Sektie

EvertsInfo 90

Mededelingenblad van deS e k t i e E v e r t sNederlandse Entomologische Vereniging

februari 2011

februari 20112

Bestuur van de sektie:

Jan Cuppen (voorzitter) – Buurtmeesterweg 16, 6711 HM Ede, (0318-652039),jancuppen*hccnet.nl

Barend van Maanen (secretaris, Everts Info, website) – Kasteel Annendaelstraat 31,6043 XS Roermond, (0475-324648),► gewijzigd: barendvanmaanen*hetnet.nl

Bas Drost (coördinator vergaderingen) – Lingedijk 35, 4014 MP Wadenoijen (0344-661440), mbpdrost*xs4all.nl

Oscar Vorst (penningmeester) – Poortstraat 55, 3572 HD Utrecht, (030-2722209),vorst*xs4all.nl

Frank van Nunen – Amaliastein 113, 4133 HB Vianen, (0347-376545),fvannunen*planet.nl

Overige InfoLidmaatschap € 7,50 per jaar, Giro 4058536, Sektie

Everts, Utrecht. Buitenlandse leden: IBAN:NL95INGB0004058536, BIC: INGBNL2A

Website www.nev.nl/everts

Nieuwe leden

T. Breeschoten, Baarslaan 81, 2215 XK Voorhout, teimun18*hotmail.comM. Lammers, Haarweg 309-D, 6709 RX Wageningen, 06-18040529,

marklammers*zonnet.nlA. Littel, Van Oldenbarneveltstraat 35, 2334 AE Leiden, 071-5153475,

ad.littel*hetnet.nlB. Vannieuwenhuyse, Vorsenkwaak 5, 2960 Brecht, België, bvannieu*gmail.com

De Sektie Everts van de Nederlandse Entomologische Vereniging werd opgericht in 1988 enricht zich op de studie van de (Nederlandse) kevers. Zij is vernoemd naar de grondlegger van de

vaderlandse coleopterologie jonkheer Edouard Everts (1849-1932)

Sektie Everts Info 90 3

Agenda

26 feb 2011 Voorjaarsbijeenkomst te Schoonrewoerd, in het Natuurcentrum deSchaapskooi (nabij Vianen)

7 mei 2011 Voorjaarsexcursie Het Paradijs (Barneveld)25 jun 2011 Extra excursie De Regulieren (Culemborg)9-11 sept 2011 Weekendexcursie Vlieland26 nov 2011 Najaarsbijeenkomst te Tilburg

Voorjaarsbijeenkomst Schoonrewoerdzaterdag 26 februari 2011

De komende bijeenkomst wordt gehouden in het Natuurcentrum “De Schaapskooi”,Overboeicop 15, 4145 NN Schoonrewoerd, tel. 0345-641201 (AC 135.4-438.8). DeSchaapskooi staat centraal in de Vijfheerenlanden aan de doorgaande weg Lexmond -Hei en Boeicop – Schoonrewoerd. Op de website staat o.a. een overzichtskaart(www.natuurcentrum.nl). Bij het centrum is een grote parkeerplaats. Met het openbaarvervoer is het natuurcentrum op zaterdag niet bereikbaar (of op 1800 m loopafstand:busdienst Utrecht-Leerdam). Probeer zoveel mogelijk met elkaar per auto te reizen!In het centrum is koffie en thee (en allerlei andere drankjes) te koop, maar geen lunch.Neem dus zelf een lunch mee. Er kan wel soep worden besteld voor bij de lunch.

De aanvangstijd is 10.30 uur. Aankomst vanaf 10.00 uur met koffie.

Ochtend- Verkiezing van nieuw bestuurslid (zie p. 4)- Kevers in mollennesten – Oscar Vorst- Waterkeverlarven – Barend van Maanen

Middag- Minicursus determinatie van de kortschildkevers van het geslacht Stenus

(Staphylinidae) door Oscar Vorst (zie pagina 5)

Deelname aan de minicursus is mogelijk voor alle belangstellenden. Er zijn ter plekke12 eenvoudige (20x-40x) Euromex-stereomicroscopen beschikbaar. Indien mogelijkgraag een eigen stereomicroscoop meenemen!

Overigens is er natuurlijk voldoende ruimte voor informele contacten: bijpraten,uitwisselen van kevers ter controle, etc, etc.

februari 20114

►►► Contributie 2011 ◄◄◄

Verzoek aan iedereen: maak je contributie voor 2011 over (als je dat nog niet gedaanhebt) naar Giro 4 0 5 8 5 3 6 , ten name van Sektie Everts, Utrecht. De contributiebedraagt € 7,50 per jaar.IBAN en BIC-gegevens voor buitenlandse leden: NL95INGB0004058536, BIC:INGBNL2A.

Tip: met een automatische overschrijving wordt het betalen van de contributie een stukeenvoudiger, ook voor de penningmeester!

Financiën op 31 december 2010

Het totale bedrag op de rekeningen van de Sektie bedroeg op 31 december j.l.€ 2859,16, iets meer dan een jaar geleden. Ook het afgelopen jaar waren er nog enkeletientallen euro’s extra inkomsten uit achterstallige contributies. Verder leverde deverkoop van tweedehands boeken een bijdrage aan het vermogen van de Sektie. Deprint- en verzendkosten van aflevering 89 van de Sektie Everts Info zijn echter nogniet verrekend. Ruim € 2200 van dit bedrag stond op een spaarrekening.

