Service design | de basisprincipes
Embed Size (px)
description
Transcript of Service design | de basisprincipes

1 | 41
Service Design Basis principes
30 oktober 2013 | v0.5
Mascha van Oosterhout

2 | 41
Inhoud
● Wat is service design?
● Hoe werkt het?
● Welke methodieken kun je erbij gebruiken?
● Wat kunnen wij als Vennster bieden?

3 | 41
Service design | definitie
Service Design is een ontwerpdiscipline die de
designmethodiek inzet om nieuwe, waardevolle
diensten te ontwerpen.
Kijkend vanuit het gebruikersperspectief richten
Service Design-projecten zich naast het ontwerpen van
nieuwe diensten ook op de optimalisering van de
algehele beleving en de waarde van een dienst.

4 | 41
Mens centraal
Holistisch
Zichtbaar maken
Ontwik-kel
kansen
Co-
creatie
Service design | 5 kernwaarden
1. Mensen centraal stellen.
2. Werken met mensen d.w.z. werken in co-creatie en co-
design.
3. Een integrale, holistische benadering. Kijken naar de hele
keten & de volgorde waarin de dienst beleefd wordt.
4. Een ontwerpende attitude is essentieel. Ontwikkel kansen
die tot keuzes kunnen leiden.
5. Zichtbaar maken van het onzichtbare (evidencing)

5 | 41
Service design | het iteratieve proces
Implementeren
Observeren & evalueren
Creëren
Exploreren

6 | 41
Service design | het proces & de tools
Implementeren
Observeren & evalueren
Creëren
Exploreren • Gebruikersinzicht
• Concept ontwerp: Co-creatie en co-design met mensen
• Prototyping & testen
• Vormgeving & implementatie

7 | 41
Service design | het proces & de tools
Implementeren
Observeren & evalueren
Creëren
• Gebruikersinzicht
• Concept ontwerp: Co-creatie en co-design met mensen
• Prototyping & testen:
• Vormgeving & implementatie:
Exploreren

8 | 41
Gebruikers inzicht
● Betrokkenen bij de dienstverlening
● Gebruikersinzicht
• Hoe leven mensen?
• Hoe gedragen ze zich?
• De context: waar doen ze dat?
• Wat zijn hun (latente) behoeften?
• Hun ambities en verlangens?
• Hun twijfels?
● Een zoektocht naar nieuwe inzichten waar op voorhand niet aan is gedacht
• Zorgt voor verheldering van de vraag.
• Vergroot de betrokkenheid => creëert draagvlak.
Exploreren
Gebruiker
Tools:
•Context mapping
•Customer journey mapping
Gebruikers
inzicht

9 | 41
Context mapping
Doel
● Inzicht te krijgen in de leefwereld van mensen
• Waar kunnen we ze plaatsen?
• Wat beschouwen ze als waardevol
• Hun smaak, emoties, waarden en verwachtingen
Aanpak
● Een creatieve sessie met klanten, gebruikers en/of andere belanghebbenden
● Deelnemers geven inzicht in hun wereld, delen ervaringen.
● Vertellen, tekenen
Resultaat
● Rijk en diep inzicht in het leven van mensen, gebruikers of je klanten.
• Achtergrond informatie voor persona’s
● Bruikbaar materiaal voor afdelingen zoals ‘new business development’ of marketing.
Exploreren
Gebruikers
inzicht

10 | 41
Context mapping | aanpak
Zeggen
Denken
Doen
Gebruiken
Weten
Voelen
Dromen
Interviews
Observaties
Creatieve
sessies
Expliciet
Waarneembaar
Impliciet
Latent
Oppervlakte
Diepte Wat gebruikers…
Technieken
Kennis
Bron: ID Studiolab | Industrieel Ontwerpen | TU Delft |
Exploreren
Gebruikers
inzicht

11 | 41
Context mapping | procedure
Bron: Tijmen van Gurp | Student Industrieel Ontwerpen | TU Eindhoven
Exploreren
Gebruikers
inzicht

