Sommeliers.nl: apulia wine identity

43
Veel aandacht voor de wijnen van Puglia Verslag van een 6-daags bezoek aan de Italiaanse wijnstreek Puglia. Door Paul Op ten Berg. Onder de naam Apulia Wine Identity werd eind november 2011 een festival voor de pers georganiseerd rond de wijnen van Puglia, de Italiaanse streek aan de Adriatische Zee die bekend is als de hak van de laars. Zes dagen van wijnreizen, proeverijen, lunches, diners en presentaties. Puglia of Apulia Puglia is het meest langgerekte wijngebied van Italië. De hedendaagse benaming voor de streek is Puglia. Maar om aan te geven dat hier sprake is van 2.000 jaar wijnbouw, werd de oude naam Apulia gekozen voor de eerste editie van deze promotionele manifestatie, die volgens plan ieder jaar herhaald moet worden. Luigi Rubino van Tenute Rubino, voorzitter van Puglia Best Wine Consortium Puglia Best Wine Consortium Het Puglia Best Wine Consortium, organisator van het evenement, werd opgericht in 2009 door vijf producenten, Tenute Rubino, Conti Zecca, Candido, Consorzio Produttori di Manduria en Cantine Due Palme. Luigi Rubino is zeer actief als voorzitter. Na diverse buitenlandse promoties van de wijnen van Puglia, was nu ter plekke te zien en te proeven hoe ver de wijnsector zich ontwikkeld heeft. Sponsors waren de regionale raad voor de landbouw, Unicredit Bank en Gambero Rosso, de bekende maar controversiële Italiaanse wijngids. Trips naar de vijf wijngebieden De 48 journalisten en Masters of Wine werden na aankomst in vijf groepen verdeeld en ondergebracht in de plaatsen Brindisi, Lecce, Trani en Barletta, van waaruit elke groep een tweedaagse tocht maakte naar een van de 5 historische wijngebieden:

description

Articolo dedicato alla kermesse apulia wine identity, postato sul blog sommeliers.nl il 5 gennaio 2012.

Transcript of Sommeliers.nl: apulia wine identity

Page 1: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Veel aandacht voor de wijnen van Puglia

Verslag van een 6-daags bezoek aan de Italiaanse wijnstreek Puglia.

Door Paul Op ten Berg.

Onder de naam Apulia Wine Identity werd eind november 2011 een festival voor de pers

georganiseerd rond de wijnen van Puglia, de Italiaanse streek aan de Adriatische Zee die

bekend is als de hak van de laars. Zes dagen van wijnreizen, proeverijen, lunches, diners

en presentaties.

Puglia of Apulia

Puglia is het meest langgerekte wijngebied van Italië. De hedendaagse benaming voor de

streek is Puglia. Maar om aan te geven dat hier sprake is van 2.000 jaar wijnbouw, werd

de oude naam Apulia gekozen voor de eerste editie van deze promotionele manifestatie,

die volgens plan ieder jaar herhaald moet worden.

Luigi Rubino van Tenute Rubino, voorzitter van Puglia Best Wine Consortium

Puglia Best Wine Consortium

Het Puglia Best Wine Consortium, organisator van het evenement, werd opgericht in

2009 door vijf producenten, Tenute Rubino, Conti Zecca, Candido, Consorzio Produttori di

Manduria en Cantine Due Palme. Luigi Rubino is zeer actief als voorzitter. Na diverse

buitenlandse promoties van de wijnen van Puglia, was nu ter plekke te zien en te

proeven hoe ver de wijnsector zich ontwikkeld heeft. Sponsors waren de regionale raad

voor de landbouw, Unicredit Bank en Gambero Rosso, de bekende maar controversiële

Italiaanse wijngids.

Trips naar de vijf wijngebieden

De 48 journalisten en Masters of Wine werden na aankomst in vijf groepen verdeeld en

ondergebracht in de plaatsen Brindisi, Lecce, Trani en Barletta, van waaruit elke groep

een tweedaagse tocht maakte naar een van de 5 historische wijngebieden:

Page 2: Sommeliers.nl: apulia wine identity

1. Het territorium van nero di troia in het noorden van de provincie Bari, met

bezoek aan de wijnproducenten Torrevento, Conte Spagnoletti Zeuli,

Rasciatano en Rivera;

2. De wijnen van Puglia, van de zee tot in de heuvels tussen Bari en

Brindisi, met bezoek aan de wijnproducenten Tenute Rubino, Tenute Girolamo,

Giuliani en Polvanera;

3. De wijnen van het achterland van Salento in het zuiden van de provincie

Brindisi, met bezoek aan de wijnproducenten Candido, Cantine Due Palme,

PaoloLeo en Agricole Vallone

4. Barokland, wijn en cultuur in de provincie Lecce, met bezoek aan de

wijnproducenten Schola Sermenti, Conti Zecca, Cupertinum - Cantina sociale

cooperativa di Copertino, Tenuta Materdomini en Castello Monaci;

5. Het oude land van Messapia, beschaving van wijnstok en wijn in

Manduria en Taranto, met bezoek aan de wijnproducenten Feudi San Marzano,

Mille Una, Gianfranco Fino en het Consorzio Produttori Vini of Manduria.

Historie

Puglia is voornamelijk vlak, met uitgestrekte plateaus en lage heuvels tot aan de zee. De

wijngaarden nemen een flink stuk in beslag van het bouwland. Er is hier al heel lang

sprake van wijnbouw. Deze begon in de Griekse en Romeinse tijd en ging verder tijdens

de periode van de Lombarden, de Byzantijnen, de Noormannen, het volk van Anjou en

dat van Aragon.

De kathedraal van Brindisi

Productie

Tegenwoordig is Puglia met 5.800 hectare aan wijngaarden een van de meest

productieve wijnstreken van Italië. In 2010 werden 22,5 miljoen flessen wijn

geproduceerd. Het gemiddelde rendement bedraagt momenteel 29 hl/ha. De export

bedroeg in 2007 circa 45 miljoen euro en in 2011 naar schatting 100 miljoen. Doel voor

2018 is een exportwaarde van 200 miljoen euro.

Page 3: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Bewustwording

Hoogteligging, samenstelling van de bodem, oriëntatie en ligging ten opzichte van de

zon, temperaturen en ventilatie variëren sterk in deze streek, maar bieden ideale

condities voor wijnbouw. Vooral de laatste 30 jaar zijn zowel traditionele producenten als

nieuwe ondernemers zich steeds meer bewust geworden van de rijkdom aan terroir en

de bijzondere klimatologische omstandigheden. Als gevolg hiervan werd het oenologische

profiel van Puglia opnieuw gedefinieerd, met als uitgangspunt de waardevolle traditionele

druivenrassen van de streek. De juiste druivenrassen op het juiste perceel. Een aantal

DOC’s kan worden samengevoegd, er zijn er simpelweg te veel die op elkaar lijken. Ze

ontstonden door plaatselijke politiek en door de rivaliteit tussen dorpen en gemeentes

(vergelijk de hoogte van kerktorens). Maar er is nog een lange weg te gaan: van de in

Puglia geproduceerde wijn wordt slechts 30% in de streek zelf gebotteld. En het woord

Puglia mag vreemd genoeg volgens de wet niet op het etiket staan. Wellicht is Apulia een

alternatief?

Troeven

Wat maakt wijn van Puglia zo bijzonder? Om te beginnen de drie voornaamste rode

druivenrassen, Negroamaro, Primitivo en Nero di Troia. Stuk voor stuk autochtoon

en volkomen ingeburgerd. Qua klimaat is Puglia in het voordeel ten opzichte van Noord

Italië. De wijnstokken hebben hier minder last van ziektes, want door de ligging tussen

Adriatische en Ionische zee waait het altijd.

Brindisi –zuil bij het einde van de Via Appia

Kennis van eigen druiven

Door de eeuwen heen werden de plaatselijke druivenrassen – 13 rode en 14 witte - door

natuurlijke en menselijke selectie vermeerderd. In Puglia tellen we momenteel 25 DOC’s

en talrijke sub-appellaties. Puglia is vooral een streek voor rode wijn, volgens sommigen

een van de meest veelbelovende van Italië. Door het gevarieerde heuvellandschap is er

sprake van een veelheid aan microklimaten, soms op een paar kilometer afstand.

In de provincies Foggia en Bari vinden we vooral kalkbodems en het klimaat is er ideaal

voor rode druivenrassen. Dit is het gebied van de nero di troia, waarvan de wijnen hier

Page 4: Sommeliers.nl: apulia wine identity

complex en streng zijn met een goede, maar niet overdreven zuurgraad. Ook bombino

bianco en bombino nero komen hier veel voor, terwijl de witte druivenrassen vooral te

vinden zijn tussen Brindisi en Taranto. Negroamaro is het belangrijkste druivenras in

Salento. Op de klei-kalkbodem met het warme, droge weer komt deze druif tot volle

glorie, voor zowel rood als rosé.

Ook andere autochtone rassen worden hier verbouwd, zoals susumaniello, malvasia nero

di brindisi, malvasia bianca en verdeca. De provincie Taranto, ook wel bekend als het

land van Messapia, is het gebied bij uitstek voor de primitivo: dit veelzijdige druivenras

geeft aangename, krachtige wijnen en doet het goed op diverse bodemsoorten als kalk,

zand, rode aarde en donkere aardse klei.

Nero di troia

De oorsprong van deze wat moeilijk te begrijpen druif – ook wel uva di troia genoemd -

is in nevelen en legenden gehuld. Een ervan gaat terug naar Troje, van waaruit

Diomedes ontsnapte met enkele wijnstokken, die hij plantte op de oevers van de Ofanto

rivier in het noorden van Puglia. De druif verspreidde zich daarna in de omgeving van

Castel del Monte, Canosa en Cerignola, Barletta, San Ferdinando en Trinitanopoli – en

vervolgens rond het verder in de heuvels liggende Lucera en Benento. Er ontstonden ook

varianten: uva conosina, uva della marina, barlettana en somarello.