De penningmeester

Verslag van de stemming over reglementswijzigingSektie te Tilburg op 27-11-2010

Op de afgelopen bijeenkomst annex ledenvergadering in Tilburg is een voorstel om hetreglement van de Sektie Everts te vereenvoudigen aan de leden voorgelegd. Devoorgestelde wijzigingen, zoals beschreven in de vorige Everts Info (89), zijn daar natoelichting door het bestuur door de aanwezige leden aangenomen. De wijzigingenworden nu nog ter goedkeuring voorgelegd aan het bestuur van de NederlandseEntomologische Vereniging (dit is wat vertraagd). Hierna zal het herziene reglementworden gepubliceerd in de volgende Sektie Everts Info en daarmee in werking treden.

Verkiezing nieuw bestuurslid, 26 feb in Schoonrewoerd

In de vorige Everts Info is een oproep geplaatst aan de leden om zich kandidaat testellen voor een bestuursfunctie binnen de Sektie Everts. Daarop is één reactiegekomen. Ed Colijn stelt zich kandidaat. Ed is sinds 2010 lid van de Sektie Everts en isonder andere initiator van de EIS-werkgroep Silphidae (zie Everts Info 88).Overigens zal het bestuur onderling te rade gaan over een herverdeling van functies entaken, onder meer omdat de functie van voorzitter vacant zal komen.

Sektie Everts Info 90 5

Minicursus Stenus (Staphylinidae) op de bijeenkomst inSchoonrewoerd, 26 feb 2011

Doe mee aan de minicursus Stenus determineren opde komende bijeenkomst in Schoonrewoerd! Decursus wordt gegeven door Oscar Vorst. Het aardigevan Stenus is dat het genus zelf zo gemakkelijk kanworden herkend binnen de enorme familie derkortschildkevers, door de grote uitpuilende ogen enhet smalle halsschild. Maar dan ben je er nog niet:met maar liefst 77 inlandse soorten behoort Stenustot de grootste inheemse kevergeslachten! Toch is dedeterminatie meestal niet uitzonderlijk lastig en ditis een buitenkansje om de soorten te leren kennen ofde lastige soortengroepen eens onder de loep tenemen. Oscar geeft een korte introductie, waarna wesnel overstappen naar de praktijk.

Let op, zelf meenemen: Neem bij voorkeur je eigen stereomicroscoop

mee! In het Natuurmuseum zijn 12 eenvoudige Euromex-stereomicroscopenbeschikbaar (vergroting 20-40x).

Graag zelf (problematische) beesten meenemen om te oefenen! Er is slechtsbeperkt alcoholmateriaal beschikbaar. Daarnaast zal van veel soorten droogcollectiemateriaal aanwezig zijn als referentie.

Neem je eigen determinatieliteratuur mee; aanbevolen wordt in ieder gevalFreude, Harde & Lohse deel 4. Aanvullende literatuur is ter plekke in te zien.

Neem je eigen prepareermateriaal mee: het uitprepareren van genitaliën maaktde determinatie van Stenus zeker eenvoudiger.

Iedereen mag meedoen, beginner en gevorderde!

LITERATUUR:Freude, H., K.W. Harde & G.A. Lohse (eds.), 1964. Die Käfer Mitteleuropas. Band 4.

Staphylinidae I (Micropeplinae bis Tachyporinae). Goecke & Evers, Krefeld.Eventueel aanvullend:Wüsthoff, W., 1934. Beitrag zur Kenntnis der mitteleuropäischen Stenus-Arten. -

Entomologische Blätter 30: 62-64. [aanrader voor genitaalafbeeldingen]Stuivenberg, F. van, 1997. Tabel en verspreidingsatlas van de Nederlandse Steninae

(Coleoptera: Staphylinidae). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 6: 1-60.

februari 20116

Excursieverslag landgoed Tongelaar – 8 mei 2010

Oscar Vorst, Jan Cuppen, Frank van Nunen, Gert van Ee,Cor Borghouts, Wim Rubers & Harry Boonstra

Op 8 mei van het vorig jaar bezochten een aantal leden van de Sektie het landgoedTongelaar gelegen tussen Mill en Gassel in de provincie Noord-Brabant. Het weer wastamelijk koel en regenachtig. Desondanks werden er in het totaal 369 soorten keversverzameld.

Het landgoed bestaat voornamelijk uit landbouwgronden, doornsneden door lanen metloofbomen en enkele kleine loofhoutbosjes. Ook zijn er enige poelen aanwezig enwaren er recent, bij wijze van natuurbouw, enkele ondiepe plasjes aangelegd.Daarnaast lopen er door het gebied een tweetal gekanaliseerde beken: de Ottersgraaf ende Lage Raam. Voedselrijke zand en kleibodems en de bijbehorende weinigsoortenrijke kruidenvegetatie complementeren het beeld.

Mede door de ruime aandacht die aan aquatische biotopen werd besteed is het lijstjemet waterkevers relatief lang. Echte zeldzaamheden ontbreken, maar opmerkelijk is hetoptreden van het schrijvertje Gyrinus suffriani in de Lage Raam. In een uitgerasterdeveedrinkpoel werden van de oever alle drie de Chaetarthria-soorten in ongeveergelijke aantallen verzameld.

Harry Boonstra aan een van de poelen op het landgoed Tongelaar.

