Spaarmotief - Juli 2009

Mark van Doesburgh

over de crisisbestendigheid

van het ASN-Novib Fonds

Nieuwsberichten voor spaarders en beleggers van de ASN Bank, juli 2009

Minder kinderarbeid door ASN Méérsparen

ASN BankPostbus 305022500 GM Den Haagtelefoon 070-3569333fax [email protected]

ASN Informatielijn (gratis) 0800 - 03 80ASN Overboeklijn (lokaal tarief) 0900 - 02 80

De ASN Bank wil de duurzaamheid van de samenleving bevorderen en laat zich in haar economisch handelen daardoor leiden.

2 juli 2009

ASN SERVICE

COLOFON

COLUMN

Spaarmotief is een uitgave voor de klanten van de ASN Bank en verschijnt vijf keer per jaar. Deze editie is voor spaarders en beleggers van de ASN Bank.

Redactie ASN Bank: Marianne [email protected]

www.asnbank.nl/spaarmotiefJournalistieke productie: Lucy Alijk - ASN Bank,

Maters & Hermsen Journalistiek, LeidenOntwerp/opmaak: Katja Visser, Den Haag

Foto cover: Josje Deekens, Den HaagDruk: Drukkerij Artoos, Rijswijk

Juli 2009© 2009 ASN Bank

Materiaal: Cocoon

Foto

: Jos

je D

eeke

ns

BetrokkenheidHalf april mochten wij ruim duizend klanten ontvangen

bij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de ASN Beleggingsfondsen – alweer meer dan het jaar ervoor. Na het slechte beursjaar 2008 zou je verwachten dat zij kwamen om kritische opmerkingen te maken over het rendement van de fondsen. Maar in plaats daarvan vroegen zij geïnteresseerd naar zaken als de drinkwatertanks in Afrika waarin het ASN-Novib Fonds investeert, de duur-zaamheid van staatsobligaties en woningbouwcorporaties en de terugverdientijd van warmte-koude-installaties. Uit al die vragen spreekt een enorme betrokkenheid bij wat de ASN Bank wil helpen bouwen: een leefbare wereld voor iedereen, nu en in de toekomst. Onze klanten streven niet naar een zo hoog mogelijk rendement ten koste van kwetsbare bevolkingsgroepen en het klimaat. Zij laten hun betrokkenheid bij de wereld en haar bewoners bepalen hoe zij hun geldzaken regelen. Die betrokkenheid kenmerkt ook de medewerkers van onze bank. We zijn er allemaal trots op dat we hier werken, juist vanwege de idealen waar de ASN Bank voor staat. Onlangs zijn wij met alle ASN-medewerkers naar de film Taking Root van Wangari Maathai geweest, die draaide op het filmfestival Movies that Matter. Zo’n activiteit organiseer ik graag. Niet alleen omdat de ASN Bank het festival ondersteunt. Maar ook omdat we er op zo’n moment met zijn allen bij stilstaan hoe belangrijk de strijd voor mensenrechten is. Daar willen we ons met grote betrokkenheid voor blijven inzetten.

Ewoud Goudswaard

De column wordt afwisselend geschreven door algemeen directeur Ewoud Goudswaard en directeur Jeroen Jansen.

3juli 2009

P R I M A R E N T E A LS U € 1 0 . 0 0 0 O F M É É R S PA A R T O N L I N E S PA R E N G R AT I S A S N S PA A R B A N K PA S

U kunt direct een rekening ASN Méérsparen

openen via www.asnbank.nl > Sparen > Spaarvormen. Daar vindt u ook alle infor-matie. Of gebruikt u het aanmeldingsformulier in het hart van Spaarmotief.

Bij een saldo van € 10.000 of méér 3,50%* rente over uw gehele tegoed

Zonder beperkingen storten en opnemen

Steun aan projecten tegen kinderarbeid

LEES VERDER

Wilt u een behoorlijk bedrag spa-ren tegen een hoge rente, maar

uw spaargeld wel onbeperkt kunnen opnemen? Dat kan met ASN Méér-sparen. Wanneer uw saldo minstens € 10.000 is, ontvangt u een hoge rente over het hele tegoed. Bovendien helpt u in de strijd tegen de kinderarbeid die 180 miljoen kinderen wereldwijd nog steeds verrichten. Jaarlijks ontvangen Cordaid Kinderstem, Oxfam Novib en Plan Nederland een percentage van de inleg op ASN Méérsparen voor pro-jecten tegen kinderarbeid. Deze steun komt overigens niet ten laste van het rendement op uw rekening.

Fotoboek cadeau Fotograaf Peter de Ruiter reisde de hele wereld over om kinderen te fotograferen voor zijn boek Een wereld voor kinderen –

opgroeien zonder kinderarbeid. Hij legde de armoe-dige omstandig-

Minder kinderarbeid door ASN Méérsparen

heden vast waarin zij aan het werk zijn. En het plezier dat zij hebben wanneer ze de kans krijgen om naar school te gaan en te spelen. Sprekende beelden, begeleid door een informatieve tekst. Als u vóór 1 september a.s. een rekening

ASN Méérsparen opent en daar direct € 10.000 (of meer) op inlegt, krijgt u dit indrukwekkende fotoboek cadeau. Wij verstrekken na uw inleg maximaal één boek per rekeninghouder of combina-tie van rekeninghouders (bij een ‘en/of rekening’).

* Rente per 30 mei 2009; wijzigingen voor-

behouden

ASN MÉÉRSPAREN IN HET KORT: Méér rente als u € 10.000 of meer spaart. Geen minimuminleg. Tegoed onbeperkt opneembaar. Sparen per post, telefoon of internet. Actueel rekeningoverzicht na elke transactie. Desgewenst gratis ASN Spaarbankpas met extra opname mogelijkheden. Tot 1 september fotoboek cadeau bij een eerste inleg van minimaal € 10.000.

‘EEN WERELD VOOR KINDEREN’ GA AT INTERNATIONA ALIn 2008 publiceerde fotograaf Peter de Ruiter het fotoboek Een wereld voor kinderen dat werd gesponsord door de ASN Bank. Het is nu ook in het Engels verschenen. Op 12 juni 2009 – de Wereld-dag tegen Kinderarbeid – werd de Engelse versie aangeboden aan de Europese Unie in Brussel, de International Labour Organization in Genève en

de Verenigde Naties in New York. De Engelse uitgave is mogelijk gemaakt door een brede groep Nederlandse organisaties en bedrij-ven. Meer informatie: www.kinderarbeid.nl

juli 20094

ASN NIEUWS

ASN-klanten beleggen klimaatvriendelijker

Heeft u geld ingelegd in een van de drie ASN-fondsen die in aandelen belegt?

Dan hebben uw beleggingen een veel grotere bijdrage aan het milieu dan die van veel andere beleggers. Wij hebben de impact van deze fondsen op de productie van koolstof-dioxide opnieuw laten meten en vergeleken met de fondsen opgenomen in de MSCI All World Developed Index. De CO2-impact van

onze fondsen was fors minder dan die van de index. Opmerkelijk is het resultaat van het ASN Milieu & Waterfonds. Dit scoorde ruim beter dan de index, ondanks de energie-intensiteit van de ondernemingen in dit fonds. Dit resultaat bereikten wij door bewust meer te beleggen in duurzame energie, vooral zonne-energie. Ook verwijderden we bedrij-ven met een relatief hoge CO2-uitstoot uit de beleggingsportefeuilles. Deze uitkomsten tonen aan dat ons klimaatbeleid een duidelijk positief effect heeft op onze beleggings-fondsen. En dat u veel klimaatvriendelijker belegt dan de gemiddelde belegger.

Wanneer u momenteel onze website bezoekt, is de kans groot dat u

het verzoek krijgt een enquête over de site in te vullen. Wilt u daar misschien even tijd voor vrijmaken? Omdat de

ASN Bank geen kantoren heeft, is onze website een belangrijk middel om met

u te communiceren. Bovendien gaan steeds meer klanten online bankieren.

Wij streven er dus naar de site zo toegan-kelijk, duidelijk en praktisch mogelijk te

maken. Daarom vinden wij het belangrijk te weten wat u positief vindt aan de site én wat

niet. Hoe meer commentaar wij krijgen, des te beter kunnen we inspelen op uw wensen.

Wij stellen uw deelname aan het onderzoek zeer op prijs.

De bijzondere beleggingscriteria van de ASN Bank zijn het uitgangspunt van al

onze beleggingen en investeringen. Ze geven aan hoe wij ondernemingen, instellingen en overheden beoordelen als het gaat om kwesties als mensenrechten, kinderarbeid, dierenleed, klimaat en milieu. Maar hoe passen we die criteria toe in de praktijk? Dat heeft de afdeling ASN Duurzaamheidsbeleid uitgewerkt in ‘issuepapers’. Twee issue-papers behandelen onze centrale thema’s, klimaat en mensenrechten. De overige issuepapers werken deze thema’s uit voor de verschillende sectoren.

U vindt alle issuepapers op www.asnbank.nl > Beleggen > Beleggings-

beleid. Daar kunt u de pdf’s van de issue papers downloaden.

Fonds CO2- uitstoot in tonnen per € 1 miljoen % beter dan index

2008 2007 Verbetering 2008

ASN Aandelenfonds 239 293 +18% +57%

ASN Small & Midcap Fonds 403 473 +15% +27%

ASN Milieu & Waterfonds 344 639 +46% +38%

MCSI All World Developed Index 555 491 -13%

Uw mening gevraagd over www.asnbank.nl

Meer weten over onze duurzaamheidscriteria?

LEES VERDER

5juli 2009

LEES VERDER

Wie een nieuwe beleggingsrekening bij de ASN Bank wil openen, komt

voortaan uit bij de ASN Optimaalrekening. Per 1 juli is de ASN Beleggingsrekening niet meer te openen voor nieuwe beleggers. Uiteraard blijven de bestaande ASN Beleg-gingsrekeningen gehandhaafd. De ASN Opti -

maalrekening maakt het mogeijk dat u via één rekening spaart – en als u dat wilt – belegt in de ASN Beleggingsfondsen van uw keuze. U kunt gemakkelijk switchen tussen sparen en beleggen én tussen de verschillende ASN Beleggings fondsen. Als u eventuele koerswinsten veilig stelt door beleggingen te verkopen, profiteert u direct van de prima rente van ASN Optimaalsparen.

Uit het hele land kwamen geïnteresseerde beleggers op vrijdag 17 april 2009 naar de

Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de ASN Beleggingsfondsen. Naast zakelijke onderwer-pen stonden er inspirerende sprekers op de agenda: Godwin Ehigiamusoe van de Lift Above Poverty Organisation (LAPO), Mirjam de Rijk van Stichting Natuur en Milieu, Henk Crietee van Stichting Solar Cooking Nederland en Dorine Putman van de ASN Bank. De Beurs van Berlage was afgeladen: ‘Als deze trend doorzet, gaan we straks naar de RAI!’ merkte voorzitter Jan Verheij op. Elke vergadering werd afgesloten met een geanimeerde vragenronde. Daaruit bleek eens te meer hoe belangrijk de ASN-klanten het duurzame karakter van de fondsen vinden. De deelnemers aan de vergaderingen ontvangen op verzoek de notulen.

Veranderingen voor beleggers

Aandeelhoudersvergadering druk bezocht

Een uitgebreid verslag vindt u op www.asnbank.nl >

Over de ASN Bank > Nieuws en publicaties > Actueel

Foto

’s: N

ancy

Ost

erm

ann

6 juli 2009

ISSUES

Wil de laatste vis het licht uitdoen?

