Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje...

21
4 22 26 30 magazine van de nederlandse vereniging voor slechthorenden Nummer 3 Jaargang 42 juni / juli 2014 Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp: “Ik volg mijn eigen tempo” Voor u onderzocht: ‘Mag ik autorijden als ik Ménière heb?’ Gehoorverlies bij baby’s als gevolg van het cytomegalovirus Ervaringen met hooraandoeningen verzameld op Ervaringrijk.nl

Transcript of Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje...

Page 1: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

4

22

26

30

m a g a z i n e va n d e n e d e r l a n d s e v e r e n i g i n g v o o r s l e c h t h o r e n d e n

Nummer 3 Jaargang 42

juni / juli 2014

Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp: “Ik volg mijn eigen tempo”

Voor u onderzocht: ‘Mag ik autorijden als ik Ménière heb?’

Gehoorverlies bij baby’s als gevolg van het cytomegalovirus

Ervaringen met hooraandoeningen verzameld op Ervaringrijk.nl

Page 2: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

HOREN juni / juli 2014

Gezocht: testpersonen

voor een uniek nieuw hoortoestel

Ervaar nu bij Schoonenberg dit nieuwe hoortoestel uit

de Unitron 20 lijn. Wij zoeken testpersonen die dit geavanceerde

toestel 2 weken in de praktijk willen testen. De test wordt afgesloten

met een interview waarin gevraagd wordt naar uw bevindingen.

Meld u nu aan!Ontdek zelf welke grote voordelen de nieuwe Unitron 20 lijn voor u heeft.

Meld u nu aan via www.schoonenberg.nl/aanmelden of kom langs in

onze winkel!

Ervaar nu bij Schoonenberg dit nieuwe hoortoestel uit

Meld u nu aan!Gratis en vrijblijvend

1007.01.421 SB A4 adv_Unitron_Ervaringstest.indd 1 29-01-14 16:38

4 Zeilen met bagage

Al zeilend voelt Hendrik Kamp (58) geen belemmeringen van zijn slechthorendheid. Er is geen omgeving die van alles van hem vraagt. Mensen waarvoor hij zich moet bewijzen.

22 Autorijden & Ménière

De meest gestelde vraag aan de NVVS-Commissie Ménière is: ‘Mag ik autorijden als ik de ziekte van Meniere heb?’. Op verzoek van NVVS heeft Kennisklik dit onderzocht.

26 Gehoorverlies door CMV

De zogenoemde CONCERT studie van het LUMC richt zich op met CMV besmette baby’s die bij de geboorte al gehoorverlies hebben.

30 Ervaringrijk.nl

NVVS lanceert samen met haar Ervaringskennis-partners de ervaringendatabase www.ervaringrijk.nl.

foto: shuterstock

beeld: arn

o massee

foto: paul schuitem

aker

En verderp. 12,13 Vergoedingenp. 15 Vrijwilliger vraagt vrijwilligerp. 16-19 NVVS in actie p. 21 Lezerscolumnp. 25 Evenwichtsoefeningen bij Ménièrep. 29 In een notendop: hyperacusisp. 33 Lezerspagina p. 34 Uit de oude doos: SHJOp. 35 CI-nieuwsp. 36 Kwaliteit TeleTolkp. 37,38 Agendap. 39 Adressen & colofon

In dit nummer

3

‘Samenkomenweerweluit’

Weet u nog, mijn column in de vorige HOREN? Bij het vragen om herhaling als ik iets niet verstond, zou ik niet meer zo makkelijk denken ‘Laat maar’. En wat zei die vriend van mij, toen ik dus wel om herhaling vroeg? Laat maar…. Die vriend van mij kon smakelijk lachen om mijn column. Zelf vond ik zijn ‘laat maar’ eigenlijk best pijnlijk. Tel ik niet mee ofzo? Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een beetje rekening gehouden worden met die gammele oren van mij? U weet net zo goed als ik dat het je soms flink raakt, dat ‘Laat maar…’. En toch zat die vriend van mij sma­kelijk te lachen om mijn column. Het is dat hij me net op een biertje had getrakteerd, anders zou je nog uit je slof schieten. Dus onder het proosten vroeg ik hem om tekst en uitleg. Zijn antwoord was verras­send: beste Joop, ik weet inmiddels echt wel in welke omstandigheden het hopeloos is om te blijven probe­ren me verstaanbaar te maken. Het was daar herrie, het was daar onrustig, dat ga jij niet trekken. Ik heb het tien minuten later alsnog met je besproken, weet je nog, toen het wat rustiger om ons heen was?Kijk, dat verandert de zaak. Misschien had hij zelfs wel gezegd: ‘Laat maar… we bespreken het straks wel’ – maar had ik dat nou juist niet verstaan. Zijn ‘laat maar’ laat juist zien dat hij snapt hoe dat werkt bij mij, dat lastige spraakverstaan in herrie en rumoer. Met terugwerkende kracht moest ik aan die voorlichtingscampagne denken van de sigaretten­industrie: in plaats van een rookverbod in cafés (‘Laat maar, dat roken!’) wilde de industrie de kreet hanteren: ‘Samen komen we er wel uit’. Die voorlichtingskreet moeten we misschien maar overnemen. Wij als NVVS gaan ’m zeker gebruiken. Want het laatste nieuws is dat we op onze ALV van onze leden groen licht hebben gekregen om een fede­ratie te gaan vormen met oudervereniging FOSS en jongerenorganisatie SH­Jong. We gaan snel een krach­tige federatie opbouwen die hopelijk al volgend jaar van start kan gaan. U gaat daar zeker meer over horen!

Lees er nu al iets over op p. 16.Samen komen we er wel uit. Dus toen die vriend van mij me een tweede biertje aanbood tijdens ons gesprek, dacht ik zeker niet: Laat maar…

joop beelendirecteur NVVS, [email protected]

Column

foto

: mic

hie

l w

ijn

berg

h

advertentie

Page 3: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

4 5HOREN juni / juli 2014 HOREN juni / juli 2014

OogcontactVooral het voortdurend scannen van zijn omgeving ervaart de schipper als vermoeiend. Omdat hij niet kan ver-trouwen op zijn gehoor, let hij op veel meer aspecten dan wat iemand zegt alleen. Wat je doet, hoe je kijkt, de omgeving, iemand die voorbij komt. “Oogcontact is noodzakelijk”, vertelt Hendrik, “en spreek ik een nieuw iemand, dan moet ik het eerste half-uur wennen.” Deze belemmeringen zorgden ervoor dat hij zijn ontslag indiende bij het waterleidingbedrijf waar hij jarenlang met plezier werkte. Door reorganisaties kreeg hij steeds met andere collega’s te maken, die of de tijd of het geduld niet hadden om rekening te houden met Hendrik. “Ik ben gewend om iets te checken, en dan voor de zekerheid nog een keer. Meestal schreef ik het dan ook nog

op. Daarom duurt alles iets langer.” Laat dat nu net geen probleem zijn als je aanmeert in Griekenland en een douanier je papieren wil controleren. Al zeilend voelt Hendrik die belem-meringen die hij hier in Nederland ervaart, niet. Hij laat ze achter. Er is

geen omgeving die van alles van hem vraagt. Mensen waarvoor hij zich moet bewijzen. Alles wat hij nodig heeft, haalt hij uit reisboeken of leest hij op zijn kaarten. Zijn vrouw Ina commu-niceert via de marifoon, als dat nodig

is. En die Griek, die zou hij ook niet verstaan als hij wel goed hoorde. ManuscriptNaast zeilen ontdekte Hendrik een ander verborgen talent: schrijven. Hij verontschuldigt zich meteen voor eventuele fouten met d’s en t’s in zijn e-mails. “Ik schrijf het op zoals ik het van anderen hoor.” Boekenuitgeverij Boekscout zag wel wat in de beeld-spraak die Hendrik hanteerde in het door hem aangeleverde manuscript. Zijn zelfvertrouwen groeide en vol goede moed ging het echtpaar aan de slag om een verbeterde versie op te leveren. Zonder de taal- en spelfouten, maar met behoud van de kern van Hendriks verhaal. In de hoofdstukken, die later samen het boek Met een kor-reltje zeezout vormden, lukt het Hendrik om te verwerken wat hij in 2005 ach-

54

ZeilenmetbagageOver het water van de jachthaven klinkt een oud zeemansliedje. Een schipper steekt ver-

baasd zijn hoofd boven de kajuit uit. Hendrik Kamp (58) speelt rustig door op zijn trekzak.

Hij improviseert, in plaats van de melodie te volgen. Slechthorendheid bepaalt zijn leven,

maar sinds hij het zeilen ontdekte, volgt hij wel zijn eigen tempo.

tekst: Hanneke Bulten | fotografie: Paul Schuitemaker

“Op het moment dat de boot van de wal raakt, ben je los van alles en iedereen.” De schip-per is weer aan wal en legt in zijn tijdelijke

onderkomen - een camper - uit wat het met je doet als je een aantal maanden op zee bent. De Purple Lady, het trotse eigendom van Hendrik en zijn vrouw Ina, ligt een eindje verder te wachten op een nieuwe reis. Helaas, het echtpaar maakt een pas op de plaats. Na jaren van onderweg zijn, is het nu tijd voor sociale activiteiten. Op bezoek bij vrienden. De tuin onderhouden van Ina’s moeder. Hele gewone din-gen waar het de afgelopen jaren niet van kwam. Vanaf 2005 zeilen ze ’s zomers op de Middellandse Zee en overwinteren ze in datzelfde gebied. Om te genieten, maar vooral om hun eigen tempo te volgen. Van jongs af aan is Hendrik slechthorend. Hij heeft aan beide oren een gehoorverlies van zo’n 80 decibel en in de hoge tonen een nog zwaarder gehoorverlies. Zijn gehoor gaat achteruit, Hendrik verwacht dat in de komende jaren zijn laatste restje gehoor verdwijnt. Hij draagt twee hoortoestellen. Die gebruikte hij eerst ook in combinatie met de bluetooth-verbinding van zijn mobiele telefoon, maar omdat hij steeds minder hoort, beantwoordt Ina nu de telefoon.

MuzieklesHendrik besefte dat hij van jongs af aan altijd meer had moeten doen dan anderen. Om te bewijzen dat hij, ondanks zijn gehoorverlies, meekon. Toen hij 6 jaar oud was, ontdek-te de juffrouw op school dat slechthorendheid de oorzaak was van zijn concentratieproblemen. Hendrik ging naar een doveninstituut en vervolgens naar een speciale school. Hij liep zijn taalachterstand snel in door intensief logopedie volgen. Hij leerde de techniek van spraakafzien, kijken wat iemand zegt, met behulp van een spiegel. Tijd om een soci-aal leven op te bouwen, was er niet. Zijn ouders stuurden

hem zelfs op muziekles, iets waar Hendrik ze enorm dank-baar voor is. “Ik heb de beste bagage meegekregen. Mijn ouders hebben me gestimuleerd alles te proberen, ook al lag het niet voor de hand voor iemand die slechthorend is. Daar heb ik nu nog profijt van. Zonder hen was ik nooit muziek gaan maken.”Horen doet Hendrik weinig. Zonder zijn twee hoortoestellen is hij nergens. Toch haalt hij regelmatig de trekzak tevoor-schijn om een deuntje te spelen. “Zoals een muzikant een liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek heb ik niets.” Zijn vrouw Ina checkt ’s avonds even of Hendrik nog ‘in de lucht’ is, voordat ze iets aan hem vraagt. Als het niet belangrijk is, vraagt ze het de volgende dag, als Hendrik zijn hoortoestel-len weer draagt.

HendrikKampLeeftijd: 58 Woonplaats: woont samen met zijn vrouw Ina of op hun zeilboot Purple Lady of ze trekken per camper rond. Jachthaven Kranerweerd in Zwartsluis is de thuishaven. Beroep: werkte jarenlang bij een waterleidingbedrijf (nu Vitens) Hobby’s: houdt van dansen – hij volgt de bewegingen van de andere paren om in de maat te blijven – en muziek maken, hij speelt op de trekzak. En sinds 2007 schrijft hij. Zijn eerste boek heet Met een korreltje zeezout. Bestellen kan via www.boekscout.nl (ISBN 978­94­022­0238­0).Levensmotto: Leef in je eigen tempo

m i j n v e r h a a l

“Gelukkig heb ik na al die jaren waarin mijn zelfvertrouwen is gegroeid, geleerd anders om te gaan met mijn omgeving.”

Sinds Hendrik het zeilen

ontdekte, volgt hij zijn

eigen tempo.

Page 4: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

HOREN juni / juli 2014 7

m i j n v e r h a a l

terliet in Nederland. Hij combineert er reiservaringen met herinneringen aan zijn werk en zijn leven tot nu toe. Omdat hij niet voortdurend meer werd geconfronteerd met het feit dat hij slechthorend is, leerde hij zijn eigen tempo te volgen. “Rust”, vult Ina aan. “Dat hebben we al zeilend gevonden.”

In 2011 reist het echtpaar Kamp vanwege de ziekte van Hendriks broer en het overlijden van Ina’s vader terug naar Nederland. Hendrik ervaart meteen welke impact dit op hem heeft. Hij heeft weer last van zijn tinnitus. “Voor mij is

het oorsuizen een signaal: het geeft aan dat ik stress ervaar. Gelukkig heb ik na al die jaren waarin mijn zelfvertrouwen is gegroeid, geleerd anders om te gaan met mijn omgeving. Ik hoef niet overal naar toe, ik mag best eens iets aan me voorbij laten gaan.” Hendrik en Ina leven nog steeds ‘buiten het patroon’, zoals ze dat zelf noemen. Ze nemen de tijd om te wennen aan veranderingen, zoals het feit dat iedereen een mobiele telefoon heeft. En dat er weer tv is, met de keuze uit tientallen kanalen. En rust, die vinden ze op de boot. Want nu ze niet op de Middellandse Zee dobberen, wordt er regel-matig gevaren op het IJsselmeer. “Als ik mijn laatste restje gehoor ook kwijt ben, hoef ik de rust niet eens meer op te zoeken”, grapt Hendrik.

TipsvanHendrik:• wees assertief• zoek regelmatig de rust op• ontdek je talenten, ook al liggen ze niet voor de hand• het is goed dat er hulpmiddelen zijn, maar blijf op

jezelf vertrouwen

ONZE AUDICIENS

ZOEKEN HET VOOR U

UIT!

OOK IN AANMERKING VOOR EEN GRATIS HOORTOESTEL?Ja, dat is vaak mogelijk. Specsavers betaalt namelijk uw volledige eigen bijdrage van 25% voor uw eerstehoortoestel. Uw zorgverzekeraar vergoedt 75% op een hoortoestel. Afhankelijk van hoeveel u reeds heeft betaald van uw wettelijk verplichte eigen risico, kan het eerste hoortoestel daarom helemaal gratis zijn voor u.

