Bewegingsmonitoring bij ouderen: Validering

van een 24-uurs dagboek met de Sensewear®

als gouden standaard en verkenning van de

effectiviteit van een informatief en

motivationeel gesprek: een pilootstudie.

Sofie Belis

Marie Smets

Toon Staelens

Jolien Van der Auwera

Promotor: Jean-Marie Degryse

Inhoudstabel

• Inleiding

• Onderzoeksvragen

• Methodologie

• Resultaten

• Discussie

• Conclusie

Inhoudstabel

• Inleiding

• Onderzoeksvragen

• Methodologie

• Resultaten

• Discussie

• Conclusie

Inleiding

• Enkele cijfers:

o Inactiviteit is de 4e grootste risicofactor voor globale

mortaliteit

o Gemiddeld 6% te wijten aan fysieke inactiviteit1

o Fysieke inactiviteit kost 10% van het nationaal budget

voor gezondheidszorg2

• DUS een fysieke actieve levensstijl is belangrijk om

gezondheid te promoten en te behouden !

Voordelen fysieke activiteit1,5

• Mortaliteit

• Hart en vaatziekten

• CVA

• DMII

• Colorectaal carcinoom

• Cognitieve achteruitgang

• Mammacarcinoom

• Osteoporose

• Obesitas

• Angst, depressie, slaapstoornissen

• Valrisico

• AHT

• Hyperlipidemie

• Chronische

aandoeningen

• Preventief

• Onderdeel R/

Richtlijnen fysieke activiteit:

Domus Medica5

Aerobeuithouding Dagelijks30min

Minimaal5x/weekaanmatigeintensiteitMinimaal3x/weekaanhogereintensiteit

Weerstandsoefeningen->Kine

2-3x/weekmetminstens1dagtussenpauze

Soepelheid

->Kine

Minstens2keerperweek

Evenwicht(bijvalrisico)

->Kine

3perweek

MET-waarden3,6

Activiteit = verhoging van energiemetabolisme

MET (Metabolic Equivalent of Task)

= Energieverbruik activiteit / Energieverbruik rust

Matige intensiteit Energiemetabolisme 3-6x hoger

dan basaal metabolisme

3-6 MET

Hogere intensiteit Energiemetabolisme >6x hoger

dan basaal metabolisme

> 6 MET

Inhoudstabel

• Inleiding

• Onderzoeksvragen

• Methodologie

• Resultaten

• Discussie

• Conclusie

Onderzoeksvragen

• Is een dagboek accuraat voor bewegingsregistratie bij

65- plussers ivm de Sensewear® als gouden standaard?

• Is een motiverend en informerend gesprek een goede

manier om deze populatie fysiek actiever te krijgen?

Inhoudstabel

• Inleiding

• Onderzoeksvragen

• Methodologie

• Resultaten

• Discussie

• Conclusie

Rekrutering

Convenience sampling

14 personen

START

11 personen

Exclusie =

- 2 personen omwille van inclusiecriteria

- 1 persoon owv indeukingsfractuur voor start

Opbouw studie

• Informed consent

• Vragenlijst

Start

• Sensewear®

• 24-uurs dagboek

Week 1

• Vergelijken activiteit week 1 met richtlijnen van Domus Medica

• Berekening score week 1 (via scorelijst) Gemiddeld dagelijkse punten

• Motiverend: Meer activiteit inplannen. In week 2 score van week 1 verbeteren.

• Informerend: Voordelen fysieke activiteit

Interventie

• Sensewear®

• 24-uurs dagboek met aanmoedigingen en scorelijst

Week 2

• Vragenlijst

Einde:

Meten van de activiteit: Sensewear® 7,11

• Sensoren

• Huidtemperatuur

• Huidimpedantie

• Warmte afgifte van de huid

• 2 axiale bewegingssensor

• Correctie voor geslacht, leeftijd,

gewicht, lengte

• Resultaat

• Energieverbruik (kcal)

• Intensiteit en duur van fysieke activiteit (MET)

• Aantal stappen

• Slaapduur

• Validatie door doubly-labeled water methode

(gouden standaard)

Uitlezing Sensewear®

Meten van de activiteit: 24-uurs dagboek

Matige intensiteit

Hogere intensiteit

Scorelijst

Opbouw studie

• Informed consent

• Vragenlijst

Start

• Sensewear®

• 24-uurs dagboek

Week 1

• Vergelijken activiteit week 1 met richtlijnen van Domus Medica

• Berekening score week 1 (via scorelijst) Gemiddeld dagelijkse punten

• Motiverend: Meer activiteit inplannen. In week 2 score van week 1 verbeteren.