6

Foto

: Goo

s va

n de

r Vee

n /

Hol

land

se H

oogt

e

‘Eet vaker vis’, adviseert het Voedingscen-trum. Maar visconsumptie heeft óók een

keerzijde. Wereldwijd vangen we veel te veel vis. Gaan we zo door, dan zijn over vijftien jaar de oceanen leeggevist volgens marinebiologen.Omdat de zee alsmaar leger raakt, zijn steeds grovere vangstmethoden nodig. Met bodem-sleepnetten halen megatrawlers de oceaan-bodem overhoop op zoek naar vissen. Drijf-netten, kilometers lang, hangen verticaal aan boeien in zee. De vissen zwemmen tegen het net, raken verstrikt en worden zo gevangen. Maar niet alleen zij: ook veel andere dieren. Vissers gooien die daarna weer in zee, stervend of al dood. Het Wereld Natuur Fonds schat dat veertig procent van de visvangst bestaat uit deze ‘bijvangst’. Het ecosysteem raakt hierdoor onherstelbaar verwoest. Vissen kunnen zich onvoldoende voortplanten. De overbevissing heeft ook sociale gevolgen. Bevolkingsgroepen die traditioneel van visvangst leven, komen in de problemen. Visquota kunnen de overbevissing aan banden leggen, maar in de praktijk handhaven lang niet alle landen de voorschriften. Van iedere vijf geconsumeerde vissen zijn er twee illegaal gevangen. Zelfs in Europees verband lukt het nauwelijks om quota vast te stellen, laat staan te handhaven.Moeten we misschien overstappen op kweekvis? Dertig procent van de Nederlandse vis consump-tie komt al uit aquacultuur. Vooral zalm en tilapia doen het goed in kwekerijen. Ze liggen steeds vaker bij de supermarkten. Die streven er met ingang van dit jaar naar om geen bedreigde vissoorten te verkopen. Toch heeft ook kweek-vis nadelen. Hun voer bestaat vaak uit vismeel,

gemaakt van minder ‘gewilde’ vissen, zoals sprot en zand spiering. Er is drie pond van deze visjes nodig om één pond zalm te kweken.Vis met de laagste milieubelasting is duurzaam gevangen vis met het MSC-keurmerk. Maar ook hierop is kritiek, omdat de certificerings-methode onbetaalbaar zou zijn voor kleine vissers. Er bestaat ook biologisch of milieu-vriendelijk gekweekte vis met een buitenlands label of EKO-keurmerk, maar deze is beperkt verkrijgbaar.

Wat vindt de ASN Bank? De visvangst staat enorm onder druk. Steeds meer soorten belanden op de ‘rode lijst’ van de viswijzer (www.goedevis.nl), omdat de populaties onder een levensvatbare grens komen. Visquota kunnen een oplossing bieden, maar Europa zorgt er met zijn subsidiebeleid voor dat er alleen maar méér wordt gevist. Er is weinig politieke animo en moed om dit probleem aan te pakken. Kweekvis kan een goed alternatief zijn, maar onder voorwaarde dat het om een gesloten systeem gaat, zodat niets in het milieu komt. Ook moet het dierenwelzijn zijn gegarandeerd. Gezien de vele problemen waarmee de visserij-sector kampt, kiest de ASN Bank ervoor alleen in deze sector te investeren als ze echt duurzaam is. Dat geldt ook voor de keten rondom de visserij, waaronder de visverwerkende industrie. De beste oplossing lijkt soms een moratorium: het volledig stopzetten van de visserij voor meerdere jaren. Daarna kan voorzichtig worden gewerkt met certificaten voor duurzame visserij en diervriendelijke viskweek.

In de rubriek Issues zoomen we in op actuele discussies op het gebied van duurzaamheid.

Discussieer mee op: www.voordewereldvanmorgen.nl/issues

LEES VERDER

7juli 2009

VOOR DE WERELD VAN MORGEN

Online community www.voordewereldvanmorgen.nl stelt gebrui-kers in staat om duurzame initiatieven onder de aandacht te bren-gen. Dit keer: Feiko Jilderda. Hij zet zich in voor jongenstehuis Khayalethu in een sloppenwijk van Port Elizabeth in Zuid-Afrika.

Eetzaal, studeerzaal, woonkamer. In het kleine Khayalethu jongenstehuis in het Zuid-Afrikaanse Port Elizabeth is maar

één ruimte waar alles gebeurt. 27 Straatjongens, ongeveer tussen de zes en achttien jaar, die niet meer terug kunnen naar hun familie, wonen en studeren hier samen. Daarnaast sporten ze op de kleine binnenplaats en doen ze maatschappelijk werk in de

Nooit meer terug in de criminaliteit

Foto

: Jos

je D

eeke

ns

omgeving, zoals schoonmaken en het verzorgen van bejaarden. Allemaal hebben ze één doel: niet terugvallen in de criminali-teit. En die garantie krijgen ze dankzij het tehuis; als ze het verlaten, hebben ze een diploma, een huis en een baan.Feiko Jilderda en zijn vrouw kwamen vier jaar geleden tijdens een familiebezoek in aanraking met dit bijzondere project. Feiko: ‘De lodge waar wij sliepen, was sponsor van dit tehuis. Wij bezochten Khayalethu en maakten kennis met de jongens en het hoofd, een gepromoveerde pedagoge. Ze werkte dag en nacht met de jongens en had moeite om financieel de eindjes aan elkaar te knopen. Ik besloot te helpen.’

En helpen deed Feiko. Met allerlei acties en via vrienden, familie, de kerk, een lagere school en de volleybalvereniging in zijn woonplaats Surhuisterveen zamelde hij de afgelopen jaren flink wat geld in. Daarmee hielp hij het huis onder meer aan nieuwe meubels, kleding, schoolgeld en sport-materiaal. Ook was er geld voor voedsel-pakketten die de jongens meekrijgen als ze in de vakanties naar hun familie gaan.Dankzij voordewereldvanmorgen.nl kan Feiko zijn hulp nu professioneler aanpakken. De honderd euro die hij kreeg als weekwinnaar (zie kader) gebruikt hij om een stichting op te richten. Feiko: ‘Dat kost een paar honderd euro. Ik wilde het geld dat mensen eerder gaven daar niet voor gebruiken; liever stuurde ik dat rechtstreeks naar Zuid-Afrika. Maar ik heb intussen ook nog een andere sponsor gevonden.’Geld is de komende jaren zeer hard nodig: Port Elizabeth kent tussen de acht- en tienduizend straatjongens waarvan er zeker enkele honderden moeten worden opgevangen. Daarom de wens om uiteindelijk zes van dit soort huizen te openen. Feiko: ‘De jongens werken keihard en we willen ze echt op hoog niveau terug de maatschappij in krijgen. Daarom houden we de huizen kleinschalig. Begin 2011 hopen we de financiën voor een tweede tehuis rond te hebben. Alle hulp is dus welkom.’

WEEKWINNAAR Op www.voordewereldvanmorgen.nl kan iedereen een goed idee voor de

wereld van morgen lanceren. En u mag stemmen op de initiatieven. Het idee

met de meeste stemmen wordt de weekwinnaar en ontvangt 100 euro van de ASN Bank. De actie loopt tot en met

30 oktober. Daarna gaan de vijf initiatieven met de meeste stemmen door naar de finale.

Een deskundige jury wijst de winnaar van de ASN Bank Wereldprijs aan. De winnaar krijgt 20.000 euro om zijn of haar initiatief te verwezenlijken.

LEES VERDER

Feiko Jilderda

Foto

’s: J

osje

Dee

kens

8 juli 2009

‘Vorig jaar haalde het

ASN-Novib Fonds een

rendement van 4,6 procent.

Dat doet bijna niemand

ons na.’

9juli 2009

>

Mark van Doesburgh, directeur Triple Jump, over microkredieten:

‘Meer veerkracht inontwikkelingslanden’

Mark van Doesburgh (42) werkte jarenlang in de bankenwereld maar stoorde zich aan de eenzijdige focus op geld verdienen. In 2006 werd hij directeur van Triple Jump dat onder meer het ASN-Novib Fonds beheert. Dit fonds verstrekt microkredieten aan kleine boeren en ondernemers in 42 ontwikkelingslanden. En blijkt nog crisisbestendig ook...

Wat doet Triple Jump precies en waarom die naam?‘Triple Jump is een maatschappelijke onderneming die investeringen in microkredieten mogelijk maakt. Aan de ene kant doen we het beheer van fondsen, zoals het ASN-Novib Fonds. Aan de andere kant geven we advies over micro financie-ring. We werken samen met financiële intermedi-airs in ontwikkelingslanden. Zij lenen de gelden daadwerkelijk uit. Hen willen we begeleiden bij de start, de groei en het volwassen worden. De ‘drie sprongen’ van ontwikkelingsgeld naar commer-cieel geld. Vandaar onze naam Triple Jump.’

Waarom is investeren in microkredieten eigenlijk zo’n goed idee?‘Ten eerste doet het fonds het gewoon heel goed. In 2008 hebben we bij beleggingsfondsen verlie-zen gezien van 30 tot 80 procent. Maar het ASN-Novib Fonds heeft 4,6 procent winst gemaakt. Als je daar nog het fiscale voordeel van maximaal 2,5 procent bij optelt, haal je dus een rendement van 7,1 procent. Over 2008 doet bijna niemand ons dat na. Verder vallen de risico’s van microkredieten erg mee, in tegenstelling tot wat je misschien zou verwachten bij ontwikkelings-landen. Microkredieten zijn goed gespreid over verschillende sectoren en regio’s en worden vrijwel altijd terugbetaald. De leningen zijn ook minder gevoelig voor negatieve ontwikkelingen in de financiële wereld, zoals de kredietcrisis.’

Maar mensen investeren toch ook uit idealisme?‘Natuurlijk. Met het beleggen in microkredieten ondersteun je kleine ondernemers die geen

andere mogelijkheid hebben om zich te ontwor-stelen aan de armoede. En het mooie is dat ze gebaseerd zijn op gelijkwaardigheid en vertrou-wen. Je geeft geen geld aan mensen omdat ze zielig zijn, je leent het aan ondernemers met solide plannen. Zij betalen het geld gewoon met rente terug. Ik weet dat het werkt, ik heb veel voorbeelden gezien van mensen die bij wijze van spreken begonnen met één geit en vijf jaar later vijfentwintig mensen in dienst hadden. Een typisch voorbeeld van het principe dat je mensen beter een hengel kunt geven dan vis.’

Is er voldoende geld beschikbaar voor de vraag naar leningen?‘Helaas niet. Naar schatting bedraagt de totale vraag naar microkredieten zo’n 200 miljard euro. Ongeveer tien procent daarvan, 20 miljard dus, is ook daadwerkelijk vanuit de hele wereld uitge-leend. We zijn dus altijd op zoek naar nieuwe beleggers. Maar de trend is dat beleggers de voorkeur geven aan sparen. Daardoor stagneert de hoeveelheid kredieten die we mogelijk kunnen maken. Het is wrang dat landen en ondernemers die er niets mee te maken hadden, nu toch schade ondervinden van de kredietcrisis.’

Stel: ik beleg honderd euro in het ASN-Novib Fonds. Hoeveel van dat geld komt bij een boer uit Kenia of een marktkoopman in Vietnam terecht?‘Honderd procent gaat naar de microfinancie-ringsinstellingen, die het vervolgens uitlenen. Er zijn natuurlijk wel kosten, maar die worden betaald uit de renteopbrengsten die het ASN-Novib Fonds van de instellingen ontvangt.

10 juli 2009

KOMT MIJN GELD WEL GOED TERECHT? Omdat het gaat om leningen in plaats van giften, en het geld dus terugbetaald moet worden, zijn microkredieten minder gevoelig voor fraude dan klassieke ontwikkelingshulp. Om na te gaan of alles volgens de regels gaat, heeft Triple Jump eigen kantoren in Peru, Costa Rica en Macedonië. De organisatie heeft ook elf investment officers die de microfinancieringsinstellingen in de ontwikkelinglanden opzoeken. Voordat Triple Jump de samenwerking aangaat, wordt er eerst een grondig boekenonderzoek gedaan. Zitten de organisatie, de systemen en de procedures wel goed in elkaar en is de financiële controle wel waterdicht? Verder beoordeelt Triple Jump de opbouw en kwaliteit van de portefeuille en de manier waarop de instelling omgaat met haar eigen klanten, bij wie de microkredieten uiteindelijk terechtkomen. De instellingen zijn daarnaast verplicht maandelijks financieel te rapporteren aan Triple Jump. Jaarlijks wordt bijgehouden hoe de leningnemers zich economisch ontwikkelen. Voldoet de samenwerking niet aan de eisen, dan verlengt Triple Jump de leningen niet of vraagt ze terug.

www.triplejump.eu

Zie ook het artikel op pagina 22 en 23 over het ASN-Novib Fonds.

