SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

27
Voorlichting belicht SOG notitie over voorlichting en studieadvies door de RUG SOG-Fractie 2008-2009 Studentenorganisatie Groningen Sint Walburgstraat 22 9712HX Groningen www.studentenorganisatie.nl [email protected]

description

SOG-notitie over voorlichting en studieadvies

Transcript of SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

Page 1: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

Voorlichting belicht

SOG notitie over voorlichting en studieadvies door

de RUG

SOG-Fractie 2008-2009

Studentenorganisatie Groningen

Sint Walburgstraat 22

9712HX Groningen

www.studentenorganisatie.nl

[email protected]

Page 2: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

1

Samenvatting en aanbevelingen Om de uitval van 25% van de studenten te halveren voor 2014, de ambitie van de minister

van OCW, zal onder andere de voorlichting aan studiekiezers en studenten verbeterd

moeten worden. In deze notitie worden vier belangrijke voorlichtingsmomenten beschreven;

voorlichting aan studiekiezers, voorlichting aan eerstejaars studenten, minorvoorlichting en

mastervoorlichting. Door betere voorlichting kunnen studiekiezers en studenten keuzes

maken die beter bij hen passen. Hierdoor zijn zij sneller op de juiste plek en zal de uitval

verminderen.

Voorlichting aan studiekiezers

De voorlichting naar studiekiezers is zeer belangrijk en moet eerlijk en volledig zijn. Alleen dan

kan gegarandeerd worden dat studiekiezers op basis van voldoende informatie hun keuze

maken. Een verkeerde keuze kan namelijk leiden tot studievertraging en/of studie-uitval. Door

de studiekiezer een weloverwogen keuze te laten maken zal hij dus sneller op de juiste plek

terecht komen. De RUG kan daarnaast door beter voorlichtingsbeleid meer studiekiezers

bereiken, door onder andere haar imago te verbeteren. De Rijksuniversiteit Groningen (RUG)

biedt studenten in hun eerste jaar al veel uitdaging, door de Engelstalige Bachelors en het

Honours College. De RUG zou zich hier meer op moeten profileren tijdens haar voorlichting

naar studiekiezers.

Met betrekking tot voorlichting aan studiekiezers doet de SOG de volgende aanbevelingen:

Aanbeveling 1

Alle grote opleidingen en/of opleidingen met hoge uitvalcijfers zouden een een-dag-

studentactiviteit moeten organiseren.

Aanbeveling 2

De capaciteit van de College Carrousel moet worden uitgebreid zodat meer scholen uit de

Noordelijke provincies en ook scholen uit andere provincies deel kunnen nemen aan deze

voorlichtingsbijeenkomst.

Aanbeveling 3

Er moet promotiemateriaal om Groningen als studentenstad te promoten gebruikt worden bij

stands op studiebeurzen buiten Groningen. Dit betreft vooral visueel materiaal dat op de

stand gepresenteerd kan worden. Er kan daarnaast gekeken worden naar het betrekken van

de ‘City of Talent’ campagne.

Page 3: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

2

Aanbeveling 4

Opleidingen met een hoog uitvalpercentage in het eerste jaar zouden meer activiteiten

zoals meelopen en aanschuiven moeten organiseren, zodat de studiekiezer beter

geïnformeerd wordt.

Aanbeveling 5

Er moet meer aandacht en informatie op de RUG website komen te staan voor HBO-

studenten die willen doorstromen naar de RUG.

Aanbeveling 6

Er moet actief meer aandacht besteedt worden aan bepaalde imago-eigenschappen om

zo de RUG beter te profileren richting studiekiezers.

Aanbeveling 7

Er moet gebruik gemaakt worden van specifieke voorlichting richting studiekiezers die

interesse hebben in opleidingskenmerken als Engelstalige bachelors en het Honours College.

Aanbeveling 8

Alle faculteiten moeten er naar streven intakegesprekken in te voeren, en deze uiteindelijk

standaard af te nemen bij alle eerstejaarsstudenten.

Voorlichting aan eerstejaarsstudenten

Wanneer een studiekiezer uiteindelijk een beslissing maakt doet hij dit op basis van de

informatie die hij heeft. De beslissing kan echter hoogstens op basis van de

informatievoorziening van de RUG en ervaringen van anderen gemaakt worden, nog niet op

eigen ervaring. In de eerste maanden van het eerste jaar doet de student deze ervaring wel

op en het kan voorkomen dat een student het gevoel krijgt een verkeerde beslissing

gemaakt te hebben. In het ideale geval heeft de student dit op tijd door en kiest hij

zelfstandig voor een andere studie aan de RUG of aan een andere instelling, maar het

tegengestelde kan ook voor komen. Omdat de student twijfelt over de studiekeuze zal zijn

intrinsieke motivatie verslechteren, waardoor hij zich niet voor de volle 100% kan inzetten voor

zijn studie. Om het reflectieproces over de studiekeuze te versnellen stelt de SOG een

studiekeuzetest voor die studenten via Nestor kunnen doen. Deze test vindt idealiter plaats na

semester 1a (het eerste blok), omdat dat het beste moment is om nog in februari van studie

te kunnen wisselen. De student kan na het maken van de test aangeven dat zijn

studieadviseur op de hoogte gesteld moet worden en dat hij een afspraak wil. De drempel

van studieadvies wordt verlaagd doordat de student zelf een test kan doen, op onderzoek

Page 4: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

3

kan gaan naar andere studiemogelijkheden en dus makkelijker zijn studiekeuze kan

evalueren.

Met betrekking tot de voorlichting aan eerstejaars studenten met twijfels over de studiekeuze

doet SOG de volgende aanbeveling:

Aanbeveling 9

Wanneer een student aangeeft niet helemaal zeker te zijn over de studiekeuze, moet er een

mogelijkheid zijn tot het doen van een gratis digitale studiekeuzetest via Nestor.

Minorvoorlichting

Door de invoering van het major-minor systeem ontstaat er een extra keuzemoment voor

studenten. Het is van groot belang dat zij een weloverwogen keuze kunnen maken met

betrekking tot hun minor. Immers, een verkeerde keuze kan leiden tot studievertraging en/of

uitval, wat de rendementen niet ten goede zal komen. Daarnaast kan er sprake zijn van een

maximum aantal plekken bij een minor, waardoor studenten waarvoor de minor geschikter is

buiten de boot vallen door de loting. Door het interfacultaire én verplichte karakter van de

minoren is goede en eerlijke voorlichting een zeer grote verantwoordelijkheid van de RUG.

De SOG stelt daarom een minorkeuzetest voor, die gedaan kan worden op internet. Hierdoor

zal een student zelfstandig naar verdiepende en verbredende minoren kunnen kijken. De

keuze voor een minor wordt op een meer overwogen manier gemaakt en de student zal

meer mogelijkheden onderzoeken, zeker met betrekking tot verbredende minoren aan

andere faculteiten.

Met betrekking tot de minorvoorlichting doet de SOG de volgende aanbevelingen:

Aanbeveling 10

De inschrijfmethode voor vakken van de Minoren dienen, voor zo ver mogelijk, gelijk

getrokken te worden aan alle faculteiten.

Aanbeveling 11

Binnen het kader van voorlichting dient er een gratis digitale minorkeuzetest beschikbaar

gesteld te worden, opdat studenten de juiste minorkeuze maken en op deze wijze zo min

mogelijk studievertraging oplopen.

