s, 1\~Iwl. ~~J~!{~»I~'D:~i)SNUBNBN ...------

rachutist

officieel orgaanvan de Afdeling Parachutespringen

Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart

Jaargang 3 - nummer 3 - januari 1975

In dit numme r o.a.: Redaktioneel, Afd. Bestuur, Onvrijwillig hoogterecord, Records, Veiligheid, Relatief enz.,Nationals, 55 jaar vrije-val, Boeken, Evenementen enz.

Enigedeelnemers aan de relatief-training tij dens de landing op de vliegbasis Twenthe.Foto: Leen SchuIler - Vlb. Twenthe.

sportparachutist 1

jaargang 3 - nummer 3 - januari 1975.

sportparachutistTWEEMAANDELIJKSE UITGAVE VAN DEKNVvL AFDELING PARACHUTESPRINGEN

Eindredactie, samenstelling en ontwerp:Karst Sikkens

Redacteuren:Hein CannegieterBert Wij nands

Fotografen:Sjaak GielenTon WillebrandtsFrans StalenbergLeen Schuller

Voor copy zorgden o. a. deze maandA. van Lierop

De met name onderschreven artikelen zijn voor verant-woordelijkheid van de schrijvers en behoeven niet altijdde mening van de redaktie weer te geven.

Abonnement SPORTPARACHUTl:::>TLEDEN VAN DE AFDELING PARACHUTES~RINGENONTVANGEN HET BLAD GRATIS.

Advertenties:Advertentietarieven op aanvraag.Verschijningsdatum:1 jan., 1 mrt, 1 mei, 1 juli, 1 september en1 november.

Druk: Van Deventer bv 's-Gravenzande

~==:!$~~!,i!~~==

KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING voorLUCHTVAART, AFDELING PARACHUTESPRINGEN

Bestuur:W.A. VelthuizenE. T. H. WijnandsP. C. Peters

- voorzitter- vice-voorzitter- vertegenwoordiger van de

clubvoorzitters- voorlichting- sport en instruktie tvs

manager nationale par a-t.earn- algemene projekten- secretaris tvs afdelings-

bureau

H. CannegieterA. Lasschuyt Jr.

A. G. BouquetK. Sikkens

Adres secretariaat:p/a KNVvL Jozef Iaraélepleln 8, 's-Gravenhage.Privé (uitsluitend in de avonduren):St. Martinuslaan 124, Voorburg.Tel. 070 - 863854.

Lidmaatschap:Alle leden f 42, -- per jaar.

Het inschrijfgeld voor leden bedraagt bij aanmeldingf 4, --.

Aanmeldingen voor het lidmaatschapTe richten aan het afdelings-secretariaat(d. t. v. de clubsecretaris) .

Na 1 juli:Halve jaarcontributie verschuldigd.

2

~

j1!f1ih REDAKTIONEEL

~

~

Deel uit te maken van een groepje mensen dat de parasportbeoefend is geen bijzonderheid. Deel uit te maken van eengroepje mensen dat aktief mee wil werken aan de opbou-wing van onze sport is echter wel een uitzondering. Het iszo dat minder plezierige aktiviteiten en werkzaamhedenook moeten worden uitgevoerd, tenminste als wij willenblijven springen.Tijdens een onlangs gehouden informeel gesprek tusseneen aantal functionarissen is hieromtrent eens gediscus-sieerd om er zodoende achter te komen waarom mede-werking zo vaak ontbreekt. Een antwoord is jammergenoegniet te vinden - het is meestal nochalance en een te be-perkt inzicht in de organisatie van de parasport. Of - mendenkt alleen "wanneer kan ik omhoog" - DE REST IS ON-BELANGRIJK. Toch is dit niet de juiste conclusie. Be-paalde werkzaamheden moeten GEZAMENLIJK wordenuitgevoerd. Zo niet, dan is het toch wel snel bekeken methet sportspringen in ons land.Verzoek: indien u iets wordt gevraagd om een bepaaldproj ekt uit te voeren en u heeft uw medewerking toegezegd- probeer er dan ook iets aan te doen en laat uw mede-le-den niet in de waan dat er iets wordt uitgevoerd terwijlHET PROJEKT VEILIG OPGEBORGEN IN DE KASTLIGT. Indien u een brief krijgt zouden wij toch graag eenANTWOORD willen ontvangen. Verschillende zaken be-hoeven dan niet te blijven liggen en NIEUWE PLANNENkunnen weer worden geactiveerd.Het Bestuur is zich terdege bewust van haar taak en funk-tie in onze para-samenleving en blijft haar best doen.Het jaar 1974 is weer bijna teneinde.Helaas was het een verregend jaar.We hopen dat de weergoden ons in 1975 beter van dienstzullen zijn zodat wij aktiviteiten op grotere schaal kunnenorganiseren. E. e. a. is vaak niet zo eenvoudig omdat wijook weer vele typen springers(sters) kennen. Sommigenkunnen zich vermaken in style en precisie, anderen zijnweer bezeten van het relatief-werk, terwijl weer anderenongecompliceerd voor hun plezier springen.Een ieder heeft zo zijn/haar eigen vermaak.Laten wij SPORTIEF zijn door die éne categorie niet teverheffen boven die andere groep. Een ieder doet zijnbest op springgebied - op geregelde tijden zijn wij alle-maal "a irbo rne" en wel om dezelfde reden - OMDAT WIJVAN ONZE SPORT HOUDEN.Belangrijke ontwikkelingen zijn er gaande en wij moetenmet onz allen ijveren om deze sport een goed hart toe tedragen zelfs met een klein beetje steun kunnen we aktiefop de goede weg doorgaan met de ontwikkeling van onzesport in die éne verenigde groep - DE AFDELING PARA-CHUTESPRINGEN.VAN DE K.N.V.v.L.

KS

sportparachutist

..~~lt~:

NIEU'

pa

• IInjVEBin~heb~. ~gmgjallelDez ,wor.

spo

herinnering aantom verschoorVan verschillende kanten hebben het Afdelingsbestuur be-richten bereikt met Ideeën om de herinnering aan TomVerschoor op een speciale manier gestalte te geven.Gezien de enorme belangrijke plaats die Tom innam en deinittër ende rol die hij gespeeld heeft bij tal van ontwikke-lingen in de Nederlandse Sportparawereld een zaak waarhet Afdelingsbestuur volledig achterstaat.Wij hebben Pim van Doorenmalen als voorzitter van deParaclub Icarus, en als vriend van Tom gevraagd dezeideeën te bundelen, om zodoende iets te cr eë ren watwerkelijk inhoud geeft aan de herinnering aan Tom.Zodra konkrete plannen gevormd zijn zullen wij u daarvan(uiteraard) op de hoogte brengen.

paragids 1975Tweejaren achtereen heeft uw bestuur PARAGIDSEN uit-gegeven. Dit jaar gaan we iets anders doen. Het is ten-slotte ons jubileum-jaar. Informaties krijgt u zeer zekeren dit in 1975 in de vorm van een mapje. Dit mapje bevatstandaard gegevens (reglementen, adreslij sten, specifica-tie van uw contributie, wellicht een zeer fraaie sticker,enz.Dit mapje kan aangevuld worden middels Iotocop ieén overbepaalde onderwerpen.Een lijst van deze onderwerpen hopen wij te publiceren indevolgende editie van SPORTPARACHUTIST.Naontvangst van de verschuldigde contributie zal het map-je uz. s. m. worden toegezonden.

informatiemap t.b.v.verenigingsbestuurdersBinnenkort (zodra alle Verenigingen bestuursverkiezingenhebbengehouden) zullen alle bestuursleden van de Vereni-gingeneen informatie-mapje ontvangen met gegevens overallerlei zaken (ledenmelding, demonstraties, enz.).Deze map dient bij eventuele aftreding aan de opvolger tewordenovergedragen.

contributiesHelaas moeten wij dit onderwerp weer aanroeren.Wijhebben alle leden verzocht aan de verplichting te vol-doenzich bij niet continuering van het lidmaatschap dit- volgens de Statuten - door te geven aan de ledenadmini-stratie van de K. N.V. v. L. c. q. aan uw afdelingssecreta-ris.Heeftu zich nog niet afgemeld - dan bent u lid voor hetjaar 1975. Wij verheugen ons dan ook ten zeerste dat uons in het jubileumjaar wilt blijven steunen.Eenacceptgirokaart heeft u inmiddels al ontvangen c. q.zultuz. s. m. ontvangen.