• Informerend: Voordelen fysieke activiteit

Interventie

• Sensewear®

• 24-uurs dagboek met aanmoedigingen en scorelijst

Week 2

• Vragenlijst

Einde:

Inhoudstabel

• Inleiding

• Onderzoeksvragen

• Methodologie

• Resultaten

• Discussie

• Conclusie

Resultaten: Proefpersonen

Geslacht

Aantal mannen 4 (40%)

Aantal vrouwen 6 (60%)

Leeftijd

Gemiddelde 71,1 jaar

Bereik 67 - 77 jaar

BMI

Gemiddelde 26,37 kg/m2

Bereik 21,6 - 33,3 kg/m2

Roker of ex-roker

Aantal 0 (0%)

Resultaten: Dagboek accuraat?

• Databank: per dag

o Variabele Y = aantal uren ≥ 3 MET met dagboek

o Variabele X = aantal uren ≥ 3 MET met Sensewear®

• Correlatie coëfficiënt

Sample size

110

Correlation coefficient r

0,4930

Significance level

P<0,0001

95% Confidence interval for r

0,3368 to 0,6227

Resultaten: Dagboek accuraat?Lineaire regressie

0

1

2

3

4

5

6

7

8

0 2 4 6 8 10 12

Dagboek

Sen

sew

ear

Dagboek(uren)

Sensew

ear®

(uren)

Resultaten: Dagboek accuraat?Bland-Altman

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

0 2 4 6 8 10

Mean of Dagboek and Sensewear

Dag

boek

- S

ense

wea

r

Mean

2,7

-1.96 SD

-1,6

+1.96 SD

7,0

GemiddeldedagboekenSensewear®(uren)

Verschildagboe

ken

Sen

sewear®(uren

)

Resultaat: Interventiestudie?Box-plot

Verschilweek2–week1(uren)

-0,8 -0,6 -0,4 -0,2 0 0,2 0,4 0,6

Verschil gemiddelden week 1 en 2 Sensewear

Resultaten: Vragenlijst

Motiverende factoren

Sociale aspect

Routinematig sporten

Resultaten: Vragenlijst

Demotiverende factoren

Reeds voldoendebeweging

Pijnklachten

Blanco

Resultaten: Vragenlijst

Hinderlijke factoren

Geen

Huidirritatie

Slapen

Zoemen

Resultaten: Vragenlijst

Dagboek gebruiksvriendelijk

Zeer goed

Matig

Niet goed

Inhoudstabel

• Inleiding

• Onderzoeksvragen

• Methodologie

• Resultaten

• Discussie

• Conclusie

Discussie: Sensewear®

• Voordelen

o Gouden standaard

o Gebruiksvriendelijk

• Nadelen

o Hoge kostprijs

o Niet waterresistent

o Huidirritatie

o Beperkte levensduur batterijen

o Registratieprobleem

Discussie: 24-uurs dagboek

• Voordelen

o Lage kostprijs

o Recall bias beperkt

o Beperkte registratietijd

o Geen technische hulpmiddelen

o Personaliseerbaar

Discussie: 24-uurs dagboek

• Nadelen

o Adequate inschatting

o Overschatting intensiteit

o Zeer intensieve activiteit : > 6 MET

o Optelsom 24u incorrect

Discussie: Interventie

• Motiverende en demotiverende factoren

• Geïndividualiseerd programma

• Soorten interventies

o Gedragstherapie

o Cognitieve therapie

o Combinatie

Discussie: Interventie

• Richtlijn Domus Medica

• Scoresysteem

o Snelle inschatting

o Vergelijkbaar

o Beperkte keuze

o Effectiviteit?