Page 5: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

4

Mastervoorlichting

De keuze voor een bepaalde masteropleiding is vaak een zeer bewuste keuze. Masterkiezers

hebben een aantal jaren binnen hun vakgebied kunnen ontdekken welke interessegebieden

men heeft en zoeken daar vaak een bijpassende masteropleiding bij. Daarnaast is de

masterkeuze vaak de laatste keuze die men maakt alvorens de arbeidsmarkt te betreden en

dus een hele belangrijke. Vanwege dit karakter zal de student zich ook beter oriënteren

alvorens een keuze te maken. Er zijn echter nog wel een aantal verbeterpunten te

benoemen, zoals het tijdig voorlichten van Bachelor studenten van de RUG over de

verschillende Masters van de RUG. Het aanbod aan andere faculteiten blijft vaak

onderbelicht, dit kan hierdoor verbeterd worden. Daarnaast kan de RUG meer Nederlandse

en internationale studenten bereiken door een betere profilering van een aantal RUG

Masters in haar voorlichtingsbeleid. Aangezien een aantal Masters openstaan voor HBO-

studenten ontstaat er de verantwoordelijkheid voor de RUG om goede voorlichting te geven

en energie te steken in kwalitatief hoogstaande schakelprogramma’s. Daardoor kunnen de

HBO-instromers een weloverwogen keuze maken en zal de studievertraging en/of studie-

uitval verminderd worden. Een aantal masteropleidingen van de RUG ligt in het verlengde

van bepaalde HBO-opleidingen. Momenteel bestaan er voor enkele van deze opleiding

reeds intensieve en soms zelfs geïntegreerde schakeltrajecten in samenwerking met

Groningse HBO-instellingen. Hierdoor wordt de doorstroom van HBO naar de RUG

geoptimaliseerd.

Met betrekking tot de mastervoorlichting doet de SOG de volgende aanbevelingen:

Aanbeveling 12

De RUG dient studenten in de afrondende fase van hun bachelor goed te informeren over

alle masteropleidingen die in het verlengde van de bacheloropleiding liggen. Dit betreffen

ook masteropleidingen buiten de eigen faculteit.

Aanbeveling 13

Per wetenschapsrichting, alfa, gamma en bèta, zal de RUG een aantal

(top)masteropleidingen moeten kiezen waarmee ze zich nationaal kan profileren.

Aanbeveling 14

De RUG dient een instroommonitor op te zetten waarmee de groep ‘Masterkiezers’ meer op

basis van persoonlijke interesses benaderd kan worden.

Page 6: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

5

Aanbeveling 15

De RUG dient onderscheidende masteropleidingen die aansluiten op het HBO te gebruiken

om zich landelijk richting HBO-instellingen te profileren.

Aanbeveling 16

De RUG dient te onderzoeken of er meer afgestemde schakelprogramma’s mogelijk zijn

tussen HBO en RUG.

Page 7: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

6

Inhoudsopgave Samenvatting en aanbevelingen............................................................................................................ 1

Inleiding......................................................................................................................................................... 7

1. Voorlichting aan studiekiezers .............................................................................................................. 9

Voorlichtingsevenementen van de RUG......................................................................................... 10

Algemene verbeterpunten voorlichting .......................................................................................... 14

2. Voorlichting aan eerstejaarsstudenten ............................................................................................ 17

Het ideale toetsmoment ..................................................................................................................... 17

De studiekeuzetest ............................................................................................................................... 18

De voordelen......................................................................................................................................... 19

3. Minorvoorlichting................................................................................................................................... 21

4. Mastervoorlichting ................................................................................................................................ 23

Universitaire doorstroom...................................................................................................................... 23

Universitaire doorstroom binnen de RUG......................................................................................... 23

Universitaire doorstroom van buiten ................................................................................................. 24

HBO doorstroom.................................................................................................................................... 25

Page 8: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

7

Inleiding Het wordt steeds belangrijker ervoor zorg te dragen dat studenten in elke fase van hun studie

op de juiste plek zijn. Door een goede, eerlijke voorlichting kan dit bereikt worden. De RUG is

hiervoor verantwoordelijk, niet alleen richting de (potentiële) student maar ook vanuit haar

eigenbelang. De invoering van het Bachelor-Master systeem en het minorenstelsel aan de

RUG brengt immers meer keuzemomenten met zich mee. En hoewel deze keuzemomenten

de student meer mogelijkheden bieden zich in de breedte dan wel diepte te ontwikkelen,

bestaat het gevaar dat er ook meer verkeerde keuzes worden gemaakt. Verkeerde keuzes

kunnen op hun beurt weer leiden tot vertragingen of zelfs uitval. Het is dan ook in het belang

van zowel de student als de universiteit dat er geïnvesteerd wordt in goede voorlichting. Niet

alleen richting de aankomende student, maar juist ook richting de bachelorstudent. In de

rendementendiscussie van de afgelopen drie jaar is het aspect voorlichting enigszins

onderbelicht gebleven. Dit is voor de Studenten Organisatie Groningen (SOG) reden

geweest er middels een notitie dieper op in te gaan.

De rapporten die beschikbaar zijn wat betreft studievertraging en uitval onderschrijven de

zorg die door de SOG geuit wordt. In de conclusie van de VSNU Factsheet van juni 20071 is

bijvoorbeeld te lezen dat steeds meer studenten in het eerste jaar van hun universitaire studie

besluiten deze niet te vervolgen. In het verdere verloop van de studie valt ook een

aanzienlijke groep studenten af. De universiteiten willen dat deze groep over de gehele linie

kleiner wordt. Ook de minister van OCW heeft de wens uitgesproken om uitval te

verminderen: zijn ambitie is om de uitval van 25% van de studenten te halveren voor 2014.

Het College van Bestuur van de RUG heeft in de Routekaart Rendementen2 aangegeven

dat deze beleidsrichting binnen het Hoger Onderwijs grote consequenties zal kunnen

hebben, in het bijzonder op financieel gebied. “Het betekent dat binnen de RUG niet alleen

maatregelen genomen moeten worden, maar dat op korte termijn resultaten geboekt

moeten worden. Deze resultaten in de vorm van verbetering van de rendementen - dat wil

zeggen: èn minder uitval èn kortere verblijfsduur – zijn noodzakelijk om aanspraak te kunnen

maken op voldoende middelen.”.

Nu het belang van uitvalvermindering duidelijk is, moet gekeken worden naar de methoden

om die vermindering te bereiken. Deze methoden dienen zich logischerwijs in de eerste zaak

1 Factsheet Project IR: Studiesucces in de bachelorfase, juni 2007 2 UR-08-011: Routekaart Rendementen en Studiesucces 2008, RUG, januari 2008, pagina 2

Page 9: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

8

te richten op de oorzaken van uitval. In het UOCG rapport van februari 20083 is te lezen dat

de belangrijkste oorzaken voor uitval zijn:

1. een gebrek aan voldoende capaciteiten

2. onvrede met de inhoud en opzet van de opleiding.

De eerste oorzaak wijst op een suboptimale onderwijsinhoudelijke aansluiting tussen het VWO

of HBO en het WO, de tweede oorzaak is duidelijk van communicatieve aard. Beide factoren

liggen echter aan de basis van het doel van voorlichting en duiden erop dat ofwel de

voorlichting vanuit de universiteit niet afdoende is geweest, ofwel de student zich niet

genoeg heeft laten voorlichten.

In dit kader heeft de SOG al enige woorden gewijd aan het onderwerp. In haar notitie

Drijfveer Achter Studiesucces4 wordt aangegeven dat de tevredenheid met de studiekeuze

de motivatie van studenten beïnvloedt. Dit heeft gevolgen voor het studiegedrag, de

academische integratie en de studievoortgang. Ook blijkt uit onderzoek dat studenten zelf

hun slaagkans in zullen schatten als zij een realistische inschatting kunnen maken van wat

hen te wachten staat.5 Er wordt dan ook meegegeven dat er tijdens bestaande

voorlichtingsactiviteiten een realistisch beeld van de studie geschetst moet worden, daar het

werven van studenten averechts kan uitpakken. In algemene zin luidt de conclusie dat het

rendement van een opleiding afhankelijk is van de kwaliteit van de voorlichting die aan

aankomende studenten gegeven wordt.