12 | 41
Customer Journey Mapping
Doel ● Het in kaart brengen van alle touchpoints die de beleving van een persoon bepalen
over het hele traject van een dienst.
Aanpak ● Onderzoek het gebruik van een dienst door klanten te vragen wat zij ervaren bij de
afname van die dienst.
● Bepaal de customer journey en bepaal per moment de bijbehorende touchpoints
● Sta stil bij de hoogte- en dieptepunten zoals die door de klant worden ervaren en vraag om een toelichting.
Resultaat ● Een volledig beeld van de gehele touchpoint-keten in de dienstverlening.
● Inzicht in de beleving van de dienst door klanten.
● Dit beeld vastleggen op een kaart of poster.
Exploreren
Gebruikers
inzicht

13 | 41
Customer journey map | Voorbeeld

14 | 41
Service design | het proces & de tools
Implementeren
Observeren & evalueren
Exploreren • Gebruikersinzicht
• Concept ontwerp: Co-creatie en co-design met mensen
• Prototyping & testen
• Vormgeving & implementatie
Creëren

15 | 41
Concept ontwerp
Wat
● Verschillende perspectieven vasthouden – niet vervallen in vooroordelen
● Ideeën en dromen tot leven brengen
Resultaat
● Ontwerpen die we kunnen uitproberen
Tools: • Co-design sessies
• Servicescenario’s opstellen
Creëren
Concept
ontwerp

16 | 41
Co-design
Doel ● Het genereren van nieuwe of verbeterde producten of services door het betrekken van
externe en/of interne partijen.
Aanpak ● Genereer samen oplossingen/ nieuwe ideeën voor een specifieke dienst.
● Een creatieve sessie met klanten, gebruikers en/of andere belanghebbenden
● Deelnemers geven inzicht in hun wereld door • het delen van ervaringen
• te vertellen en te tekenen
• positieve kritiek op elkaars werk.
Resultaat ● Nieuwe concepten die daadwerkelijk aansluiten op de behoeften en ideeën van die
gebruikers => loyaliteit
● Startpunt voor servicescenario’s
Creëren
Concept
ontwerp

17 | 41
Service scenario’s
Doel ● Een overzichtelijke en complete weergave van alle aspecten van het
serviceconcept op basis waarvan de haalbaarheid van de service beoordeeld kan worden.
Aanpak ● Bepaal…
• wat de service oplevert
• wie zijn de belanghebbenden
• wat er nodig is voor deze service
• wat de plus- en minpunten zijn.
● Onderbouw het scenario met Customer Insights, quotes en een toekomstvisie.
● Visualiseer de dienst in een overzichtelijk grafisch ontwerp.
Resultaat ● Een service concept dat getest kan worden
Creëren
Concept
ontwerp

18 | 41
Service design | het proces & de tools
Implementeren
Creëren
Exploreren • Gebruikersinzicht
• Concept ontwerp: Co-creatie en co-design met mensen
• Prototyping & testen
• Vormgeving & implementatie
Observeren & evalueren

19 | 41
Prototyping
Doel
● Kansrijke concepten snel, goedkoop en zo vaak mogelijk in de
praktijk uit te proberen: wat werkt en wat werkt niet?
Voorwaarden
● Een service prototype dient om de werking maar vooral ook de
beleving van een dienst te testen.
● Een service prototype moet aansluiten bij de emoties en geen
aandacht vestigen op features, kostenaspecten, technische
onvolkomenheden waardoor gebruikers kunnen worden afgeleid
van het doel van de service.
Tools: • Storytelling
• Experience prototyping / acteren als prototyping
Observeren & evalueren
Prototyping

20 | 41
Storytelling
Doel
● Weten hoe de nieuwe dienst zal worden ontvangen door gebruikers en andere
betrokkenen. Snel en laagdrempelig tot verbetering komen.
Aanpak
● Nodig bij de nieuwe dienst betrokkenen uit.
● De verteller vertelt, hij wordt niet onderbroken. De rest is publiek.
● Publiek maakt aantekeningen, maar stel nog geen vragen tijdens het verhaal.
● Aan het einde van het verhaal worden vragen gesteld en positieve en opbouwende kritiek gegeven. Let op: alles goed en niets is fout.
● De verdieping zit in de verschillende deelnemers die vanuit verschillende perspectieven het verhaal beoordelen.
Resultaat
● Inzicht in het perspectief van gebruikers en dienstverleners op de nieuw ontworpen dienst
Met verhalen kun
je mensen laten
beleven hoe een
concept zal
werken
Observeren & evalueren
Prototyping

