VinJaune, met zijn oxidatief

karakter dat bij veel wijn-liefhebbers veel te vaak een

negatieve reactie uitloktvan “Bah, dat is helemaal

geoxideerd!” Nu is dat ookzo, maar het is volgens de

wil van de producent. Dezeoxidatieve witte wijnstijl

hoort tot een soort parallelle werkelijkheid die

men gewoon moet lerenontdekken in plaats van

hem meteen te veroorde-len. Of men nadien ervan

houdt of niet, is het eenkwestie van smaak.

DE ROUTE DES VINS DU JURA DOOR DE EUROPEANEN VERKO-ZEN TOT TUIN VAN EDEN

Dat is een mooie beloning voor de 80 km lange route die door ‘Le BonPays des Arsures au Sud Revermont’ loopt. Wij spraken er al over in IVVnr. 123. De oenotoeristische routes zijn slechts een klein onderdeelvan dit groot netwerk, dat bijzonder verscheiden werd uitgewerkt.Maar de Route des Vins werd op korte tijd nog verder uitgebouwddankzij het dynamisme van alle medewerkers. Ze is goed bewegwij-zerd en laat zo toe enorm veel wijnbouwers te bezoeken, maar ookculturele plaatsen, gastronomische routes, waardevolle natuurgebie-den enzovoort. Overal worden het hele jaar door manifestaties gehou-den waar men interessante figuren uit de streek kan leren kennen.www.laroutedesvinsdujura.com Wedstrijd EDEN: www.odit.france.fr

Parcelles de Remy Treuvey

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 10

Page 13: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

11

Rubriek uit de Jura

(Vervolg blz 12)

Trouillots’ heeft een geur van marc entoetsen van biscuit en selderij. Hij lijktwel wat op een Vin Jaune, behalve danzijn assemblage: Chardonnay/Savagnin,elk voor de helft. De laatste wijn heet ‘LaRéserve’. Het is een zuivere Savagninmet een vatlagering van vier jaren. Hijgelijkt helemaal niet op een ‘petit jaune’,maar meer op een ‘Les Freins’ met eenpak meer subtiliteit. Zoals Xavier onstoevertrouwt: “Ik vermeld de naam vande druivensoort niet op het etiket omverwarring te vermijden. ‘Savagnin’betekent voor veel mensen immers ‘oxi-datieve wijn’. Ik geloof anderzijds ookniet dat ‘Tradition’ de consument zalhelpen het onderscheid te maken”.

La Maison de Rose, DominiqueGrand in Saint LothainDominique Grand: “Ik heb samen metmijn vrienden gedurende de laatstetwintig jaren oxidatieve wijn gemaakt.Sinds ik me alleen in Saint Lothain hebgevestigd maak ik enkel nog wat VinJaune. Wanneer een vat niet aan deeisen voldoet, dan laat ik de wijn distille-ren. Het maken van Vin Jaune blijft eenonzekere manier van vinifiëren, met zijntypische problemen van azijnzuur enzo-voort. Het gebeurt soms zelfs dat eenvat met flor soms gedurende tien jarenblijft liggen zonder dat de wijn de karak-teristieken van een Vin Jaune krijgt. Maardie wijn moet natuurlijk wel verkochtworden…”Een degustatie van zijn cuvée ‘Novelin’lijkt wat Dominique zegt tegen te spre-ken. Deze diepe goudgele wijn heeftcomplexe aroma’s van hazelnoten, sel-

derij met boter en sinaasappelschil. Zijnsmaak is ziltig, bitter zoals sinaasappel-schil en fris zoals rabarber. DezeSavagnin afkomstig van nochtans ‘geou-illeerde’ vaten, is wat verwarrend doorzijn oxidatief karakter. “Savagnin is eenvreemde druif. Men krijgt vrij snel oxida-tieve geuren wanneer men de vaten niethelemaal vol houdt en de bodem speeltook een grote rol, maar men heeft voor-al sterk gestructureerde wijnen nodigom te weerstaan aan de flor. Zoniet, danroostert de flor de wijn, bijna letterlijk.Het zou misschien wel interessant zijndeze cuvée onder flor te vinifiëren…”

Stéphane Tissot in Montigny“Wij hebben altijd al een wijn gemaaktmet een zeer licht oxidatief karakter. Datis waarom deze assemblage voor hetgrootste deel uit Chardonnay bestaat diegeouilleerd werd tot na de malolactischegisting. Nadien werden de vaten niethelemaal vol gehouden en kon de wijnnatuurlijk verdampen. Aan deChardonnay voeg ik Savagnin toe diegedurende dertig maanden in vollevaten werd gelagerd. De wijn krijgt zozijn vettigheid. Nadien ging hij in niet-volle foeders om hem een licht oxidatiefkarakter te geven. Het resultaat is wathout, wat ‘gewone’ wijn, wat oxidatie,wat fruit… een blend die complexiteitgeeft. Deze assemblages zijn mijn instap-wijnen. De Chardonnay’s komen vanjonge stokken en van druiven die min-der rijp waren.”“Een oxidatief karakter is geen goed ver-koopsargument! De klant aanvaardt nietdat deze wijnen duur kunnen zijn. Men

moet zich ook op dezelfde lijn zettenmet de stijl van de pioniers, die met hun‘Tradition’ nog altijd een hoofdrol spe-len: Rolet en cuvée Béthanie.”De Savagnin heeft een diepe goudgelekleur, aroma’s van bittere sinaasappel,abrikozen en perziken, een beetje vanil-le, wat ziltigheid en vettigheid. Nu eensgeeft hij een volle, lichtzoete indruk, danweer zurig of zelfs bitter, met iets vangekonfijt fruit. “Dat is wat ik zoek, eenmooie rijpheid die zorgt voor com-plexiteit en vulling. Dit soort wijnen ismisschien wat moeilijker te drinken,maar het is wel het soort dat men wildrinken.”“Oxidatie is niet zo eenvoudig. Ik verkiespure Savagnin in plaats van een assem-blage met Chardonnay, omdat hij meergekonfijte toetsen biedt. Men moet erwel voor zorgen dat de lagering niet telang duurt, anders droogt die de wijnuit.”

Rémy Treuvey in VilletteRémy is wijnbouwer sinds de oorlog enstaat aan het hoofd van een domein vanminder dan vier hectaren. Hij heeft eentekort aan witte wijn. Chardonnay enSavagnin worden op de gewone maniergemaakt, behalve dan die voor Vin Jaune.Pas na de malolactische gisting kiest hijde bestemming van elke wijn. Na drie totvier jaar onder flor vraagt de Savagninom verfijning. Rémy mengt hem dan metChardonnay en de wijn gaat in de daar-voor voorziene vaten. “Ik zet de jaargangniet op het etiket van de cuvée‘Tradition’, omdat er soms vaten vanvroegere jaren in de uiteindelijke assem-blage gaan.”Arbois Tradition: 70% Chardonnay, 30%Savagnin. Een typische geur, met lichte

aroma’s van marc, groene noten, genti-aan. De smaakaanzet is vinnig, met watbittere toetsen hier en daar, verrassend.Nadien komt de vettigheid opzetten, dieplaats maakt voor toetsen van gekonfijtfruit. In de finale zijn er duidelijke toetsenvan selderij. Mooie wijn, vrij toegankelijken met een subtiel oxidatief karakter.“Het is misschien de bodem die de oxida-tieve toetsen verzoent met de andere ele-menten in de wijn. De zandsteenhouden-de kalkbodems geven de wijn elegantie.Of is het misschien mijn manier van vinifi-ëren die voor vettigheid in de wijn zorgt?”

Sylvain Faudot in Saint-Cyr“Mijn cuvée ‘Saint Antoine’ is een assem-blage met 60% Savagnin. Ik maak geenpure Savagnin, omdat ik zulke wijnen teagressief vind. Chardonnay brengt altijdrondeur.” ‘Cuvée Saint Antoine’ heeftaroma’s van gedroogde noten, kurkuma,geroosterde amandelen, peper, chicoreien selderijstengel. Deze wijn past zeergoed in de traditie van oxidatieve wittewijnen uit de Jura. “Op de Savagningroeit onmiddellijk een florlaag wanneerer tien liter wijn uit het vat wordt afgela-ten. 2005 wordt trouwens een zeer mooiVin Jaune-jaar. De Chardonnay gaat inbarriques, maar wordt niet geouilleerd.De lagering duurt 2,5 jaren.” Sylvainmaakt nog een Chardonnay van hetzelf-de type, maar dan met een vatlageringvan 18 maanden in grotere vaten, vol-gens dezelfde methode. De stokken zijnouder, gemiddeld veertig jaar. Zijn karak-ter: krijt, zoethout, hazelnoten, elegantie,een fijne oxidatieve toets die de wijnmaar net plaatst binnen het label‘Tradition’. “Het woord ‘Tradition’ is metvoorzichtigheid te gebruiken. Moest ik determ op het etiket van mijn Chardonnay

Xavier Reverchon

Vignoble Didier Grappe

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 11

Page 14: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Rubriek uit de Jura

Februari / Maart 2009 12

zetten, hem insturen voor een wedstrijden moest hij dan na een typische oxidatie-ve wijn komen, dan zou hij niet slagen!”

Domaine de l’Octavin, Alice Bouvoten Charles Dagand in ArboisDe personages uit de opera’s van Mozartzijn de inspiratie voor de cuvée’s van ditdomein. ‘Pamina’ bijvoorbeeld staat voorde geouilleerde Chardonnay, terwijlde oxidatieve wijn luistert naar de naam‘Tamino’. ‘La Reine de la Nuit’ geeft haarnaam aan de assemblagewijn. ‘Tamino’wordt gelagerd onder flor, na de malolac-tische gisting. De wijn heeft een licht oxi-datief karakter, met toetsen van kleinepruimen en reine-claudes, gedroogdenoten en amandelen, opgekrikt door eenbijzondere vinnige frisheid. ‘La Reine dela Nuit’ is een assemblage met 60%Savagnin, buiten geperst, gevinifieerd invaten, bâtonnage incluis. Nadien blijft dewijn gedurende 2 jaren in niet-geouilleer-de barriques, van zodra de malolactischegisting beëindigd is. Zijn aroma’s:gedroogde abrikozen, rabarberconfituur,jeneverbessen, gedroogde noten. In demond zijn er toetsen van pistache- enamandelpasta, biscuit geparfumeerd mettonkabonen en een finale met toetsenvan lichte boter en een anijsachtige mine-ralige toets. “Wij verkiezen een oxidatievestijl die de terroir respecteert. Dat bete-kent dat het oxidatief karakter zo lichtmogelijk moet zijn, zodat men de invloedvan de bodem er nog door proeft. Wijwerken biodynamisch en geloven sterk inde tisanes, die ons flink helpen tijdensvochtige zomers.”

Gregory Monnier in VatagnaSinds 2004 is de zetel van dit domeingevestigd in Vatagna, kortbij Lons. Dewijngaarden zelf liggen in Neuvy-sur-

Seilles en Château-Chalon. Gregory koosmeteen voor de biodynamie, een keuzedie hem tot nu toe bijzonder goed ligt.Op ongeveer drie hectaren maakt hijzowel rode als witte wijnen, waarondereen Chardonnay. Hij heeft een lichtoxida-tief karakter, een heldere goudgele kleur,aroma’s van tomatenbladeren, amande-len en witte peper. Er is een fijne bitter-heid in de mond, met een zoete toets diedoet denken aan zoethout en gedroogdelinde, een verrassende noot van aardbei-en en in de finale een mengeling vanpeper en zout op gedroogde selderij.Afkomstig van een bodem vol grote stuk-ken kalksteen, krijgt deze Chardonnayzijn eerste lagering onder flor gedurendeéén jaar. Nadien houdt Gregory de barri-ques vol gedurende de komende tweejaren. “Ik ben de zoon van een diplo-maat, maar bracht mijn vakanties altijddoor in Frankrijk. Elke zomer ging ik wer-ken bij een landbouwer, omdat het werkop het land mij altijd gelegen heeft. Entoen kreeg ik de kans om wijngaarden tekopen in de Jura. Ik vind de wijnen hierbuitengewoon.”

Domaine de la Tournelle, Evelyneen Pascal Clairet in ArboisDe ‘Savagnin de Voile’ 2004 van ditdomein heeft een heldere goudgelekleur. De geur is licht oxidatief, met aro-ma’s van geroosterde amandelen enpistachepasta en ook iets van marc. Desmaak is sappig en smakelijk, met eenruw kantje. Een lichtbittere toets onder-streept het mineralige karakter en devinnigheid. “Deze Savagnin groeit opklei met daaronder mergel. Hij wordtgelagerd zoals een Vin Jaune en het ismijn enige wijn in de oxidatieve stijl.Ik beschouw hem als de tweede VinJaune.”

Peggy en Jean-Pascal Buronfosse inLa Combe les Rotalier“Het is gemakkelijker om een elegantegewone wijn te maken dan een elegan-te oxidatieve wijn die uw mond nietmeteen vult. Het evenwicht, dat is hetbelangrijkste en dat is de reden waaromwij wijnen waarvan de aciditeit vermin-dert of die te rond worden deklasserenuit de Vin Jaune. Op fles blijft zulkeSavagnin aangenaam om drinken. DeChardonnay’s maken we op de gewonemanier, dus ‘ouillés’.”‘Les Ammonites’ 2005 heeft aroma’svan abrikozen en gekonfijte sinaasappel.De frisse ziltigheid in de mond is verlei-delijk en maakt het pad vrij voor oxida-tieve toetsen: jodium, mandarijn, fene-griek en hazelnoten, mooi omhuld metvettigheid en vulling. Ondanks zijngewone vinificatie en lagering heeftdeze Chardonnay een uitgesproken oxi-datief karakter. “Al onze wijnen van2005 hebben dit licht oxidatief karakter.Komt het door de grote rijpheid van hetjaar? De oogst was immers begin okto-ber, met een hoog potentieel alcoholge-halte rond de 14,5%.”

Domaine Labet in RotalierEen rondgang langs de barriques in dekelders van dit domein in gezelschap vanJulien Labet lijkt op een apotheose, eenconclusie die bevestigt dat oxidatieve wij-nen maken verdomd niet makkelijk is. Deflor, die zo fundamenteel is voor dit typewijnen, blijft een onzeker fenomeen.Komt hij of komt hij niet? Is hij vangoede kwaliteit of niet? Hoe gebeurt zijnevolutie?“Wij onderzoeken de flor zeer goed. Alshij een mindere kwaliteit vertoont, ace-

taat of een te hoog volatiel zuurgehalte,dan vullen we de vaten bij tot ze vol zijn.Kwaliteitsflor komt voor in twee vormen.De eerste geeft aroma’s van gebak engekonfijt fruit, de tweede van specerijen.Ze zijn altijd zeer fijn. Maar ook het alco-holgehalte van de wijn is belangrijk. Ishet te laag, dan krijgt de wijn zeer sneleen hoog azijnzuurgehalte. Rond 14%ontwikkelt de wijn gemakkelijker eenkwaliteitsflor.En dan is er natuurlijk nog wat zichonder de flor afspeelt. Zelfs een goedgestructureerde wijn kan door de florhelemaal ‘opgegeten’ worden. Wat over-blijft is een bittere drank die enkel goedis voor distillatie. Alle vaten wordengeproefd om te kijken of er wijnen bijzijn die niet verder kunnen evolueren totVin Jaune. Met die wijnen proberen wedan verschillende assemblages, gede-structureerde wijnen met homogene wij-nen. Die moeten gefilterd worden omeen hergisting en een gistsmaak te ver-mijden. Zwaveldioxide toevoegen is nut-teloos, de oxidatieve stoffen in de wijnbinden het vrije S02 onmiddellijk.”Het domein heeft drie wijnen in een oxi-datieve stijl: een Chardonnay, eenSavagnin en een assemblage van detwee. Julien zou graag een Chardonnayafkomstig van één perceel onder florlageren, met de bedoeling de terroir ach-ter de flor gemakkelijker terug te vinden.Misschien krikt hij het imago daarmee opvan een wijn die tot nu toe maar alstweederangsproduct wordt beschouwd.

Marc Vanhellemont

Domaine Sylvain Faudot

Julien Labet

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 12

Page 15: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Rubriek uit de Jura

13

(Vervolg blz 14)

DE DEGUSTATIEAlle stalen die wij ontvingen werdenvoor de degustatie weerhouden.

CELLIER DES CHARTREUX

CHARDONNAY 2005 CÔTES DU

JURA DOMAINE PIGNIER IN

MONTAIGU

Groengele kleur. Groene noten,doordringende geur van limoen,wat boterbiscuit.In de mond fijne oxidatievetoetsen, aangevuld door eensappige vulling. Smakelijk zoalspistachepasta, frisse citrus totaan de finale die gekenmerktwordt door specerijentoetsen entonen van gedroogd fruit. Er isook wat gebrand. Op het eindeeen anijsachtige mineralteit.Chardonnay van 22 jaar oudestokken, afkomstig van eenglimmermergelbodem. Geoogstop 24 september, gelagerdgedurende 3 jaar onder flor engebotteld op een ‘bloemendag’,na een lichte filtering. Hetdomein volgt de biodynamischefilosofie.

CHARDONNAY/SAVAGNIN 2005L’ÉTOILE DOMAINE JOLY IN

ROTALIER

Medium goudgele kleur.Mineralige geur die duidelijkrefereert aan silex. Daaraangekoppeld aroma’s van peren en

appels met daarachter selderij-stengel en groene noten.De lichtbittere toets in de mondheeft iets van jodium, gepletgedroogd fruit en nadien kro-kante biscuit met zout en ookwat peper. Vervolgens wordt degrote structuur van deze wijnduidelijk. De finale is smakelijk,met een mooie bittertoets.Deze Chardonnay is afkomstigvan 60 jaar oude stokken op eenblauwe mergelbodem. De drui-ven werden geoogst op 20 sep-tember en vergist op inox. Delagering gebeurde in vatenonder flor gedurende 36 maan-den. De wijn werd geklaard engefilterd voor het bottelen.

