U wilt dat meer medewerkers de fiets gebruiken voor het woon-werkverkeer. En dat kan,

want een deel van hen woont minder dan 15 kilometer van het werk. Een prima fietsafstand,

zeker nu elektrische fietsen steeds meer in opkomst zijn. In deze Slimmer-op-wegwijzer

leest u hoe u uw medewerkers kunt stimuleren om vaker de fiets te gebruiken.

De VNM Slimmer-op-wegwijzer

 stimuleren van

 fietsen

 - 2 -  - 3 -

De voordelen 

Fietsen aantrekkelijk maken biedt voordelen, zowel voor u als uw medewerkers.

Voor u:-• Goed voor de gezondheid van uw medewerkers

-• Past in duurzaam beleid (minder autokilometers, dus beter voor het milieu)

-• Minder parkeerproblemen

-• Kostenbesparing mogelijk

Voor uw medewerkers:-• Fitter door het fietsen

-• Kostenbesparing mogelijk

-• Geen last van files of parkeerproblemen

 - 2 -  - 3 -

Checklist stimuleren fietsgebruik

Organisatie Bepaal uw visie op mobiliteit (1.1)

Maak één persoon verantwoordelijk (1.2)

Stel een actieplan, communicatieplan en planning op (1.3)

Kies één of meer maatregelen om fietsen te stimuleren (2)

Maatregelen stimulering fietsgebruik Geef een goede reiskostenvergoeding (3)

-• Standaard kilometervergoeding (3.1)

-• Fietsers krijgen hogere vergoeding dan automobilisten (3.2)

-• Medewerkers die dichtbij wonen krijgen alleen reiskostenvergoeding voor de fiets (3.3)

Beloon fietskilometers via Trappers (4)

Bied uw medewerkers een fietsplan (5)

-• Fiets Privé Plan (5.1)

-• Fiets Cadeau Plan (5.2)

Vergoed met de fiets samenhangende zaken (6)

Zorg voor goede voorzieningen (7)

Bied alternatieven voor zakelijke ritten (8)

Zorg voor kleine woon-werkafstanden (9)

-• Lokaal werven (9.1)

-• Stimuleer dichterbij wonen (9.2)

Interne communicatie Zet een campagne op en zorg voor structurele communicatie. Besteed aandacht aan:

Doel en doelgroep (10.1 en 10.2)

Rol en draagvlak management (10.3)

Ondernemingsraad (10.4)

Manager P&O (10.5)

Medewerkers die al fietsen (10.6)

Nieuwe medewerkers (10.7)

Medewerkers die nu met de auto reizen (10.8)

De fietscampagne Rij2op5 (10.9)

 - 4 -  - 5 -

Organisatie

1.1  Bepaal visie en beleid van de organisatie Waarom gaat u als werkgever aan de slag met het stimuleren van fietsen? De ervaring

leert dat werkgevers met een heldere visie vaak de beste resultaten behalen.

Een heldere visie helpt u bij het maken van de juiste en consistente keuzes, het creëren

van draagvlak en bij uw interne communicatie. Werkgevers met een visie die ook

nog eens breed verankerd is in de organisatie, scoren nog beter.

Gezondheid kan zo’n visie zijn. Werkgevers voor wie gezondheid een belangrijke rol

speelt, bieden hun medewerkers bijvoorbeeld sportfaciliteiten aan en zorgen voor

een gezond aanbod in het personeelsrestaurant. Het stimuleren van de fiets past hier

heel goed bij.

Voor andere werkgevers staat duurzaamheid hoog in het vaandel. Zij kopen bewust

duurzaam in en hebben hun werkprocessen duurzaam ingericht. U kunt uw doel-

stellingen op het gebied van duurzaamheid uitstekend vertalen naar het reisgedrag

van uw medewerkers; het stimuleren van fietsen past daar prima in.

Goed werkgeverschap kan ook centraal staan. Deze werkgevers hebben veel oog

voor de werksfeer, ontwikkeling en tevredenheid van de medewerkers. Verbreding

hiervan naar de mobiliteit van uw medewerkers is dan een kleine stap. Goede regelingen

en voorzieningen vergroten de keuzevrijheid van uw medewerkers en dragen bij aan

een betere balans tussen werk en privé.

Maar ook andere visies kunnen ten grondslag liggen aan uw mobiliteitsbeleid: denk aan

bereikbaarheid van de organisatie, een brede aanpak van de parkeerproblematiek of

kostenbesparing. In onze andere Slimmer-op-wegwijzers leest u wat u hiervoor nog

meer kunt doen.

1. 

 - 4 -  - 5 -

1.2  Maak één persoon verantwoordelijk Het is goed als één persoon verantwoordelijk is voor alles rondom fietsstimulering.

Binnen veel organisaties is dit een personeelsmanager; hij of zij is immers verantwoorde-

lijk voor het personeelsbeleid. Deze persoon betrekt hierbij andere collega’s die belang-

rijk zijn voor de voortgang. Denk aan de facilitair manager (voor stalling en aanvullende

voorzieningen) en de communicatieadviseur (voor interne communicatie, campagne).