sportparachutist

Aan het contributiesysteem is tevens de adressering vanallerlei zaken gekoppeld.Ons vriendelijk verzoek: betaal uw contributie z. s. m. naontvangst van de acceptgirokaart. U bespaart ons hierme-de zeer veel vrije tijd.Mogen wij op uw steun rekenen? Vriendelij k dank.

relatief werkDa's in, da's hip, dat blijkt al uit de voor je liggende"Spo rtpar'achu ti st" .Nou bestaat er goed en slecht relatiefwerk, groot en klein,snel en langzaam. Ik neem aan dat een ieder onzes weleen inhoud kan geven aan dergelijke dichotomieën (da'svoor Bram). Nou is er nog zo'n verdeling die onbekender,maar interessant is. "Momentum" versus "non-momen-turn" relatiefwerk. Een term, die uit de USA komt."Momentum" relatiefwerk is die bezigheid in de lucht,waarbij het lichaam van de springer zijn "moment" ofsnelheid behoudt tot hij zij n werk voltooid heeft. Een rela-tiefwerk zonder "dode" momenten. 4-mans relatief isduidelijk non-momentum, omdat er voor de back-loop eenstop zit, ik doel hier op het wedstrijd 4-manswerk.Wanneer een 10-man speedstar, en daar vindt ik het ver-haal pas echt aardig worden, goed wordt uitgevoerd danis het "momentum" relatief. Dat wil zeggen dat nummer2 na de exit in één vloeiende beweging naar nummer 1gaat en pas na het kontakt tot stilstand komt. Dat geldtniet alleen voor nummer 2, maar ook voor alle overigedeelnemers, en dat is niet zo simpel. Dat betekent datiedereen in een vloeiende baan naar die ster gaat en nietstopt voor hij inkomt.Daarvoor moet iedereen precies zijn "baan" naar zijn sterweten en bovendien de snelheid van zijn voorgangers. Tevroeg aankomen betekent, stoppen, dus non-momentum,te laat aankomen, mogelijk de baan van de springers ver-der naar achteren in het team verstoren. Daarvoor iseen team van zeer goed op elkaar ingespeelde springersnodig. Lukt het dan zal wel blijken dat het ook snel gaat.Voor de geselecteerden voor de WK 1975, iets om over nate denken.

Bert Wijnands .

Er was eens een para . . . .. en die para was architect .....en die bouwde een huis ..... ja, ja ..... het zal je clubhuismaar wezen .....

3

~~~~/

IN GESPREK

"P\p~ . . ;)0u~L-_MET

~~~'~. - -~~l . .'

-~~'?

fons hem melder,onvrijwillig houder van het hoogterecord

"Wie", zo vroeg een vlieger van de Vliegbasis Twenthetussen de twee sprongen op S november op de basis aanmij, "wie heeft het hoogterecord parachutespringen?"Ik verslikte me bijna in de gloeiend hete koffie die ik inanderhalve minuut moest opdrinken om de tweede stickniet te missen."Charles Pellens", wist ik mij te herinneren. "Die heefteens een sprong van een dikke 26. 000 voet gemaakt. Metzuurstof natuurlijk", zei ik nog wijs."0", zei die vlieger. "Nou, dan hebben w lj' het hoogte-record parachutespringen. 36.000 voet!" Schamper gelachvan mijn kant: "Maar dat kan toch helemaal niet?" "Jawel",zei die piloot inmiddels wat pesterig. "Vorige week is eenvlieger van ons, Fons Hemmelder, op 36.000 voet uit eenF~5 gesprongen". Terwijl ik me nu echt in die hete koffiehad verslikt, vertelde de piloot een fantastisch verhaalover die Fons Hemmelder, waar ik niets van geloofde.Hij zou twee en een halve minuut gevallen hebben, op zijnrug gevallen zijn met 425 kilometer per uur, enzovoort,enzovoort. Een feit bleef evenwel dat een of andere straat-jagerpiloot het hoogterecord had, ook al Wi'.S het een on-vrijwillig hoogterecord en had het op zich niets met spo rt-parachutespringen te maken en was het zelfs niet officieel,zoals die sprong van Charles Pellens wel officieel was.Maar goed, een gesprek met die Fons Hemmelder leek metoch noodzaak. Want eerlij k is eerlij k, 36.000 voet (zo' nelf kilometer hoogte) is niet niks. Vooral niet als het jeeerste sprong is.En zo kwam ik twee weken later weer naar de VliegbasisTwenthe, maar nu helaas niet door de lucht, maar overdie afschuwelijke ES door Hengelo. De heer Bremmers(zie vorige nummer) is daar Eerste Officier. Hij had hetgesprek tussen Hemmelder en mij geregeld.Fons Hemmelder, een vrij grote, forse, aardige jongenvan 25 jaar vertelde zijn verhaal rustig, zonder enormeemoties en vol "understatements". Zo noemde hij hetschudden van zijn F~5, nadat de hele rechtervleugel erop 36. 000 voet was afgescheurd, "oncomfortabel" .....Op 1 november om 12.00 uur vloog Fons boven Friesland.Hij is vrij onduidelij k over het hoe en waarom. Feit isdat er nog een tweede straaljager was.Deze kwam van achteren op hem in, juist toen hij naaropzij wegdraaide. Bovendien zou Fons zijn toestel op datmoment vertraagd hebben. Hoe dan ook: het andere toestelramde hem. Zijn rechtervleugel scheurde er af. Eenvleugel van die ander was zwaar beschadigd. Die wistnog op Leeuwarden te landen. Fons kreeg het dus "oncom~fortabel". Hij kon zijn toestel met geen mogelijkheidmeer onder controle krijgen. En dan wordt een vliegerrobot: hij volgt de drill die er keer op keer wordt ingeha~merd en die al vele vliegers het leven heeft gered. Hijactiveerde zijn schietstoel en dat was dat.Kan een mens tegen die enorme onderdruk buiten?Fons: "Het is voornamelijk een kwestie van het zuur stof'-mengsel dat je toegediend krijgt. Bij het starten is datnormaal, maar hoe hoger je komt des te meer zuurstofzit er in het mengsel. Op 15.000 voet, meen ik, krijg je100% zuurstof via je masker. De druk in de cabine wordtook automatisch geregeld. Die is altijd 40% van je werke-lijke hoogte. Zit ik op 10.000 voet, dan is de druk in de

4

cabine alsof ik op 4000 voet zit. Toen ik dus op 36.000voet was, had ik een druk alsof ik op ruim 15.000 voetza t. Bij een plotselinge decompression is dit wat je kanhebben. We ondergaan dit soort tests regelmatig op heloverlevingscentrum op Soesierberg. Dan word je in zo'ndrukcabine gezet. Het wordt allemaal een moment ergmistig voor je ogen, je handen en zo gaan tintelen, maarna een korte tijd heeft je lichaam zich aangepast aan denieuwe druk en is er geen probleem. "Iets dergelij ks gebeurde dus ook boven Friesland?Fon s: "Ja. Ik activeerde de schietstoel, zoals je in diesituatie moet doen. Het eerste dat gebeurt is het weg-schieten van de cockpitkap. Dan heb je dus die decom-pression. Maar gemerkt heb ik het nauwelijks. Daarvoorgaat alles veel te snel. Drietiende sekonde later wordt je

Fons Hemmelder: springen van 36.000 voet.

Foto: Leen Schull er ~ Vlb. Twenthe.

weggeschoten en krijg je een korte black out door deenorme versnelling.""Toen ik weer bij m'n positieven kwam, kort daarop, zagik alleen maar blauwe lucht. En ik hoorde een werkelij kenorm geklapper. Dat bleek m'n pak te zijn, dat klapperdein de wind. Ik wist dat ik aan het vallen was. Maar ik zaggeen aarde. Ik keek over m'n schouder en zag de aarde,diep onder me. Onmiddellijk greep ik m'n handvat van deparachute, maar realiseerde me meteen toen ik het vasthad, dat ik boven de 15.000 voet moest zitten, de hoogtewaarop de parachute altijd automatisch open gaat. Had iktoen in die reactie wel getrokken, dan had het erg v erve-lend kunnen worden. Achteraf bleek dat ik vergeten hadde zuurstoffles, die op onze rug zit, in te schakelen.Bovendien was het er 45 graden onder nul en de openinga-klap zou wel erg hard geweest zijn, want door het gebrekaan lucht viel ik natuurlij k erg hard. Ze hebben uttgere-kend dat ik in het begin tussen de 350 en 400 kilometerper uur gevallen moet hebben. "

sportparachutist

"Aan (altij d .onze rvogelnvingscbij ditMaarop m"t"Ik hepijpender keWij hEidee hIk hadkwamtische"Zo binuut gheel 0

rog 10en 30(De oplwas h·omho(wat isstilte.