SÉLECTION

CHARDONNAY/SAVAGNIN 2005ARBOIS STÉPHANE TISSOT IN

MONTIGNY-LES-ARSURES

Medium goudgele kleur.Een lichtoxidatieve geur die flirtmet een discrete toets van vol-atiel zuur. Dat hoort nu eenmaalbij het spel. Aroma’s van noten-bolster, kamille en citroenmelissegaan een karameltoets vooraf.De smaak is ziltig, de structuurwat ruw, zoals een hazelnoot opde tong. Er zijn ook toetsen vanlichtbittere geroosterde hazelno-ten en iets van krokante solda-tenkoeken. In de finale vindtmen peper- en citroentoetsen eneen smakelijke ziltigheid.

Dit is een assemblage van 75%Chardonnay en 25% Savagnin,afkomstig van klei- en kalkbo-dems, bewerkt volgens de bio-dynamie. De lagering gebeurtapart gedurende 9 maanden, intot de top gevulde vaten.Nadien worden de wijnen geas-sembleerd en gaan ze voor 15maanden opnieuw in dezelfdevaten, ditmaal onder flor.

CUVÉE BÉTHANIE

CHARDONNAY/SAVAGNIN 2005ARBOIS FRUITIÈRE VINICOLE

D’ARBOIS

Lichte gouden kleur.Fijne en elegante geur met aro-ma’s van notencrème, zwartepeper en gedroogde tomaten.De smaak heeft iets krokants oxi-datiefs met een mooie bitterheid.Toetsen van fenegriek en wittepeper, ook iets van citroen, datde zeer subtiele anijsachtigemineraliteit onderstreept. In definale komt een mooie bittertoetsopzetten, met iets van fijngehak-te hazelnoten.De stokken zijn 30 jaar oud enstaan op een grijze mergelgrond.De Chardonnay en de Savagninworden op lage temperatuurgevinifieerd op inox. Daargebeurt ook hun malolactischegisting. De Chardonnay gaat ver-volgens in helemaal gevuldevaten, terwijl de Savagnin onderflor gelagerd wordt

CHARDONNAY/SAVAGNIN 2004CÔTES DU JURA DOMAINE LABET

IN ROTALIER

Briljante goudgele kleur.Een aroma van fenegriek kruidteen toets van merg en gedroogdeselderij, versterkt door peper.Nadien komt iets van notencrèmeen notenbladeren.Een vinnige smaak tempert devettigheid van deze wijn en biedtplaats voor een lichtbittere toetsvan limoenschil. De mineraliteitkomt eerst naar voor in ziltigetoetsen, krijgt nadien iets anijs-achtigs en eindigt in iets vankrokant zanddeeg. Hij versterkt desappigheid van deze wijn op eenongelofelijke manier. De finaleheeft een uitgesproken peper-toets.De stokken zijn 45 jaar oud, deassemblage omvat 80%Chardonnay en 20% Savagnin. Deoogst vond plaats van 20 septem-ber tot 15 oktober. De wijnenwerden op lage temperatuur gevi-nifieerd in traditionele vaten, dietot de top gevuld bleven tot na demalolactische gisting. Nadien gin-gen ze voor een periode van 2jaren onder flor.

SAVAGNIN 2005 CAVE DE LA

REINE JEANNE IN ARBOIS

Goudgele kleur met kopertinten.De geur twijfelt tussen groenenoten en fenegriek. Nadien

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 13

Page 16: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Rubriek uit de Jura

Februari / Maart 2009 14

komt gekonfijte selderij metpeper. Een jodiumtoets brengtiets aangenaam marineachtigs.De smaak is fris, elegant en sap-pig, met toetsen van zout enrabarber. De vettigheid brengtvolume en rondeur, toetsen vannoten en amandelen zorgenvoor een lichte bitterheid en vul-ling. De jodiumtoets uit de geurkomt terug in de finale.Deze 100% Savagnin werdgedurende 18 maanden gela-gerd onder flor.

SAVAGNIN 2004 CÔTES DU JURA

DOMAINE GRAND IN PASSENANS

Diepe goudgele kleur.Een geur die nauw aanleunt bijdie van een Vin Jaune, met aro-ma’s van zanddeeg, kurkuma,gedroogde selderij, marc, lichtevanille en zouthout.De smaak is sappig van in de aan-zet, dankzij de ziltigheid en vin-nigheid van de wijn. Dat de drui-ven goed rijp waren, bewijzentoetsen van gedroogde abrikozen,kleine pruimen en selderij. Er isook een bitterheid van gedroogdenoten die de mineralige jodium-toets goed aanvult. In de finaleopnieuw veel gedroogd fruit.De leeftijd van de stokken ligt tus-sen 30 en 50 jaar. De alcoholischegisting gebeurt op inox. Nadiengaat de wijn op vat, waar hij zijnmalolactische gisting ondergaat.De lagering onder flor gebeurt indezelfde vaten en duurt vier jaren.

REFLET DE ROI SAVAGNIN 2006ARBOIS DOMAINE DUGOIS IN LES

ARSURES

Heldere goudgele kleur.De geur is buitengewoon elegant enlicht oxidatief. Er zijn aroma’s vangroene noten, peper, kaneel, genti-aanwortel en wat marc.De smaak is krachtig en sappig, mettoetsen van fenegriek, gedroogdeselderij met wat zout en een bitter-heid die nu eens zacht is en danweer verfrissend, met een hint vanamandelen. De lengte gaat gepaardmet zachte abrikozen en zuren vancitrusfruit.De Savagnin komt van tweebodems en van stokken van tweeverschillende leeftijden: 30 jaar oudestokken van op rode mergel en 15jaar oude stokken van op ruwe kalk-steen. De alcoholische gistinggebeurt in cuve, de malolactische infoeders. De lagering vindt plaatsonder flor. Deze Savagnins zijnbedoeld voor Vin Jaune, de vatendie niet goed evolueren worden‘Reflet’.

SAVAGNIN 2004 ARBOIS

DOMAINE DE LA PINTE

Goudgele kleur met lichtgroenetint.Rijpe geur met aroma’s van gekon-fijte selderij, fenegriek, gedroogdeabrikozen, perziken op siroop,sinaasappelbloesem, rozenknop enpeperkoek.De smaak is ongelofelijk mooi ver-smolten. Toetsen van gekonfijt fruit

brengen mooi de vettigheid van dewijn naar voor, zoals cassata of eendikke siroop. Gekonfijt engeroosterde pistachenoten spelenmet een kalkachtige mineraliteit.Zuiver maar voluptueus, dit is eenSavagnin van hoog niveau.Afkomstig van een bodem vanblauwe mergel, vergist deze wijn incuve. Nadien gaat hij voor 4 jarenop vat, waarvan 80% wordt geouil-leerd. De overige 20% krijgen hunflor. De wijn wordt geklaard metkieselghur voor de botteling.

CHARDONNAY 1985 CÔTES DU

JURA FLORIAN FRACHET IN MAYNAL

Groene goudgele kleur.De geur start met een aroma vankaramel dat overgaat in witte peperen kurkuma, groene selderij enzanddeeg.De smaakaanzet is ziltig en zonderexcessen, dankzij een zachte vettig-heid die al snel de hele mondinneemt. Er zijn toetsen van noten-bolster en jodium, die een ziltige fris-heid meebrengt. Er is iets van vluch-tige wierook, die de leeftijd van dewijn verraadt. Nadien komt de fris-heid weer opzetten, delicaat,gevolgd door toetsen van citrusfruitdie de wijn lengte geven.Deze 1985 is de tweede jaargangvan Florian, die zich hier in 1984vestigde. In die tijd werkte hij nogmet een houten pers, de wijn ver-gistte in cuve. De lagering gebeurdeonder flor in halve okshoofden. Dewijn werd geklaard met bentonieten ossenbloed, zoals men het vroe-

ger deed. Dit is een mooi cadeaudat het grote bewaarpotentieel vandit type wijnen bewijst.De Chardonnay La Chapelle 2003 isdezelfde wijn, maar dan in eenrecentere versie. Het etiket draagt denaam van het perceel. De wijn heefteen lichte mineraliteit met toetsenvan karamel en selderij en een grotefrisheid waardoor het lijkt alsof dewijn geouilleerd werd gelagerd.

Marc Vanhellemont

Lijst van de producenten

• Buronfosse Cavavin Scris 03 84 25 05 09

• Cave de la Reine Jeanne -Amarante Wines/Cavinière*/LaurentMelotte/Toby Vins/Vinea/Grenier àVins/Swaffou 03 84 66 08 27 www.stephane-tissot.com

• Dugois - Cave des Oblats*/DeClercq Vins & Sélection 03 84 66 03 41 www.vins-danieldugois.com

• Faudot - Vins Letellier 03 84 37 41 03

• Frachet - 03 84 48 97 [email protected]

• Fruitière Vinicole d’Arbois03 84 66 11 67 www.chateau-bethanie.com

• Grand - Rabotvins/Lecluse-Joye - Yenni(Ch) 03 84 85 28 88www.domaine-grand.com

• Grand Dominique - 03 84 37 01 [email protected]

• Grappe Didier - 03 84 37 19 [email protected]

• Joly - 03 84 25 04 14 [email protected]

• Labet 39190 - TGvins/Vin Passion -Cave(Ch) - Heisterkampt(Nl) 03 84 25 11 13 [email protected]

• Monnier - 06 88 16 94 19 [email protected]

• Octavin - Troca/ Vive le Vin 03 84 66 27 39 www.opusvinum.fr

• Pignier - Alta Ripa/True Great Wines03 84 24 24 30 www.domaine-pignier.com

• Pinte - 03 84 66 06 47 www.lapinte.fr

• Reverchon Xavier - De Wijnwinkel*03 84 37 02 58 [email protected]

• Tissot Stéphane - AmaranteWines/Cavinière*/LaurentMelotte/Toby Vins/Vinea/Grenier àVins/Swaffou 03 84 66 08 27 www.stephane-tissot.com

• Tournelle - 03 84 66 25 76www.domainedelatournelle.com

• Treuvey - 03 84 66 14 [email protected]

* Zie blz. IVV Wine Partner

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 14

Page 17: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Een man, meerdere wijnen

(Vervolg blz 16)

15

Hervé Lalau interviewde voor onseen van de meest kosmopolitischewijnbouwers uit Bordeaux:François Lurton, die voortaan zon-der zijn broer het avontuur verderzet van de ‘Hermanos Lurton’. Bijdit interview horen de wijnen diewij selecteerden tijdens dezeonvergetelijke degustatie.

IVV: Met uw broer koos u destijdsom consultant te worden, als ‘fly-ing winemaker’. Wat heeft u ertoeaangezet om wijnbouwer te wor-den?

François Lurton : Mijn broer en ikzijn van in onze jeugd wijnbou-wers in ons hart. In het begin had-den wij veel ideeën maar weiniggeld om ze zelf in de praktijk omte zetten. Zo zijn we onze ideeënbeginnen verkopen aan anderen.Van zodra we onze eigen gangkonden gaan, hebben we dat ookgedaan. In tegenstelling tot ande-ren die zich laten betalen doorgrote domeinen en die zeggendat ze nadien een grote wijn gaanmaken waar ze veel in gaaninvesteren, hebben wij meteen

geld moeten verdienen met onzeeigen wijn.

IVV: Spanje, Argentinië, Chili, deLanguedoc… Wat waren jullie cri-teria om wijngaarden in al dezestreken uit te kiezen en te kopen?

FL : Dat kwam door een samen-loop van omstandigheden, doorreizen, ontmoetingen en ontdek-kingen. Ons verleden als consul-tant heeft ons veel miskende ter-roirs doen ontdekken, zeker in hetbuitenland. Het was natuurlijk ookeen zaak van mogelijkheden. Deeerste was in Argentinië, tijdensde financiële crisis in Latijns-Amerika. De grondprijs was bij-zonder laag en ik kon mijn kansgrijpen om wat financiële engin-eering te doen, iets wat ik geleerdhad tijdens mijn basisopleiding.Wij zijn meteen van start gegaanen kochten 225 hectaren grond.Natuurlijk moesten we alles nogaanplanten en pas drie jaar laterhebben we de kelders opge-bouwd. Wij geloofden in dit pro-ject op lange termijn.Nadien in Spanje en daarna inChili hebben we het op dezelfdemanier gedaan. In het begin

zweerden we bij wijnen in hetmiddensegment, niet te duur.Maar nadien zijn we ons gammaexclusiever beginnen maken, dochaltijd in de optiek van een goedeprijs-kwaliteitverhouding. Omgrote wijn te maken heeft menmiddelen nodig en dat duurdeeven om die bij elkaar te krijgen.Wat de wijngaarden betrof in dietijd, er was keuze te over voor wiemoeite wilde doen en we haddennatuurlijk veel vrienden ter plaat-se. Portugal is heel recentelijk.Daar hebben we niet alleen wijn-gaarden maar ook de keldersopgekocht.

IVV: Is het gemakkelijk voor eenFransman om aanvaard te wordenin buitenlandse wijnregio’s?

FL : We kregen verschillende reac-ties. Er waren regio’s waar we ont-vangen werden als bevrijders enandere waar we als het tegendeelwerden beschouwd. Soms wan-trouwde men ons, soms behan-delde men ons zelfs vijandig. Datwas geen kwestie van taal of land.In Italië bijvoorbeeld. Hoe goedwe ons voelden in Piemonte, zomoeilijk was het in Puglia. In

Castilla in Spanje behandelde menons in het begin met die typischeSpaanse arrogantie. Maar het erg-ste was in Bourgogne!

IVV: Denkt u dat u iets bijgebrachtheeft in die verschillende regio’s, in termen van imago of commercieel?

FL : Ik hoop het! Wij hadden nietde middelen om wijngaarden aante kopen in bekende, grote regio’sen ook niet om zelfs maar een kel-der te verwerven waar we onzewijnen konden maken. Wij zijn dusecht van nul vertrokken en datdeden we dan nog meestal in regi-o’s die in een crisis verkeerden. Hetfeit alleen al dat buitenlanders zichin hun regio interesseerden, hielpde lokale spelers sterk vooruit. Ookdoor het netwerk dat we tijdensonze consultingactiviteiten kondenuitbouwen hadden we sterke com-merciële relaties die onze collega’sniet hadden. Op het einde van dejaren 1990, toen wij veel gesprek-ken hadden met Amerikaansekopers over Argentijnse wijnen,was daar niet veel interesse voor.Onze naam Lurton was een plus-punt om de vooroordelen weg tewerken. Dat gold bijvoorbeeld niet

François Lurton, vliegende terroiristWanneer men tijdens eenblinde degustatie vijf wij-

nen van dezelfde producent selecteert als debeste en als die vijf wijnen

elk uit vier verschillendelanden komen, dan is het

tijd om deze vreemdevogel van dichterbij te

bekijken. Dat hebben weook gedaan.

Argentinië

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 15

Page 18: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Een man, meerdere wijnen

Februari / Maart 2009 16

voor onze vriend Nicolas Catena,die vaak de wind van voren kreeg.Gelukkig voor hem en voorArgentinië zijn de zaken vandaaganders.

De droom… en de werkelijkheid

IVV: Is er ergens een wijngaardwaar u van droomt u er te vestigen?

FL : In de jaren 1990 droomde ikervan om Pinot Noir aan te plan-ten in Californië. Ik was ervan over-tuigd dat we daar iets magnifiekskonden doen. Pinot Noir is trou-wens een druivensoort die ikbewonder. Maar tegenwoordigmaakt iedereen Pinot Noir inCalifornië, dus ik heb dat idee latenvaren.

IVV: En Australië? Het was daartoch dat uw avontuur begon alsconsultant? Nochtans heeft u zichdaar niet gevestigd?

FL : Mijn broer wel, op KangarooIsland, een zeer mooie terroir tenzuiden van Adelaide. Ikzelf houdtmeer van Nieuw-Zeeland. Naast deuitgebreide mogelijkheden voorwijn – want er zijn daar fantasti-sche terroirs te vinden – is dat hetland waar ik het meeste van houd.Er is een tijd geweest dat ik daarvoorgoed wou blijven. Nieuw-Zeeland is een ontwikkeld land, volmet gecultiveerde mensen, waarmen allerlei activiteiten kan doen.Alles met evenveel passie: jagen,skiën, zeilen…Maar op dit moment is het mijntaak om onze bedrijven te ontwik-kelen daar waar we aanwezig zijn.Onze werkploegen en ons gammaverzekeren, de wijnen betermaken. Ik wil me niet in stukkenopdelen, want ik moet op crucialemomenten in de productie terplaatse kunnen zijn. Weet u, hetzijn de details die het verschilmaken tussen een gewone en eengrote wijn. En men moet de werk-ploegen ter plaatse vormen. Er isbijvoorbeeld veel werk op het vlakvan de verschillende behandelin-gen van de wijngaarden in Zuid-Amerika. Men spuit veel te gemak-kelijk en producenten van chemi-sche bestrijdingsmiddelen doen

vaak de landbouwscholen aan.Wij moeten de technici opnieuwopvoeden.Dat is een groot verschil metFrankrijk, waar men vaker een uit-wisseling van kennis ziet tussenwijnbouwers. In Chili liggen dewijngaarden bijvoorbeeld vaak zeergeïsoleerd. De enige die dan detoon kunnen zetten, blijken wij tezijn.