Deze notitie zal dieper ingaan op het onderwerp door ook voor de andere keuzemomenten

aan de RUG de problematiek omtrent uitval te onderzoeken en er zullen concrete

aanbevelingen worden gedaan om de voorlichting te verbeteren. Door een betere

voorlichting zal de studiekiezer een meer overwogen studiekeuze maken, wat zijn

studievoortgang ten goede komt. Dit zal tevens verbetering van studierendementen als

direct gevolg hebben. Er worden vier voorlichtingsmomenten beschreven; voorlichting aan

studiekiezers, voorlichting aan eerstejaars studenten, minorvoorlichting en mastervoorlichting.

De SOG hoopt hiermee een positieve bijdrage te leveren aan het verbeteren van het

voorlichtingsbeleid en daarmee de rendementen van de RUG.

3 UR08-028, Bijlage 1 Rendementsrapport 2008: Rendement en Kwaliteit, UOCG, februari 2008 4 Drijfveer achter studiesucces, SOG notitie Universiteitsraadsfractie 2007-2008, februari 2008, pagina 9 5 Beekhoven, S., A fair chance of succeeding: Study careers in Dutch higher education (Amsterdam 2002) 160.

Page 10: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

9

1. Voorlichting aan studiekiezers

De RUG kampt op dit moment met een hoge uitval van eerstejaars studenten. Dit is ten dele

het gevolg van beeldvorming van een studie die niet overeenkomt met de realiteit. Studies

voldoen niet aan de verwachtingen van studenten en studenten voldoen niet aan de

verwachtingen van de RUG. In het belang van de student en in het kader van de

rendementen aan de RUG is het wenselijk om deze uitval terug te dringen. Daarnaast is het

voor de RUG als instelling belangrijk om te weten waar haar groeipotentieel ligt op het

gebied van de instroom van nieuwe studenten. Wanneer de RUG hier zicht op krijgt kan zij

haar voorlichting aanpassen om zo deze studiekiezers wel naar de RUG toe te trekken. Deze

voorlichting moet wel duidelijk en eerlijk blijven, zodat ook deze groep weet wat er van hen

verwacht wordt. De voorlichting aan studiekiezers kan gezien worden als een

verantwoordelijkheid van de RUG, aangezien zij de enige is die juiste informatie kan

verstrekken en weet wat er verwacht wordt van studenten tijdens hun studie.

Om de uitval van studenten terug te dringen is een goede voorlichting over de RUG en haar

opleidingen naar studiekiezers toe dus essentieel. Door een goede voorlichting creëert de

RUG een waarheidsgetrouw beeld bij studiekiezers over de inhoud van de geambieerde

studie. Ook zal er een realistischer beeld ontstaan van wat er van studenten verwacht wordt.

De onjuiste beeldvorming van een studie kan onder andere komen doordat de studiekiezer

tekort schiet in de verdieping naar de inhoudelijke kant van een studie. De aanwezigheid

van adequate informatie heeft dan geen effect op de studiekeuze. Er ontbreekt een besef

bij de studiekiezer van het belang van een goede verdieping in de keuzemogelijkheden.

Er ligt een belangrijke taak voor de RUG om middelbare scholen erop wijzen dat een deel

van hun leerlingen een studiekeuze maakt zonder zich bewust in de desbetreffende studie te

hebben verdiept. Middelbare scholen krijgen hierdoor meer oog voor deze studiekiezers.

Wanneer leerlingen een juist beeld krijgen van hun eerste studiekeuze zal het aantal

studenten dat in het eerste jaar beseft een verkeerde keuze gemaakt te hebben, afnemen.

Een tweede oorzaak van de verkeerde beeldvorming kan de onjuiste of onvolledige

informatievoorziening zijn vanuit de RUG aan de studiekiezer. Op het moment van schrijven

heeft de RUG verschillende voorlichtingsevenementen, die zullen nu besproken worden.

Page 11: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

10

Voorlichtingsevenementen van de RUG

Voorlichtingsdag

De voorlichtingsdag is vooral bedoeld voor studiekiezers die zich willen oriënteren op alle

studies aan de RUG. Door een korte bondige voorlichting kan men veel opleidingen

bezoeken. Deze dag wordt twee maal per jaar aangeboden, in het najaar en voor de late

kiezers ook nog in juni na de examens. De SOG is van mening dat dit een uitgelezen kans is

om scholieren een algemene kennismaking met de RUG aan te bieden. Daarnaast kan het

voor de late kiezer functioneren als doorslaggevend moment in het

voorlichtingstraject. Landelijk gezien hecht 63% van de studenten belang aan de

voorlichtingsdag, wat het de belangrijkste voorlichtingsvorm maakt.6. Het rendement van de

Voorlichtingsdag ligt redelijk hoog, 60% van de bezoekers kiest voor de RUG na het bezoeken

van deze dag. 25% van de bezoekers overweegt de RUG na het bezoek, en 15% doet geen

van beide.7 Er is in het verleden onderzoek gedaan onder bezoekers van de

Voorlichtingsdag die uiteindelijk niet voor de RUG kozen. Op dit moment wordt hier geen

onderzoek meer naar gedaan. De SOG stelt voor dat met de onderzoeksmogelijkheden van

dit moment er nogmaals onderzoek gedaan moet worden onder deze studiekiezers. Dit

onderzoek kan ook gebruikt worden om bijvoorbeeld meer te weten te komen over het

imago van de RUG en de voorkeuren van aankomende studenten. Deze informatie kan

gebruikt worden om de voorlichting te verbeteren.

Open dag op locatie

Op een open dag op locatie kan een studiekiezer maximaal twee verschillende studies

ervaren. Deze dag wordt nog voordat de examens op de middelbare school beginnen

aangeboden. De dag is gericht op de studiekiezer die al een aardig idee heeft van wat hij of

zij wil. De SOG hecht veel waarde aan deze dag, aangezien het twijfels en onzekerheden

over twee specifieke keuzemogelijkheden weg kan nemen bij studiekiezers. Daarnaast is het

erg leuk om de nieuwe studieomgeving te bekijken.

Eén dag student

Om studiekiezers die al een goed beeld hebben van wat ze willen verder te informeren over

één specifieke studie en hen de mogelijkheid te geven om de studie daadwerkelijk te

ervaren wordt de een-dag-student activiteit georganiseerd. De studiekiezer wordt de

mogelijkheid geboden om één of twee dagen colleges en werkgroepen te volgen en

andere activiteiten van studenten mee te maken. De studiekiezer krijgt hierdoor een beter

beeld dan bij de voorlichtingsdag en de open dag op locatie. De SOG ziet de een-dag- 6 De Rijksuniversiteit Groningen volgens de wo-instroommonitor. IOWO, studenteninstroom studiejaar 2007-2008 7 De RUG volgens de IOWO wo-instroommonitor, studiejaar 2007-2008

Page 12: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

11

student als een 'follow-up' van de Open Dag op locatie. Het biedt scholieren de kans om te

proeven aan het studentenleven, zowel studiegerelateerde als daarbuiten. Zo krijgen

scholieren de kans om een juist beeld te krijgen van zowel stad als studie. De SOG pleit

ervoor dat alle grote opleidingen en/of opleidingen met hoge uitvalcijfers een een-dag-

studentactiviteit organiseren. Overige opleidingen zouden ook moeten kijken naar de

mogelijkheden om deze dag te organiseren. De waarde van deze activiteit is heel hoog,

doordat studiekiezers geïntroduceerd worden tot alle facetten van de opleiding. Hierdoor

kunnen studiekiezers hun verwachtingen toetsen en sneller hun keuze bevestigen of juist

veranderen. Dit zorgt voor een meer overwogen studiekeuze en een groep studenten die

beter voorbereid begint aan hun eerste studiejaar. Deze twee zaken zullen direct leiden tot

hogere studiesucces. Daarnaast blijkt uit evaluaties van het onderdeel Onderwijsvoorlichting

van de afdeling communicatie dat de een-dag-studentactiviteiten een ontzettend hoge

waardering krijgen van de bezoekers. Door enthousiaste studenten in te zetten tijdens deze

activiteiten zullen de bezoekers merken dat de RUG een universiteit is om trots op te zijn. Dit

kunnen student-assistenten zijn, actieve studenten op de faculteit of bijvoorbeeld vanuit de

faculteits- of studieverenigingen.