1.3  Stel een actieplan en planning opMaak een actieplan, een communicatieplan en een bijbehorende tijdsplanning. In het

actieplan neemt u ondermeer de acties en maatregelen op die u uit deze wegwijzer

kiest. In hoofdstuk 10 vindt u tips en een handleiding voor de interne communicatie en

een campagne die u kunt gebruiken. Bekijk verder goed voor welke maatregelen besluit-

vorming nodig is en door wie. Een traject met de ondernemingsraad duurt al snel

enkele maanden. Neem in het plan ook op hoe u de stimulering van fietsen vervolgens

gaat ‘borgen’ in de organisatie.

Gaat u ook met andere mobiliteitsoplossingen aan de slag? Leg dan de verschillende

actieplannen naast elkaar en stem ze op elkaar af. Zeker op het gebied van interne

communicatie is dit erg belangrijk. De verschillende acties kunnen elkaar dan immers

versterken.

 - 6 -  - 7 -

Welke maatregelen passen bij uw visie?

Voor welke maatregelen kiest u? Dat zal afhangen  van uw visie en doelstellingen, en van de beschikbaar -heid van geld en menskracht. Zorg voor consistente  en logische keuzes; in het ideale geval versterken maatregelen en acties elkaar. Let op dat maatregelen elkaar juist niet afzwakken. 

Een goede combinatie is bijvoorbeeld:-• Fiets Cadeau Plan

-• Gratis accessoires

-• Fietsritten beter belonen dan autoritten

-• Goede fietsenstalling

-• Goede interne communicatie

-• Haak aan bij de campagne Rij2op5; je weet niet wat je ziet…

Streeft u naar gezondere medewerkers? Breid het dan uit met:

-• Douche, kluisjes

-• Fietsen als onderdeel van fit-campagne (meer bewegen, gezond eten)

Staat duurzaamheid voor u centraal? Overweeg dan ook:

-• Mobiliteitskaarten voor (zakelijke) OV-ritten

-• Zuinige/elektrische dienstvoertuigen voor zakelijke autoritten

Is goed werkgeverschap voor u belangrijk?Dan kiest u bijvoorbeeld ook voor:

-• Douche, kluisje

-• In het zonnetje zetten van fietsende medewerkers

2. 

 - 6 -  - 7 -

Wilt u met minimale kosten het fietsen stimuleren?Denk dan aan:

-• Fiets Privé Plan

-• Voldoende mogelijkheden om fietsen te stallen

-• Reiskostenregeling die gebruik van fiets stimuleert

-• Parkeerbeleid: bijvoorbeeld geen (gratis) parkeerplaats voor medewerkers die op

fietsafstand wonen

-• Goede interne communicatie

-• Haak aan bij de campagne Rij2op5; je weet niet wat je ziet…

Welke insteek of maatregelen u ook kiest, een goede interne communicatie is essentieel.

In hoofdstuk 10 vindt u hiervoor tips en ideeën. Ook leest u hoe u kunt aanhaken bij de

fietscampagne Rij2op5; je weet niet wat je ziet… van VNM en de Fietsersbond.

 - 8 -  - 9 -

Geef een goede reiskostenvergoeding 

Zorg ervoor dat de fiets financieel interessant is voor  uw medewerkers. Dit kunt u doen door een goede reiskostenvergoeding te geven. U kunt uit verschillende opties kiezen.

3.1  Standaard kilometervergoedingU kunt alle medewerkers dezelfde kilometervergoeding geven, ongeacht de manier

waarop ze reizen. Voor uw medewerkers is het financieel aantrekkelijk om (zo nu en dan)

voor de fiets te kiezen; van deze maatregel gaat een duidelijke financiële prikkel uit.

3.2  Fietsers krijgen hogere vergoeding dan automobilistenEen andere mogelijkheid is om uw fietsers (en eventueel uw OV-reizigers) een hogere

vergoeding te geven dan de medewerkers die met de auto komen. U geeft de fietsers

en OV-reizigers een vergoeding van bijvoorbeeld € 0,19, of een vergoeding op basis van

de kosten voor het openbaar vervoer. Voor autogebruik krijgen mensen geen of een

lagere kilometervergoeding. Hierbij kunt u ervoor kiezen om automobilisten – voor wie

blijkt dat de fiets en het OV geen serieuze optie zijn – wel een hogere vergoeding te

geven. Maak heldere afspraken wat u precies verstaat onder ‘serieuze optie’.

3.3 Medewerkers die dichtbij wonen krijgen alleen reiskostenvergoeding voor de fiets

De fiets kan een optie zijn voor medewerkers die tot 10-15 kilometer van het werk

wonen. U kunt er dan ook voor kiezen om deze groep alleen een reiskostenvergoeding

te geven als zij op de fiets (of met het openbaar vervoer) komen. De vergoeding van

fietskilometers kan eventueel via Trappers (zie hoofdstuk 4).

3. 