En tor

Fons:hel emje OpElei anToendat ikruktemorneme. (vliegtop ofIk watje 011

Ik drerug.""VeelgrondtischToenbanerhad hEersioverzou kin of"Verom albaretegerzichtEn ik:Weeik daMethemLeeunietseen IweerHoe'FonsengebeurEn dtuurl

. gespaller"Ma~Je mlijk I

spor

o{

aneto'n

aarle

e

oortje

zagljk.erdezagle,l delst~tei ikve-.d

19S-

rekre-

ist

"Aan de aarde zag ik dat ik niet tuimelde, waar ze onsaltijd voor waarschuwen. Als we tuimelen moeten we overonze rug onze broekspijpen pakken en zo als het ware eenvogelnestje maken.: Slimme jongens daar op dat overle-vingscentrum in Soesterberg, denk je als sportspringerbij dit verhaal. )Maar ik tuimelde niet, dus ben ik zo maar blij ven liggen:op m'n rug, met m'n benen wat hoger dan m'n schouders.""Ik herinner me heel scherp die fel klapperende broeks-pijpen tegen de blauwe hemel en als ik over m'n schou-der keek, de aarde die maar niet dichterbij leek te komen.Wij hebben geen hoogtemeter op ons pak, dus je hebt geenidee hoe hoog je precies zit, op 25.000 voet of 15.000 voet.Ik had al bedacht dat als ik in de buurt van de wolkenkwam, ik ver onder de 15.000 voet moest zijn, de automa-tische opener dus niet gewerkt had en ik zelf zou trekken. ""Zo ben ik, m'n hand om de handgreep, anderhalve mi-nuut gevallen. Het leek echt eindeloos. En het was tochheel onverwachts toen ik voelde hoe de parachute op m' nrug losschoot en zich ontplooide. Ik moet tussen de 250en 300 kilometer per uur gevallen zij n.De openingsklap viel me erg mee. En toen ik hing, datwas het mooiste gezicht wat ik ooit heb gezien. Ik keek-omhoog, naar die parachute en zei hardop: "Potve rdo mmewat is dat mooi!" En toen dat gezicht op die aarde. Diestilte. Het was echt grandioos, dat moment."

En toen?

Fons: "Nou, dan volg je de drill weer. Kijken of je noghelemaal heel bent. De kit, die onder je zitvlak zit, moetje open trekken. Dan komt er een boot aan touw uit en aller-lei andere spullen bungelen er aan. Een hele winkel vol.Toen was het ook dat ik merkte dat ik niet kon ademhalen,dat ik dus vergeten was die zuurstoffles open te doen. Ikrukte m'n masker af en kreeg weer lucht. Ik hing op datmoment boven het Sneeker Meer. Allemaal water onderme. Ook kwamen er intussen allerlei stukj es van hetvliegtuig langs, stukjes plaatwerk en rubber. Maar nietsop of door m'n parachute.Ik was er wel even bang voor. Ik heb een klein kwartier-tje onder m'n parachute gehangen, van 14.500 voet af.Ik dreef na een poosje weer boven land, de wind in m'nrug.""Veel lager, zag ik een hoop mensen bij een gat in degrond staan. Dat was m'n toestel geweest. Die is prak-tisch recht naar beneden gekomen van 36.000 voet af.Toen kreeg ik de grootste schrik. Ik ging recht op tweebanen hoogspanningsleidingen af. Ik dacht, nu ik alles ge--had heb, moet het zo eindigen.Eerst dacht ik dat ik er nog net vóór zou komen. Toen ikover de eerste heen was, dacht ik dat ik voor de tweedezou komen, maar dichterbij gekomen zag ik dat ik er netin of net over zou gaan. Ik ging er net over. ""Vervolgens heb ik nog geprobeerd de parachute te draaienom achterwaarts te landen, maar we hebben onbestuur-bare parachutes en dat lukte niet. De landing viel me ergtegen, was vrij hard, en ik sloeg voorover met m'n ge-zicht in een pas bemest stuk land. Ik zat onder de mest.En ik had een licht verstuikte enkel, maar dat was alles.:Weer iemand die z ' n benen niet bij elkaar hield, denkik dan maar. )" Wist hij veel! .....Met poetskatoen maakten de mensen die kwamen aanhollenhem schoon en drie minuten later landde een helicopter uitLeeuwarden. Fons ging direct het ziekenhuis in. Hij bleekniets te hebben. Vervolgens nam het technische onderzoekeen paar dagen in beslag en vier dagen later vloog Fonsweer ergens boven Nederland.Hoekij k je er nu op terug?Fons: "Geschrokken ben ik natuurlij k wel. En het meestengevond ik toch wel die vrij e val. Je weet niet wat er ge-beurt. Of die parachute het straks zal doen. Dat klapperen.Endie aarde die niet op je af komt. Voor jullie is dat na-tuurlijk geen punt, maar voor iemand als ik die nog nooitgesprongen had, is dat echt eng. Je weet dan niet wat erallemaal gebeurt en gaat gebeuren. ""Maar toch is het achteraf wel een leuke ervaring geweest.Je maakt een hoop dingen in korte tijd mee, die je eigen-lijk nooit meemaakt. En je krijgt wel vertrouwen in de

1

systemen (schietstoel, parachute, automatische opener e. d.en in de drill die er is ingepompt en die je inderdaad auto-ma tt sch uitvoert. "Nooit meer springen?Fons: "Liever niet nee. Maar als het me nog eens over-komt, zal ik er waarschij nlij k toch meer vertrouwen inhebben en het iets minder eng vinden. Ietsj e maar, hoor."We praten nog wat na over het sportspringen. Hij was nietbij onze training op zijn basis. Mochten we nog eens komenspringen op Twenthe dan hoopt hij zeker op de grond testaan om te kijken hoe het echt moet. Want ook al heb jehet hoogterecord parachutespringen, je weet nauwelij ksmeer dan dat het naar koeiestront stinkt!

sportparachu tist

veiligheidHet is een goede procedure, lieve lezertjes, om in vli eg-tuigen met open deuren en vol dappere springers de handvoortdurend om het reserveripcord te houden. Voor dehele dommen: niet om te trekken, maar om vroegtijdigopengaan te voorkomen. En dat weer om ongerief te voor-komen voor vliegtuig, vliegert en uw medepassagiers.Deze goede gewoonte wordt zo mogelij k nog belangrij kerbij het gebruik van een automatische opener.Moge we dat afspreken? Iedereen houdt in een vliegtuigmet een open deur zijn hand over zijn reserve(ripcord).Dit totdat de RLD ons toestaat een eenvoudige verbeteringaan onze vliegtuigen aan te brengen, nl. een Snohomishdeur. Tijdens de start en het vliegen is de deur fijn dicht,zoals bij ieder ordentelijk niet-para vliegtuig. Op het mo-ment suprême wordt de deur geopend. de exit volgt, waar-na de deur gesloten wordt door de vlieger, alvorens tedalen en te landen.Geen kou voor de springers (veiliger), een gunstige belas-ting van de vl iegtu igromp , betere vliegeigenschappenveiligheid en economie) en geen problemen met opengaan-

de reserves in het vliegtuig (veiligheid). Om maar eensenkele belangrijke voordelen te noemen.Wat of wie houdt ons van al die voordelen af?Dat moet u maar eens aan André Bouquet vragen die hieral keihard aan werkt vanaf het begin van dit jaar, enhelaas tot nu toe zonder succes. Wij wensen hem veelsterkte! Bert Wij nands .

recordsVoor de tweede maal binnen korte tijd hebben amerikaan-se springers een ster van 31 personen gesprongen.Het rekord van 4 augustus j ,L werd door de FAI niet er-kend om reden dat er geen scheidsrechters aanwezig wa-ren en bovendien werd de ster te kort" gevlogen".De laatste sprongen werden gemaakt uit een vliegtuig vanhet type Boeing Startofreighter.De mogelijkheid is aanwezig dat ook deze rekordpogingdoor de FAI wordt afgekeurd.Het is namelij k nog niet bewezen of de ster door 31 perso-nen werd gemaakt. Op het waarschijnlijk beslissende mo-ment lieten diverse camera' s het afweten.

Wel of niet een rekord?De wereldkampioen stylespringen - de fransman - JeanClaude Armaing stelde het stylerekord op 6,597 sekonden.Doch, volgens de "code spo r tif" geldt bij stylesprongeneen rekord: het gemiddelde uit drie opeenvolgende style-sprongen. Bovendien moet elk van de drie sprongen eenverschillende serie zijn.

K.S.