IVV: Zijn er nog grote verschillentussen de Oude en de NieuweWereld?

FL : Wel, dat is moeilijk te veralge-menen. Men kan zowel goede alsgrote wijnen maken in heel watregio’s in de wereld. De handicapvan de Nieuwe Wereld is dat erniet veel traditie is in vergelijkingmet de oude Europese terroirs. Hetechte probleem ligt volgens mij inde houding van veel wijnbouwers.Er zijn landen, zoals de VerenigdeStaten of Chili, waar het succeseerst wordt afgemeten aan debereikte volumes en waar menvooral die bedrijven bewondert die‘big business’ doen. Helemaal opz’n Amerikaans. En dat is onver-zoenbaar met kwaliteit of terroir.Merkwaardig genoeg geldt datniet voor Argentinië, een toch nogLatijnser land, waar men houdt vanauthentieke wijnen. Dus, het isgeen kwestie van continent, maarveeleer van mentaliteit. Zelfsbinnen één land vindt men dezetwee uiteenlopende houdingen.

IVV: U bent vaak origineel in uwwijnconcepten – zoals uwArgentijnse ‘Corte Friulano’ bijvoor-beeld – en in de naamgeving vanuw wijnen – zoals uw ‘De PutaMadre’?

FL : Soms moet men provocerenom de zaken te doen vooruitgaan!Voor de Friulano hebben wegebruik gemaakt van een bestaan-de basismaterie. De Italianen heb-ben er flink wat van aangeplant inArgentinië. Wij vroegen ons af ofwe dit gegeven niet op een anderemanier konden gebruiken en eenveel lichtere, frissere wijn makendan de alcoholische en houtgela-gerde Chardonnay’s die lange tijdde norm waren in Argentinië.

Argentinië heeft heel wat potenti-eel wat witte wijn betreft. DeTocai Friulano, zelfs als hij hierniet zo fris is als in Friuli zelf, geeftgoede resultaten en men kan erecht een typische Argentijnse wijnmee maken. Wij geloven ooksterk in Pinot Gris, die wij ookhebben aangeplant. Maar bovende druivensoorten heen passenwe ook de vinificatietechniekenaan, om zo de regio te ontwikke-len. Met Piedra Negra inMendoza bijvoorbeeld vermijdenwe overextractie door een koudemaceratie toe te passen. Zo heb-ben we bewezen dat ArgentijnseMalbec ook elegant, sappig enniet te astringent kan zijn. Het isniet omdat men van elders komtdat men niet gepassioneerd kanzijn door de plaatselijke terroirs.Om dit ideaal te bereiken moetmen wel vaak nieuwe wegeninslaan , soms op een provoceren-de manier..

IVV: U sprak over alcoholische wij-nen. Is dat geen algemeen pro-bleem vandaag de dag en vooraldan in het zuidelijk halfrond?

FL : Zeker en vast en dat kan eengroot probleem worden voor deconsument. Misschien wordt hijwel de scheidsrechter. Ik weetniet of de voorgestelde oplossin-gen, vooral dan de chemische, de

juiste zijn. Ik denk dat men vooraleerst in de wijngaard het pro-bleem moet proberen te vermij-den. In zones waar er wijn-gaarden zijn op verschillendehoogtes, zou men bijvoorbeeldde wijn van percelen van dezeverschillende hoogtes kunnenassembleren om zo een lageralcoholgehalte te bereiken. Maarde echte oplossing bestaat erin destokken beter aan te passen aande bodem. En dat betekent datmen van het idee moet afstappendat men zomaar overal wijn kanmaken.Er is trouwens niet alleen hetalcoholprobleem, dat is maar eenonderdeel van het evenwicht dater in een wijn moet zijn. Neem depH bijvoorbeeld. Die ligt in Zuid-Amerika meestal veel te hoog.Men vraagt zich dan af of menniet moet aanzuren. Net zoals inde Alentejo in Portugal bijvoor-beeld. In de Dourovallei stelt ditprobleem zich minder. Wij willenzeker niet aanzuren, dus moetenwe strenger werken in onze wijn-gaarden.

De stijl Lurton

IVV: Onze proevers zeggen dat ereen typische Lurton-stijl bestaat, uitwelk land de wijnen ook komen.Wat is die stijl volgens u?

Portugal -Douro

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 16

Page 19: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Een man, meerdere wijnen

17

FL : Wij zoeken in de eerste plaatsnaar finesse in onze wijnen. Ik denkdat die finesse datgene is wat menproeft, boven het type wijn en zijnherkomst uit. Het is een beetjezoals men de toon van een zang-stem kan herkennen, wat het liedook is. Ja, finesse is ons leitmotiv,maar daarnaast ook een goedeprijs-kwaliteitverhouding.Wij maken het type wijn dat wijgraag drinken!

IVV: Een overdreven aandacht voorde marketing van de vraag naarwijn en een zich willen aanpassenaan de smaak van de consument,zoals dat overal in de wereld wathet geval is, leidt dat niet tot eenuniformisering van wijn in het alge-meen?

FL : Misschien, maar er zijn ver-schillende soorten van consumen-ten! Er zijn wijnen voor beginnen-de wijndrinkers en voor meer ont-wikkelde liefhebbers. In elk geval ismarketing overal aanwezig, zelfs alis het maar via de verpakking bij-voorbeeld.

IVV: Hoe heeft u de taken verdeeldbinnen uw bedrijf sinds het vertrekvan uw broer?

FL : Ik heb me geconcentreerd opde productie en delegeer meer demarketing, de verkoop en de admi-nistratie. Wanneer ik de domeinenbezoek kan ik me focussen op dewijnen, voordien was ik vooral metpapierwerk bezig. Tot vlak voor zijnvertrek werkte Jacques voor ons alsoenologisch consultant en kwamhij nog vaak tussen. Hij is ermeegestopt, zeggende dat “onze jon-gens geen raad meer nodig had-den om hun werk te kunnendoen”.

IVV: Moest u terug opnieuw begin-nen, zou u dit avontuur dan nogeens overdoen?

FL : Ja, zonder twijfel. Maar het iseen samenloop van omstandighe-den. Misschien hadden mijn broeren ik Frankrijk nooit verlaten,moest mijn vader ons niet binnen-gehaald hebben in het familiebe-drijf. Wij hebben ons elders kunnenbewijzen en ik heb vandaag geenenkele reden om dat te betreuren.

Hervé Lalau

BARCO NEGRO 2007 - DOURO

PORTUGAL - FRANÇOIS LURTON

De leisteenbodems van deDourovallei brachten deze mooie2007 voort, een assemblage van30% Tinta Roriz, 30% TourigaFranca en 40% Touriga Nacional.De Touriga Franca, lokaal “debloem van de Douro” genoemd,geeft finesse en florale toetsen. DeTinta Roriz, de lokale naam voorTempranillo, geeft fruit. DeTouriga Nacional zorgt voor kleinerendementen en wijnen met veeltannines, kleur en aromatischekracht. In de geur zijn erdiscrete aroma’s vanviooltjes, blauwe prui-men , mineraliteit en ietszijdezachts dat aan dezon doet denken. Desmaak is fris enmineralig, afkomstigvan de leisteenbo-dem. Mooie concen-tratie gekoppeld aanrijpe tannines.Kortom, eengeslaagd resultaat inde zoektocht naarhet moeilijk even-wicht tussen terroir-

expressie en commerciële toegan-kelijkheid.

Bernard Arnould

VINO DE LA TIERRA CASTILLA Y

LEON 2006 CUESTA GRANDE

HEREDEROS LURTON

Gemaakt door François Lurton van100% Tinta de Toro (synoniemvan Tempranillo in Castilla) vanstokken van 10 tot 15 jaar oud.Afkomstig van een plateau langsde Douro, met een ijzerhoudendezandleembodem. Rendement van40 hl/ha, klassiek gevinifieerd meteen korte maceratie na de alcoho-lische gisting om eenmaximaal fruitaroma tebehouden. Nadien eenlagering van 12 maan-den op barriques,waarvan eenderdenieuw.Briljante rode kleur.De geur explodeertin aroma’s vanfruit: braambessen,kersen en aardbei-en, met specerijenop de achtergrond.De smaakaanzet isbreed, met mooirijp fruit, de spece-rijenachtige tanni-nes versmelten mooi met hetgeïntegreerd hout. De alcohol isaanwezig maar in evenwicht metde zuren. Een toegankelijke wijn,perfect bij charcuterie.

TORO EL ALBAR BARRICAS 2006HEREDEROS LURTON

Ook op basis van Tinta de Toro,gevinifieerd en gelagerd volgenshetzelfde principe en gemaakt inde herkomstbenaming Toro, diezich uitstrekt over de twee pro-vincies Zamora en Valladolid. Dewijngaarden liggen op een hoog-te van 620 en 750 meter op eenzandleembodem bedekt metkeien.De kleur is geconcentreerder dandie van de vorige wijn. De geur iseerst gereserveerd, maar opentzich dan in aroma’s van rijpepruimen en zwarte kersen, metop de achtergrond chocolade en

een mooie mineraliteit.De smaakaanzet ver-loopt in fasen, met fris-heid en mineraliteit.Het hout moet zichnog versmelten,maar domineertniet. De tannineszijn mooiomfloerst, de fina-le is lang, breeden mineralig. Eenkrachtige wijn dieenkele jaren fles-senrijping vraagtom zijn lageringen zijn tannines tekunnen integreren.Past perfect bij gegrild vlees.

Youri Sokolow

ALKA 2005 ET GRAN ARAUCANO

2005, HACIENDA ARAUCANO

(CHILI)

‘Alka’ betekent ‘haan’ in hetAraucanonees, de Indianentaalvan Chili. Deze haan kraait eenlied van rijpe Carmenère, op hetdomein geselecteerd door deLurtons in de Colchagua-vallei.Deze druivensoort legt een magni-fieke band tussen hun Bordeleseafkomst – waar hij bijna helemaalverdwenen is sinds de phylloxera –en Chili, waar hij lang werd aan-genomen voor Merlot.De kwekers van druive-laars letten niet echtop…De wijn is afkomstigvan 30 jaar oudeongeënte stokken,aangeplant op eenkleizandbodem. Hetrendement is zeerlaag. Net zoals de2003, die wij tweejaar geleden alselecteerden, is ookdeze wijn krachtig.In de geur zeerintense aroma’s vanrijp fruit (krieken),aangevuld met venkel en tijm.Ook de smaak heeft toetsen vankersen, in een wat rijpere versie,maar zeker niet gekonfijt. Na lec-tuur van mijn notities van tweejaar geleden, vind ik deze 2005iets frisser en eleganter. De kleine

ENKELE DOMEINEN VAN FRANÇOIS LURTON

Finca Chacayes (Mendoza, Argentinië)Villafranca del Duero (Toro, Rueda, Spanje)Haciendas Araucano (Lolol, Colchagua, Chili)Château des Erles (Corbières en Fitou, Frankrijk)Château de Merville (Corbières, Frankrijk)Mas Janeil (Côtes du Roussillon Villages, Frankrijk)Quinta Beira (Douro, Portugal)

(Vervolg blz 8)

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 17

Page 20: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

18

houttoets (3 maanden houtlage-ring) is zeer subtiel.Van dezelfde hacienda proefdenwij de Gran Araucano, eenCabernet Sauvignon met een ste-vige, geconcentreerde structuuren met een duidelijk Cabernet-karakter. Wat rust in de kelderheeft de wijn deugd gedaan. Ookhier duidelijk de Lurton-stijl: fluwe-lige tannines die alle eer aan hetfruit laten. Een verleidelijke wijnvoor zowel de gevorderde wijn-liefhebber als de neofiet.

GRAN LURTON « CORTE

FRIULANO » MENDOZA VALLE DEL

UCO 2007 ; BODEGAS Y

VIÑEDOS LURTON

In Argentinië vertoeven veelItalianen… en ook hun druiven-soorten. Er is natuurlijk deSangiovese, maar ook de Tocai,pardon de Friulano.Bodegas y Viñedos Lurton maak-te van deze Friulano de basis vanhun Gran Lurton ‘Corte Friulano’.De Lurtons bezitten er eendomein in de hooggelegen valleivan de Uco, een vande warmste regio’s inMendoza. Dankzij dehoogte (tot 1.100meter) is dit gebieduiterst geschikt voorde productie vanwitte wijn.Deze cuvée isgemaakt van 70%Friulano, 20%Pinot Gris, 8%Chardonnay en2% Torrontès. Dewijn wordt deelsgevinifieerd inbarrique ennadien gedurende 6maanden gelagerd op de lies inbarrique, om het fruitkarakter tebewaren.Ook hier een geslaagd resultaat.Een geur van bloedperziken, ana-nas en acaciabloemen. Komt hetdoor het hout of door een vrijlaag zuurgehalte, de smaak iszeer soepel. Er is altijd frisheid,met florale toetsen. De Friulanoheeft duidelijk een nieuwe stekgevonden aan de voet van deAndes.

HERMANOS LURTON RUEDA 2007

Rueda hoort samen met RiasBaixas tot de meest interessanteproductiegebieden voor wittewijn in Spanje. De Verdejo, deplaatselijke druiven-soort, geeft hier wijnenmet een vinnigheid eneen mooi aromatischpalet dat nauw aan-leunt bij dat vanSauvignon Blanc.In sommige cuvée’swordt deze drui-vensoort zelfs metde Verdejogemengd.Maar niet hier.Deze wijn is voor100% gemaaktvan Verdejo. En hijis mooi nerveus.2007 was een atypisch jaar voorde regio, met veel neerslag tij-dens de bloei en de oogst. Maarook de zomer was veeleer fris,waardoor de druiven aromatischmooi konden afrijpen. De geur isflatterend, met aroma’s vanmango, pompelmoes en venkel.Wij apprecieerden het meest deuitgesproken mineraliteit vandeze wijn. Er is iets uitgewisseldtussen de stokken en de kiezel-leembodem, dat is duidelijk. Dezuren onderbouwen de wijn, dietoch ook iets vettigs heeft.In de assemblage gaan druivenuit twee zones: de leemachtigebodems van Rueda en de kei-enachtige grond van Seca.

Hervé Lalau

Lijst van de producenten

• Alka/Gran Araucano - Palais duVin/Fisette

• Barco Negro - Palais du Vin/Leirovins/Fisette

• Cuesta Grande - Palais du Vin/Fisette

• Corte Friulano - Palais du Vin/Fisette

• Rueda - Palais du Vin/Van Hende/Fisette/Colruyt

• Toro El Albar - Palais du Vin/Fisette

* Zie blz. IVV Wine Partner

Een man, meerdere wijnen

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 18

Page 21: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

19

Nieuwigheden - Ontdekkingen - Hartendieven

CHÂTEAU DE LA PIERRE 2007 - MUSCADET CÔTES DE GRANDLIEU -DOMAINE DES HERBAUGES

Binnen deze AOC is dit het grootste domein, met 120 ha waarvan 80 hamelon de Bourgogne, de druif voor Muscadet. Een kleine ‘clos’ van vijftig-jarige stokken op zand en löss is verantwoordelijk voor een elegante wijn

met de geur van mandarijn, citroen eneen fijne mine-rale rook-toets. Een

frisheid die weterugvinden in de smaak. Een dynami-

sche wijn of een mix van finesse, zuiverheid, minerale frisheid, middelmatigbreed. Dit laatste komt door een rijping ‘sur lies’ (op de droesem) met tij-dens de winter drie à vijf bâtonnages. Een mooie en volle maaltijdwijn meteen knappe persistentie.

LA ROCHE BLANCHE 2007 - MUSCADET CÔTES DE GRANDLIEU - DOMAINE DES HERBAUGES

Van hetzelfde domein maar van een andere ‘clos’, met name van 6,5 ha opamfiboliet, rolkeien van kwarts en vuursteen. In de neus toetsen van citroen

en exotisch fruit, die we terugvinden inde smaak. Dieis levendig enwordt omwik-

keld met een fijne vetheid diehet strak minerale verzacht. We krijgen de

indruk van een paar grammetjes restsuiker, wat ook eenvoudigweg aan hetglyceroleffect kan liggen en nog kan wegebben. Een heel zuivere wijn meteen perfect frisse finale. Ook deze wijn zou het uitstekend doen met eenstukje vis uit de Atlantische Oceaan.

VIDAL ICEWINE 2006 LIMITED EDITION - VQA NIAGARA PENINSULAMAGNOTTAVan het verre Canada, een icewine waarin gestileerde charme wordt vere-nigd met toetsen van gekonfijte abrikoos, kandijsuiker, gedroogde vijgen,

kweeperensiroop, aangevuld meteen discreetvleugje rub-ber. Kortom,

een complex palet voor een even-wicht van 9,2 ∞ alcoholvolume en meer dan 200 gram restsuiker. Zuren,glycerol en suiker worden op een harmonieuze manier samengebracht,levendig en volumineus van smaak, met daarin opnieuw de complexiteitvan de neus. Mooi persistent in de finale, zonder zwaar of plakkerig te zijn.Een prachtig voorbeeld van het potentieel van Ontario voor dit type wijnen.