 - 8 -  - 9 -

Beloon fietskilometers via Trappers

Als aanvulling op – of in plaats van – een reiskosten-vergoeding kunt u het fietsbeloningssysteem Trappers inzetten. Hiermee beloont én stimuleert u het  werkelijke fietsgebruik binnen uw organisatie. 

Medewerkers krijgen een zendertje (tag) op hun fiets. Bij uw bedrijf komt een registratie-

unit. Per gefietste kilometer of rit geeft u de medewerkers fietspunten (Trappers).

Deze kunnen ze in de speciale webshop inruilen voor diverse artikelen, dagjes uit en

korte reisjes. U kunt het systeem ook gebruiken in uw communicatie; u kunt bijvoorbeeld

prijzen verloten onder de fietsers in een bepaalde periode.

Een indicatie van de kosten: 

Eenmalige opstartkosten: € 2.500,00 (excl. BTW)

-• installatie en gebruik registratie-unit,

werving en inschrijving deelnemers

en plaatsen tags

Abonnementskosten per deelnemer: € 5,00 / maand (excl. BTW)

-• gebruik tags, verwerking gegevens,

klantenservice, promotionele acties en

communicatie naar de deelnemers

Prijs per Trapper: € 0,09 (BTW-vrij)

U kunt een offerte voor uw eigen situatie aanvragen.

4. 

 - 10 -  - 11 -

Bied uw medewerkers een fietsplan

Eens in de drie jaar kunt u uw medewerkers een  fiets cadeau geven (Fiets Cadeau Plan). U kunt hen ook  de mogelijkheid geven om met fiscaal voordeel een  fiets aan te schaffen (Fiets Privé Plan). Medewerkers kunnen meedoen aan een fietsplan als zij minimaal de helft van hun werkdagen met de fiets naar het werk komen, of deze gebruiken om bijvoorbeeld mee naar het station te fietsen.

U mag maximaal € 749 belastingvrij vergoeden voor een fiets. Een verzekering voor

drie jaar (ca. € 190 ) en extra accessoires (max. € 246) mogen ook deel uitmaken van dit

pakket. De fiets zelf mag duurder zijn, de meerkosten zijn dan voor rekening van

de medewerker. Ook kunt u als werkgever een hogere vergoeding geven; over het extra

deel moet dan belasting worden betaald.

5. 

“U kunt de hele organisatie van uw fietsplan kosteloos uitbesteden aan een gespecialiseerd bureau. Zij bespreken met u de financiële en juridische kanten van het fietsplan en de gevolgen hiervan voor de deelnemers. Daarna zorgen zij voor de administratie, implementatie, communicatie en zijn vraagbaak voor medewerkers bij bestelling en aflevering van de fiets.”

Gabriëlle Dijkstra - van der Burg • adviseur en fiets-specialist, VNM

 - 10 -  - 11 -

5.1  Fiets Privé PlanHet Fiets Privé Plan (ook wel fiscaal fietsplan genoemd) is gunstig voor zowel u als uw

medewerkers. De medewerker kan een fiets (en verzekering en accessoires) aanschaffen

met bruto salaris, ATV- of vakantiedagen, bonus of 13e maand. Dat levert hem een

korting op van gemiddeld ruim 40%.

Ook voor u als werkgever levert het fiscaal fietsplan voordeel op. Gebruikt de medewerker

het bruto salaris, dan bespaart u op sociale- en werkgeverslasten (door lagere

premiegrondslag). Kiest uw medewerker ervoor om ATV- of vakantiedagen te gebruiken

voor de financiering, dan heeft hij meer productieve uren.

5.2  Fiets Cadeau PlanVoor uw medewerkers is het nóg aantrekkelijker om te gaan fietsen als zij een fiets

van u cadeau krijgen. De kosten voor de fiets (en verzekering en accessoires) zijn dan

voor u als werkgever. Bent u BTW-plichtig, dan kunt u 19% (maximaal € 226) terug-

vorderen. De rest van de kosten kunt u aftrekken van uw winst.

 - 12 -  - 13 -

Vergoed met de fiets samenhangende zaken

U mag medewerkers die geregeld (minimaal de helft van de werkdagen) op de fiets

naar het werk komen (ook als zij niet meedoen aan een fietsplan) het volgende bieden:

-• Eens in de drie jaar een fietsverzekering

-• Maximaal € 82 per kalenderjaar voor met de fiets samenhangende zaken. U kunt

hierbij denken aan een regenpak, fietstassen, een extra slot, een OV-winter-

abonnement of een OV-chipkaart. U mag het bedrag geven, maar kunt bijvoorbeeld

ook kiezen voor tegoedbonnen voor de fietsenzaak.

Regels Belastingdienst-• Een medewerker mag eenmaal in de drie jaar deelnemen aan een fietsplan.

-• U mag belastingvrij maximaal € 749 via het fietsplan vergoeden voor een (elektrische)

fiets. Wil de medewerker een duurdere fiets, dan moet hij de extra kosten zelf

betalen. Vergoedt u een hoger bedrag dan € 749, dan moet over het extra bedrag

belasting worden betaald.