Sektie Everts Info 90 7

De aanwezigheid van een oude kapschuur bood een mooie gelegenheid om dekeverfauna van dit doorgaans minder toegankelijke biotoop te bemonsteren. Het zevenvan de resten droog hooi van de stenen bodem van de schuur leverde een aantalkarakteristieke keversoorten op, waaronder Crataraea suturalis, Cryptophagusscutellatus, Mycetaea subterranea en Dienerella ruficollis. Verder werden hier met dehand de klopkever Ptilinus pectinicornis en de mierkever Korynetes caeruleusverzameld.

Met acht soorten was het glanskevergenus Meligethes opvallend goed vertegen-woordigd. De algemeenste soort op het landgoed was M. viridescens en niet, zoalsdoorgaans het geval is, M. aeneus. Meligethes sulcatus is een zeldzame soort die zichontwikkelt in dovennetels Lamium. Dit geldt ook voor M. morosus en M. difficilis diebeide op witte dovennetel L. album leven. De drie genoemde soorten werden onderandere verzameld door het afkloppen van witte dovennetel.

Cortodera humeralis is een zeer zeldzame boktor die buiten de Veluwe slechtsbekend was van de Groeningse Bergen (NB) (Teunissen 2009), niet ver van de huidigevindplaats.

Vermeldenswaardig zijn verder de kortschilden Encephalus complicans,Gyrophaena strictula, Plataraea brunnea en Oxypoda longipes. Deze laatste is eensoort van mollennesten, maar werd hier gespoeld van de oever van een pas gegravenplasje. Ook de kniptor Ampedus sanguinolentus, de weekschild Cantharis paradoxa,de schorsknaagkever Nemozoma elongatum, het haantje Cryptocephalus sexpunctatusen de snuitkever Mogulones asperifoliarum zijn minder gewone soorten.

Tabel 1. Lijst van aangetroffen keversoorten tijdens de excursie van 8 mei 2010 op landgoedTongelaar.De gebruikte afkortingen voor de waarnemers: CB=Cor Borghouts, FN=Frank van Nunen, GE=Gertvan Ee, HB=Harry Boonstra, JC=Jan Cuppen, OV=Oscar Vorst, WR=Wim Rubers, Div=meer dan 3waarnemers.

Taxon WaarnemersGYRINIDAEGyrinus substriatus Steph. DivGyrinus suffriani Scriba JCHALIPLIDAEPeltodytes caesus (Duft.) GE, HB, JCHaliplus lineatocollis (Marsh.) GE, HBHaliplus ruficollis (Deg.) GE, HB, JCHaliplus heydeni Wehncke FN, GE, HBHaliplus fluviatilis Aubé HBHaliplus sibiricus Motsch. GEHaliplus immaculatus Gerh. HB, JCHaliplus flavicollis Sturm JCNOTERIDAENoterus clavicornis (Deg.) DivNoterus crassicornis (Müll.) HB, JCPAELOBIIDAEHygrobia hermanni (F.) FN, GE, HB

DYTISCIDAEHyphydrus ovatus (L.) DivHydroglyphus geminus (F.) DivHydrovatus cuspidatus (Kunze) GE, HBHygrotus impressopunctatus (Schall.) GE, HBHygrotus versicolor (Schall.) GE, HB, JCHygrotus inaequalis (F.) DivHygrotus decoratus (Gyll.) GEHydroporus angustatus Sturm DivHydroporus umbrosus (Gyll.) GE, HBHydroporus tristis (Payk.) HBHydroporus palustris (L.) DivHydroporus incognitus Shp. GEHydroporus striola (Gyll.) GEHydroporus erythrocephalus (L.) GEHydroporus planus (F.) GE, OVHydroporus memnonius Nicol. GEGraptodytes pictus (F.) FN, GE, JC

februari 20118

Laccophilus minutus (L.) FN, GE, HBLaccophilus hyalinus (Deg.) JCLiopterus haemorrhoidalis (F.) GE, HB, JCAgabus bipustulatus (L.) DivAgabus sturmii (Gyll.) GEAgabus affinis (Payk.) GEIlybius quadriguttatus (Lac.) FNRhantus grapii (Gyll.) JCRhantus suturalis (Macl.) FN, GE, HBRhantus exsoletus (Forst.) GEHydaticus seminiger (Deg.) HBDytiscus L. HBCARABIDAENebria brevicollis (F.) CBOmophron limbatum (F.) OV, WRElaphrus riparius (L.) DivDyschirius thoracicus (Rossi) FN, JC, OVDyschirius globosus (Hbst.) OVTrechus obtusus Er. WRBembidion obliquum Sturm OVBembidion varium (Ol.) OVBembidion semipunctatum (Donov.) FN, OV, WRBembidion tetracolum Say FN, WRBembidion femoratum Sturm FN, WRBembidion illigeri Net. OVBembidion articulatum (Panz.) FN, JC, OVBembidion guttula (F.) FNBembidion lunulatum (Fourcr.) OVStenolophus teutonus (Schrank) JCAcupalpus flavicollis (Sturm) JC, OVAcupalpus brunnipes (Sturm) JCAcupalpus dubius Schilsky JCAnthracus consputus (Duft.) OVPterostichus strenuus (Panz.) WRPterostichus niger (Schall.) CBAgonum marginatum (L.) FNAgonum fuliginosum (Panz.) JCLimodromus assimilis (Payk.) GEAmara familiaris (Duft.) CBBadister peltatus (Panz.) GEOdacantha melanura (L.) JCDromius quadrimaculatus (L.) FNParadromius linearis (Ol.) CB, WRCalodromius spilotus (Ill.) FN, OVHELOPHORIDAEHelophorus grandis Ill. DivHelophorus aequalis Thoms. GE, HB, JCHelophorus brevipalpis Bed. DivHelophorus obscurus Muls. DivHelophorus minutus F. DivHelophorus griseus Hbst. OVHYDROCHIDAEHydrochus crenatus (F.) OVHydrochus brevis (Hbst.) GE, OVHydrochus angustatus Germ. FN, GE, OVHYDROPHILIDAECoelostoma orbiculare (F.) DivCercyon ustulatus (Preyssl.) DivCercyon impressus (Sturm) GECercyon melanocephalus (L.) OV