Gratis betekent dat Specsavers uw eigen bijdrage van 25% betaalt voor maximaal 1 hoortoestel binnen de categorie waarin u ingedeeld bent door het Zorgverzekeraars Nederland Protocol. De overige 75% wordt vergoed door uw zorgverzekeraar. Indien u wellicht nog een bedrag aan eigen risico dient te betalen, wordt dat bedrag door uw zorgverzekeraar op de 75% vergoeding in mindering gebracht. Voor sommige producten kunt u doorverwezen worden naar een partner audicien van Specsavers. De actie is geldig t/m 31 december 2014. © 2014 Specsavers Optical Group. All rights reserved. www.specsavers.nl

Geldt voor alle typen hoortoestellen

Geldt voor alle zorgverzekeraars

Alle audiciens zijn StAr geregistreerd

Gratis 5 jaar garantie, service en oorstukjes

Altijd gratis en vrijblijvende hoortest

EN MEER:

_00J4Y_2350.14.001 Hearcare 60+ Horen Adv FC 210x297.indd 1 1/10/14 3:42 PM

advertentie

“Zoals een muzikant een liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek heb ik niets.”

‘Voor mij is het oorsuizen een signaal:

het geeft aan dat ik stress ervaar’

Page 5: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

8 9HOREN juni / juli 2014 HOREN juni / juli 2014

a c t u e e l

Onderzoeknaarinvloedvanakoestiekoponswelzijn

Voor het eerst wordt in Nederland in kaart gebracht hoe het gesteld is met het geluid in ouderenvoorzienin-

gen. Daar is een hoop te verbeteren omdat er veel slechthorenden wonen. Akoestiek moet voor architecten

en ontwerpers meer worden dan een bijzaak, zo vinden de onderzoekers. EénVandaag besteedde er in de

uitzending van 22 april aandacht aan.

De Technische Universiteit van Eindhoven doet onderzoek naar akoestiek in ouderen-

voorzieningen. Het effect van akoes-tiek is groot, zowel voor goedho-renden als slechthorenden. Slechte akoestiek is niet alleen irritant, het belemmert ons in ons functioneren, zo blijkt uit het onderzoek. En dan is er ook nog verschil tussen een lege en een aangeklede ruimte. Veel verzorgingshuizen leggen de nadruk op een klinische omgeving. Dat is efficiënter en goedkoper, vooral om

schoon te maken, maar de harde bij-klanken kunnen zorgen voor stress en hartkloppingen. Evolutionair gezien staan onze oren namelijk altijd open om te kunnen reageren op gevaar. Die zintuigen worden bij mensen met gehoorproblemen te vaak geprikkeld.

EénVandaag doet een gehoortest met Nicole van Hout bij de Universiteit van Eindhoven en spreekt met audio-loog Jan de Laat. Daarnaast gaat EénVandaag met gehoorspecialist Jikke Reinten op bezoek bij een

splinternieuw, multifunctioneel oude-rencentrum waar niét bezuinigd is op geluidsvoorzieningen. Bekijk de uitzending via uitzendinggemist.nl/afleveringen/1412403.

Tolknetstartpilottolkenondemand

Tolknet is gestart met een pilot voor een nieuwe

tolkdienst: Tolkmatch Direct. Gebruikers van tol-

ken NGT of NmG kunnen met deze dienst direct

(zonder afspraak) een gebarentolk inzetten via

het internet. Voor de proef zullen 20 personen

gedurende drie maanden deze nieuwe dienst

uitproberen in de dagelijkse praktijk.

Deelnemers aan de proef van Tolknet krijgen een tablet, voorzien van mobiel internet en een Signcall-abonnement, in bruikleen. Hiermee

kan de tolk op afstand worden ingezet. Signcall werkt via Total Conversation, de standaard waarbij men kan bellen via tekst, spraak en beeld. De proefpersonen van Tolkmatch Direct kunnen tijdens de pilot ervaren hoe het is om met andere Signcall-gebruikers of met instan-ties, bedrijven en horende personen te bellen via KPN Teletolk. De test loopt van april tot en met juni 2014. Daarna zal de pilot worden geëvalueerd.

OndemandBij tolken on demand kunt u direct een tolk op het scherm krijgen zonder afspraak. Of het nu in de win-kel, bij de dokter, op school of op het werk is, u kunt vrijwel direct in gesprek met een horende. Tolkmatch Direct is uitsluitend bedoeld voor situaties van maxi-maal 15 minuten. Het is daarmee geen alternatief voor de bestaande tolkdiensten, maar een aanvulling voor die momenten waarop een tolk wel gewenst is, maar het niet mogelijk is om snel een tolk op locatie te laten komen.

Neem voor vragen of opmerkingen contact op met Peter van Dijk, projectleider Tolkmatch Direct: [email protected].

PatiëntenkunnenziektevanMénièremonitorenmetapp

In Groot-Brittannië is een app gelanceerd waarmee mensen die de ziekte van Ménière hebben hun symp-

tomen en klachten kunnen monitoren. Ze kunnen hun gegevens ook vergelijken met die van mensen in het

hele land. De app is ontwikkeld vanuit een onderzoeksproject van de Universiteit van Exeter en het European

Centre for Environment & Human Health en is bedoeld om meer te weten te komen over deze aandoening.

De ziekte van Ménière wordt gekenmerkt door de symp-tomen tinnitus (oorsuizen),

gehoorverlies, aanvallen van draai-duizelingen en een drukgevoel diep in het oor. In Groot-Brittannië heb-ben zo’n 160.000 mensen deze ziekte (in Nederland niet exact bekend, geschat wordt tussen de 8.000 en 15.000 mensen). Waarom mensen deze aandoening krijgen en hoe de symptomen zich precies ontwikke-len, is nog altijd onduidelijk. Het ene moment kan er niets aan de hand zijn en het volgende moment heeft een Ménière-patiënt een aanval of

voelt deze aankomen. Het onvoor-spelbare van de ziekte is voor veel patiënten het meest angstige.

FactorenHet onderzoeksteam wil erachter komen welke factoren van invloed zijn op de symptomen van Ménière. Daarnaast hopen de onderzoekers te ontdekken of mensen in heel Groot-Brittannië dezelfde klachten op hetzelfde moment ervaren. Door ver-schillende soorten data te gebruiken zou duidelijk kunnen worden hoe omgevingsfactoren, zoals luchtdruk en vochtigheid, van invloed kunnen

zijn op de symptomen.De studie borduurt voort op reeds bestaand onderzoek van het European Centre, waar het ontstaan van de ziekte onder de Britse bevol-king is onderzocht.

Ook patiënten die buiten Groot-Brittannië wonen kunnen de app gebruiken. Hun gegevens worden dan niet meegenomen in het onder-zoek, maar kunnen wel interes-sant zijn voor de patiënten zelf. De ‘Monitoring Ménière’s’-app kan gedownload worden in de Apple app store of de Android store.

StichtingBevorderingVerkeerseducatiezoektervaringenvanslechthorendeverkeersdeelnemers

De Stichting Bevordering Verkeerseducatie (SBV)

is bezig een project op te zetten voor doven en

slechthorenden. Het project is nog in de begin-

fase, waarbij de stichting nu vooral op zoek is

naar ervaringen van dove en slechthorende rijbe-

wijsbezitters en van kinderen en volwassenen met

gehoorproblemen die fietsen.

De SBV vraagt daarbij uw hulp en heeft de volgende vragen voor dove en slechthorende rijbewijsbezitters:• Ondervindt u problemen bij het nemen van rijlessen?

Zo ja, welke?• Ondervindt u problemen bij het rijden in een auto?

Zo ja, welke?• Waaraan zou u behoefte hebben bij het volgen van een

cursus / training?• Aan welke punten / onderdelen moet er extra aandacht

worden gegeven?

Daarnaast is de SBV ook op zoek naar ervaringen van kinde-ren en volwassenen met gehoorproblemen die fietsen:• Welke problemen ondervindt u in het verkeer?• Waar zouden we aandacht aan moeten besteden bij een

training?

Wilt u graag uw ervaring delen zodat anderen daar weer profijt van kunnen hebben? Neem dan contact op met Marjolein van Eek, projectleider SBV: [email protected].

beeld: still uit uitzen

din

g een

vand

aag

beeld: n

ationale beeld

bank

Page 6: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

11HOREN juni / juli 2014

a c t u e e l

Second Opinion Hoortoestellen Engelserf 35 (afd. LetsFlex)3843 BD HarderwijkTel.: 0341 - 7681762Second

OpinionHOORTOESTELLEN

www.SecondOpinionHoortoestellen.nl

Mevrouw Z. uit M. kocht drie jaar geleden nieuwe hoortoestellen, maar het resultaat viel haar in praktijk toch vaak tegen. Zachte spraak werd slecht verstaan en als iemand op een wat grotere afstand stond, kon ze alleen maar raden waar het over ging.

EINDELIJK ! Weer horen zoals het hoort

Bevalt het resultaat van uw hoortoestellen u ook maar matig, maak dan nu een afspraak met Second Opinion voor een gratis kennismakingsgesprek. Dan vertellen wij u, of het bestaande resultaat met uw hoortoestellen te verbeteren valt. Bij al onze werkzaamheden kennen we de garantie: “Niet tevreden, geld terug”.

Na een tip van een vriendin heeft ze contact gezocht met Second Opinion. Na een uitgebreid gratis kennismakingsgesprek, heeft Second Opinion haar gehoor opnieuw gemeten en haar hoortoestellen met de meest moderne computer-apparatuur beoordeeld. Met veel vakkennis, geduld en inzicht zijn haar toestellen opnieuw ingesteld, en… het resultaat mag er zijn. Door hun manier van aanpak is er een behoorlijke verbetering behaald. Niks geen haastwerk, maar juist zorgvuldig en precies zoals mevrouw Z. het wil.

Niet tevreden

Geld terug!

Mevrouw Z. begrijpt uiteraard, dat ze haar eigen oren nooit terug krijgt, maar op deze manier draagt ze haar hoortoestellen weer met veel meer plezier.

advertenties

www.hoorprofs.nl

Vakmanschap,ondernemerschapen ervaring

U geniet met volle teugen van het leven. Een goed werkend gehoor is daarbij

ontzettend belangrijk. Logisch dat u daar zuinig op bent. De HoorProfs vakaudicien

neemt de tijd voor u. En omdat de HoorProfs vakaudicien zelfstandig is, heeft u keuze

uit álle merken hoortoestellen.

Uw vakaudicien gaat dus altijd op zoek naar de hooroplossing die het best bij u past.

De HoorProfs vakaudicien vindt u op meer dan plekken in heel Nederland.

U herkent ze aan de HoorProfs sticker op de winkeldeur. Kijk op www.hoorprofs.nl

voor meer voordelen en de HoorProfs vakaudicien bij u in de buurt.

U wilt toch niets missen?

HoorProfs is een kwaliteitslabel voor zelfstandige audicienbedrijven. Het label is een bewijs van kwaliteit, vakmanschap en merkonafhankelijkheid. Al onze vakaudiciens zijn StAr gecertificeerd en werken met volledig gediplomeerde audiciens.

H00R1006CorpAdv.185X132.indd 1 17-02-11 12:45

Professionelemuzikantenlopenmeerrisicooplawaaidoofheidentinnitus

Professionele muzikanten hebben bijna vier keer zoveel kans op lawaaidoofheid dan de gemiddelde bevolking. Dat blijkt uit onder-

zoek dat onlangs werd gepubliceerd in het tijdschrift Occupational & Environmental Medicine. Bovendien blijkt deze doelgroep als gevolg van het uitgeoefende werk 57% meer kans te hebben op het krijgen van tin-nitus (oorsuizen).

Lawaaidoofheid kan worden veroorzaakt door plotse-linge blootstelling aan zeer hard geluid, zoals een explo-sie of geweervuur, maar het kan ook langzaam ontstaan als gevolg van herhaalde blootstelling aan hard geluid, zo geven de schrijvers aan. Ze baseren hun bevindingen op gegevens van drie zorgverzekeraars die data bevatten van zeven miljoen Duitse burgers tussen 2004 en 2008. Onder de drie miljoen mensen die tussen de 19 en 66 jaar zijn, werken en premie voor hun zorgverzekering betalen, waren 2227 muzikanten. Gedurende de vierja-rige studie zijn bijna 284.000 gevallen van gehoorverlies geregistreerd in de database. Het betrof iets meer man-nen dan vrouwen. In totaal ging het in 238 gevallen (0,08%) om professionele muzikanten.

Gehoorverlies komt vaker voor naarmate de leeftijd vordert, maar na aanpassing aan dergelijke invloedrijke factoren, kwam lawaaidoofheid nog steeds verhou-dingsgewijs vaker voor bij professionele muzikanten dan bij de gemiddelde bevolking. Zij hadden bijna vier keer zoveel kans op lawaaidoofheid (in verschillende gradaties) en hadden 57% meer kans op tinnitus.

Muzikanten zouden gehoorbescherming moeten dra-gen, of ze nou in een rockband of een orkest spelen, zo adviseren de onderzoekers. En of ze nou versterkers gebruiken of niet. Er zouden ook ‘geluidswallen’ moe-ten komen tussen de verschillende secties in een orkest.

SHeenlandcode?Nee,eenwaarschuwing!

Zo bekend als de roodwit-gestreepte stok van blin-

den is, zo onbekend is het SH-bordje op fietsen van

doven en slechthorenden. En daar moet verandering

in komen, stelde de slechthorende Bianca van der

Horst onlangs in de gratis krant Metro. “Mensen vra-

gen voor welk land de afkorting SH eigenlijk staat.

Ze hebben vaak echt geen idee", zegt Van der Horst.

Tijdens een zoektocht naar een internationaal bordje kwam Van der Horst in contact met de Nederlander Cor Toonen. "Hij heeft een nieuw bordje met een

symbool in plaats van een afkorting ontworpen", zegt Van der Horst. "Het symbool van een oor met een kruis erdoor. Dit bordje is makkelijker te begrijpen en in alle landen dui-delijk. Alleen voor een massale productie is bij geen enkele stichting geld beschikbaar. Via mijn website 100procent-slechthorend.nl kunnen mensen aangeven dat zij dit bordje willen. Als er meer dan 200 bestellingen zijn, laat ik ze zelf in een fabriek maken."

Het ‘traditionele’ SH-bordje is wellicht in de Nederlandse maatschappij niet echt ingeburgerd, onder slechthorenden zelf is het een bekend product. Hoewel sommige slechthoren-den juist niet zo’n plaatje op hun fiets willen omdat ze vinden dat het extra de aandacht vestigt op wat ze niet kunnen, is het al geruime tijd een van de meest verkochte items in de NVVS-webshop. Het bordje is te bestellen via nvvs.nl/winkel.

Page 7: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

12 13HOREN juni / juli 2014 HOREN juni / juli 2014

h o o r h u l p m i d d e l e n

Particuliereaanschafofupgradenvanuwhoortoestel:waaromeigenlijk?Mensen melden ons met regelmaat dat ze hun hoortoestellen zelf hebben betaald, zonder vergoeding door

de zorgverzekeraar. Een dergelijke particuliere aanschaf kan flink in de papieren lopen. Dus vroegen wij ons

af: is het in het nieuwe systeem eigenlijk wel nodig, zo’n particuliere aanschaf? Of een dure ‘upgrade’ van

een hoortoestel? Wat beweegt u en andere slechthorenden eigenlijk om flink in de buidel te tasten terwijl u

volgens de regels in principe 75% vergoed kunt krijgen? Help ons die vraag te beantwoorden, zodat wij kun-

nen kijken waar eventueel aanpassingen in het systeem nodig zijn.