5

.. -~"-'~' •••'.~.~lir~·.. ...._"---.n"II." ...J.IW~",f'ICM.IIXI.~",,",,~II-."':".:i;o;_ .J..l..",,- ~. ~,l ~ __ __ ,.e--- '

vijfenvijftig jaren vrije valdoor

K. Sikkens

Wijlen Leslie L. Irvin.

6

Dit jaar (1974) is het vijfenvijftig jaren geleden dat deEERSTE VRLJE VAL PARACHUTESPRONG VANUIT eenVLIEGTUIG werd uitgevoerd.Vijfenvijftig jaren geleden werd de mens de ontdekker vanhet "skydiving" van vandaag.Wel - deze herinneringswaardige dag was de 28e april1919 en de man die het pionierswerk verrichtte was wijlenLESLIE L. IRVIN. Zoals we thans wel mogen stellen éénder groten uit de geschiedenis van de luchtvaart en hetparachutisrne.

Als men de boeken leest over alles wat met het parachute-springen te maken heeft komt men al spoedig tot de ont-dekking dat de eerste ontwerpen van het valscherm date-ren Lit. de vijftiende eeuw. De technische zeer begaafdekunsten" . 'r Leonardo Da Vinci was de ontwerper van veleluchtvaartattributen en waaronder ook het valscherm.Echter, geen enkel bericht wijst er op dat Da Vinci ooitzij n uitvindingen zelf in de praktij k testte.De eerste sprongen vanuit een hetelucht-ballon wordendan ook toegeschreven aan de fransman Garnerin.Dit gebeurde al in het jaar 1797.

Het was echter de komst van het vliegtuig dat veranderingbracht in de betekenis en het gebruik van het valscherm.

Dit artikel heeft betrekking op LESLIE L. mVIN om re-den dat hij de voorloper was van "onze sport". Zijn ge-schiedenis is de geschiedenis van het SPORTSPRINGEN.Irvin werd op 10 september 1895 in Los Angeles geborenen hij had - zoals velen van ons - een obsessie voor alleswat met luchtvaart en speciaal het parachutespringen temaken had. Dit dateerde bij hem al op het ogenblik dat hijnog op de schoolbanken zat. In die dagen zag hij al regel-matig "demo's" in het plaatselijke amusementspark.

"Artisten" sprongen toen op geregelde tij den uit hetelucht-ballons. Van de "dropzone" was hij dan ook niet weg teslaan.

Eén van zijn eerste experimenten kunnen we lezen in hetboek van de Caterpillar Club (1) INTO THE SILK:

"Hij (Irvin) wist een aantal vriendjes zo gek te krijgenom mee te werken aan de konstruktie van een minia-tuur hetelucht-ballon én een parachute. Aangezien deafmetingen te gering waren om een menselijk wezen inhet luchtruim te brengen en dus via het valscherm ookweer neer te laten besloot hij in dit geval maar een katals TESTSPRINGER te gebruiken.De onfortuinlij ke kat werd in een soort harnas gebondenwelke met een valscherm aan de ballon werd gebonden.Om de kat op een redelij ke hoogte te kunnen droppenhad hij vervolgens een ingenieus ontkoppelingssysteembedacht.

De ballon ging werkelijk omhoog. Met zijn last dreefhet over de daken van Los Angeles. Maar - helaas -het afwerp systeem funktioneerde niet.Na lange tijd zagen de knapen de ballon met kat bovende zee verdwijnen. Het para-team keerde teleurgesteldhuiswaarts.Daar en toen besloot Leslie Irvin dat hij zelf in de toe-komst het onderwerp van zijn experimenten zou wor-den".

fi~prnvIl

!ledlij I

Igelme

Im1ex)Iri,zadei

Op veertienjarige leeftijd ging hij naar zijn eerste baas.Hoe kan het ook anders - het was een techneut die bezigwas een vliegtuig te konstrueren. Dit vliegtuig heeft laterecht gevlogen. Het was het eerste toestel wat boven LosAngeles vloog en bovendien was dit het eerste in Californiëgebouwde vliegtuig.

Vervolgens werkte hij in vele andere beroepen - tenminsteals je het voor die tij d beroepen kunt noemen - zoals:ballonbestuurder, vlieger, stuntman enz.Speciaal bij hoogtij dagen gaf hij demonstraties door uiteen torentj e (hoogte 70 ft) te springen; als dropzonefungeerde een dichtbij de grond opgehangen vangnet.In 1911 maakte hij zijn eerste automatische sprong.

Toen was zijn enthousiasme niet meer af te remmen enals SKI-HI-IRVIN werd hij in Cal iforrrié een graag gezien

sportparachutist Sj

er een

r van

ilvijl enn éénet

::hute-int-ate-'devele

.oit

eringrm.

n re-~e-;EN.)renallesI teat hijegel-

Iucht-te

I het

ijgenlia-1 de.en inlooken kat

xmdenlilden.Jen:teem

reefs -

ovenesteld

toe-ror--

las.~zig. laterLostfo rnië

minste

uit

enez ien

.utist

Q

én het vliegtuig bleef in rechte lijn doorvliegen. Geen pro-blemen.

De eerste valschermen waren van een dusdanige konstruk-tie (koepel opgeborgen in een aan het vliegtuig c. q. ballonbevestigde zak) dat het al spoedig duidelij k werd dat voorde snel veranderende luchtvaart DIT TYPE parachute(automatische openingen) niet meer geschikt was. Als eenvlieger het valscherm als reddingsmiddel wilde gebruikenmoest hij toch wel een mogelijkheid hebben om dit schermZELF te openen.

De Eerste Wereldoorlog gaf ook aanleiding om anderetypes schermen te fabriceren. De auteur van INTO THESILK schrijft hier het volgende nog over:

"Irvin was stellig van mening dat een met de hand teopenen parachute ontworpen zou kunnen worden. Echteraan het westerse front waren mensen aan het vechtenen stierven in hun vliegmachines. Als ze geraakt wer-den door hun tegenstanders ware ze ten dode opgeschre-ven.Het was een luchtoorlog zonder reddingsmogelij kheden.Ondanks alles wilde geen der mogendheden toestemminggeven om reddingsmiddelen te gebruiken (met uitzonde--ring van bemanningen van kabelballons). Men wildealleen toestemming geven tot het gebruik van een val-scherm als de vlieger een 100% overlevingskans had.Zo niet - dan GEEN REDDINGSMIDDELEN!"

Irvin test een zitchute.

figuur. In datzelfde jaar zorgde hij nogmaals voor eenprimeur en wel door als één van de eerste mensen uit eenVLIEGTUIG te springen.Iedereen was in de veronderstelling dat dit tot de onmoge-lijkheden behoorde. Het plotseling veranderen van draag-gewicht zou het vliegtuig uit balans moeten brengen. Ditmoest natuurlijk onderzocht worden en LESLIE was deman. Uiteindelijk vond hij nog een "aviateur" die aan hetexperiment mee wilde werken.Irvin nam plaats op de as tussen de wielen, zijn valschermzat in een soort zak welke aan het vliegtuig was vastgebon-den. Op voldoende hoogte maakte hij een perfekte sprong

In 1935 werden er in de USSR talrijke vrije-sprongen uit-gevoerd. Dit gebeurde uit vliegtuigen van het type TB-3(let op de exit (boven uit het vliegtuig)).

Na deze oorlog schoven de Amerikanen het probleem weerop de lange baan. IRVIN werkte echter door aan dit pro-jekt. Hij stuitte weer eens op problemen omdat iedereendacht dat een mens tijdens de vrije val zich zelf niet ondercontrole zou kunnen houden en dat hij onmiddellijk buitenbewustzijn zou raken.Zijn hoge sprongen in het net hadden hem geleerd en bewe-

. zen dat men wel terdege het lichaam tijdens een val ondercontrole kan houden en dat men niet buiten bewustzijn be-hoeft te geraken.In de technische beschrijving wordt de eerste parachutevan IRVIN als volgt omschreven.

"De koepel is gemaakt van zijde (32 ft in diameter),voorts 24 zijden hanglijnen elk van een 16 ft lengtewelke de koepel aan het harnas verbinden en voortseen kleine pilotchute. De koepel heeft een gat om zo-doende het slingeren tot een minimum te beperken.De pilotchute wordt geopend door een kleine veer. Dezezaken worden in een pak gestopt welke door een aantalelastieken vastgehouden moet worden.De opening dient te geschieden door twee metalen pin-nen welke verbonden zijn door een kabel. Het ontwerpis zodanig dat door een ruk aan het ripcord de pinnenverdwijnen, de pilotchute zich zal moeten ontplooienen zal daarna het scherm uit het pak trekken. "

Toen de parachute vervaardigd was maakte hij eveneenseen "dummy-springer". De dummy werd in een harnas

Nade vele proefsprongen werd in 1919 dit model parachuteinproduktie genomen. De man die deze parachute draagtis Floyd Smith - deze vriend van Irvin maakte zelf ookvele sprongen .

sportparachutist 7

- -":"""!"Z"~'~~'-'.. ...