Cercyon bifenestratus Küst. JC, OVCercyon lateralis (Marsh.) FN, OVCercyon pygmaeus (Ill.) OVCercyon convexiusculus Steph. HB, JC, OVMegasternum concinnum (Marsh.) WRHydrobius fuscipes (L.) DivAnacaena globulus (Payk.) DivAnacaena limbata (F.) DivAnacaena lutescens (Steph.) DivAnacaena bipustulata (Marsh.) GELaccobius bipunctatus (F.) DivLaccobius minutus (L.) DivHelochares lividus (Forst.) DivHelochares punctatus Shp. GE, OVEnochrus melanocephalus (Ol.) JCEnochrus ochropterus (Marsh.) HBEnochrus testaceus (F.) DivEnochrus coarctatus (Gredl.) DivChaetarthria seminulum (Hbst.) OVChaetarthria simillima Vorst & Cuppen OVChaetarthria similis Woll. JC, OVHydrochara caraboides (L.) GEHISTERIDAEParomalus flavicornis (Hbst.) WRHololepta plana (Sulz.) FNMargarinotus ventralis (Mars.) GEHYDRAENIDAEHydraena britteni Joy GEHydraena testacea Curt. GE, OVOchthebius minimus (F.) FNLimnebius aluta Bed. GE, HBPTILIIDAEPtenidium fuscicorne Er. OVAcrotrichis grandicollis (Mannh.) OVAcrotrichis sitkaensis (Motsch.) OVLEIODIDAEPtomaphagus subvillosus (Goeze) OVPtomaphagus cf sericatus (Chaud.) WRAnisotoma humeralis (Hbst.) JCAgathidium nigripenne (F.) FNSILPHIDAEDendroxena quadrimaculata (Scop.) CBSTAPHYLINIDAEPhloeocharis subtilissima Mannh. JCProteinus brachypterus (F.) WRProteinus laevigatus Hochh. JCPhyllodrepa ioptera (Steph.) OVOmalium rivulare (Payk.) CB, WROmalium caesum Grav. WRXylodromus concinnus (Marsh.) OVLesteva sicula heeri Fauv. JCLesteva longoelytrata (Goeze) JC, OV, WRCarpelimus rivularis (Motsch.) OVCarpelimus obesus (Kiesw.) JC, OVCarpelimus impressus (Lac.) JCCarpelimus corticinus (Grav.) OVCarpelimus elongatulus (Er.) JCOxytelus laqueatus (Marsh.) CB, OVAnotylus cf sculpturatus (Grav.) OVAnotylus nitidulus (Grav.) OV

Sektie Everts Info 90 9

Anotylus tetracarinatus (Block) OVBledius gallicus (Grav.) JC, WRBledius subterraneus Er. OVStenus comma Lec. FN, OV, WRStenus juno (Payk.) GE, JCStenus bimaculatus Gyll. JCStenus boops Ljungh DivStenus atratulus Er. OVStenus canaliculatus Gyll. JC, OV, WRStenus pusillus Steph. JCStenus latifrons Er. JC, OV, WRStenus fulvicornis Steph. JCStenus cicindeloides (Schall.) DivStenus binotatus Ljungh JCStenus flavipes Steph. CBStenus nitidiusculus Steph. JC, OVStenus impressus Germ. GE, JCPaederus riparius (L.) GEPaederidus ruficollis (F.) FNScopaeus laevigatus (Gyll.) OVErichsonius signaticornis (Muls. & R.) OVGabrius breviventer (Sperk) OVOcypus brunnipes (F.) WRQuedius molochinus (Grav.) CBHabrocerus capillaricornis (Grav.) JCTachyporus nitidulus (F.) OVTachyporus obtusus (L.) CB, OVTachyporus solutus Er. WRTachyporus dispar (Payk.) JCTachinus laticollis Grav. CBMyllaena intermedia Er. JC, OVCypha Sam. OVHygronoma dimidiata (Grav.) JCEncephalus complicans Steph. JCGyrophaena strictula Er. JCAloconota gregaria (Er.) OVAmischa analis (Grav.) OVPlataraea brunnea (F.) OVAtheta atramentaria (Gyll.) CB, OVPachnida nigella (Er.) OVOcyusa maura (Er.) OVOxypoda longipes Muls. & Rey OVCrataraea suturalis (Mannh.) OVSCARABAEIDAEOnthophagus similis (Scriba) OVAphodius pusillus (Hbst.) CBAphodius distinctus (Müll.) DivAphodius sphacelatus (Panz.) OVAphodius prodromus (Brahm) CB, OVAphodius granarius (L.) FN, JC, OVSCIRTIDAEMicrocara testacea (L.) HBCyphon coarctatus Payk. FN, JC, OVCyphon variabilis (Thunb.) CB, JCCyphon laevipennis Tourn. OVCyphon padi (L.) JCScirtes Ill. HB, JCBYRRHIDAEByrrhus fasciatus (Forst.) WR