In de voorlichtingsgids Studeren in Groningen (2009-2010) staat een lijst met opleidingen die

een een-dag-studentactiviteit organiseren. Opleidingen die schitteren in afwezigheid zijn

onder andere de Bachelor Psychologie en de Bachelor Pedagogische Wetenschappen,

opleidingen met een hoog aantal aanmeldingen en een hoog aantal uitvallers. De Faculteit

Economie en Bedrijfskunde biedt in de brochure weinig programma’s aan, maar na het

bekijken van het digitale aanmeldingsformulier zijn er veel meer studieprogramma’s waar

mee kennis gemaakt kan worden. Het is zeer waardevol om deze programma’s wel in de

voorlichtingsbrochure op te laten nemen, zodat meer studiekiezers op de hoogte zijn van

deze mogelijkheden. Twee andere opleidingen die naar de mening van de SOG ook een

een-dag-studentactiviteit zouden moeten organiseren zijn Geneeskunde en Tandheelkunde.

Onder andere vanwege de numerus fixus en de toekomstige decentrale selectie is het zeer

waardevol om studiekiezers intensief voor te lichten, zodat de groep die zich uiteindelijk

aanmeldt voor een van deze studies een meer gefundeerde keuze maakt.

Aanbeveling 1

Alle grote opleidingen en/of opleidingen met hoge uitvalcijfers zouden een een-dag-

studentactiviteit moeten organiseren.

Page 13: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

12

Voorlichting voor late beslissers

Deze dag is bedoeld voor studiekiezers die na het maken van de examens nog geen keuze

hebben gemaakt of voor de studiekiezers die uitgeloot zijn voor hun studie. Deze dag is

uitsluitend bedoeld voor zes VWO-ers. Het is een vrij algemene voorlichtingsdag.

RUG-vestiging Friesland

Er is een mogelijkheid om in Friesland het Propedeusejaar van Rechten te volgen. Hiervoor is

verder geen aparte voorlichtingsdag, studiekiezers worden gewezen op de mogelijkheid om

mee te doen met een-dag-studentactiviteit. Gezien de geringe omvang van de RUG-

vestiging in Friesland is de SOG van mening dat er geen extra middelen in het kader van

voorlichting voor dit project behoeven te worden vrijgemaakt.

Voorlichtingsdag voor ouders van aankomende studenten

De voorlichtingsdag wordt georganiseerd voor ouders van studiekiezers uit het jaar vijf en zes

van het VWO. Deze dag is gericht op het beantwoorden van vragen van de ouders. Het

betreft een algemene voorlichting over studeren in Groningen en gaat verder niet inhoudelijk

in op de verschillende opleidingen. Gezien het feit dat ouders over het algemeen een

significante rol spelen bij de studiekeuze van hun kinderen is de SOG van mening dat deze

voorlichtingsdag van meerwaarde is binnen het algehele voorlichtingsstelsel aan de RUG.

College Carrousel

De College Carrousel is gericht op de leerlingen uit vier VWO. Vooral om hen de sfeer van

studeren aan de RUG te laten proeven. De dag is gerelateerd aan de vier profielen van de

bovenbouw en bestaat uit een hoorcollege, werkgroep en een rondleiding/spel. Er kunnen

een beperkt aantal scholen aan meedoen en voornamelijk de scholen uit de drie Noordelijke

provincies nemen deel aan deze dag. Elk jaar moeten een aantal scholen teleurgesteld

worden omdat de maximale capaciteit bereikt is. De SOG is van mening dat de capaciteit

moet worden uitgebreid zodat meer scholen uit de Noordelijke provincies en ook scholen uit

andere provincies deel kunnen nemen aan deze voorlichtingsbijeenkomst. Dit betekent dat

er extra middelen beschikbaar moeten worden gesteld, in de vorm van financiën en

mankracht. Dan zullen meer scholen kunnen deelnemen aan de carrousel, waardoor hun

scholieren op een zeer positieve manier in aanraking komen met de RUG. Hierdoor zullen

deze studiekiezers sneller de RUG als optie zien en kunnen hun gegevens gebruikt worden om

ze in de maanden na de College Carrousel te blijven benaderen met voorlichting.

Page 14: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

13

Aanbeveling 2

De capaciteit van de College Carrousel moet worden uitgebreid zodat meer scholen uit de

Noordelijke provincies en ook scholen uit andere provincies deel kunnen nemen aan deze

voorlichtingsbijeenkomst.

Onderwijsbeurs Groningen

De RUG neemt deel aan deze beurs door middel van een informatiestand. Er kan gepraat

worden met studenten en er kan informatie over de verschillende opleidingen worden

ingewonnen. Het is belangrijk dat de RUG zich van de andere universiteiten weet te

onderscheiden op dit soort beurzen.

Studiebeurs Utrecht

Op deze beurs worden alle MBO, HBO en WO opleidingen gepresenteerd. Ook hier geldt dat

het een vrij algemene beurs is. De SOG pleit voor promotiemateriaal bij de stand om

Groningen ook als studentenstad te promoten, naast al het inhoudelijke promotiemateriaal.

Dit betreft vooral visueel materiaal dat op de stand gepresenteerd kan worden, met

bijvoorbeeld fotomateriaal van de mooiste RUG gebouwen en het (actieve) studentenleven.

De campagne ‘City of Talent’ kan hier ook bij betrokken worden. De stad Groningen staat

namelijk bij veel studiekiezers niet bekend als een studentenstad, wat er toe kan leiden dat ze

de RUG niet eens als optie zien. Ook projecten als Groniningen Life! kunnen hierbij helpen. De

balans tussen voorlichting over Groningen als studentenstad en voorlichting over de RUG als

kwalitatief hoogstaande universiteit moet wel te allen tijden gewaarborgd worden.

Aanbeveling 3

Er moet promotiemateriaal om Groningen als studentenstad te promoten gebruikt worden bij

stands op studiebeurzen buiten Groningen. Dit betreft vooral visueel materiaal dat op de

stand gepresenteerd kan worden. Er kan daarnaast gekeken worden naar het betrekken van

de ‘City of Talent’ campagne.

Meelopen en Aanschuiven

Faculteiten en verschillende opleidingen organiseren ook nog los van de RUG een meeloop

of aanschuifdag. Studiekiezers kunnen dan bijvoorbeeld meelopen bij een practicum of een

college volgen. Ook kan gedacht worden aan bijvoorbeeld de Science LinX van de Faculteit

Wiskunde en Natuurwetenschappen. Opleidingen met een hoog uitvalpercentage in het

eerste jaar zouden meer van deze activiteiten moeten organiseren, om zo een beter beeld

te geven van de opleiding. Daardoor kan de studiekiezer een meer gefundeerde

studiekeuze maken. Deze activiteit kan naast de een-dag-studentactiviteit bestaan, omdat

Page 15: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

14

niet elke studiekiezer zal kunnen deelnemen aan die activiteit. Een goede tweede optie is

dan een meeloopdag.

