Sociale media vanuit het

kinderrechtenperspectief

Dag van de socio-emotionele leerlingenbegeleider S.O.

Antwerpen, 21 mei 2013

Chris Vleugels, Kinderrechtencommissariaat

Safer Internet Day ‘Connect with respect’

Kinderrechtencommissaris wil geen

moraliseringsoffensief wel alerteren,

informeren en creativiteit stimuleren.

Filmpjes bekijken op:

http://www.kinderrechtencommissariaat.be/actue

el/safer-internet-day-%E2%80%98connect-

respect%E2%80%99

Het Internationale

Kinderrechtenverdrag?

Ontstaan vanuit grote bezorgdheid over de

gebrekkige maatschappelijke en juridische positie

Maatschappelijk: kind als ‘nog niet’

Juridisch: kinderen worden gedefinieerd als

handelingsonbekwaam

Het Internationale

Kinderrechtenverdrag?

‘Hier en nu’ van het kind

Provisie, protectie en participatie

IVRK als referentiekader, niet als receptenboek

Kinderrechten?

Rechten als vertrekpunt voor dialoog, niet als

eindpunt

Onvoorwaardelijke rechten

Complexe opdracht, mede omwille van

misverstanden:

Kind als Koning?

Rechten als verlanglijstje?

Kinderrechtencommissariaat?

Onafhankelijke instelling binnen het Vlaams

Parlement

Toezicht op naleving IVRK in Vlaanderen

Detecteert, signaleert, adviseert

Advieswerk: Reactief en proactief

Alle maatschappelijke domeinen

www.kinderrechtencommissariaat.be

Klachtenlijn : onderzoekt, bemiddelt en

verwijst door

Gratis nummer: 0800 20 808

www.kinderrechten.be

Wie meldt klachten?

Waarover gaan deze klachten?

Kinderrechten en Onderwijs

Organisatie van het onderwijs

Art.28

• Recht op onderwijs voor elke minderjarige

• Recht op toegang tot best passende onderwijs

• Discipline op school moet menselijke

waardigheid van het kind respecteren

Art.29 - Doel van het onderwijs

• Ontplooiing van de persoonlijkheid en

talenten van de minderjarigen

• De voorbereiding van de minderjarige op

zijn/haar leven als volwassene.

Kinderrechten en Onderwijs

Dagelijks leven op school

Heel wat artikels, bijvoorbeeld:

Art.3

• Belang kind staat voorop en niet belang school

Art.12

• Recht op inspraak in alles wat hen aanbelangt

Art.13

• Recht op eigen mening en uitdrukken ervan

Art.19

• Plicht overheid om kinderen te beschermen

tegen elke vorm van mishandeling

Kinderrechten en Sociale Media

Art. 17: Toegang tot passende informatie

Erkent de belangrijke rol van massamedia

Verscheidenheid aan (inter)nationale bronnen

Op maat van kinderen en jongeren

Ter bevordering van sociale, psychische en morele

welzijn en lichamelijke en geestelijke gezondheid

Bescherming tegen mogelijks schadelijke media-

inhouden

Kinderrechten en Sociale Media

Art.13 Recht op eigen mening

De vrijheid inlichtingen en denkbeelden te

vergaren, te ontvangen en door te geven

Volgens media van eigen keuze

Uitoefening beperkt door:

Eerbiedigen rechten of de goede naam van anderen

Openbare orde, volksgezondheid of goede zeden

Kinderrechten en Sociale Media

Art.3 Belang van het kind

Art.12 en 13 Inspraakrechten

Art.16 Bescherming van de privacy

Tegen inmenging in de privacy, het gezinsleven, de woning

en de correspondentie, evenals tegen smaad en laster

Grondwet en wetgeving bescherming persoonsgegevens

Portretrecht, bestemmingsrecht, auteursrecht

Jongeren in de gerechtelijke jeugdhulpverlening

Art.24 Grootst mogelijke mate van gezondheid

...

www.kinderrechtencommissariaat.be

www.kinderrechten.be

Cases

Cases

Hoe pak jij dit aan? Wie betrek je op school?

Buiten school? Wat is de rol van de leerlingen?

…

Case 1

In het schoolreglement staat dat Gsm’s niet mogen

gebruikt worden in de school. Niet alle leerlingen

houden zich hier aan waardoor er vaak Gsm’s in beslag

worden genomen. Sommige leerkrachten houden een gsm in

beslag tot het einde van de week. Steeds meer leerlingen

morren. Ze stellen zich vragen bij de regels en de

aanpak van de school. Enkele leerlingen komen tot bij

jou om dit melden.