DRYOPIDAEDryops ernesti Goz. FN, OVDryops luridus (Er.) DivHETEROCERIDAEHeterocerus marginatus (F.) JCHeterocerus fenestratus (Thunb.) DivHeterocerus hispidulus Kiesw. FN, OVHeterocerus intermedius Kiesw. FNELATERIDAEAmpedus sanguinolentus (Schrank) FNAmpedus pomorum (Hbst.) JCDalopius marginatus (L.) DivAgriotes acuminatus (Steph.) CBAgriotes obscurus (L.) CB, FNEctinus aterrimus (L.) CB, FNAthous haemorrhoidalis (F.) DivAthous subfuscus (Müll.) DivDicronychus cinereus (Hbst.) FNCANTHARIDAECantharis pellucida F. FN, OVCantharis obscura L. JCCantharis paradoxa Hick. JC, OVCantharis decipiens Baudi DivMalthodes Kiesw. WRANOBIIDAEXestobium rufovillosum (Deg.) JCPtilinus pectinicornis (L.) OVTROGOSSITIDAENemozoma elongatum (L.) FNCLERIDAEKorynetes caeruleus (Deg.) OVDASYTIDAEDasytes caeruleus (Deg.) DivDasytes plumbeus (Müll.) CBDasytes aeratus Steph. FN, OVMALACHIIDAEAnthocomus equestris (F.) CBKATERETIDAEKateretes pedicularius (L.) CBNITIDULIDAEMeligethes flavimanus Steph. JC, OVMeligethes coracinus Sturm OVMeligethes aeneus (F.) DivMeligethes viridescens (F.) DivMeligethes sulcatus Bris. CB, FN, OVMeligethes difficilis (Heer) OVMeligethes morosus Er. FN, OVMeligethes symphyti (Heer) CB, WREpuraea melanocephala (Marsh.) JC, OVEpuraea pallescens (Steph.) OVEpuraea aestiva (L.) FN, OVGlischrochilus quadriguttatus (F.) CBMONOTOMIDAEMonotoma picipes Hbst. WRRhizophagus bipustulatus (F.) FNSILVANIDAEPsammoecus bipunctatus (F.) JCUleiota planata (L.) CB, FN, JCLAEMOPHLOEIDAECryptolestes duplicatus (Waltl) OV

februari 201110

PHALACRIDAEOlibrus aeneus (F.) OVCRYPTOPHAGIDAETelmatophilus typhae (Fall.) OVCryptophagus scutellatus Newm. OVMicrambe woodroffei Johns. FN, OVAtomaria basalis Er. OVAtomaria mesomela (Hbst.) JCAtomaria nigrirostris Steph. OVBYTURIDAEByturus tomentosus (Deg.) DivENDOMYCHIDAEMycetaea subterranea (F.) OV, WREndomychus coccineus (L.) CBCOCCINELLIDAESubcoccinella vigintiquatuorpunctata (L.) WRCoccidula scutellata (Hbst.) JCCoccidula rufa (Hbst.) GE, OVRhyzobius chrysomeloides (Hbst.) CBAnisosticta novemdecimpunctata (L.) FN, GE, HBTytthaspis sedecimpunctata (L.) DivAdalia decempunctata (L.) OVCoccinella septempunctata L. DivCoccinella quinquepunctata L. FNOenopia conglobata (L.) CB, FNHarmonia axyridis (Pall.) DivCalvia quatuordecimguttata (L.) CB, OV, WRPropylea quatuordecimpunctata (L.) FN, OVMyzia oblongoguttata (L.) CBPsyllobora vigintiduopunctata (L.) CBCORYLOPHIDAESericoderus lateralis (Gyll.) OV, WRCorylophus cassidoides (Marsh.) JCOrthoperus nigrescens Steph. OVLATRIDIIDAELatridius porcatus Hbst. OVLatridius minutus (L.) OV, WREnicmus fungicola Thoms. JCEnicmus rugosus (Hbst.) JCEnicmus testaceus (Steph.) JCDienerella ruficollis (Marsh.) OVCartodere bifasciata (Rtt.) FNCartodere nodifer (Westw.) WRStephostethus lardarius (Deg.) JCCortinicara gibbosa (Hbst.) DivMelanophthalma suturalis (Mannh.) JC, OVMYCETOPHAGIDAELitargus connexus (Geoffr.) FN, OV, WRPYROCHROIDAEPyrochroa coccinea (L.) FN, JCSALPINGIDAESalpingus planirostris (F.) FN, OVANTHICIDAENotoxus monoceros (L.) CB, OV, WRSCRAPTIIDAEAnaspis fasciata (Forst.) CB, JC, OVAnaspis frontalis (L.) DivAnaspis maculata Geoffr. CB, JC, OVCERAMBYCIDAECortodera humeralis (Schall.) CB