BOMBONETTA - JAUME GIRÓ I GIRÓ - CAVA BRUT

In 1926 kwam Ramòn Giro i Mata hier terecht als distilleerder. Vijftig jaarlater maakt hij voor het eerst een cava, resultaat van een werk dat artisanaalblijft. Bombonetta is een van zijn pareltjes. Gouden kleur met groene toets,waarin een ragfijn parelsnoer van belletjes zich een weg naar boven baant.Vervolgens ruiken we een zacht parfum, een mix van zoete appel, rozijnenen gele perzik, roggebloem, gedroogde pruimen en salie. Qua smaakmaken we kennis met citroen, een citrusfrisheid die het minerale van de wijnverfrist dat wordt bedekt met sleepruimen, amandelen, kamille en zoet-houtwortel. Dit laatste geeft een vlot bittertje dat het dynamische van dezewijn weer op gang brengt. Voor deze topwijn uit het gamma wordt 45 % xarel.lo, 35 % parellada en

20 % chardonnay gebruikt. De wijn verblijft minstens twee jaar ‘sur lattes’vooraleer hij gedegorgeerd wordt en helemaal wordt afgewerkt. Giró heeft nog andere wijnen in het gamma, dertienin totaal. Zo is er de brut Gran Reserva2002 met eenheldere geel-groene kleurversierd metduizenden belletjes, het ene al fijner dan hetandere, geparfumeerd met schil van pompelmoes, limoenen mandarijn, waarna gekonfijte rabarber en geplette appel komt opzetten,krenten omwikkeld met amandelen, een vanilletoets die zijn rijping op houtverraadt, net zoals het vette en het volle zijn vier jaar ‘sur lattes’ blootlegt.Assemblage: 55 % macabeo en 45 % parellada. Toegankelijker is de Brut Nature, fris en vrolijk. Er is ook de rosé Rosat delCal Rei op basis van de unieke trepat met zeer fruitige accenten van aardbeien framboos.

VIEUX CHÂTEAU GAUBERT 2005 - GRAVES BLANC - DOMINIQUE HAVERLAN

Voor deze 2005 werd de helft sauvignon gebruikt en de helft sémillon, eenjaartal trouwens dat meer rijkdomuitstraalt dan het vorige. Ditkomt totuiting in eenrelatief rondsmaakprofiel, waarbij desémillon de breedte versterkt.Buiten de houttoetsen is de neus relatief gereserveerd. Knap van smaak metdiscreet aromatische toetsen van wit fruit en een mooie structuur, ergenstussen mollig en fris, aangevuld met tonen van zijn houtlagering.

CLOS FLORIDÈNE 2004 - GRAVES ROUGE - D. ET F. DUBOURDIEU

Harmonie en typische Bordelese elegantie zijn in 2004 geen loze woordenbij wijnbouwers die weliswaar modern werken maar zich niet (meer) de leslaten spellen door Parker. Deze2004 met 70 % cabernetsauv ignonen 30 %merlot in desamenstelling illustreert dezebenadering op een knappe manier:zuivere neus van rood en zwart fruit met ook een discreet florale toets enimpressies van potlood. Elegant klassiek van smaak met kwalitatieve sappi-ge en fruitige tannines die de wijn niet al te veel markeren. Niet meer dande vatlagering op barrique. Goede persistente finale.

Bernard Arnould & Marc Vanhellemont

Lijst van de producenten

• Herbauges Mis en Bouteille*/Hasselt Millésime*/Caves de la Fontenelle/Bossuyt/Volnaysienne/Cattoor/Stavin - domaine-des-herbauges.com.

• Magnotta - Gustoworld* - www.magnotta.com• Giró i Giró - de Santiago/Christiaans* - www.cavagiro.com• Clos Floridène - Velu*/Caves de France/VPS - 05 56 62 96 51

www.denisdubourdieu.com• Vieux Château Gaubert - Van Den Bussche - Volnaysienne - Vinesse - Cavins -

Charvins - 05 56 6718 63 - [email protected]

* Zie blz. IVV Wine Partner

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 19

Page 22: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Februari / Maart 2009 20

Versterkt of naturel, in de 18de en19de eeuw werden de ‘vinos deMálaga’ niet alleen in Spanje geap-precieerd, maar ook daarbuiten,met name in Rusland (omdatCatharina de Grote tuk was opdeze wijnen liet ze de invoertaksschrappen), Frankrijk, Groot-Brittanië en in al hun respectieve-lijke kolonies. Vooral de Britse vlootwas gebrand op wijnen die goed teverschepen waren. De Engelsen, envervolgens de Amerikanen, doop-ten ze om tot ‘Malliga Sacks’ of‘Mountain Wines’. Ook de katholie-ke kerk trok er zijn neus niet voorop. Of anders gezegd, voordat dekustlijn van deze regio overspoeldwerd door het massatoerisme wasMalaga gekend voor zijn wijn. Als een donderslag bij helderehemel duikt eind 19de eeuw dedruifluisplaag op, die net deze hoekkiest om aan zijn Spaanse verover-ingstocht te beginnen. De wijn-

gaarden werden grotendeels aanhun lot overgelaten. Nog enkeleverspreid liggende zones doen den-ken aan de grandeur van weleer.Van de 113.000 ha in 1870 is ervandaag nog tussen 5000 en11.000 ha over; excuseer ons hetniet exacte aantal, de cijfers lopenuit elkaar naargelang de bronnen,waarbij een deel van de productienaar ‘pasas’ gaat, of rozijnen, watde optelsom er niet eenvoudigerop maakt. Ook op kwalitatief gebied heeftMalaga het niet altijd makkelijkgehad om stand te houden. Quaexport hadden zoete wijnen hetharder te verduren dan andere.Ook met de toename van de trans-portmogelijkheden werd de con-currentie harder. Bovendien veran-derde de doorsnee consument,eveneens de aanhangers van zoetewijnen wilden meer complexiteit.Daarnaast kozen tal van producen-ten, om te kunnen opboksen tegende concurrentie, eerder voor volu-me. De Spaanse Burgeroorlog, deTweede Wereldoorlog en het poli-tiek isolement van Spanje na deoorlog verbeterde de zaken er nietop. Het was wachten tot eind jarentachtig om een nieuwe generatie tezien die het tij deed keren.

Con Arte

Vandaag is er een initiatief van deprovinciale Cámara de Comercio

die het Malaga van de wijn wilpromoten. Rond het label MálagaConarte zien we een groep die wij-nen selecteert om opnieuw hetwijnpotentieel van deze regio inde kijker te zetten. Elk domein kiest een artiest om zijnetiket te illustreren, waarbij elkeoriginele illustratie kadert in degemeenschappelijke identiteit – vol-gens het palet van de kunstenaar. Er werden tien wijnen geselecteerdvoor deze collectie: Tierras deMollina (geïllustreerd door Rando),Descalzos Viejos (Carlos Aires),Bodega F. Schatz (Dámaso Ruano),Bodegas y Viñedos de LaCapuchina (Pepe Bornoy), BodegasGomara (Maribel Alonso), AntiguaCasa de Guardia (Mérida), BodegaDoña Felisa (Jaime Rittwagen),Quitapenas (González de Lara),Dimobe (Rando Soto) en BodegaJorge Ordóñez (Eugenio Chicano).

Dichtbij Malaga, in Ronda, werd inhet begin van het jaar het sympo-sium Wine Creators georganiseerddat internationaal gereputeerdeoenologen en journalisten verza-melde. We weten niet of deze for-mule een tweede editie krijgt. Watzeker is dat in Malaga, stad van dewijn maar ook van de kunst (methet museum van Picasso), plaatsbiedt aan frisse intiatieven. Middenseptember werden de tien projec-ten van Málaga Conarte door depers voorgesteld. De bodegas die

meededen aan het project open-den hun deuren voor een kosmo-politische delegatie wijnjourna-listen. IVV was erbij.

Vijf grote wijnzones

Tussen de sierras en de Costa delSol, met zijn valleien en nauwe berg-passen die min of meer noord-zuidgericht zijn, is de provincie Malagatamelijk heuvelachtig. Op wijnge-bied zien we meerdere zones die vrijverspreid liggen, gezien de lage aan-plantingsgraad. In totaal zijn er vijf. - In het zuidoosten is er Axarquia,veruit de belangrijkste zone mettwee derden van de oppervlakte inproductie, hoofdzakelijk met eenondergrond van schist. - In het centrum is er Montes (onge-veer 500 ha), frisser en vochtiger,ook op basis van schist. - In het noordwesten is er Serraniade Ronda, een hoger gelegen zonerond 750 meter, gedomineerd dooreen kalkondergrond. - In het zuidwesten is er Costa delOeste, een droge en kalkachtigezone van ongeveer 1000 ha. - In het noorden is er Antequeramet een bodem op basis vanbruinachtige kalk.

Zelfs ín de wijnzone zijn de percelenvaak schaars, behalve misschien danin Axarquia. De diversiteit binnen de regio’s vindtmen ook terug in de aanplanting:daar waar de moscatel (muscatd’alexandrie) de kustzones domi-neert, is het de pedro ximénez diehet grootste deel opeist in hetnoorden van de provincie. Romé, een lokale blauwe druiven-soort, die alle wijnperikelen overleef-de, en vidueña, een vrij neutralewitte druif, vullen het palet aan voorde DO Málaga.

Onder de zon

Als men één gemeenschappelijkefactor moet kiezen, dan is het dezon. Costa del Sol heeft zijn naamniet gestolen. Het was trouwensdeze zon die na de Romeinse tijd,

Malaga, of de kunst van de renaissance Malaga komt van ver.

In de 19de eeuw was dezeAndalousische provincie

een groot wijngebied, met een productie die

wedijverde met die vanbuur Jerez. Na een lange

winterslaap staat ze eropnieuw

Spaanse rubriek

Zicht op Ronda vanuit Calzados Viejos

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 20

Page 23: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

21

die de wijnbouw in Malaga intro-duceerde, ervoor zorgde dat dewijncultuur overleefde. Gedurendeheel de Arabische periode waren erwijngaarden voor de productie vanrozijnen (nog steeds) en voor eenmedicinale siroop, de ‘xarab alMalaqui’. Na de Reconquista gingMalaga snel opnieuw over naar dewijn, maar de techniek van de aso-leo, het indrogen van druiven in dezon om het suiker te concentreren,is ongetwijfeld overgenomen vande rozijnenproducenten. Iets wat trouwens nog steeds wordtgedaan in de grote droogplaatsenin open lucht. Echter niet alle wijn-producenten maken er nog gebruikvan. Zelfs de techniek van de arro-pe, dat bestaat uit een deelgekookte en geconcentreerde mostbij de wijn te doen om hem tevoorzien van meer kleur en textuur,wordt minder toegepast dan voor-heen. Een andere karaktertrek vande lokale wijnbouw is de rijping diedoet denken aan het solerasysteemzoals in Jerez. Zonder ‘flor’ echter,maar wel met dezelfde vermengingvan verschillende jaartallen en hetvermengen van wijnen van verschil-lende origines. Ondanks de weinigedruivensoorten resulteert dit toch ineen breed palet, reeds te zien aande vele kleurnuances. In zoet onderscheiden we driegrote types: Vinos de Licor (mini-mum 15° en maximum 22° alco-holvolume), Vinos Dulces Naturales(met een minimum van 244 gramsuiker) et Vinos NaturalmenteDulces (meer dan 300 g suiker). Binnen zijn categorie, in functie vande rijping, zijn er zes benamingen:Joven/Palido (zonder toevoegingvan arrope en zonder veroudering),Málaga (van 6 tot 24 maanden opvat), Noble (tussen 2 en 3 jaar),

Añejo (tussen 3 en 5 jaar) enTrasñejo (meer dan 5 vijf jaar).Verwarrend, zei u? Ik geef u geenongelijk. Te meer omdat daargewoonlijk nog eens andere bena-mingen bijkomen zoals Lágrima(lekwijn, zonder persing of verster-king, twee jaar rijping), Pajarete(zonder arrope, en tussen 45 g en140 g suiker), Maestro en Borracho(versterkt), Tierno (mistelle vaningedroogde druiven) of volgensde kleur, Rojo Dorado, Doradoenz... Ongetwijfeld verdient dit alles eenflinke afstofbeurt en een meer hel-dere uitleg. Maar niettemin énbelangrijker, de wijnen zijn inte-ressant.

Ook in droog

Goed om weten is dat Malaga nogiets anders te bieden heeft dan zoeten versterkt. Enkele jaren geledenzag een tweede DO het daglicht,een voor droge wijnen: Sierras deMálaga. Een behoorlijk deel van dittype wijn concentreert zich rondRonda, een subzone die de naamkreeg van Serrania de Ronda. Menwerkt er met druivensoorten vanelders: syrah, tempranillo, cabernetfranc en sauvignon, merlot, maarook, en dat is verrassender, petitverdot, pinot noir en lemberger. Dewijnstokken die aangeplant werdentussen 1990 en 2000 komen stilaantot een leeftijd om kwaliteit te leve-ren. De wijnen zijn des te meerinteressant omdat het terroir tel-kens een andere wending geeft. Inde omgeving van Ronda zijn is hetklimaat vrij uitzonderlijk (ook deRomeinen hadden dit door): veelzon, maar ook grote temperatuur-verschillen tussen de seizoenen entussen dag en nacht (het gaat hem

vaak over hooggelegen wijn-gaarden). Het merendeel van dewijnen bezit een goede zuurte-graad en zelfs een mooie mineraal-heid voor de meest interessante,tenminste als ze niet in de val lopenvan de overextractie. Over het alge-meen zit het alcoholvolume vrijhoog, maar toch bezitten de wij-nen een zeker evenwicht. Rondakan absoluut een regio worden vangrote wijnen. Bij sommigen is datreeds het geval (Schatz, Descalzos).In het geval van Schatz helpt debiodyanamie voor een groot deel.

Inderdaad, ik ben verleid door deproactief initiatief van hetConarteproject, maar vooral omdathet de wil toont van het goed tewillen doen, echt merkbaar goed.Deze regio op het uiterste punt vanEuropa, overstelpt met zon enmet vooroordelen, heeft het heftin eigen handen genomen en zitboordevol nieuwe projecten. Nietalleen de traditionele zoete wijnengenieten van een revival, maar ookde droge wijnen kennen een rede-lijk succes. De twee DO’s Málagaen Sierras de Málaga verliezen nietlanger aan oppervlakte en wijnbou-wers; vandaag telt men 535 wijn-bouwers die aan 28 bodegas leve-ren. Ondertussen is het spel nogniet gespeeld. De regio interesseertinvesteerders, dat staat vast. Maarhet slagen is niet alleen een kwestievan geld, het is ook een kwestievan ingesteldheid. Tussen het blin-delings overnemen van oudegebruiken en de ‘consumer drivenmarketing’ is de weg vaak heelsmal. Nog voor ik het vergeet. Als menvoortaan over Málaga praat, alstu-blieft, zeg dan niet: ‘ah ja, de regiovan de vins cuits...’

De IVV selectie

Buiten de wijnen die onder hetMálaga Conarte-label gepresen-teerd worden, konden we ook deandere wijnen proeven van deweerhouden bodegas, en zelfs eenpaar andere. Hierbij onze selectievan producenten. Bij elk van henhebben we aangeduid welke wij-nen bij hen het best vertegenwoor-digd worden.

VOOR DE ZOETE WIJNEN: - Bodegas Jorge Ordoñez (Malaga):

Victoria**** & «3»**** - Quitapenas : Málaga Viejo

Abuelo 1996 Trasañejo (PX-Moscatel)****

- Bodegas Málaga Virgen :Reserva de Familia PX *** (*)

- Antigua Casa de Guardia :Málaga Pajarete 1908***

- Bodegas Bentomiz : AriyanasBlanco Dulce Moscatel***

- Telmo Rodríguez : Molino Real Moscatel

- Tierras de Mollina : Carpe DiemMalaga Trasañejo***

- Muñoz Cabrera/Dimobe :Zumbral Moscatel***

- Gomara : Málaga TrasañejoSolera (PX-moscatel)***

Voor de droge wijnen:- Bodega Schatz (Ronda) :

Chardonnay 2006***(*), Petit Verdot 2004 ***

- Descalzos Viejos (Ronda) :DV 2006 merlot garnacha cabernet***(*)

- Bodega Chinchilla Doña Felisa***(Ronda) : Chinchilla NuevoTempranillo 2006***

- Bodegas Jorge Ordoñez(Malaga): Botani (muscat sec) ***

Hervé Lalau

Lijst van de producenten

• Jorge Ordoñez - 00 34 690 818 509 [email protected]

• Quitapenas - 0034 952 247 [email protected]

• Málaga Virgen - 0034 952 319 [email protected]

• Antigua Casa de Guardia/ElRomerillo - 0034 030 [email protected]

• Chinchilla Doña Felisa0034 951 166 033 [email protected]

• Bentomiz - Buena Vida* 0034 952 115 939 [email protected]

• Tierras de Mollina0034 952 741 052 [email protected]

• Telmo Rodríguez0034 941 511 128 [email protected]

• Muñoz Cabrera/Dimobe0034 952 400 594 [email protected]

• Gomara - 0034 952 434 195 [email protected]

• Schatz - 0034 952 871 313 [email protected]

• Descalzos Viejos - 0034 952 874 696

* Zie blz. IVV Wine Partner

Spaanse rubriek

Ordoñez

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 21

Page 24: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Februari / Maart 2009 22

Sta ons toe eventjes te lachen.Bij ons, in de Dieweg (nog nietgeklasseerd door de UNESCOniettegenstaande onze uitgeverijhier gevestigd is) liggen de dra-den al lang onder de grond…

DAC KamptalOostenrijk heeft voortaan zijn 5eDAC (of het equivalent voorDOC): Kamptal. Het gebied situ-eert zich rond Langenlois en teltniet minder dan 4000 ha wat hettot één van de grootste wijnzonesvan het land maakt. De DAC isexclusief voorbehouden voor tweedruivenrassen: grüner veltliner en(rhein)riesling.