De ASN Bank brengt 0,7 procent in rekening voor kostenposten zoals marketing, administratie en bewaarloon. Triple Jump vraagt 2 procent beheer-vergoeding. We hebben natuurlijk heel veel kleine contracten en zijn in 42 landen actief, dus dat beheer is nogal arbeidsintensief.’

Hoeveel rente betalen kredietnemers?‘Die is vrij hoog, gemiddeld zo’n 25 tot 30 pro-cent. Dat heeft ten eerste te maken met de inflatie, oftewel de geldontwaarding in die landen. Die was afgelopen jaar in een aantal landen al 20 procent. Ten tweede gaat het vaak om kleine leningen, waarvoor allerlei kosten gemaakt moeten worden. Iemand moet bijvoor-beeld wekelijks op zijn brommertje naar de boer om de aflossing op te halen. Overigens houden de instellingen wel rekening met wat een lener kan opbrengen. Het is natuurlijk niet de bedoeling ze in de problemen te brengen met het micro-krediet.’

Wat is het profiel van een gemiddelde ‘microlener’?‘Ongeveer 70 procent van de leningen gaat naar vrouwen. Zij zitten vaak in een achterstands-positie en hebben moeilijker toegang tot ‘normale’ banken. Vrouwen zijn trouwens ook betere terugbetalers dan mannen. Qua spreiding over de wereld gaat 46 procent van het geld naar Latijns-Amerika, 34 procent naar Azië, 16 procent naar Oost-Europa en 4 procent naar Afrika.’

Welke ondernemers hebben de meeste indruk op je gemaakt?‘Een dame in Cambodja, die haar frisdrankkraam-pje op de markt in Phnom-Penh tot een luxe restaurant heeft omgetoverd en daar haar vijf kinderen mee onderhoudt. Wat mij altijd opvalt, is dat mensen in ontwikkelingslanden veel beter met tegenslag en onzekerheid kunnen omgaan dan wij westerlingen. Nog niet zo lang geleden waren er politieke onlusten in Kenia. Er ontstond een soort stammenstrijd, waarbij hele dorpen werden geplunderd en platgebrand. De vluchtelingen-kampen stroomden vol. Ik ontmoette er een vrouw uit zo’n dorp, die ongetwijfeld familie en vrienden was verloren. Toch richtte zij op de dag van aankomst voor haar tent alweer een handeltje op in zeep, sigaretten en suiker. Wat een veer-kracht!’

11juli 2009

>

A ls je het nieuwe hoofdkantoor van TNT straks binnenloopt, word je uitgenodigd door een brede, ruimtelijke trap die recht voor je neus ligt. En waarop je zo

ontspannen naar de derde verdieping wandelt dat de lift niet eens in je gedachten opkomt. Want die is juist in een hoekje verstopt. Het is maar een van de vele energiebesparende slimmigheden waar-mee architect Paul de Ruijter het TNT Green Office volstopte. De architect, die al sinds 1994 aan de weg timmert als duurzaamheidspionier, heeft er bijvoorbeeld alles aan gedaan om zoveel mogelijk daglicht binnen te laten. Onder andere door het gebouw de optimale noord-zuid-oriëntatie te geven. De noordgevel is geheel van glas, de zuidgevel is half dicht om te voorkomen dat het te warm wordt. Maar via de lamellen kan ook hier het daglicht ‘om een hoekje’ ver naar binnen dringen. Een atrium zorgt ervoor dat werkvertrekken ook van binnen-uit daglicht krijgen. Dat scheelt niet alleen

KLANT: OVG Project-ontwikkeling

PROJECT: TNT Green Office, het nieuwe, energiezuinige hoofdkantoor van TNT in Hoofddorp

FINANCIERINGS-BEDRAG: 2 miljoen euro

In het TNT Green Office werkt de pc op frituurvet

Het meest duurzame kantoorgebouw van Europa staat vanaf eind 2010 in Hoofddorp: het TNT Green Office. De combinatie van autonome energievoorziening, optimaal daglichtgebruik en psychologische vernuftig-heden is ongekend in Nederland.

Art

ist i

mpr

essi

ons:

Arc

hite

cten

bure

au P

aul d

e Ru

iter

bv

energie: daglicht en een ‘open’ gebouw maken mensen blijer, dus werken ze beter. Ook het mooie uitzicht over de door UNESCO beschermde dijk helpt daarbij. Net zoals het aangrenzende park en de weggewerkte, ondergrondse parkeer-garage. Of veel TNT’ers met de auto zullen komen, is trouwens de vraag met een grote fietsenstalling en een treinstation vlakbij.Een ander slimmigheidje: de ‘modules’ in het gebouw zijn precies zo breed dat de vloeren ze in één keer kunnen overspannen. Dat zorgt voor flexibiliteit bij de indeling en spaart beton uit voor steunbalken en -kolommen. Want ook de materiaalkeuze is duurzaam. Er zijn alleen 20% tot 80% recyclebare materialen toegepast, zoals betongranulaat, grotendeels gerecycled aluminium en glas.

Frituurvet De belangrijkste troef ziet de toekomstige gebruiker niet eens. Dat is de eigen energievoorziening die het gebouw CO2-neutraal

12 juli 2009

ASN BANK FINANCIERT Energielabel A++, een Greencalc-score van meer dan duizend punten, een Platinum-score in de LEED-certificering: geheimtaal voor de mededeling dat het nieuwe hoofdkantoor van TNT zéér energiezuinig is. Meer dan dat: het wordt energieneutraal; per saldo verbruikt het niet meer energie uit het gas- en elektrici-teitsnet dan het zelf opwekt uit duurzame bronnen. Daardoor is het ook volledig CO2-emissievrij. De ‘groene’ maatregelen in het ontwerp zijn grotendeels gefinan-cierd uit het ASN Groenprojectenfonds. ‘Het gaat om 2 miljoen euro, die we tegen een lagere rente kunnen aanbieden dan reguliere banken’, vertelt Jort Bakker, hoofd Duurzame Financieringen van de ASN Bank. ‘Onder de groenregeling krijgen beleggers in duurzame projecten een belastingvoordeel van maximaal 2,5% op hun inleg. Daardoor hoeft het fonds minder rendement te maken. Dit voordeel kunnen wij doorberekenen aan duurzame projecten.’ Bij deze lening werkt het ASN Groenprojectenfonds samen met SNS Property Finance, een van de drie grootste vastgoedfinanciers van Nederland. Bakker: ‘Dankzij deze samenwerking profiteren we optimaal van elkaars expertise.’

Projectontwikkelaar Cees van der Spek

Foto

: Dav

id R

ozin

g

maakt, vertelt projectontwikkelaar Cees van der Spek van OVG, specialist in duurzaam bouwen. ‘Regenwater hergebruiken – wat we in dit gebouw trouwens ook doen – of bouwen met bamboe is leuk, maar levert slechts kleine winstpunten. De grootste klap maak je met je energiehuishouding: zo min mogelijk gebruiken en wát je gebruikt duurzaam opwekken.’ Dat laatste gebeurt met warmte- en koudeopslag in de grond, die in de helft van de benodigde energie voorziet. ‘s Zomers houd je warmte-energie over, die sla je op in de grond, ‘s winters haal je die er met een ‘warmtepomp’ weer uit. Aan de energie die dan nog nodig is, komt geen nutsbedrijf te pas, vertelt Van der Spek. ‘Die wekt het gebouw zelf op met een bio-warmte-krachtkoppeling. Niet op palmolie, die helemaal hierheen moet worden gevlogen of gevaren en dus minder duurzaam is, maar bijvoorbeeld op gebruikt frituurvet.’ Daarmee wordt dit het eerste Nederlandse kantoorpand van deze grootte dat volledig selfsupporting is. ‘Oké, er

ZES DUURZAME SNUFJES DIE HET GEBOUW

(NOG) NIET HAALDEN ...maar in de toekomst waarschijn-lijk wél toepasbaar worden in Nederland.

Steam cell power unit: energie uit waterstof. Heeft zich nog niet voldoende in de praktijk bewezen, maar verschil-lende universiteiten onderzoeken de mogelijkheden.

Extern windmolenpark: bij het gebouw is er geen plek voor, op zee zou te ver weg zijn om nog echt duurzaam te zijn (transportkosten). Op het dak kon wél, maar dat zou de constructie van het gebouw zwaarder maken. Niet rendabel voor de 2% van de alternatieve energie die het zou opleveren.

LED-verlichting: gaat het consortium nog wel testen, maar is nog lastig toepasbaar bij licht dat reageert op bewe-gingsdetectoren.

Fitness als energiebron: wordt voor het TNT-gebouw mogelijk alsnog rendabel wanneer er meer duurzame bedrijfspanden in het park af zijn. Een gezamenlijke fitnessvoorziening aan een generator behoort tot de mogelijkheden.

Windvlieger van Wubbo Ockels: kost bij weinig wind nu nog meer energie dan hij oplevert, maar wordt mogelijk in de toekomst wel rendabel.

Photovoltage (PV) cellen: zonne-energie is nog niet rendabel genoeg over een looptijd van tien jaar, maar een ‘plug&play’ mogelijkheid om later aan het gebouw toe te kunnen voegen wordt nog onderzocht.

juli 2009 13

komt wel een kabeltje naar het normale energienet. Maar alleen als back-up voor als het misgaat.’

Computervloer Zo’n uitgekookt gebouw is peperduur, zou je denken. Dat valt mee, stelt van der Spek. ‘Als je het, zoals TNT, over een periode van tien tot vijftien jaar bekijkt en de energie kosten in die periode meerekent, ben je uiteindelijk zelfs tien procent goedkoper uit.’ Waarom wil niet elk bedrijf dan een duurzaam kantoor? ‘Niet alle huurders kunnen zich op zo’n lange termijn richten. En veel bedrijven willen zaken als een materiaal-intensieve computervloer voor ict en bedrading, die niet kunnen als je écht duurzaam wilt zijn. Duurzaam is soms dus minder flexibel. Toch zien steeds meer bedrijven de langetermijnwinst wel. Naast TNT, waarmee wij een contract hebben voor zes CO2-emissievrije gebouwen, spreken we nu meerdere grote Nederlandse bedrijven over vergelijkbare duurzame kantoren. Zo’n warmte-koudeopslag zie ik snel een must worden, als je ziet hoeveel het aan energiereductie oplevert.’

14 juli 2009

Koers in euro’s

Sectoren

Farmacie & Gezondheidszorg 21%

Massaconsumptie-goederen 9%

Duurzame consumptiegoederen 19% Basisindustrie 5%Basisgoederen 4%

Mutual Funds 1%

Nutsbedrijven 6%

Telecom 11%

Technologie 24%

20

40

60

80

’09’08’07’06’05’04

jaar

ASN Aandelenfonds

Naam fonds Jaar van Koers in euro’s op Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld jaar- Gemiddeld jaar- oprichting rendement laatste rendement laatste rendement laatste rendement laatste

01-01-2009 30-04-2009 3 maanden 12 maanden 36 maanden 60 maanden

ASN Aandelenfonds 1993 40,98 41,11 2,28% -23,37% -11,18% -1,91%

TIEN GROOTSTE BEL ANGEN: INTEL CORP 4,3% HEWLET T-PACK ARD CO 4,3% ROCHE HOLDING-GENUSS 2 , 9 % B R I S TO L - MYE R S S Q U I B B 2 , 8 % M E R C K & CO 2 , 6 % N OVAR T I S - R E G 2 , 6 % AS T R A Z E N E C A 2 , 4 %

FRANCE TELECOM 2,3% GL AXOSMITHKLINE 2,3% DEUTSCHE TELEKOM 2,3%

De ASN Bank heeft zeven verschillende beleggingsfondsen: het ASN Aandelenfonds, ASN Obligatiefonds, ASN Mix-fonds, ASN Milieu & Waterfonds, ASN Small & MidcapFonds, ASN Groenprojectenfonds en het ASN-Novib Fonds. Hieronder zetten we de belangrijkste actuele ontwikke-lingen – bijgewerkt tot eind februari 2009 – per fonds op een rijtje. Wat is het koersverloop per fonds? In welke sectoren, bedrijven of landen investeert een fonds? Wat is het rendement van de afgelopen jaren? U vindt het allemaal terug op de volgende pagina’s.

Kijk voor meer uitleg over de verschillende fondsen op onze website www.asnbank.nl. Hier vindt u ook de meest actuele rendements- en koersgegevens.