Alberello - De Alberello plantwijze (bush vines) – of, zoals de Romeinen zeiden,

“humilis, sine adminiculo” (laag, zonder steun) – werd eeuwen lang gebezigd. Dit geeft

sterke wijnen met krachtige tannines. Het terrein is hier erg rotsachtig met overwegend

kalksteen en klei, van tufsteen bij Canosa tot witte rots bij Trani. Dit geeft kleine

verschillen in zuurgraad en aroma’s. Zo is nero di troia van Castel del Monte en Bari

meer agressief, terwijl de wijnen elders eerder kruidig zijn.

Meer en beter - Van de 15.000 hectare nero di troia in 1970 was rond 2000 nog maar

2.000 hectare over. Na een herindeling van de wijngaarden en de introductie van nieuwe

verticale snoeiwijzen volgde een opleving, die wat werd getemperd door een imago van

te veel tannine. Nu staat in heel Puglia 5.000 ha nero di troia aangeplant. Uitsluitend

irrigeren indien strikt noodzakelijk, sterke vermindering van het rendement en

Page 5: Sommeliers.nl: apulia wine identity

verbeterde vinificatie zorgden voor een grote kwaliteitsverbetering van nero di troia

wijnen.

Stevige wijn - Nero di troia is een druif met weinig vruchtvlees en een dikke, stevige,

paarse schil. De trossen zijn gemiddeld van afmeting (180 gr), compact en van boven

breed uitlopend. Het is een ras dat vrij laat rijp is, tussen eind september en begin

oktober.

De wijnen van nero di troia hebben door veel anthocianen een levendige, heldere en

intense kleur. De geur is fruitig, met kersen, bessen, viooltjes en specerijen. De smaak is

niet erg elegant, maar wel stevig. Moderne technieken in wijnbouw en vinificatie zorgen

voor minder fenolische wijnen met een goede zuurgraad, met optimale tannines en de

juiste hoeveelheid alcohol. Er wordt langzaam en zacht geperst met moderne persen en

verschillende producenten passen microbullage toe. Kortom, nero di troia is een

uitstekend druivenras, mits in de wijngaard getemd en goed gevinifieerd.

Primitivo

Ook van primitivo is nog niet bekend wanneer de druif in Puglia is gekomen. Maar het

wordt steeds duidelijker dat de oorsprong ligt in Centraal Europa, waarna het ras zich

heeft verspreid richting Adriatische Zee. In de eerste helft van de 19e eeuw werd

primitivo geëxporteerd naar de USA.

Zinfandel - Tegen het einde van de 18e eeuw ontdekte de priester don Filippo Francesco

Indellicati, die naar vroeg rijpende klonen zocht om tijdens de pluk de regen vóór te zijn,

bij toeval de druif die toen nog primatticcio heette. Hij noemde deze daarom primitivo en

vermeerderde hem via sélection massale. Begin jaren 90 ontdekte Professor Carole

Meredith van de Universiteit van Californië, samen met een collega uit Bari, de zeer

nauwe banden van primitivo met zinfandel. Primitivo kwam eindelijk tevoorschijn uit de

schaduw, en de belangstelling voor dit edele druivenras en de wijn ervan werd nieuw

leven in geblazen.

Naar kwaliteit - Door dit alles werd de periode van bulkwijn verlaten en concentreerden

de producenten - vooral in de DOC Primitivo di Manduria - zich op kwaliteitswijn, soms

innovatief, soms traditioneel van stijl, soms met van beide stijlen iets. Een paar jaar later

gooiden verschillende producenten in the Gioia del Colle DOC er nog een schepje

bovenop en ze verbazen momenteel met hun karakteristieke wijnen. In heel Puglia zijn

nu 40 klonen van primitivo te vinden.

Verschillende stijlen - De kenmerken van primitivo variëren naar gelang microklimaat,

snoeiwijze (tendone, espalier, alberello), leeftijd van de wijnstok en rijpingsstadium van

de druif. Van primitivo wordt behalve robuuste rode wijn ook rosé en mousserende rosé

gemaakt. Primitivo heeft aroma’s van frambozen, cassis, kersen en pruimen (vaak

jammy), gedroogde vijgen, amandelen, munt, tijm, mineralen, tabak en drop. Van

oudere wijnstokken en na houtopvoeding heeft de primitivo vaak balsemieke en

geroosterde tonen met kruidigheid. Maar nieuw hout is ongewenst voor primitivo, dan

verdwijnen de typische eigenschappen van de druif.

Manduria, Gioia del Colle en Salento - Primitivo di Manduria blinkt uit in kracht, veel

extract en karakter, vooral bij druiven van oude alberelli (bush vine) stokken op kalk-klei

bodem. Op zandbodems bij de Ionische Zee krijgt primitivo meer finesse, terwijl die van

alluviale bodems ronder en vetter zijn. In Gioia del Colle en enkele naburige gemeentes

(Acquaviva delle Fonti, Adelfia, Cassano delle Murge, Sammichele di Bari, Santeramo in

Colle en Turi) is primitivo opmerkelijk elegant door speciale microklimaten en een

bovenlaag van kalk-klei op een dikke onderbodem van kalksteen. Hier bezit de wijn

frisse, sappige eigenschappen en een fraaie lengte – in het bijzonder bij de Riserva. De

rode bodem van Salento in de provincies Brindisi en Lecce geeft de primitivo finesse,

balans en een uitstekende structuur.

Alcohol - De markt wil tegenwoordig niet veel alcohol in de wijn, maar primitivo bouwt

nu eenmaal veel suikers op en de wijnen bevatten soms wel 18,5% alcohol. Maar deze is

niet branderig en de wijnen hebben toch balans, ook bij 18% alcohol. Daarentegen mist

een primitivo met minder dan 14% alcohol juist balans en karakter.

Page 6: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Negroamaro

Van de autochtone druivenrassen van Puglia en Salento is negroamaro zonder meer het

meest vermaard. Negroamaro is praktisch alleen hier te vinden, op dit vlakke land met

zijn hete klimaat, en is overal elders vrijwel verdwenen. De oorsprong is onbekend –

wellicht de Balkan – maar het is bijna zeker dat de aanplant begon tijdens de Griekse

kolonisatie van de 7e tot de 8e eeuw voor Christus en zich voortzette in de Romeinse tijd

tot de dag van vandaag.

Niet zwart&bitter maar dubbelzwart - De naam negroamaro duidt niet op zwart en

bitter zoals velen denken, maar komt van het Latijnse negro (zwart) en het Griekse

mavro (zwart), dus dubbelzwart is een betere vertaling. In het verleden werd

negroamaro veel verbouwd en uitsluitend gebruikt om met zijn diepe kleur en krachtige

Page 7: Sommeliers.nl: apulia wine identity

alcoholische structuur wijnen uit Noord-Italië te verbeteren. Dit veranderde in de jaren

70, toen een groep producenten van kwantiteit overging op kwaliteit. Het ras maakte

naam dankzij uitstekende organoleptische karaktereigenschappen en de wijnen

ontvingen belangrijke prijzen in diverse Italiaanse wijnconcoursen.

Referentie van Puglia – Vroeger waren de wijnen te jammy met te weinig zuren. Maar

vandaag de dag worden de zuren tijdens de vinificatie overeind gehouden en trekt

negroamaro de kar van de moderne oenologie van Puglia. Het is de steunpilaar van

diverse topwijnen uit de streek.

Bodem - Negroamaro doet het goed op klei-kalkbodems in een warm en zonnig klimaat

zoals hier. Verschil in bodem geeft wijnen met verschillende structuur. De wijnboeren

moeten de eigenschappen van elk perceel goed onderkennen. Zo is de bodem rond

Brindisi vrij zuur en bestaat die van Leccia meer uit kalksteen en zand.

Eigenschappen - De plant kan tegen grote hitte en dankzij de zeewind is de zuurgraad

uitstekend. De traditionele Alberello snoeiwijze, die een hoge kwaliteit levert maar ook

duur is, wordt hier toegepast naast de cordon snoeiwijze met hoge plantdichtheid, die

uitstekende resultaten geeft bij lagere kosten. De trossen hebben een gemiddelde

grootte en zijn compact. De schil is dik en paars-zwart met een waas. De druiven hebben

een gemiddelde tot lange rijpingstijd, in de heuvels zijn ze soms pas eind september rijp.

De bijzonder hoge hoeveelheid aan polyfenolen (waaronder resveratrol), vooral bij laat

geoogste druiven, is gelijk aan of zelfs hoger dan die van de beroemdste druivenrassen

van Italië, zoals nebbiolo. Alle DOC’s in Puglia zijn op basis van negroamaro, behalve in

Salice Salentino, waar de primitivo de hoofdrol speelt.

Diverse wijnstijlen – Van negroamaro druiven wordt frisse en sappige rosé gemaakt,

en aangename, evenwichtige rode wijnen, maar vooral krachtige, grote wijnen met

zachte tannines, frisheid, zachte en elegante structuur, tonen van specerijen en rijp fruit.

De rode wijn heeft een diepe robijnrode kleur en een ronde, droge smaak met sterke

tonen van specerijen, koffie, gedroogde pruimen en tabak. Van laat geoogste druiven

lijkt de wijn op Amarone della Valpolicella of Sfursat della Valtellina, maar dan met een

duidelijke Mediterraan, zonnig karakter. De rosé, vaak gemaakt met wat malvasia nera,

heeft een intense, fonkelende kleur, variërend van oudroze tot koraalrood.