• Persoonlijk gesprek

o Individueel

o Informatie

Discussie: Interventie

• Licht positief effect

o Causaliteit?

• Sensewear®

• Extra aandacht

• Tevreden stellen onderzoekers

o Onderdeel interventie?

Discussie: Beperkingen

• Korte opvolgduur

o Tijdelijke weersomstandigheden

o Acute gezondheidsproblemen

• Klein aantal proefpersonen

• Actieve populatie

• Convenience sampling

• Dagboek onvoldoende toegepast

Inhoudstabel

• Inleiding

• Onderzoeksvragen

• Methodologie

• Resultaten

• Discussie

• Conclusie

Conclusie:

• 24-uurs dagboek

o Onvoldoende accuraat

• Interventie

o Lichte tendens tot meer bewegen

o Kleine studiepopulatie

• Nood aan bijkomend onderzoek

Bronnen1) Taylor D. Physical activity is medicine for older adults. Postgrad Med J 2013; 0: 1-7.

2) Townsend N, Bhatnagar P, Wickramasinghe K, et al. Physical activity statistics 2012. British HeartFoundation: London

3) Nelson ME, Rejeski WJ, Blair SN, et al. Physical activity and public health in older adults: recommendation from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Circulation 2007; 116: 1094-1105.

4) WHO. World Health Organisation. Physical Activity and Older Adults. 2015 http://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_olderadults/en/

5) Baeten R, Govaerts F, Barthelomeeusen E, et al. Gezondheidsgids 2014: Handleiding voor preventie in de huisartsenpraktijk (derde editie). Domus medica.

6) Ainsworth BE, Haskell WL, Herrmann SD et al. 2011 Compendium of Physical Activitities: A second update of Codes and MET values. Med Sci Sport Exerc. 2011; 43 (8): 1575 – 1581.

7) Sensewear® Pro. (Acertys, Aartselaar, Belgie; http://www.sensewear.be; 2015)

8) Yang CC, Hsu YL. A review of accelerometry-based wearable motion detectors for physical activity monitoring. Sensors (Basel) 2010. 10(8): 7772-88.

9) Sylvia LG, Bernstein EE, Hubbard JL, et al. Practical guide to measuring physical activity. Journal of the Academy of nutrition and dietetics 2014. 114(2): 199-208.

Bronnen10) Scheers T, Philippaerts R, Lefevre J. Assessment of physical activity and inactivity in multiple domains of

daily life: a comparison between a computerized questionnaire and the SenseWear Armband complemented with an electronic diary. Int J Behav Nutr Phys Act 2012. 9:71.

11) Calabro M, Kim Y, Franke WD, et al. Objective and subjective measurement of energy expenditure in older adults: a doubly labeled water study. European Journal of Clinical Nutrition. 2014 Nov. doi:10.1038/ejcn.2014.241

12) Mackey DC, Manini TM, Schoeller DA, et al. Validation of an armband to measure daily energy expenditure in older adults. Journals of Gerontology 2011. 66A(10): 1108-1113.

13) Martien S, Seghers J, Boen F, Delecluse C. Energy expenditure in institutionalized older adults: validation of sensewear mini. Med Sci Sports Exerc. 2015 Jun;47(6):1265-71.

14) Aadahl M, Jorgensen T. VAlidation of a new self-report instrument for measuring physical activity. Med Sci Sports Exerc. 2003;35(7):1196-202

15) Medcalc Statistical Software versie 15.5 (MedCalc Software bvba, Oostende, Belgie; https://www.medcalc.org; 2015)

16) Harrison SL, Horton EJ, Smith R, et al. Physical activity monitoring: addressing the difficulties of accurately detecting slow walking speeds. Heart Lung. 2013; 42(5): 361-364e1.

17) Biedenweg K, Meischke H, Bohl A, et al. Understanding older adults’ motivators and barriers to participating in organized programs supporting exercise behaviors. J Prim Prev. 2014 Feb;35(1):1-11.

18) Chase JD. Physical activity interventions among older adults: a literature review. Research and theoryfor nursing practice: an international journal 2013; 27 (1): 53-80.

Bedankt voor uw

aandacht!