ASN Beleggingsfondsen onder

de loep

Het ASN Aandelenfonds herstelde zich in april. Het fonds boekte een ren-dement van 9,6%. De beheerder ver-sterkte de portefeuille met aandelen Coloplast. Het Deense Coloplast biedt medische hulpmiddelen voor wond- en huidver-zorging en stoma’s, en continentie- en retentiezorgproducten. Het bedrijf onderschrijft de principes van de UN Global Compact. Het heeft zich onder meer verplicht materialen te recyclen en leveranciers te screenen. Coloplast heeft beleid op het gebied van milieu, veiligheid en gezondheid, dat een mechanisme bevat om het te monitoren.

Van de faciliteiten is 80% ISO 14001-gecertifi ceerd. Om betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen te voorko-men heeft de onderneming bovendien een matrix ontwikkeld op het gebied van kwaliteit, ethische kwesties en risico, waarmee zij het gedrag van toe-leveranciers kan onderzoeken.

15juli 2009

Koers in euro’s

Sectoren

Bedrijven 0,6%

Met onderpand 2,1%

Banken en verzekeraars 5,3%

Overheid 92%

25,0

27,5

30,0

’09’08’07’06’05’04

jaar

ASN Obligatiefonds



ASN Obligatiefonds 2001 27,80 26,83 1,66% 8,46% 4,07% 3,64%

V I J F G R O O T S T E D E B I T E U R E N : N E D E R L A N D 3 1 % D U I T S L A N D 2 9 % F R A N K R I J K 1 2 % I E R L A N D 7 % O O S T E N R I J K 5 %

Koers in euro’s

Sectoren

Aandelen 47,7% Obligaties 52,3%

jaar

40

50

60

70

80

’09’08’07’06’05’04

ASN Mixfonds



ASN Mixfonds 1990 55,51 54,17 1,92% -6,50% -2,71% 1,48%

GROOTSTE BELANGEN: AANDELEN: INTEL CORP HEWLETT-PACKARD CO ROCHE HOLDING-GENUSS BRISTOL-MYERS SQUIBB. OBLIGATIES: NEDERLAND DUITSLAND FRANKRIJK IERLAND

Het ASN Obligatiefonds boekte in april een winst van 0,5%. De fondsbeheer-der kocht onder meer obligaties van de Ierse staat. Ierland zit momenteel in een diepe recessie. De kredietcrisis is daar nog een graadje harder aangekomen dan in Nederland. De vooruitzichten zijn even-wel niet slecht. Volgens het Economic and Social Research Institute (ESRI), zal de Ierse economie tussen 2011 en 2015 met gemiddeld 3% kunnen groeien als de internationale concurrentiepositie is hersteld. Het instituut gaat er daarbij vanuit dat plannen om de loonkosten te drukken doorgang vinden. Het rekent er

ook op dat de fi scale maatregelen die zijn opgenomen in de noodbegroting die de Ierse regering in april heeft opge-steld, snel worden geïmplementeerd.

Het ASN Mixfonds behaalde in april een rendement van 4,5%. De beheerder ver-sterkte de portefeuille met aandelen STMicroelectronics. De Franse onderneming STMicro-electronics (SMT) ontwikkelt en pro-duceert halfgeleiders. STM is veruit het best rapporterende bedrijf in de tech-nologiesector. Het heeft al in 1993 een milieustrategie ontwikkeld. Het milieu-zorgsysteem is volledig gecertifi ceerd volgens ISO 14001 en EMAS. STM heeft tien kwantitatieve, meetbare doelen geformuleerd met einddata. Centraal doel is milieuneutraliteit op het gebied van water, energie, CO2-emissies, che-

mische grondstoffen, vervuiling en afval. Vooral met energiebesparing is STM al jaren succesvol. De onder neming eist een milieubewuste houding van werknemers, klanten en leveranciers en toetst deze houding geregeld in de praktijk.

16 juli 2009

Koers in euro’s

Sectoren

Water 47%

Energie 32%

Afvalverwerking 21%

5

10

15

20

25

’09’08’07’06’05’04jaar

ASN Milieu & Waterfonds



ASN Milieu & Waterfonds 2001 11,04 11,98 3,81% -25,36% -9,76% 3,56%

TIEN GROOTSTE BELANGEN: ORMAT TECHNOLOGIES 3,3% AQUA AMERICA 3,2% KURITA WATER INDUSTRIES 2,9% SUEZ ENVIRONMENT 2,8% PENTAIR 2,8% LKQ CORP 2,7% REGAL BELOIT 2,7% DIONEX 2,6% GEBERIT 2,6% NALCO HOLDING 2,5%

Koers in euro’s

Sectoren Telecom 4,3%

Massa consumptie goederen 5,6%

Duurzame consumptie goederen 9,6%

Basisindustrie 46,7%

Basisgoederen 13,6%

Farmacie 5,6%

Nutsbedrijven 9,9%

Technologie 4,7%

12

17

22

27

32

’09’08’07’06

ASN Small & Midcap Fonds

Naam fonds Jaar van Koers in euro’s op Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld jaar- Gemiddeld netto oprichting rendement laatste rendement laatste rendement laatste jaarrendement

01-01-2009 30-04-2009 3 maanden 12 maanden 36 maanden sinds oprichting

ASN Small & Midcap Fonds 2006 13,93 13,82 7,25% -40,41% -16,51% -16,63

TIEN GROOTSTE BELANGEN: NOVO Z YMES-B 5,7% COCA-COLA HELLENIC 5,6% BEKAERT 5,6% COLO-PLAST-B 5,6% IMERYS 5,4% GEBERIT 5,1% RED ELECTRICA DE ESPAN 5,1% RANDSTAD HOLDING 4,9%

HERA SPA 4,8% WINCOR NIXDORF 4,7%

Het ASN Small & Midcap Fonds sloot april af met een klinkende winst van 17,9%. Hiermee compenseerde het ruimschoots de verliezen van eerder dit jaar. Sinds januari is het rendement nu een mooie 7,2%. Het fonds profiteerde van het opti-misme dat zich in maart van de beleg-gers meester maakte nadat enige macrocijfers meevielen. Sindsdien zit ook Coca-Cola Hellenic Bottling in de lift. Dit is een belangrijke belegging van het fonds. De Griekse bottelaar van Coca-Cola en andere frisdrank is sector-leider op het gebied van maatschappe-lijk verantwoord ondernemen. Zo heeft

het milieubeleid meetbare normen en vinden in- en externe controles plaats op naleving daarvan. Sinds 2007 is het duurzame leveranciersbeleid onder-worpen aan een onafhankelijke con-trole. Het milieubeheersysteem is bijna helemaal ISO-14001-gecertifi ceerd.

Met 15% rendement was april een uit-stekende maand voor het ASN Milieu & Waterfonds. Geholpen door het zeer positieve sentiment op de beurzen werkte het fonds de eerdere, forse ver-liezen van 2009 weg. Het hield zo nog een aardige plus over van 3,8% over de laatste drie maanden. Het beleggersop-timisme werd gevoed door een verbete-ring van de overigens nog steeds slechte macro-cijfers. Een grote stijger op de beurs was het Zwitserse Geberit, een van de belang-rijkste beleggingen van het fonds. Geberit maakt buizen voor water- en rioleringssystemen, binnenshuis en

buitenshuis. Het duurzaamheidsbe-leid is gebaseerd op mondiale trends en de millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties. Het milieube-heersysteem is ISO-gecertifi ceerd en geldt voor de vestigingen overal in de wereld.

17juli 2009

Koers in euro’s

SectorenNiet-groen 2,2%Overig groen 14,7%

Decentrale Energie-voorziening 0,8%

Biovergisting 14,5%

Windenergie 32,1%

Duurzaam bouwen 35,7%

jaar

20

25

30

’09’08’07’06’05’04

ASN Groenprojectenfonds



ASN Groenprojectenfonds 1995 26,10 25,98 1,16% 4,77% 2,61% 2,34%

VIJF GROOTSTE DEBITEUREN: POSTBANK GROEN 17,9% BIOVALUE HOLDING 7,5% LEVANTO NETHER-L A N D S 5 , 2 % W I N D PA R K L A N D TO N G R O Z E N B U R G 4 , 4 % N I B C A P I TA L 3 , 1 %

Koers in euro’s

Geografische verdeling

Azië 33,7%

Oost-Europa 16,8% Afrika 3,2%

Zuid-Amerika 33%

Centraal-Amerika 13,2%

50

51

52

53

54

’09’08’07’06’05jaar

ASN-Novib Fonds



ASN-Novib Fonds 1999 53,40 52,05 1,31% 4,83% 3,17% 2,89%

V I J F G R O OT S T E D E B I T E U R E N : PA R T N E R 5 , 3 % B A I T U S H U M 3 , 0 % F I N C A M E X I CO 2 , 8 % F I N C A K YR -GY Z S TA N 2 , 8 % C R E C E R 2 , 8 %

Het fonds sloot april af met een winst van 0,39%. Dit rendement is exclusief het fi scale voordeel.In maart 2009 is het ASN-Novib Fonds aandeelhouder geworden in Bai Tus-hum, een microkredietinstelling in Kyrgyzstan. Bai Tushum is de op een na grootste microkredietinstelling van het land en verstrekt leningen aan meer dan 21.000 micro ondernemers. Bai Tushum richt zich van oudsher op kleine bedrijven in landelijke gebieden. Dit is een doelgroep die nog niet goed bediend wordt door andere fi nanciële instellingen in het land. Kyrgyzstan is een voormalige Sovjetre-

publiek in centraal Azië. Het is een van de armste landen in de regio. Aangezien het land voor 80% bestaat uit bergach-tig terrein (met pieken tot ver boven de 7.000 meter) leeft de meerderheid van de bevolking van een combinatie van handel, kleinschalige landbouw en veeteelt. Het ASN-Novib Fonds steunt via zijn aandeelhouderschap de ambitie van Bai Tushum om de komende jaren een microkredietbanklicentie te krijgen. Door het kapitaal van het fonds wordt de balans van Bai Tushum versterkt en kan het nieuwe leningen aantrekken en de organisatie versterken.

Het ASN Groenprojectenfonds sloot april af met een plus van bijna een half procent. Hiermee komt het rendement over de afgelopen twaalf maanden op 4,8%. Dit is een fraaie prestatie voor een fonds dat fi scale voordelen biedt en ook nog veilig is. Veel leningen van het Groenprojectenfonds zijn direct of indirect door de overheid gegaran-deerd. Dit geldt bijvoorbeeld voor de omvangrijke kredieten voor duurzaam bouwen die het fonds verstrekt aan woningcorporaties. Bij de fi nanciering van natuurontwik-keling werkt het fonds samen met de Stichting Nationaal Groenfonds. Een

van de gezamenlijke projecten is een zorglandgoed in Hoevelaken. Hier staan de provincies garant voor de terugbeta-ling.

18 juli 2009

‘Aan ideeën geen gebrek, dat is ons luxeprobleem.’ Max Christern, hoofdredacteur van de Nederlandse tak van het tijdschrift Ode, prijst

zich rijk met de inspirerende omgeving waarin hij werkt. Niet alleen het karakteristieke pand aan de Rotterdamse Veerhaven, ook het maatschappe-lijke veld waarin hij zich nu dagelijks begeeft, ademt bezieling. Sinds begin juni draagt de hoofd-redacteur die bezieling uit naar een nog breder publiek, als presentator van VoorDeWereldVan-MorgenTV.Christern werkte twaalf jaar lang op de economie-redactie van NRC Handelsblad. Hij leerde het vak onder andere van zijn toenmalige chef Jurriaan Kamp. Die kreeg zo’n vijftien jaar geleden het idee dat later uitmondde in Ode: een kwalitatief hoogstaand magazine, met nieuws dat nu eens niet alleen de negatieve kant van het onderwerp belicht, maar tegelijkertijd oplossingen aan-draagt. Een maandblad voor ‘intelligente optimis-ten’, een kroniek van de onderstroom. Met onderwerpen op het snijvlak van duurzaam ondernemen, fairtrade, groen wonen en bouwen, ethisch beleggen en een tikkeltje spiritualiteit.

Thema’s die tegenwoordig niet meer in het verdomhoekje zitten, maar zelfs hun weg hebben gevonden naar de traditionele media.