-• U mag met de fiets samenhangende zaken onbelast vergoeden of verstrekken tot

maximaal € 82 per kalenderjaar (of € 246 ineens bij de aanschaf van een fiets via

het fietsplan).

-• Ook een fietsverzekering mag u eens in de drie jaar onbelast vergoeden.

-• Medewerkers moeten de fiets in minimaal 50% van de ritten in het woon-werkverkeer

gebruiken.

Vanaf 2011 kunt u kiezen tussen de huidige regeling òf de nieuwe werkkostenregeling.

Wilt u weten wat de gevolgen zijn voor uw fietsplan of heeft u andere vragen over

de fiscale regels? Neem gerust contact op met VNM, of kijk op www.vnm.nu/fietsen

6. 

 - 12 -  - 13 -

Zorg voor goede voorzieningen

Fietsen is aantrekkelijker als bij het bedrijf goede voorzieningen zijn, zoals:

-• Goede fietsenstalling, liefst overdekt, afgesloten, dicht bij de ingang en voorzien van

handige fietsenrekken (zie ook www.vnm.nu/fietsen)

-• Douche en kleedruimte, vooral voor de sportievere en lange afstandfietsers

-• Kluisjes, voor het opbergen van (fiets)kleding

-• Fietsreparatieset, of afspraken met uw technische dienst, een lokale fietsenmaker of

mobiele fietsenmaker FietsNED om te helpen bij lekke banden etc.

Bied alternatieven voor zakelijke ritten

Vaak komen medewerkers met de auto naar het werk, omdat zij deze nodig hebben voor

zakelijke ritten. Zorg er daarom voor dat zij voor werkafspraken eenvoudig:

-• Met het openbaar vervoer kunnen reizen

-• Gebruik kunnen maken van dienstvoertuigen, zoals elektrische fietsen, scooters

en/of auto’s

In onze Slimmer-op-wegwijzer flexibel reizen leest u hierover meer.

7. 

8. 

 - 14 -  - 15 -

Zorg voor kleine  woon-werkafstanden 

De fiets is vooral geschikt voor medewerkers die redelijk dichtbij het werk wonen.

Probeer het aantal medewerkers dat dichtbij woont dus te vergroten. U kunt dit op

twee manieren aanpakken.

9.1  Lokaal wervenHeeft u nieuw personeel nodig, zoek uw medewerkers dan eerst dichtbij. U kunt nieuwe

medewerkers lokaal werven via lokale en regionale media en wervingsbureaus.

9.2  Stimuleer dichterbij wonenMedewerkers die nu ver weg wonen, kunt u stimuleren dichter bij het werk te komen

wonen. Dit kan bijvoorbeeld door hen een goede verhuiskostenvergoeding te bieden.

Een andere optie is om slechts een beperkte periode een reiskostenvergoeding te geven.

Uiteraard kunt u deze twee mogelijkheden ook combineren.

9. 

 - 14 -  - 15 -

Gedragsbeïnvloeding; wat komt er bij kijken?   Gedrag is grotendeels automatisch Een belangrijk deel van ons gedrag is min of meer automatisch. Deskundigen denken dat

dit voor meer dan 95% van ons gedrag het geval is. Het menselijk brein kan het ook

helemaal niet aan om steeds weer over iedere handeling na te denken en voor- en nadelen

tegen elkaar af te wegen. Ook het reisgedrag van de meeste van uw medewerkers is

geautomatiseerd, men denkt er niet meer over na. Gepland en beredeneerd gedrag is vooral

te beïnvloeden met argumenten. Bij geautomatiseerd gedrag werkt dit echter amper;

u zult vooral subtiele beïnvloedingstechnieken moeten inzetten.

Gedrag is grotendeels irrationeel En om er nog een schepje bovenop te doen: de mens blijkt helemaal niet zo rationeel te

zijn. We wéten dat het sneller is om op de fiets die paar kilometer naar een kantoor in de

binnenstad te gaan, toch nemen we massaal de auto. Mensen maken veelal keuzes op basis

van sentimenten. Vraagt u uw medewerkers naar de redenen waarom ze bepaald (reis)

gedrag vertonen, houd er dan rekening mee dat de uitkomsten niet altijd betrouwbaar zijn.

Het is immers vaak geen weloverwogen gedrag. Bovendien hebben we de neiging

achteraf ons gedrag ‘goed te praten’ .

Gedrag is ‘besmettelijk’ We hebben de neiging ons gedrag aan te passen aan het gedrag van ‘de massa’.

Dit gebeurt vrijwel onbewust. Gedrag blijkt steeds weer besmettelijk. Dit is een belangrijk

principe om rekening mee te houden. Sociale druk en de sociale norm spelen een grote

rol bij het veranderen van gedrag.