Reden1:IkkannietgoedfunctionerenmethetgeenikkrijgaangebodenMaar, u heeft recht op een toestel waarmee u goed kunt functioneren. Voldoet een hoortoestel dat u op proef krijgt niet aan de vooraf met uw audicien besproken verwachtin-gen? Vraag dan een proef aan met een tweede hoortoestel. Lukt het dan nog niet, dan heeft u nog steeds opties:• Een ‘extra zorgaanvraag’ bij uw zorgverzekeraar, in over-

leg met uw audicien (mits uw verzekeraar deze aanvraag via uw audicien toestaat).

• Een second opinion bij een Audiologisch Centrum, even-tueel gevolgd door een ‘extra zorgaanvraag’.

Kijk op www.hoorwijzer.nl voor een toelichting op de weg van de ‘extra zorgaanvraag’.

Reden2:HethoortoestelwaarmeeikwelkanfunctionerenvaltnietbinnendecategorieënopgenomenindedatabasevanZorgverzekeraarsNederland(ZN)NVVS heeft alle zorgverzekeraars gevraagd hoe zij omgaan met het vergoeden van een hoortoestel dat niet is opgeno-men in hun gezamenlijke database. Na enig aandringen blijkt dat alle zorgverzekeraars ook dan de vergoeding van 75% bieden. Daar zijn wel voorwaarden aan verbonden: iemand kan uitsluitend met dát toestel functioneren, de afgesproken procedure is gevolgd en er is een gegronde ‘extra zorgaanvraag’ gedaan. Dit is een opvallende aanpas-sing van beleid en handelswijze van een enkele zorgverze-keraar. Tot nu toe waren er zorgverzekeraars en tussenper-sonen die al op voorhand een aanvraag afwezen, wanneer een toestel niet in de ZN-database zat. Inmiddels hebben, na contact met de NVVS, ook deze instanties hun beleid aangepast.

Overigens: de vergoeding die dan geboden wordt, bedraagt 75% (of een lager percentage als deze wordt afgenomen bij een niet-gecontracteerde audicien). Er is wel een kans dat het toestel op zich duurder is (omdat het buiten het ‘stan-daard’-assortiment valt) zodat uw eigen financiële bijdrage hoger uitvalt dan bij een toestel uit de database. Maar goed: die bijdrage zou fors meer zijn, als u helemaal geen vergoe-ding zou krijgen. Reden3:IkwilhetbestevanhetbesteAarzel niet om te investeren in uw hoorapparatuur. Maar realiseer u dat ‘het beste’ niet per se het duurste of het nieuwste hoeft te zijn. Het beste is het toestel dat past bij uw soort en mate van gehoorverlies en bij de situaties waarin u moet kunnen functioneren. Realiseer u dat de toezeggingen van zorgverzekeraars bij het bovenstaande punt betekenen dat u altijd recht heeft op wat voor u een goede ‘hooroplos-sing’ is – inclusief de vergoeding van 75% van de kosten, door uw zorgverzekeraar.

NVVS:‘Meldpunt-klachtenbetrekkenbijevaluatieonderzoek’

Minister Schippers heeft Zorginstituut Nederland/

CVZ opdracht gegeven voor een evaluatieonderzoek

naar het systeem van functiegerichte verstrekking

van hoorhulpmiddelen. De NVVS dringt er nu bij

het instituut op aan dat in dat onderzoek ook de bij

NVVS binnengekomen klachten worden betrokken.

Zorginstituut Nederland gebruikt bij haar evaluatie de vragenlijsten die ook in Hoorwijzer.nl zijn opgenomen. Met de cijfers die daar uitkomen, kan een goede indicatie worden verkregen van hoe mensen het nieuwe systeem op hoofdlijnen ervaren. Maar om nog beter te weten waar het systeem niet goed functioneert, moet je dieper in de pro-bleemsituaties duiken die mensen hebben aangedragen. Daarom dringt de NVVS er bij Zorginstituut Nederland op aan ook nader onderzoek te doen naar een deel van de mel-dingen, die de NVVS heeft binnengekregen op het Meldpunt van Hoorwijzer.nl. Schrikt u niet, als u daar een melding heeft gedaan: wij vragen uiteraard eerst uw toestemming voordat wij uw gegevens doorsturen naar het onderzoeks-bureau. De gezamenlijke zorgverzekeraars, verenigd in Zorgverzekeraars Nederland, overwegen om een deel van de kosten van zo’n extra onderzoek op zich te nemen.

Heeft u een klacht? Meld het via www.hoorwijzer.nl/meldpunt.

Oproep!Wij zijn heel benieuwd waarom u een toestel geheel zelf heeft aangeschaft of waarom u om een upgrade heeft gevraagd. Zou u ons uw argument(en) willen laten horen? Dat helpt ons en de overige betrokken partijen om aan te tonen waar het huidige proces kennelijk onvoldoende resultaat geeft. Stuur uw reactie naar [email protected].

NVVSenNPCFmakenzichsterkvoorruimerestitutievergoeding

Zorgverzekeraars als Achmea en CZ hebben niet

met alle audicienbedrijven een contract afgeslo-

ten. Als u als verzekerde van deze maatschappij-

en naar een niet-gecontracteerde audicien gaat,

houdt u echter recht op een vergoeding van uw

hoortoestel – maar die vergoeding is wel lager

dan bij een gecontracteerde audicien. In politiek

Den Haag gaan stemmen op om zorgverzekeraars

nog meer mogelijkheden te geven voor dit soort

‘selectieve inkoop’, met een nog lagere vergoe-

ding voor de niet-gecontracteerde zorg. NVVS en

NPCF hebben hiertegen protest aangetekend.

De politieke discussie wordt ingegeven door een voorstel van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), dat inhoudt dat zorgverzekeraars de ruimte krijgen om in het uiterste geval helemaal géén vergoeding meer te verstrekken bij een niet-gecontracteerde zorgaanbieder. Dat zou kunnen betekenen dat u straks 0 euro vergoed krijgt, als u bij een niet door uw zorgverzekeraar gecontracteerde audicien een hoorhulpmiddel aanschaft. Nu is er nog een ver-plichting tot het geven van een redelijke restitutievergoe-ding (zo’n 50% tot 75% van een ‘marktconform tarief ’).

NVVS heeft inbreng geleverd aan een brief die de NPCF (Nederlandse Patiënten- en Consumenten Federatie) verstuurde aan de Tweede Kamer. De boodschap: zorg-verzekeraars letten bij selectieve zorginkoop vooral op (besparing in) de zorgkosten en hebben veel minder oog voor kwaliteit. Scherpere inkoop biedt patiënten slechts een beperkt voordeel, als zorgverzekeraars niet ook de kwaliteit en service meenemen in hun selectie-proces. Het zou volgens ons veel beter zijn wanneer zorgverzekeraars zich bij hun selectieve inkoop laten leiden door kwaliteit en doelmatigheid in plaats van het huidige zware accent op de kosten. Zie voor de gehele brief www.nvvs.nl of www.hoorwijzer.nl. Dit onderwerp zal naar verwachting nog voor de zomer terugkomen in de Tweede Kamer.

Page 8: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

15HOREN juni / juli 2014

v r i j w i l l i g e r v r a a g t v r i j w i l l i g e r

JacquelineMaschino:“Iedereenheefttalent,ookalsjeeenbeperkinghebt”

De NVVS telt 300 actieve vrijwilligers. In deze rubriek, waarin vrijwilligers elkaar ondervra-

gen, leert u ze kennen. Deze keer vertelt Jacqueline Maschino aan Guus Wanders over haar

vrijwilligerswerk voor de NVVS.

Wathebjemetslechthorendheid,welkehoorproblemenhebjezelfensindswanneer?Ik ben ernstig slechthorend vanaf mijn geboorte, hoewel het pas werd ont-dekt toen ik 5 was. Sinds 2008 gaat mijn gehoor nog verder achteruit. In de hoge tonen ben ik inmiddels vol-ledig doof. In 2010 heb ik daarom mijn managementfunctie neergelegd en belandde in de WIA. Toch wil ik mijn eigen talenten blijven inzetten en daarom heb ik mijn eigen bedrijf opgericht. Ik wil als coach, trainer en adviseur vooral de mindset over handicaps en beperkingen veranderen (zowel bij mensen zelf als bij bedrij-ven) en drempels verlagen. Ik heb namelijk zelf ervaren hoe vervelend het is om vast te lopen in de hokjes van de maatschappij omdat er dingen zijn die je niet (meer) kunt. Ik wil graag dat iedereen zich richt op wat er wel kan, en ervan uitgaat dat iedereen talent heeft, ook als je een beperking hebt. En die talenten zijn onmisbaar.

HoelangvervuljealvrijwilligerswerkvoordeNVVSenwatdoejeprecies?Sinds het najaar van 2011. Ik geef voorlichting en presentaties over slechthorendheid en daarnaast doe ik af en toe advieswerk voor de directie van de NVVS. En soms ook externe projecten waarin ik de NVVS vertegen-woordig. Momenteel ben ik actief in

de aanpassing van de vragenlijst die slechthorenden moeten invullen bij het aanschaffen van hoortoestellen.

Watbetekentvrijwilligerswerk(zowelinhetalgemeenalsvoordeNVVSinhetbijzonder)voorje?Het geeft me voldoening om ermee bezig te zijn, en een vereniging als de NVVS kan niet zonder. Het is een teken van betrokkenheid denk ik, maar ik vind het ook prettig mijn eigen kennis en ervaring in te zetten ter inspiratie van anderen.

Zijnernogleuke,interessanteanekdotestevertellendiejemeegemaakthebttijdenshetuitoefenenvanjevrijwilligersfunctie?Ofietsdatjehetmeestbijstaat?Ik vind het heel fijn om te merken dat ik mensen kan inspireren tij-dens lezingen of voorlichtingen over slechthorendheid. Ik vind het heel belangrijk dat mensen veel zelfken-nis hebben en weten waarin ze goed zijn, maar ook weten wat ze niet goed kunnen en dat weten te organiseren. Ken je eigen gebruiksaanwijzing en durf die ook beschikbaar te stellen aan je omgeving zodat die effectief kan ondersteunen waar nodig. Alleen op die manier is er ook veel ruimte voor het talent, en hoef je geen tijd en moeite te verspillen aan de beperking. Slechthorendheid is een heel onzicht-

bare beperking en voor buitenstaan-ders moeilijk te begrijpen, zo help je hen te richten op het positieve.

Wiezoujevoordevolgendekeerwillenvoordragenenwaarom?Martine van Hulst, omdat ik nieuws-gierig ben naar haar inzet in de regio.

JacquelineMaschinoLeeftijd: 42 Woonplaats: Muiden Privé: happy single Inspiratie: die ‘Loesje’­poster “vroeger dacht ik dat mijn beper­kingen mijn grenzen waren”. Laat je beperking niet de hoofdrol spe­len in je leven en ga op zoek naar je talent en de manier waarop je je talent kunt inzetten.

peter isaak

medel.com/nl

Eén plek voor succesvol horen.

Het MED-EL Care Center™

uw aanspreekpunt voor service en voorlichting over gehoorverlies en hoorimplantaten, is nu ook in Nederland gevestigd – in Nieuwegein! Daar kunt u terecht voor:

• aluwvragenoverMED-ELhoorimplantaten

• informatieoverluisterhulpmiddelen,kostenlozeproefenverkoop

• trainingsmateriaalomuwhoorimplantaatzogoedmogelijkte(leren)gebruiken

• batterijenenvervangingvandefecteonderdelen

MED-ELCareCenter–wijzijnervooru!

MED-EL Care Center Nieuwegein | Weverstede 51B | 3431 JS Nieuwegein | 085 7600167 | [email protected]

AZ_CC_Mai_2014_Holland_RZ.indd 2 26.05.14 07:36

advertentie

Page 9: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

16 17HOREN juni / juli 2014 HOREN juni / juli 2014

n v v s i n a c t i e

NVVSopwegnaarfederatiemetFOSSenSH-Jong

Op de ALV van zaterdag 17 mei jl. hebben de NVVS-leden ingestemd met de verdere

voorbereiding van een federatie van NVVS, oudervereniging FOSS en jongerenorganisa-

tie SH-Jong. Daarmee is een belangrijke stap gezet richting de feitelijke oprichting van

zo’n federatie.

De krachtenbundeling binnen de federatie moet ons op vele fronten sterker gaan maken. Eén duidelijk gezicht naar de buitenwereld. Een

gezamenlijke vuist bij belangenbehartiging. En, essenti-eel in tijden van bezuinigingen: een betere positie bij de verdeling van subsidies en sponsormiddelen. Daarom wil de NVVS voortvarend een stevige federatie vormen met collega-organisaties FOSS (Federatie van Ouders van Slechthorende kinderen en van kinderen met een taal-ontwikkelingsstoornis) en SH-Jong, de organisatie voor slechthorende jongeren.

De federatieplannen kregen een ruime meerderheid in de ALV. Kritische geluiden klonken niet zozeer over het doel, maar wel over de gedegenheid van de for-mele afspraken (statuten e.d.) en het snelle tempo. Het groene licht van de ALV betekent dat we een gezamen-lijk federatiebureau op gaan zetten en één gezamenlijk beleidsplan en meerjarenbegroting gaan voorbereiden. Er komt daarnaast één naam voor de federatie, die gelei-delijk de drie namen NVVS, FOSS en SH-Jong zal gaan vervangen. In november a.s. komen alle voorstellen in definitieve vorm op tafel (inclusief de formele afspra-ken, zoals de statuten), dan kan de ALV de laatste klap geven op de start van de federatie. Als alles gaat zoals nu gepland, zal de federatie met ingang van 1 januari 2015 een feit zijn.

BestuurOnze voorzitter Eduard Cohen zal de onafhankelijk voorzit-ter worden van de federatie. ‘Onafhankelijk’ betekent dat hij

geen voorzitter kan blijven van de NVVS. Daarom is Eduard Cohen op de ALV teruggetreden en wordt de voorzittersha-mer tijdelijk gehanteerd door vice-voorzitter mevrouw Hans de Wit. Henk de Graaf heeft de rol van secretaris op zich genomen. Het bestuur zoekt naar versterking en zal in het najaar een voordracht doen voor een nieuwe voorzitter.

Een deel van de versterking is al aangetreden in de per-soon van Egon Berendsen. De ALV ging op 17 mei jl. akkoord met zijn toetreding tot het NVVS-bestuur. Egon Berendsen (1956), al jarenlang lid van de NVVS, is pro-gressief slechthorend. Hij brengt een flinke dosis bestuur-lijke ervaring mee als het gaat om organisatieontwikke-ling en verandermanagement. Hij wil graag een bijdrage leveren aan het opkomen voor de belangen van onze ach-terban en de modernisering van ons vrijwilligersnetwerk.