Slow journalism Dat Christern zich inmiddels al tweeënhalf jaar op zijn plek voelt als hoofdredac-teur van het optimistische Ode wil echter niet zeggen dat hij het NRC heeft afgezworen. Nog steeds vindt hij het de beste krant van Nederland. Ook pleit hij er niet voor dat programma’s als Pauw & Witteman en De Wereld Draait Door van de buis moeten. Maar volgens de rasjournalist is de berichtgeving in de traditionele journalistiek sterk uit balans. ‘De gevestigde media stellen steeds de vraag: ‘Wat is er mis?’. Ze zoeken naar menselijk falen. Ode wil juist inspireren. Natuurlijk kunnen dingen vaak beter of anders, maar daar moet je niet steeds het accent op leggen. Wij melden wel wat er misgaat, maar dragen dan meteen oplossin-gen aan. Wij bedrijven ‘slow journalism’, gericht op echte inhoud. Dat sluit aan bij de visie van de ASN Bank en bij het tijdsbeeld op dit moment.’‘In de beginjaren is Jurriaan wel eens weggezet door de traditionele media’, zegt Christern. ‘Ode werd afgedaan als een beetje zweverig, te optimis-tisch. Het was echt angst voor het onbekende. Jurriaan durfde het aan om de kudde te verlaten en vertrouwde erop dat die later wel weer zou aansluiten. Oud-collega’s van de krant schrijven nu regelmatig verhalen voor ons. Wij zijn iets meer mainstream geworden, maar mainstream komt ook onze kant op.’

San Francisco Niet vreemd dus dat Ode de stap zet naar tv. Want alles wijst er op dat kijkers daar wel op zitten te wachten. In het programma

ASN Bank, Het Gesprek en Ode maken optimistische televisie

Presentator Max Christern:

‘Verhalen brengen die mensen willen doorvertellen’

Een succesvolle bladformule vertalen naar televisie? Het kan, als de tijd er rijp voor is. En dat lijkt het geval voor Ode, het maandblad voor ‘intelligente optimisten’. In samenwerking met omroep Het Gesprek en de ASN Bank ging begin juni de eerste tv-productie VoorDeWereldVanMorgen van start.

VOORDEWERELDVANMORGEN TV wordt sinds begin juni uitgezonden op Het Gesprek op dinsdagavond van 22.15 tot 23.00 uur. Voor de zomerstop zijn er vijf uitzendingen, vanaf september wordt het programma weer vervolgd. Wie een uitzending heeft gemist kan de herhaling bekijken via www.voordewereldvanmorgen.nl. Het Gesprek zendt 24 uur per dag digitaal uit via kanaal 25 en analoog van 14.00 tot 02.00 uur via de kabel. Ook is de zender te volgen via www.hetgesprek.nl.

19

VoorDeWereldVanMorgenTV, uitgezonden op Het Gesprek, staat een gast centraal die actief is op het gebied van duurzaamheid. Dat kunnen mensen zijn als architect Paul de Ruiter, Mirjam de Rijk van Natuur en Milieu of oud-minister Pieter Winse-mius. Onderbroken door filmpjes en korte items gaat Christern als presentator met de gast de diepte in. ‘We kijken naar geslaagde projecten van de site www.voordewereldvanmorgen.nl, waar mensen hun ‘wereldidee’ kunnen lanceren. In het programma zoeken we innovatieve ondernemers op. Met nieuwe uitvindingen en producten zetten zij vaak de belangrijke eerste stappen naar een duurzamer samenleving. Ook leggen we wekelijks contact met San Francisco, de plek in de wereld waar veel veranderingen beginnen. Jurriaan Kamp woont en werkt daar aan Ode’s internationale editie.’Voordat de ASN Bank en het tijdschrift met elkaar om tafel gingen voor VoorDeWereldVanMorgenTV was er al sprake van samenwerking. Ode leverde redactionele ondersteuning voor www.voorde-wereldvanmorgen.nl. Andersom denkt de bank nu mee over de redactionele inhoud van VoorDe-WereldVanMorgenTV. Ook Het Gesprek en Ode waren al bekenden van elkaar. Christern: ‘Toen omroep Het Gesprek anderhalf jaar geleden van start ging, zocht Ruud Hendriks, een van de initiatiefnemers, journalisten die programma’s op de nieuwe zender konden presenteren. Ik was een van de mensen die hij daarvoor uitnodigde. Ik

vond de omroep meteen goed bij Ode passen. Het Gesprek onderscheidt zich in toon, inhoud en vooral tempo van reguliere televisiezenders. Er is tijd om dieper op onderwerpen in te gaan. Met relatief bescheiden middelen wordt er goede televisie gemaakt. Dat past bij ons en bij de ASN Bank.’‘Met deze drie partijen proberen we nu zoveel mogelijk bereik te vinden. We willen verhalen brengen die mensen graag aan elkaar doorvertellen. Dat is waar wij als Ode voor staan. We blijven dus wel bij onze leest.’

KENNISMAKEN MET ODE? SPECIAAL AANBOD VOOR ASN-KLANTEN Maak nu, geheel vrijblijvend, kennis met Ode. U ontvangt 5x Ode voor maar € 15,-. Met de antwoordkaart in het hart van Spaarmotief kunt u gebruik-maken van dit mooie aanbod, speciaal voor ASN-klanten.

Foto

: Jos

je D

eeke

ns

Max Christern

juli 2009

3 x (h)eerlijk eten!Of je het nou (h)eerlijk, duurzaam of gewoon lekker noemt: steeds meer mensen letten bewust op wat ze eten en drinken. Drie ‘eetprofessionals’ vertellen welke keuzes zij maken en waarom. Mét: hun favoriete recept.

1. Geen dierenleed Patricia Beekelaar wil eerlijk én lekker eten. Dat is nog niet makkelijk, want sinds ze bij Varkens in Nood werkt, weet ze steeds meer over (de productie van) vlees en andere voe-dingsmiddelen.

‘Ik kijk altijd op verpakkingen waar iets vandaan komt, want ik wil bijvoorbeeld geen asperges

uit Peru eten. Pas had ik toch een keer zonder goed te kijken frambozen gekocht die uit Tanzania

bleken te komen. Ik heb ze wel opgegeten – weggooien is helemaal zonde – maar met schuld-gevoel. Ik ben sinds mijn zeventiende vegetariër en door mijn werk bij Varkens in Nood lees ik veel over voeding en de productie ervan. Ik weet inmiddels zoveel dat het soms bijna onmogelijk is om boodschappen te doen. Ik kies ervoor om met mijn eetpatroon niet bij te dragen aan oneerlijke handel, uitbuiting, dierenleed en milieuvervuiling. Dat is ook het leuke aan werken bij Varkens in Nood: duidelijk maken dat mensen een keuze hebben. Kijk, iedereen wil wel ‘de honger in de wereld’ oplossen, maar dat is ingewikkeld. Kiezen wat je eet, is eenvoudig en je kunt er vandaag mee beginnen.’Kijk voor meer informatie over de (varkens)-vleesindustrie op www.varkensinnood.nl

20 juli 2009

Pasta met gegrilde groenten

- tagliatelle- biologische (Hollandse) courgette & gele paprika

- (half) zongedroogde tomaatjes

- groene aspergetips (van die hele dunne)

- stukje biologische zachte geitenkaas

- walnoten- verse basilicum - peper & zout - olijfolie

Courgette in de lengte in dunne plakken snijden en dun

insmeren met olijfolie. Paprika en asperges dun insmeren met

olijfolie en groenten grillen in grillpan. Groenten kunnen

eventueel ook in de oven worden gegrild. Tagliatelle volgens

gebruiksaanwijzing bereiden. Gegrilde courgette, paprika en

asperges mengen met zongedroogde tomaatjes, geitenkaas,

walnoten, basilicum, peper en zout en serveren met de

tagliatelle. Voor een veganistische variant geitenkaas

vervangen door basilicum- of walnotenpesto. Lekker met

frisse groene salade!

2. Boodschappen van de marqt Hij zag dat (kleine) producenten van oor-spronkelijke producten het steeds moeilij-ker kregen om consumenten te bereiken. Dat moest anders kunnen, besloot Quirijn Bolle, en richtte Marqt op.

‘Ik werkte vijf jaar bij een supermarktbedrijf, nationaal en internationaal. Wereldwijd zie je

dat supermarkten steeds dominanter worden. Ook

in Nederland is er een steeds kleiner aantal super-markten met meer inkoopkracht. Mij viel op dat iedereen die écht produceert – en dan bedoel ik oorspronkelijke, niet gemanipuleerde producten – zijn spullen niet meer bij de consument krijgt. Supermarkten zoeken niet naar betere producten, alleen goed kopere. Die wilde ik niet meer eten. Sterker nog, ik dacht: ‘Die willen we als maatschap-pij niet eten.’ Het is niet goed voor mensen, dieren en milieu. Daarom heb ik Marqt opgezet: een marktplaats waar je direct van de producent je dagelijkse boodschappen koopt. Niet per se biologisch, maar wel zo oorspronkelijk mogelijk, zonder onnodige toevoegingen en met respect voor dier, mens en milieu. En vers: de biologische melk uit de Weerribben ligt binnen 24 uur na het melken bij ons in het schap.’Meer over Marqt (en ook bovenstaand recept) vind je op www.marqt.com

3. Alleen Nederlandse appelsSimone Kroon schreef met Sándor Schiferli het boek ‘Raap-steeltje, (H)eerlijk eten in Nederland’. Verkozen tot het beste Nederlandstalige kookboek van 2008.

‘Vlak voor mijn afstuderen aan de Design Academy volgde ik

een workshop over duurzaam design. Het ging ook over eten, bijvoorbeeld het bestaan van paarse en witte wortels. Ik raakte zo gefascineerd dat ik me ben gaan verdiepen in Hollands eten. Ik ging bij boeren langs, vroeg wat ze verbouwden, hoe ze iets maakten. Dat beschrijf ik in Raapsteel-tje. In de periode dat ik het boek schreef, at ik heel fanatiek biologisch en duurzaam. Nu is dat iets minder, maar nog altijd eet ik zoveel mogelijk seizoensproduc-ten. Ik koop geen kant-en-klaar maaltijden en haal bijvoorbeeld alleen maar Nederlandse appels.’ Meer informatie over Raapsteeltje en Simone Kroon staat op www.houseoforigin.nl

juli 2009 21

Frisse groene salade

(4 personen)

300 gram Blue Stilton

8 plakjes mager gerookt spek

3 handjes rucola

3 handjes Hollandse spinazie

1 handje walnoten

2 peren, geschild en in blokjes gesneden

4 lente-uitjes, in ringetjes gesneden

4 eetlepels sinaasappel-

rozemarijndressing

Bak het spek in een koekenpan aan beide kanten

knapperig. Leg het vervolgens op een stukje

keukenpapier om uit te lekken. Doe de rucola en

spinazie in een grote kom. Voeg een klein

scheutje sinaasappel-rozemarijndressing toe en

meng het geheel voorzichtig door elkaar.

Verdeel de salade over vier borden en brokkel

hierover de Blue Stilton. Voeg vervolgens de

peer, walnoten en het spek aan de salade toe.

Garneer de salade met de dressing en de lente-

ui. Tip: lekker met meergranenstokbrood

22 juli 2009

Wie in een ontwikkelingsland een bedrijfje wil starten of uitbrei-

den, loopt vaak tegen een geldpro-bleem aan. Reguliere banken verschaf-fen kleine ondernemers meestal geen krediet. Dat geldt zeker voor vrouwen; zij vormen in de praktijk het grootste deel van de kleine ondernemers. Wél kunnen zij terecht bij microkrediet-instellingen (MFI’s). Die verschaffen kleine leningen, vaak van minder dan 100 dollar, om bijvoorbeeld een naai-atelier of timmerwerkplaats te star-ten, een marktkraam of dorpswinkel-tje op te zetten, zaaigoed of een koe te kopen. Zo’n bedrijfje is een prima manier om uit de armoedeval te raken. En dat niet alleen. Het levert ook de belegger iets op. Het ASN-Novib Fonds, dat belegt in deze MFI’s, behaalde in 2008 een rendement van maar liefst 4,6%*. Daar bovenop profi teert u als belegger in het fonds van een belas-tingvoordeel tot 2,5% (zie kader). Bovendien is het risico van beleggen in het ASN-Novib Fonds beperkt. Nog geen enkele microkredietinstelling in het fonds is in gebreke gebleven bij het betalen van de rente of het terug-betalen van de lening. En dat terwijl banken wereldwijd onbetrouwbare kredieten hebben uitstaan.