Ons brein is selectief Het is u vast wel eens opgevallen. Bent u aan het verbouwen, dan ziet u plots overal

advertenties en folders van de bouwmarkt. Ons brein registreert heel selectief. En dat moet

ook wel, want de hedendaagse mens wordt bestookt met informatie. We hebben de

neiging vooral informatie op te nemen die we verwachten én die onze eigen patronen en

overtuigingen bevestigt. Dit geldt ook voor uw medewerkers. Veel communicatie-

boodschappen die u als werkgever over hen ‘uitstort’ worden niet (of beperkt)

opgevangen. Én door uw medewerkers ‘ingekleurd’, zodat ze het kloppend krijgen met

hun verwachtingen of patronen.

Wilt u meer weten over de achtergronden van gedragsbeïnvloeding? Kom dan naar een

van de VNM-themalunches over dit onderwerp. Er zijn ook adviesbureaus die u kunnen

helpen, zie hoofdstuk 11.

 - 16 -  - 17 -

Interne communicatie

Interne communicatie is belangrijk voor het succes:  tips en trucs!

Schakel uw afdeling Communicatie in en stel een goed communicatieplan op. Een

(korte) fiets-campagne kan een flinke impuls geven. Beperk u echter niet tot een een-

malige campagne, zorg ook voor een structurele aanpak. In dit hoofdstuk vindt u veel

tips en ideeën voor de interne communicatie én een uitgewerkte voorbeeldcampagne.

De basis voor uw communicatieplan heeft u dus al voor u liggen.

10.1  Wat wilt u bereiken?U wilt zoveel mogelijk medewerkers met de fiets naar het werk laten reizen.

Uw communicatiedoelstellingen kunnen zijn:

-• Medewerkers weten dat ze met korting/gratis een fiets kunnen aanschaffen

-• Medewerkers weten dat het gezond is om te fietsen

-• Medewerkers hebben een positief gevoel bij fietsen

10.2 Met wie communiceert u?Stem uw communicatie en de boodschap goed af op de medewerkers van uw bedrijf.

Houd rekening met bijvoorbeeld het opleidingsniveau, interesses en (voor)oordelen over

fietsen etc. Niet iedereen heeft echter dezelfde aanpak en boodschap nodig.

10. 

“Met de maatregelen alleen bent u er niet. Gedragsverandering kan een lastig proces zijn. Automobilisten blijken vaak een onvolledig beeld te hebben van fietsen naar het werk en denken hier negatief over. Interne communicatie is dan ook een kritische succesfactor.”

Els Jellema • communicatieadviseur, VNM 

 - 16 -  - 17 -

U kunt bijvoorbeeld deze groepen onderscheiden:

-• Management

-• Ondernemingsraad

-• Manager P&O

-• Medewerkers die al op de fiets naar het werk komen

-• Nieuwe medewerkers

-• Medewerkers die nu met de auto reizen (en voor wie de fiets een reëel alternatief zou

kunnen zijn)

  10.3  Management

Waarom? Steek veel energie in het management van uw organisatie. De (afdelings/team)

managers spelen altijd een bepalende rol bij veranderingen. De managers moeten het

beleid positief kunnen uitdragen en inspelen op vragen, bezwaren (bijvoorbeeld

over nieuwe reiskostenregeling) en onduidelijkheden.

BoodschapBesteed aandacht aan de achtergronden van het (nieuwe) beleid; waarom is dit

belangrijk? (bijvoorbeeld duurzaamheid of gezondheid werknemers). Geef informatie

over de voorzieningen, regelingen en mogelijkheden. Benoem concreet wat u van

de managers verwacht. Dit is bijvoorbeeld het informeren van medewerkers,

enthousiasmeren, wegnemen van weerstanden of het geven van het goede voorbeeld.

Vertel hoe u de interne communicatie gaat aanpakken.

Hoe? -• Presentatie in managementoverleg

-• Persoonlijke gesprekken met managers (= meest effectief om eventuele bezwaren

en weerstanden te bespreken)

-• Bespreek het onderwerp ook na de introductie minimaal één keer per jaar

 - 18 -  - 19 -

  10.4  Ondernemingsraad

Waarom? Past u de arbeidsvoorwaarden aan, dan heeft u met de ondernemingsraad te maken.

Maar ook als de OR geen instemmings- of adviesrecht heeft, is het verstandig om de

OR-leden te informeren over het (nieuwe) beleid. De OR communiceert namelijk óók met

de medewerkers, hun ‘achterban’. Een goede afstemming draagt bij aan draagvlak bij

de OR. Hiermee voorkomt u dat via de OR ongewenste boodschappen over het

fiets-beleid bij uw medewerkers terecht komen.

BoodschapAchtergronden van het (nieuwe) beleid en informatie over de voorzieningen, regelingen

en mogelijkheden. Aanpak interne communicatie. Vraag eventueel hulp/ondersteuning

van de OR.

Hoe?-• Presentatie in OR-overleg

-• Zo nodig 1-op-1 gesprekken met OR-leden om weerstanden weg te nemen

10.5  Manager P&O

Waarom?De afdeling P&O heeft veel contact met (nieuwe) medewerkers over arbeidsvoorwaar-

den, zoals reiskosten en voorzieningen voor woon-werkverkeer en zakelijke ritten.