JaarverslagenjaarrekeningDe ALV stemde op haar voorjaarsvergadering van 17 mei jl. ook in met het jaarverslag en de jaarrekening over 2013. Beide documenten zijn inmiddels op de NVVS-website geplaatst. Interesse? Kijk op nvvs.nl/nl-NL/Over-de-NVVS/Organisatie om na te lezen wat de NVVS gepresteerd heeft in het voorgaande jaar.

NVVSdenktmeeoverkno-richtlijntinnitus

De Nederlandse vereniging voor kno-heelkunde is gestart met het ontwikke-

len van een richtlijn Tinnitus voor kno-artsen. Dit is mede gebeurd op aandrang van tinnituspatiënten die vinden dat de tinnituszorg van kno-artsen te wensen overlaat. De NVVS speelt een adviserende rol bij de tot-standkoming van de richtlijn.

Zo’n richtlijn geeft aan wat een kno-arts minimaal aan zorg moet leve-

ren betreffende anamnese, onder-zoek, behandeling en indien nodig verwijzing. Ook uitleg in begrijpe-lijke taal aan de patiënt is daar een onderdeel van. De NVVS-Commissie Tinnitus & Hyperacusis vindt het een goede zaak dat er een richtlijn Tinnitus wordt ontwikkeld voor kno-artsen. “Hopelijk draagt de richtlijn bij aan betere kwaliteit en meer eenduidig-heid in de behandeling tinnituszorg

van kno-artsen.” Een richtlijn voor kno-artsen is echter geen protocol. Dat betekent dat er, in zeldzame gevallen, van afgeweken mag wor-den. Zo’n uitzondering moet in de status van de patiënt vermeld wor-den. De verwachting is dat uiterlijk in november 2015 de richtlijn kan worden ingevoerd.

Kijk voor meer informatie over de diagno-sestelling tinnitus en behandelmogelijkhe-den op nvvs.nl/tinnitus.

PubliekeOmroepzoektvrijwilligersvoorondertitelingtelevisieklassiekersHelpmeedemooisteprogramma’svanvroegerteondertitelen

Steeds meer mooie programma’s en televisieseries uit het verle-den worden aangeboden op het

internet. Daarnaast zijn veel program-ma’s te zien via de themakanalen van de Publieke Omroep, bijvoorbeeld op de zender NPO Best. Denk hierbij aan de comedy Zeg n’s Aaa, de dramaserie Dagboek van een Herdershond of de zie-kenhuissoap Medisch Centrum West.

Om ook doven en slechthorenden de mogelijkheid te geven om van deze televisieklassiekers te genieten, wil de Publieke Omroep úw hulp inroe-pen. Want het ondertitelen van alle programma’s in het enorme archief van Beeld en Geluid kan de Publieke Omroep niet alleen, hoe graag ze dat ook zouden willen.

HELP888Vindt u het een uitdaging om mee te helpen met het ondertitelen van oude

programma’s? En vindt u het leuk om hier enkele uren per week aan te beste-den? Geef u dan op voor het project HELP 888. Wij leren u dan om, met de computer, vanuit huis, ondertitels te maken. En daarmee het prachtige archief van de Publieke Omroep voor toekomstige generaties doven en slechthorenden toegankelijk te maken.

Er worden in totaal vijftig vrijwilligers gezocht, die goed met de computer overweg kunnen, voldoende kunnen spraakverstaan en van 1 september tot eind december mee willen doen. Tijdens deze periode komt u een dag naar Hilversum voor een training bij de afdeling Ondertiteling, inclu-sief een leuke rondleiding achter de schermen. De rest van het contact met de medewerkers van de afdeling Ondertiteling en collega-ondertite-laars die meedoen aan dit project, verloopt online.

HELP 888 is een gezamenlijk initiatief van KRO/NCRV, TT888 Ondertiteling en SOAP!. Zin om mee te werken aan dit bijzondere project? Geef u snel op! U doet dit door een e-mail met uw gege-vens te sturen aan: [email protected].

De belangenorganisaties voor doven en slechthorenden zetten zich gezamenlijk via Samen Sterk in voor diverse thema’s, waar-onder ondertiteling (SOAP!). Lees meer op nvvs.nl/SamenSterk

Page 10: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

18 HOREN juni / juli 2014

n v v s i n a c t i e

PresentatiesNVVS-ervaringsdeskundigenvoorKBO-afdelingen

De Unie KBO en NVVS werken in de campagne ‘Wat zegt u?’ samen om voorlichting te

geven over slechthorendheid. KBO-afdelingen kunnen zich aanmelden voor een presentatie van een erva-ringsdeskundige NVVS-voorlichter over slechthorendheid en tips voor de dagelijkse omgang met gehoorverlies. De Unie KBO besteedt in de mei-editie van haar blad Nestor ook uitgebreid aandacht aan slechthorendheid.

De Unie KBO is met 200.000 leden de grootste seniorenorganisatie van Nederland. De vereniging biedt naast belangenbehartiging een uitgebreid scala aan opleidings- en ontspan-ningsactiviteiten. Eén van de belang-rijkste doelstellingen van de organisa-tie is voorwaarden te scheppen zodat senioren volwaardig en zelfbewust aan de samenleving kunnen deelnemen. Unie KBO vindt het dan ook belang-rijk dat slechthorende ouderen op de hoogte zijn van de ins & outs rond hoortoestellen. Vandaar de voorlich-tingsbijeenkomsten in samenwerking met de NVVS en het artikel in Nestor.

‘Een kwart van de 60-jarigen in Nederland komt volgens de medi-sche normen in aanmerking voor een hoortoestel. En van de 75-jarigen zelfs zestig procent. Waarop moet u letten bij de aanschaf van hoortoestellen en wat krijgt u vergoed?’, schrijft de Unie in het ledenblad Nestor. NVVS-directeur Joop Beelen komt in het artikel ook aan het woord. Hij vertelt meer over slechthorendheid. “Slechter horen is een sluipend pro-ces. Je hebt het zelf vaak lange tijd niet in de gaten. Meestal heeft je omgeving het eerder door, bijvoorbeeld doordat je de tv altijd hard zet of niet verstaat

wat iemand zegt.” Slechter horen begint meestal met het verdwijnen van hoge tonen: geluiden worden langzaam doffer. Later breidt het zich uit tot de spraak. “Heel kenmerkend is dat een gesprek in een groter gezel-schap moeilijk te volgen is, bijvoor-beeld op een verjaardag”, zegt Beelen.

NiettoegevenOngeveer een derde van de oude-ren die baat zouden hebben bij een hoortoestel, gebruikt er ook een. “Sommigen vinden het niet nodig, anderen willen liever niet toegeven dat ze slechter horen”, licht Beelen toe. “Vaak beseffen mensen niet wat ze aan geluid missen. En er zijn mensen die het niet fijn vinden dat een hoor-toestel te zien is, al vallen ze tegen-woordig weinig op. Overigens: het valt reuze mee hoe mensen erop reageren. En het voordeel als ze het hoortoestel zien, is dat ze ook meer rekening hou-den met uw slechthorendheid.”Verder gaat het artikel nog in op ver-

schillende soorten hoortoestellen, audi-ciens, vergoeding van hoorhulpmidde-len en het gebruik van ringleiding. Kijk voor meer informatie over deze onder-werpen op www.hoorwijzer.nl.

PubliciteitBehalve in Nestor en nu in HOREN, wordt er ook op diverse websites en in (landelijke) media bericht over de ‘Wat zegt u?’-campagne. In het juni-nummer van Vijftig+ in de kijker verschijnt bijvoorbeeld een artikel met een bijdrage van NVVS-directeur Joop Beelen. En onlangs was NVVS-vrijwilligster Jorien Kortenoever te gast bij het radioprogramma Wekker Wakker van Omroep Max om meer te vertellen over de campagne en over slechthorendheid.

Neem voor meer informatie over ouderen en slechthorendheid of over de voor-lichtingsbijeenkomsten contact op met de NVVS-Commissie Ouderenzorg en Slechthorendheid ([email protected]).

Collega’shoudenweinigrekeningmetslechthorende

Heeft u uzelf eindelijk zover gekregen om op het werk aandacht te vragen voor uw slechthorend-heid, vergeten collega’s het steeds. Maar liefst 63%

van de mensen die de poll hierover op hoorwijzer.nl of nvvs.nl invulden, geeft aan dat er op de werkvloer steeds vergeten wordt om rekening te houden met hun slechthorendheid.

Ronduit vervelend. Steeds moeten vragen of mensen u aan-kijken. Telkens opnieuw moeten uitleggen waarom u tijdens een vergadering op een bepaalde plek wilt zitten. Maar als u daardoor dingen mist, kan het zelfs tot gevolg hebben dat u uw werk niet meer goed kunt doen. Uit de poll blijkt dat bij iets meer dan 18% van de respondenten gelukkig wel reke-ning wordt gehouden met slechthorendheid en dat het werk of de werkplek er soms zelfs op is aangepast. Iets meer dan 12% van de respondenten geeft aan dat het ook niet nodig is dat men er steeds rekening mee houdt, omdat het met hoor-hulpmiddelen verder prima gaat. Een enkeling laat weten het helemaal niet te hebben verteld op het werk.

TipsenervaringenMeedoen op het werk ondanks een verminderd gehoor, is dus niet altijd vanzelfsprekend. Daarom zet de NVVS zich daar voor in. Door middel van voorlichtingsbijeenkomsten willen we tips en ervaringen rondom werken met slechtho-rendheid delen en verspreiden. Iets voor u? Steun dan ons project via justgiving.nl/nl/events/542-project-brood-op-de-plank-eigenbereid.

Lastig om het (weer) bij collega’s of leidinggeven-den onder de aandacht te brengen? Misschien lukt dat met behulp van de flyer met communicatietips (hang ‘m bijvoorbeeld naast de koffieautomaat!). Deze is te bestellen via nvvs.nl/winkel.

Voor een goed gesprek met iemand die niet goed hoort

Communicatietips

De uitdrukking ‘een goed verstaander heeft slechts een half woord nodig’ gaat vaak noodgedwongen op voor iemand die slechthorend is. Als je niet alles goed verstaat, wordt het voeren van een gesprek een kunst van gemiste woorden raden. Zelfs met het beste hoortoestel blijven er luistersituaties, waarin de slechthorende moeite kan hebben om alles goed te verstaan. Bijvoorbeeld als veel mensen tegelijk praten, als mensen snel en onduidelijk praten of regelmatig hun gezicht afwenden. Of in situaties met muziek of ander achtergrondgeluid. Toch wil iedereen, goedhorend of slechthorend, op gezette tijden een gesprek met anderen aanknopen. Met wederzijds begrip komt u er wel. Doe daarom uw voordeel met de volgende tips.

“Een kleine wederzijdse inspanning, kan soms het verschil maken tussen erbij horen of erbuiten staan.”

NIEUW

Verstaan in gezelschap was nog nooit zo eenvoudig

Verstaan in gezelschappen is de grootste uitdaging voor veel hoortoesteldragers.De Roger Pen is de discrete, losse richtmicrofoon als uitbreiding op uw hoortoestel:

Goed verstaan in vergadering, bij verjaardag en bridgen Unieke Close-up functie om op een spreker te richten Bluetooth techniek voor moeiteloos mobiel bellen Koppeling met vaste telefoon, TV en multimedia Uitbreidbaar met extra microfoons

De digitale Roger techniek geeft een zeer prettig geluid en is niet afluisterbaar. Ook geschikt voor CI’s en BAHA’s. Vergoeding zorgverzekeraar is mogelijk voor gebruik als solo-apparatuur op het werk.

Kijk voor meer informatie op www.phonak.nl/phonak-roger

advertentie

beeld: sh

utterstock

Page 11: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

21HOREN juni / juli 2014

www.siemens.nl/hoortoestellen

Life sounds brilliant.

Vul uw gegevens in en ontvang het gratis informatiepakket.

Voorletters: Achternaam: m v

Straat:

Postcode Plaats:

E-mailadres:

Bent u een hoortoesteldrager? ja nee

Ja, ik wil graag op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van horen.

Stuur deze coupon in een envelop zonder postzegel naar

Siemens Audiologie Techniek B.V.

Antwoordnummer 11034, 2700 VC Zoetermeer

Alleen met een volledig ingevulde antwoordkaart ontvangt u een informatiepakket.

Geniet nog meer van het WK geluid. Vul nu uw gegevens in en ontvang meer informatie over onze hooroplossingen.

Voetbaliconen en tweelingbroers Van de Kerkhof (61), zijn nog steeds vaak te vinden bij PSV, hun oude club waar ze ooit furore maakten als voet-ballers. René als rechtsbuiten, Willy als middenvelder. Sinds enkele jaren zijn ze beide slechthorend. Dat weerhoudt ze er echter niet van om van PSV te genieten. “Dankzij de hoortoestellen van Siemens kunnen we weer goed functioneren.”

Mensen durven vaak niet te zeggen dat ze last hebben van hun gehoor, laat staan dat ze een hoortoestel nemen. De eeneiige tweeling vindt het jammer

dat er rond slechthorendheid nog een taboe bestaat. Samen - als een team - doorbreken ze de stilte rond dit onderwerp. René: “Als je last hebt van je ogen, neem je een bril, hoe oud je ook bent. Als je last hebt van je gehoor, is het logisch dat je een hoortoestel neemt. Zo simpel is het. Als het je helpt, waarom zou je dat dan niet doen? Ik snap echt niet waarom sommige mensen er zo moeilijk over doen. Het heeft mijn leven verbeterd. De eerste keer dat ik die dingen in had, liep ik naar buiten en hoorde ik het verkeer weer voorbijrazen. Dat was zo bijzonder! Ik kan het iedereen aanraden.”

603 14044 Adv. Horen 210x297.indd 1 30-04-14 11:32

l e z e r s c o l u m n

‘Leerermaarmeeleven’

Deze woorden spookten door mijn hoofd toen ik na het bezoek aan de kno-arts naar huis fietste. Leer er maar mee leven. Maar hoe dat dan moest, zei hij er niet bij. Alleen maar dat het geen zin had om een nieuwe afspraak te maken, omdat hij toch niks kon doen aan mijn tinnitus. Leer er maar mee leven.Dat was de start van mijn moeizame ontdekkingstocht om een manier te vinden om vriendjes te worden met mijn tinnitus en er mee te leren leven. “Je moet gaan mindfulnessen”, zei een vriendin. Maar of ik nu niet de juiste trainer had getroffen, of in het verkeerde groepje terecht was geko-men weet ik niet, het had bij mij in ieder geval het effect dat ik mij nog meer bewust werd van mijn tinnitus. En er dus nog meer last van had.