21 | 41
Experience prototyping
Doel
● Het snel en kostenefficiënt toetsen van aannamen in de praktijk.
Aanpak
● Je moet weten wat de kern is van wat je wilt toetsen, weten wat je weg kunt laten in je
prototype.
● Op basis hiervan schrijf je een script.
● Volgens het script wordt de service uitgebeeld (acting) door betrokkenen m.b.v. van
eenvoudige rekwisieten.
● Observeer het proces van de dienstverlening om zo snel mogelijke verbeterpunten te
identificeren.
● Leg alles op beeld vast.
Resultaat
● Inzicht in het perspectief van gebruikers en dienstverleners op de nieuw ontworpen dienst
Observeren & evalueren
Prototyping

22 | 41
Bron: Slideshare | Service Blueprint | by ypigneur| Nov 02, 2008
Script

23 | 41
Service design | het proces & de tools
Observeren & evalueren
Creëren
Exploreren • Gebruikersinzicht
• Concept ontwerp: Co-creatie en co-design met mensen
• Prototyping & testen
• Vormgeving & implementatie Implementeren

24 | 41
Vormgeving & implementatie
Doel
● Inzicht krijgen in alles wat er nodig is om een nieuwe dienst daadwerkelijk te
implementeren én om de middelen hiervoor te ontwerpen en vorm te geven.
Aanpak
● Het in kaart brengen en vastleggen welke consequenties een nieuwe dienst
heeft voor de organisatie.
● Het vastleggen van info m.b.t
• benodigde investering tot de implementatietijd
• de personele gevolgen
• de verwachte opbrengst
● Het implementeren van meetnormen voor de gestelde doelen zoals
productiviteit, efficiëntie en klanttevredenheid.
● Blijven verbeteren van de service
● Vormgeven van de touchpoints
Tools: • Service blueprints • Businessmodel
canvas
Implementeren

25 | 41
Service blueprint
Doel ● Op een schematische wijze vastleggen van het serviceproces tussen klant en
dienstverlener, het benoemen van alle benodigde kanalen, componenten en relaties daartussen.
Aanpak ● Het weergeven van de Customer Journey in een schema,
● Per stap in die reis invulling geven aan de frontstage- en backstage-elementen van de nieuwe dienst.
● Met belanghebbenden binnen de organisatie werken aan de optimale aansluiting van deze elementen, zodat de klant maximaal profiteert.
Resultaat ● Het resultaat is een schema van het proces hoe de klant de dienst afneemt.
Implementeren

26 | 41
Service blueprint
Gebruikers-acties
Backstage acties door backstage personeel
Ondersteunende processen door ander personeel & IT
On stage acties door gebruikers & contact personeel
Fysieke omgeving
Interne interactie grens
Zichtbaarheids grens
Interactie grens

27 | 41

28 | 41
Business Model Canvas
Doel
● Inzichtelijk maken hoe de organisatie een nieuwe dienst op een winstgevende manier kan
vermarkten.
Aanpak
● Eerder vergaarde kennis van bedrijfsmiddelen, ondersteunende processen, afzetkanalen,
communicatiekanalen en doelgroepen komen hier bij elkaar.
● Samen met alle betrokkenen m.b.v. het business model canvas de verschillende businessmodel
componenten in verhouding tot elkaar weergeven.
● In het model aangeven hoe de inkomsten- en uitgavenstromen lopen.
Resultaat
● Een visueel model waarin de verschillende businessmodel componenten in verhouding tot elkaar
zijn weergegeven, waarin ook is weergegeven hoe de inkomsten- en uitgavenstromen lopen.
Implementeren

29 | 41
Belangrijkste partners Hoofdactiviteiten Waarde voorstel Klant relaties Klant segmenten
Belangrijkste bronnen Kanalen
Kosten structuur Inkomstenstromen
Business Model Canvas