••• • ~ I _ •••..••• "-- _ _. ~

gebonden. Aan het ripcord werd een touwtje bevestigd.Vervolgens ging hij met de para-dummy omhoog - in hetvliegtuig van één van zijn vrienden. Het touwtje welke aanhet ripcord was vastgemaakt werd aan het vliegtuig gebon-den. Op een hoogte van 1000 ft dropte hij de dummy.De koepel opende zich en alles landde veilig op moederaarde. Deze procedures werden nog vele malen herhaalden iedere keer opende de parachute zich.

EEN TEST BLEEF OVER. De sprong van een MENS inde ruimte met een door hem zelf te openen parachute.En ..... op 28 april 1919 maakte LESLIE IRVIN zijneerste vrije-val parachutesprong op het MCCOOK vlieg-veld.Iedereen ging naar buiten want dit evenement moest enzou men meemaken. Velen dachten dat Irvin door de valzou stikken. Zijn vriend - de vlieger Floyd Smith - namhem mee omhoog in zijn DH-9 dubbeldekker. Volgenslatere verklaringen van Irvin had hij op dät moment tochwel getwijfeld aan zijn onderneming. Maar DOORGAANwas zijn leus.Op 1500 ft hoogte nam Smith gas terug. De vrienden kekenelkaar bemoedigend aan en daarna sprong Leslie naarbuiten. Hij liet zich even vallen en gaf daarna een stevigeruk aan het ripcord ën ..... het zijden doek kwam te voor-

schijn en ontplooide zich. De eerste man die zelf zijn para-chute had geopend! Vol emoties over zijn succes vergathij echter enige landingshouding aan te nemen .... gevolgeen beenbreuk.Maar op dit grootse moment van succes was hij bereidom dit kleine offer te brengen.

Zo eindigt de geschiedenis van de geboorte van het vrije-val parachutisme.Mensen zoals LE3LIE L. IRVIN pionierden voor ons deweg naar de huidige moderne vrije-val PARASPORT.

Rest nog te vermelden dat IRVIN na zijn successen defabrikage van parachutes ter hand nam. IRVIN parachutesworden thans nog veel gebruikt. Voornamelijk voor mili-tair gebruik.

INTO THE SILK - Dit boek (in de KNVvL bibliotheekaanwezig) staat vol merkwaardige ware verhalen waarbijmensen - zonder dat zij dit wilden - gebruik moestenmaken van hun reddingsmiddel - DE PARACHUTE !Ter informatie: Deze lieden zijn verenigd in deCATERPILLAR CLUB.

Dit is naar alle waarschijnlijkheid de foto van de eerste vrije-val parachutesprong.Springer: Leslie L. Irvin Vlieger: Floyd Smith

8 sportparachutist

[DelprsgelVeeeivelMaDi.roiM~(!)Vagodi.BEcorn1

T<1.

2.

\\jEW

rra-

19

es

veiligheid

waar gebeurd

Op één van de twee warme zomeravonden van het seizoen1974, reed ik, na op die dag vijf sprongen gemaakt te heb-ben van de dropzone naar huis. Een eenvoudige parachu-tist behoort dan in een hoera-stemming te zijn en kan zijngeluk niet op.Toch kan er voor de argeloze - met Sentinel MK 2000 uit-geruste - springer een smet geworpen worden op zoveelgeluk, vooral wanneer hij zijn device vergeet te ontkoppe-len. hetgeen gebeurde toen ik mijn reserve-chute op deachterbank van mijn vervoermiddel deponeerde.Zoals ik zei was het een warme avond en was er geen re-den aanwezig om niet met een geopend raam te rijden.Bij een snelheid van ca. 120 (!) kilometer per uur ver-anderde deze omstandigheid en draaide ik het portierraamdicht, onder protest van de Sentinel, die zijn misnoegenover zoveel bezorgdheid voor het vege lijf uitte met eenharde droge kuch.

Een tweede geval van ongewenste Sentinel aktiveringoverkwam mij tijdens een demo. Het organiserendcomité had de kassa al laten rinkelen en omdat zeven-honderdvijftig gulden - f 750, -- betekent - besloten weeen "Iow-pass" te maken bij wijze van toegift. De piloot,een ex KLu-vlieger, zag zijn kans schoon zich in dezeduikvlucht helemaal uit te leven. Op 1000 ft protesteerdeook hier de Sentinel. Gelukkig kon ik de pilotchute belet-ten naar buiten te wippen zodat, op de schrikreactie vande vlieger na, erger kon worden voorkomen.Zelfs slaagden we er met vereende krachten in het par-tijtje weer dicht te krijgen, zodat ook de f 750, -- werden"veilig" gesteld.Eén en ander ter lering en vermaak van Sentinel MK 2000bezitters.

Denk nog eens na over je eerste sprong. Na zo' n 2 dagenpraten en doen, stond je gespannen klaar voor het grotegebeuren.Veel aandacht was er besteed aan een reservedrill. Dieeerste sprong verliep prachtig op een na enige dagen fraaiverkleurende linker bil na. !i

Maar daar gaat het mij niet om.Die eerste 50 sprongen dat jaar bleef die drill toestandrond die reserve nog wel hangen.Maar nu heb je 784 sprongen gemaakt en het is al weer 6(!) jaar geleden, die linker bil dan.Vanmiddag is no 785 aan bod, een aardige relatief sprong,goede separatie, maar op 2300 ft getrokken en NOU komtdie malfunctie waarover lang geleden zoveel gepraat werd.Ben je nu zo klaarwakker en getrained dat je na 4 á 5 se-conden onder je reserve hangt? De één wel, maar jijmisschien niet!

Toch kan dat echt wel, wanneer je:

1. iedere sprong mentaal voorbereid bent op zo'n mal-functie, wen je eraan tij dens het klimmen in gedachtende hele procedure door te nemen. Zoiets voorkomtverrassingen.

2. Minstens 1 keer per jaar, bij voorkeur na de winter-periode de hele reserveprocedure op de grond, in eenharnas doorneemt. Nog beter is het dit iedere keer tedoen wanneer je reserve toch geopend moet worden omweer gevouwen te worden.

WAAROM?Doe het een beetje voor mij, en heel veel voorjezelf. Een klein beetje bedankt alvast mijnerzijds en .....webegrijpen elkaar wel.

Ad van Lierop

GEHUWD

Kitty van der PAS en Wil SOONS (Seppe Airlines).

Van harte gefeliciteerd en veel voorspoed in uwhuwel ijksv lucht;

9

Bert Wijnands ,

uit voorraad leverbaar

nieuwe en gebruikte

- Papillons, harnassen en packs;- Clouds;- Para-overalls, eveneens in twee kleuren;- Para-boots;- Para-helmen;- Hoogtemeters;- Tassen voor hoofd- en res. chutes;- Para-brillen (origineel);- Para-handschoenen;- Vliegerjacks;- Stickers, posters, speldjes, stropdassen enz.

PARA-SHOP HOR STPapaverstraat 11AmersfoortTelefoon 03490 - 10132

sportparachutist

nachtsprongen bovenrotterdam

Op deze (soms natte) september-avond waren er toch weer

voldoende enthousiastelingen die het duistere avontuur

zochten door een bezoek te brengen aan nachtelij k Rotter-

dam.

De Skydiving Club FLYING DUTCHMEN had namelijk

nachtsprongen georganiseerd.

Wel - men heeft kunnen constateren dat er in alle vereni-

gingen ook voor dit soort sprongen interesse bestaat.

Maar ja, de mogelijkheden zijn - helaas - te beperkt.

In de late middaguren had men een streamer gedropt en

de METEO voorspelde geen wijziging in het weerbeeld.

Dus - dit zou wel goed zitten.

Tijdens de briefing kreeg men dan ook de volgende instruk-

tie:

. h ""Strangers in the rug t ..... Foto: Stalenberg .

"Honderd meter over dié (onverlichte) weg is het exit-point

- een denkbeeldige lijn tussen de twee (verlichte) verkeers-

centra moet die weg voorstellen - misschien zie je een

rijdende auto waar je op kunt koersen" .....

De eerste stick werd vol spanning nagekeken ..... tenminste

zover er iets te zien viel. Af-en-toe geflits van vreemde

lampjes (waarschijnlijk een soort kiekkastman) maar verder

..... bleef het donker.