Grammoptera ruficornis (F.) CB, FN, OVPyrrhidium sanguineum (L.) FN, OVPoecilium alni (L.) CB, FNTetrops praeustus (L.) CB, FN, OVCHRYSOMELIDAEDonacia semicuprea Panz. DivDonacia marginata Hoppe JCDonacia vulgaris Zschach DivDonacia simplex F. FN, JCCryptocephalus sexpunctatus (L.) JCGastrophysa polygoni (L.) GE, OVGastrophysa viridula (Deg.) CB, FNPhaedon cochleariae (F.) FNPhaedon armoraciae (L.) JCPhratora laticollis (Suffr.) OV, WRPhratora vitellinae (L.) FNPhyllotreta nemorum (L.) WRPhyllotreta ochripes (Curt.) CBAphthona euphorbiae (Schrank) OVAphthona nonstriata (Goeze) DivLongitarsus luridus (Scop.) OVLongitarsus parvulus (Payk.) OV, WRLongitarsus anchusae (Payk.) JCHippuriphila modeeri (L.) FNCrepidodera aurata (Marsh.) CB, FN, OVEpitrix pubescens (Koch) FNRHYNCHITIDAELasiorhynchites sericeus (Hbst.) CBNeocoenorrhinus pauxillus (Germ.) FN, OVNeocoenorrhinus aequatus (L.) FN, WRDeporaus betulae (L.) DivBRENTIDAECeratapion onopordi (Kirby) FNTaeniapion urticarium (Hbst.) FNProtapion fulvipes (Geoffr.) FN, OV, WRProtapion nigritarse (Kirby) CBPerapion violaceum (Kirby) CBIschnopterapion virens (Hbst.) JCCURCULIONIDAEOtiorhynchus singularis (L.) CBPhyllobius virideaeris (Laich.) CBPhyllobius oblongus (L.) DivPhyllobius pomaceus Gyll. CBPhyllobius argentatus (L.) DivPhyllobius pyri (L.) DivPolydrusus pterygomalis (Boh.) FNPolydrusus cervinus (L.) WRLiophloeus tessulatus (Müll.) FNBarypeithes araneiformis (Schrank) WRBarypeithes pellucidus (Boh.) CBStrophosoma melanogrammum (Forst.) CB, JCStrophosoma capitatum (Deg.) CBPhilopedon plagiatus (Schall.) CBSitona cambricus Steph. OVSitona ononidis Shp. FNSitona lepidus Gyll. FN, OVSitona hispidulus (F.) WRTanysphyrus lemnae (Payk.) JCDorytomus ictor (Hbst.) FN, WRDorytomus nebulosus (Gyll.) CB, FN

Sektie Everts Info 90 11

Acalyptus carpini (F.) OVAnthonomus pedicularius (L.) FNAnthonomus rubi (Hbst.) JCAnthonomus rectirostris (L.) CB, FN, JCCurculio venosus (Grav.) CBCurculio villosus F. CBCurculio glandium Marsh. DivArcharius pyrrhoceras (Marsh.) DivMagdalis ruficornis (L.) FNMagdalis flavicornis (Gyll.) FNMagdalis cerasi (L.) FNCryptorhynchus lapathi (L.) FNPelenomus olssoni (Israelson) JCRhinoncus inconspectus (Hbst.) JC

Rhinoncus pericarpius (L.) CB, FN, WRAmalus scortillum (Hbst.) OVCeutorhynchus obstrictus (Marsh.) WRCeutorhynchus typhae (Hbst.) JC, WRParethelcus pollinarius (Forst.) FN, OVGlocianus punctiger (Sahlb.) FNMogulones asperifoliarum (Gyll.) OVNedyus quadrimaculatus (L.) CB, FN, WRCionus tuberculosus (Scop.) FN, WRTachyerges salicis (L.) OVScolytus rugulosus (Müll.) WRScolytus intricatus (Ratz.) FNTaphrorychus villifrons (Duf.) FN, OV, WRXyleborus germanus Blandford FN, OV

Aan de kanaalachtige Lage Raam werden het schrijvertje Gyrinus suffriani en diverse soortenriethaantjes, Donacia aangetroffen.

februari 201112

Herinneringen aan Gerard Slob 1933 – 2009

Dré Teunissen

Het was 23 september 2009 dat mij het bericht bereikte dat Gerard Slob enkele dageneerder was overleden. Een aantal weken daarvoor belde hij me ’s avonds rond 11.00uur, om, zoals we vaker deden op de late avond, een praatje te maken, waarinnatuurbelevenissen de boventoon voerden. Hij klonk opmerkelijk opgewekt, iets watde laatste jaren niet altijd het geval mocht zijn. Ik kon toen niet vermoeden dat dit onslaatste gesprek zou zijn.

Na het overlijden van Toos, zijn vrouw, voelde hij dit gemis in toenemende mate. Zijnlaatste levensjaren waren, zowel lichamelijk als ook psychisch zware jaren. Zijnleefwereld om hem heen werd steeds kleiner. Zijn interesse in zijn hobby’s, deprachtige tuin vol met de meest bijzondere planten, de kever- en vlinderverzameling,de postzegelcollectie, de vogelwaarnemingen en tellingen, zijn vishobby en hetontvangen en bezoeken van zijn Poolse vrienden ………… niets kon hem helpen zijnverdriet te verzachten.

Waarom deze herinneringen op papier gezet? Gerard was niet alleen een vriend, maarbovenal een natuurkenner van een niveau dat je niet vaak tegenkomt. Een kleineerbetoon aan een veelzijdig en bijzonder mens.

Gerard (Gerardus, Johannes) Slob werd op 6 juli 1933 geboren in Giessendam. Ikleerde hem in de zestiger jaren kennen in Schelluinen, westelijk van Gorinchem, waarhij, samen met Toos, een plattelandsbakkerij dreef. Gerard stond ’s morgens om 04.00uur op om het bestelde brood te bakken en Toos bezorgde de bestellingen in de wijdeomgeving.

Zijn interesse in de veldbiologie dateert uit zijn jongste jaren. Via botanie enornithologie kwam zijn belangstelling voor de entomologie in de latere jaren steedsmeer op de voorgrond.