Cases

Hoe pak jij dit aan? Wie betrek je op school?

Buiten school? Wat is de rol van de leerling

Case 2

Een meisje neemt jou in vertrouwen. Ze zegt dat ze al

verschillende weken in haar klas genegeerd en

belachelijk wordt gemaakt. Ze is er achter gekomen dat

een aantal medeleerlingen dit via Facebook met elkaar

hebben afgesproken. Ook op ask.fm wordt ze belachelijk

gemaakt. Er werd een foto van het meisje opgezet en er

wordt gevraagd aan de gebruikers van het platform om

ideeën aan te brengen hoe het meisje te behandelen.

Cases

Hoe pak jij dit aan? Wie betrek je op school?

Buiten school? Wat is de rol van de leerling

Case 3

Op de klassenraad doet de directeur een mededeling. Een

aantal schooltoiletten liggen er de laatste tijd heel

onhygiënisch bij. De directeur wilt alle toiletten

voorzien van elektronische sloten en er camera’s hangen.

Dit betekent dat leerlingen en personeel enkel tijdens

de speeltijden en korte tijd na het laatste lesuur vrij

gebruik zullen kunnen maken van de toiletten. Willen ze

tijdens de lesuren naar het toilet, dan zal er op het

secretariaat een elektronische chipkaart moeten gehaald

worden. Dit betekent dat het toiletgebruik zal

geregistreerd worden. De bedoeling van de camera is te

controleren wie wanneer het toilet betreedt, alleen of

met anderen en hoeveel tijd er wordt doorgebracht.

Cases

Hoe pak jij dit aan? Wie betrek je op school?

Buiten school? Wat is de rol van de leerling

Case 4

In jou school wordt er sinds dit schooljaar

geëxperimenteerd met het gebruik van smartphones

en tablets in de klas. Het doel is om in de lessen

deze technologieën op een educatieve manier in te

zetten. De ICT-coördinator heeft daarom

verschillende wifi-access points geïnstalleerd.

Tijdens het oudercontact uiten verschillende

ouders hun bezorgdheid over de mogelijke

gezondheidseffecten van deze straling.

Terugkoppeling

Participatie als rode draad?!

Bekommeren om integriteit

Leren grenzen stellen, leren omgaan met grenzen

Bepaald door anderen en maatschappelijke waarden en normen

Resultaat van interactie

School mee vormgeven!

Kracht van participatie

Betrokkenheid van leerlingen vergroot het draagvlak en

verhoogt het verantwoordelijkheidsgevoel

Problemen worden anders ingeschat en misschien ook anders

aangepakt

Case 1: GSM’s op school

In beslag nemen als ordemaatregel

Zolang het nodig is, bvb einde lesuur, schooldag

Langer kan niet

Inspraak schoolreglement?!

GSM-actie Vlaamse Scholierenkoepel

‘Verander het GSM-beleid op jouw school!’

Case 2: Cyberpesten

Cyberpesten en pesten

Is de schoolpoort de grens?

Pestbeleid: preventief en curatief

Rol van slachtoffer, dader(s), omstaanders

E-cops, Clicksafe.be, Netwerk kies kleur tegen

pesten, ...

Case 3: Camera’s en

elektronische sloten

Gereglementeerd: camerawet & privacywet

Voorwaarden o.a. meldingsplicht,

informatieplicht, bewaartermijn van beelden, enz

Privacycommissie: www.onderwijs.ikbeslis.be

Maar kan privacy buiten proportie raken

Minder drastische maatregelen?

Participatief traject?

Case 4: Straling & gezondheid

Recht op gezondheid

Wetenschap kan gezondheidsrisico’s niet

uitsluiten

Voorzorgsprincipe als leidend principe

Vl. normering 4x strenger dan internationale

richtlijn

In dagelijks omgaan en gebruik

Meer info & bvb meting aanvragen:

http://www.lne.be/themas/milieu-en-gezondheid/zendantennes

Publicatie ‘Verantwoord omgaan met Wi-Fi en gsm-

straling op school’

Bedankt voor uw deelname!

Presentatie zal beschikbaar zijn op website

www.kinderrechtencommissariaat.be

Op de hoogte blijven?

Via onze websites

www.kinderrechtencommissariaat.be

www.kinderrechten.be

Schrijf je in op onze nieuwsbrief!

Twitter: @KRCommissaris