Aanbeveling 4

Opleidingen met een hoog uitvalpercentage in het eerste jaar zouden meer activiteiten

zoals meelopen en aanschuiven moeten organiseren, zodat de studiekiezer beter

geïnformeerd wordt.

Discovery team

De RUG Discovery Bus is een rondreizend laboratorium en collegezaal. De Discovery laat

studiekiezers kennismaken met de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen, informeert

de studiekiezer over de actuele stand van zaken in de wetenschap en verschaft informatie

over studeren in Groningen. De Discovery Bus is een uitstekende manier voor studiekiezers om

kennis te maken met wat de RUG op het gebied van Wiskunde, Natuurkunde, Scheikunde en

verwante onderwijsgebieden te bieden heeft. Het is daarom van belang de Discovery Bus

strategisch in te zetten bij activiteiten voor studiekiezers.

HBO doorstromers

Op het eerste gezicht lijkt deze groep te worden vergeten. Alleen op de website van de

Hanze Hogeschool Groningen is informatie te vinden over de doorstroommogelijkheden. De

RUG website gaat geheel voorbij aan informatie verstrekking voor HBO doorstromers.

Wanneer de RUG er voor kiest de studenten vanuit het HBO te accepteren, dient zij ze ook te

voorzien van voldoende informatie. Door de groei van het aantal HBO doorstromers wordt

deze functie nog belangrijker.

Aanbeveling 5

Er moet meer aandacht en informatie op de RUG website komen te staan voor HBO-

studenten die willen doorstromen naar de RUG.

Algemene verbeterpunten voorlichting

Uit de wo-instroommonitor blijkt dat het imago van de RUG weinig uitgesproken is en er een

aantal universiteiten zijn die zich veel beter profileren. Eén van die universiteiten is de

Universiteit Twente (UT), wat een interessante ‘concurrent’ van de RUG is. Het blijkt namelijk

dat één op de vijf UT-kiezers de RUG heeft overwogen gedurende het keuzeproces. Onder

andere door het verbeteren van het imago kunnen deze ‘overwegers’ en anderen meer

voor de RUG worden geïnteresseerd. Door in het voorlichtingsbeleid actief meer aandacht te

besteden aan bepaalde eigenschappen kan het imago ten opzichte van specifieke

Page 16: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

15

concurrenten verbeterd worden. Voorbeelden van deze eigenschappen zijn

“ondernemend/leidend” en “vernieuwend/vooruitstrevend”. Hierop scoort de RUG lager dan

gemiddeld en een stuk lager dan de UT (49% versus 81% en 45% versus 74%).8 De RUG zou dus

onder andere meer aandacht moeten besteden aan het toponderzoek wat hier gedaan

wordt.

Aanbeveling 6

Er moet actief meer aandacht besteedt worden aan bepaalde imago-eigenschappen om

zo de RUG beter te profileren richting studiekiezers.

Engelstalige Bachelors en promotie Honours College

De RUG is op dit moment bezig met de ontwikkeling van meerdere Engelstalige Bachelors en

het nieuwe Honours College binnen de bachelor. Dit zijn twee opleidingskenmerken die een

bepaalde groep studiekiezers zeer zullen aan spreken. Zo zullen scholieren uit het tweetalig

onderwijs waarschijnlijk veel interesse hebben in het volgen van een Engelstalige Bachelor.

Het Honours College zal scholieren aanspreken die zich (wetenschappelijk) verder willen

ontwikkelen en meer uitdaging zoeken, bijvoorbeeld categoriale Gymnasiasten. De RUG zou

zich meer op deze twee opleidingskenmerken moeten profileren door middel van specifieke

voorlichting richting bovenstaande groepen studiekiezers. Door onderscheid te maken in

middelbare scholen kan het informatiepakket dat gezonden wordt aangevuld worden met

specifieke informatie. Op het deel van de website www.rug.nl voor studiekiezers kan

daarnaast actief promotie gemaakt worden voor de Engelstalige Bachelors en het Honours

College, voor studiekiezers die extra uitdaging zoeken in de bachelor fase.

Aanbeveling 7

Er moet gebruik gemaakt worden van specifieke voorlichting richting studiekiezers die

interesse hebben in opleidingskenmerken als Engelstalige bachelors en het Honours College.

Startgesprek nieuwe studenten

Wanneer er sprake is van een goede aansluiting tussen het VWO en een Universitaire

opleiding zal dit het studiesucces bevorderen.9 Deze aansluiting heeft meerdere aspecten,

onder andere inhoudelijk, sociaal en academisch. Het is belangrijk dat studenten weten wat

er van hen verwacht wordt zodat ze een realistische jaarplanning kunnen maken. Aan de

RUG vinden op dit moment ontwikkelingen plaats op dit gebied, vooral aan de Faculteit

Rechtsgeleerdheid en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Deze faculteiten

8 De RUG volgens de IOWO wo-instroommonitor, studiejaar 2007-2008 9 De RUG volgens de IOWO wo-instroommonitor, studiejaar 2007-2008

Page 17: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

16

organiseren zogenaamde studievoortganggesprekken of intake gesprekken. Het verschil

tussen deze gesprekken is het moment van afname, de studievoortganggesprekken zullen

plaatsvinden aan het einde van het eerste (half)semester, de intake gesprekken voor UMCG

studenten eerder. Het doel is wel hetzelfde, namelijk het vergroten van het committent en de

bewustwording van (eventuele) studieproblemen. De Faculteit Rechtsgeleerdheid ontwikkelt

daarnaast een Digitaal Studentendossier om studievertraging op tijd te kunnen signaleren.

De Minister van Onderwijs heeft aangekondigd deze studiekeuzegesprekken met

eerstejaarsstudenten op termijn verplicht te willen stellen binnen het hoger onderwijs. De SOG

is van mening dat dit gesprek ideaal is om de student goed voor te lichten over de

verwachtingen die aan hem gesteld zijn. Daarnaast is het een goede manier om meer

persoonlijk contact te creëren met de student. De SOG pleit er dan ook voor dat elke

faculteit gaat kijken naar de mogelijkheden die er op dit moment zijn om deze gesprekken te

voeren. Wanneer er onvoldoende bezetting is om dit te realiseren, dient er gekeken te

worden naar manieren om de middelen te vergroten. Het uiteindelijke resultaat zal het

standaard afnemen van deze gesprekken bij alle eerstejaarsstudenten moeten zijn.

Aanbeveling 8

Alle faculteiten moeten er naar streven intakegesprekken in te voeren, en deze uiteindelijk

standaard af te nemen bij alle eerstejaarsstudenten.

Page 18: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

17

2. Voorlichting aan eerstejaarsstudenten

Wanneer een studiekiezer uiteindelijk een keuze maakt doet hij dit op basis van de informatie

die hij heeft. De beslissing kan echter hoogstens op basis van de informatievoorziening van

de RUG en ervaringen van anderen gemaakt worden, nog niet op eigen ervaring. Een

studiekiezer kan zich verdiepen in de studie door bijvoorbeeld een open dag te bezoeken of

een college te volgen, maar zal nog niet de ervaring kunnen opdoen van een aantal

maanden studeren. In de eerste maanden van het eerste jaar doet de student deze ervaring

wel op en het kan natuurlijk voorkomen dat een student het gevoel krijgt een verkeerde

beslissing gemaakt te hebben. De studie bevalt niet zo goed als verwacht, of de student

begon al met twijfels aan de betreffende studie die nu bevestigd worden. In het ideale geval

heeft de student dit op tijd door en kiest hij zelfstandig voor een andere studie aan de RUG of

aan een andere instelling. Het komt echter ook voor dat studenten door blijven gaan met

hun studie. Omdat de student twijfelt over de studiekeuze verslechterd zijn intrinsieke

motivatie, waardoor hij zich niet voor de volle 100% kan inzetten voor zijn studie. Om het

reflectieproces met betrekking tot de studiekeuze te versnellen stelt de SOG een

studiekeuzetest voor die studenten via Nestor kunnen doen.