Hij kende het gebied de Alblasserwaard op zijn duimpje. Het is ook hier dat hij toenPiet Poot uit Boven–Hardinxveld leerde kennen, met wie hij samen dagvlinders enkevers verzamelde en fietsexcursies maakte in zijn woonomgeving en naar de Loonse-en Drunense Duinen en het Drongelenskanaal. Hij kende een groot aantal entomologenvan nabij. Naast Piet Poot† en zijn vrouw Corrie, de entomologen Chrétien Berger†,Pieter Brakman†, Robert Batten†, Henk van der Krift†, Jan Lucas†, Toon Keukelaar,Arie van Roon† en Pieter van der Wiel† en nog veel andere niet genoemden. Gerardmaakte anderen graag deelgenoot van zijn kennis.

Sektie Everts Info 90 13

Op zijn 38e kreeg hij de mogelijkheid om vanfunctie te veranderen en als inventarisatie-assistentte gaan werken bij Staatsbosbeheer in de provincieZeeland met als standplaats Goes. Dat was eenkolfje naar zijn hand. Met zijn in alle opzichtengrote veldkennis kon hij nu van zijn hobby zijnberoep gaan maken. Hij inventariseerde allerleinatuurterreinen in Zeeland op het voorkomen vanplant- en diersoorten en stelde beheersadviezen op.Gerard was een perfectionist, die met een nietaflatende energie en passie zijn vak uitoefende.Helaas liet hem zijn gezondheid in de steek enwerd Gerard ziek om eerder dan gewenst zijnwerkgever te verlaten. Hij woonde tot het laatst inKruiningen aan de Hugo de Grootstraat 8.

Als ik aan Gerard terugdenk dan gaan mijn gedachten uit naar de dagen dat we samenmistnetten opzetten en vervolgens de gevangen vogels ringden bij het Veerse Meer enbij het voormalig Fort Rammekens oostelijk van Vlissingen. Ook het ringen vannestjonge kluten bij de Kreekraksluizen (nu het Bathse Spuikanaal) of op de Slikkenvan Flakkee waren hoogtepunten. De talloze keren dat ik met hem viste op schol, scharen paling in de Oosterschelde en in het Kanaal door Zuid-Beveland met de, doorGerard vooraf in brakwatersloten gevangen ‘zachte krab ‘ of buitengaats gestokenzagers of zeepier als aas, staan op mijn netvlies gegrift.

Na de Macro-Lepidoptera ‘stortte’ Gerard zich met volle overgave op de Coleoptera.Zijn grote plantenkennis kwam hem goed van pas bij het verzamelen van vooral deCurculionidae, de soortenrijke snuittorrenfamilie.

In april 1975 verscheen van zijn hand een SBB-uitgave (SBB –Goes) onder de titel:“Water- en Bermplanten als gastheer van een aantal insectensoorten”, met de nadrukop de Cerambycidae, Chrysomelidae, Curculionidae en de Macro-Lepidoptera . Metdeze uitgave wilde hij vooral de beheerders van weg-, en slootbermen kennisbijbrengen en wijzen op het belang van een gevarieerde kruidenvegetatie in relatie toteen rijke entomofauna. Hij schrijft in zijn inleiding : “ Insiders onder de lezers zullenonmiddellijk, terecht, opmerken dat dit slechts een zeer klein deel van de entomofaunabetreft, hetgeen ik volmondig moet toegeven”. Hij moest zich beperken in zijninformatie en dat wist hij maar al te goed.

Samen met zijn Toos maakte hij een aantal reizen naar Oostenrijk en verraste zijncollega’s, met ondermeer de vondst van de boktor Saphanus piceus uit Werfen en eenaantal bijzondere Carabus soorten. Met een lokale boswachter maakte hijverschillende excursies in de omgeving.

februari 201114

Tijdens zijn talrijke en langdurige reizen naar en langs de Dalmatische kust van hetvoormalige Joegoslavië verzamelde Gerard een keur aan soorten van het geslachtOtiorhynchus. Het zoeken naar deze interessante snuitkevers stond hoog op zijnverlanglijst. In de collecties van G. Slob (ZMA), C. Berger (NNM), P. Poot ( ZMA enNHM Maastricht) en in mijn collectie zijn deze vondsten ruim vertegenwoordigd.

Zijn uitgebreide kever-, en vlindercollectie is geschonken aan het Zoologisch MuseumAmsterdam (ZMAN) en daarmee bewaard gebleven voor onderzoeksdoeleinden.

Een groot kenner van alles wat ‘leeft en groeit’ is ons ontvallen. Ieder die hem gekendheeft zal hem op zijn eigen wijze gedenken. Een bijzonder mens met grote kwaliteiten.

Maurice Jansen (Lienden), Toon Keukelaar (Goes), Ko Marinisse (Colijnsplaat) en zijnbroer Huig Slob (Oosterhout NB) gaven mij aanvullende informatie.

Dré Teunissen

Eindhoven, 5 februari 2011.

Sektie Everts Info 90 15

1000-soortendag, Weerribben, 27 augustus 2011

Op 27 augustus van dit jaar zal in de Weerribben de door de VOFF, Waarneming.nl enStaatsbosbeheer (SBB) georganiseerde 1000-soortendag plaats vinden. Doel van dezedag is om het gebied grondig te inventariseren en zoveel mogelijk soorten beesten enplanten waar te nemen. Daarnaast hopen we natuurlijk ook dat het zoals elk jaar eenleuke en gezellige dag wordt waarop medewerkers van PGO’s, waarneming.nl enactieve vrijwilligers elkaar kunnen ontmoeten. De dag wordt traditioneel afgeslotenmet een BBQ aangeboden door Staatsbosbeheer.