Actief in Afrika De meeste MFI’s in de portefeuille van het ASN-Novib Fonds zijn actief in Zuid-Amerika, Azië en Oost-Europa. Maar het investeert ook in inmiddels vijf Afrikaanse lan-den. Dat is mede mogelijk door BRAC, een van oorsprong Bengalese MFI zonder winstdoelstelling. De missie van BRAC is armoede te bestrijden op

een duurzame manier. Het wil vooral de mogelijkheden van vrouwen in ont-wikkelingslanden versterken. BRAC maakt het andere instellingen mogelijk met een beperkter risico te investeren in hoogrisicolanden. In 2006 startte BRAC met activiteiten in drie landen in Afrika: Zuid-Soedan, Tanzania en Oeganda. In juni 2008 bereikte het zo’n 150.000 vrouwelijke ondernemers met een gemiddelde lening van 110 dollar. BRAC wil de activiteiten in Oost-Afrika en Zuid-Soedan verder uitbreiden. Om dat te fi nancieren heeft BRAC het Africa Loan Fund opgezet. Daarvoor heeft het 62 miljoen Amerikaanse dol-

lars opgehaald bij sociale investeer-ders, waaronder het ASN-Novib Fonds. Dat stelt BRAC in staat microkredieten te verstrekken aan meer dan 500.000 ondernemers in Oost-Afrika.

Schoon drinkwater Een andere MFI waarin het ASN-Novib Fonds investeert, is Kenya Women Finance Trust (KWFT). KWFT is sinds de oprichting in 1981 zo hard gegroeid, dat het nu tot de top drie van MFI’s in Kenia behoort. KWFT ver-strekt alleen leningen aan vrouwen en heeft 208.000 klanten. Het ASN-Novib Fonds investeert momenteel 2 miljoen euro in KWFT. Een van de doelstel-lingen van KWFT is om de last van het huishouden voor vrouwen te verlichten. Zo hebben zij meer tijd voor hun werk of bedrijf. Daarom startte KWFT in 2006 met leningen waarmee vrouwen water-tanks kunnen aanschaffen voor huis-houdelijk gebruik. Daarmee pakt het

I N 2 0 0 8 4 , 6 % * R E N D E M E N T 2 , 5 % B E L A S T I N G VO O R D E E L TOT 1 S E P T E M B E R G É É N A A N KO O P KO S T E N

ASN-Novib Fonds: investeren in ondernemers én watertanks

Via het ASN-Novib Fonds belegt u in microkredietinstel-lingen.

Zij verschaffen leningen aan kleine ondernemers in ont-wikkelingslanden.

En stellen zo bijvoorbeeld Keniaanse gezinnen in staat om watertanks te kopen voor schoon drinkwater.

Schoon drink-water dankzij watertanks gekocht met microkrediet.

23juli 2009

fonds het gebrek aan schoon drinkwater aan, dat een belangrijke oorzaak is van ziekte en sterfte. De watertanks verza-melen regenwater vanaf de daken van huizen en ook drinkwater dat onregel-matig uit de waterleidingen komt. Daar-door beschikken gezinnen over water dat nodig is voor koken en drinken. De waterkwaliteit verbetert, wat de kans op ziekte vermindert. Bovendien hou-den de gezinsleden – vooral de vrouwen en meisjes – meer tijd over. Zij hoeven immers niet meer elders water te halen. KWFT verwacht in 2009 zo’n 14.000 leningen te verstrekken voor water-tanks, voor een bedrag van in totaal 2,76 miljoen Amerikaanse dollars.

Doet u mee? De vraag naar microkre-dieten is enorm, dus de MFI’s kunnen veel geld gebruiken. Daarom wil het ASN-Novib Fonds graag méér investe-ren in MFI’s. Bijvoorbeeld in het Kenya Women Finance Trust. Deze MFI heeft prima toekomstplannen. Eind dit jaar gaat KWFT sanitatieproducten aanbie-den, zoals draagbare toiletten. Het wil ook geld uitlenen voor waterfi lters om het water echt veilig te maken. Wilt u geld naar schoon water laten vloeien? Dan kunt u meedoen door (meer) te beleggen in het ASN-Novib Fonds. Tot 1 september a.s. betaalt u géén aankoop-kosten. De inlegtermijn is minimaal een half jaar.

Heeft u een ASN Beleggingsrekening of ASN Optimaalrekening? Dan kunt u meteen beleggen in het ASN-Novib Fonds. Met een ASN Beleggingsreke-ning maakt u, onder vermelding van (uitsluitend) uw eigen ASN Beleggings-rekeningnummer, geld over naar het specifieke rekeningnummer van het ASN-Novib Fonds: 87.34.49.630. Hou-ders van een ASN Optimaalrekening kunnen meedoen door een opdracht-formulier beleggen in te sturen of door hun opdracht online te geven. Belegt u nog niet bij de ASN Bank en wilt u deelnemen in het ASN-Novib Fonds? Via www.asnbank.nl kunt u direct een ASN Optimaalrekening openen. Ook vindt u uitgebreide informatie over het

fonds op www.asnbank.nl > Beleggen > Beleggingsvormen > ASN-Novib Fonds. Of vraag met de antwoordkaart in het hart van Spaarmotief de folder en het aanmeldingsformulier aan.

* Zie ook het rendementsoverzicht op pagina 17. De waarde van uw belegging kan fl uctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Het ASN-Novib Fonds is in het bezit van een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten op grond van de Wet op het fi nancieel toezicht (Wft). Het pros-pectus is kosteloos op aanvraag verkrijgbaar bij de ASN Bank in Den Haag. Voor het ASN-Novib Fonds is een fi nanciële bijsluiter opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico’s. U vindt de fi nanciële bijsluiter op www.asnbank.nl. Lees de bijsluiter voordat u het pro-duct koopt.

BELASTINGVOORDEEL TOT 2,5% Als u belegt in het ASN-Novib Fonds profi teert u van een extra belastingvoor-deel van maximaal 2,5%. Dit komt bovenop het nettorendement van het fonds, dat in 2008 4,6%* bedroeg.

U profi teert van de vrijstelling voor sociaal-ethische beleggingen in box 3. Daardoor bespaart u per saldo 1,2% vermogensrendementsheffi ng over een inleg van maximaal € 55.145 (2009).

U krijgt 1,3% van de gemiddelde waarde van uw belegging terug van de fi scus. Deze heffi ngskorting geldt voor de sociaal-ethische beleggingen die in box 3 zijn vrijgesteld.

Uw fi scale voordeel kan dus oplopen tot (1,2% + 1,3% =) 2,5% van het bedrag dat u in het ASN-Novib Fonds inlegt, tot maximaal € 55.145. Bent u getrouwd of geregistreerd partner, dan gelden deze voordelen voor u samen tot € 110.290 (2009).

24 juli 2009

Afdeling Duurzame Financieringen steeds drukker

Van tuktuk tot windmolenpark

Sinds enkele jaren beschikt de ASN Bank over een afdeling Duur-zame Financieringen. De zes medewerkers krijgen het steeds drukker, want er is grote behoefte aan de financiering van duur-zame projecten. Geert Fijnaut en Anouk Blüm leggen uit waarin zij het geld van ASN-beleggers en -spaarders investeren.

‘We hebben twee speerpunten’, begint Fijnaut. ‘Duurzame energie, vooral wind op land, en duurzaam bouwen.’ Hierin

financiert de afdeling Duurzame Financieringen, die onder leiding staat van Jort Bakker, vooral voor het ASN Groenprojectenfonds. Daarnaast

investeert de afdeling namens de bank in een breed scala aan kleine kredieten. ‘In tegenstelling tot andere banken financieren we voornamelijk projecten’, legt Blüm uit. ‘Als we een windmolen-project financieren, is die windmolen zelf onze zekerheid. We krijgen dan geen bedrijfspand of debiteurenportefeuille als onderpand. De

Foto

: Jos

je D

eeke

ns

Anouk Blüm, Jort Bakker en Geert Fijnaut

25juli 2009

projecten moeten natuurlijk financieel gezond zijn: ze moeten voldoende geld opleveren om te voldoen aan hun aflossingsverplichtingen.’ En ze moeten duurzaam zijn. Dat toetst de afdeling Duurzaamheidsbeleid van de bank. Wanneer een project niet duurzaam genoeg is, wordt er geen geld in gestoken. ‘Een extra slot op de deur’, aldus Fijnaut.

Geothermie De financiers zijn heel actief in windenergie. ‘Want je wekt elektriciteit op zonder uitstoot van koolstofdioxide. Maar er zitten nadelen aan windenergie,’ stelt Fijnaut. ‘Je kunt de wind niet regelen. Volgens sommige mensen zijn windmolens lelijk. Ze maken geluid als ze draaien. Daardoor wekken ze soms verzet op. Er is beleid nodig om te bepalen waar wind-molens mogen staan. En er is subsidie nodig, want windenergie bedruipt zichzelf nog niet. Kolen-centrales zijn goedkoper, maar de schade van hun CO2-uitstoot wordt dan ook niet doorberekend in de kostprijs van de energie.’ De financiers zien een grote toekomst voor wind op zee. Daar waait het harder én er wonen geen mensen die er last van hebben. Tot nu toe bouwen bijna alleen nutsbedrijven windmolenparken op zee. ‘De projectvorm moet een geaccepteerde manier worden voor financiering van wind op zee’, vinden de ASN-financiers. ‘Wij zijn momenteel bezig met een Belgisch windmolenpark in de Noordzee. Dat wordt dan onze eerste buitenlandse financiering en de tweede volledige projectfinanciering van wind op zee. Ook is de ASN Bank partner van Zeekracht, dat burgers betrekt bij de ontwikke-ling van wind op zee. Dat is een grote stap voorwaarts voor de duurzame energie.’Ook zonne-energie heeft volgens de financiers toekomst. Momenteel ontwikkelt deze technolo-gie zich heel snel. En wanneer de panelen efficiën-ter worden, daalt de kostprijs. Geothermie biedt eveneens goede kansen. ‘Daarbij worden diepe bronnen geboord’, legt Blüm uit. ‘Elke honderd meter dieper stijgt de temperatuur gemiddeld drie graden. Het hete water kun je gebruiken om elektriciteit op te wekken en voor verwarming. Momenteel is echter slechts circa 65 procent van de boringen succesvol, terwijl de investering per boring miljoenen euro’s bedraagt. De Neder-landse overheid wil hiervoor een garantie in het leven roepen, maar de goedkeuring moet op ‘Brussel’ wachten.’

Middenin bouwwereld De financieringsactivi-teiten rond de energievoorziening van duurzaam bouwen concentreren zich op warmte-koude-

opslag (WKO), een duurzame manier om wonin-gen, kantoren en bijvoorbeeld ziekenhuizen te verwarmen en te koelen. Bovendien ligt een sterke focus op de financiering van duurzame bouw in zijn geheel. ‘We werken samen met SNS Property Finance en staan daardoor middenin de bouw-wereld’, zegt Fijnaut. ‘Zo kunnen we daar tevens duurzaamheid aan de orde stellen. We zijn bijvoorbeeld betrokken bij het nieuwe hoofd-kantoor van TNT in Hoofddorp, dat het meest duurzame gebouw van Europa gaat worden. Ook de verduurzaming van bestaande woningen is een uitdaging. We brengen duurzaamheid over het voetlicht bij bijvoorbeeld ondernemers. Dan merk je dat er twee misverstanden zijn. Ten eerste dat duurzaamheid geld kost. Maar hoewel de investe-ringen groter zijn, is de exploitatie goedkoper. Als je bijvoorbeeld een school voorziet van een WKO-installatie en zonnepanelen, win je een goed leefklimaat en lagere energiekosten. Een tweede misverstand is dat duurzaamheid moeilijk te financieren is. Daar zijn wij het niet mee eens. Zo’n financiering is prima mogelijk, als de geld-stroom maar voldoende is om de rente en aflossing te betalen. Als een project geen geld oplevert, is het eigenlijk niet duurzaam. Want duur zaamheid heeft wel degelijk een financiële component.’