BoodschapBesteed aandacht aan de achtergronden van het (nieuwe) beleid; waarom is dit beleid

belangrijk? (bijvoorbeeld duurzaamheid, goed werkgeverschap of gezondheid

werknemers). Geef informatie over de voorzieningen, regelingen en mogelijkheden

(voor zover niet bij P&O bekend). Benoem concreet wat u van de afdeling verwacht. Dit

is bijvoorbeeld het informeren van (nieuwe) medewerkers, enthousiasmeren of

wegnemen van weerstanden.

Hoe?-• 1-op-1-gesprek(ken) met P&O-manager(s)

 - 18 -  - 19 -

  10.6  Medewerkers die al fietsen

Waarom? Deze collega’s beïnvloeden (bewust en onbewust) de groep ‘mogelijke nieuwe fietsers’.

Het zijn de mensen die het reisgedrag laten zien dat uw organisatie graag wil.

U las al dat gedrag ‘besmettelijk’ is. U kunt gebruik maken van dit mechanisme, door de

fietsers heel zichtbaar te maken.

BoodschapLaat hen merken dat fietsen bijdraagt aan de visie van de organisatie, en dat de organi-

satie dus blij is met hun reisgewoonten. Vraag hen op te treden als ambassadeur.

Benader hen bijvoorbeeld voor een interview, column of een rol in de campagne.

Hoe? -• 1-op-1-gesprekken met medewerkers

-• Vrijwel alle acties die ook bij 10.8 zijn beschreven

10.7  Nieuwe medewerkers

Waarom? Deze mensen hebben nog geen ‘gewoontegedrag’ ontwikkeld. Ze zijn eenvoudiger

te beïnvloeden met goede argumenten.

BoodschapLaat zien welke visie de organisatie heeft (zoals duurzaamheid) en hoe de nieuwe

medewerker hieraan kan bijdragen. Communiceer – als dit mogelijk is – de sociale

norm (.. % van onze medewerkers komt al met de fiets naar het werk). Geef heel helder

de mogelijkheden van het fietsen aan, bijvoorbeeld met een reisadvies.

Hoe?-• Arbeidsmarktcommunicatie (o.a. personeelsadvertenties)

-• Introductiegesprek/programma

-• Informatiepakket voor nieuwe medewerkers, met duidelijk overzicht van

alle regelingen voor woon-werkverkeer

-• Persoonlijk advies over fietsroute (www.fietsersbond.nl/routeplanner)

 - 20 -  - 21 -

  10.8  Medewerkers die nu met de auto reizen

Waarom? Dit is de groep waar het uiteindelijk om draait; van deze mensen wilt u het

reisgedrag beïnvloeden.

BoodschapVeel automobilisten kennen de fiets alleen van recreatieve ritten. Communiceer de

onderbelichte positieve punten: fietsen is goed is voor de gezondheid, goedkoop

(zeker met een fietsplan) etc. En onderweg zie je nog eens wat!

Maak het gewenst gedrag zichtbaar (voorbeeldgedrag) of communiceer de

´sociale norm´ (“wist je dat .. % van je collega’s geregeld met de fiets komt?”).

Gedrag is immers besmettelijk, zie kader over gedragsbeïnvloeding.

Neem in de boodschap ook mee: de aanwezigheid van OV- en mobiliteitskaarten en

vervoermiddelen (zoals poolauto’s) voor zakelijke ritten. Hiermee kunnen ze naar een

zakelijke afspraak, dus ze hoeven ’s ochtends niet met de auto te komen.

Hoe? Maak gebruik van uw ambassadeurs, laat ook hen de boodschap vertellen en het

voorbeeld geven. Besteed vooral aandacht aan de persoonlijke (1-op-1) communicatie.

Dit kost tijd, maar is over het algemeen wel het meest effectief. Maak gebruik van

de campagne Rij2op5; op de fiets zie je meer (zie 10.9). Deze kunt u vrijwel overal in

verwerken. Zorg voor structurele aandacht voor het onderwerp.

Personeelsmagazine en intranet-• Interviews met fietsende collega’s in personeelsmagazine, op intranet etc. Het delen

van succesverhalen, met de praktijk als de bron.

-• Column van collega over bijzondere fietservaringen (‘ik voel me fitter, ben sneller

op kantoor’ etc).

-• Vaste rubriek of projectsite op intranet met de mogelijkheden, maatregelen, succes-

verhalen, mooie en snelle fietsroutes, etc. Medewerkers kunnen via de projectsite

vragen stellen aan de helpdesk over de fietsplannen. Denk ook aan een weblog van de

directeur die met de fiets komt.

 - 20 -  - 21 -

-• Plaats op uw intranet links naar de fietsrouteplanner en buienradar.

-• Maandelijkse succesrapportages (ontwikkeling aantal fietsers, kilometers en kosten-

vergelijking).

-• Gebruik de campagneposters (10.9) ook in het personeelsblad en het intranet.

Evenementen-• Kick-off bijeenkomst: een bijeenkomst voor uw medewerkers om de fiets-campagne/

het nieuwe beleid te introduceren. Dit kan bijvoorbeeld in samenwerking met de

organisatie die uw fietsplan verzorgt. In het volgende hoofdstuk vindt u contactgegevens.