Het ideale toetsmoment

Wanneer een student niet al zijn vakken haalt, om welke reden dan ook loopt de student

onwenselijke studievertraging op en dalen de rendementen van de RUG. Het is beter voor de

student om de energie en tijd die hij heeft, in te zetten voor die studie die hem interesseert en

daarmee motiveert. Daarom is het van groot belang dat een student op de juiste plek zit.

Door de verkeerde keuze op tijd te constateren en direct een oplossing te zoeken, kan de

student enorm geholpen worden. Het ideale moment hiervoor is na semester 1a (het 1e

blok), omdat de student dan nog de tijd heeft zich te verdiepen in andere mogelijkheden.

De RUG en andere instellingen bieden bij een aantal studies de mogelijkheid aan om in

februari in te stromen, daarom is het belangrijk dat de student daarvóór zijn studiekeuze kan

aanpassen door zich te (her-)oriënteren op de verschillende studies. Wanneer een student de

rest van het jaar zijn tijd anders wil besteden, bestaat er ook nog de mogelijkheid de

studiefinanciering te stoppen voor één februari zonder dat het direct terugbetaald moet

worden. Beide mogelijkheden zijn zeer voordelig voor de student, maar ook voor de RUG,

aangezien een student die op de verkeerde plek zit de RUG ook tijd en geld kost. Door de

studiekeuzetest na semester 1a af te nemen is er voldoende tijd over – namelijk tot februari

voor die opleidingen met een februari-instroom– om een nieuwe en betere studiekeuze te

maken. Het is ook het ideale moment om een (verbeterde) studieplanning te maken, zodat

de student het tweede semester met frisse moed tegemoet kan zien.

Page 19: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

18

De studiekeuzetest

Elke student die twijfelt over zijn studie kan terecht bij zijn studieadviseur. Deze persoon kan de

student helpen door gesprekken te voeren en informatie en advies te geven. Eén van de zes

punten die het College van Bestuur heeft overgenomen uit de notitie ‘Studierendement aan

de RUG’ is het geven van een voorlopig studieadvies aan de studenten na het eerste

semester. De SOG wil hier een extra studieadvies aan toevoegen waarbij de studieadviseur

een belangrijke rol kan spelen. Wanneer een student aangeeft niet helemaal zeker te zijn

over de studiekeuze, moet er een mogelijkheid zijn tot het doen van een gratis

studiekeuzetest. De studiekeuzetest kan via Nestor worden aangeboden. De test is gericht op

profielen en interesses in bepaalde werkgebieden en koppelt daar opleidingen aan die aan

de RUG gevolgd kunnen worden. De RUG heeft immers een breed aanbod aan studies,

waardoor de kans groot is dat de student kan switchen binnen de RUG en daardoor voor de

universiteit behouden kan worden. De student kan daarna zelf onderzoek doen naar deze

opleidingen door op de website van de RUG te kijken of een afspraak te maken met de

studieadviseur van één of meerdere opleidingen. De student kan er ook voor kiezen om een

afspraak te maken met zijn eigen studieadviseur om zijn twijfels en de resultaten van de test

te bespreken. Om de drempel hiervoor te verlagen kan de student een uitnodiging voor een

gesprek ontvangen van zijn studieadviseur nadat de student de studiekeuzetest gemaakt

heeft. Hij moet dan kunnen aangeven of de studieadviseur hiervan bericht mag ontvangen,

eventueel met het resultaat van de test aan het bericht toegevoegd.

De studiekeuzetest moet gericht zijn op het onderzoeken van de gemaakte studiekeuze. Uit

de studiekeuzetest blijkt of de student een juiste keuze heeft gemaakt of niet. Wanneer de

gekozen studie het beste aansluit bij de wensen en interesses van de student, kan de

studieadviseur samen met de student kijken hoe de student zijn motivatie terug kan vinden.

De studiekeuzetest kan ook als uitkomst hebben dat een andere studie meer bij de

betreffende student past. De studiekeuzetest geeft de student een handvat en voorkomt dat

een hij te snel stopt met studeren of dat de hij juist te lang met een niet voor hem geschikte

studie doorgaat. Wanneer de test uitwijst dat een andere studie geschikter is, kan er gekeken

worden naar andere mogelijkheden.

Aanbeveling 9

Wanneer een student aangeeft niet helemaal zeker te zijn over de studiekeuze, moet er een

mogelijkheid zijn tot het doen van een gratis digitale studiekeuzetest via Nestor.

Page 20: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

19

De voordelen

Op dit moment bestaat er de mogelijkheid voor eerste- en tweedejaars studenten om een

workshop ‘Studiekeuze’ te volgen bij de afdeling Studie Ondersteuning van het Studenten

Service Centrum. De workshop behelst twee dagdelen en er kunnen acht studenten per keer

meedoen. Tijdens de workshop leren studenten beter na te denken over keuzes maken en

krijgen ze onder andere voorlichting over de consequenties van switchen. Het doel van de

workshop is echter niet het geven van advies over welke studie het beste bij de student past.

De SOG is van mening dat een studiekeuzetest die zelfstandig gemaakt kan worden

belangrijke voordelen heeft ten opzichte van de workshop Studiekeuze. De studiekeuzetest

kan op zeer korte termijn en op elk tijdstip gemaakt worden waardoor de drempel enorm

verlaagd wordt. Daarnaast geeft het de student de mogelijkheid zich te oriënteren door zelf

gericht informatie te zoeken naar aanleiding van de uitslag. Wanneer de student meer

begeleiding zoekt kan hij zich alsnog tot het Studenten Service Centrum wenden.

Door als RUG een eigen studiekeuzetest te ontwikkelen ontstaat er nog een aantal

voordelen. Ten eerste kunnen er elementen aan de test toegevoegd worden die de student

specifiek over bepaalde studies aan de RUG laat denken. Hierdoor kan er gericht gezocht

worden naar mogelijkheden om te switchen in februari. Ten tweede kan er een element

ingebouwd worden dat onderzoekt of de student meer op het wetenschappelijk onderwijs of

hoger beroepsonderwijs op zijn plaats is. In samenwerking met de Hanze Hogeschool

Groningen zou de student wellicht een advies kunnen krijgen over studies aan de Hanze

Hogeschool Groningen die bij zijn interesses aansluiten. De Hanze Hogeschool Groningen zou

dan ook bij de voorlichting aan HBO-studenten die een propedeuse hebben behaald de

mogelijkheid van een bacheloropleiding aan de RUG moeten betrekken. Daarnaast is er de

mogelijkheid de test aan studiekiezers aan te bieden die gericht zoeken naar opleidingen

aan de RUG. Veel studenten zullen waarschijnlijk in Groningen willen blijven, omdat zij hun

studentenleven daar inmiddels na een aantal maanden hebben opgebouwd. Daarom is het

waardevol om deze regionale aspecten toe te voegen aan de studiekeuzetest. Nadat de

test is afgenomen kan de studieadviseur de student begeleiden bij ofwel het blijven volgen

van de huidige studie of het wisselen van studie in februari wanneer dat mogelijk is.