Taxi op drie wielen De financiers van de ASN Bank willen hun kennis over duurzaamheid en financieren ook voor andere organisaties inzetten. ‘Bijvoorbeeld charitatieve fondsen’, zegt Fijnaut. ‘Als die hun geld willen hergebruiken, kunnen ze het aan een project lenen in plaats van geven. Fondsen hebben echter weinig ervaring met leningen en risicoanalyse. Dat kunnen wij regelen. Zo steunen we heel leuke initiatieven, zoals de TukTuk Company. Die wil de huidige tuktuks – dat zijn kleine, open taxi’s op drie wielen – ombouwen tot elektrische tuktuks. Elektrische tuktuks stoten geen CO2 uit. Ze zijn goedkoper, zuiniger en kleiner dan een reguliere taxi. Samen met het Haagse Fonds 1818 investeren we erin. Maar ook elders hebben zulke kleinschalige, aan onze missie gerelateerde financieringen toekomst. Zo steunen we op lokaal niveau duurzame initiatieven met een sociaal of maatschappelijk karakter.’

MEER WETEN? Leest u in dit artikel iets dat u aanspreekt? Of wilt u van gedachten wisselen over de financiering van een duurzaam project? Neem dan contact op met de afdeling Duurzame Financieringen via telefoonnummer 070-356 93 37 of e-mail [email protected].

ASN BELEGGINGSUNIVERSUM

26 juli 2009

Wanneer u belegt in de ASN Beleggingsfondsen, verwacht

u dat wij zorgen voor een goed rendement, gegeven de economi-sche omstandigheden. Maar, misschien nog wel belangrijker, u wilt er zeker van zijn dat de fondsen uw geld op een duurzame manier beleggen. Dus niet in ondernemin-gen en instellingen die zich schuldig maken aan zaken als kinderarbeid, een grote CO2-uitstoot, wapenproductie, dier-proeven, vervuiling etc. Maar wel in bedrijven en organisaties die zorgvuldig omgaan met mens, dier en milieu. En die geen problemen afschuiven op kwetsbare bevol-kingsgroepen of toekomstige generaties. Hoe zorgen wij er nu voor dat de beleggingen van onze fondsen daaraan voldoen? Aan de basis van al onze beleggingsbeslissingen ligt het duurzaamheidsbeleid van de

ASN Bank. Elke onderneming, organisatie, instelling en overheid waarin we investeren, wordt getoetst

aan dit beleid. Dat doen we niet alleen: we hebben daarvoor de hulp ingescha-

keld van de duurzaamheidsanalisten van SNS Asset Management. Zij kennen onze duurzaamheidscriteria door en

door. Ze onderzoeken bedrijven en instellingen om te beoordelen of die

duurzaam genoeg opereren volgens onze maatstaven. Bij dat onderzoek maken zij

gebruik van informatie van in duurzaam-heid gespecialiseerde dataleveranciers. De

informatie over Europese bedrijven komt

van het Franse Vigeo. Informatie over Amerikaanse ondernemingen levert KLD. Voor de Aziatische markt, inclusief Japan, gebruiken de analisten de data van Good Bankers. Ten slotte biedt Innovest informatie over bedrijven wereldwijd die mogelijk geschikt zijn voor het ASN Milieu & Waterfonds. Zo maken we optimaal gebruik van de kennis van deze dataleveranciers over hun lokale markten, die immers allemaal verschillend in elkaar zitten. De duurzaamheidsanalisten doen ook zelf actief onderzoek. Zij nemen contact op met bedrijven en bestuderen websites en andere informatie, bijvoorbeeld van niet-gouvernementele organisaties en vakbonden.

Selecteren, stemmen en praten Al die informatie is niet zonder meer bruikbaar voor de selectie van onze beleggingen. De duurzaamheidsanalisten vertalen de informatie naar onze duurzaamheidscriteria en rapporte-

Duurzaamheid én rendement dankzij onze beleggings-professionals

Duurzaam beleggen: zó doen we dat preciesBelegt u in een beursgenoteerd fonds van de ASN Bank? Dan wordt uw geld geïn-vesteerd in ondernemingen, overheden en instellingen die zorgvuldig omgaan met mens, dier en milieu én goede fi nanciële vooruitzichten hebben. Maar hoe zijn we daar als ASN Bank zo zeker van? We leggen het u exact – en per beleggingsfonds – uit.

DUURZAAMHEIDSDILEMMA’S ABB Ltd (Zwitser-land) behoort tot de grootste bedrijven op het gebied van elektrotechniek. De sociale prestaties en het mensenrechtenbeleid zijn goed en ABB heeft een uitgebreid milieubeleid. Het is echter ook betrokken bij de constructie van de controver-siële Merowe-dam in Soedan. Mensenrechtenacti-visten bekritiseren dit project vanwege de negatieve invloed op het milieu en de bevolking. Daarom hebben wij ABB verwijderd uit het ASN Beleggingsuniversum.

Toyota ontwikkelt relatief zuinige auto’s. Waarom beleggen wij daar niet in? Auto’s, hoe zuinig ook, hebben nog steeds een grote negatieve invloed op het milieu, vooral door de CO2-uitstoot tijdens het rijden. De verbrandingsmotor is een verouderde techniek. Wanneer een autofabrikant echt inzet op de elektromotor, komt hij wellicht voor investering in aanmerking. Zolang dat niet het geval is, investeren we helemaal niet in deze sector.

27juli 2009

ren hun bevindingen. Zes keer per jaar bespreekt de ASN Selectiecommissie die rapporten, daarbij geadvi-seerd door de afdeling Duurzaamheidsbeleid. De directie van de ASN Bank vormt een afgewogen oordeel over elke onderzochte onderneming en instelling. Na goedkeuring komen zij in het ASN Beleggingsuniver-sum. Dit bevat de ondernemingen, landen en overige debiteuren die op grond van hun duurzaamheidspresta-ties in aanmerking komen voor belegging. De volgende stap is te selecteren welke ondernemingen en instellingen in de portefeuilles van de fondsen komen. Eindverantwoordelijk voor deze selectie is ASN Beleggingsinstellingen B.V., in de persoon van Bas-Jan Blom, directeur ASN Beleggingsfondsen. De dagelijkse werkzaamheden zijn ondergebracht bij gespecialiseerde fondsbeheerders. Zij selecteren de beleggingen op basis van hun financiële vooruitzichten en soliditeit. Daarnaast bestaat het duurzame beleg-gingsbeleid uit twee andere activiteiten: stemmen en ‘engagement’, ofwel de dialoog aangaan met onderne-

mingen. Daarvoor is ook de afdeling Duurzaamheids-beleid van de ASN Bank verantwoordelijk.

ASN Aandelenfonds De fondsbeheerder van onze meeste fondsen is SNS Asset Management. Voor de beleggingsportefeuille van het ASN Aandelenfonds kiest de beheerder zo’n 120 ondernemingen uit de circa 130 in het fondsuniversum. Daarbij laat hij zich leiden door een interne maatstaf voor spreiding over de verschillende economische sectoren. De sectoren waarin de ASN Bank niet belegt op basis van haar duurzaamheidscriteria, zoals oliemaaschappijen en de auto-industrie, komen daarbij in de praktijk niet in aanmerking. De fondsbeheerder let tevens op de spreiding naar omvang van de ondernemingen, uitgedrukt in hun beurswaarde. En hij spreidt de beleggingen over regio’s. Dat doet hij volgens de benchmark van het fonds. Met behulp van een benchmark kun je de prestaties van een fonds vergelijken met die van soortgelijke beleggin-

Illus

trat

ie: L

ouis

Vis

ser

>

28 juli 2009

gen. De benchmark van het ASN Aandelenfonds is de MSCI Wereldindex, die is gespreid over Europa (60%), de Verenigde Staten (30%) en Japan (10%). De beheer-der vormt zich een oordeel over zowel de cijfers van elke onderneming als over kwalitatieve kenmerken, zoals de kwaliteit van het management. Op basis daarvan besluit hij een aandeel in de portefeuille van het ASN Aandelen-fonds op te nemen. SNS Asset Management voert ook het duurzame stembeleid van de ASN Bank uit. Het stemt bij zoveel mogelijk aandeelhoudersvergaderingen van ondernemingen in de portefeuille van het ASN Aandelenfonds.

ASN Obligatiefonds Ook het ASN Obligatiefonds wordt beheerd door SNS Asset Management. De fondsbeheerder belegt voornamelijk in staatsobligaties van landen die euro-obligaties uitgeven én in het beleggingsuniversum van het fonds zitten. Al naar gelang de marktomstandigheden bevat het fonds tevens bedrijfsobligaties, maar alleen van ondernemingen uit het beleggingsuniversum van het ASN Aandelenfonds. Het ASN Mixfonds combineert de portefeuilles van het ASN Aandelenfonds en het ASN Obligatiefonds. De fondsbeheerder bepaalt de verhouding tussen deze beide delen op basis van de vooruitzichten voor de financiële markten.

ASN Small & Midcap Fonds Het beheer van het ASN Small & Midcap Fonds is in handen van een zeer ervaren, gespecialiseerd team van Kempen Capital Management in Edinburgh. Dit selecteert voor de portefeuille circa 25 van de ruim honderd Europese middelgrote en kleinere ondernemingen in het fonds-universum. Soms krijgen deze ondernemingen eerst een ‘voorlopige status’. Kleinere ondernemingen hebben namelijk vaak wel een milieubeleid, maar nog onvol-doende beleid op het gebied van mensenrechten. Of zij nemen geen verantwoordelijkheid voor de productie-keten waarvan zij deel uitmaken. Kempen houdt intensief contact met de ondernemingen die voorlopig

zijn toegelaten en spoort hen aan hun duurzaamheidsbeleid te verbeteren. Daarover rapporteert Kempen regel-matig aan de afdeling Duurzaamheids-beleid van de ASN Bank. Na twee jaar beoordeelt deze of een onderneming voldoende vooruitgang heeft geboekt om haar definitief toe te laten tot het universum. Zo niet, dan wordt zij verwijderd. Deze dialoog heeft vaak een succesvolle afloop.

ASN Milieu & Waterfonds Impax Asset Management in Londen beheert de portefeuille van het ASN Milieu & Waterfonds. Deze beheerder is gespecialiseerd in ondernemingen die actief zijn in de milieu- en watertechnologie. Het beleggingsuni-versum van dit fonds beslaat circa 110 bedrijven in de hele wereld, waarvan er circa zestig in de portefeuille zitten. Dit zijn kleinere ondernemingen die belangrijk zijn bij de realisatie van een duurzame toekomst. Meestal hebben zij echter nog een zwak beleid voor mensenrechten en ketenverantwoordelijkheid. Dat bespreekt de afdeling Duurzaamheidsbeleid met hen, om ze aan te sporen ook op dit punt goed te presteren.

Duurzaam en rendabel Hoe rendabel is duurzaam beleggen nu vergeleken met niet-duurzaam beleggen? Een duurzame strategie kan ondernemingen op termijn concurrentievoordeel opleveren. Doordat duurzame ondernemingen gemiddeld genomen beter worden geleid, lopen ze minder kans op controverses en excessen. Zij vermijden bepaalde risico’s, zoals reputa-tieschade of boetes voor overtredingen van bijvoor-beeld milieuwetten. Doordat ze hun werknemers goed behandelen, is er minder verloop. Tevens opereren zij transparant, zodat de belegger niet voor onaangename verrassingen komt te staan. De afgelopen decennia is dan ook gebleken dat het rendement van duurzaam beleggen op de lange termijn niet onderdoet voor dat van niet-duurzaam beleggen.

DIALOOG MET ONDERNEMINGEN Wij verwijderden uitgeverij Reed Elsevier in april 2007 uit ons beleggingsuniversum omdat het wapenbeurzen organiseerde, voor ons een onacceptabele activiteit. Reed Elsevier nam de kritiek van de ASN Bank en anderen uiteindelijk serieus en beëindigde zijn betrokkenheid bij de verspreiding van wapens. Daarom namen wij het begin 2008 weer op in ons beleggingsuniversum.

Starbucks kiest actief voor fair trade. Onlangs kwam het echter in opspraak omdat het de vakbonden niet respecteert. Toen er een Star-bucks-vakbond werd opgericht, zei Star-bucks-voorman Howard Schultz: ‘Als ze vertrouwen hadden in mij en in mijn beweeg-redenen, hebben ze geen vakbond nodig.’ Aanleiding om de onderneming te vragen wat er aan de hand is.