Ik weet nu dat ik toen een belangrijke stap had overgeslagen in mijn leer-proces: ik wilde nog steeds van mijn tinnitus afkomen en was nog steeds boos. Boos omdat die tinnitus mijn hele leven op z’n kop gezet had en er voor gezorgd had dat ik niet meer kon werken. Maar nu, zo’n 10 jaar later, heb ik ermee leren leven. Dankzij vrienden die een Friese stoelklok geërfd hadden. Zij werden knettergek van het getik en geratel van de klok en ik, opgegroeid in een huis vol tik-kende en ratelende klokken, vond het een heerlijk geluid. En zo leerde ik dat het niet de tinni-tus was die mij dwars zat, maar mijn reactie op de tinnitus. En mijn emotie. Ik moest dus leren om niet meer boos te zijn op dat geluid dat mijn leven totaal op de kop had gezet, maar leren accepteren dat het nu bij mij hoorde. Als onlosmakelijk onderdeel van wie ik nu ben. En zo leerde ik ermee leven en dacht inmiddels dat ik uitgeleerd was. Tot drie weken geleden. Niets-

vermoedend deed ik boodschappen op een mooie zaterdagmiddag in het kleine provinciestadje waar ik woon. Ik liep de HEMA uit met een pas verworven ovenschaaltje, toen ik hon-derd meter verder, onder het oog van het winkelende publiek, in mijn nek gesprongen werd door een paar geüni-formeerde ‘gorilla’s’ en de HEMA weer in werd gesleurd. Kennelijk was het beveiligingspoortje gaan piepen, ondanks dat ik mijn ovenschaaltje keurig had afgerekend. Uiteraard had ik het gepiep niet gehoord (mijn eigen piep was harder) en was rustig de win-kel uitgelopen, met alle gevolgen van

dien. Het heeft me nog enige moeite gekost om uit te leggen dat ik het piepende poortje echt niet gehoord had. Voortaan kijk ik dus altijd naar de lampjes van de beveiligingspoortjes als ik een winkel uitga. En zo leer ik nog steeds leven met mijn tinnitus.

Karel Gillissen

Karel is vrijwilliger en ervaringsdeskundige bij de NVVS. Hij spreekt regelmatig op de NVVS-informatiebijeenkomsten over tinni-tus (zie nvvs.nl/hooragenda) en was onlangs ook betrokken bij het symposium Herrie Uit Je Hoofd (zie www.herrieuitjehoofd.com).

UwcolumnWilt u met uw column in HOREN Magazine? E­mail uw column naar [email protected] of stuur een brief naar NVVS/HOREN, Postbus 129, 3990 DC Houten. Misschien ziet u uw column dan (geredigeerd) terug in HOREN Magazine. Hiervoor krijgt u een cadeaubon thuisgestuurd ter waarde van 15 euro.

advertentie

Page 12: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

22 23HOREN juni / juli 2014 HOREN juni / juli 2014

gedragingen van de verdachte, de aard en de ernst daarvan en de overige omstandigheden van het geval. Buiten kijf staat de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt waar de rechter erg veel waarde aan hecht. Onder de eigen verant-woordelijkheid valt ook de onderzoeksplicht en zodoende dient de patiënt op de hoogte te zijn van de relevante huidige regelgeving. Hieruit blijkt dat de patiënt na een duizelig-heidsaanval in ieder geval voor een periode van drie maan-den niet mag rijden.

Als een patiënt wist dat hij/zij de ziekte van Ménière heeft en dit niet gemeld heeft bij het CBR en men zodoende toch achter het stuur gaat zitten, daarbij dus het risico van een ongeval op de koop toe nemend, dan zal een beroep op overmacht hoogstwaarschijnlijk falen en zal de patiënt straf-rechtelijk veroordeeld kunnen worden.

Om tot een strafrechtelijke veroordeling te komen zal de rechter beoordelen of de patiënt een verwijt gemaakt kan worden. Met betrekking tot de verwijtbaarheid kunnen de volgende punten meespelen:• Wist of behoorde de patiënt te weten dat het risico

bestond van een plotselinge bewustzijnsstoornis ten gevolge waarvan hij de controle over zijn/haar lichaam en de bestuurde auto kon verliezen?

• Beantwoordt het gedrag van de verdachte om te gaan rijden aan maatstaven van zorgvuldigheid? Heeft hij/zij passende maatregelen genomen om te voorkomen dat er een ongeval werd veroorzaakt? M.a.w. is er voldaan aan de zorgplicht van verdachte?

• Heeft de verdachte na het wijzigen van de medische situ-atie contact gezocht met het CBR?

• Heeft de verdachte na het wijzigen van de medische situ-atie een neuroloog/kno-arts bezocht?

• Wist of behoorde de verdachte te weten dat de gebruikte medicijnen de rijvaardigheid (wellicht) kon beïnvloeden?

• Extra zorgvuldigheid wordt verwacht van beroepshalve weggebruikers.

Vanuit strafrechtelijke positie zal dan ook het advies zijn: altijd melden bij het CBR wanneer er sprake is van een gewijzigde medische situatie. Aan het rapport kunnen geen rechten worden ontleend.

m é n i è r e

OnderzoekKennisklik:eigenverantwoordelijkheidstaatvooropbijautorijdenendeziektevanMénière

De meest gestelde vraag aan de NVVS-Commissie Ménière is: “Mag ik autorijden als ik de ziekte van Meniere heb?”. Op verzoek van de Commissie

Ménière heeft Kennisklik, de wetenschapswinkel van de Universiteit van Tilburg, hiernaar onderzoek gedaan. Veel dank aan de NVVS-afdeling Zeeland voor de financiële bij-drage die het onderzoek mogelijk maakte. De onderstaande vragen zijn onderzocht en beantwoord in een rapport. Hieronder volgen de conclusies van het onderzoek. Het complete rapport is te downloaden via nvvs.nl/meniere.

In het onderzoek van Paulien Nguyen staan de volgende vragen centraal: • Indien er zich een verkeersongeval voordoet naar aanleiding van

een duizeligheidaanval die het gevolg is van de ziekte van Ménière, is de patiënt dan aansprakelijk (onder welke voorwaarden) en in welke gevallen zal dit door de verzekering gedekt worden?

• Wat zijn de strafrechtelijke gevolgen indien er door een duizelighei-daanval als gevolg van de ziekte van Ménière een verkeersongeluk gebeurt?

AansprakelijkheidEr zijn verschillende procedures met betrekking tot het autorijden in combinatie met de ziekte van Ménière. Indien een Ménière-patiënt voor het eerst een rijbewijs aanvraagt, zal aan de hand van de Eigen Verklaring, de medische rap-porten en de Regeling eisen geschiktheid 2000 door het CBR per individueel geval beoordeeld worden voor welke termijn de patiënt rijgeschikt wordt verklaard. Wanneer deze termijn is verlopen, zal de patiënt hoogstwaarschijnlijk weer opnieuw medisch gekeurd moeten worden om zo het rijbe-wijs te vernieuwen.

Dit is anders als de patiënt al in het bezit is van een geldig rijbewijs en vervolgens de ziekte van Ménière wordt gediag-nosticeerd. Van belang is dat er in dit geval geen wettelijke verplichting voor de Ménière-patiënt is om de gewijzigde medische situatie door te geven aan het CBR. Dit wordt

meer gezien als een morele meldplicht/ongeschreven regel om het wel te melden. Er wordt dan ook erg veel belang gehecht aan de eigen verantwoordelijkheid! De melding is echter wel degelijk van belang voor de staf-rechtelijke aansprakelijkheid (wordt hierna genoemd en uitgebreid behandeld in hoofdstuk 2 van het rapport). Wanneer de patiënt wél bij het CBR meldt dat de ziekte van Ménière is gediagnosticeerd, zal er alsnog een medische keuring plaatsvinden.

Ook in het geval van beroepsmatig rijden is er geen wet-telijke meldplicht. Wel wordt hier eveneens gewezen op de morele meldplicht/ongeschreven regel om het wel te mel-den. De eigen verantwoordelijkheid is hier erg belangrijk, er wordt zelfs extra zorgvuldigheid verwacht van weggebrui-kers die beroepsmatig rijden. Daarbij dient de patiënt tevens goed in de gaten te houden dat wanneer er een wijziging in de medische situatie is die van invloed kan zijn op het werk (zoals bij beroepschauf-feurs waarbij de ziekte van Ménière is gediagnosticeerd) de patiënt wel verplicht is om dit te melden bij de werkgever. Er kunnen dan ook ernstige consequenties volgen als de patiënt deze informatie voor de werkgever achterhoudt.

Indien er zich een verkeersongeval voordoet naar aanleiding van een duizeligheidsaanval als gevolg van de ziekte van Ménière zal de verzekering doorgaans de schade vergoeden. Voorwaarde is uiteraard wel dat de patiënt in het bezit is van een geldig rijbewijs. De verzekeraar kan slechts de schade op de verzekerde patiënt verhalen (weigeren dekking te ver-lenen) als zij zich expliciet kunnen beroepen op een uitslui-tingsgrond die is opgenomen in de polisvoorwaarden. Het is dus van groot belang dat men altijd goed de polisvoor-waarden doorneemt.

StrafrechtelijkegevolgenEen strafrechtelijke veroordeling op grond van art. 6 of art. 5 van de Wegenverkeerswet komt aan op het geheel van de

beel

d: s

hut

ters

tock

Page 13: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

25HOREN juni / juli 2014

Neem ook de stap en maak kennis met de onzichtbare hoortoestellen van Beter Horen. Vraag een gratis voorbeeldexemplaar aan op beterhoren.nl of bel gratis 0800 0200 159.

Vandaag Beter Horen

Ik zie ’m niet zitten...

...in m’n oor.

advertenties

m é n i è r e

BrochureEvenwichtsoefeningengelanceerdopMénière-lotgenotendag

Evenals vorig voorjaar vond de Ménière-lotgenotendag in Utrecht plaats, deze keer op 12 april 2014. De bijna 50 (!) deelnemers hebben vol aandacht geluis-

terd en gekeken naar de presentatie van dr. H. Dool uit het Vlietlandziekenhuis in Schiedam. Ook was er aandacht voor evenwichtsoefeningen, groepsdiscussie en lotgenotencon-tact en werd een uit het Engels vertaalde brochure over even-wichtsoefeningen gelanceerd. Een volle, maar informatieve dag waar deelnemers en de NVVS-Commissie Ménière tevre-den op terugkijken.

LezingoverbehandelwijzenNaast bespreking van langer bestaande behandelwijzen, zoals met de medicijnen betahistine en cinnarizine, besteed-de dr. Dool aandacht aan de behandelingen met gentami-cine of dexamethason via het trommelvlies, zoals deze bij ernstige Ménière worden toegepast. Ook gaf dr. Dool uitleg over operaties en mogelijke complicaties.

De werking van het evenwicht en het nut van het doen van oefeningen bij gevoelens van onbalans tussen de Ménière aanvallen door, kwam ook aan de orde. Toepasselijk dus dat tijdens deze bijeenkomst ook de nieuwe brochure van de NVVS over evenwichtsoefeningen werd gelanceerd (zie ver-derop in dit artikel).

GroepsdiscussieMarion van de Konijnenburg, trainer bij de GGMD (gees-telijke en maatschappelijke ondersteuning voor doven en slechthorenden) en zelf Ménière-patiënt leidde in het eerste uur na de lunch een groepsdiscussie. Zij stelde allerlei vra-gen aan de deelnemers over hun ervaringen met de ziekte van Ménière en bijkomende verschijnselen zoals frequentie en duur van een aanval, gehoorverlies, angst voor een aan-val enzovoorts. Hoewel sommige klachten bij iedereen wel bekend zijn, is het toch ook zo dat de bijkomende verschijn-selen heel divers en individueel zijn. Hierdoor kwam de dis-cussie goed op gang.

“MeeroverMénière…”aanbodNieuw is het aanbod van de NVVS om na een HOORagenda-lezing over Ménière, 2 à 3 vervolgbijeenkomsten in een kleine groep te organiseren. Deze vervolgbijeenkomsten zijn uitsluitend voor deelnemers aan de eerste bijeenkomst en zijn genaamd: ‘Meer over Ménière…’.

De nadruk ligt daarbij op het omgaan met Ménière. Ook voor deelnemers aan deze lotgenotendag is het mogelijk een “Meer over Ménière”-bijeenkomst te bezoeken. De deelnemers kregen een informatiefolder + inschrijfformu-lier uitgereikt. De bijeenkomsten worden georganiseerd in samenwerking met GGMD.

Oefeningentegenduizeligheid,nieuwebrochureGedurende het laatste uur van de middag werd de aandacht gevestigd op vestibulaire revalidatie: het doen van oefenin-gen om het evenwichtsgevoel te herstellen. De deelnemers keken via YouTube naar een filmpje met oefeningen tegen duizeligheid (http://youtu.be/8K7-1Ev8Oos).

Hierna lieten leden van de Commissie Ménière enkele oefeningen zien, zoals deze staan beschreven in de nieuwe NVVS-brochure: ‘Evenwichtsoefeningen’ – oefeningen om duizeligheid en evenwichtsstoornissen onder controle te krijgen. Deze brochure is een bewerkte vertaling van “Balance Retraining”, geschreven in 2010 door professor Lucy Yardley. Het boekje met oefeningen is met toestem-ming vertaald door de NVVS. Het is nu als download geplaatst op nvvs.nl/oefeningentegenduizeligheid en via nvvs.nl/winkel is zowel een digitale als een papieren versie verkrijgbaar.

EvenwichtsoefeningenOefeningen om duizeligheid en evenwichtsstoornissen

onder controle te krijgen

© Professor Lucy Yardley

Deze Nederlandstalige versie van de brochure “Balance Retraining” is een uitgave van de NVVS

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Naast onze siliconen maatoorstukjes leveren we nu micro maatoorstukjes in acryl materiaal voor de R.I.C. toestellen.

- Door de fl exibele verbinding kunnen verschillende receivers uitgeprobeerd worden met dit maatproduct.- Ze worden geleverd in vijf kleuren. - Geen schaamtegevoel meer als het toestel uit

het oor gehaald wordt. - Mooi van kleur en toch onzichtbaar in het oor.

Met de kwaliteit van FORMAAT

Formaat Micro Maatoorstukjes

www.labformaat.nl | [email protected]

2133759_Formaat_Advertentie_Horen.indd 1 06-11-13 13:58

Page 14: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

26 27HOREN juni / juli 2014 HOREN juni / juli 2014

s l e c h t h o r e n d h e i d

‘MeeraandachtvoorCMViswinst’Het cytomegalovirus – afgekort CMV- zouden we een ‘gewoon’ virus kunnen noemen. De

helft van alle Nederlanders is ermee besmet en de meesten merken er niets van. Maar als

een vrouw tijdens de zwangerschap een CMV-infectie doormaakt, bestaat de kans dat zij

– via de placenta – haar ongeboren kind besmet. Dit artikel gaat over gehoorverlies door

CMV en is een samenvatting van een recent gepubliceerd interview met Fleurtje Schornagel

(arts-onderzoeker van de CONCERT studie) in CICERO, het nieuwsmagazine van het Leids

Universitair Medisch Centrum.

tekst: o.a. samengesteld uit de rubrieken ‘Arts & Patiënt’

(geschreven door Dick Duynhoven) en ‘De Kennismaking’

(geschreven door Maaike Roefs), CICERO nr. 1, 2014.

fotografie: Arno Massee

In Nederland komen jaarlijks zo’n duizend kinderen ter wereld met een aangeboren CMV-infectie. Van hen heeft één op de tien direct na de geboorte meerdere ver-

schijnselen: gehoorverlies komt het meest voor, maar ook geelzucht, een laag geboortegewicht, een te klein hoofd, hersenafwijkingen, vergroting van lever en milt en/of kleine bloedingen in de huid. Deze kinderen worden doorgaans behandeld met een antiviraal middel.