De uiteindelijke situatie is dat de student ofwel wordt begeleid en verder gaat met zijn studie,

of hij wordt begeleid naar een andere studie, of de student stopt met studeren voor het

betreffende academisch jaar. Dit levert een betere situatie op voor zowel de individuele

student als de RUG als instelling. Door de laagdrempelige studiekeuzetest start het proces

van reflectie sneller, omdat de student eerst zelf op onderzoek kan en snel in contact

gebracht wordt met de studieadviseur. Het is zeer waardevol om te investeren in deze vorm

Page 21: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

20

van begeleiding omdat daardoor meer studenten op de juiste plek terecht komen. Hierdoor

worden het budget en de energie van de student en van de RUG beter besteedt dan nu het

geval is.

Page 22: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

21

3. Minorvoorlichting

Het is duidelijk dat de invoering van het minor systeem vooralsnog geen (grote) rol speelt

voor het gros van de studenten aan de RUG. Desalniettemin is de SOG van mening dat

minorvoorlichting bijtijds en zorgvuldig onder de loep dient te worden genomen. Op dit

moment worden er een drietal voorlichtingsinstrumenten gebruikt. Dit zijn de minorenmarkt

die eind april plaats vindt, een minorenwebsite en een papieren minorengids. De

mogelijkheden van het minorstelsel lijken vooralsnog onbekend te zijn bij de studenten.

Bovendien dienen een aantal aspecten, met name op het gebied van verbredende

minoren, zoals de inschrijvingsprocedure extra belicht te worden, aangezien vakinschrijving

gebeurt op tijdstippen die gebruikelijk zijn voor de faculteit waaraan de desbetreffende

minor gegeven wordt. Vanwege het interfacultaire karakter kan dit problemen opleveren.

Daarom dienen de inschrijfmethodes voor de vakken, voor zover mogelijk, gelijk getrokken te

worden aan alle faculteiten.

Aanbeveling 10

De inschrijfmethode voor vakken van de minoren dienen, voor zo ver mogelijk, gelijk

getrokken te worden aan alle faculteiten

Met het oog op studierendementen is het van groot belang dat studenten een minor goed

binnen hun curriculum kunnen plaatsen. Bovendien moet de doorstroom van ‘regulier’

programma naar minor en van minor naar regulier programma voorspoedig verlopen, om zo

vertraging te voorkomen. Naast de moeilijkheidsgraad, studielast en onderwijskwaliteit is

voorlichting cruciaal binnen het minorsysteem. Het kiezen van de ‘verkeerde’ minor zal

onnodig tot studievertraging leiden. In het geval van over-inschrijving en loting kan het

bovendien voor komen dat een ongemotiveerde student, die wellicht zelfs uitvalt, de plaats

inneemt van een student die wel gedreven is om de minor in kwestie te volgen.

Gedurende 2008 worden er 15 Minoren aangeboden aan verschillende faculteiten, met

uitzondering van FMW. Dit aanbod lijkt niet dusdanig verwarrend dat de student door de

bomen het bos niet zal kunnen zien. Maar zoals afgelopen maart bleek uit de major-minor

stand van zaken10, zijn er een aantal minoren die in de toekomst toegevoegd zullen worden

aan het huidige aanbod, met als mogelijk gevolg dat de student wellicht het

spreekwoordelijke bos niet meer zal kunnen zien.

Er bestaat de mogelijkheid om tot drie weken na het begin van de minor nog te switchen. Dit

kan echter een ‘domino effect’ veroorzaken in geval van over-inschrijving van de minor in

10 UR-08-041: Major-Minor-invoering, maart 2008

Page 23: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

22

kwestie, aangezien een student die uitgeloot wordt, alsnog kan worden geplaatst indien een

andere student zich uitschrijft voor de deadline. Los van de extra administratieve last die dit

met zich mee zal brengen kan dit ook studievertraging veroorzaken. De SOG is van mening

dat voorkomen beter is dan genezen en pleit daarom binnen het kader van

minorvoorlichting voor een minorkeuzetest. Een dergelijke test dient de student voor het

inschrijven voor een minor een indicatie te geven welke minor het beste aansluit bij zijn

wensen. Een dergelijke test dient gratis beschikbaar gesteld te worden, bijvoorbeeld digitaal

en met geautomatiseerde verwerking, zodat kosten en administratieve lasten gedrukt

kunnen worden. Vanwege het verplichte en interfacultaire karakter van de minoren is deze

extra aandacht nodig en betreft het hier de verantwoordelijkheid van de RUG. Het voordeel

is dat de student zich kan oriënteren en verbredende minoren aan andere faculteiten hem

sneller op zullen vallen. Het risico bestaat namelijk dat studenten in eerste instantie op de

eigen faculteit kijken naar minoren en daardoor de andere minoren buiten beschouwing

laten. Dat de student een meer gefundeerde keuze zal maken doordat hij zich beter heeft

georiënteerd is een dubbel voordeel, namelijk voor de betreffende student en voor de RUG

als instelling. Studenten komen zo sneller op de juiste plek terecht, wat de studievoortgang

ten goede komt. Daarnaast werken de minoren soms met een beperkte inschrijfcapaciteit,

wat het risico met zich mee brengt dat zeer gemotiveerde studenten buiten de boot vallen

doordat andere studenten een minorkeuze hebben gemaakt die niet bij hen past.

Aanbeveling 11

Binnen het kader van voorlichting dient er een gratis digitale minorkeuzetest beschikbaar

gesteld te worden, opdat studenten de juiste minorkeuze maken en op deze wijze zo min

mogelijk studievertraging oplopen.

Page 24: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

23

4. Mastervoorlichting

De RUG kent een breed scala aan masteropleidingen. Momenteel worden er ongeveer 115

verschillende opleidingen aangeboden die leiden tot een mastertitel.

De keuze voor een bepaalde masteropleiding is vaak een zeer bewuste keuze. Masterkiezers

hebben een aantal jaren binnen hun vakgebied kunnen ontdekken welke interessegebieden

men heeft en zoeken daar vaak een bijpassende masteropleiding bij. Daarnaast is de

masterkeuze vaak de laatste keuze die men maakt alvorens de arbeidsmarkt te betreden en

dus een hele belangrijke. De arbeidsmarktkwalificatie binnen het latere vakgebied is hier in

grote mate afhankelijk van, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een minorkeuze en in mindere

mate de bachelorkeuze. Er kan dus vanuit worden gegaan dat het gros van de

masterstudenten de juiste master kiest.

Een tweetal groepen studenten stroomt in in de verschillende masters in Groningen: enerzijds

universitaire studenten, anderzijds doorstromers vanuit het HBO. Achtereenvolgens zullen

beide groepen nader worden bekeken.

Universitaire doorstroom

De Groep van universitaire (bachelor)studenten is te verdelen in Groningse en niet Groningse

studenten. De studenten uit Groningen hebben te maken met de zogenaamde zachte knip

van bachelor- naar masteropleiding. Universiteitsbreed kunnen deze studenten met een

deficiëntie van 15 EC beginnen aan een aansluitende masteropleiding. Dit teneinde in

Groningen een soepele overgang van bachelor naar master te bewerkstelligen en

studievertraging te voorkomen.11 Door de zachte knip kunnen Groningse bachelorstudenten

aan een masteropleiding beginnen terwijl ze de bacheloropleiding nog aan het afronden

zijn. Dit verschaft de Groningse masteropleidingen een voordeel ten opzichte van masters in

andere steden. Bij de overstap aan andere universiteiten wordt vaak een harde knip

gehanteerd. Hierdoor lopen studenten die hun bacheloropleiding niet in exact drie jaar

afronden, het grootste deel van de studenten, bij andere universiteiten studievertraging op

waar dit in Groningen niet het geval is. Studenten die een masteropleiding in een andere

stad beginnen zullen tegen het probleem van de harde knip oplopen.