Waar? De dag vindt plaats in de Weerribben, onderdeel van het grootsteaaneengesloten laagveenmoeras in Noordwest Europa. De verzamelplaats is hetbezoekerscentrum, Hoogeweg 27 8376 EM te Ossenzijl (Amersfoortcoördinaten191400-535600).Tel:0561-477272.Wanneer? Zaterdag 27 augustus, aanvang excursieprogramma 10.00 uur.Wie? We zijn te gast bij SBB. De activiteiten worden georganiseerd samen metStaatsbosbeheer, de PGO’s, Waarneming.nl en enkele andere natuurorganisaties. Deexcursies zijn gericht op medewerkers van de PGO’s, waarneming.nl en actievevrijwilligers. Voor de dag wordt dus niet een algemeen publiek uitgenodigd.Wat? Er zullen verschillende (boot)excursies worden gehouden. Naast de excursieskunnen alle deelnemers aan de dag ook zelf op excursie gaan maar vanwege de aardvan het gebied zullen zelfstandige excursies vaak beperkt blijven tot de eenvoudiger tebereiken gebieden. Te zijner tijd zal op deze plek een volledig excursieprogrammaworden aangekondigd.

Verwerking gegevens. Voor een groot deel van de groepen wordt gedurende 2011 ende dag zelf een complete lijst bijgehouden op waarneming.nl. Voor andere lastiger tedetermineren groepen (bijv. bijen, vliegen, kevers) is dit niet mogelijk en wordt alleeneen schatting van het aantal soorten bijgehouden. Het team van waarneming.nl zal viaeen ter plaatse opgesteld projectiescherm en Internet iedereen zowel lokaal alsinternationaal op de hoogte kunnen houden van de ontwikkelingen.

Slapen, drinken en eten? In het Natuuractiefhuis “De Kragge” is een zeer beperktaantal slaapplaatsen beschikbaar. Mensen die zouden willen blijven overnachtenkunnen contact opnemen met Ed Colijn. Koffie en thee zijn aanwezig. Voor de lunchdient iedereen zelf te zorgen. Op zaterdagavond is er een BBQ voor mensen die zichvan te voren hebben aangemeld bij Ed Colijn. Staatsbosbeheer stelt de grote zaal vanhet bezoekerscentrum ter beschikking om te determineren (2 binocs beschikbaar maareigen apparatuur is welkom) en om bij regen te kunnen schuilen.

Ed Colijn, EIS-Nederland, Ed.Colijn*ncbnaturalis.nlJeroen Bredenbeek, SBB Overijssel Noord, j.bredenbeek*staatsbosbeheer.nl

Wil je ook op andere dagen mét toestemming verzamelen in de Weerribben?Dat kan! Neem dan even contact op met een van beide contactpersonen.

februari 201116

Inleveren soortenlijstjes Excursies 2010

De soortenlijsten van de extra excursie naar Beekvliet kunnen nog nét wordeningeleverd: echt uiterlijk op 28 februari! Voor het verslag van het weekend Zaandam inde Sektie Everts Info is nog ruim de tijd. Eerder al moesten hiervoor de gegevensbinnen zijn, om nog mee te kunnen in het rapport van de gemeente Zaandam enStaatsbosbeheer. Wie zijn determinaties toen nog niet af had, wacht nu dus een tweedekans! Wie eerder al de lijstjes heeft gestuurd, hoeft dat nu niet opnieuw te doen.Aanvullingen zijn natuurlijk nog altijd welkom!Lever je lijsten bij voorkeur aan als Orde/Klasse-export, maar ook als Excel- of Word-bestand is mogelijk. Ook kleine bijdragen van één of enkele soorten wordengewaardeerd! Zie voor de contactgegevens p.2.

Excursies 2010 Verslag DeadlineExtra excursie Beekvliet Frank van Nunen 28-02-2011Excursieweekend Zaandam Jan Cuppen 01-06-2011

Website Sektie Everts

De website van de Sektie Everts, www.nev.nl/everts, is in de loop der tijd steeds watverder uitgebreid. Heb je ideeën, vind je dingen onhandig, heb je suggesties of mis jebepaalde zaken? Laat het me weten!

Recent toegevoegd is een pagina met links naar andere websites over kevers. Ik benbenieuwd of dit in een behoefte voorziet en of de opzet handig wordt gevonden. Hetaantal links is nu nog vrij beperkt en zal worden uitgebreid. Uitgangspunt is wel datvooral de échte aanraders erop staan: dus websites over kevers die voor veel mensenbinnen de sektie interessant kunnen zijn.Ken je zelf websites die echt niet mogen ontbreken? Stuur me een e-mail. Je doet meeen groot plezier als je er ook nog een kort stukje bij kunt schrijven, waarom dewebsite zo handig is, zie voorbeelden op onze website.Alle reacties zijn welkom!

Verder is de inleiding van Bas Drost op de minicursus Helophorus op de website tebekijken. Hier staan mooie foto’s op van de inlandse Helophorus soorten: handig bijde determinatie!

Alle Sektie Everts Info’s vanaf 2003 zijn ook steeds volledig in te zien als pdf. Alleende laatste nieuwe komt pas online als de volgende uitkomt.

Barend van Maanenbarendvanmaanen*hetnet.nl of everts*nev.nl