Drinken aan de borstvan Claudia…De stylist Karl Lagerfeld heeftrond de persoon van ClaudiaSchiffer een werk gemaakt datvooral liefhebbers van champag-ne, en die van Saint-Emilion inhet bijzonder, zal weten te boei-en.Hij knoopt aan bij de traditie ,dieterug zou gaan tot Madame dePompadour (anderen hebbenhet over Marie-Antoinette maarer is niemand meer die dit kanverifiëren), door een champagnecoupe te ontwikkelen die ‘gevormdis op de borst van het Duitsemodel. Het werk van de natuur is op diemanier getransfereerd in eenkunstwerk; de zachte huid vanClaudia in porselein. Om denodige indruk te maken wordtze geflankeerd door 3 flessenDom Pérignon, ook al in porse-lein. Het werk is gesigneerd doorde twee partners (immers, zijstelde toch haar borst terbeschikking) en het wordt ver-kocht samen met een fles DomPérignon Oenothèque 1995. Deprijs? Rond de 2500 euro zegtmen. Misschien vraagt u zich afof dit in tijden van economischecrisis een goede belegging zouzijn? Zeker niet slechter danFortis aandelen. En bovendien,

PRO WEIN 2009Van 29 tot 31 maart is eropnieuw Prowein in Dusseldorf.Een onmisbaar evenement, nietalleen omwille van de omvangen de verscheidenheid aanexposanten (3000), maar vooraldoor de publieke belangstellingwant er worden niet minder dan33000 bezoekers verwacht.Onnodig te stellen dat je best opvoorhand je bezoeken uitstip-pelt! Andere meerwaarde dieProwein te bieden heeft: de cen-trale degustatieruimte waar nietminder dan 1000 wijnen verza-meld zijn, geselecteerd volgensactuele consumptiethema’s. Ditjaar staan in de kijker: rode wij-nen uit koele regio’s (minderdan 13% vol.), witte wijnengemaakt van rassen uitBourgogne (chardonnay enpinots) en uiteraard de “wine’sbest friends”.Nog te noteren: onmiddellijk naProwein start IntervitisInterfructa dat een meer techni-sche kijk biedt op de producten.Uw afspraken nog niet gemaakt?Neem snel een kijkje opwww.prowein.de

Bedankt Fabian!Zou onze vriend Fabian Barnesgehoord zijn? Herinner u zijndossier over e visuele verwordin-gen inSaint-Emilion, rijkelijkgeïllustreerd met passende foto-’s, in uw favoriete magazine.Hieronder alvast hetgeen weenkele maanden later in hetJournal du Vin te lezen kregen“Geen pylonen meer in Saint-Emilion. De kleine stadskern van Saint-Emilion, geklasseerd als wereld-erfgoed van de UNESCO, moetiets doen aan het uitzicht vanhaar omgeving. Resultaat? 221elektriciteitspalen in hout ofcement werden verwijderd en dedraden onder de grond gelegd.Maar esthetica heeft een prijswant deze operatie kostte 1,6miljoen euro”.

BIB’ ART‚ OF DE KUNSTIGE BAG IN BARRIQUE

De Bag in Box kennen we allemaal, maar de Bag in Barrique? Het is Château Puech-Haut uit de Languedoc die er als eerste mee op deproppen komt. Puech-Haut is een wijndomein dat uit het niets opgeklommen is tot eenvan de meest toonaangevende in de streek, dankzij de gedrevenheid vanex–industrieel Gérard Bru. Zijn allereerste jaargang was 1990. Vandaagbeschikt men over 50 hectaren wijngaard met een interessante bodem-structuur - een mix van klei en kalk met daarop rolkeien, vergelijkbaarmet de ondergrond in Châteauneuf du Pape - waarvan 42 hectaren inproductie, goed voor een flinke 150.000 flessen per jaar. Rood vertegen-woordigt 80 % van de productie, aangevuld met wit en rosé. Voor hetwijnmaken werd Yves Gruvel aangetrokken, een man van het terroir.Niets wordt aan het toeval overgelaten, waarbij het hele domein knappemix is van traditie met de nieuwste technologieën. Er wordt onder meerperceel per perceel geoogst, gevinifieerd en gerijpt. Bovendien worden dewijnen niet gefilterd. Zoals u misschien weet heeft men bij Puech-Haut een knappe collectiewijnvaten die beschilderd zijn door internationale artiesten - dit in ruilvoor de inhoud – en die via tentoonstellingen in musea voor modernekunst de hele wereld rondreizen. Maar omdat eigenaar Gérard Bru buiten kunstliefhebber ook een pienterzakenman is, kwam hij op het idee om die kunstig beschilderde vaten inverkleinde versie op de markt te brengen. En hopla, de Bib Art‚ Bag inBarrique was geboren. Het zijn vaatjes van vijf liter inhoud, die werken volgens het bag-in-box-principe, en zijn uitgevoerd in beschilderd plaatstaal. Alle 35 verschil-lende vaatjes komen in beperkte oplage op de markt en dragen allemaaleen stempel en een nummer. Dit voor de collectioneurs. Naast de solo-uitvoering is er ook een duo-uitvoering, een vaatje waar je twee verschil-lende wijnen uit kunt tappen, in dit geval wit en rosé. De vraag die wellicht nu bij iedereen op de lippen ligt: die kunstige vaat-jes mogen dan wel mooi en origineel zijn, maar hoe zit het met deinhoud? Wel, Gérard Bru himself maakte een strenge selectie voor deze collector’sitems, en het resultaat mag er absoluut zijn. Men hoeft zich niet te scha-men om een BIB op tafel te zetten. Excuseer, een Bag in Barrique. Deel uitmakend van de AOC Languedoc kan men kiezen tussen rood, witen rosé. Voor rood is dat een assemblage van syrah, grenache en mourvèdre; voorwit, een mix van roussanne, marsanne en rolle; voor rosé is dat cinsault,grenache en mourvèdre. Geen van de wijnen kreeg een houtlagering,maar dat hadden we ook niet verwacht. Het zijn stuk voor stuk frisse enjonge wijnen die vlot wegdrinken maar ook genoeg karakter bezitten omboeiend te blijven. Meer info: [email protected] Ann Van Steenbergen

De professionele pagina’s van In Vino Veritas

IVV135NLOK 9/02/09 11:19 Page 22

Page 25: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

23

VINEXPO 2009 : MOOIE PERSPECTIEVEN

De 15de editie van Vinexpo, het internationale salon voor wijn en destillaten, vindt plaats van zondag 21 junitot donderdag 25 juni 2009 in het Expositiepark van Bordeaux-Lac.

Deelnemers uit vijf continenten!Met nog zes maanden te gaan vooraleer Vinexpo zijn deuren opent, zijn de commerciële doelstellingen albereikt. 40.000 m_ werden toegezegd. Verschillende grote internationale bedrijven, zoals Champagne Taitinger,Concha y Toro, Baron Philippe de Rothschild en Rémy Cointreau waren de eersten om hun deelname tebevestigen. Naast deze grote groepen hebben ook minder grote en middelgrote bedrijven hun aanwezigheidgeconfirmeerd: Symington Family Estates, Georges Duboeuf en Angus Dundee Distillers. In een gemeenschap-pelijk paviljoen zullen ook enkele belangrijke productielanden nationaal vertegenwoordigd zijn (Duitsland,Spanje, Italië, Brazilië…). Voor de marketeers: de afdeling gewijd aan het vermarkten van wijn en destillatenbevindt zich in het Palais des Congres. Op 3.000 m_ staat alles tententoon wat betrekking heeft op verpakkingen meubilair. Allerlei diensten met o.a. marketingoplossingen zullen er aan de bezoekers getoond worden.Vinexpo is de onmisbare ontmoetingsplaats voor de wijnwereld en de wereld van de destillaten.De laatste Vinexpo-editie in 2007 ontving niet minder dan 2.400 exposanten uit 45 landen , 50.000 bezoekersuit 154 landen en meer dan 1.300 journalisten uit 53 landen.

Vinexpo zet ook aan tot reflectie en het biedt ondersteuning aan het wijnbedrijfsleven. Getrouw aan die missie, kunnen de professionals op vinexpo hun wijnkennis verder uitdiepen. Tegelijk kun-nen zij ook nieuwe producten ontdekken en bepaalde tendensen waarnemen. Gedurende die 5 dagen wordener in totaal meer dan honderd conferenties, proeverijen en seminaries georganiseerd. En dan is er nog eenbelangrijk evenement: de “Association de la Sommellerie Internationale” (ASI) zal ter gelegenheid van Vinexpozijn algemene vergadering houden. Daarbij zullen enkele van de beste sommeliers ter wereld aanwezig zijn:Serge Dubs (1989), Shinya Tasaki (1995) en Philippe Faure Brac (1992), maar ook de president Kazuyoski Kogaimaken deel uit van de verwachte prominenten.In première worden tijdens deze Vinexpo aan de professionals en media alle details bekend gemaakt m.b.t. devolgende editie van de “Concours Mondiale” die in 2010 in Chili zal plaatsvinden.

Een unieke omgeving voor de wine business.Ook in 2009 wordt op het meer de vlottende passerelle geïnstalleerd, die door meer dan duizend personen zalgebruikt worden. Aangenaam en tegelijk erg praktisch want die vormt letterlijk de brug tussen Vinexpo en hetCongrespaleis (Palais des Congres de Bordeaux).In dit uniek en gemakkelijk bereikbaar kader (“Club du Lac”, de tuinen, restaurants, conferentiezalen en proe-flokalen…), tonen vanaf zondag 21 juni tot 25 juni 2009 de grootste namen zich met hun allernieuwste voor-uitzichten en plannen.

Vinexpo werd in 1981 opgericht dankzij een initiatief van de “Chambre de Commerce et de l’Industrie deBordeaux”. In de daaropvolgende edities groeide dit evenement uit tot het grootste professionele wijnsalon terwereld voor handelaren in wijn en destillaten. Het wordt steeds in de oneven jaren georganiseerd.

Parallel organiseert Vinexpo Overseas- een filiaal van Vinexpo Bordeaux - in de even jaren de salons vanVinexpo Asia-Pasafic en Vinexpo Americas. De 1ste editie van Vinexpo Asia-Pasafic vond plaats in Hong-Kong.De daaropvolgende edities in 2000 en 2002 werden in Tokio georganiseerd. Vinexpo Americas werd in 2002 inNew-York en in 2004 in Chicago georganiseerd. In 2010 zal Hong-Kong opnieuw gaststad zijn voor VinexpoAsia-Pacific.

Meer informatie op : www.vinexpo.com

een glaasje Dom Pérignon drin-ken aan de borst van de mooistevrouw van Duitsland, daar valttoch geen prijs op te kleven?!

70 JAAR, een mooieleeftijd voor een face-lift…70 jaar, het is een mooie leeftijd!Het is de leeftijd van de coöperatievan de verenigde wijnbouwers vanPuisseguin-Saint-Emilion enLussac-Saint-Emilion die eenserieuze facelift ondergaan heeft:een investering van 4,5 miljoeneuro voor de bouw van een nieuwbottelcentrum van 1200m2 en hetverfraaien van de andere gebou-wen. Die investering komt er na de reedsgedane inspanningen in de wijn-gaard (kwaliteitspremies) en heeftals objectief om nog dit jaar de cer-tificaten van de International FoodStandard en het British RetailConsortium in de wacht te slepen.Voor 2010 wordt op de milieu-norm 14 010 gemikt.

SPANJE: opgelet, prij-zen in vrije val! De Coordinadora de OrganizacionesAgrarias Y Ganaderas berekende deprijsdaling voor de druiven in verge-lijking met de campagne 2007-2008in Spanje: gemiddeld -37%!Uiteraard zijn er spelingen al naar-gelang het ras en de regio maar hetis een tendens. De schuld wordtgelegd bij de nieuwe OCM die invoege ging op 1 augustus 2008: demechanismen die de markt regelenen de publieke interventies belem-meren om het evenwicht tussenaanbod en vraag te herstellen. Maarhet dient gezegd, ook de consump-tie in Spanje kende een sterke terug-val. In 1988 dronk iedere Spanjaardnog 46,5 liter wijn per jaar, vorigjaar was dit nauwelijks 18,5 liter!

Nieuwe voorzitter voorhet CNAOCPierre Aguilas uit Angers volgtChristian Paly op als voorzittervan de Confédération nationaledes producteurs de vins et eaux-de-vie de vin à appellations d’o-rigine contrôlées (CNAOC).Aguilas is sinds 2000 voorzittervan het regionaal comité van deINAO van de Val de Loire en lidvan zijn nationaal comité. Deprioriteiten van de nieuwe voor-zitter? “de eenheid van de wijn-productie”. Nog geen gewonnenspel dachten we zo…

IVV135NLOK 9/02/09 11:20 Page 23

Page 26: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Februari / Maart 2009 24

Italiaanse rubriek

Sicilië, ‘isola dei vini’

Iedereen kent natuurlijk de Nerod’Avola en de vrij lage prijs waaraanmen hem vaak terugvindt in de super-markt. Men zou dom zijn daar niet vante profiteren. Alleen, net zoals dat voorzoveel andere druivensoorten geldt, isrendement de grote vijand van kwa-liteit. Hoe hoger de opbrengsten, hoelager de kwaliteit. Gelukkig heeft heteiland, zo groot als België, nog anderetroeven die het kan uitspelen. Er wordtop Sicilië immers wijn in verschillendestijlen gemaakt.

Sicilië in cijfers

Sicilië is de meest uitgestrekte en demeest bevolkte regio van Italië (5,5miljoen inwoners). Er zijn twee grotesteden, Palermo in het noordwestenen Catana in het oosten. De totaleoppervlakte aan wijngaarden is118.000 hectaren, waarvan 64%beplant is met witte druivensoorten.Sicilië produceert op zichzelf meer wijndan bijvoorbeeld alle Australische regio’s samen.In Sicilië heerst een grote verscheiden-heid. Er zijn grote klimatologische ver-

schillen tussen noord en zuid, tussende kust en het binnenland, tussen deplateaus en de heuvels – denk maaraan de Etna, die op zichzelf al een vul-kanisch eiland is. Praten over een typi-sche Siciliaanse stijl gaat dus niet, wanthij bestaat niet.De rode Nero d’Avola en de witteGrillo, Inzolia en Cataratto zijn op ver-schillende plaatsen op het eiland terugte vinden en zijn dus een soort van‘leitmotiv’. Maar als we Nero d’Avolaalleen al bekijken, met zijn diverse klo-nen, zijn er meteen verschillende stijlenzichtbaar. En er zijn nog andere, min-der bekende maar daarom niet minderinteressante rode druivensoorten dieop zichzelf voor aparte stijlen zorgen:de Perricone, de Frappato en de tweeNerellos. Ook de witte druivensoorten,met hun vaak fris en explosief aroma-tisch karakter, mogen we niet verge-ten.

Sicilië ‘en primeur’

Sinds enkele jaren nodigt de regio deinternationale wijnpers uit om zijn wij-nen ‘en primeur’ te komen proeven,net zoals de producenten van Brunellodi Montalcino, Vino Nobile deMontepulciano of Amarone dellaValpolicella dat doen.In Vino Veritas was op het feest.Deze grote degustatie in Marsalabood ons ineens ook de gelegenheid

om verschillende domeinen te bezoe-ken in twee zeer beloftevolle regio’s ophet eiland: Ragusa (in het zuidwesten),waar de enige DOCG van Sicilië ligt,Cerasuolo di Vittoria, en Etna, dé ter-roir der terroirs op het eiland en dekoelste regio. Maar we waren ook inhet noordwesten van het eiland, op deheuvel Erice. Ziehier onze lijst vangoede adressen…

Planeta

Planeta is zonder twijfel het huis datSicilië de meeste faam heeft bezorgdvanaf de jaren 1980 al. En dat was eenperiode waarin men vaak tevergeefsmoest zoeken naar interessante wijnenop Sicilië. De vernieuwing die Planetabracht was dankzij het gebruik vaninternationale druivensoorten, maarook door de productie van meerautochtone wijnen, o.a. met een uit-stekende Cerasuolo di Vittoria.Sindsdien zijn er verschillende anderegrote huizen opgestaan, zoals Corvo,Regaleali, Donnafugata, Rapitalà en DeBartoli. Ondanks al die uitbreiding blijftPlaneta goed scoren bij zijn grotehorde aanhangers. Het familiebedrijfbaat momenteel niet minder danvier domeinen uit in drie provincies.- La Segreta 2007 *(*): dit is het soortwijn dat de liefhebbers in twee kam-pen verdeelt. Expressieve geur van per-zik en peer, evenwichtig palet met een

Men zegt ons al enkelejaren dat de toekomst vanItaliaanse wijn in het zui-

den ligt. Het is al enkelejaren dat grote groepen

uit het noorden veel geldinvesteren in Apulië en

Sicilië. Met de gevolgenvan de klimaatswijziging

voor ogen, zou men dietoekomst wel eens in

vraag kunnen stellen. Eending is zeker, de wijnen

uit deze regio’s blijven onskeer op keer verrassen.

Vooral dan die uit Sicilië.

HET GEVAL “COS”

Dit biodynamisch domein gebruikt amforen om “de wijn te laten ademenzonder hem onnatuurlijk te maken”. COS weert met opzet barriques enheeft enkel nog enkele foeders van Sloveense eik.Het “naturalissime”-discours van dit domein valt in bijzonder goede aardebij een bepaald deel van de internationale wijnpers. Toen ik een van de tweevennoten hoorde vertellen dat we ons moesten voorbereiden op een zeerspeciale proefervaring reageerde ik enigszins ontstemd. Na het proeven vanslechts één wijn was het nog veel erger…- COS Scyri 2002 (Nero d’Avola): sterk volatiel, met zeer veel azijnzuur, maardat was nog niet het ergste. De geur doet denken aan een zwetend paard,aan petroleum, oud leder en rook. In de mond is de wijn gewoonweg ruw.Dat vond ook mijn metgezel, de Oostenrijker Helmut Knall. Wordt vervolgd. - COS Pythos (Cerasuolo di Vittoria) *** : in deze wijn zijn alle onderdelenveel beter geïntegreerd. Aroma’s van kersen, krieken, rode bessen en euca-lyptus. De smaak is sterk bepaald door strakke zuren, persistente tannines enwat rook. Hij mankeert misschien wat lengte, maar het is toch een zeermooie wijn. Zeer zuiver!