Universitaire doorstroom binnen de RUG

De keuze van een masteropleiding van Groningse bachelorstudenten is vaak weloverwogen

en bewust. Vaak wordt er echter vooral binnen de eigen faculteit naar het masteraanbod

gekeken terwijl andere faculteiten wellicht ook interessante aansluitende masteropleidingen

11 Extra cesuur, da’s pas zuur, SOG notitie Universiteitsraadsfractie 2004-2005

Page 25: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

24

bieden. Binnen het systeem van bachelor- en masteropleidingen, waarbij beide opleidingen

los van elkaar gezien worden, is het een logische stap om de facultaire eenheden meer los

te laten bij het zoeken van een masteropleiding. De SOG is van mening dat Groningse

studenten nog te weinig op de hoogte zijn van het aansluitende masteraanbod buiten de

eigen faculteit. Om de keuzemogelijkheden van studenten te vergroten stelt de SOG voor

om studenten in de afrondende fase van hun bacheloropleiding te informeren over alle RUG-

masteropleidingen die in het verlengde van hun bacheloropleiding liggen. Dit betreffen ook

masteropleidingen buiten de eigen faculteit. Zij kunnen in ieder geval worden doorverwezen

naar de centrale masterwebsite van de RUG maar de SOG is van mening dat studenten ook

actief moeten worden benaderd bij het maken van hun masterkeuze, bijvoorbeeld via een

brief. Hierdoor wordt de student beter bewust van het aanbod aan masteropleidingen

buiten de eigen faculteit en kan deze een meer weloverwogen keuze maken. Tevens kan

door deze informatie de binding met de masteropleidingen aan de RUG in het algemeen

worden vergroot.

Aanbeveling 12

De RUG dient studenten in de afrondende fase van hun bachelor goed te informeren over

alle masteropleidingen die in het verlengde van de bacheloropleiding liggen. Dit betreffen

ook masteropleidingen buiten de eigen faculteit.

Universitaire doorstroom van buiten

Voor universitaire studenten uit andere steden, ook internationale studenten, is de keuze voor

een masteropleiding in Groningen ook vaak weloverwogen en bewust. Deze studenten

kiezen ervoor om de studieomgeving waarin zij tenminste drie jaar hebben gestudeerd te

verlaten om in Groningen een masteropleiding te volgen. Een groot deel van de studenten

uit andere steden kijkt echter vaak niet over de grenzen van de eigen faculteit, laat staan de

eigen universiteit. Hier liggen legio mogelijkheden voor de masteropleidingen aan de RUG.

De SOG onderscheidt twee drijfveren voor studenten uit andere steden om een

masteropleiding in Groningen te gaan volgen. Allereerst is er de groep studenten die op

inhoudelijke gronden geïnteresseerd is in een Groningse masteropleiding, bijvoorbeeld

omdat deze zich onderscheidt van andere opleidingen binnen hetzelfde vakgebied.

Daarnaast is er een groep studenten die een masteropleiding in Groningen kiest vanwege

het algemene onderwijsniveau en/of de aantrekkelijkheid van Groningen als studiestad.

Internationale studenten behoren meer tot de laatste groep, maar er bestaat een overlap

tussen beide groepen.

Page 26: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

25

Het voorlichtingsbeleid voor beide groepen kan door bovengenoemde verschillende

motieven, inhoudelijk tegenover algemene interesse, niet gelijk zijn. De SOG is van mening

dat beide groepen zo optimaal mogelijk benaderd moeten worden en pleit daarom voor

een gedifferentieerde aanpak in het voorlichtingsbeleid. De RUG zou zich voor Nederlandse

studenten vooral moeten focussen op de verschillende topmasters en andere relatief unieke

masteropleidingen in Groningen. Wanneer duidelijk gemaakt wordt welke specifieke

opleidingen Groningen onderscheidt van andere steden, kan de RUG zich hier landelijk goed

mee profileren. Per wetenschapsrichting, alfa, gamma en bèta, zal de RUG een aantal

(top)masteropleidingen moeten kiezen waarmee ze zich nationaal kan profileren. Hier kan

ook gekeken worden naar een aansluiting bij de City of Talent campagne.

Aanbeveling 13

Per wetenschapsrichting, alfa, gamma en bèta, zal de RUG een aantal

(top)masteropleidingen moeten kiezen waarmee ze zich nationaal kan profileren.

Studenten die voor een masteropleiding in Groningen kiezen vanwege het algemene

onderwijsniveau en/of de aantrekkelijkheid van Groningen dienen op een andere manier te

worden benaderd. Het leidmotief van de voorlichting richting deze groep zou het profileren

van de RUG, het academische leven in Groningen en de stad Groningen in het algemeen

moeten zijn. Daarnaast kunnen de masters die gebruikt worden om de RUG nationaal te

profileren gebruikt worden ter illustratie van de mogelijkheden in Groningen. Voor het

onderscheiden van studenten met verschillende motieven voor het kiezen van een

Groningse masteropleiding is een centraal volgsysteem voor studiekiezers noodzakelijk. Dit

zou de vorm kunnen krijgen van een instroommonitor, die middels een enquête zicht biedt

op het keuzetraject. Daardoor kan de promotie en voorlichting meer op de persoon worden

gericht.

Aanbeveling 14

De RUG dient een instroommonitor op te zetten waarmee de groep ‘masterkiezers’ meer op

basis van persoonlijke interesses benaderd kan worden.

HBO doorstroom

De keuze van HBO-ers voor een masteropleiding aan de RUG is allicht nog bewuster en

weloverwogen dan de keuze van universitaire studenten daar HBO-ers voor deze opleiding

geen recht hebben op studiefinanciering. Zij zullen de opleiding uit eigen middelen moeten

financieren waardoor de haalbaarheid en doorlooptijd goed overwogen dienen te worden.

Niet alle masteropleidingen zijn geschikt voor doorstroom vanuit het HBO vanwege de

Page 27: SOG 0809N136 Voorlichting Belicht

26

instroomeisen. Een beperkt aantal masters is echter wel zeer geschikt voor doorstroom,

enerzijds omdat zij zich landelijk onderscheiden binnen een bepaald vakgebied, anderzijds

omdat zij goed aansluiten op bestaande HBO-programma’s. Het is zaak deze

masteropleidingen te identificeren en ze te gebruiken om de RUG te profileren richting de

groep HBO-ers in de eindfase van hun opleiding.

Masteropleidingen die zich op landelijk niveau onderscheiden, dienen te worden

aangewend om de RUG landelijk richting HBO-ers te profileren. Ondanks het feit dat HBO-

opleidingen vaak regionaal zijn georiënteerd, kan de RUG hiermee toch op landelijk niveau

HBO-ers aanspreken.

Aanbeveling 15

De RUG dient onderscheidende masteropleidingen die aansluiten bij op het HBO te

gebruiken om zich landelijk richting HBO-instellingen te profileren.

Een aantal masteropleidingen van de RUG ligt in het verlengde van bepaalde HBO-

opleidingen. Momenteel bestaan er voor enkele van deze opleiding reeds intensieve en

soms zelfs geïntegreerde schakeltrajecten in samenwerking met Groningse HBO-instellingen.

Hierdoor wordt de doorstroom van HBO naar de RUG geoptimaliseerd. De RUG dient te

onderzoeken of deze schakeltrajecten ook bij andere masteropleidingen ingevoerd kunnen

worden teneinde de (regionale) doorstroom naar de masteropleidingen van de RUG te

vergroten. Hierbij moet te allen tijde de inhoudelijke samenhang en het academisch gehalte

van het schakelprogramma gewaarborgd worden, om zo de HBO student voor te bereiden

op het wetenschappelijk onderwijs.

Aanbeveling 16

De RUG dient te onderzoeken of er meer afgestemde schakelprogramma’s mogelijk zijn

tussen HBO en RUG.