Plotseling op lage hoogte een aantal schimmen - dus het

exitpoint was juist.

Met de regelmaat van de klok volgden de anderen in gespan-

nen, doch prettige sfeer HET NACHTELLJK AVONTUUR

tegemoet.

Wel zij opgemerkt dat de "stick-tijden" bij dergelijke

evenementen wel iets langer zijn als normaal om reosn

dat de vlieger eerst zijn daling kan inzetten als de laatste

man - duidelij k waarneembaar - op moeder aarde is aange-

komen.

10

In totaal werden er zevenentwintig sprongen uitgevoerd in

een tijdbestek van ca. vier uren.

Organisatoren bedankt voor dit initiatief waarbij leden van

alle verenigingen (middels de brief aan de c1ubbesturen)

WELKOM waren.

Wij hopend volgend jaar weer "van-de-partij" te mogen

zijn.

I

u

K. Sikkens

"Zeg Piet (Kool), vis jij ook al op het droge?"Foto: Stalenberg.

~ .))

",:'l

sportparachutist

.., •.•.•...~~'.;~;,.,.:'~

l{fj.J~~~-=i.I~-

nationals 1975Vorig maal in ons aller "Spo rtpar'aohuti st" brachten wiju reeds op de hoogte van het heuglijke bericht dat de vol-gende Nationals in het licht van het relatiefwerk zullenstaan. Abusievelijk stond daarin vermeld dat twee spron-gen een 3-man te zien zouden geven, met backloop enMurphy star, de tweede Murphy star moet zijn een Catter-piller, waarvan acte.Nu zijn er stemmen opgegaan om toch een (beperkt)style programma door te voeren. In de meeste landen,USA, Duitsland, Zwitserland, Frankrijk, Oostenrijk etc.worden separate Nationals gehouden voor RW en PA +style. Helaas hebben wij daarvoor te weinig goede sprin-gers die zich dan bovendien ni et wensen te specialiseren.Vandaar de gedachte aan Nationals als eerder al aangege-ven.Nu zijn er een aantal mensen die de "gap" tussen 1974 -1976 toch graag opgevuld willen zien door een style onder-deel. Men heeft begrip voor de prioriteit voor RW, maarstelt dat een 2 of 3 sprongen style-wedstrijd, met een ge-selecteerde, beperkte deelname. (b. v. eis: tijden onderde 14 of 13 seconden) waardoor er zo'n 5 - 8 deelnemerszullen zijn, nauwelijks veel tijd zou vergen.Zoiets zou inderdaad maar 2 ä 3 uur kosten.Eigenlijk zouden wij het liefst datgene doen, waar u hetmeest voor voelt. Edoch daarvoor moeten wij uw stem(men) horen. Fijn wanneer u hierover iets aan ons laathoren, anders zullen wij zelf iets moeten beslissen.

Bert Wijnands.

welkomin de

para-afdeling

sportparachutist

E.N.P.C.Zoals inmiddels reeds traditie is geworden vindt er eensper jaar een ENPC/CPV happening plaats in één der zalenvan het kasteel van Breda.

Tijdens het diner 'voorafgaand aan de feestavond) werdafscheid genomen van het vorige bestuur, terwijl de on-langs nieuw benoemde bestuursleden werden voorgesteld.

In zijn afscheidstoespraak memoreerde ex-voorzitter Robvan Hoof de c1ubgeschiedenis van de laatste jaren. Dankzijeen goed en eff ic iënt beleid en een juiste bedrijfsvoeringis de club "gezond" te noemen.

Men mag daarom juist wel stellen dat het erg plezierigis om op deze wijze de leiding van een Vereniging overte dragen.

De nieuwe voorzitter Jaap Spiering huldigde daarna hetvorige bestuur door hen te onderscheiden met de "vergul-den .trotsej veer".Tevens werden pronkstukken van nijver huiswerk - te we-ten: goed "gevulde" kinderen uitgereikt. Een geste welkezeer werd gewaardeerd.

Vorig bestuur onder leiding van Rob van Hoof................ BEDANKT .Het nieuwe bestuur onder leiding van Jaap Spiering................ SUCCES .

K. S.

Uit voorraad leverbaar:

Russische U. T. 15 geheel kompleet met normalerisers aleeve en pilot chute. Diverse kleuren f 1. 450,--

Kompetitie en style boots vanaf 1 99,50uitsluitend Adidas en Ponvert

J erry Bird overallseen must voor relativ

Jerry Bird containers incl. ripcord en reservertser-s passend op alle sportharnasses

Jerry Bird Chepo hoofdkoepel

reserve koepel 23' triconicaluit ervaring uitstekend

reserves kompleet vanaf

hoofdparachutes kompleet vanafnieuwe surplus koepels

Uit inruil verkregen:diverse ronde parachutes kompleet vanaf

enkele Dutch Masters vanafMini system en Super Pro niet uit inruilmaar wel nieuw leverbaar

Enkele speciale aanbiedingen voor de kadootjes tijd tot 31-12

polshoogtemeter vanaf 1 160, --Para Chute Shop draagtas 1 27,50Posters diverse voorstellingen f 7,50

nog enkele sentinels (1525, --) nu nog f 495,--

f 244,50

f 470, --

f 995, --

1 725, --

f 175, --

f 550, --

1 400, --

1 425, --

Natuurlijk weer: De Para Chute Shop Vliegveld Hilversumtel. 02157-706 of 201Een bezoek meer dan waard.

Heeft u onze nieuwe prijslijst nog niet aangevraagd?stuur dan direkt f 1,50 voor prij slij st, sticker en balpen.

11

relatiefrecords volgenelkaar snel op ....

Het begint er sterk op te lij ken dat dankzij de komstvan de wereldkampioenschappen relatiefspringen volgendjaar september in West-Duitsland het relatiefspringen inNederland een enorme impuls heeft gekregen. In kortetijd zijn twee zevenmanssterren geformeerd en zelfs aleen goede achtmansster, eveneens een Nederlands record.Dit alles zonder twijfel dankzij de wil en het enthousiasmevan de organisatoren Bert Wijnands, Bram Lasschuijt enCharles Pellens.

Op een avond in de flat van Charles Pellens waar ver-schillende topspringers aanwezig waren, viel de beslissing:we gaan proberen mee te doen aan de wereldkampioen-schappen. In principe met een tienmansster.Hiervoor trainen we tot half mei volgend jaar. Lukt hetniet doen we alleen met een viermansteam aan dat onder-deel mee. Bram Lasschuijt die weer de technische orga-nisatie kreeg, stelde een serie trainingsweekeinden vastKarst Sikkens regelde de Friendship. Het wachten was opgoed weer. Wat - zoals bekend - niet kwam.

Op een" vrij" weekend in oktober regelden de Icarus-springers van de trainingsselectie voor het nationaleteam een weekend. En ziedaar, die zondag (26 oktober)was het zeer acceptabel weer. De zeven besten (naar hetoordeel van Wijnands en Havekotte) kwamen samen: basewas ik, pin man Harry Pijnenburg, Bert Wij nands drie,Sjaak Gielen vier, Jan Havekotte vijf, Peter Lefering zes,Ben Woltering zeven.

Bij de eerste sprong werd een vrij snelle zesman ge-formeerd, die er op iets boven de 5500 voet lag. (We kwa-men van 10.000 voet). Alleen Peter Levering, die schuinonder de ster lag, kwam niet omhoog en kon dus niet in-komen.

Bij de tweede sprong lukte het wel. Zeven man, ook albrak de ster tussen Bert Wijnands en mij. Bert had onvol-doende grip. Toch: een nieuw Nederlands record. En van-zelfsprekend was iedereen apetrots: Ica ru s had vorig jaarde eerste zesman gehad op initiatief van gangmaker TomVerschoor en nu was er de eerste zevenman van "zijn"club. Los van de nationale trainingen was deze zevenmans-ploeg van plan door te gaan nu men succes rook.

Nog sensationeler zou het tweede weekend van novemberworden, het weekend waarop dan eindelijk de eerstetraining van de nationale selectie kon plaatsvinden. Overi-gens: zoals bekend bestaat deze nationale selectie uit 29man, waaruit 12 springers tot het nationale team zullengaan behoren, afgezien van een eventuele aparte viermans-team.

Op vrijdagmiddag 8 november was het dan eindelijk weervoor de Friendship. Het werd een hele happening. Omhalf een was iedereen op de Vliegbasis Soesterberg.Briefen, omkleden en om tien over één (of zoiets) takeoff naar de Vliegbasis Twenthe waar gesprongen zou wor-den.