Planeta

IVV135NLOK 9/02/09 11:20 Page 24

Page 27: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

25

Italiaanse rubriek

tikkeltje restsuiker maar vooral veelalcohol. Van dezelfde producent is deCometa 2006, met ongeveer dezelfdekarakteristieken maar dan nog extre-mer. De geur is een beetje platter ende alcohol brandt bijna (14% Vol.Alc.). Er zijn toetsen van gedroogd fruiten noten. Ik houd er wel van.

Donnafugata

Dit domein uit Marsala is eigendomvan de familie Rallo en sinds enkeletientallen jaren een referentie in Siciliëvoor zijn droge wijnen en zijn Passitode Pantelleria (waaronder de fameuzeBen Ryé).- Vigna di Gabri 2006 Ansonica **(*):wat overrijp maar niet onaangenaam.Aroma’s van honing en kweepeer in degeur en een palet van toffee en zoet-hout, zeer verleidelijk.- Passito de Pantelleria Ben Ryé 2006***: de “zoon van de wind” in hetNederlands. Een verwijzing naar heteiland Pantelleria, tussen Sicilië enTunesië, waar de wind permanentwaait. Een zeer rijke Muscatd’Alexandrie met aroma’s van honing,karamel en gedroogde abrikoos. Desmaak is fris, dankzij de mineraliteiten uitgesproken zuren. De finaleheeft toetsen van verse amandelen,specerijen en abrikoos, met een kleinebittere toets die het geheel flink opkrikt

Feudo Arancio

Dit bedrijf maakt deel uit van de coö-peratie Mezzacorona (Trentino) enomvat twee grote domeinen in het

zuiden van Sicilië: 600 hectaren ver-deeld over Acate en Sambicca deSicilia. De infrastructuur is modern,met inox, barriques enzovoort enondanks de grootte van de domei-nen vinifieert men hier bijzonder indetail. De wijnen zijn zeer puur.- Grillo 2007 ***: de Grillo-druif kanzowel de beste als de meest banalewijn voortbrengen. Hier zijn we inde eerste categorie, met een rijkewijn. Een geur van witte bloemendie zich in de smaakaanzet doorzet.Nadien komen toetsen van specerij-en opzetten (venkel, anijs, kamille).De finale is strak en mineralig. Eenzeer mooie wijn.

Tenuta Rapitalà

Terug in dienst sinds de jaren 1970, naeen aardbeving veroorzaakt door deComte de La Gâtinais, officier in deFranse marine die in 1968 voet aanwal zette op Sicilië en die sindsdiennog maar weinig onopmerkzaam isgebleven. Nu maakt het domein deeluit van de Gruppo Italiano Vini(Lamberti, Svevi, Santi, Bivio, Gigienzovoort), maar de ploeg en de spiritblijven dezelfde.Het domein telt 175 hectaren, waar-van er 105 zijn aangeplant met wijn-gaarden, en ligt in Comporeale, opheuvels tussen 300 en 600 meterboven de zeespiegel. Tenuta Rapitalàheeft in de jaren 1980-1990 bijzonderveel invloed gehad op de renaissancevan Sicilië. De kwaliteit van de wijnenvan dit domein blijft indrukwekkend,vooral wat de witte wijnen betreft.

- Piano Maltese 2007 ***: wat eenmooie witte wijn! Een bijna perfectaromatisch karakter, met toetsen vancitrusfruit, kumquat en gekonfijtesinaasappel. Mooie lengte, opnieuwmet citrusfruit maar ook met meervegetale toetsen (struikgewas, mirt).

Tasca d’Almerita

- Nozze d’Oro 2006 ***(*): de naamvan deze wijn refereert aan een huwe-lijksverjaardag. Voor ons is deze wijn inde eerste plaats een huwelijk van zeermooie en zuivere aroma’s en eenongelofelijke mineraliteit. Deze Inzoliaheeft een ongelofelijke frisheid en eenstrak zuurgehalte dat ons doet denkenaan de oevers van de Loire, aanSauvignon Blanc-land (maar dan rijp).Zeer rijke wijn zonder dik noch alcoho-lisch te zijn. Perfect.

Terre di Giurfo

Mooi, vrij modern familiedomein inLicodia Eubea, dichtbij Vittoria. Zeermooie expositie met verschillendebodems, in het algemeen vrij fruitigeen karaktervolle wijnen.- Sullicenti Inzolia 2007 **(*): bloe-men, wit fruit, mango en een minerali-ge ziltigheid- Kudhya Nero d’Avola 2005 ***:magnifiek fruit, menthol, specerijen,kruiden, mooie zuren.

Valle dell’ Acate

Domein in een mooie vallei kortbijVittoria (Ragusa), visueel wat terugge-drongen door de loodsen van tafel-druivenproducenten. Een bezoekbegint steevast met een rondleidingdoor de magnifieke kelder uit 1904 dievandaag dienst doet als museum.

Nadien volgen twee wat luguberegebouwen uit de jaren 1960 en2000, die de bezoeker wat doentwijfelen aan de voorliefde vanItalianen voor mooie dingen. Maargoed, we zijn hier niet om hetdomein te kopen, enkel wat flessen.Als de wijn goed is, ten minste.- Il Moro 2005 **: een vrij expressieveNero d’Avola, met aroma’s van kriekenen frambozen. De smaak is krachtig,met flink wat zuren. Er zijn wat onrijpetannines in de finale, maar de wijn is inzijn geheel vrij verleidelijk.- Cerasuolo di Vittoria *(*): de toe-voeging van Frappato-druiven ver-andert niets fundamenteels aan dezewijn. De geur is aangenaam, desmaak vrank en fruitig in de aanzetmaar vegetaal op het einde. Is dattypisch voor Frappato uit deze regioof is er een probleem van onrijpheid?- Tané 2004 **(*): Syrah en Nerod’Avola (samen vergist) zijn perfect inevenwicht in deze krachtige wijn metsoepele tannines. Een alcoholgehaltevan 15%, maar goed gevuld.

Paolo CaliEen jong familiedomein dat eenoude kelder in Vittoria nieuw leveninblies. Voorheen bewaarde menhier citrusfruit. Een bodem van rood,grijs en zwart zand, bijzonder speci-aal. De filosofie van de wijnmakers iseenvoudig: zo weinig mogelijk inter-veniëren zodat de wijnen zich opeen zo natuurlijk mogelijke manierkunnen ontwikkelen. Dat zorgt voorliefhebbers!- Cerasuolo Manene 2005 ***(*):geur van geplette framboos die ook inde smaakaanzet terug te vinden is.Nadien rode bes en toffee. Er is astrin-gentie, maar die is mooi verweven methet fruit. Een maaltijdwijn.

(Vervolg blz 26)

Frigerio

IVV135NLOK 9/02/09 11:20 Page 25

Page 28: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Februari / Maart 2009 26

Italiaanse rubriek

- Violino 2005 ***(*): 100% Nerod’Avola. Framboos, venkel, zoethout,zeer vinnig. Mooie lengte met fruit vanbegin tot eind. Zuiver, puur, super!- Cerasuolo 2007 **** (vatlagering):buitengewoon mooi evenwicht tussenrood fruit, body, aciditeit. Een ongelo-felijke lengte. Een van de revelaties vandeze trip.

Fazio in Erice

Familiebedrijf in de uitzonderlijke ter-roir van de Erice-heuvel of de MonteSan Giulino, die uitkijkt over de baaivan Trapani, in het noordwesten vanhet eiland. De oprichting van de DOCErice dateert slechts van 2004 en nietiedereen gebruikt hem al op zijn etiket-ten. Wel Fazio, want dit domein lagaan de basis van de oprichting. Dewijngaarden liggen op een hoogte van250 tot 500 meter en de oriëntatietegenover de zon is optimaal op dehellingen.- Nero d’Avola 2005 **(*) (DOCErice): veel goed rijp fruit (gelei vandonkere kersen), maar ook veel toetsenvan specerijen en mooie zuren om hetgeheel goed te verpakken. Niet zoveelcomplexiteit in de smaak, maar welaangenaam. Wordt vervolgd.

Duca di Salaparuta(Casteldaccia)

Dit grote traditionele huis maakt deeluit van de groep Corvo-Florio enomvat drie domeinen: Suormarchesa(een enorm domein van 500 hectarendichtbij Bufera), Vajasindi (9 hectarenop de Etna) en Risignolo, in het cen-trum van de provincie Trapani. Hetassortiment wijnen van de groep iszeer groot, van kleine Nero d’Avola-wijntjes tot de grote internationaleklasse. Wij konden de wijnen jammergenoeg niet ter plaatse proeven.

Azienda Agricola Cottanera

Familiebedrijf uitgebaat door de broersCambria, met een productie van onge-veer 400.000 flessen. Het domein telt100 hectaren, waarvan 50 hectarenbeplant met wijngaarden, rondCastiglione di Sicilia, op de noordelijkeflank van de Etna. De Etna Rosso is opbasis van de twee Nerello-druivensoor-ten, maar men maakt hier ook wijnenvan internationale druivensoorten,vooral op alluviale vlakten vlakbij de

rivier Alcantara.De vulkanische bodem op de noord-flank van de Etna is rijk aan potassiumen mineralen en geeft de wijnen eenbijzondere smaak.- Fatagione 2005 ***(*) (IGT Sicilia)(85% Nerello Mascalese, 15% Nerod’Avola): zeer fijne klassewijn, nog vrijgesloten maar met een groot poten-tieel. De tannines zijn zeer verfijnd enin de finale is er die enorm verfijndeziltigheid. De zuurgraad is 5,9 g/l. Kleine productie, één jaar vatlageringop Allier.- DOC Etna Rosso Nerello Mascaleseen Nerello Capuccio 2005 ***: rijpfruit, humus, cacao, zeer rond en har-monieus palet (1 jaar op barriques)- Sole di Sesta 2004 ***: 100% Syrah.Zeer frisse geur van rood en zwart bes-senfruit met flink wat specerijentoetsenin de smaak (tijm). 12 maanden opbarriques, met een bijzonder goedresultaat.- Nume 2004 ***: zeer fijn, zeer fruitigmet zachte tannines en flink wat fris-heid. Perfect. (85% CabernetSauvignon en 15% Cabernet Franc vaneen uitzonderlijke rijpheid. 2004 waseen fantastisch jaar. De wijn is lichtgefilterd.)

Feudo Montoni

Dit domein kan een Nero d’Avola-cruvoorleggen, de Vrucura. Deze wijn-gaard, met stokken van meer dan 70jaar oud, ligt te midden van graanvel-den. De stokken worden jaar na jaarvia een zelf uitgevoerde sélection mas-sale vernieuwd. Hier dus geen nieuweklonen. Het resultaat is zonder meer demeest pure expressie van de Nerod’Avola uit hooggelegen wijngaarden.De cru ligt op ongeveer 700 meterhoogte.- Feudo Montoni Nero d’AvolaSelezione Vrucura 2005 ***: fris fruit(braambes). In de smaak vullen rodebessengelei en cacao elkaar aan. Er iseen hint van struikgewas en theeblaad-jes. Zeer mooie wijn, zeer zuiver.

Azienda Vinicola Benanti

Bekend huis in Viagrande, ten zuidenvan de Etna. Benanti speelde eengrote rol in de heropbouw van dewijnbouw op en rond de Etna. Dewijngaarden zijn aangeplant op bijzon-der luchtige bodems met veel grotekeien en stenen. De hoogte van de

wijngaarden geeft grote temperatuur-verschillen die voor bijzonder interes-sante aromatische resultaten zorgen.Het moet gezegd dat Nero d’Avolahet niet zo goed doet op deze koeleterroir. Daarom vindt men hier ookmeer de beide Nerello’s.- Benanti Pietramarina 2004 **: dezewitte wijn, gemaakt van de Cattarrato-druif, heeft mooie gerookte aroma’sen toetsen van specerijen (koriander).Een goede vulling en dito finale, meteen lichte bittere toets.- Benanti Il Monovitigno Minnella2004 **(*) (IGT Sicilia, Minella-druif):goudgele kleur met een lichte amber-tint. Geur van groene appel, anijs encitroenschil. In de mond opnieuwanijs en oxidatieve toetsen. Een mooiedruivensoort, wat vergeten in de groteverzameling van Siciliaanse wijnen.- Benanti Pietramarina Carricante2003 **: linde, laurier, specerijen.Stevige smaak met lengte, origineel.18 maanden op inox, 7.000 flessen.- Serra della Contessa 2000 (DOCEtna Rosso) **** : de NerelloMascalese zorgt voor kracht en tanni-nes, de Nerello Cappuccio voor ele-gantie. Zeer mooi gemaakt zonderoverbodige tralala. Vandaag perfectdrinkbaar, fluwelig en met aroma’svan vers fruit en onderbos. Een groteverleider.- Rovitello 2000 ****: zelfde blend,maar afkomstig van percelen langs denoordkant van de Etna, uitCastiglione. De bodem bevat er meerleem (waarvan een gedeelte alluviaalis), maar de wijngaarden liggen hoger.Wat gesloten in het begin, maar nawalsen aroma’s van zwart fruit enstruikgewas. Nog zeer jong. Vrij streng

in de mond, met nog vrij harde tanni-nes. De zuren zijn goed verweven.Zeer goed bewaarpotentieel.- Nerello Mascalese 1998 (IGT Sicilia)**: rokerige en animale toetsen, humusen al flink wat tertiaire aroma’s. Dezewijn zal vooral liefhebbers van ouderewijn kunnen bekoren. Of moeten we‘meer geëvolueerde liefhebbers’ zeg-gen?

hervé Lalaux

Lijst van de producenten

• Benanti - Filippo & Figli 0039 095 789 36 77 [email protected]

• Cottanera - Selezioni Vini 0039 0942 96 36 01 [email protected]

• Donnafugata - La Ferrarese 0039 0923 724 244 [email protected]

• Fazio in Erice0039 0923 811700 [email protected]

• Feudo Arancio39 0461 616401 [email protected]

• Feudo Montoni0039 91 51 31 06 [email protected]

• Paolo Cali0039 3334560012 [email protected]

• Planeta - Capucina/Pasqualinno* 0039 0925 80009 [email protected]

• Tasca d’Almerita/Regaleali - [email protected]

• Terre di Giurfo - Cavatappi 0039 33 56 23 89 09 [email protected]

• Valle dell’Acate0039 32 458 00 62 [email protected]

* Zie blz. IVV Wine Partner

Benanti

IVV135NLOK 9/02/09 11:20 Page 26

Page 29: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

27

Griekse rubriek

In het verleden gekend voor zijnwrange wijnen en zijn agressieveretsina, schakelde de Griekse wijn-bouw een goede twintig jaar gele-den over naar een soort herontdek-kingsproces. Ze baseerden zichdaarvoor op hun enorme diversiteitautochtone druivenrassen (meerdan 200, waarvan er 45 aan debasis liggen in dit zeer verbrokkeldwijnlandschap), maar ze maaktenook gebruik van internationale varië-teiten om een plaats te veroverenop de globale wijnmarkt. Daarnaasthaalden ze voordeel uit hun investe-ringen in de wijngaard en in de kel-ders, net zoals ze gebruik maaktenvan de knowhow van de toen jongeGriekse oenologen die in Frankrijkgestudeerd hadden, gevolgd dooreen nieuwe generatie die in hunland, of in een wijnland van deNieuwe Wereld, kennis haddenopgedaan. Van banale en rustieketafelwijn ging de Griekse wijn overnaar verrassende kwaliteitswijnendie het ook goed doen buiten delandgrenzen.

Standpunt

Over het algemeen linkt men zui-derse landen aan rode wijnen. Doorhet proeven kwam ik echter tot detegenovergestelde mening dat hierkwaliteit vooral te vinden is onderde witte wijnen. Eerste reden: de

hoogte van de wijngaarden die nietaan de kust liggen, en de nabijheidvan de zee voor de betreffendewijngaarden, kenmerken de wijnenvaak met een mooie frisheid (niet teverwarren met zuren van toege-voegd wijnsteenzuur, wat somsoverdreven wordt toegepast). Eentweede reden is dat blauwe druivenmeer tannines bevatten en dat dieniet altijd even perfect zijn: wrang,uitdrogend, tannines van het houtdat in een aantal wijnen zeer merk-baar was. Mijn hypothese is dat hetwijngaardbeleid, met vaak een lageaanplantdichtheid van 2500 tot3000 stokken per hectare, verbeterdkan worden. Net zoals men deexpressie van de beste terroirs betertot uiting zou kunnen doen komen.Te veel wijnen zitten nog in hettechnologisch stadium, sommigenweliswaar uiterst correct maar zon-der die extra persoonlijkheid enemotie van terroirwijnen. Dit geldtvoor rood en wit. De superioriteitvan wit wordt nadien verklaard doorhet gebruik van autochtone variëtei-ten. Globaal gezien staan de Griekse pro-ducenten voor een spelletje quitteof dubbel: óf ze stellen zich tevre-den en houden het zo, met het risi-co niet erg te verschillen van anderewijnlanden, óf ze steken hun nek uiten gaan op zoek naar meer eigen-heid en expressie.