Wilt u weten welke onder-nemingen in aanmerking

komen voor de ASN Beleggingsfond-sen? Kijk op www.asnbank.nl > Beleggen > Beleggingsbeleid > ASN Beleggingsuniversum.

LEES VERDER

ASN ONDERSTEUNT

Prikkeldraad weg, natuur terugGeen prikkeldraad, maar heggen, sloten en houtwallen. Dat is het motto van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap. Het is mooi, en het trekt bijzondere planten en dieren. De vereniging restaureert eeuwenoude landschapselementen, mede dankzij een gift van de ASN Foundation.

‘Nederlanders vinden vaak dat plekken als het Maasheggengebied bij Boxmeer of het Anlooerdiepje in Drenthe een ‘buitenlands mooie’

uitstraling hebben, met hun slootjes, heggen en houtwallen die akkers en weilanden scheiden. Maar dat is juist oer-Hollands’, zegt Valentijn te Plate van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap. ‘En trouwens, waarom zou iets moois niet Nederlands kunnen zijn?’Als dit landschap opnieuw kenmerkend voor Nederland wordt, heeft dat grote voordelen, stelt Valentijn. ‘De laatste mooie landschappen in Neder-land leveren nu al jaarlijks acht miljard euro omzet door toerisme op. En er is nog zo’n tweehonderdduizend kilometer prikkeldraad dat we kunnen vervangen. De overheid heeft laten uitrekenen dat dit achttien miljard euro oplevert. Daarbij biedt het ruimte voor bijzondere planten en dieren.’ De berekeningen van de vereniging – het project Deltaplan – zijn inmiddels kabinetsbeleid.

Verval Naast het opnieuw mooi maken van kale landschappen heeft de vereni-ging een ander belangrijk project: de Landschapswacht. Het doel is om vervallen heggen en wallen gratis voor boeren te restaureren. Valentijn: ‘Boeren krijgen te weinig subsidie om deze landschapselementen te onderhouden. Dat bete-kent verval. En wat overblijft, is prikkeldraad.’Via Landschapswacht zijn inmiddels vijftig stukken gerestaureerd, bijvoor-beeld een stuk heg van tweehonderd meter. De ASN Foundation schonk 10.000 euro als bijdrage. De restauraties vormen een inspiratiebron voor het project Deltaplan.De regering heeft in verschillende delen van Nederland gebieden aangewe-zen als testomgeving. ‘Het is de bedoeling om een spaarpot aan te leggen, waarvan alleen de rente ten goede komt aan het landschap. We doen een duurzame marktconforme betaling aan boeren die zo hun eigen landschaps-elementen kunnen onderhouden’, licht Valentijn toe. ‘Want de huidige subsidies kunnen zomaar worden afgeschaft als de politieke kleur van de regering verandert. Met tweehonderdduizend kilometer extra groen komen er miljarden planten en dieren bij. En de boer krijgt voldoende betaald.’

NEDERLANDS CULTUURLANDSCHAP OP TV

Vanaf donderdag 23 juli wordt de zesdelige serie Op reis met Van Rossem herhaald op Nederland 2. Deze NCRV-serie is in nauwe samenwerking met Vereniging Nederlands Cultuurlandschap tot stand gekomen. Historicus Maarten van Rossem bezoekt elke aflevering een ander ken-merkend gebied. De vrijdagochtend erna is de herhaling om 10:30 uur, opnieuw op Nederland 2.

Lees meer over de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap op

www.nederlandscultuurlandschap.nl

LEES VERDER

Foto

: Ano

eska

, Nat

iona

le B

eeld

bank

juli 2009 29

MIJN KEUZE

30 juli 2009

Foto

: Dan

iel d

e G

root

Peter: ‘We kochten ons huis tien jaar geleden. Alles was nog in de oude staat. Met een gas-kacheltje en enkel glas. We hebben toen al een en ander aangepakt. Nu is de zolder aan de beurt. We maken er een werkruimte van en zetten er een dakkapel op.’Els: ‘Voor de verbouwing hebben we onze hypotheek uitgebreid. Dat geld staat nu op de ASN Bankrekening. Die hebben we speciaal voor deze opknapbeurt geopend. Hopelijk is de verbouwing eind dit jaar helemaal klaar.’Peter: ‘We zitten erover te denken om dan definitief over te stappen van onze huidige bank ING naar de ASN Bank. Inderdaad, van-wege het duurzame karakter. Eigenlijk is het krom; je geeft aan goede doelen, maar laat je geld wel op een rekening staan van een bank waarvan je niet weet hoe die het besteedt.

‘ASN Betaalrekening speciaal voor de verbouwing’Met de ASN Bankrekening kunt u nu al uw betalingen op een duurzame manier regelen. Ideaal voor het Utrechtse koppel Els Buntsma en Peter van Corler. Zij doen alle betalingen voor hun verbouwing via die rekening.

Van de ASN Bank weten we dat die in duurzame projecten investeert. Daar bankieren is toch een vrij simpele manier om bij te dragen aan een betere wereld?’Els: ‘We kregen vlak voor de grote publieke intro-ductie van de ASN Bankrekening een brief in de bus over het nieuwe product. Via internet hebben we de papieren aangevraagd. Toen was alles zo geregeld.’Peter: ‘Ik ben niet zo kieskeurig qua voorwaarden en service. Als mijn geld goed staat, is het prima.’Els: ‘Ik zoek wel uit of we waar voor ons geld krijgen. Bij de ASN Bankrekening krijgen we bijvoorbeeld ook rente. Weliswaar maar 1 procent, maar de meeste banken doen dat niet.’Peter: ‘Weer een reden om helemaal over te stappen. Tja, dan moet je wel alle instanties inlichten hè?’Els: ‘Dat komt wel goed met de overstap-service.’

Els Buntsma en Peter van Corler

ASN RENDEMENTEN

31juli 2009

ASN RENTETARIEVEN

ASN Ideaalsparen Spaar elke maand voor de hoogste renteOngeacht het saldo 4,00% Automatisch elke maand € 50,- tot € 500,- sparen en de hoogste Nu maximaal € 10.000,- extra inleg mogelijk rente verdienen. Uw tegoed is onbeperkt kosteloos opneembaar.(bij en/of rekeningen € 20.000,- ) Meer informatie over extra inleggen op www.asnbank.nl

ASN Méérsparen Ontvang meer rente als u meer spaartBij een tegoed vanaf € 10.000,- 3,50%* * Dit rentepercentage geldt over het gehele saldo. Het maximum Bij een tegoed tot € 10.000,- 2,00% inlegbedrag per rekening is € 1,5 miljoen. Verder geen inleg-Met steun aan projecten tegen kinderarbeid beperkingen. Uw tegoed is onbeperkt kosteloos opneembaar ASN Wereldsp@ren 3,00%* Sparen via het internet met extra hoge renteBasisrente, ongeacht het saldo 1,50% * Rente tot 3,00% bij tegoed tot € 1,5 miljoen (daarboven, zieExtra rente, zie voorwaarden 1,50% www.asnbank.nl), bestaande uit basisrente en extra rente over Sparen via het internet. Geen minimuminleg bedragen die een half kalenderjaar op de rekening staan, zie vereist en geen opnamekosten voorwaarden. ASN Optimaalrekening Eén rekening voor sparen en beleggenBij een tegoed tot € 1,5 miljoen 2,50% Duurzaam sparen en/of beleggen in alle ASN-fondsen via éénBij hoger tegoed zie www.asnbank.nl rekening. Geen minimuminleg vereist. Uw spaartegoed is onbeperkt Met optimaal rendement kosteloos opneembaar.

ASN Internetsp@ren Prima rente en volledige vrijheidBij een tegoed tot € 1,5 miljoen 2,50% Sparen via het internet. Geen minimuminleg. Uw tegoed is onbeperktBij hoger tegoed zie www.asnbank.nl kosteloos opneembaar.

ASN Sparen en ASN Milieusparen Gemakkelijk en volledig vrij sparenOngeacht het saldo 1,25% Bij ASN Milieusparen wordt uw spaargeld uitsluitend geïnvesteerd in milieuprojecten.

ASN Sparen Extra en ASN Milieusparen Extra 2,00%* ASN (Milieu) Sparen met extra renteBasisrente, ongeacht het saldo 1,00% *Rente tot 2,00%, bestaande uit basisrente en extra rente overExtra rente, zie voorwaarden 1,00% bedragen die een halfjaar op de rekening staan, zie voorwaarden.

ASN Jeugdsparen Sparen voor de toekomst van kinderenOngeacht het saldo 4,00% Sparen voor kinderen tot 18 jaar. Met steun aan straatkinderprojecten Minimum eerste inleg € 50,- Tegoed niet vrij opneembaar.

ASN Werknemerssparen Bedrijfssparen via uw werkgeverASN Spaarloonrekening 3,00% Wettelijke spaarregelingen met aantrekkelijke fiscale voordelen.ASN Levenslooprekening 3,50%

ASN Depositosparen Vaste looptijd, vaste hoge renteJaarrente, looptijd 1 jaar 2,50% Minimale inleg € 500,-, geen maximum inleg. Looptijd naar keuze van Jaarrente, looptijd 2 jaar 2,50% 1 tot 10 jaar vast. Bij tussentijdse opname 5% kosten. Aan het einde Jaarrente, looptijd 3 jaar 2,75% van de looptijd is de inleg kosteloos opneembaar. Voor maandrente-Jaarrente, looptijd 4 jaar 3,00% deposito’s gelden andere voorwaarden en rentetarieven, zie hiervoorJaarrente, looptijd 5 jaar 3,25% de informatie op www.asnbank.nl. Jaarrente, looptijd 6 jaar 3,50% Jaarrente, looptijd 7 jaar 3,75%Jaarrente, looptijd 8 jaar 4,00%Jaarrente, looptijd 9 jaar 4,25%Jaarrente, looptijd 10 jaar 4,50%

met ingang van 30 mei 2009

De waarde van uw beleggingen kan fl uctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De ASN Beleggingsfondsen zijn in het bezit van een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten op grond van de Wet toezicht beleggingsinstellingen (Wtb). Een prospectus van elk fonds is kosteloos op aanvraag verkrijgbaar bij de ASN Bank in Den Haag. Voor de ASN Beleggingsfondsen zijn fi nanciële bijsluiters opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico’s. U vindt de fi nanciële bijsluiters op www.asnbank.nl. Lees de bijsluiter voordat u een beleggingsrekening opent.

Naam fonds Jaar van Koers in euro’s op Gemiddeld Gemiddeld Gemiddeld jaar- Gemiddeld jaar- oprichting rendement laatste rendement laatste rendement laatste rendement laatste 01-01-2009 30-04-2009 3 maanden 12 maanden 36 maanden 60 maanden

ASN Aandelenfonds 1993 40,98 41,11 2,28% -23,37% -11,18% -1,91%

ASN Obligatiefonds 2001 27,80 26,83 1,66% 8,46% 4,07% 3,64%

ASN Mixfonds 1990 55,51 54,17 1,92% -6,50% -2,71% 1,48%

ASN Small & Midcap Fonds* 2006 13,93 13,82 7,25% -40,41% -16,51% -

ASN Milieu & Waterfonds 2001 11,04 11,98 3,81% -25,36% -9,76% 3,56%

ASN Groenprojectenfonds 1995 26,10 25,98 1,16% 4,77% 2,61% 2,34%

ASN-Novib Fonds 1999 53,40 52,05 1,31% 4,83% 3,17% 2,89%

De rendementscijfers zijn per 30 april 2009 berekend, inclusief het herbelegd dividend.De rendementen van het ASN Groenprojectenfonds en het ASN-Novib Fonds zijn exclusief fi scaal voordeel. Voor beide fondsen geldt sinds 1 november 2008 een minimale inlegtermijn van een halfjaar. Meer informatie hierover op www.asnbank.nl.* Gemiddeld netto jaarrendement van het ASN Small & Midcap Fonds sinds oprichting: -16,63%

Let op mogelijke rentewijzigingen. Kijk voor de meest actuele rente-tarieven op www.asnbank.nl

Spaarmotief - Juli 2009

Economy & Finance

Transcript of Spaarmotief - Juli 2009