Boven Twenthe in de F-27 Troopship. Foto: Willebrandts.

12

Grofweg gezegd was men ingedeeld in groepen "naar ver-wacht niveau" op enkele uitzonderingen na: Ook bij de ietsminder geroutineerde relatiefspringers ging een wél-ge-routineerde mee "om te kijken", zoals Steven Blietz enWim Velthuizen. In wat we maar even de A- en B-ploegzullen noemen zaten weinig echte "nieuwelingen", eigen-lijk alleen Rens van Westeinde van de ENPC, die in deB-ploeg zat met mij, Giel Holland, Jaap Spiering, ChrisFranssen en Jan van der Veen.In de A-ploeg zaten de echte kanonnen: Charle sPellens,Bert Wijnands, Bram Lasschuijt, Frans Heuvel rnans ,Jacques Gielen, Peter Lefering, Ben Woltering, Fred Diers-sen, Hans v. d. Stroom en f'otog raaf Ton Willebrandts.

Bij de B-ploeg ging de drieman kapot door te hoog enhard inkomen van Jaap Spiering. Hij dacht dat dit doorzijn nieuwe "flodderpak" kwam. Er kwam nog wel eenlink-up tussen Jan van der Veen en mij, maar dat was al.De A-ploeg deed het niets beter, en had ook problemen:een slechte exit, een linkup tussen Charles en Bert, een3-man door Bram en Peter als 4de, die zo vreemd in-kwam, zeker voor zijn doen, dat slechts een puinhoopresteerde.

De tweede sprong ging al aanzienlijk beter. De B-ploeghad praktisch een zesman op 3500 voet ondanks proble-men na de exit toen Giel Holland zijn o r iëntat ie gheelkwijt was en "op vakantie" ging, met iedereen in zijnkielzog.

Weer de Troopship in, waar herder Charles Pellens dekudde springers telt. Foto: Leen SchuIler - Vlb. Twenthe.

Bij de A-ploeg was er praktisch een zevenman toen dezaak in het ongerede raakte.Toch was de balans positief. De "leiders" hadden eengoede indruk van een flink aantal springers gekregen. Enzij concludeerden: er zit muziek in.Terug in het vliegtuig naar Soesterberg heerste een zeeropgewekte stemming. Op de vliegbasis Twenthe had menoverigens een leuke middag gehad: praktisch alle mili-tairen stonden bij het kruis.

Even een persoonlijk woord. (U weet het: ik kan hetnooit laten.)Voor mij was het de eerste keer dat ik uit een Friendshipsprong. Iets sensationelers is mij zelden overkomen.Zo'n ding vliegt bij het droppen zo'n dikke 200 kilometerper uur. En als je uitstapt krijg je zo'n enorme blaas opje bast dat je een moment geheel verbijsterd bent.Het is, zoals Bert Wijnands het zei, alsof een hele grotekerel je heel stevig in je kladden grijpt.

De weersverwachting voor de rést van dat weekend waszeer slecht. Zaterdag was het inderdaad regen en wolkeneven boven de boomtoppen. Voor zondag was storm enregen voorspeld. Maar ziedaar, tot ieders verbazing washet zeer redelijk weer en weinig wind. Gevolg van de som-bere weersverwachting was wel dat de helft niet belde's ochtends vroeg en dus niet op Seppe verscheen. Zeertriest voor hen, des te aardiger voor de wél-komers. Hetzou voor de meesten een heuglijke dag worden.

sportparachutis t

ver-e iets-ge-enJeggen-jehris

ens,".d Diers-

, eniras al.en:een1-

l

ploege-

esnthe.

de

En

eren

hip

lp

en

'asom-

Iet

rt

Omdat Charles Pellens met een geblesseerde vingerzat, werd ik als "reserve-base" ingeschakeld bij de A-ploeg. (Het geluk is soms maar een vinger lang, de pech(voor Charles) soms ook.)De zevenmans A-ploeg (er werd uit de Belgische Turbo-Porter gesprongen) bestond dus uit mij, Bert Wijnands ,Frans Heuvelmans, Sjaak Gielen, Bram Lasschuijt, JaapHavekotte en Peter Lefering. En ziedaar: op zo'n 5500 tot5000 voet lag de zeven man als een blok. En maar grijn-zen naar elkaar.

"Was het dit slot dat ik moest hebben?" vraagt Jan vanden Veen zich hier af. Foto: Gielen.

Vouwen onder het spiedend oog van de luchtmacht. Zelfs'als je een dame bent met pa erbij. Foto: Leen Schuller-

Vlb. Twenthe

Er waren wat kleine probleempjes geweest: Bert die na deexit wat afzwaaide, waardoor de base onder een hoek van90 graden lag; Bram die wel wat hoog en (dus) hard in-kwam, maar dankzij het ingevoerde "overpakken" (alsiemand iemands pols pakt, pakt de gepakte ook het pakvan de ander, als iemand begrijpt wat ik bedoel) bleef dezaak intact. Tenslotte stoven Jaap en Peter op eenzelfdeslot af (door de wat gedraaide base was de organisatie vanslots wat in de war geraakt), schoten al remmend schuinbij elkaar weg als twee straaljagers die op elkaar afschie-ten en op het laatste moment stijl omhoog optrekken.Ze kwamen opnieuw in bij aparte slots en de zaak wasrond.Vervolgens zou een achtman geprobeerd worden. BenWoltering werd bij de zeven in de Porter gepropt. Omdatwe een keer extra moesten invliegen (wolk) zaten we op14.500 voet. Buiten was het 26 graden onder nul. Huizenwaren nauwelijks meer van elkaar te onderscheiden. Dezon glinsterde in de Oosterschelde en scheen helder ophet uit elkaar waaierende water van de Biesbos. De Moer-dijkbruggen als potloodstr eepj es. Tientallen dorpj es ensteden. Wolken die zo diep onder ons zaten dat ze op deaarde vastgeplakt leken te zijn. Strakke blauwe lucht.Geenwonder dat onze Nederlandse Belg (Frans Heuvel-mans) dromerig naar buiten starend zei: "Wat missen

Base in de maak - Hein Cannegieter ligt op de wolken tewachten op Bert Wijnands en (in de hoek) Frans Heuvel-mans. Foto: Gielen.

Contact. Foto: Gielen.

Frans Heuvel mans: moeders mooiste. F'oto: Gielen.

mensen die niet springen toch ontzettend veel." Vervol-gens werd hij nog lyrischer en begon poëz ie te declame-ren, zomaar voor zich heen. Heel zacht. Poëz ie uit hetnieuwe fotoboek van Andy Keech, "Skies call!' .En echt, zo mooi heb ook ik het zelden meegemaakt.Zelfs Bram hield op met moppen tappen.De exit ging wat spastisch omdat Frans Heuvelmansboven op Bert Wijnands naar beneden viel, waardoor Bertzo'n tien, vijftien meter wegschoot.De linkup kostte daarom zo'n 15 sekonden. Frans hadzich inmiddels ook hersteld al was hij zijn hoogtemeterkwijt. Die was afgerukt. Vervolgens kwam iedereenzoetjes aan binnen. Hoe hoog de acht er lag weet ik nietprecies, maar toen ik tussen de 4500 en 4000 de kring

13sportparachutist

En toen kwam Frans over. Over de fotograaf ën de link-up.Foto: Gielen.

Driemansbase: Bert (153), Hein en in de hoek het hoofdvan Frans. Foto: Gielen.

Na het afzwaaien, .orndraaten en wegwezen. Foto: Giei en,

rondkeek, waren het er echt acht. Allemaal grijzend:we hebben hem! En mooi! Ongelofelijk.Die grote kring, fel gekleurde wapperende figuren, lig-gend op hun buik, die wolken beneden, de aarde, de zonin de Oosterschelde.Iedereen was zo onder de indruk dat, toen ik op 3500 voetwilde afzwaaien, niemand wilde loslaten. Het kostte enigpaniekerig gespartel om de anderen terug te brengen in -de realiteit. En zo gingen we op 3300 voet weg. Trekkenen gillen naar elkaar.