Hoe staat het met de Griekse wijnen? Om de twee jaar gaat inAthene Oenorama door:

een wijnbeurs die hetallerbeste van de Griekse

wijngaarden voorstelt.Omdat Griekse wijnen in

België nog te weiniggekend zijn bracht IVV

een bezoek aan de editie2008. Een verslag.

DE WIJNEN UIT HET WESTEN VAN PELOPONNESOS

De wijnen zijn onder te verdelen in wijnen van aan de kust en wijnen vanhet hinterland, afkomstig van wijngaarden tussen 600 en 900 meter hoog-te, in de regio van Patras. Gelegen aan de zee, niet ver van Olympia, is het in 1864 opgerichteDomaine Mercouri een van de mooiste maar ook een van de oudste domei-nen. Eind jaren ’80 werd het domein door een van de nakomelingen hele-maal gerestaureerd. Naast zijn charmante gebouwen in Italiaanse stijl werdde wijngaard op basis van bruine klei en zand aangeplant met een tientalhectaren refosco, mavrodaphne, cabernet en merlot. De Mercouri Cava2004 op basis van 80 % refosco dal peduncolo rosso is een ambitieuze wijn,met 100 % nieuw hout, smaakrijk met sappige tannines. In diezelfde regio is er ook Domaine Stavropoulos met een 100 % assyrtiko,Linon 2007, citroenachtig met een gerookte toets, een knappe witte wijnmet goed geïntegreerde zuren. De rode wijnen zijn ruwer. In de zone van Megara en Achaia kreeg ik de kans wijnen te proeven vanenkele lokale domeinen. Drie van hen bleven me bij. Eerst en vooralTetramythos met zijn Roditis 2007, afkomstig van wijngaarden tussen 600en 900 meter hoog, biologisch: frisheid van citrus, gerookte toets, droog enrechtlijnig, tikje kalkachtig, zeer levendig. Een ander domein, Oenforos, presenteert een roditis van op 800 meterhoogte: floraal, rond, knapperig, fris en licht ziltig van smaak. Tot slot is er Mega Spileo met een assemblage van 60 % mavrodaphne en40 % mavro kalavritino, die ondanks de leeftijd van de wijnplanten (8 jaar)een vrij gestructureerde rode wijn geeft: frambozenlikeur, bijzonder frisomdat de wijngaard 850 meter hoog ligt, met vrij strakke tannines. In de regio van Patras wordt de productie gedomineerd door witte wijnen. Zo is er de Adholi Ghis 2007 van Domaine Antonopoulos, geboren op 900meter hoogte, een assemblage van vier lokale druivensoorten plus 10 %chardonnay met aroma’s van meloen, kiwi en ananas. Nog bijAntonopoulos is er een aangename moschofilero 2007, uit de appellatieMantinia in centraal Peloponnesos: neus van rozen, citrus, fris en aromatischvan smaak dankzij een koude maceratie. Last but not least is er Domaine Gentilini, gesitueerd op het bergachtigeiland Kefalonia in de Ionische Zee. De wijnbouw is biologisch met eenknappe witte wijn op basis van 100 % robola uit 2007, afkomstig van hooggelegen wijngaarden: impressies van citrus, oranjebloesem, mineraal fijn,levendig en evenwichtig.

Sigalas

(Vervolg blz 28)

IVV135NLOK 9/02/09 11:20 Page 27

Page 30: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Februari / Maart 2009 28

Autochtone druivensoorten

Voor rood, buiten de internationalevariëteiten die in het begin veelvul-dig werden aangeplant conform deinternationale wijnmarkt met wijnendie vooral in Griekenland zelf geap-precieerd worden, zijn agiorgitikoen xinomavro de twee autochtonedruiven die het wijnlandschap kleu-ren. Hetzij in assemblages of alleen-staand, zoals de agiorgitiko in deregio van Nemea of de xinomavroin het noorden en in het centrumvan het land. De eerste wordtgekenmerkt door zachte tannines,middelmatige zuren en rood fruit.De tweede daarentegen bezit strak-ke zuren (de naam betekent overi-gens ‘zwart zuur’) en tannines diemoeilijk in te tomen zijn. Voor wit zijn er een kleine tien ver-schillende variëteiten. De meestspannende is de assyrtiko, met eenkarakter en een zuivere expressie diemet geen andere wijndruif te verge-lijken is. Op het eiland Santorini, debakermat, ontplooit deze druif zichin kristalheldere wijnen met strakkeen minerale zuren, dankzij de relatiemet de vulkanische ondergrond –zijn ruggengraat doet denken aanriesling en bij het ouder worden krij-gen we zelfs minerale toetsen vankoolwaterstoffen (petroleumgeurene.d.). We vinden deze druif vannoord tot zuid, meteen een explicie-te erkenning van haar kwaliteiten.

Tegenovergesteld qua structuur is erde roditis, die wijd verspreid is overde Peloponnesos, en rond is metexotische toetsen. De moschofileromet haar aroma’s van rozen enmuskus doet denken aan gewürztra-miner, vrij etherisch en fris van pro-fiel. Een andere druif die haast verdwe-nen was is de malagousia: vol, rijk,met exotische toetsen en een lageaciditeit. De savatiano, die vooralin Attika wordt verbouwd, wordtmeestal gebruikt als basis voorretsina. Niettemin gebruiken talvan wijnbouwers deze druif voordroge wijn. Daarnaast vermeldenwe ook nog de robola op deIonische Eilanden, de vilana opKreta en de athiri op Santorini.

Griekse rubriek

MACEDONIË, OOST EN WEST

Vanop het balkon van het Domaine Biblia Chora, eigendom vanEvangelos Gerouvassiliou en een lokale oenoloog, zien we enkele kilo-meters verder de zee schitteren. De in 2001 gebouwde kelder werdgroots opgevat met een investering van meer dan 5 miljoen euro. De35 ha wijngaarden in de regio rondom de Mount Pangeon zijn jong,waarbij de wijnen hun zeer technologisch karakter niet echt kunnenverbergen ondanks de biologische benadering. Niettemin kon ik deOvilos 2007 op basis van 50 % sémillon en 50 % assyrtiko best appre-ciëren, naast de rode 2006 op basis van merlot en cabernet die fruitiguit de hoek kwam, weliswaar eerder gepolijst dan opwindend. Na een uurtje rijden, in de regio van Drama, zien we een in 1993opgericht 18 ha groot domein dat zeer de moeite waard is. Degeschiedenis van Estate Wine Art, want zo heet het domein, getuigtvan een zoektocht. Zo plantten de twee eigenaars diverse internatio-nale variëteiten aan, waaronder nebbiolo (schitterende 2005 geproefdop vat) en sangiovese (uitstekende expressie voor de 2006), en dit ineen regio die geen verleden kent voor rode wijn. Cabernet, merlot ensyrah vinden we terug in de Techni Alipios, waarbij de 2006 moder-nistisch is van stijl, rijk en gevuld van structuur. Zelf hield ik erg van deRosé Techni Alipios 2007 met aroma’s van aardbeien en frambozen,vineus maar zacht. Een ander jong domein in Drama is Ktimi Pavlidis, gelegen in eensoort dal omgeven door middelhoge bergen, goed voor een investe-ring van 5 miljoen euro. Er zijn zowel wijngaarden in de vlakte als aan-plantingen op de hellingen. Rode draad is de zoektocht naar elegan-tie. Hiervan getuigt de assyrtiko 2007 met toetsen van verse ananas,fris en mineraal zonder bitterheid, wat in 2007 courant voorkomt bijdeze druif. In rood is de tempranillo 2006 veelbelovend en strak, ter-wijl de syrah 2004 van de vlakte soms doet denken aan Crozes-Hermitage. Thessaloniki, de tweede grootste stad van Griekenland, bevindt zichmeer dan 100 kilometer verder, in het centrum van Macedonië.Chalcidice, dat als een hand met drie vingers naar de zee wijst, bezitenkele knappe domeinen, waaronder het historische Porto Karras. Hetis daar dat Evangelos Gerouvassiliou als oenoloog werkte vooraleer hijzijn eigen domein uit de grond stampte in de klei-zanderige heuvelsvan Epanomi, golvend langsheen de kust. De 50 ha werden voor 60% aangeplant met witte druivensoorten, grote percelen die afge-wisseld worden met graanvelden. De aanplantdichtheid zit tussen3000 en 5000 stokken per hectare. De schilweking (macération pelli-culaire), die uitgebreid wordt toegepast, geeft de witte wijnen eenintense fruitigheid. Puurheid en frisheid vinden we terug in de assem-blage assyrtiko-malagousia 2007 met toetsen van citrus en basilicum,alsook in de 100 % malagousia 2006, levendig en floraal. In rood ver-enigt de cuvée Avaton mavroudi, mavrotragano en limnio, drieautochtone variëteiten. De 2004 doet denken aan sommige bour-gognes met zuren van rood fruit, licht gemacereerd zwart steenfruiten beschaafde tannines. Gerouvassiliou speelde in het noorden vanGriekenland een belangrijke rol. Hij liet zien wat uitrusting en wijn-techniek kunnen betekenen voor kwaliteitswijnen.

Nog steeds in Chalcidice bevinden we ons in een oude wijnhandel,een van de weinige die het land kende voor de jaren ’70: TsantalisEstate. Men koopt druiven aan in verschillende delen van het land,met een jaarlijkse productie tot 1,5 miljoen liter. Zij hebben heel veelverschillende cuvées. De firma huurt en exploiteert zelf een wijngaard

Gaia - Santorini

Athos

IVV135NLOK 9/02/09 11:20 Page 28

Page 31: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

29

Domeinen om te ontdekken

Tijdens Oenorama 2008 presenteer-den 170 kelders hun wijnen. Ook natwee dagen proeven bleef het boei-end. Toch sprongen bepaalde wijn-domeinen in ‘het oog’. Een overzicht per regio.

HET GRIEKSE NOORDEN

Ktima (Domein) Gerouvassilioumet zijn 50 ha in Epanomi, speeldeeen belangrijke rol bij de Grieksewijnrenaissance. Hun witte en rodewijnen zijn elegant en fruitig, waarik overigens op terugkom in eenaansluitend artikel. Alpha Estate produceerde zijn eer-ste wijn in 2001, enkel in de regiovan Amyndeon. De wijnen hebbeneen modern karakter. Meer detailsvolgen eveneens in dat artikel. Ktima Costa Lazaridi ligt verspreidover 220 ha wijngaard in de regiovan Drama, waar een domein aangekoppeld werd dat biologischwerkt: Oinotrio.

CENTRAAL GRIEKENLAND

Katogi Averoff startte reeds in 1958in de streek van Metsovo. Menmaakt er verschillende wijnen waar-onder in 2007 een explosieve wittewijn op basis van traminer metintense aroma’s van rozen, gekonfij-te citroenen en aromatische krui-den. In rood is er de cuvée PurpleEarth die 60 % agiorgitiko uitNemea en 40 % xinomavro uitNaoussa verenigt. Na vergisting terplaatse brengt men de basiswijnennaar het domein.

PELOPONNESOS

In een dossier dat verscheen infebruari vorig jaar lieten we u reedskennismaken met de wijnen uit deregio van Nemea, in het oosten vandit schiereiland. We komen er dusniet meer op terug, zij het op tweedomeinen die we destijds niet had-den bezocht. Eerst is er het gerenommeerde GaiaEstate. De Notios ’06 op basis van100 % agiorgitiko biedt lieflijk fruit,aardbeiensiroop en zachte tannines.Daartegenover staat Estate Gaia2006 met een krachtigere tannine-structuur, aangevuld met gemace-reerd zwart fruit en kruiden. Nemeion Estate is een domein datenkel wijnen van het hogeregamma produceert, met prijzen dieatypisch zijn voor de regio. DeFranse invloed kenmerkt de wijnen,meegebracht door de eigenaar-oenoloog die in Frankrijk studeerde.Knap is de elegantie van de Reserve2004 met fijne tannines, fruitig, 100% agiorgitiko, zonder enige zwaar-te, uitermate fris zelfs. Voller is deGrande Reserve van wijnstokken diemeer dan 40 jaar oud zijn en met

Griekse rubriek

in de regio van de befaamde Mount Athos, een orthodox religieuzeenclave waar geen enkele vrouw binnen mag. In westelijke richting gaan we naar Naoussa, een van de vier appella-ties naast Côtes de Meliton, Amyndeon en Goumenissa. Daar wachtons een andere reus van de Griekse wijnproductie: Boutaris. Dezefirma bezit zes kelders in verschillende delen van het land en produ-ceert meer dan veertig verschillende wijnen. Maar we interesseren onsenkel voor de productie van Naoussa. Het is hier dat in 1879 degeschiedenis van de groep startte. Zelf bezitten ze echter geen eigenwijngaarden, maar ze hebben contracten lopen voor hun druivenaan-koop. Xinomavro, dé druif in de appellatie Naoussa, wordt geken-merkt door hoge zuren en tannines die niet makkelijk rijpen bij tehoge opbrengsten (hetgeen gezien de kracht van de toegelaten klo-nen normaal is). Oude jaargangen zoals 1968, ’69 en ’74 blijken bijhet proeven scherp en droog te zijn. Moderner is de Naoussa 2006met toetsen van intens steenfruit, met achter zijn relatief soepelesmaak toch ietwat puntige tannines. De Naoussa Reserve 2004 isgestructureerder met fruit op alcohol, maar bezit daarnaast ookonmiskenbaar stugge tannines. Na jaren samengewerkt te hebben met zijn broer, besluit YiannisBoutaris in 1996 het familiebedrijf te verlaten. In het begin van dejaren ’70 plantte hij op de flanken van de Mount Vermion 50 ha aanop een hoogte tussen 220 en 350 meter. In 1997 bottelt hij zijn eer-ste wijn onder de naam Kir-Yianni Estate. Dit domein, een staaltje vanresearch, wordt voortaan gerund door zijn zoon Stelios die de ambitieheeft grote terroirwijnen te maken. Naast de afbakening van 37 per-celen met specifieke kenmerken, heeft hij nieuwe klonen van xino-mavro aangeplant op nieuwe onderstokken en gaat hij via de biologi-sche wijnbouw op zoek naar fenolische rijpheid (wat niet evident is inGriekenland gezien de droogte en de warmte). Door hun levendig-heid en schitterende tannines steken de wijnen met kop en schoudersuit boven andere wijnen van de regio. Het staal van xinomavro vannieuwe klonen in 2007, een groot wijnjaar, is door zijn zwart fruit,rijpe tannines en minerale frisheid van een hoger niveau dan de wijnvan oude klonen, die weliswaar krachtig is maar meer opvallende tan-nines bevat. De Ramnista 2005, een 100 % xinomavro, resulteert inblauwe pruimen, leder, peper, met een ietwat droge finale. Gekoppeldaan 60 % merlot doet xinomavro het goed in de assemblagewijn Kir-Yianni Estate 2005, een Vin de Pays d’Imathia: ronder van smaak,maar niettemin fris met rijpe tannines. Dyo Elies, een andere assem-blagewijn met 60 % syrah, 30 % merlot en 10 % xinomavro bezit inde 2005 veel zwart fruit met een toets van sigarenkistjes, structuurvol,met een persistente finale zonder alcoholopstoot. Bovendien bezit hetdomein ook wijngaarden aan de andere kant van de Mount Vermion,in de regio van Amyndeon. Petra 2007, een Vin de Pays de Florina en100 % roditis, is een van de beste roditiswijnen die ik in Griekenlandproefde: schitterende expressie van minerale frisheid en wit fruit, licht-vette smaak die het fris en krokante omhult, knappe persistentie.

Na een adembenemende rit over zanderige bergwegen bevinden weons in de appellatie Amyndeon. Alpha Estate werd eind jaren ’90opgericht door twee vennoten. Het bijzonder modern karakter van dewijnen wordt gekenmerkt door rijp donker fruit, kracht en stevige tan-nines. De 52 ha wijngaarden, aangeplant op een zeer doorlaatbarezanderige bodem op 600 à 700 meter hoogte, geven de wijnen eennatuurlijke zuurgraad. Van de proeverij met een dertigtal wijnen washet de Alpha Xinomavro 2006 en vooral de 2004 die me bijbleef: ietsminder krachtig en evenwichtiger, wat niet eenvoudig was gezien

Argyros (Vervolg blz 30)

Gaia Assyrtiko

IVV135NLOK 9/02/09 11:20 Page 29

Page 32: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Februari / Maart 2009 30

een selectie van de beste wijnvaten:complex en zijdeachtig, rijk en ele-gant. Ktima Tselepos werd in 1989opgericht door het koppelTselepos, aan de voet van deMount Parnon, hartjePeloponnesos. Ze zijn een van deeerste wijnbouwers die meer willendan de druif laten spreken; ze zijnook op zoek gegaan naar het ter-roir. Zo vinden we diverse wijnenafkomstig van specifieke wijn-gaarden: Melossopetra, een

gewürztraminer gestoeld op fines-se; Kokkinomylos, een merlot vaneen rotsachtige kleibodem;Avlotopi, van cabernet sauvignonop 750 m hoogte. Yannis Tseleposis ook vennoot van AlexandreAvataggelos, vriend en collega-oenoloog voor Ktima Driopi inNemea: 6 ha op 380 meter hoog-te, met twee excellente wijnen opbasis van 100 % agiorgitiko. De domeinen van de westelijkePeloponnesos worden belicht ineen apart deel.