GehoorverliesHet gehoorverlies door een aangeboren CMV-infectie kan vanaf de geboorte aanwezig zijn. Het is ook mogelijk dat een kind met een aangeboren CMV-infectie op latere leeftijd gehoorverlies ontwikkelt, zelfs tot de leeftijd van 6 jaar. De zogenoemde CONCERT studie van de afdeling Medische Microbiologie, de afdeling Kindergeneeskunde en het Audiologisch Centrum van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) richt zich op de met CMV besmette baby’s die bij de geboorte al gehoorverlies hebben. “Omdat die kinderen geen andere klachten hebben, wordt er meestal niet aan CMV gedacht”, weet arts-onderzoeker Fleurtje Schornagel. “En dat is jammer, want als dat virus de oor-zaak is, kan het gehoor gedurende de kinderjaren slechter worden. Die kinderen worden door de CONCERT studie

opgespoord en er wordt onderzocht of behandeling met het medicijn Valganciclovir verslechtering van het gehoor kan stoppen.”

VerhoogdrisicoSinds de start in 2012 krijgen ouders van baby’s met gehoor-verlies via de gehoorscreening en de Audiologische Centra de vraag om hun kind mee te laten doen aan de CONCERT studie. Eerst wordt de ouders om toestemming gevraagd voor het testen van het bloed van de hielprik op CMV. Als het virus inderdaad aanwezig is, wordt de ouders gevraagd of hun kind mag meedoen aan het onderzoek en wordt behandeling met het medicijn aangeboden voor kinderen jonger dan 3 maanden. Van de 506 geteste kinderen zijn 25 kinderen (5%) met CMV gediagnosticeerd. Het effect van de behandeling wordt beoordeeld door behandelde kinderen met onbehandelde kinderen te vergelijken. Ouders krijgen de keus of hun kind wel of geen behandeling krijgt in de CONCERT studie. Om wetenschappelijk te kunnen onder-bouwen dat de behandeling met Valganciclovir effect heeft, zijn minimaal veertig met CMV geïnfecteerde kinderen nodig. Fleurtje Schornagel: “Het is belangrijk om dit aantal zo snel mogelijk te behalen. Als dit risico eenmaal bekend is bij ouders kunnen ze hun kind vaker laten testen bij een Audiologisch Centrum en daar ook de juiste begeleiding krijgen.”

Meeraandacht”Eigenlijk zou je alle pasgeboren kinderen met gehoorver-lies moeten screenen op CMV”, vindt Schornagel. “Zolang dat niet standaard gebeurt, raad ik deze ouders aan om bij de kinderarts of het Audiologisch Centrum om een test te vragen. Natuurlijk worden ouders ongerust als ze weten dat hun kind een aangeboren CMV-infectie heeft. Maar ik kom ook ouders tegen die boos en gefrustreerd zijn, juist omdat ze het niet eerder hebben gehoord.” Hoewel voorlopig nog niet is aangetoond dat (vroegtijdige) behandeling effectief is, heeft de CONCERT studie toch al een positief effect. “We hebben nu in het hele land con-tacten met audiologen, huisartsen, kinderartsen, mensen

bij het RIVM en mensen die de gehoortesten uitvoeren. Bij hen komt steeds meer aandacht voor de impact van CMV. Dat is winst.”

ContactendeelnameDe CONCERT studie is een landelijk onderzoek. Als u vra-gen heeft, of u wilt uw kind (jonger dan 22 maanden) laten testen op CMV, kunt u contact opnemen met de arts-onder-zoeker Fleurtje Schornagel. Indien blijkt dat uw kind naast gehoorverlies ook aangeboren CMV heeft, kunt u uw kind aan de vervolgonderzoeken van de CONCERT studie laten deelnemen. Dan krijgt uw kind een extra gehooronderzoek en een uitgebreid ontwikkelingsonderzoek op de leeftijd van ongeveer 22 maanden (uitloop naar latere leeftijd is moge-lijk). Beide onderzoeken kunnen een voordeel opleveren voor de verdere begeleiding van uw kind. Het is kosteloos en het kind hoeft niet geprikt te worden. Meer informatie vindt u op de website www.lumc.nl/concert. U kunt con-tact opnemen via telefoon: 071-526 5383 (3931) of e-mail: [email protected].

Het complete artikel kunt u lezen op www.lumc.nl/0000/13043/13073/140210042003222. Hierin kunt u ook lezen over de ervaringen van de moeder van Sem, die deelneemt aan de CONCERT studie.

WatisCMV?Het cytomegalovirus (CMV) is een virus dat voorkomt over de hele wereld. Meer dan de helft van de mensen in Nederland heeft een infectie met CMV doorgemaakt. Omdat het meestal geen klachten geeft, wordt het bijna nooit opgemerkt. Sommige mensen hebben kortdurend last van vermoeidheid of koorts.CMV kan van persoon op persoon worden overgedragen door onder meer speeksel, urine, bloed en seksueel con­tact. Bijvoorbeeld via knuffelcontact met baby’s en jonge kinderen of bij het verschonen van luiers. Congenitale (aangeboren) CMV­infectie ontstaat als een ongeboren kind tijdens de zwangerschap via de moeder besmet wordt. Een van de gevolgen voor het kindje kan gehoor­verlies zijn. Een besmetting kan vaak worden voorkomen door goed de handen te wassen.(Bron: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)

Babette Bijleveld is de moeder van Sem, die meedoet aan de CONCERT

studie. Sem is rechts geheel doof en links slechthorend.

Page 15: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

29HOREN juni / juli 2014

Hier is het slimste hoortoestel ter wereld

Informeer naar

ReSound LiNX

Stelt u zich eens voor: een nieuw soort hoortoestel dat horen in alle luistersituaties nóg gemakkelijker maakt. Met ReSound LiNX™ kunt u weer op uw oren vertrouwen. Luister naar uw favoriete muziek vanaf uw iPod touch. Voer een videogesprek met een geliefde op uw iPhone. Of kijk naar een fi lm op uw iPad. Allemaal via een draadloze hoofdtelefoon: uw eigen hoortoestellen! Een hoortoestel dat u méér van alles laat horen. En alle geluiden levendig en natuurlijk laat klinken.U hoort spraak helder en verstaat uw omgeving prima. In welke lastige luisteromgeving u ook bent.

The trademarks listed are owned and used by the GN ReSound Group and its related affi liates. ©2014. Apple, the Apple Logo, iPhone, iPad and iPod touch are trademarks of Apple Inc., registered in the U.S. and other countries. App Store is a service mark of Apple Inc.

i n e e n n o t e n d o p

In een notendop:hyperacusisWatishet?Hyperacusis (Grieks voor: ik hoor teveel) is overgevoeligheid voor geluid. Stemmen klinken schel of indringend. Het getik van lepeltjes op het koffieschoteltje klinkt pijnlijk en storend. Het geklik van hakken of heen en weer schuiven van stoelen op een harde vloer bezorgt hoofdpijn. Het gehoor van mensen met hyperacusis heeft een beperking in hun zogenaamd 'dynamisch bereik'. Snelle veranderingen in geluid(sterkte) kunnen moeilijk worden verwerkt, waardoor de geluiden niet worden gedempt en te luid of te scherp binnenkomen.

Hoeteherkennen?De kno-arts kan hyperacusis vaststellen en een audioloog kan preciezer nameten op welke frequenties de hyperacusis speelt. Het is nodig dat zij goed op de hoogte zijn van de medische geschiedenis van de patiënt en dat er gekeken wordt of er verwijzingen zijn naar ziekten of gebruik van geneesmiddelen die verband zouden kunnen houden met hyperacusis. In de meeste situaties wordt een specifieke oorzaak helaas niet gevonden.

Endan?Als iemand hyperacusis heeft, is het van groot belang dat hij/zij kennis en inzicht krijgt door goede voorlichting en

educatie. Kort gezegd: wat gebeurt er in mijn hersenen en oor (neuro-biologisch) en hoe kan ik hier zelf meer invloed op krijgen (psychologisch)? Dit kan ook geruststelling en bemoediging geven, net als een of meer gesprekken met een psycholoog verbonden aan een kno-afdeling, een audiolo-gisch centrum of GGMD voor doven en slechthorenden.

1. Zoek erkenning. Biedt uw vrienden, collega's en familie maar ook overheden en instanties als de WMO en UWV de juiste informatie over hyperacusis. Verwijs ze bijvoorbeeld naar nvvs.nl/hyperacusis.

2. Bekijk welke behandeling u kan helpen. Onze huidige herriemaatschappij (verkeerslawaai, muziek in winkels, bladblazers/grasmaaiers etc.) betekent voor mensen met hyperacusis een regelrechte bedreiging. Bekijk daarom welke therapieën of behandelingen u mogelijk verder kunnen helpen (zie nvvs.nl/nl-NL/Hyperacusis/Leven-met-hyperacusis/Behandelingen-1).

3. Acceptatie speelt een belangrijke rol bij het leren omgaan met hyperacusis. Dat vraagt tijd. Ervaringsverhalen van lotgenoten op Ervaringrijk.nl en op het online tinnitus en hyperacusis forum (http://forum.nvvs.nl/forum/tinnitus/) kunnen u daarbij helpen.

Tiptop3• Sommige testen om te kijken of u hyperacusis heeft,

gaan gepaard met geluiden of volumes waar u nou juist overgevoelig voor bent. Dit geldt ook voor een MRI­scan. Geef dat voor het onderzoek helder aan, zodat uw specialist daar rekening mee kan houden.

• Hyperacusis kan een enorme impact op uw leven heb­ben: zowel privé (gezin) als werk/school en uw sociale leven. Veel leuke dingen zoals naar feestjes of uit eten gaan, muziek maken etc, kunt u mogelijk niet of nau­welijks meer. Kijk echter ook naar wat u nog wel kunt en zoek nieuwe uitdagingen!

• Een audioloog kan eventueel adviseren over het gebruik van ruisgenerators of hoortoestellen met dem­ping. In sommige situaties kunnen ter bescherming oordoppen worden gebruikt, maar veelvuldig en lang­durig gebruik kan de gevoeligheid/klachten op den duur juist verergeren!

UitdeVraagbaakKan iemand die doof is last hebben van hyperacusis?Ja, dat is mogelijk. Vaak is er nog een gering restgehoor aanwezig waarmee bepaalde tonen (trillingen) op zeer korte afstand nog worden waargenomen. Het komt voor dat juist deze trillingen zeer vervelend zijn voor de persoon en dat degene dus last heeft van hyperacusis.Zie voor meer vragen en antwoorden de Vraagbaak op nvvs.nl/hyperacusis.

beeld: sh

utterstock

advertentie

Page 16: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

30 31HOREN juni / juli 2014 HOREN juni / juli 2014

e r v a r i n g s k e n n i s

NVVSlanceertsamenmethaarErvaringskennis-partnersdeervaringendatabasewww.ervaringrijk.nl

Voor mensen met bijvoorbeeld tinnitus is het helaas een herkenbaar fenomeen; een arts die

zegt dat je er maar mee moet leren leven. Ook veel anderen met een chronische aandoening

of beperking maken dat mee. Hoe doet u dat nu, leven met een beperking waar u dagelijks

de gevolgen van ondervindt? Gelukkig zijn er talloze mensen die dit klaarspelen. Het gaat

soms met vallen en opstaan, maar zo doen ze een schat aan ervaringen op. Deze ervaringen

en tips heeft de NVVS met haar partners in het project Ervaringskennis verzameld en die

worden nu beschikbaar gesteld via de website Ervaringrijk.nl.

De initiatiefnemers van Ervaringrijk.nl zijn de patiëntenorganisaties van mensen met:• slechthorendheid en andere hoor-

aandoeningen (NVVS) • manisch-depressieve stoornis

(VMDB),• neurofibromatose (NFVN)• nek- en rugklachten (NVVR 'de

Wervelkolom')

WelkeervaringenzijneropErvaringrijk.nltevinden?De initiatiefnemers zijn ervaringen over het leven met de verschillende aandoeningen gaan verzamelen, onder andere in bijeenkomsten met mensen die in een vergelijkbare situ-atie zitten. In het kader van het project Ervaringskennis vond er bijvoorbeeld onlangs een ervaringssessie plaats over brughoektumor. Het betrof een gezamenlijke sessie van NVVS en NFVN. Neurofibromatose type 2 (NF2) kenmerkt zich door dubbelzijdige brughoektumoren, waardoor de pro-blematiek nog zwaarder wordt. “Leven met een brughoektumor bete-kent voor velen: leren omgaan met

gehoorverlies, met oorsuizen (tinnitus) en met evenwichtsproblemen. Mensen die daarmee te maken hebben, heb-ben hier ervaring in opgedaan, zijn daar wijzer in geworden. Daarom is het zo belangrijk om deze ervaringen te horen, vast te leggen en weer te verspreiden. Want zo kunnen ande-

ren hier perspectief, bemoediging en inspiratie vinden”, geeft Lara Laurens, projectmedewerker Ervaringskennis bij de NVVS aan. “Dat doen we dus onder andere door het organiseren van deze sessies. De sessie over brughoektumor was, zoals vele andere sessies, weder-om indrukwekkend. Ik was geraakt

door de veerkracht van deze mensen; hun enorme wilskracht om zich niet klein te laten krijgen door hun soms zeer hef-tige hoorproblemen, maar om juist zoveel mogelijk door te gaan met wat ze ervoor ook deden.”

De ervaringen en tips uit deze sessie en de vele andere ses-sies zijn dus te vinden op de speciale website Ervaringrijk.nl. Ook hebben mensen inmiddels per mail allerlei ervaringen ingebracht. Nu de site online is, kunt u ook zelf een ervaring delen via Ervaringrijk.nl.

Hoezijndeervaringenentipstevinden?De ervaringen zijn te doorzoeken op aandoening en thema. Ook op willekeurige trefwoorden kunt u naar verhalen zoeken. De opbouw is zodanig dat u een korter of langer persoonlijk achtergrondverhaal te zien krijgt, en daarnaast (meestal) een behoorlijk aantal tips. U kunt vervolgens zelf kiezen of u alles wilt lezen, of bijvoorbeeld alleen de tips. Soms zijn er ook per-soonlijke bijlagen of links te gebruiken, wanneer deze aan een verhaal zijn toegevoegd door de verteller.

Watvoorverhalenkuntuverwachten?De ervaringen op de site bieden perspectief of oplossingen, die voor anderen bruikbaar kunnen zijn. Het zijn ervaringen uit het leven gegrepen, dus ook wat betreft heftige en moei-lijke situaties. Wel is de insteek altijd om uit deze ervaring iets positiefs naar voren te halen waar iemand mee verder kan, iets dat iemand kan gebruiken om zelf beter met zijn hooraandoening om te gaan.