30 | 41
Belangrijkste partners Hoofdactiviteiten Waarde voorstel Klant relaties Klant segmenten
Belangrijkste bronnen Kanalen
Kosten structuur Inkomstenstromen
Business Model Canvas
Belangrijkste partners • Wie zijn je belangrijkste Partners? • Wie zijn je belangrijkste leveranciers? • Wat zijn de belangrijkste hulpmiddelen die we gebruiken
van onze partners? • Welke activiteiten voeren de partners uit? Motivatie voor partnerships: Optimalisatie en economische voordelen | Reductie van risico’s en onzekerheden | Acquisitie van hulpmiddelen en activiteiten.

31 | 41
Belangrijkste partners Hoofdactiviteiten Waarde voorstel Klant relaties Klant segmenten
Belangrijkste bronnen Kanalen
Kosten structuur Inkomstenstromen
Business Model Canvas
Belangrijkste activiteiten • Welke kernactiviteiten zijn er nodig om…
– de beloofde service te realiseren? – de benodigde distributie kanalen te vinden – de relatie met de klant op te bouwen – inkomsten te generen?
Kenmerken Productie | Probleem oplossen | Platform & Netwerk

32 | 41
Belangrijkste partners Hoofdactiviteiten Waarde voorstel Klant relaties Klant segmenten
Belangrijkste bronnen Kanalen
Kosten structuur Inkomstenstromen
Business Model Canvas
Belangrijkste bronnen Welke bronnen zijn er nodig om de service(s) te kunnen realiseren? • Onze eigen distributie kanalen • De relatie met onze klanten • Onze inkomstenstromen
Kenmerken Nieuwheid, Prestatie | Customization | “Getting the Job Done” | Ontwerp | Merk / Status | Prijs, Kostenbesparing | Risico reductie| Toegankelijkheid, Gemak / Bruikbaarheid en gebruikersvriendelijkheid.
Categorieën Productie, Probleem oplossen, Platform/Netwerk.
Type bronnen Fysieke | Intellectuele (merknaam, octrooien, auteursrechten, data) | Menselijke | Financiële

33 | 41
Belangrijkste partners Hoofdactiviteiten Waarde voorstel Klant relaties Klant segmenten
Belangrijkste bronnen Kanalen
Kosten structuur Inkomstenstromen
Business Model Canvas
Waarde voorstel • Welke waarde(n) gaan we de klant bieden? • Welke probleem van de klant gaan we helpen oplossen? • Welke producten en services gaan we aanbieden per
klantsegment? • Welke behoeften van de klant gaan we vervullen?
Kenmerken Nieuwheid | Prestaties | Customization | Ontwerp | Merk / Status | Prijs | Kostenbesparing | Risicoreductie| Toegankelijkheid | Gemak / Bruikbaarheid en gebruikersvriendelijkheid| “Getting the Job Done.”

34 | 41
Belangrijkste partners Hoofdactiviteiten Waarde voorstel Klant relaties Klant segmenten
Belangrijkste bronnen Kanalen
Kosten structuur Inkomstenstromen
Business Model Canvas
Klant relaties • Wat verwacht welk klantsegment m.b.t. het soort klantrelatie dat
we met hen opzetten/hebben en onderhouden? • Welke klantrelaties bestaan er nu al? • Hoe zijn deze geïntegreerd met de rest van ons business model? • Hoe kosteneffectief zijn deze relaties / zullen ze zijn?
Voorbeelden: Persoonlijke begeleiding | Speciale persoonlijke begeleiding | Selfservice | geautomatiseerde diensten | Communities | Co-creatie