DE EILANDEN VAN HETZUIDEN

Santorini mag dan niet het grootsteeiland zijn, zijn vulkanische onder-grond vormt zijn grootste troef: diegeeft persoonlijkheid en mineraal-heid aan de wijnen. Door de veleaardbevingen door de eeuwen heenheeft de bodem de kleur van verpul-verde as. Drie autochtone druiven-soorten staan er aangeplant: assyrti-ko, aïdani en athiri, waarbij er somsmeer dan 100 jaar niet werd geëntop nieuwe onderstokken. De snoei-methode ‘en panier’ dichtbij degrond is heel apart: de ranken wor-den cirkelvormig geleid rond elkewijnplant om de plant zelf en zijndruiven te beschermen tegen dequasi constante en hevige wind. Ik proefde de wijnen van de vierbeste domeinen: Sigalas, Arghyros,Gaia en Gavalas. De schitterendecuvée Nikteri 2007 van deze laatsteverdient internationale erkenning:een wijn die minerale ziltigheid,rondheid, volheid en diepte ver-enigt. Op Kreta kan de autochtone varië-teit vilana aangename wijnen gevenmet florale aroma’s en impressiesvan appel, op voorwaarde dat deopbrengsten niet te hoog zijn,anders zijn ze waterachtig.Mediterra Winery produceert eeninteressante wijn op basis van 100% vilana, alsook een assemblage-wijn van 80 % vilana met 20 % sau-vignon die 15 maanden in barriquesdoorbracht. Een andere goede pro-ducent is Melampus Wines.

Bernard Arnould

Lijst van de producenten

• Alpha Estate - Portovino/Canette* -+30 23860 20111 - www.alpha-estate.com

• Arghyros - Canette* 0030-22860-31489 www.argyrosestate.gr

• Biblia Chora - +30 25920 [email protected]

• Boutaris - Dion Wines/Matthys/Dionyvin www.boutari.gr

• Evharis - Dion www.evharis.gr

• Gaia Estate - Canette*/[email protected]

• Gavalas - [email protected]• Gentilini - Matthys -

[email protected]• Katogi Averoff - Comptoir Vinicole

Hellenique www.katogi-strofilia.gr

• Kir-Yianni - +30 23320 51100www.kiryianni.gr

• Gerovassiliou - Comptoir VinicoleHellenique - +30 23920 44567 www.gerovassiliou.gr

• Costa Lazaridi - Angelopoulos -+30-25210-82348 [email protected]

• Ktima Pavlidis - Dion [email protected]

• Mediterra Winery -Canette*/Euragora +30 2310 567 787 [email protected]

• Mega Spileo - Schenk www.cavino.gr

• Nemeion Estate - [email protected]

• Oenoforos - Dion [email protected]

• Sigalas - Pasqualinno* +30 22860 71644 www.sigalas-wine.com

• Tsantalis - Angelopoulos [email protected]

* Zie blz. IVV Wine Partner

Griekse rubriek

deze laatste jaargang. Bij de assemblagewijnen resulteerde de AlphaEstate 2006 en 2005, op basis van 60 % syrah, 20 % xinomavro en 20% merlot, in een stijl tussen zuren en soepelheid; de 2004 is preciezer.Voor de Alpha One experimenteert men ook met tannat, montepulci-ano en mavrodaphne. Dit verslag eindigt met een bezoek aan de Coöperatieve vanAmyndeon die in de regio 70 % van de druivenproductie vinifieert,waarvan 80 % xinomavro. Dit brengt me meteen bij de grote vraag:is xinomavro, verplicht in de appellatie Amyndeon, wel op zijn plaatsin deze hoog gelegen regio, met zeer koude nachten, wanneer menrekening houdt met de kracht van de vijf toegelaten klonen? Destrengheid en ruwheid van de tannines blijkt karakteristiek te zijn voorde wijnen. De uitdaging van de jonge oenologe van deze coöperatie-ve bestaat er dus in soepelere wijnen te creëren die niettemin per-soonlijkheid bezitten.

Bernard ArnouldWijnoogst op het eiland Santorini

Sigalas

IVV135NLOK 9/02/09 11:20 Page 30

Page 33: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

31

Agenda

AGENDA DER PROEVERIJEN VAN DE BELGISCHEWIJNPROFESSIONALS(per chronologische volgorde)

CELLIER DES TEMPLIERS17 -> 22/02 : Salon des VacancesCharleroi Expo

AU CLOS D’AUCELINE21-22/02 : 1ste salon van wijnen enproducten uit de Yonne, hall Sambrexin Aiseau-Presles.28/02-1/03 : oenogastronomischeweekend van de Yonne, restaurant "legoût de l'hôte" rue Basslé te Charleroi.2/03 : degustatiemaaltijd met Yonneals thema, restaurant "le petitBruxelles" rue de Montigny te Charleroi.12-13-14/03 : degustatie van wijnenuit de Yonne, restaurant "le moulin àpoivre" rue Bas de la Place te Namen.28-29/03 : 1ste Festival Oesters enSlakken, Château Beauregard in Thuin(gratis toegang, degustatie van oestersen slakken samen met wijnen).

DE WIJNWINKEL5/03 : tasting "Rhum" (*)7-8-9/03 : Themaweekend "Een reislangs de Loire".7-8-9/03 : tasting "American Whiskey"(*)20/03 : tasting "Single Malt" (*)3-4-5/04 : Lentedegustatie.23/04 : Tasting "Kaas & Wijn, verras-send anders" (*)(*) inschrijven verplicht

ALHAMBRA8/03 : degustatie + diner in restaurantDe Gouden Kroon Ertvelde om 19u :Priorat toppers, enkel op reservatie09/233.35.36. 4-5/04 : open fles dagen 10u-18u.

MONDOVINO13-14-15/03 : lenteproeverij/openfles-dagen, gratis toegang..

LA BUENA VIDA28-29-30/03 : : grote lentedegustatie,telkens van 14u tot 19u..

BIOTIEK28-29/03 + 2-3/05 + 9-10/05 : :opendeurdagen, proeven van een selec-tie van biologische en biodynamischewijnen, 10-18u.

AD BIBENDUM Jaarlijkse lentedegustaties, meer dan200 wijnen op de proeftafels, Top wijn-makers uit Australia, New-Zealand,Chile, Argentina, España en Österreichzijn persoonlijk aanwezig!24/04 : BMW-Showroom GarageEnjoy, Bld de Waterloo 22, 1000Brussel, 17u-21u.25-26/04 : bij ad Bibendum,Alfajetlaan 2220, 3800 Sint-Truiden,14u-20u.27/04 : zaal Barcelona, Hangar 26,Rijnkaai 95, 2000 Antwerpen, 14u-20u.

ESPACEVIN PIRARD25-26/04 : grote lentedegustatie inaanwezigheid van een 20tal wijnboers,10u-18u.

LES VENTS D’ANGES25-26/04 : degustatie en verkoop vanwijnen uit de Loire en de Champagne.Za. 13u-18u30, Zo 11u-18u. LaFerme Rose, De Frélaan 44, 1180Brussel.

Iedere zaterdag• BASIN & MAROT: 14-19u, ook op

woensdag

• CAVE DES OBLATS: 14-19u

• CHATEAUX WIJNINVOER: 13-18u

• DE WIJNWINKEL : 10-19u(vrijdag 14-19u)

• WINE NOT

Uw geliefkoosde tijdschrift kan u elke twee maanden bij u in debus vinden + Gratis vijf dropstops

IN VINO VERITAS294 Dieweg - 1180 Brussel - Belgïe

Tel: 32/(0)2.375.44.44 - Fax: 32/(0)2.375.52.51@mail: [email protected]

Betaling met VISA-/Eurocard kaart,door overschrijving* ofper chèque opnaam van APIC InVino Veritas.

* België : Fortis 210-0461297-17 Zwitzerland : BanqueCoop CCP 40-8888-1naar 693796.290090-2.

www.invinoveritas.apic.be

1 JAAR 2 JAAR IVV Band(6 nr) (12 nr)

België, G.H. Lux. ❑ 40 € ❑ 76 € ❑ 17,50 €Frankrijk, Nederland

Zwitserland ❑ 72 CHF ❑ 137 CHF ❑ 27 CHF

Anderen E.U.-landen ❑ 60 € ❑ 115 €

Niet E.U.-landen ❑ 72 € ❑ 137 €

Naam: ...............................................................................................................

Voornaam: ....................................................................................................

Firma: ...............................................................................................................

Adres: ...............................................................................................................

Postnum.: ..................... Gemeente: .................................................

Land: .................................................................................................................

E-mail: .............................................................................................................

Tel: ................................................... Abonnement start vanaf:

Kaart Nr:

Vervaldatum:

Handtekening:

ABONNEMENT

........... /........... /...........

Fakturatieonkosten : 5 € voor 1 jaar abonnement, gratis voor 2 jaar

IVV

135

IVV135NLOK 9/02/09 11:20 Page 31

Page 34: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

Februari / Maart 2009 32

IVV Wine Partners

Spaanse en Portugese Wijnen

Alhambra sc/cvAlpacastraat 27 - 9000 Gent

T & F : 09/[email protected]

www.alhambra.be

Caves Aliança

T. 03/321 67 19 - F. 03/322.33.95Herentalsebaan 214 - 2100 Deurne

[email protected]

T 02/ 353 07 65F 02/ 353 07 10CH. DE BRUXELLES 37 - 1410 WATERLOO

02/ 772.40.65AVENUE ORBAN 3 - 1150 BRUXELLES

02/640.44.65AV. DU PESAGE 1 - 1050 BRUXELLES

02/460 44 65PL. CDT DEBLOCKPLEIN 21 - 1780 WEMMEL

[email protected]

T 014/45 13 03 - F 014/45 49 17VERLIPARK UNIT B.1.26 - LICHTSTRAAT

2400 [email protected]

T 02/ 410 47 47 F 02/ 410 14 54

RUE P. VAN HUMBEEK 5 - 1080 [email protected] - www.cinoco.com

EXPRESSION DU TERROIR SPRL

T 02/242.87.68F 02/241.68.78

RUE ACHILLE DETIENNE 201030 BRUXELLES

[email protected]

T 03/776.53.55F 03/766.16.48

INDUSTRIEPARK NOORD 359100 SINT NIKLAAS

[email protected] - www.devidts.be

0475/70.50.30 T & F 071/81.01.54

CHAUSSÉE DES ARDENNES 45 - 330 [email protected]

http://auclosdauceline.eu

T 012/23.17.42 - F 012/39.11.73YZERBRON 18 - 3700 TONGEREN

[email protected]

T 02/223.13.82 - F 02/223.18.45

RUE DE WITTE DE HAELEN 28 1000 BRUXELLES

[email protected] - www.canette.be

T 011/26.27.00 F 011/26.27.66

ALFAJETLAAN 2220 – 3800 [email protected]

http://adbibendum.preview-it.info/

T 04/278 58 89 - F 04/278 09 96RUE DE LA SEIGNEURIE 614452 WIHOGNE (JUPRELLE)

[email protected] - www.calivin.com

T 058/52.17.53 - F 058/51.54.59ZEELAAN 228 - 8670 KOKSIJDE

[email protected]

015/51.75.08DUIVEBERGEN 13 A - 3140 KEERBERGEN

[email protected]

T 04/342 68 92F 04/ 344 33 73

RUE BASSE-WEZ 339B - 4020 LIÈ[email protected]

T & F 087/77.40.30RUE DES CAPUCINS 13

(Coin Ecomines) - 4900 SPA

[email protected]

LA BOITE DES PINARDST 02/347.23.03F 02/345.35.45

RUE DE LA GLACIERE 18 - 1060 [email protected]

www.laboitedespinards.be

T 02/772.50.05 F 02/772 41 21

336 Rue de la Cambre - 1200 [email protected]

www.banyuls.com

[email protected]

T 071/25.72.11 - F 071/25.72.16RUE DU COLOMBIER 9 - 6041 GOSSELIES

[email protected]

T 054/30.05.50 F 054/30.05.59

OMER DE VIDTSLAAN 62 – 1760 [email protected] - www.bleuze.be

T 02/361.13.40 - F 02/363.32.78SUIKERKAAI 1 A - 1500 [email protected]

www.les-eleveurs.be

Open enkelop afspraak

0477/218.556ANDY DE BROUWER

WIJNEN

Depuis 1978

BIOTIEK B.V.B.AT 03/312.24.38F 03/312.59.14

TEN HOFLAAN 22 2980 [email protected] - www.biotiek.be

BEST CAVIAR NVT 02/569.00.3 - F 02/567.06.69

GROTE SYPESTRAAT 12 - 1700 [email protected] - www.bestcaviar.be

BASIN & MAROTT 02/347.64.66F 02/347.41.84

90A, RUE DU PAGE1050 BRUXELLES

[email protected]

From the Mediterranean and the New World

0476/580.235INDUSTRIELAAN 38 - 1740 TERNAT

[email protected]

PREMIUM PORTUGESE WIJNEN

A.F.MAMPAEY&Co.

N.V.

FIJNE WIJNEN – VINS FINS

T 02/466.58.58 - F 02/466.00.63GOSSETLAAN 21 - 1702 GROOT [email protected]étaire Champagne INFINI

T 03/238.05.84F 03/237.51.13

DESPERT & Co SCHULSTRAAT 18-20

2018 [email protected] - www.despert.be

T 02/423.71.11 - F 02/423.73.33CHAUSSEE DE NIVELLES 83

1420 BRAINE-L'[email protected] www.fourcroy.com

T +32 (0)2/454.85.33 F +32 (0)2/454.85.38

DORPSTRAAT 68 - 1785 [email protected]

T 02/374 85 33 F 02/375 70 31

Ouvert du lundi au samedi de 10H à 19H

1469 CHAUSSÉE DE WATERLOO 1180 UCCLE

[email protected] - www.lecellier.be

IVV135NLOK 9/02/09 11:20 Page 32

Page 35: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

IVV Wine Partners

T 02/648.51.34F 02/646.57.73

RUE EUGENE CATTOIR 111050 BRUXELLES

[email protected] - www.mouchart.be

T 03/488.44.44 F 03/488.44.88

NIJVERHEIDSSTRAAT 13 - 2570 DUFFEL

[email protected]

T 03/658.20.20 - F 03/658.61.51

VORDENSTEINSTRAAT 102 A2900 SCHOTEN

[email protected] - www.mondovino.be

T 056/41.81.68 - F 056/42.20.66

MENENSTRAAT 376 - 8560 WEVELGEM

[email protected]

SCHAAPSWEG 2

3550 HEUSDEN-ZOLDER

T 011/42.89.07F 051/[email protected]

T 02/520 13 43 F 02/520 13 46

TARANTELLASTRAAT 20 – 1070 BRUSSEL

[email protected]

T 02/657.44.04 - F 02/657.51.19DREVE DE MONT ST JEAN 10 - 3090 [email protected]

T & F 02/779.08.94RUE DE L'EGLISE 181 - 1150 [email protected]

T 02/346 94 07 - F 02/345 59 47RUE VANDERKINDERE 113 A - 1180 [email protected]

T 00 352 26 31 15 52ROUTE D'ARLON 148 - L-8010 [email protected]

www.maxivins.be www.maxivins.lu

MIS EN BOUTEILLET 09/356.68.76F 09/356.69.87

DORPSSTRAAT 42 - 9080 [email protected]

www.misenbouteille.net

T 089/62.17.62 - F 089/62.17.63WEG NAAR ZWARTBERG, 83

3660 OPGLABBEEK [email protected]

T 067/77 31 01 - F 067/77 11 99RUE DE BRUXELLES 74 - 1470 GENAPPE

[email protected]

T 02/414 41 39 - F 02/414 35 14RUE DES BÉGUINES 118 - 1080

BRUXELLES [email protected]

T 011/59 33 08 - F 011/31 33 67HALINGENSTRAAT 72

3806 VELM/[email protected] - www.predikaat.be

T 011/28 19 57 - F 011/28 19 50

SCHIPPERSSTRAAT 1 - 3500 HASSELT

[email protected]

T 0473/73.15.03www.lesventsdanges.be

T 071/31.32.27 - F 071/32.54.09AVENUE J. HENIN 5 - 6000 CHARLEROI

[email protected]

T0494/74.66.30 - F 09/355.50.79BLEKERIJSTRAAT 75 B 29 – 9000 GENT

[email protected]@yahoo.com

www.vindemia.be

T +32(0)11/23.06.10 F +32(0)11/21.07.74

SLUISSTRAAT 84-86 - 3590 [email protected]

De WijnwinkelT & F 015/20.95.38

Guldenstraat 2 – Het Tolhuisje2800 MECHELEN

[email protected]

Finest Wines & Food from Spain

T 02/523.79.58 - F 02/524.16.47RUE VERHEYDEN 86 - 1070 BRUXELLES

[email protected] - www.vinespa.be

WINE-NOT

T 02/513.47.74F 02/513.53.09

RUE DU COLLÈGE, 39 - 1050 [email protected] - www.wine-not.be

T 09/223 51 32ONDERBERGEN 35 – 9000 GENT

[email protected] - www.vintagewine.be

WWIIJJNNAAGGEENNTTUUUURRwww.vinotrade.be

Contact 03/658 18 35

T 02/520.60.68 F 02/520.92.85

RUE DE LA BIENVENUE 191070 BRUXELLES

[email protected] - www.veluvins.be

maxi vins

Advertentie

Bernard Poulet S.A.

Importations de Vins Fins

T 04/246.59.56 F 04/246.59.30

AVENUE DE L’ENERGIE 6 - 4432 [email protected] - www.creativenture.com

IVV135CoverNL 9/02/09 11:17 Page 5

Page 36: SPECIAAL WIJN VAN DE GROTE EILANDEN: ITALIË ......Februari / Maart 2009 2 Toscane is mooi, zeer mooi. Dat weet iedereen. Maar deze regio uit het midden van Italië heeft ook de reputatie

IVV135CoverNL 9/02/09 11:16 Page 2