Watgebeurtermetuwbijdrage?Elke ervaring uit de bijeenkomsten wordt opgeschreven, eventueel geredigeerd en op de website geplaatst. Dit gebeurt anoniem, want iedereen die een ervaring inbrengt moet zich veilig voelen. Zorgvuldigheid en anonimiteit zijn daarom belangrijk. Als u zelf een verhaal invult op de site (ook anoniem), zijn er al specifieke velden gemaakt waarin u uw ervaringen en tips kwijt kunt. Het gaat duidelijk om het beschrijven van een situatie waarbij u dacht ‘ik moet het anders aan gaan pakken’ en wat u toen heeft gedaan. Uw ervaring wordt eerst door de betreffende organisatie gele-zen, en eventueel geredigeerd voordat deze op de website wordt geplaatst.

Ook naaste familie en vrienden kunnen hun ervaringen op de site kwijt. Want ook voor een partner, ouder, kind of andere naastbetrokkene kan de aandoening van de ander behoorlijke invloed hebben op het eigen leven. Denk bij-voorbeeld aan hoe u omgaat met uw slechthorende partner of uw collega die de ziekte van Ménière heeft en regelmatig aanvallen van draaiduizeligheid heeft op het werk.

Ennu?De vier deelnemende organisaties werken nog hard aan het optimaliseren van www.ervaringrijk.nl, maar u kunt nu alvast een kijkje nemen, ervaringen zoeken en ook eigen ervaringen toevoegen. Opmerkingen en suggesties kunt u doorgeven aan Hans de Jong ([email protected]). Later dit jaar zullen we de website voor het grote publiek lanceren.

Met het lanceren van de website is het project Ervaringskennis nog niet voorbij. De NVVS blijft voorlopig nog met hulp van een aantal enthousiaste vrijwilligers erva-ringssessies rond diverse thema’s organiseren. Houd nvvs.nl/ervaringskennis in de gaten!

'Bezoekers kunnen hier perspectief,

bemoediging en inspiratie vinden'

beeld: d

reamstim

e

Page 17: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

33HOREN juni / juli 2014

BIJ SPECSAVERS KRIJG JE PROFESSIONELE ONDERSTEUNING VAN EEN INTERNATIONALE ORGANISATIE MET BIJNA 30 JAAR ERVARING.

‘ PROFESSIONELE HOORZORG EN KLANTBELANG STAAT ALTIJD VOOROP.IK HEB GEKOZEN VOOR SPECSAVERS.’MARCEL NOORT, Audicien Partner, Hoofddorp en Lisse

Geen toeval, want Specsavers helpt je als partner op alle mogelijke manieren om van je eigen zaak een succes te maken.

Over Specsavers:• Specsavers is ‘s werelds grootste optiekketen in particulier bezit met meer dan 1600 winkels in 10 verschillende landen• Specsavers draaide in 2012/13 een totale omzet van ruim 2 miljard euro• Specsavers heeft een zeer innovatief en uitgebreid assortiment van digitale hoortoestellen van topkwaliteit; de advance-reeks. U krijgt

verblu­ end veel waar voor uw geld. Het assortiment wordt exclusief voor Specsavers geproduceerd door ’s werelds marktleiders in hoortechnologie. Voor het gehele ‘advance’-assortiment geldt dat de toestellen worden geleverd met gratis aanpastijd, gewenningstijd en nazorg.

Als Audicien Partner bij Specsavers heb je gegarandeerd een vast maandinkomen en deel je voor 100% mee in de winst. Twijfel dus niet langer! Bel Sanja Lageweg voor een gesprek om alle mogelijkheden bij Specsavers te bekijken: 06 528 631 64 of stuur een email: [email protected] Daarnaast staan al onze actuele vacatures op de website: vacatures.specsavers.nl

“ Na gewerkt te hebben bij Schoonenberg heb ik het besluit genomen om mijn eigen zaak bij Specsavers te beginnen. Vooraf had ik goede gesprekken over wat er allemaal bij het Partnerschap komt kijken. De veilige manier om een eigen zaak te kunnen starten gaf mij het vertrouwen om een overstap te maken. Daarnaast krijg ik alle professionele ondersteuning vanuit de organisatie. Deze manier van werken bevalt mij zeer goed. In mijn winkels werk ik nauw samen met Optiek. De Optiek geeft mij ondersteuning in agenda beheer en verleent service aan al onze Zien & Horen klanten. Bij Specsavers kan ik professionele hoorzorg verlenen aan al mijn klanten. Het klantbelang staat altijd voorop. Ik ben positief over mijn overstap”

2350.11.001 Recruitment Horen FC 210x297.indd 1 3/11/14 2:47 PM

advertentie

l e z e r s p a g i n a

Iserondermensenmethyperacusisinteresseineenmuziekgroep?Een idee dat mij al langer bezighoudt, is: hoe zou het zijn om een samen-speelgroep te hebben met zachte gelui-den? Stel je voor: ieder speelt gedempt, de muzikaal leider spreekt duidelijk en zacht, de koffiekopjes zijn van karton, de zaal heeft een mooie, rustige akoes-tiek, we spelen niet te lang en wande-len in de pauze... KlankgoepPPP bestaat nog niet, het is een werknaam. Ik heb al diverse partijen op het oog met wie ik hier-over in gesprek wil gaan. Maar, is er bij mensen met hyperacusis interesse in zoiets? Via een berichtje op het Tinnitus & Hyperacusis Forum van NVVS (onder naam Jahn) wil ik de interesse te peilen. Dus lijkt dit u wat? Geef uw reactie op het forum: http://forum.nvvs.nl/forum/tinnitus/.

Jan Huttinga

OndertussenopTwitter

@BrendaVerheijen: Als je er nog steeds niks van begrijpt na mijn spreekbeurt bezoek dan ff @NVVS_ @tinnitus_nl @hyperacusis_nl #bedankt, Ook de website helpt.

@named_nic: @NVVS_ mooie herken-bare column van Joop Beelen. Ach: laat maar!

@360vr_nl: Gister was ik te horen namens @NVVS_ op @FunX over #tin-nitus naar aanleiding van programma @altijdwatncrv Luister: gillissen.com/tinnitus/alwee…

Re:column

Reactie NVVS: U ook bedankt voor de complimenten! Wellicht kan Oorakel u nog adviseren over communicatiehulpmiddelen (zie voor contactgegevens pg. 39). Ook handig: de NVVS-flyer met communicatietips voor u en uw omgeving! Te bestellen via de NVVS.

Page 18: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

34 35HOREN juni / juli 2014 HOREN juni / juli 2014

DeSHJOinvroegerjarenNVVS-leden Piet Verbree, Wim Kastelein, Emma Bolle en Kees Twilt organiseerden eind

vorig jaar weer een reünie voor slechthorenden die vroeger lid waren van de Slechthorende

Jongeren Organisatie (SHJO), de voorloper van het huidige SH-Jong. In dit artikel vertellen

zij meer over hoe het er vroeger aan toe ging.

tekst: Kees Twilt, Wim Kastelein, Piet Verbree, Emma Bolle

foto’s: archief Wim Kastelein

MaatschappijVoor veel oudgedienden van de NVVS is de tijd dat zij lid waren van de Slechthorende Jongeren Organisatie belangrijk geweest. Veel slechthorende jongeren kwamen uit het speci-aal onderwijs voor slechthorenden de horende maatschappij binnen. Dat was voor velen van hen een moeilijke periode. Zij moesten op zoek naar een vervolgstudie, werk, woon-ruimte enzovoorts. De SHJO kon hen hierbij helpen. Voor veel van deze jongeren was de SHJO ook een manier om zich staande te houden in die maatschappij. Het doel van de SHJO was immers ‘voor haar leden een omgeving te scheppen waarin ze als mens vollediger tot hun recht komen en daardoor steviger gefundeerd in het leven en in de maatschappij komen te staan’. Ontmoeten

Sinds de officiële oprichting in 1946 van de SHJO als onder-deel van de NVVS organiseerden de aan de jongerenorgani-satie verbonden beroepskrachten kaderscholen, pinkster- en zomerkampen. Toen de SHJO in 1970 haar eigen weg ging, werden het meer vormingsweekenden en afdelingsactivi-teiten. Door elkaar te ontmoeten, leerde je veel van elkaar! Inmiddels kennen we de jongerenorganisatie als SH-Jong. En de ontwikkelingen gaan verder: de NVVS gaat samen met SH-Jong (www.shjong.nl) en FOSS (www.foss-info.nl) een federatie vormen (zie pg 16).

Reünie:organiseertumee?Een aantal jaren geleden is een groepje oud SHJO-ers begonnen met het organiseren van reünies. Het is leuk om oude vrienden weer eens te zien en te spreken. Nu zijn we op zoek naar mensen die het stokje over wil-len nemen. We zijn niet alleen op zoek naar mensen die de SHJO direct na de oorlog hebben meegemaakt, maar ook oud-leden van een recentere datum!

Meer informatie? Neem dan contact op met Piet Verbree: [email protected].

u i t d e o u d e d o o s c o c h l e a i r i m p l a n t a a t

Een landelijke SHJO-bijeenkomst (vermoedelijk het pinksterkamp) in het Meenthuis te Blaricum (Noord-Holland) in de jaren vijftig van de vorige eeuw.

Een groepje SHJO-ers verzamelt zich in Vaals (Limburg) voor de start van een fietstocht door de Belgische Ardennen. De organisatie was in handen van SHJO. Er werd overnacht in jeugdherberg. Foto genomen ergens in de jaren vijftig van de vorige eeuw.

DenieuwsteontwikkelingenbinnendedrieCI-merkenBedrijven die cochleaire implantaten leveren,

blijven zichzelf ontwikkelen om CI-gebruikers

van de nieuwste snufjes te voorzien en

het gebruikersgemak te verbeteren. OPCI

(Onafhankelijk Platform CI, waar de NVVS in

is vertegenwoordigd) zette de nieuwste ont-

wikkelingen op een rij.

AdvancedBionicsAdvanced Bionics komt met enkele video’s (met Nederlandstalige ondertiteling) over de Naída CI Q70. Deze video’s bevatten instructies en gebruiksaanwijzin-gen die de gebruikers kunnen helpen wanneer ze proble-men ervaren bij het gebruik van hun Naída CI of bijbe-horende accessoires. De video’s zijn te vinden via www.youtube.com/advancedbionics.

Daarnaast kan men via iTunes of Google Play een Engelse app downloaden met informatie, tips en film-pjes over de Naída CI Q70. Een Nederlandse versie van deze applicatie komt eraan.

CochlearDe nieuwste ontwikkeling binnen Cochlear is de Nucleus 6. Deze CI-processor wordt omschreven als de kleinste en meest waterbestendige geluidsprocessor op de hui-dige markt. Daarnaast heeft de Nucleus 6 een zogeheten SmartSound iQ, waardoor Cochlear claimt het ruimste aanbod aan geluidsverwerkingstechnologieën te hebben. Bij de volgende software-update is het mogelijk dat geluid van tv, telefoon of MP3-speler rechtstreeks naar de geluids-processor streamt zonder dat er extra apparatuur om de nek gedragen moet worden. Ook heeft de Nucleus 6 een volle-dig geïntegreerde functionaliteit om als een hoortoestel én als een cochleair implantaat te werken.

Daarnaast heeft Cochlear gewerkt aan aanvullende acces-soires voor de huidige modellen. Er is een Battery Case Key Ring verkrijgbaar, die gebruikt kan worden om de batterijmodules van de Nucleus CP801 en CP900 geluids-processors te bewaren. Het tasje kan aan een sleutelhan-ger worden vastgemaakt of in een tas worden gestopt. Op die manier is er altijd en reservebatterij bij de hand.

Lees meer over CI op nvvs.nl/ci of bij OPCI.

MED-ELVorig jaar kwam MED-EL met de RONDO, als alternatief voor de achter het oor te dragen OPUS-2. Bij de RONDO is de gehele CI-processor geïntegreerd in één spoel, waardoor de ruimte achter het oor vrij blijft. Nu wil MED-EL graag dat er meer ervaring wordt opgedaan met dit concept, zodat ze er zelf van kunnen leren en zodat potentiële gebruikers meer kennis nemen van praktijk-verhalen. Daarom komen kandidaten voor een CI die na 1 januari en voor 1 juli 2014 geïmplanteerd worden met een MED-EL cochleair implantaat in aanmerking voor een proef met beide toestellen (OPUS-2 en RONDO) en mogen ze onder voorwaarden beide toestellen na die proefperiode behouden.

Daarnaast is het ook mogelijk om, als men aan vervan-ging van de MED-EL CI-processor toe is, de RONDO een paar weken te proberen voordat men een definitieve keuze maakt. De medewerkers van de verschillende CI-centra kunnen u meer informatie geven over de voor-waarden. Ook kunt u met vragen terecht bij het MED-EL Care Center (085-7600167 of [email protected]).

beeld: sam

walraven

s photg

rapy

Page 19: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

36 37HOREN juni / juli 2014 HOREN juni / juli 2014

a g e n d at e l e t o l k

HOORagendaDe hieronder genoemde bijeenkomsten zijn de eer­ste HOORagenda­bijeenkomsten na de zomerperiode. Uitgebreidere informatie is te vinden op nvvs.nl/hooragenda. Aanmelden voor deze bijeenkomsten kan bij de NVVS via formulier op nvvs.nl/hooragenda of telefoonnummer (030) 635 40 07. Schrijftolk en ringleiding aanwezig.

2septemberInformatiebijeenkomstovertinnitusinZwolleTijdens de bijeenkomst wordt er ingegaan op de oorza­ken, behandelmethodes en vertelt men uit eigen ervaring. Daarnaast worden adviezen gegeven over het omgaan met tin­nitus, wanneer medische behandeling niet mogelijk is. Plaats: Auditorium (gevestigd in gebouw D) van Isala Zwolle, Dokter van Heesweg 2, 8025 AB Zwolle | Tijd: 19.30 - 21.30 uur, ontvangst vanaf 19.00 uur | Sprekers: mw. dr. H. van Det-Bartels (kno-arts Isala), dhr. K. Gillissen (ervaringsdeskundige NVVS), dhr. W. van Huffelen (audioloog/klinisch fysicus AC Zwolle), mw. A. Norde (maatschappelijk werk AC Zwolle) | Entree: gratis.

InformatieenvoorlichtingNieuwewebsiteKwaliteitTeleTolkonline;melduaanvoorhetgebruikerspanel

Het projectteam van Kwaliteit TeleTolk (KTT) pre-senteerde in september 2013 de Kwaliteitscriteria voor teletolkdienstverleners, teletolken en teletolkgebruikers.

De criteria moeten uiteindelijk leiden tot teletolkdiensten die een gelijkwaardige(r) deelname van doven, slechthoren-den en mensen met een spraak- en/of taalbeperking aan de samenleving bewerkstelligen. Om de kwaliteitscriteria op een toegankelijke en aantrekkelijke manier te presenteren, heeft het projectteam een informatieve website gemaakt: www.kwaliteitteletolk.nl.

