+Vrijheidsbeperking in de

langdurende zorgWat is het en wat kun je eraan doen?

+

Direct zichtbaar: onrustbanden, afzonderen,

dwangbehandeling, afgesloten deuren, et cetera.

‘Wanneer iemand drie waarschuwingen heeft gehad en nog niet kalmeert, gaat hij naar de afzonderingsruimte’

‘s Nachts zijn alle deuren op slot’

Wat is het?

+

Eenzijdige afspraken, groepsregels, medicatie, domotica,

‘pedagogische maatregelen’, et cetera.

‘Eerst een boterham met iets hartigs voor je een boterham met zoet mag.’

‘Deze persoon krijgt medicatie omdat hij anders niet gaat slapen’

‘We hebben een chip in haar schoen, zodat we altijd weten waar deze mevrouw is.’

Maar ook:

+Waarom toegepast?

Valgevaar

Agre

ssie

+‘Peter automutileert zo ernstig, hij

heeft zichzelf blind geslagen.

Dit willen we voorkomen dus

gebruiken we polsbandjes.’

‘Vanwege epilepsie valt deze bewoner vaak. Om letsel te voorkomen gebruiken we een onrustband.’

‘vanuit haar dementie is het

dag/nacht ritme verstoord. Om

te zorgen dat ze ‘s nachts in

bed blijft, gebruiken we een

laserpaal. Dan kunnen we

mevrouw terug naar bed

brengen.’

‘De overdracht moet goed

gebeuren, zonder dat we

steeds afgeleid worden door de

kinderen. Daarom gaan zij

tijdens de overdracht een uur

naar hun kamer, met de deur

op slot.’

‘Omdat een bewoner het Prader-

Willi syndroom heeft, zijn alle

voorraadkasten op slot. Alleen

de begeleiding heeft een

sleutel.'

‘Het is wel zo prettig als iedereen aan tafel

blijft zitten tijdens de lunch. De

rolstoelen van de bewoners gaan

daarom op de rem.’

‘Het is belangrijk om gezond te

eten. De cliënten krijgen alleen in het weekend chips’

‘Omdat Anne niet verkeersveilig is,

zijn de deuren naar buiten toe

afgesloten.’

+Moet het anders?

+Wat gebeurt er al?

Zorg voor Beter

Verbetertraject Ban de Band

Verbetertraject Maatregelen op Maat

Zo’n 100 teams VG & V&V

Zorg voor Vrijheid

www.zorgvoorvrijheid.nl

Landelijke campagne

Congressen IGZ 2008,

2009, 2010

Kennis en ervaringen

uitwisselen

Goede voorbeelden

Handreikingen VGN

Nadenken over

vrijheidsbeperking (voor

begeleiders)

Meepraten over

beperking van je

vrijheid (voor cliënten)

Afname van 50%

+

Hoe kom je tot afbouw?

Op basis van een grondige, multidisciplinaire analyse komen tot een

passend alternatief. Stel vragen als:

Waarom is deze maatregel ingezet?

Waar komt het risico vandaan?

Wat betekent dit gedrag?

Hoe erg is het als dit gebeurt?

+Alternatieven…?

Per cliënt kan het

alternatief verschillen. De

analyse vooraf is erg

belangrijk!

+Multidisciplinair? Wie dan zoal?

Arts

Gedragsdeskundige

Uitvoerend medewerkers

Familie/vertegenwoordiger

(locatie)manager

Zorgcoördinator

Ergo- en fysiotherapeut

Psychomotorisch therapeut

Technische dienst

Vrijwilligers

+En wat is er nog meer nodig?

Vanuit organisatie

Non-fixatie beleid

Management dat zich uitspreekt

tegen VBM

Terugkerend onderwerp

Medewerkers

Bewust van risico’s

Bewust van alternatieven

Kritisch en tijdig evalueren

Onderwerp op de agenda

van teamoverleggen

Cliëntgerichte benadering

Er is geen standaard voor

iedereen

Kritisch en tijdig evalueren

Regelmatig meten!

Om hoeveel cliënten gaat

het?

Welke maatregelen?

Welke afwegingen gemaakt?

+En als het nou echt niet anders

kan?

De situatie is geanalyseerd

De maatregel is vastgesteld na overleg met cliënt, omgeving, specifieke

deskundigen en relevante disciplines

Er is aantoonbaar gezocht naar alternatieven

De maatregel voldoet aan de criteria van proportionaliteit, subsidiariteit en

effectiviteit

Er zijn acties ondernomen om herhaling te voorkomen

De maatregel wordt binnen 3 maanden geëvalueerd. Zware maatregelen of bij

kinderen worden sneller geëvalueerd

Er is rapportage en verantwoording vastgelegd in het zorgplan

Kwaliteitscriteria omgaan met vrijheidsbeperking

+

Meer weten?Marjolein van Vliet

m.vanvliet@vilans.nl

(030) 789 24 89