Alcohol – Ook bij de negroamaro speelt alcohol een grote rol. Zeker omdat er

tegenwoordig een trend is naar minder. Maar Angelo Gaia zegt dat het alcoholgehalte

verbonden is aan de rijpheid van de druif. De alcohol hoort nu eenmaal bij de natuurlijke

balans en de markt moet dit accepteren. Als de alcohol maar zacht en niet branderig is.

Deelnemende wijnproducenten (21)

Agricole Vallone, Lecce

Candido, San Donaci

Cantine Due Palme, Cellino San Marco

Castello Monaci, Salice Salentino

Conte Spagnoletti Zeuli, Andria

Conti Zecca, Leverano

Consorzio Produttori Vini Manduria, Manduria

Cupertinum, Cantina Sociale Cooperativa di Copertino, Copertino

Feudi di San Marzano, San Marzano

Gianfranco Fino, Taranto

Giuliani, Turi

Mille una, Lizzano

PaoloLeo, San Donaci

Polvanera, Acquaviva delle Fonti

Rasciatano, Barletta

Rivera, Andria

Schola Sarmenti, Nardò

Tenute Girolamo, Martina Franca

Tenute Mater Domini, Lecce

Tenute Rubino, Brindisi

Torrevento, Corato

Page 8: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Tijdens de 2-daagse rondreis bracht ik een bezoek aan vier bedrijven, Tenute Rubino,

Tenute Girolamo, Azienda Agricola Giuliani en Polvanera.

Tenute Rubino www.tenuterubino.it

Dit is het wijnbedrijf van Luigi Rubino, die zich wijnboer voelt maar tevens voorzitter is

van het Puglia Best Wine Consortium. Hij ontving ons samen met zijn oenoloog Luca

Petrelli. Het familiebedrijf ligt op 5 minuten rijden van het centrum van Brindisi, een stad

met 100.000 inwoners. Vader Tomaso verbouwde druiven die – zoals toen gebruikelijk

was - werden verkocht naar Noord-Italië. Luigi nam in 1991 het roer over en besloot om

de wijn zelf te gaan maken. De ondernemersfamilie Rubino bezit sinds midden jaren

tachtig 500 hectare aan grond, waarvan ruim 200 voor wijn en de rest voor olijfolie,

artisjokken en graan.

Luigi Rubino

Zand, zee en wind

De winery en de wijngaarden Jaddico en Marmorelle liggen op circa 200 meter van de

Adriatische Zee. De zeewind geeft voortdurend verkoeling en de wijnen krijgen een zilte

toon, soms zelfs iets van jodium. Door de invloed van de zee is hier ’s zomers sprake van

een groot verschil tussen dag- en nachttemperatuur. Irrigatie wordt niet elk jaar gedaan,

alleen in jaren als 2000, 2003 en 2007, als het echt nodig is omdat er teveel stress

dreigt.

Wijngaarden

De bodem bestaat voornamelijk uit een diepe, goed doorlaatbare laag zand, waardoor in

winter en voorjaar een flinke watervoorraad in de onderbodem wordt gevormd. De

wijngaarden Uggìo en Punta Aquila liggen meer landinwaarts in een heuvellandschap met

donkere steenbodems. Het is hier ’s zomers zeer heet, maar het koelt ’s nachts sterk af.

Het werk in de wijngaarden wordt hier traditioneel door vrouwen gedaan, met hun grote

kennis en toewijding. Per hectare bedraagt de plantdichtheid 6.000 stokken en het

gemiddelde rendement is 31 tot 38 hl.

Page 9: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Biologisch

Sinds 5 jaar is de productie van witte druiven gecertificeerd als biologisch. Voor rode

wijnen zou Tenuto Rubino zich een biologisch bedrijf mogen noemen. Toch wordt

daarvoor nog geen certificering aangevraagd vanwege jaloezie van collega’s. Chemicaliën

worden zo min mogelijk gebruikt en bemesting wordt gedaan met organische mest.

Oogst

De oogst verloopt meestal in een vaste volgorde. Het eerst worden de witte druiven

geplukt, chardonnay, malvasia bianca en vermentino. Daarna is rood rijp om te plukken.

Primitivo als eerste, tot begin oktober, gevolgd door malvasia nera, negroamaro,

montepulciano en als laatste susumaniello. Nero di troia staat hier niet, dat ras is te

vinden in het noorden van Puglia bij Castel del Monte.

Innovatie

Tenute Rubino is een uitstekend geleid bedrijf met een goede formule: traditie gaat hier

sinds 15 jaar samen met innovatie. Voordien was een zuivere geur bij de wijnen hier niet

gebruikelijk, maar dat is nu wel anders. Vroeger werden de druiven als fruit gezien –

meer kwantiteit dan kwaliteit - maar nu vindt er strenge selectie plaats. En daarbij is de

aandacht voor het terroir gekomen. Tenute Rubino was ook het eerste bedrijf dat de

naam van de wijngaard op het etiket vermeldde. Luigi heeft ook zijn nek uitgestoken

voor het terughalen van bijna verdwenen druivenrassen als susumaniello. Van elke

wijngaard moeten de beste eigenschappen in de wijn terecht komen. In 2000 werd een

nieuwe vinificatieruimte met rijpingskelder geopend. De oude foeders hebben plaats

gemaakt voor 10 grote houten tanks en barriques van de beste tonneliers, die elk jaar

deels worden vervangen.

Zoet

Luigi Rubino produceert momenteel een zoete rode wijn van laat geplukte aleatico

druiven. In de toekomst wil hij ook een late harvest primitivo maken met 20%

natuurlijke alcohol.

Page 10: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Productie

Tenute Rubino behoort bij de grootste 10 producenten van Puglia. Het bedrijf produceert

per jaar 1,2 miljoen flessen, 15 verschillende wijnen, de meeste van één druivenras. De

vier basiswijnen zijn een droge witte van malvasia bianca, een rosé van negroamaro, een

rode van negroamaro en een rode van primitivo. Van de productie wordt 70%

geëxporteerd, naar 20 landen.

Page 11: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Geproefd

***(*) Giancola 2009, IGT Salento, Tenute Rubino

Droge witte wijn van 100% malvasia bianca, 13 jaar oude stokken. Snoeiwijze spurred

cordon. Rendement 37 hl/ha. Reductieve vinificatie met vergisting op tank, geen malo.

Alc. 13,5%. Heeft 2-3 jaar flesrijping nodig om mooi op dronk te komen. € 7,35 ex BTW

bij Smaak van Puglia.

K fonkelend goudgeel

G bloemen, planten, steenvruchten, veel expressie

S vrij stevig, met brede zilte tonen van de mineralen

A lange finale met fijne gastronomische bitters

T deze eetwijn kan gerechten met sterke aroma’s aan

*** Miraglio 2009, IGT Salento, Tenute Rubino

Rode wijn van 100% negroamaro. 19 jaar oude stokken, snoeiwijze spurred cordon.

Plantdichtheid 5.000 stokken/ha. Rendement 44 hl/ha. Opvoeding op houten tanks van

40 hl gedurende 5 maanden. Alc. 13,5%.

K helder robijnrood

G kersen, pruimen en zwarte bessen, specerijen, drop

S zuiver, rond en vol, puur fruit, specerijen, animaal, goede balans

A mooie lengte

T kruidig fruit met mooi afgeronde tannines

***(*) Punta Aquila 2009, IGT Salento, Tenute Rubino

Rode wijn van 100% primitivo, uit de gelijknamige wijngaard op 120 m hoogte en 400 m

afstand van de winery. Van 9 jaar oude stokken, snoeiwijze spurred cordon. Rendement

44 hl/ha. Verblijf op de schillen 15 dagen, waarvan 10 dagen vergisting op tank.

Opvoeding gedurende 4 maanden op houten tanks van 40 hl. Alc. 14%. € 9,80 ex BTW

bij Vinissimo.

K vrij diep

G tamelijk gesloten, met zwart fruit en animale tonen

Page 12: Sommeliers.nl: apulia wine identity

S prima kwaliteit met enige complexiteit, animaal en mooie ronde tannines, veel

structuur, hechte balans, heel even wat neiging naar volatile, chocolade

A zeer levendig, eindigt zilt

T heerlijk glas elegante wijn met goede toegankelijkheid

***(*) Jaddico 2007, DOC Brindisi, Tenute Rubino

Rode blend van 70% negroamaro, 15% montepulciano en 15% malvasia nera uit de

Jaddico wijngaard. 15 jaar oude stokken, snoeiwijze spurred cordon. Rendement 38

hl/ha. 18 dagen op de schillen. Opvoeding 8 maanden op Franse barriques, waarvan 50%

nieuw. De DOC staat sinds kort toe dat malvasia nera in de blend kan worden vervangen

door susumaniello. Niet aangezuurd. Alc. 13%. € 15,05 ex BTW bij Vinissimo.

K diep tot zeer diep

G levendig, elegant en kruidig

S energiek zwart fruit, specerijen, flinke maar verpakte zuren, wat chocolade, inkt, een

puntje fenolisch, opvallend zachte tannines, zilt door de nabijheid van de zee

A fijne bitters, de tannines komen terug en geven de finale extra structuur, redelijke

lengte

T karaktervolle eetwijn, de drie druivenrassen vullen elkaar mooi aan

**** Torre Testa 2007, IGT Salento, Tenute Rubino

Rode wijn van 100% susumaniello (zwarte ezel), de bijna uitgestorven druif van Brindisi

en omgeving, die door Luigi Rubino en circa 7 collega’s aan de vergetelheid werd ontrukt.