Op deze website staan ondertitelde filmpjes waarin een presentator in Nederlandse Gebarentaal uitleg geeft over teletolken; de overkoepelende benaming voor verschillende vormen van tolken op afstand. Ook laat hij zien wat Total Conversation is; de nieuwe wettelijke telecommunicatie-standaard (tekst, beeld en geluid) waarmee doven en slecht-horenden op dit moment met KPN Teletolk (beeld- en tekst-bemiddelingsdienst) en Tolkmatch (Tolknet; inzet tolken op afstand) via een teletolk op afstand kunnen communiceren. Verder bevat de site overzichten met aanbevolen apparatuur, instructies voor het voorbereiden van een tolksessie en tips voor de samenwerking tussen tolkgebruikers en tolken. Ook kunt u er de kwaliteitscriteria downloaden.

Het project Kwaliteit TeleTolk (dat Dovenschap namens de belangenorganisaties uitvoert) is op 1 mei 2014 afgesloten. Alle activiteiten en taken, waarvoor fonds PGO subsidie ver-schafte, zijn dan met succes afgerond. In juni zal er nog een afsluitende slotbijeenkomst voor betrokkenen en genodig-den worden georganiseerd.

TeletolkgebruikerspanelOm teletolkdiensten als KPN Teletolk en tolk op afstand van Tolkmatch goede feedback te geven vanuit de gebruikers wil ons samenwerkingsverband Signaal (waarin de NVVS samen met alle belangenorganisaties van doven en slechthorenden haar krachten bundelt) graag zoveel mogelijk gegevens en ervaringen van tolkgebruikers verzamelen. Daarom heeft Signaal namens de belangenorganisaties voor doven en

slechthorenden een ‘Teletolkgebruikerspanel’ opgezet. Het doel van dit panel is om ervaringen van teletolkgebruikers te inventariseren, vast te leggen en periodiek te publiceren. Het gaat dan om zaken als tevredenheid over kwaliteit, uitvoering en toegankelijkheid voor dove en slechthorende personen. Deze informatie heeft Signaal nodig voor over-leg met beleidsmakers, uitvoerende partijen, leveranciers van Total Conversation en teletolkdienstverleners, zodat de dienstverlening aan doven en slechthorenden waar nodig verbeterd kan worden. De resultaten van het panel worden elk kwartaal gepubliceerd op de website van Signaal.

Doemee!Gebruikt u KPN Teletolk en tolk op afstand van Tolkmatch? Doe dan mee aan het Teletolkgebruikerspanel. Zo kunt u een bijdrage leveren aan een goede kwaliteit van deze dien-sten. Het Teletolkgebruikerspanel is gelijk met de nieuwe website gelanceerd. Kijk voor meer informatie over het panel of voor het aanmeldformulier op www.kwaliteittele-tolk.nl/teletolkpanel.

De belangenorganisaties zetten zich via Samen Sterk in voor diverse thema’s, waaronder tolkvoorzieningen en telecommunicatie & spoed-eisende hulp. Lees meer op www.nvvs.nl/SamenSterk.

Op nvvs.nl/hooragenda vindt u een overzicht van alle bij­eenkomsten die in het najaar plaatsvinden. Houd ook de volgende HOREN in de gaten, deze verschijnt op 22 augustus.

ErvaringskennisDe komende periode vinden er geen bijeenkomsten plaats in het kader van het project Ervaringskennis. Kijk voor sessies die dit najaar plaatsvinden en voor meer informatie over het project Ervaringskennis op nvvs.nl/ervaringskennis.

Werkpad BV Theerestraat 42, 5271 GD Sint-Michielsgestel

Telefoon (073) 558 83 96 • Teksttelefoon (073) 558 83 98

Fax (073) 558 83 97 • Email [email protected]

Internet www.werkpad.nl voor horen, zien, taal en autisme

Werk zoeken en behouden voor mensen die minder goedkunnen horen of zien, esm of autisme hebben

Werkpad, een sterk merk voor werk

advertentie

11septemberInformatiebijeenkomstoverMénièreinHengeloTijdens de bijeenkomst wordt er ingegaan op de oorzaken, behan­delmethodes en vertelt men uit eigen ervaring. Daarnaast worden adviezen gegeven over het omgaan met de ziekte van Ménière. Plaats: A. Schweizerzaal van ZGT (Ziekenhuisgroep Twente) Hengelo, Geerdinksweg 141, 7555 DL Hengelo | Tijd: 19.30 - 21.30 uur, ont-vangst vanaf 19.00 uur | Sprekers: dhr. dr. P.B. Douwes Dekker (kno-arts ZGT) en dhr. H. de Graaf (ervaringsdeskundige NVVS) | Entree: ¤ 3,- per persoon, NVVS-leden gratis.

19septemberInformatiebijeenkomstoverbrughoektumorinNijmegenTijdens de bijeenkomst wordt er ingegaan op de oorza­ken, behandelmethodes en vertelt men uit eigen ervaring. Daarnaast worden adviezen gegeven over het omgaan met een brughoektumor. Plaats: UMC Radboud, Nijmegen | Tijd: 13.00 – 16.00 uur, ont-vangst vanaf 19.00 uur | Sprekers: volgt | Entree: ¤ 3,- per persoon, NVVS-leden gratis.

Page 20: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

38 HOREN juni / juli 2014

ColofonHoren is een tijdschrift waarin slechthorend­heid, Ménière, tinnitus, brughoektumor en hyperacusis aan bod komen, net als andere hoorzaken zoals CI.

Uitgave: NVVS, Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden. Verschijning: zes keer per jaarOplage: 8.000

NVVS, Postbus 129, 3990 DC HoutenRandhoeve 221, 3995 GA HoutenTelefoon: (030) 261 76 16Fax: (030) 261 66 89Teksttelefoon: (030) 261 76 [email protected]/nvvs.nlwww.twitter.com/NVVS_

ING­bank (IBAN): NL54INGB0000066269 Rabobank (IBAN): NL68RABO0326273948

HoofdredactieAstrid van den Hoek, [email protected]

Aan dit nummer werkten meeTekst: Martin van de Beek, Joop Beelen, Wouter

Bolier, Emma Bolle, Hanneke Bulten, Inge Doorn, Karel Gillissen, Marianne Hoge, Hans de Jong, Wim Kastelein, Lara Laurens, Angélique van Lynden, Jacqueline Maschino, Sandra Rutgers, Fleurtje Schornagel, Kees Twilt, Piet Verbree en Guus Wanders

Beeld: Nationale Beeldbank, Dreamstime Peter Isaak, Wim Kastelein, Arno Massee, Sam Walravens Photograpy, Paul Schuitemaker en Shutterstock

CoverfotoPaul Schuitemaker

VormgevingJanneke Verrips, grafisch ontwerp

DrukKoninklijke BDU Grafisch Bedrijf BV,Postbus 67, 3770 AB Barneveld

Lidmaatschap NVVS 2014Lidmaatschap NVVS inclusief abonnementHOREN magazine ¤ 32,50. Betaling na ont­vangst van acceptgiro. Betaalt u via automati­sche incasso, dan wordt de contributie rond de jaarwisseling afgeschreven.

Opzegging lidmaatschap of abonnementper 1 januari of ­ zonder restitutie ­ per 1 juli,met inachtneming van een opzegtermijn vantenminste één maand.Interesse in een bedrijfsabonnement? Neem contact op met de redactie.

Advertentie-exploitatieNeem contact op met Mariëlle Groot van Bureau Van Vliet B.V., Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. (023) 571 47 45, fax (023) 571 76 80, e­mail: [email protected].

ISSN: 0925­160x

De NVVS is zeer zorgvuldig in haar keuze voor adverteerders. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van de in dit blad geplaatste adverten­ties berust geheel bij de adverteerders. Zie ook: www.nvvs.nl/horenmagazine.

© CopyrightOvername van artikelen is toegestaan na toestem­ming van de hoofdredacteur en betrokken auteur.

Leden kunnen alle artikelen in deze HOREN downloaden via www.nvvs.nl/horenmagazineAdobe

PDF

a g e n d a & a d r e s s e n

InloopspreekurenAlkmaarWanneer: Elke 4e woensdag van de maand (m.u.v. juli, aug. en dec.)Tijd: 14.00 ­ 16.00 uurLocatie: Bibliotheek Kennemerwaard, locatie BergenInformatie: Tel. 072­512 19 69

BredaWat: Inloop en adviesWanneer: 2 juli 2014Tijd: 9.30­12.00 uurLocatie: Amphia, locatie Pasteurlaan, Oosterhout, zaal 1, 2 en 3 Informatie: [email protected] of tel. 06 ­ 16410603 DenHaagWat: Inloop en adviesWanneer: Elke 1e vrijdag van de maand (m.u.v. juli en aug.)Tijd: 12.00­13.30 uurLocatie: Audiologisch Centrum, 4e verdieping GGD­ gebouw, achter MCH Westeinde, Westeinde 128Informatie: [email protected], tel. 070­324 57 27

EindhovenWanneer: Elke 2e en 4e donderdag van de maandTijd: 10.00 ­ 12.00 uurLocatie: Aula van Sint Marie, Castiliëlaan 8, Eindhoven (Blixembosch)Informatie: Jopie Verdonk, tel. 040­281 10 88

LeeuwardenWat: RingleidingspreekuurWanneer: Elke 1e dinsdag van de maand (vrije inloop)Tijd: 10.00 ­12.00 uurLocatie: Verlengde Schrans 35 (bij Audiologisch Centrum Friesland) Informatie: Tel. 058­213 05 37 of [email protected]

VoorburgWat: Inloop en adviesWanneer: Elke 1e dinsdag van de maand (m.u.v. juli en aug.)Tijd: 13.30­15.00 uur Locatie: zalen Romulus en Remus, Diaconessenhuis, Fonteynenburghlaan 5, VoorburgInformatie: Tel. 070­387 22 10 of [email protected]

Vorden(Gld)Wat: Inloopspreekuur hoorproblemenWanneer: Elke 2e donderdag van de maand (m.u.v. augustus)Tijd: 10.00­12.00Locatie: Stichting Welzijn Vorden, Raadhuisstraat 6 Informatie: [email protected]

ZoetermeerWat: Inloop en adviesWanneer: Elke 2e dinsdag van de maand (m.u.v. juli en aug.)Tijd: 11.00 ­ 13.00 uurLocatie: Hoofdbibliotheek, Stadhuisplein 2Informatie: [email protected]

In de volgende editie van HOREN Magazine publiceren we alle activiteiten die tussen 22 augustus en 17 oktober 2014 plaatsvinden. Een inloopspreekuur opgeven? Mail de redactie vóór 21 juli 2014 via [email protected] en vergeet niet het thema van de bijeenkomst, de locatie, datum, tijd en contactgegevens te vermelden.

InformatiecentraOorakelVoor vragen over slechthorendheid, doofheid, spraaktaalmoei­lijkheden en hoorhulpmiddelen. Adres: Oorakel Den Haag, Postbus 848, 2501 CV Den Haag. Tel: 070­3848308, fax: 070­3805634, e­mail: [email protected], website: www.oorakel.nl.

OORzakenGGMD­Informatiecentrum in Gouda over hulpmiddelen voor slechthorenden en doven. U kunt een afspraak maken via tel: 0800 ­ 337 46 67, teksttel: 0800 ­ 337 48 57 of e­mail: [email protected] of een bezoek brengen tijdens de volgende spreekuren: Spreekuur OORzaken GGMD-kantoor Rotterdam: elke laatste vrijdag van de maand, 10.00­14.00 uurSpreekuur OORzaken GGMD-kantoor Zoetermeer: elke tweede maandag van de maand, 14.00­17.00 uur.

GehoorInformatieCentrum(GIC)EindhovenOnderdeel van Audiologisch Centrum Eindhoven waar u terecht kunt voor informatie over hulpmiddelen voor slecht­horenden. Zie www.gice.nl. U kunt een afspraak maken via tel. 040­291 18 86 of e­mail: gic@ac­eindhoven.nl.

PentoHulpmiddelenInformatiecentrumSpreekuur hulpmiddelen in Assen: afspraak maken via AC Drenthe [email protected] of 0592­330641

Spreekuur technische hulpmiddelen in Leeuwarden: afspraak maken via AC [email protected] of 058­280 15 86

Spreekuur hulpmiddelen in Zwolle:afspraak maken via AC Zwolle [email protected] of 038­421 87 11

HOREN april / mei 2014 39

Lotgenotencontact19junien17juliLotgenotencontactinGoesTijd: 19.00-21.30 uur | Locatie: Auris, Nassaulaan 8 in Goes

20september2014OPCI-contactdag‘CIenCommunicatie’OPCI (Onafhankelijk Platform CI, waarin de NVVS is vertegenwoordigd) organiseert op 20 september 2014 weer de jaarlijkse lotgenoten contactdag. De dag is bedoeld voor mensen met een CI en voor hen die een CI overwegen. Ook de ouders van kinderen met een CI en die kinderen zelf zijn van harte welkom. Het thema van de dag is: “CI en Communicatie”. Er is een presentatie door Signcall (www.signcall.nl). Ook zullen de CI-leveranciers Cochlear, Advanced Bionics, MED-EL en Meeús verzekering CI met hun eigen informatie aanwezig zijn. Locatie: Restaurant “De Busjop”, Busschopsweg 9, 6093 AA Heythuysen, www.debusjop.nl. “De Busjop” is goed bereikbaar met de auto en het openbaar vervoer | Tijd: 12.30 uur - 18.00 uur | Prijs: ¤ 15,00 p.p., kind ¤ 6,00. (incl. koffie, gebak en buf-fet) | Aanmelden: tot 15 september 2014 via [email protected]. Vermeld in de e-mail duidelijk uw naam, adres en het aantal personen. De aanmelding is pas definitief na ont-vangst van uw deelnemersbedrag. U kunt het bedrag overmaken op IBAN: NL54 INGB 0000 0662 69, t.n.v. NVVS te Houten onder vermelding van CI-contactdag Heythuysen. Meld u op tijd aan want: vol is vol. | Vragen: Geert Hanssen (contactpersoon OPCI regio Maastricht) Wingerdstraat 9, 6093 AG Heythuysen, e-mail: [email protected] | Schrijftolk aanwezig.

Page 21: Slechthorende zeezeiler Hendrik Kamp · Ben ik niet interessant genoeg? Kan er niet een ... liedje in zijn hoofd afspeelt, zo speel ik op een instrument. Improviseren dus, aan bladmuziek

Eenvoudig en toch slimmervoor een zorgeloos leven

Het Cochlear ™Nucleus ® 6 systeem past zich automatischaan veranderende luisteromgevingen aan. Een optimaal gehoor geeft u de vrijheid om volop van het leven te genieten.

Nucleus 6 is eenvoudig in gebruik engemakkelijk aan te passen naargelanguw gehoor verder evolueert. Waar u ook bent, het SmartSound iQsysteem past zich automatisch aan uwomgeving aan met de best mogelijkehoorresultaten. Relax en geniet volopvan het leven, zonder zorgen.

®

Cochlear, Hear now. And always, Nucleus, SmartSound and the elliptical logo are either trademarks or registered trademarks of Cochlear Limited.

Voor advies, verwijzen we graagnaar uw arts of audioloog.

www.cochlear.nl

N36243F_ISS1_EN_Consumer_Seniors.indd 1 12.04.13 11:07Nucleus 6_A4.indd 1 1/10/2013 14:02:48

advertentie