35 | 41
Belangrijkste partners Hoofdactiviteiten Waarde voorstel Klant relaties Klant segmenten
Belangrijkste bronnen Kanalen
Kosten structuur Inkomstenstromen
Business Model Canvas
Kanalen • Via welke kanalen gaan we onze klantsegmenten bereiken? • Hoe bereiken we hen op dit moment? • Hoe zijn onze kanalen geïntegreerd? • Welke kanalen werken het beste voor welk segment? • Welke kanalen zijn het meest kosteneffectief? • Hoe integreren we deze kanalen met de manier waarop onze klanten werken? Kanaal fasen: 1. Bewustzijn creëren | Hoe gaan we ervoor zorgen dat klanten bekend worden met de
producten en diensten van ons bedrijf? 2. Evaluatie | Hoe gaan we onze klanten helpen met het evalueren van ons
waardevoorstel? 3. Kopen | Hoe gaan we ervoor zorgen dat onze klanten onze producten en diensten
kunnen kopen – hoe gaan we ze aanbieden? 4. Leveren | Hoe gaan we ons waardevoorstel leveren? 5. After sales | Hoe en wat gaan we aan customer support leveren?

36 | 41
Belangrijkste partners Hoofdactiviteiten Waarde voorstel Klant relaties Klant segmenten
Belangrijkste bronnen Kanalen
Kosten structuur Inkomstenstromen
Business Model Canvas
Klant segmenten • Voor wie creeren we waarde? • Wie zijn onze belangrijkste klanten? Voorbeelden Massa markt | Niche markt | Gesegmenteerd | gediversifieerd.

37 | 41
Belangrijkste partners Hoofdactiviteiten Waarde voorstel Klant relaties Klant segmenten
Belangrijkste bronnen Kanalen
Kosten structuur Inkomstenstromen
Business Model Canvas
Kosten structuur • Wat zijn de belangrijkste kosten in ons business model? • Welke benodigde bronnen zijn het duurst? • Welke benodigde activiteiten zijn het duurst? Is onze business meer gebaseerd op: • Kosten (scherpe kosten structuur, waardevoorstel tegen de laagste
prijs, maximale automatisering, uitgebreide outsourcing) • Waarden ( focus op waarde creatie)
Kenmerken: Vaste kosten (salarissen, rente, benodigdheden) | Variabele kosten | Schaalvoordeel| Margevoordeel.

38 | 41
Key partners Key activities Value propositions Klant relaties Klant segmenten
Key resources Kanalen
Cost structure Inkomsten stromen
Business Model Canvas
Inkomsten stromen • Voor welke waarden zijn onze klanten bereid te
betalen? • Voor wat betalen ze op dit moment? • Hoe doen ze op dit moment hun betalingen? • Hoe zouden ze hun betalingen willen doen? • Hoeveel dragen de inkomsten stromen bij aan de
totale opbrengsten? Typen: Verkoop van activa | Betalen voor gebruik| Abonnementskosten | Lenen / huren / leasen | Licensing | Makelaarskosten
Vaste prijsstelling Catalogusprijs | Prijs per feature| Prijs afhankelijk van het klant segment | Volume afhankelijke prijs
Dynamische prijsstelling Onderhandelbare prijs | Betalen naar opbrengst | Markt prijs.

39 | 41
Wat kunnen wij als Vennster bieden?
● Klanten die een service willen bieden begeleiden in het hele proces
● Klanten helpen bij het formuleren van winstgevende, door hun klanten
geapprecieerde services.
• Gebruikersinzicht – persona’s, context & customer journey
• Concept ontwerp – service scenario’s
• Prototyping & testen – service testing, storytelling
• Vormgeving & implementatie – touchpoint design, business canvas

40 | 41
Bronnen
● Ministerie van Economische zaken | Innovation is Served| innovation lecture 2009
● Tijmen van Gurp | Student Industrieel Ontwerpen | TU Eindhoven | http://tijmenvangurp.nl/showcase/2011/06/session-with-oba-employees/
● ID Studiolab | Industrieel Ontwerpen | TU Delft | http://studiolab.ide.tudelft.nl/contextmapping/background/
● This is Service Design Thinking | Marc Stickdorn & Jacob Schneider | 2011
● Service Design Workshop | by Jamin Hegeman & Jared Cole | Adaptive Path | Okt. 2011
● E-service: Blueprint & visualisation| by Yves Migneur & Valérie Juilliard | on Slideshare | Nov. 2008

41 | 41
Service Design Basis principes
30 oktober 2013 | v0.5
Mascha van Oosterhout