Tenslotte was er nog een experimentele sprong. Twee"flyers" gingen er uit en Jan van der Veen en Rens vanWesteinde kwamen er in. De linkup lag er pijlsnel dit keer,Drie en vier kwamen van de weeromstuit pas na een tien,vijftien sekonden in. Rens had wat problemen met inkomen,En toen Jan en Ben Woltering in hun slot lagen en de polsengrepen (op de grond dacht de man achter de kijker dat weeen zesman hadden) ging Rens aan een been van SjaakGielen hangen. Nog sekonden lang "vlogen" we de schevester, maar toen brak de zaak uit elkaar. Als een handvolkleurige herfstbladeren dwarrelde iedereen langs of overiedereen. Het is niet goed natuurlijk, maar het blijft eenadembenemend gezicht: al die kleurige, vertraagd doorelkaar wervelende poppen tegen die strak blauwe lucht.Het had geen zin meer om iets te doen, dus vertrok ieder-een. Overigens werd de fout Rens niet heftig aangerekend:het is een typische "beginnersfout". Als je wat hebt, houdje het vast in plaats van los te laten en gewoon opnieuwin te komen.In de andere (kleinere) ploegen werd ook stevig gewerkt,maar door gebrek aan ervaring waren de resultaten daarnatuurlijk minder sensationeel. Vooral ook door verschil-lende "beginnersfouten". Om er een paar te noemen dievoorkwamen:Benen uitsteken als je bent ingekomen. Je maakt dan eentrage maar onafwendbare voorwaartse salto en vliegt dester inelkaar.Te hoog inkomen en je in de ster laten vallen. Een sterkan erg veel hebben als je hard horizontaal inkomt, maarbijna niets als je van boven of beneden komt.Mensen die onder of over een ster heenvlogen.Mensen die grepen.Toch leer je van juist dit soort fouten ontzettend veel enwas het - neem ik althans aan - ook voor de andere ploe-gen een leerzaam dagje. Wel zou er - is mijn persoon-lijke mening - meer aan de begeleiding van de andereploegen gedaan moeten worden, hoewel het accent tijdensdeze weekend meer op de selektie, dan op zuivere trainingligt.Eén ding staat vast: die tienman komt er. Het potentieelblijkt er te zijn. En die wetenschap is een enorme stapvooruit voor de Nederlandse parasport.

Hein CannegieterPS:Op 24 november j.1. werd de 3e Nationale SelektieTraining 's ochtends vroeg gecancelled. De training zouop Hilversum met de Icarus-Porter zijn.Het bleek echter schitterend weer te worden - door enigetelefoontj es gealarmeerde Icarus-leden spoedden alsnognaar Hilversum, waar de ploeg die ook Nederlands eerste7-man had gemaakt, een vlotte 7-man boven de 5500 ftmaakte. Enige verandering met die eerste 7-man was datPeter Lefering zijn plaats werd ingenomen door Jan vanden Veen.Een tweede Icarus-team maakte een snelle 5-man + bijeen tweede sprong een wat vreemde, maar ook complete7-man. Dit tweede team bestond uit: Ellen BussenmakerTom Wilschut, Paul Koudij s, Ricardo Schulz , Chris 'Franssen, Peter Lefering en Ton Willebrandts (als enigeniet PCI-lid). Een waardevolle maar helaas éénzijdigeselektie-training.

[;Eplw

RiE11\

r

"nIL<

I

En dan wil je wel even lachen. De zevenmansster is inmiddels compleet. Hoogte op Brams hoogtemeter 4000 voet.Bert (rechts) en Hein (links) trachten enig gegil te laten horen, wat niet helemaal doorkwam. Foto: Gielen.

14 sportparachutist

3r.sn,

BINNENKORT WEER LEVERBAAR DE CANOPYDER KAMPIOENEN.

.en UT-15VOOR MEER INFORMATIE:

Jan v.d. Veen 020-947144

I:i

Harry Kuipers 040-515040

veiligheidEr is al eens een verhaal verschenen over de reserve/procedure in zijn totaliteit. Nu wil ik een ieder nog eenswijzen op een belangrijk element. De volgorde was:- check hoogte.- spreid benen, en breng ze naar voren.- open capewell covers, breng duimen naar capewell

ringen.- kijk naar reserveripcord!- pull capewells.- trek met de rechterhand het reserve ripcord en- BEDEK MET DE LINKERHAND DE GEOPENDE

CAPEWELLS.

Recentelijk las ik in de "Spotter" een aardig verhaal vaniemand die in de veiligheidscommissie van de USPA zit,wiehet zeer kort geleden overkwam dat de lijnen van zijnreserve na een malfunctie haakte aan zijn geopende"covers": Zijn reserve opende niet, gelukkig kreeg hij zenogwel los.Deopening was toen wel indrukwekkend laag. Voorkomenis eenvoudig en beter dan "genezen". (zeker hier!).

BW

Ipara-evenementen 19751

5 t/m 9 mei

9 t/m 11 mei

17/18 mei

31 mei! 1 juni

t/m juni

5-13 juli

4-15 september

20/21september

Springweek te Hilversum (ParaclubIcarus) ,

Internationale wedstrijden in Remscheid(BRD).Vier-persoons nacht-p, a. wedstrijden.

Coupe Maarseveen.

Clubkampioenschappen paraclub Icarus.

Nederlandse kampioenschappen.

SUd-Ost-Para-Cup in GRAZ.10xp.a.3 x style2 x relatief (4)

pogingen om grote sterren te formeren -trainingssprongen.

Wereldkampioenschappen relatief-springen in Warendorf (Westfalen).

Najaarswedstrijden te Hilversum(Paraclub Icarusj .

Zijner in uw vereniging aktiviteiten? Laat ons dit z. s. m.weten.

sportparachutist

para-boeken-marktPARACHUTING'S UNFORGETTABLE JUMPS

In 1967 verscheen het eerste boek van Howard Gregoryonder de titel THE FALCON's DISCIPLES, een geschie-denis over het parachutespringen.Gregory heeft nu dit boek herschreven en verbeterd.Vele foto's (meer dan 200) van Carl Boenish, Ray Cotting-ham enz. zijn in dit boek opgenomen.

Neil Armstrong vertelt over de springervaringen van deRussische kosmonauten, terwijl vele andere mensen ver-tellen over hun prettigste en ongewoonste sprongen.In dit boek zijn eveneens foto' s opgenomen van de specta-culaire sprong zonder parachute (Rod Pack).Bij ieder boek wordt een fraaie kleurenposter van deaarde geleverd (deze foto is genomen vanuit de Apollo 11).

Het boek kost $ 12, -- (US) en is verkrijgbaar bij deauteur.Adres: Howard Gregory

Box 66La MiradaCalif. 90637 USA. K.S.

doet u ook aan

veiligheid in de

parachutesport ?

Vele happy landings in 1975. Foto: Bode.

15

DELTONA sport-parachute-equipement DELTONA

Postbus 1041 - EuropoortTelefoon 01889 - 4981Postrekening nr. : 3090503

Uitsluitend verkoop van origineel para materiaal.

,•

Franse "Para Boots" van Richard Pontvert -geven bescherming aan voeten en enkels.Para Instrukteurs van het Korps Commando-troepen springen uitsluitend met deze laarzen.Luchtkussen-zool zorgt voor grote schokabso rp-tie en geeft bescherming aan de rug.Ongeevenaarde kwaliteit. Prijs f 119, -- per paar.

Kon

IneKoop geen bordeelsluipers. Want .Richard Pontvert ontwiep ook STYLE LAARZEN.Luchtgewicht en toch een goede bescherming.Vraag het wereldkampioen style Armaing.Prijs f 99, -- per paar.

PARAHELMEN "St. Chr istophe"Bij iedereen bekend.Polyester afgewerkt met echt leer.Prijs f 56,--.

STYLE helmen van Richard Pontvert -geheel van leer gemaakt.Lichtgewicht en opvouwbaar.Prijs f 81, --.

Franse para brillen.Optisch gekerud en getest.Geen f 39, -- voor de laatste maalslechts f 27, --.

Hoogtemeters van Richard Pontvert. Merk PARA CONTRO:Geschikt voor montage op de reserve-parachute.Waterproof en schokbestendig.Complete set met secondenteller en draagtas.Prijs f 275, --.

Pols hoogtemeter, merk PARA CONTROL.Nieuwe uitvoering, duidelij k afleesbaar , met polsbandEEN JAAR GARANTIE. Prijs f 175, ,-.

Parachu tisten overalls. Geheel uitritsbaar.Vele kleuren. Prij s f 69, --.

Para draagtas sen. Ideaal voor boots, helm en kleding.Prijs f 29, -- en f 39, --.

Para/vlieg-jacks. Prijs f 68, --.

DELTONA: Importeur voor Nederland van parabootsRICHARD PONTYERT en parahelmenST. CHRISTOPHE.

Voor enkele clubs vragen wij verkoop dealers.

Bovengenoemde prijzen zijn geldig tot 1 januari 1975

WY WENSEN ALLE PARACHUTISTEN EEN VOOR" ISPOEDIG 1 97 5.

w

16 sportparachutist SI