-• Mobiliteitsmarkt binnen uw bedrijf, bijvoorbeeld in het kader van de Filevrijedag,

de Week van de Vooruitgang of de Fiets naar je werk dag. Dit kan heel goed in

combinatie met andere thema’s, zoals OV-stimulering. Met kraampjes van OV- en

fietsaanbieders, informatie over regelingen, leuke activiteiten die met het thema

te maken hebben, start van campagne etc.

-• Gezondheidsweek: bij fietsstimulering kunt u ook denken aan een speciale

gezondheidsweek in het bedrijfsrestaurant, bedrijfsfitness, gratis fit-test, fietstocht,

wielerwedstrijd, check door een bedrijfsarts etc

-• Fietsevenement, zoals een fietsdag voor medewerkers en hun gezinnen. Nodig

bijvoorbeeld Leontien van Moorsel uit of organiseer een spinningworkshop.

“U kunt ook via Trappers allerlei acties organiseren voor uw medewerkers. Zo kunt u bijvoorbeeld prijzen verloten onder de fietsers in een bepaalde periode. Of u stelt een cadeau beschikbaar voor de afdeling met de meeste fietsritten. En hartje winter kunt u dappere fietsers belonen met extra fietspunten. Als ook buurbedrijven meedoen, biedt dit nog meer mogelijkheden.”

Linda Blankenstein • communicatiemedewerker, VNM

 - 22 -  - 23 -

Ludieke acties-• Placemats met een fiets-thema in het bedrijfsrestaurant (aandacht gezondheid,

fietsroutes, kostenvoordeel, succesverhaal, Rij2op5).

-• Hang campagneposters (10.9) zichtbaar op in het gebouw, het bedrijfsrestaurant

en de parkeergarage.

-• Geef fietsende collega’s een doos bonbons. Op iedere bonbon staat de tekst passend

bij Rij2op5. De medewerkers delen deze heel gericht uit, met als doel collega’s

op een specifieke dag met de fiets naar het werk te laten reizen. Deze methode is in

diverse bedrijven zeer succesvol geweest.

-• Geef uw fietsende medewerkers kans op een extra beloning (gadget, entreekaart

evenement, …), door middel van een verloting. Elke week/maand wordt uit de fietsers

van die periode een winnaar getrokken.

-• Onder het motto slim reizen=slim werken=slim proberen, biedt VNM u de

mogelijkheid om elektrische fietsen uit te laten proberen door uw medewerkers.

VNM zet enkele fietsen bij uw organisatie neer en uw medewerkers kunnen deze

enkele dagen in hun woon-werkverkeer en zakelijke ritten uitproberen.

-• Zet een interne ‘competitie’ op tussen afdelingen of teams en stel een groepsbeloning

in het vooruitzicht als een target is gehaald (bepaald aantal fietsritten of aantal

medewerkers dat de fiets gebruikt). De economische prikkel (beloning) en de

sociale prikkel (vanuit de groep) versterken elkaar. Zet uw interne communicatie-

middelen actief in om de tussenstanden en resultaten te communiceren.

-• U kunt ook individuele targets benoemen, en een beloning in het vooruitzicht stellen

die ook voor het thuisfront aantrekkelijk is (zoals kaartjes Efteling). De sociale

prikkel kan dan vanuit de partner of de kinderen komen.

-• Beloon fietsende medewerkers met ludieke gadgets, passend bij de campagne:

fietsalarm, reparatiesetje, zadelhoesjes, fietsroutekaarten etc.

-• Nodig de plaatselijke fietsenmaker uit bij uw bedrijf om – goed zichtbaar! – de fietsen

van fietsende collega’s onder handen te nemen.

 - 22 -  - 23 -

-• Plaats bij een fietsenrek een bord ‘gereserveerd voor de directeur’.

-• Hang een campagnebord aan de slagboom van uw parkeerplaats (zie 10.9).

Lijncommunicatie-• Managers en P&O-ers kunnen het onderwerp bespreken in werkoverleggen, in

1-op-1 gesprekken en functioneringsgesprekken met medewerkers. Vraag niet alleen

hoe en hoe vaak mensen reizen maar ook wat men verwacht en haalbaar vindt.

Zelf met ideeën komen schept draagvlak en brengt discussie op gang.

En denk ook aan:-• Goede informatie over fietsen in (online) personeelshandboek.

-• Speciale mailing of nieuwsbrief die met regelmaat verschijnt.

-• Schriftelijke informatie op het huisadres van uw werknemer.

-• Inzetten van een helpdesk voor vragen en persoonlijk advies.

-• Benader de lokale/regionale pers over uw nieuwe beleid en de (eerste) resultaten.

Persaandacht kan uw interne boodschap versterken.

-• Duidelijke aanleiding: laat de actie voor fietsstimulering bijvoorbeeld samenvallen

met de invoering van parkeermaatregelen of de start van een fit-campagne.

Dat versterkt de motivatie van werknemers om de fiets uit te proberen aanzienlijk.