Na jaren van experimenten en micro-vinificatie heeft men de druif nu helemaal onder

controle. Men wil nu proberen om met susumaniello binnen te komen bij Slow Food. In

2012 komt een nieuwe wet, die vermelding van susumaniello op het etiket toestaat.

Rubino bezit nu 10 ha susumaniello van de 80 ha die momenteel in Puglia te vinden zijn

en plant elk jaar 1 hectare bij. Deze wijn werd gemaakt van druiven die werden

Page 13: Sommeliers.nl: apulia wine identity

geselecteerd in de wijngaard Torre Testa, een perceel met zandbodem van 2 ha met 70

jaar oude stokken rondom een oude toren. Deze wijngaard stond op de nominatie te

verdwijnen wegens te laag rendement en te weinig alcohol. De druif was niet geliefd en

de druiven werden door de coöperatie gevinifieerd. Snoeiwijze spurred cordon,

rendement 28 hl/ha zonder groene oogst. 16 dagen inweking op de schillen, een jaar

barrique. Alc. 13%. € 32,55 ex BTW bij Vinissimo (2001, nog enkele flessen).

K zeer diep, ondoordringbaar

G thee, zwart fruit, frambozen, tabak, chocolade, zeer aromatisch

S verleidelijk fruit, vlezig met veel sappigheid door een hoge zuurgraad, waarbij de

sterke tannines niet hoekig of stoffig zijn

A iets animaal, veel karakter en veel lengte

T bijzondere wijn, heeft wat van mourvèdre; dit druivenras zet het in zijn eentje neer, de

wijn kan bovendien 10 jaar oud worden

Importeurs:

Vinissimo www.vinissimo.nl

Smaak van Puglia www.pugliawijnen.nl

Page 14: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Tenute Girolamo www.tenutegirolamo.it

Dit wijngoed ligt een heel stuk buiten de plaats Martina Franca. Het komt in zicht na een

rit over smalle wegen door een laagglooiend landschap met eeuwenoude olijfbomen en

massa’s truli, de zeer oude stenen huisjes met kegelvormige daken. De winery ziet er

spectaculair uit, het lijkt wel een Arabisch paleis. Girolamo is een nieuw project van de

uit Milaan afkomstige familie van expediteurs, die hier 20 miljoen euro heeft

geïnvesteerd. Wij worden ontvangen door de 27-jarige eigenaar Piero Girolamo en export

manager Simone Varrassi. Grootvader Girolamo verkocht zijn druiven aan de coöperatie.

Toen Piero 16 jaar was en van school afkwam, besloot hij naar Puglia te gaan.

eigenaar Piero Girolamo

Page 15: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Wijngaard

We rijden eerst naar een van de acht wijngaarden, waar we tot onze verbazing horen dat

de plantdichtheid hier maar liefst 12.300 stokken per hectare bedraagt. Hiermee krijgt

men zowel een hoge productie als een uitstekende kwaliteit. Nu produceert elke wijnstok

minder dan 1 kg druiven. In de wijngaarden, 50 hectare in totaal, staan 13 verschillende

druivenrassen, 55% autochtone rassen en 45% internationale. De rode ijzerhoudende

kalksteenbodem is erg stenig. Door het zonlicht verkleurt het oppervlak van rood naar

grijs. Toen de wijngaard werd herplant met de huidige dichtheid, moesten de rotsen

eerst klein gemaakt worden. De eerste oogst werd in 2004 binnengehaald.

Page 16: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Diepe kelder

De winery dateert van 2001 en is op de groei gebouwd. Indrukwekkend is de

rijpingskelder onder de winery, die 14 meter diep in de rode kalksteen rotsen is

uitgehouwen. De natuurlijke vochtigheid bedraagt 90%. Er staan computergestuurde

foeders van Frans eiken met 104 hl inhoud. De rode basiswijnen krijgen geen hout. De

barriques worden elke 3 jaar vernieuwd.

Productie

Tenute Girolamo produceert per jaar een miljoen flessen wijn. 65% daarvan wordt

geëxporteerd naar Duitsland, Nederland, Scandinavië, Canada en de USA. Recent is daar

China bijgekomen, maar het is en blijft moeilijk om afzet in het buitenland te vinden,

aldus Piero Girolamo. Een deel van de oogst wordt verkocht op vat.

Proeverij

***+ Fiano 2010, IGT Puglia, Tenute Girolamo

Blend van 85% fiano minutolo, aangevuld met verdeca en bianco d’alessano. Fiano

minutolo heeft kleinere druiven dan fiano di avellino. De jonge stokken hebben nu nog

irrigatie nodig. De wijngaard ligt op 400 m hoogte, het hoogste deel van Puglia, waardoor

de wijnen een goede zuurgraad hebben. Rendement 100 hl/ha, maar toch minder dan 1

kg druiven per wijnstok, waardoor de wijn kwaliteit behoudt. Vergisting met gistculturen.

Restsuiker 3 gr/l, alc. 13%. Horecaprijs € 7,27 ex BTW bij Van de Velde & Halewijn.

K bleek geelgroen

G ingetogen, meloen, muskaatdruiven, bloemen

S muskaatdruiven, iets tropisch, fris en sappig, minerale toets, licht en fruitig

A goede lengte

T aangenaam en elegant, aperitief- en terraswijn

***+ Iérai Pétrai 2007, IGT Puglia, Tenute Girolamo

Van 100% chardonnay, handmatig geoogst eerste week augustus. De naam verwijst naar

een oud volk dat hier leefde tussen de Griekse en Romeinse periode. Vergist bij 26C op

Page 17: Sommeliers.nl: apulia wine identity

barriques die niet werden gebrand, maar gestoomd. Volledige malo. Opvoeding op

getoaste barriques, waarvan 90% nieuwe, gedurende 7 maanden, met een maal daags

batonnage. Alc. 13,5%. Exportprijs € 8,00.

K diep geelgroen, fonkelend

G citrus en mineralen met iets jodium, bloesem

S rijp, rond en romig; zeer mineraal, citrusfruit met veel structuur door de batonnage en

het nieuwe hout

A prima lengte

T geslaagde wijn, zuiver en in balans, maar voegt niets toe aan wat de wijnwereld al kent

***+ Primitivo 2009, IGT Salento, Tenute Girolamo

Droog gevinifieerde wijn van 85% primitivo, aangevuld met negroamaro en

montepulciano. Alc. 13,5%. Horecaprijs € 7,69 ex BTW bij Van de Velde & Halewijn.

K vrij donker

G donker fruit, subtiel wildaroma, specerijen

S overtuigend en eerlijk door zuiver fruit en chocolade, verweven met wildaroma’s en

fraaie zuren

A prima lengte met goede tannines

T oprecht glas wijn met een mooie prijs-kwaliteit verhouding

***- Primitivo Vendimia Tardiva 2009, IGT Salento, Tenute Girolamo

De zoete versie, gemaakt van 95% primitivo, overrijpe en iets ingedroogde druiven,

aangevuld met negroamaro en montepulciano. Eind oktober geoogst. Restsuiker 18 gr/l.

Alc. 15%. Exportprijs € 6,00.

K vrij donker

G (pioen)rozen, viooltjes, aalbessen, cassis

S gedroogde pruimen, iets volatile

A gemiddelde lengte

T koel drinken bij blauwe kaas, konijn met gedroogde pruimen, niet te zoete

pruimentaart, studentenhaver, etc.

** Pétroma 2004 IGT Puglia

Page 18: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Zie topwijnen aan het einde van dit verslag.

Conclusie Girolamo

Deze producent houdt in de topserie (zie Pétroma) teveel vast aan het beginconcept:

blends van autochtone rassen met internationale. De wereld zit niet te wachten op deze

blends, en ook niet op de chardonnay, die overigens keurig gemaakt is – niet eenvoudig

in dit warme klimaat. Er zijn in Noord-Italië veel betere chardonnays te vinden. De serie

middenklasse wijnen met autochtone druivenrassen levert echter uitstekende

voorbeelden op, met een goede prijs.

Importeur: Van de Velde & Halewijn, Gouda www.veldehalewijn.nl

Azienda Agricola Raffaele Giuliani www.vitivinicolagiuliani.com

Zeventig jaar geleden werd dit wijngoed, gelegen in de heuvels tussen Turi en Gioia del

Colle in het hart van Puglia, gesticht door eigenaar/verkoopdirecteur/wijngaardmanager

Vito Donato Giuliani. De dagelijkse leiding is nu in handen van Raffaele Giuliani. De

voornaamste druiven zijn hier primitivo en aleatico. Ze rijpen in dit klimaat en op deze

terroir voortreffelijk. Het bezit omvat 20 hectare aan wijngaarden in de omgeving van

Monte Sannace met zijn archeologische opgravingen. De druiven worden met de hand

geplukt. Oenoloog is Luca Petrelli.

Wij werden ontvangen door Vito Donato Giuliani in Relais Il Santissimo te Turi, en niet op

het nabijgelegen wijngoed. In dit prachtige hotel, helemaal in kerstsfeer gehuld, werd

een boeiende presentatie gehouden door Vincenzo Verrastro, wetenschappelijk

administrateur biologische landbouw van CIHEAM, Internationaal Centrum Voortgezette

Landbouwstudies, en wel van de onderafdeling AAMB (Istituto Agronomico Mediterraneo

di Bari).

Page 19: Sommeliers.nl: apulia wine identity

eigenaar/verkoopdirecteur/wijngaardmanager Vito Donato Giuliani

DOC Gioia del Colle

Gioia del Colle kreeg in 1999 een eigen DOC. Het is de belangrijkste streek voor primitivo

(85-90% van de DOC aanplant), die in deze streek zijn oorsprong heeft, eerder dan in

Manduria. Hier is het heuvelachtig (350 m) met een rotsachtige kalkbodem, terwijl de

bruine bodem van Manduria soms beneden zeeniveau ligt. Ook het klimaat verschilt. In

Gioia del Colle is ’s zomers sprake van 15C verschil tussen dag- en nachttemperatuur en

het waait er vaak, waardoor de primitivo meer polyfenolen heeft. In Manduria is het ’s

zomers alleen maar heet. De wijnen zijn zeer verschillend, maar beide streken beweren

natuurlijk dat ze de beste primitivo produceren. In Manduria is alles grootschalig, hier

zijn alleen kleine wijngaarden. Men begon er al in 1812 met zelf te bottelen, in Gioia del

Colle was dat pas eind 19e eeuw. Onder de DOC Gioia del Collo vallen nu 200 hectare.

Buiten de DOC zijn er 800 ha IGT wijngaarden met primitivo, met minder strenge regels

voor rendement e.d.

Page 20: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Consorzio

In de jaren 60 en 70 werden veel wijngaarden met subsidie gerooid. Jongeren wilden niet

meer in de wijngaarden werken en trokken naar de stad. Eind jaren 90 kwam Vito

Donato Giuliani op het idee om een Consorzio op te richten. Dat was vrij revolutionair,

want tot dan toe waren er slechts drie producenten zie hun wijnen zelf bottelden. In

1999 vond met 14 leden de oprichting plaats en de leden werden ingeschreven bij de

Kamer van Koophandel. De leden – er zijn er nu veel meer dan 14 – betalen goed voor

de beste druiven, waardoor de kwaliteit omhoog is gegaan. Ieder lid bottelt zelf.

Polvanera (zie hierna) is met 30 ha de grootste. Als experiment heeft men het

productiegebied nu qua terroir en microklimaat ingedeeld in twee zones. Zone A voor

goede wijnen, zone B voor minder goede. De wijnboeren wilden nog meer zones, maar

het ministerie vond twee genoeg.

Page 21: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Verticale proeverij

Tijdens de verhandeling werd een verticale proeverij gehouden van 5 jaargangen

Primitivo Riserva, DOC Gioia del Colle. Lange inweking op de schillen. Houtgelagerde

wijnen van 100% primitivo.

**(*) Primitivo Riserva 1999, DOC Gioia del Colle, Giuliani

Opgevoed gedurende 6 maanden op nieuwe barriques.

K gemiddelde concentratie

G rustiek, gestoofd, krenten, kreupelhout, paddestoelen

S stevig, gespierd, vlezig, pruimen, krenten, hoge zuurgraad

A flinke lengte met hoge zuren

Page 22: Sommeliers.nl: apulia wine identity

T redelijk goede eetwijn met structuur, goed gerijpt fruit

** Primitivo Riserva 2000, DOC Gioia del Colle, Giuliani

Opgevoed gedurende 8 maanden op 2e jaars barriques.

K vitale kleur met meer verbruining

G veel aroma’s, specerijen, oxidatief, champignons, pruimen op eau de vie, chocolade

met rozijnen

S wat stoffig, oxidatie, chocolade, krenten, in principe hetzelfde als de geur

A redelijke lengte

T nog net niet ingestort, de tweede fles was net even beter, maar ook wat geoxideerd

***+ Primitivo Riserva 2001, DOC Gioia del Colle, Giuliani

Opgevoed gedurende 10-12 maanden op 3e jaars barriques.

K gemiddelde concentratie, vitaal

G rijp en zuiver fruit, zonder oxidatie of champignon tonen

S prima smaak, vlezig en stevig, met goed fruit, mooie tannines en keurige zuren

A iets chocolade, goede lengte

T de wijn is op dronk en geeft veel drinkplezier

**+ Primitivo Riserva 2002, DOC Gioia del Colle, Giuliani

K gemiddeld geconcentreerd robijnrood

G weer wat tonen van champignons, ook weer wat oxidatief, leer, animaal, wild, krenten

S rustiek, doet wat oud aan, flinke zuurgraad, iets stopverf, oud fruit

A valt snel terug op zijn zuren

T matig glas wijn

***(*) Primitivo Riserva 2003, DOC Gioia del Colle, Giuliani

K goede tot gemiddelde concentratie robijnrood

G zuiver en zwoel fruit, krenten, chocolade, leer, animaal, rabarber, jammy

S idem, met een hoge zuurgraad maar geen volatile, zeer stevig

A uitstekende lengte

Page 23: Sommeliers.nl: apulia wine identity

T de beste wijn van de serie met de beste balans

Conclusie

Teleurstellende serie, het hout voegt niets toe. De laatste jaren is men overgegaan op

betere barriques van Allier die drie jaar worden gebruikt, waarbij elk jaar een derde

vervangen wordt.

Na deze verticale serie werden nog 2 wijnen met restsuiker gepresenteerd.

***(*) Aleatico, DOC Gioia del Colle, Giuliani

Van laat geplukte druiven, 100% aleatico. Met 4% alcohol versterkt. Lange inweking op

de schillen. Zuurgraad 6,9 gr/l.

K gemiddelde concentratie paars, jeugdig

G verleidelijk, subtiel fruit van kersen, rozen, aardbeien en frambozen

S vlezige, halfzoete smaak van kersen, amandelen en rozen met iets tannines

A mooie lengte

T zeer aangename wijn, levendig en in balans

***(*) Primitivo “1922” 2007, DOC Gioia del Colle, Giuliani

1922 is het geboortejaar van Vito Donato Giuliani. Van 100% primitivo. Lange inweking

op de schillen. De gisting stopte uit zichzelf. Alc. 16%, restsuiker 85 gr/l.

K vrij diep

G zuiver fruit van zwarte bessen, jammy

S bessen en kersen zijn prima in balans met de tannines, die zijn verpakt in de restsuiker

en de alcohol

A goede lengte

T stevige en zoet, combineert mooi met een stukje bittere chocolade dat erbij werd

gegeven

Page 24: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Polvanera www.cantinepolvanera.it

Polvanera is gevestigd in het DOC gebied Gioia del Colle, niet ver van Bari. De

wijngaarden liggen op 400 meter boven zeeniveau, waar de druiven het laatste rijp zijn.

Hier geen glamour en glitter, maar een wijnboerderij met een modderig erf en oude

gebouwen. De familie Cassano produceerde groenten en fruit en had wijngaarden met

primitivo, waarvan de druiven werden verkocht. Filippo begon in 2003 met de

vermeerdering van primitivo en andere druivenrassen voor kwaliteitswijnen. Hij kocht en

restaureerde een oude wijnboerderij in Marchesana. De familie had als bijnaam

Polvagnor (zwart pak), het waren namelijk houtskoolbranders. Dat werd later Polvanera.

Page 25: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Oude wijngaard

Wij werden allerhartelijkst ontvangen door de 47-jarige maar jonger ogende eigenaar

Filippo Cassano en direct meegenomen naar een oude wijngaard met 60 jaar oude

Alberello (kleine boom, bush vines). Dit perceel van een halve hectare werd destijds uit

de rotsen gehakt. 200 jaar geleden was het woest land met bossen en kreupelhout. Dit

perceel levert maximaal 1.500 flessen wijn per jaar, 20 hl/ha. Filippo heeft hier in 2007

een zoete wijn gemaakt van zeer laat geplukte druiven, maar dat kan niet ieder jaar. De

wijngaard is gecertificeerd biologisch. Dit is een van de vier wijngaarden met oude

stokken, totaal 15 ha, die Filippo huurt.

Page 26: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Nieuwe aanplant

Polvanera bezit momenteel 25 ha aan wijngaarden, waarvan er 15 met primitivo zijn

beplant en de rest met aglianico, aleatico, moscato bianco en fiano. De bovenlaag is circa

30 cm dik, daaronder zitten rotsen. De snoeiwijze is spurred cordon, die druiven levert

waarvan de kwaliteit die van bush vines het meest benadert. De plantdichtheid is 4.000

stokken/ha, er wordt niet geïrrigeerd en het rendement bedraagt 50 hl/ha. In percelen

die nu 10 jaar oud zijn wordt dit jaar voor het eerst mechanisch geoogst. Filippo vindt

dat de kwaliteit dan niet veel minder is dan met handmatige pluk. Met de hand plukken

duurt 40 dagen en met de machine is hij in een week klaar. Bovendien zijn plukkers

haast niet te vinden. In september worden veel aroma’s gevormd in de druiven. Er wordt

dan ook zo laat mogelijk geplukt, in 2011 begin oktober. Voordat de machine zijn werk

doet, worden eerst de slechte druiventrossen weggeknipt. De druiven worden handmatig

geplukt.

eigenaar Filippo Cassano

Page 27: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Bestrijdingsmiddelen

Meeldauw wordt bestreden met poedervormige kopersulfaat, niet met potassium. En

tegen schadelijke insecten als de grape berry moth wordt de bekende methode gebruikt

die voor seksuele verwarring zorgt. Het is hier niet zo moeilijk om biologisch te werken in

de wijngaard. In de omgeving staan alleen olijfbomen en wijnstokken. Door de hoge

ligging is hier altijd veel wind, die de druiven droog blaast. Bovendien is het hier alleen ’s

winters vochtig. De eerste regen komt soms tijdens de oogst.

Page 28: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Schone kelder

Na het modderige erf zou je een slordig wijnbedrijf verwachten, maar dat was zeker niet

het geval. Er kwam een keurige verzorgde, schone kelder tevoorschijn met rvs tanks,

alles computergestuurd. De inrichting is van 2005 en de uitrusting zeer modern. Het

bovengrondse gebouw is goed geïsoleerd en er zijn geen ramen in te vinden.

Geen hout

Alle druiven worden ontsteeld en gekneusd, er wordt niet gevinifieerd met hele trossen.

Er wordt vergist en opgevoed op tank met geselecteerde gisten, er is hier geen houten

vat te bekennen. Daardoor laat Filippo het terroir en het druivenras optimal tot hun recht

komen in de wijnen. Elegante frisheid met minerale eigenschappen dus. Filippo vindt dat

hout te veel veranderingen in de wijn aanbrengt. Het fruit verdwijnt en aroma’s als

chocolade, vanille en kokos komen in de wijn terecht, waarbij deze zijn typiciteit verliest.

‘Ik wil geen chocoladewijn’ aldus Filippo Cassano, ‘maar wel marmelade, pruimen, donker

bosfruit, frambozen en kersen’. Om goede resultaten te bereiken is nauwkeurige

temperatuurcontrole tijdens de gisting erg belangrijk. De witte wijnen en de rosé

vergisten bij 14C, de rode bij 25-28C. De duur van de gisting is 10 dagen voor rode

wijnen van jonge stokken en 30 dagen voor wijnen van Alberello planten. De rode wijnen

hebben vaak 16 tot 18% alcohol. Dit was vroeger heel normaal. Door de reductieve

vergisting kunnen de wijnen van Polvanera zeer goed ouderen.

Rijpingskelder

Onder de winery is in de rode rotsen een enorme kelder uitgehouwen voor de rijping van

flessen wijn. Hier ligt ook een voorraad mousserende wijn die de tweede gisting op fles

ondergaat. Het betreft de Spumante Metodo Classico, een droge rosé van vroeg geplukte

primitivo druiven. Door het hoge plafond en langs de ruwe rotswanden lopen wortels van

bomen en wijnstokken. Een bewijs dat de wortels zich in de rotsen een weg zoeken naar

vocht. De rode kleur van het ijzerhoudende gesteente wordt afgewisseld door silex en

grafiet. Dat alles is terug te vinden in de minerale kracht van de wijnen. ‘Dus waarom

stop je wijnen met zulke mooie aroma’s in houten vaten?’ is de vraag die Filippo ons

stelt.

Page 29: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Productie

De eigenwijze aanpak van Filippo wordt door sommige collega’s niet gewaardeerd. Maar

internationaal hebben zijn wijnen veel succes. Ze hebben al heel wat medailles in de

wacht gesleept. De jaarlijkse productie bedraagt 200.000 flessen en Filippo vindt dit

genoeg. 60% wordt geëxporteerd, vooral naar de USA, Canada en Rusland, en 40%

wordt in Puglia verkocht.

Page 30: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Proeverij

*** Metodo Classico, Polvanera

Droge rosé van vroeg geplukte primitivo druiven, van bush vines. Handmatig geplukt,

direct geperst, 2 uur skin contact. 2 maanden gisting op fles, daarna 8 maanden rijping

op de lie. Dosage met diep gekleurde primitivo, 9-10 gram suiker per liter. Er is ook een

halfzoete versie. Alc. 12%. Horecaprijs ex BTW € 18,25 bij importeur Tyba Food &

Services.

K licht roze, aantrekkelijk, redelijke mousse met grove bellen (het is hier 15C, te warm

voor het ontstaan van een perfecte mousse)

G bescheiden rood fruit

S licht, zuiver fruit van pruimen en frambozen met iets tannine, aangename dosage

A goede lengte

T prima glas

Page 31: Sommeliers.nl: apulia wine identity

***(*) Minutolo 2010, IGT Puglia, Polvanera

Van 100% fiano minutolo. Snoeiwijze spurred cordon. Alc. 12%. Horecaprijs ex BTW €

13,25 bij importeur Tyba Food & Services.

K groengeel

G lichte muskaattoon, iets tropisch, zeer aromatisch

S speels en frivool, goed extract, eminente balans, kortom een heerlijke wijn

A prima lengte

T verleidelijke wijn, maar wel met structuur

*** Rosato 2010, IGT Puglia, Polvanera

Blend van aleatico, primitivo en aglianico. Snoeiwijze spurred cordon. Rendement 71

hl/ha. Alc. 12%.

K vrij geconcentreerd oranjerood

G stevige geur, aromatisch, met veel fruit

S veel heerlijk fruit, stevig en sappig

A prima lengte

T gestructureerde rosé, voor aan tafel

***+ Primitivo 2010, IGT Puglia, Polvanera

Basiswijn van 100% primitivo, afkomstig van oude bush vines. Rendement 57 hl/ha.

Inweking op de schillen 6-7 dagen. Rijping op tank minstens 9 maanden. Alc. 14%.

K diepe concentratie paarsrood

G zuiver, helder fruit met veel typiciteit

S vlezig, zuiver kwaliteitsfruit, geen hoekige tannines of harde zuren, heerlijk in balans

A ook de finale heeft een uitgelezen zuiverheid

T zeer verteerbaar

***(*) Primitivo 14 2008, DOC Gioia del Colle, Polvanera

Van 100% primitivo, 10 jaar oude stokken. Horecaprijs ex BTW € 13,70 bij importeur

Tyba Food & Services.

K robijnrood/granaatrood

Page 32: Sommeliers.nl: apulia wine identity

G verfijnd, kersen en pruimedanten, drop, tabak, provençaalse kruiden

S zeer aangenaam zwart fruit, fraai in balans met specerijen, zachte tannines en zuren

A flinke lengte, fijne bitters na

T prachtig glas wijn met karakter en vitaal fruit

****+ Primitivo 16 2008, DOC Gioia del Colle, Polvanera

Van 100% primitivo uit Acquaviva delle Fonti, San Benedetto. 60 jaar oude bush vines,

7.000 stokken/ha. Dunne bovenlaag van rode ijzerhoudende kalkgrond, daaronder

rotsen. Rendement 41 hl/ha. Handmatige pluk. 4 weken vergisting op de schillen.

Opvoeding op inox tank gedurende 16 maanden, geen hout. Alc. 16%. Horecaprijs ex

BTW € 23,70 bij importeur Tyba Food & Services.

K zeer diep, ondoordringbaar purper met zwart

G minder explosief dan de nr. 17, frisser en met zeer fijne, elegante aroma’s

S eleganter door een fraaie zuurgraad, minder zoet, ook hier weer zuiver en puur fruit,

de alcohol is minder present

A langer dan van de nr. 17 en prachtig op lijn, zonder alcohol aan het eind

T uitstekende wijn met veel gespierde tannines

****(*) Primitivo 17 2008, DOC Gioia del Colle, Polvanera

Zie topwijnen aan het einde van dit reisverslag.

***(*) Aleatico 2008, Puglia IGT, Polvanera

Zoete wijn van laat geplukte druiven. Snoeiwijze spurred cordon, 4.000 stokken/ha. Alc.

13 + 3%.

K fonkelend robijnrood

G aardbeien, kersen, cassis, munt en tijm

S evenwichtig en fris, maar geen merkbare volatile

A prima lengte

T evenwichtige halfzoete wijn

Page 33: Sommeliers.nl: apulia wine identity
Page 34: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Importeurs:

V.M. Wijnimport [email protected]

Tyba Food & Services BV [email protected]

voor Noord-Nederland: CRU68 [email protected]

Serie proeverijen

In Trani werden gedurende 3 dagen blinde proeverijen georganiseerd. Allereerst van

negroamaro, primitivo en nero di troia 2010, en primeur. Er werd gejureerd volgens het

OIV systeem, op een schaal van 100 punten. Omdat de proeverij vatmonsters zonder

zwavel betrof en geen definitieve wijnen, werd de identiteit van de verschillende wijnen

na afloop niet bekend gemaakt. Maar om een idee te geven van het niveau van deze

wijnen uit 2010 hier mijn indrukken.

Primitivo 2010 van Gioia del Collo

8 wijnen, van 64 punten (zeer matig, te veel hout, animaal, onbalans, volatile, kort) via

68, 69, 77, 77, 78 en 80 tot 85 punten (balans, karaktervol, kwaliteit).

Primitivo 2010 van Salento en Manduria

8 wijnen, van 68 punten (filteraroma, mist concentratie) via 73, 77, 78, 82, 84 en 85 tot

90 punten (balans, kracht, karakter en klasse). Alcohol tussen 14 en 16,5 %.

Negroamaro 2010 van Brindisi en Taranto

7 wijnen, van 60 punten (stinkt als een beerput) via 68, 72, 75, 77 en 83 tot 90 punten

(top, kracht, balans, complexiteit).

Negroamaro 2010 van Talento en Lecce

5 wijnen, van 64 punten (pruimen, papier, matig, dun, hard, mist fruit) via 80, 83 en 88

tot 91 punten (edel houtgebruik, complex, thee).

Vier sterren jaar

De computer verwerkte de beoordelingen van een zaal vol proevers, waarna het

gezamenlijke oordeel over 2010 werd bekendgemaakt. Een uitstekend jaar met moderne

wijnen, die het terroir goed weergeven. Nero di troia scoorde gemiddeld 85 punten,

negroamaro 83,5 en primitivo 86. Daarmee valt 2010 in de vier sterren categorie. In

2010 werd 20 tot 25% meer geoogst dan in 2009, in 2011 naar alle waarschijnlijkheid

35% minder. Bovendien vertoont 2011 een onregelmatige kwaliteit.

Nieuwe inzichten

Soms bleek men te veel hout op het fruit te hebben losgelaten, maar er werden

voldoende uitschieters geproefd met opmerkelijk goede kwaliteit. Houtopvoeding brengt

micro-oxidatie, waardoor de tannines verzachten. Men komt nu wat terug van het

gebruik van nieuwe barriques en maakt vaker gebruik van 2e of 3e jaars vaten, en van

grote foeders. De markt vraagt momenteel steeds meer om biologische wijnen, maar

iedere producent beslist voor zichzelf of daartoe wordt overgegaan. Het is immers niet

altijd mogelijk, water is hier zeer schaars.

Page 35: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Topwijnen

Zeer interessant was een proeverij, waarbij de 21 topwijnen producenten elk hun beste

wijn presenteerden. Ze gaven vanaf het podium een toelichting.

Het oude havenstadje Trani bij zonsondergang

AGRICOLE VALLONE

****+ Graticciaia 2006, IGT Salento

Van 100% negroamaro, bush vines van 70-75 jaar oud op klei-kalksteen bodem.

Traditioneel geproduceerd van laat geoogste, zorgvuldig geselecteerde, op matten

ingedroogde druiventrossen. In de late herfst is de buitentemperatuur sterk gedaald,

waardoor de vergisting traag verloopt. Rijping gedurende 1 jaar op kleine eiken vaten

(Allier en Nevers). Restsuiker 10 gr/l, alc. 14%, droog extract 45 gr/l. De amarone van

Zuid-Italië.

K goed geconcentreerd, iets verbruining

G animaal, gerijpt fruit, oosterse specerijen, levendig karakter, veel expressie

S prachtig fruit, zacht en rijp, gedroogde vijgen en pruimen, drop, specerijen, superieure

balans

A uitstekende lengte met vanille, tabak, gedroogde vruchten en noten

T klasse, zeer compleet, vitaal en rijp. Consument € 40-50.

CANDIDO

****- Cassio Dione 2006, IGT Salento

Blend van 50% negroamaro en 50% primitivo. Oud bedrijf met moderne aanpak. Koude

inweking gedurende een week. Vergisting met gistculturen bij 27C. Opvoeding 8

maanden op 2e jaars Franse barriques. Alc. 14%. 5 gram restsuiker. Consument € 30.

K vitale kleur, geen verbruining

G zilt, vissig, animaal, iets reductie, levendig fruit, peper, Provençaalse kruiden, veel

concentraat

S meer fris fruit, munt, witte peper, gedroogde pruimen en vijgen, fenegriek

A krachtig, vrij lang en zilt

T nog zeer jeugdig en fris

Page 36: Sommeliers.nl: apulia wine identity

CANTINE DUE PALME

*** Selvarossa 2008, DOP Salice Salentino Riserva

Blend van 90% negroamaro en 10% malvasia nera, van 15-20 jaar oude bush vine

stokken op een diepe zandbodem. Plantdichtheid 5.000 stokken/ha. Rendement 38-44

hl/ha. Geen pesticiden. Handmatige oogst met selectie. Tweede selectie bij binnenkomst

op een draaiend plateau. Twee weken vergisting en inweking op de schillen. Opgevoed

op barriques van Allier en Tronçais gedurende 9 maanden. Deze coöperatie telt 1.800

leden. Alc. 14%. Consument € 15,00 (nog niet op de markt). Importeur Les Généreux.

K ondoordringbaar paarsrood

G te veel hout, filterpapier, specerijen

S te veel hout, vlezig, zeer krachtig

A zachte tannines, vanille, alcohol is duidelijk aanwezig!

T internationale stijl

CASTELLO MONACI

***(*) Artas 2008, IGT Salento

Van 100% primitivo, bush vines, vlak bij de zee. Diepe, droge bodem met tufsteen en

kalksteen rotsen. Plantdichtheid 5.000 stokken/ha. Handmatige pluk vanaf zonsopgang.

Rendement 42 hl/ha. Na het kneuzen worden de druiven enkele dagen koel ingeweekt.

Vergisting op de schillen gedurende 15 dagen met regelmatige zachte remontage en

sturing van temperatuur. Opvoeding eerst 6 maanden op barrique, daarna 6 maanden op

foeder. Alc. 14,5%.

K diep tot zeer diep

G peper, cassis, tabak, ceder, zeer krachtig

S vlezig, iets volatile en daardoor wat weeïg, krachtig en tannineus, koffie

A goede lengte

T serieus glas wijn, stevig, met iets te veel extractie, nog veel te jong

Nog een keer Trani bij zonsondergang

Page 37: Sommeliers.nl: apulia wine identity

CONSORZIO PRODUTTORI VINI MANDURIA

**** Sonetto 2008, DOP Primitivo di Manduria

Van 100% primitivo, wijngaard in Messapia met bush vines. Plantdichtheid 4.000

stokken/ha. Rijping 2 jaar op Franse barriques (Allier). Productie 13.000 flessen per jaar.

Niet gefilterd, niet geklaard. Alc. 14,5%.

K zeer diep

G intens rijp bosfruit met specerijen

S krachtig, fruit en tannines staan nog los van elkaar, decanteren is nodig

A zeer lang

T fraaie, jeugdige wijn, heeft behoefte aan veel beluchting

Trani - Castello Svevo

CONTE SPAGNOLETTI ZEULI

***+ Terranera Riserva 2006, DOC Castel del Monte Riserva

Blend van nero di troia, montepulciano en aglianico – 20 tot 25 jaar oude bush vines - uit

de Terrana wijngaard op een 300 m hoge helling met een kalksteen bodem.

Plantdichtheid 4.500 stokken/ha. Vergisting op de schillen gedurende 10-15 dagen bij

gecontroleerde temperatuur. Opvoeding op hout gedurende 12 maanden. Alc. 13,5%.

K diep tot zeer diep

G een tikje lactisch, kruidnagel, kaneel, nootmuskaat

S sappig fruit, wel divers maar geen eenheid en niet helemaal in balans

A goede lengte, wat stoffig

T redelijk glas wijn met veel tannines

CONTI ZECCA

***(*) Nero Conti Zecca 2008, IGT Salento

Blend van negroamaro en cabernet sauvignon. Alluviale bodem, afgewisseld met

kalksteen. Snoeiwijze: cordon. Plantdichtheid 4.500 à 5.000 stokken/ha. Rendement 44

Page 38: Sommeliers.nl: apulia wine identity

hl/ha. 12 dagen vergisting op de schillen bij 28-30°C. Opvoeding 12 maanden op eiken

vaten van 30 hl.

K zeer diep

G gesloten, veel fruit en krachtig hout, hazelnoten

S vol en rijk met veel materie

A wat drogende tannines

T jammer, te veel extractie

CUPERTINUM, CANTINA SOCIALE COOPERATIVA DI COPERTINO

*** Settantacinque Copertino 2004, DOP Copertino Riserva

Blend van negroamaro en malvasia nera, bush vines. Kalk-klei bodem. Plantdichtheid

4.500 à 5.000 stokken/ha. Rendement 57 hl/ha. Vergisting op de schillen gedurende 7-8

dagen bij 28°C. Alc. 13%.

K diep, nog niet veel verbruining

G animaal, levendig, zeer aromatisch, kwaliteitseiken, leer, ceder, specerijen

S vrij sappige inzet, daarna strenger door tannines

A nog behoorlijk lang

T nog net niet op de teruggang, snel drinken, al bijna te oud

Trani – de kathedraal

FEUDI DI SAN MARZANO

****(*) Sessantanni 2008, DOC Primitivo di Manduria

Van 100% primitivo. Deze producent heeft 800 ha wijngaarden. In deze 13 ha grote

wijngaard met een ijzerhoudende rode bodem op kalksteen rots worden moderne

methodes gebruikt. Zeer oude bush vines, 5.000 stokken/ha. Handmatige pluk 2e helft

september. Vergisting op de schillen gedurende 18 dagen bij 24-26°C, waarbij een vijfde

nog een week naweking. Opvoeding 12 maanden op nieuw Frans en Amerikaans eiken.

Alc. 14,5%. Consument € 24,00. Importeur: Wijntransport, Bas van den Akker.

Page 39: Sommeliers.nl: apulia wine identity

K diep tot zeer diep

G cassis, inkt, peper en andere specerijen, complex en zeer compleet

S alles wat je maar wilt: pruimen, elegantie, bosfruit, fijne specerijen, superieure balans,

zeer zachte tannines

A fraaie lengte, blijft op lijn

T klasse, de wijn staat direct als een huis

GIANFRANCO FINO

***- Es 2009, DOC Primitivo di Manduria

Van 100% primitivo, 50-80 jaar oude stokken. Van heuvels op 100 m hoogte met rode

bodem. Geen irrigatie, geen kunstmest, geen bestrijdingsmiddelen. Eind augustus

handmatig geplukt (zeer rijp) met selectie, bij aankomst 2e selectie. De druiven

verblijven 3-4 weken op de schillen, vergisting bij maximaal 23-25 C met twee maal

daags delestage. Geen malo, dat lukt niet boven 16% alcohol. 12 maanden opvoeding op

Franse barriques, waarvan 50% nieuw. Niet geklaard, niet gefilterd. Alc. 16,5%,

restsuiker 7 gr/l. Consument € 37,00.

K zeer diep

G weeïg en alcoholisch

S veel fruit, prikkelende zuren, iets jammy door het restzoet

A wat agressief en zoet

T veel te zware wijn, de alcohol maakt dat de wijn snel tegen staat, hooguit één glas

Trani – crypte onder de kathedraal

GIULIANI

***+ Primitivo Riserva 2007, DOC Gioia del Colle

Van 100% primitivo. Vinificatie met temperatuurcontrole en naweking.

K diep, geen verkleuring

G veel concentratie, wat gebrand

S fris fruit, lenig, onrijpe tannines, mist balans

Page 40: Sommeliers.nl: apulia wine identity

A goede lengte, alcohol, groene tannines, een bittertje

T commercieel glas wijn met veel materie

MILLEUNA

****+ Tretarante 2008, IGT Primitivo di Salento

Van 100% primitivo, 70-80 jaar oude, 2 m hoge bush vines, uit een wijngaard in

Torricella met Terra Rossa bodem, vlak bij de Ionische Zee. Plantdichtheid 5.600

stokken/ha. Rendement 4-5 hl/ha. Eigenaar-wijnmaker Dario Cavallo doet alles anders.

Hij schopt journalisten eruit die slecht schrijven over zijn wijnen. Hij zoekt de oudste

stokken op het beste terroir: arme rode bodem, rijk aan ijzer en mineralen. Kleine

druiven met veel concentraat en weinig sap. Veel wijnproducenten hielden er mee op,

want je verdient zo niets. Dario Cavallo bezit 45 hectare met bush vines, zonder irrigatie.

De druiven voor deze wijn worden eind augustus geplukt en ontsteeld. Vinificatie op de

schillen gedurende 30 dagen, want al het goede zit in de schil. Geen malo. Opvoeding

gedurende 15 maanden op vaten van Frans eiken 20-80 hl, gevolgd door 8 maanden op

acaciahout. Alc. 18%. Restsuiker 12 gr/l (de limiet voor de DOC). Consument € 45,00.

K volkomen zwart met paars

G groot concentraat, zeer diep fruit, imposante klasse

S machtig geheel, super concentraat, zeer compact fruit, volledig in balans met volop

zuren en tannines, kaneel, kardemom, chocolade, kreupelhout, top!

A zeer lang

T superwijn, lijkt op amarone, het hout is niet terug te vinden

PAOLOLEO

***- Fiore di Vigna, IGT Salento

Van 100% primitivo, bush vines. Een week inweking op de schillen. Vergist op acaciahout

gedurende 8-10 dagen bij 25 C. 12 maanden opvoeding op Frans en Amerikaans hout.

Jong bedrijf, van 2007. Alc. 14,5%.

K goede concentratie

G fris maar weeïg, geschifte melk, geen geheel

S zoetig fruit van kersen en aardbeien, los van de tannines en wat waterigheid

A lactisch, gemiddelde lengte

T onbalans, technische wijn

POLVANERA

****(*) Primitivo 17 2008, DOC Gioia del Colle

Van 100% primitivo uit Acquaviva delle Fonti in de gemeente Montevella. 60 jaar oude

bush vines, 8.000 stokken/ha. Kalk-klei bodem. Rendement 21 hl/ha. Handmatige pluk.

4 weken vergisting op de schillen. Opvoeding op rvs tank gedurende 18 maanden, geen

hout. Alc. 16,5%. Consument € 25-30.

K zeer diep purper/robijnrood

G puur bosfruit met grote concentratie, rozen, thee, drop, grafiet, wild

S superzachte tannines, grootste balans, alles is gewijd aan zuiver fruit van kersen,

bramen, frambozen, gedroogde pruimen en krenten, elegant en sappig, specerijen,

krachtig mineraal concentraat, vitale zuren, de alcohol stoort absoluut niet

A prachtige lengte met stevige fruittannines

T klasse met finesse, deze wijn heeft energie met zinderend extract, karakter en

complexiteit

RASCIATANO

****- Rasciatano 2007, IGT Puglia

Van 100% nero di troia, 11 jaar oude stokken op hellingen (180 m hoogte) met een

bodem van zand op lagen kalkrots met witte tufsteen. Plantdichtheid 4.000 stokken/ha,

snoeiwijze cordon. Handmatige pluk met selectie bij binnenkomst. Vergisting op de

schillen bij 24-26 C. 10-12 dagen inweking op de schillen. Opvoeding 11-12 maanden

op 70% nieuwe Franse barriques. Alc.13,5%. Consument € 30.

K diep tot zeer diep

Page 41: Sommeliers.nl: apulia wine identity

G veel specerijen en peper, cederhout, tabak, iets animaal, floraal

S aangenaam en lenig fruit, koriander, vis, vrij licht van structuur

A goede lengte

T heeft veel lucht nodig: decanteren; lijkt wat op nero d’avola

RIVERA

***- Puer Apuliae 2007, DOC Castel del Monte

Van 100% nero di troia, een zeldzame kloon met zeer kleine druiven, van de oudste

stokken in de Tafuri wijngaard op 280 m hoogte in de heuvels van Murgia ten

noordwesten van Bari. Zeer arme kalkbodem, snoeiwijze cordon, plantdichtheid 4.800

stokken/ha. Rendement circa 40 hl/ha. Vergisting op de schillen gedurende 20 dagen

met regelmatig overpompen, delestage en microbullage. Opvoeding 14 maanden op

nieuwe Franse barriques. Niet gestabiliseerd, niet gefilterd. Drie generaties hebben 60

oogsten achter de rug. Consultant is professor Scienza. Alc. 13,75%.

K diep tot zeer diep

G vrij neutraal, kruidig, pruimen en kersen, iets filterpapier

S het fruit is goed, maar het wordt verdrongen door teveel houttannines

A zeer drogende tannines van het hout

T geen topwijn dus

SCHOLA SARMENTI

***- Diciotto 2008, IGT Salento

Van 100% primitivo, gemiddeld 80 jaar oude stokken. Bodem bevat kiezel, klei en kalk.

Plantdichtheid 4.000 stokken/ha. Opvoeding gedurende 14 maanden op Franse foeders.

Alc. 18%.

K diep

G compact, iets lactisch, jammy, koriander

S zoetig fruit, vol en rijp, peper, veel structuur, laurierdrop, prikkende alcohol

A alcohol brandt na

T big wine, de wijngaard is helaas ondergeschikt aan de techniek

TENUTE GIROLAMO

** Pétroma 2004, IGT Puglia

Blend van 80% syrah en 20% primitivo, tamelijk ingedroogde druiven. Van de

wijngaarden Mangiatello en Santa Rosa. Kalkbodem en rode bodem. Snoeiwijze espalier

guyot. Plantdichtheid 12.300 stokken/ha. Rendement 44 hl/ha. Handmatig geoogst.

Vergisting op de schillen bij 26C, inclusief inweking 25 dagen, met veelvuldig

overpompen. Opvoeding op barriques, waarvan 30% nieuw, gedurende 16 maanden. Alc.

13,5%. Consument € 25.

K zeer donker

G zuurkool, karnemelk, taugé, natte vieze doeken, rood en zwart fruit, specerijen, leer,

drop

S leer, dun, mist elke fruitvulling, noten, neigt naar oxidatie

A kort

T zeer matig, hoort niet thuis bij deze serie ‘topwijnen’

TENUTE MATER DOMINI

**** Casili 2008, DOC Salice Salentino Riserva

Blend van 95% negroamaro en 5% malvasia nera di Lecce, circa 40 jaar oude bush

vines. Diepe, goed doorlaatbare rode bodem met mergel en keien. Plantdichtheid 6.000

stokken/ha. Rendement 43 hl/ha. Vergisting met gistculturen op de schillen gedurende

25 dagen met delestage bij 22-28C. Opvoeding gedurende 12 maanden op nieuw Frans

eiken.

K zeer diep

G cassis met veel concentratie, elegant, iets inkt

S zeer fris en sappig, compact fruit, prachtig houtgebruik, elegant en stevig

A prima lengte, in mooie verhouding tot de smaak

Page 42: Sommeliers.nl: apulia wine identity

T uitstekende wijn met balans en kwaliteit

TENUTE RUBINO

****+ Visellio 2008, IGT Salento

Van 100% primitivo, 16 jaar oude stokken, snoeiwijze spurred cordon. In het midden van

de ‘gouden driehoek’ van Salento, ten zuiden van Brindisi tussen twee zeeën. Stenige

bodem op 100 m hoogte. Plantdichtheid 4.000 stokken/ha. Rendement 38 hl/ha.

Handmatige oogst eerste helft september. Vergist gedurende 18 dagen met

temperatuurcontrole. Opvoeding op barrique gedurende 8 maanden. Alc. 14,5%. € 16,25

ex BTW bij Vinissimo (2006 en 2008).

K diep tot zeer diep

G elegant, veel karakter en verfijning, complexe tonen, o.a. thee

S veel rijp en fris fruit zonder overheersende alcohol, heerlijke drinkbaarheid

A prachtige lengte

T mooie, zeer complete wijn met een keurige prijs

TORREVENTO

***(*) Vigna Pedale 2008, DOC Castel del Monte

Van 100% nero di troia. Wijngaarden op 400-500 m hoogte met bodems van kalk en

klei. Snoeiwijze spurred cordon. Plantdichtheid 4.500 stokken/ha. Rendement 56 hl/ha.

Oogst eind oktober tot begin november. Langdurige inweking. Opvoeding op tank 8

maanden en op hout 12 maanden. Alc. 13%.

K vrij diep

G kersen en witte peper

S levendig, sappig, goede tannines, mist wat complexiteit

A goed en vrij elegant

T goed glas wijn, zacht

Tot slot

De wijnen van Puglia hebben nu nog een ‘goedkoop’ imago, maar dit is langzaam aan het

veranderen. De wijnen zijn veel beter geworden en de prijzen gaan geleidelijk omhoog.

Page 43: Sommeliers.nl: apulia wine identity

Dat mag ook wel, want daarmee wordt het werk in de wijngaard, dat resulteert in een

lager rendement en betere druiven, beloond. Puglia heeft nu de international vakpers

laten zien wat hier allemaal gaande is. Het is duidelijke dat Puglia een nieuwe stijl heeft

ontwikkeld met betere wijnen, die niet meer geoxideerd zijn. Maar er is nog een hele weg

te gaan. Steeds meer onderzoeken vinden plaats naar terroir, klimaat en klonen. Puglia

is een veelbelovende wijnstreek.