-• Staat duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen bij u centraal?

Overweeg dan mee te doen aan Fietsen Scoort. Deze fietscampagne roept

medewerkers op om naar het werk te fietsen. Voor iedere gefietste kilometer betaalt

u als werkgever een bepaald bedrag voor een goed doel.

Meer informatie vindt u op www.fietsenscoort.nl

“Een (korte) campagne geeft een flinke impuls aan uw koers. Kies voor een brede aanpak: besteed aandacht aan alle doelgroepen. Maak een keuze uit de communicatiemiddelen/activiteiten die u in dit hoofdstuk vindt. En natuurlijk haakt u aan bij de campagne Rij2op5 van VNM en de Fietsersbond.”

Sandra de Geeter • communicatieadviseur, VNM 

 - 24 -  - 25 -

10.9 Fietscampagne Rij2op5Samen met de Fietsersbond hebben we een campagne ontwikkeld: Rij2op5; je weet niet

wat je ziet… U kunt het campagneconcept kosteloos binnen uw bedrijf gebruiken.

De Fietsersbond gaat de campagne ook regionaal en landelijk inzetten; dit zal uw

bedrijfscampagne versterken. Op www.vnm.nu/fietsen kunt u de bestanden downloaden.

Vanaf 31 maart 2010 is de campagnesite www.rij2op5.nl beschikbaar.

De campagne helpt mee om het gewoontegedrag van uw medewerkers die met de auto

komen te doorbreken: ga twee werkdagen (of meer) op de fiets. De campagne haakt

in op de voordelen (gezondheid, milieu, financiën) en voegt er nog wat aan toe: het feit

dat je op de fiets veel meer ziet. Oftewel: je weet niet wat je ziet!

Het meest doeltreffend is uiteraard om de campagne aan te passen aan uw eigen

organisatie. Organiseer bijvoorbeeld een wedstrijd: fotografeer bijzondere situaties

onderweg. En gebruik de inzendingen op uw posters. Uiteraard kunt u uw eigen

logo plaatsen, de tekst aanpassen etc. U kunt dit uw eigen vormgever laten doen;

u kunt voor hulp ook contact opnemen met de Fietsersbond.

 - 24 -  - 25 -

Poster

 - 26 -  - 27 -

Poster

 - 26 -  - 27 -

Kalender met stickers

 - 28 -  - 29 -

Spiegelstickers

 - 28 -  - 29 -

Wie kan u  verder helpen?

Heeft u nog specifieke vragen over het stimuleren  van fietsen? Of zoekt u hierbij professionele begeleiding? Neem dan contact op met VNM via 030-215 5080 of info@vnm.nu. U kunt zich ook aanmelden voor een van onze thema lunches over het stimuleren van fietsen.

Op www.slimreizen.nl vindt u veel praktijkvoorbeelden van werkgevers;

zij delen hun kennis en ervaringen, bijvoorbeeld over het stimuleren van fietsen.

Contactgegevens aanbiedersVNM kan voor u de eerste contacten leggen maar u kunt dit ook rechtstreeks doen.

Fietsersbond

Campagnemateriaal Rij2op5

Eveline Scheres 030 – 820 0320

e.scheres@fietsersbond.nl www.rij2op5.nl

Trappers

Beloningssysteem voor fietsers

Martijn Thissen 077 - 351 2765

martijn@trappers.net www.trappers.net

11. 

 - 30 -

XTNT

Ondersteuning o.a. op het gebied van gedragsbeïnvloeding

Gerard Tertoolen 030 - 239 8060

info@xtnt.nl www.xtnt.nl

Voor een fietsplan kunt u terecht bij:

Bedrijfsfietsen Nederland B.V.

Begeleiding fietsplannen

071 - 589 6233

info@bedrijfsfietsennederland.nl www.bedrijfsfietsennederland.nl

Bike & Business

Begeleiding fietsplannen

073 - 613 9433

info@bikebusiness.nl www.bikebusiness.nl

De Fietsregeling

Begeleiding fietsplannen, biedt FietsNED-pluspas (hulp bij pech onderweg) en heeft

kleinere marge afgesproken met fietshandelaren

Michiel van Geloven 030 - 760 0600

michiel@defietsregeling.nl www.defietsregeling.nl

Nationale Fiets Projecten

Begeleiding fietsplannen en uitgifte fietscadeaubonnen

Martijn Thissen 077 - 351 2765

martijn.thissen@nfp.nl www.nfp.nl

 - 30 -

Colofon

Deze Slimmer-op-wegwijzer is een uitgave van VNM – slimmer op weg. Kopieer, download en verspreid de inhoud gerust! Uiteraard wel graag met naamsvermelding.

VNM

Herculesplein 201A

Stadion Galgenwaard (ingang Noord)

3584 AA UTRECHT

T 030 - 215 5080

www.vnm.nu/fietsen

Vormgeving: MetDick, Den Haag; Floris Hollander

Print: Drukkerij Aktief, Den Haag

Februari 2010 2548

08

Een initiatief van: