Scriptie Laure van Hij!e

3 BBV Gra"sche Studio2012 - 2013

Promotor: Tascha Peeters

2

Het zoeken naar een interessant onderwerp was niet moeilijk. Ik heb een grote interesse voor beeldende communicatie. Ik vind het indrukwekkend te zien hoe men nu kijkt naar reclame en communicatie tegenover vroeger. De geschiedenis van de a!chekust vind ik heel imposant. Dit hoofdzakelijk omdat ik in de gra"sche studio zit. De a!che hee# lange tijd als belangrijkste communicatiemiddel geleefd. Is dit vandaag nog steeds zo? Het www neemt steeds een groter deel van ons leven in beslag. Opkomende sociale media worden steeds meer populair. Zal de a!che vergeten worden door het sociale tijdperk?

Om dit onderzoeksveld van dichtbij te bekijken, ben ik mij gaan toespitsen op één bepaald product, Coca-Cola. Coca-Cola is dan ook één van de belangrijkste pioniers in de geschiedenis van het ontwerp. Na het letterwoord ‘OK’ is Coca-Cola het bekendste begrip van dit universum.*$ Een eigen identiteit is voor het merk al een lange tijd een must. Het is buitengewoon hoe Coca-Cola sinds de 19de eeuw met deze identiteit uitpakt. De geschiedenis in de a!chekunst gee# een mooi beeld van de stijlkenmerken van de meeste kunststromingen. In elk van deze periodes en vandaag nog steeds blijven ze één van de meest vernieuwende reclamemakers.

Dit is vandaag deels te merken aan de actieve deelname van interactieve communicatie. Met de oprichting van het world wide web in 1991*% ontstond er geleidelijk een nieuwe communicatie economie voor Coca-Cola.

Gedurende mijn onderzoek ben ik grondig de geschiedenis van Coca-Cola ingedoken. Een idee schetsen van wat vroeger belangrijk was en wat de aandacht trok is noodzakelijk

om tot het heden te komen. Eenmaal tot het heden gekomen ben ik op een heel belangrijke component van de hedendaagse communicatie gebotst : sociale media. Vervolgens ben ik de impact van zowel sociale media als traditionele media bij Coca-Cola gaan bekijken. En als laatste ben ik verder op onderzoek gegaan naar eventuele verbanden tussen deze sociale media en de traditionele media.

Also the President drinks Coke

*! Een succes verhaal met design als rode draad: Jos Verniest *" http://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldwijd_web

3

Vanaf de begin jaren van Coca-Cola is reclame heel belangrijk geweest. Alles begon toen de eerste kranten op de markt kwamen. Coca-Cola was één van de eerste die hierop inpikte met krantenadvertenties. In 1899 verschenen ze voor het eerst. Het waren oorspronkelijk advertenties voor een medicijn, want in de begin jaren werd het Coca-Cola drankje als een middel tegen buikpijn en maagkrampen gezien.

Terzelfdertijd was Coca-Cola ook het eerste bedrijf dat met een soort van reclame coupons op de markt kwam. Deze coupons dienden voor een gratis glas Coca-Cola. Op deze manier maakten ze het nieuwe verfrissende drankje onmiddellijk bekend. Het was een soort van allereerste reclamestunt. Hiervoor werden dan ook direct de beste illustratoren die er toen waren, ingezet. De bonnen werkten uitstekend, de verkoop steeg explosief! In die periode gebruikte 1/9 Amerikanen deze coupon. Vandaag zouden we dit e#ect nooit meer kunnen bereiken met dit soort reclamestunts.

Een ander reclamemedium dat Coca-Cola hanteerde in het begin van de 20ste eeuw was de bekende muurschilderingen. (bijlage 2) De opvallende reclamemuren maakten de mensen bewust van het merk. Ze wilden veel mensen bereiken, dus deze werden geschilderd langs de treinsporen.

De trein was toen één van de belangrijkste vervoersmiddelen. Het reizen met de trein werd op die manier ook een stuk plezanter.

Eind 19de eeuw, begin 20ste eeuw stond de marketing natuurlijk nog in zijn kinderschoenen. Doelgroepen en marktonderzoeken, wat de dag van vandaag heel erg belangrijk is, bestonden toen nog niet. Men wist nog niet wat consumentisme betekende.

De industriële revolutie stond deze evolutie dan ook in de weg. Er kwamen meer producten op de markt. Het aantal verschillende frisdranken steeg snel. Zo ontstonden telkens meer prille vormen van advertenties. Deze advertenties hadden als doel klanten aan te trekken om een bepaald goed te kopen. De eerste reclamebureaus kwamen dan ook uit de grond. Op dat moment werd meestal geadverteerd in kranten of tijdschri$en. Deze advertenties werden dan ook prachtige plaatjes, vormgegeven illustraties.

Coca-Cola schuwde het experiment zeker niet. Dit maakte het verschil met andere, gelijkaardige producten. Uit vroegere advertenties blijkt dat Coca-Cola geen tegenstander was van een psychologische

Een kleurrijk verleden

https://thinko$hat.net/2010/11/16/coca-coupon/

http://%neartamerica.com/featured/old-coca-cola-painted-brick-wall-doris-blessington.html

4

marketingstrategie. Het idee was dat toekomstige klanten zich zouden identi%ceren met de mensen op de a&eelding en zelfs ook tot de aanschaf van Coca-Cola zouden overgaan. Dergelijke advertenties waren de eerste waarin een verband werd gelegd tussen een bepaald voedingsmiddel zoals een frisdrank, en een bepaald gevoel of levensinstelling.

In het begin van de 20ste eeuw kwamen er nieuwe media op zoals auto’s, billboards, posters, 'yers,… Dit kon omdat de druktechniek sterk was verbeterd. Kleuren waren feller dan ooit. Uit wetenschappelijk onderzoek is er gebleken dat er een verband is tussen bepaalde kleuren en een gewenst koopgedrag. Kleuren beïnvloeden de gedachten van de potentiële klant. De eerste Coca-Cola ontwerpers moeten het geweten hebben. Het was geen toeval dat rood en wit gekozen zijn als voornaamste kleuren. Het felle rood symboliseert energie en het wit vertegenwoordigt puurheid en zuiverheid. Samen vormen deze de kleuren van het logo van Coca-Cola.

Omdat het logo van Coca-Cola zeker een mijlpaal is in de geschiedenis en een wereldberoemd beeld is geworden, wil ik hier even dieper op ingaan. Het begon allemaal met het lettertype van Robinson. Hij wou een letter maken die makkelijk te lezen en te schrijven was. Het resultaat hiervan: het logo van Coca-Cola. 94% van de wereldbevolking herkent het logo onmiddellijk. Wat hierbij zeer opmerkelijk is, is dat het logo bijna

onveranderd is gebleven gedurende zijn 126 jarig bestaan. (bijlage 1) Je vindt dit bij geen één ander product terug. Enkele kleine elementen die dan wel veranderd zijn doorheen de tijd hebben te maken met de stijl en de tijdsgeest van een bepaalde periode. We kunnen hier dit logo even vergelijken met een soortgelijk product: ‘Pepsi Cola.’ Als we het Pepsi logo bekijken zien we een hele evolutie van logo’s, terwijl je dit bij Coca-Cola niet merkt. (bijlage 2) Het logo zal waarschijnlijk ook in de toekomst onveranderd blijven. Na een kleine steekproef (via facebook), is gebleken dat er maar enkelingen zijn die iets zouden willen veranderen aan het logo, maar dit puur uit nieuwsgierigheid. Ik ben ook wel nieuwsgierig wat dit zou teweeg brengen. We zullen het helaas nooit te weten komen. (bijlage 3)

http://www.logostage.com

http://www.logodesign.com

http://www.coca-colacompany.com/stories/coke-lore-commissioned-art-ists

5

Vanaf de 20ste eeuw ging de evolutie als een trein. Telkens werd de nadruk op andere periodes in de tijd gelegd en werd de klemtoon weer op andere kenmerken gelegd. Coca-Cola was de eerste in de geschiedenis die ontdekte dat het gebruik van gevoelens in een a(che of een ander medium goed werkte. Het was helemaal niet zo moeilijk om een bepaalde speci%eke doelgroep aan te spreken als je maar wist waar de interesses lagen. Een eerste voorbeeld hiervan begint eind de 19de eeuw. Hier staat jeugdigheid centraal. De reclames verwijzen naar de frisheid van het drankje. Later vanaf de jaren ’40, verwijst de reclame steeds meer naar de heersende oorlog. A(ches tonen Amerikaanse soldaten, blij door het zien van een frisdrank uit hun thuisland. De slogan: “My old friend coke” weerspiegelt de nostalgie bij de soldaten.

Na de oorlog, eind de jaren ’40 – begin de jaren ’50 staat eenvoud centraal. Coca-Cola volgt de algemene trend in kunst en cultuur. De elementen van de reclame worden eenvoudiger en meer begrijpbaar, maar tegelijk ook aantrekkelijker. Een typisch voorbeeld hierbij is “)e Yes Girl” uit 1946.

Vanaf de jaren ’60 tot ’70 staat het optimisme centraal. Tijdens deze periode weerspiegelden de slogans en advertenties een hele optimistische wereld, bij het drinken van Coca-Cola. De slogan luidde als volgt: “)ings go better with coke.” En op deze manier kunnen we nog heel wat andere voorbeelden geven. Vanaf 2010 lanceert Coca-Cola de “Open Happiness” campagne. In deze campagne staat geluk centraal. De tijdsgeest van vandaag is hier aan gehecht. Niet enkel werken is belangrijk maar ook ontspanning. We willen allemaal een leven waarin we gelukkig kunnen zijn en ook van het leven kunnen genieten.

http://www.postcrossing.com/postcards/CA-250657

http://www.checkoutmagazine.be/?p=2933

http://mashable.com/2010/07/21/coke-happiness-machine/

6

Sinds het begin van het nieuwe millennium zijn er een aantal nieuwe media bijgekomen, namelijk sociale media en dit dankzij de enthousiaste consumenten. Vandaag is er niet enkel coke.com waar je informatie kunt vinden over Coca-Cola, maar ook: google.com, facebook.com, youtube.com, twitter.com, StudioVZ.net, … *!

Een voorbeeld hiervan is de facebookpagina van Coca-Cola. Dit is slechts één voorbeeld van de zovele sociale media waar Coca-Cola op actief is. Ik heb gekozen om facebook beter te onderzoeken omdat dit vandaag het grootste publiek aanspreekt. Ik ben zelf ook een actieve facebookgebruiker.

De Facebook fanpagina werd opgericht door twee jonge Coca-Cola lie*ebbers. Ze wilden hun liefde voor deze drank delen met hun vrienden, maar bereikten hier de rest van de wereld mee. De twee mannen hebben nog steeds een toonaangevende functie als manager binnen het organiseren van de facebookpagina. Dit soort initiatieven hee$ Coca-Cola altijd ondersteund onder de noemer: “fans eerst.” De facebookpagina is lang niet het enige initiatief van buitenstaanders. Zo zijn er tal van liedjes, fanpagina’s, kunstwerken, games, applicaties, websites, platforms, telefoonlijnen,… Het is bijna niet meer te houden.

Waarom is de fanpagina van Coca-Cola nu zo sterk? De cijfers geven ons een antwoord over de populariteit. +- 4600 foto’s, 95 video’s, 500.000 likes, 90.000 comments en dit per 6 maand.*" Coca-Cola hee$ momenteel van alle merken het hoogste aantal likes. Eind 2012 waren dat meer dan 55.750.000. We kunnen dit getal even vergelijken met andere grote productmarktleiders op dat moment.*+ McDonalds hee$ er 26.055.392, Starbucks: 32.954.257, Redbull: 34.323.257 en Apple slechts: 8.124.611 . Coca cola wint met 55.764.450 (Op 3/12/12). Om het snel stijgende aantal volgers aan te tonen vergelijk ik met het aantal likes op 3/04/12. Op deze datum hebben ze maar liefst 62.842.254 volgers. Ze winnen heel wat volgers in een korte tijd.

De reden waarom de facebookpagina aangemaakt is, is niet winst maken en de verkoop verhogen, maar mensen hun eigen verhaal laten vertellen. ‘Share your happiness’ is dan ook hun slogan. Het gaat hier niet over geld maar over mensen, verhalen en connectiviteit. Zoals Cola zijn verhaal vertelt is het ook de bedoeling dat wij ons verhaal vertellen.

Het online tijdperk

www.facebook.be/cocacola

www.facebook.be/cocacola

http://thesocialexplorer.wordpress.com/2011/05/17/the-social-explorer-coca-cola-done-it-right/

*! http: ⁄⁄www,slideshare,net ⁄iStrategy⁄coca-colas-social-media-strategy *" http://www.slideshare.net/iStrategy/coca-colas-social-media-strategy *+ http: ⁄⁄www,facebook,com

Coca-Cola maakt deze hele facebookpagina super interactief. Mensen kunnen bv. zelf %lmpjes maken en deze uploaden. Ze laten mensen ook interactief deelnemen met behulp van statussen zoals: ‘invites you to upload a photo of the next coke you drink’ of ‘Wants to know: what’s your favorite time of the day to enjoy an ice-cold Coca-Cola? De reacties blijven niet weg. Op deze laatste zijn er bijvoorbeeld 5815 reacties te lezen. Deze fan pagina is heel erg actief tegenover andere topmerken. Foto’s zijn hierbij interessant. De facebook pagina is rijk aan visuele inhoud die zijn verhaal vertelt van 1886 tot nu. Ze tonen bv. %lmpjes over hoe een reclamecampagne ontstaat, hoe de marketing in elkaar zit. Ze willen zeker niets geheim houden voor hun fans.

Wat ook heel erg uitzonderlijk is, is dat Coca-Cola respons hee$ op alle statussen waarin ze worden vermeld. En dit wordt niet zomaar elektronisch gedaan. Je krijgt een persoonlijk antwoord in je eigen taal. Dit is niet zo vanzelfsprekend bij een bedrijf als Coca-Cola, een gigantische multinational. Een voorbeeld:

Coca-Cola: Met wie zou jij graag je laatste Coca-Cola van het jaar drinken?Sarah: Met mijn allerliefste zus KatrijnCoca-Cola: Laat het jullie smaken

Van een goede relatie opbouwen met klanten kunnen we hier zeker spreken. Mensen gaan een soort van vriendschapsband bouwen. Iedereen krijgt een persoonlijk antwoord in zijn of haar taal. Iedere Coca-Cola lie*ebber voelt zich op die manier speciaal.

Campages die gevoerd worden op sociale media als facebook kunnen als doel hebben het publiek te laten groeien. Het bereiken van een groot aantal mensen en duurzame relaties leggen, vergt een zeer persoonlijke aanpak. ‘Less about us – more about them’ is hierbij het ideaal.

90% van de bedrijven die sociale media gebruiken houden zich hier niet aan, en werken dan ook niet optimaal. Coca-Cola is bij de 10% die dit wel goed doen. Een voorbeeld van dit belangrijk leidmotief www.facebook.be/cocacola

http://www.fastcocreate.com/1680574/creator-of-steve-jobs-tribute-lends-a-hand-to-coca-cola

7

8

is de campagne tijdens )e American Superbowl.*! )e Superbowl %nale is de ideale gelegenheid om te adverteren, niet alleen omdat deze 80 à 90 miljoen tv-kijkers hee$, maar ook omdat er 4,5 miljoen tweets en enkele miljoenen statussen over deze wedstrijd ontstaan. Bijvoorbeeld in 2011 werd er een campagne gelanceerd waarbij de twee gekende Coca-Cola beren elk een team vertegenwoordigden. Tijdens de match reageren de beren in real time op alles wat er gebeurt tijdens deze Superbowl. Het gebruik van beren zorgt voor een onpartijdigheid en de bedoeling hierbij is iedereen aanspreken.

http://www.creativereview.co.uk/cr-blog/2012/january/coca-colas-ambi-tious-superbowl-plan

Sociale media wordt steeds meer een merkbelevenis. Coca-Cola doet het dus niet slecht op dit vlak. De bedoeling is dat hun doelgroep de positieve gevoelens die de Superbowl met zich meebrengt koppelt aan hun merk. De marketing strategie is doorheen de jaren hetzelfde gebleven en werkt nog steeds even goed.

8*! http: ⁄⁄www,adweek,com⁄adfreak ⁄cokes-fan-bears-will-react-super-bowl-real-time-ads-!+../.

Traditionele campagnes, bijvoorbeeld door middel van a(ches, 'yers, pop ups,radio en tv spots,… starten vanaf nul. Ze hebben nog geen geïnteresseerde volgers zoals sociale media. Ze moeten zorgen dat ze opvallen voor de doelgroep die ze willen bereiken en zijn regio gelinkt. Het resultaat hangt af van het publiek dat ze hebben kunnen bereiken. Deze campagnes hebben meestal als doel een bepaald aantal kopers te bereiken en liefst ook winst te maken.

Bij Coca-Cola wordt echter de traditionele reclame niet vergeten. Een print campagne is nog steeds belangrijk. Coca-Cola wil deelnemen aan ieders leven en overal aanwezig zijn. Coca-Cola houdt zich zowel bezig met grote campagnes als met kleine. Je vindt niet alleen grote billboards, maar ook kleinere a(ches in supermarkten, bushokjes,…

Vooral rond de kerstperiode haalt Coca-Cola zijn traditionele reclame weer boven. De kerstperiode is voor de meesten een tijd die je doorbrengt met je dichte familie. Een traditioneel feest. Coca-Cola wil hier ook aan meewerken. Coca-Cola wil op deze familiebanden en gevoelens inspelen. Jaarlijks komt de Coca-Cola ijsberen familie weer te voorschijn.

Je zou denken dat een grote multinational als Coca-Cola het niet nodig vindt om nog langer traditionele reclame te maken. Dit vergt veel inspanning, tijd en geld, maar Coca-Cola wil in ieders leven aanwezig zijn. Rijk, arm, jong of oud, iedereen moet Coca-Cola kennen. Een beperking tot enkel sociale media zou dus niet kunnen.

Coca-Cola denkt ook aan het kleine aantal mensen die niet actief deelnemen aan het www tijdperk, zowel in Europa als daarbuiten. Coca-Cola wordt niet enkel gestimuleerd in welvarende landen, maar bv. ook in derde wereldlanden. Traditionele reclame hee$ daar een veel grotere impact dan reclame via sociale media. Mijn reis naar Gambia (paasvakantie 2013) bevestigde dit. Je kan ook daar geen kilometer lopen zonder geconfronteerd te worden met Coca-Cola.

9

Traditionele reclame vandaag

http://imagenes.4ever.eu/lemas/coca-cola-165996

http://corporate.boomerang.be/assets/cases/366/_resampled/croppedim-age450300-case_3.jpg

http://www.usageorge.com/Wallpapers/Commercial/Coca-Cola-Po-lar-Bear.html

10

Zowel grote billboards als geschilderde muren vullen de straten met het Coca-Cola rood. De plaatselijke bevolking blijkt trots te zijn als ze bv. hun winkel kunnen beschilderen met het logo van Coca-Cola. Dit doet hen meer welvarend lijken. Ze zijn trots dat ook zij een product als Coca-Cola kunnen drinken. Coca-Cola speelt hierop in door billboards te maken met slogans zoals: ‘make your life better with Coca-Cola.’

Na het bestuderen van de traditionele reclame bij Coca-Cola kan ik besluiten dat het aandeel sterk verminderd is. )omas Vanden Abeele van Pinkeye Antwerpen (één van de gra%sche bureaus van Coca-Cola) merkt duidelijk dat ze nu veel meer online opdrachten krijgen dan enkele jaren geleden. Maar hij blij$ in tastbare media geloven.

Het reclamebureau Duval Guillaume haalde dit jaar voor het eerst een groter percentage online opdrachten dan o0ine. 55% online en 45% o0ine.*!Eigen foto

www.facebook.be/PinkeyeDesign

Eigen foto

*! Intervieuw - Gra%sch bureau Pinkeye - Antwerpen - )omas Vanden Abeele

Een andere manier van traditionele reclame die al eeuwenoud is, is de mond-aan-mond reclame. Volgens Jan Van den Bergh*! (ex reclame man van Saatchi en Saatchi) negeert 85% reclame. Maar 78% van de mensen geloo$ wel in mond-aan-mond reclame.

Deze mond-aan-mond reclame is sterk bevorderd sinds het sociale mediatijdperk. In zijn boek: Aanraders toont hij aan waarom deze nu zo belangrijk zijn.

Aanraders zijn mensen die hun persoonlijke mening geven over een bepaald product. Sinds het www zijn deze in omvang gestegen en steeds belangrijker geworden dankzij sociale media. Het is voor bedrijven van belang een zo groot mogelijk publiek te bereiken via aanraders. Het is beter naar de fanatieke gebruikers toe te stappen en ervoor te zorgen dat zij goede kenmerken over je product verspreiden. Coca-Cola speelt hier goed op in. Ze hechten veel belang aan vertrouwelijke banden leggen (zie sociale media.) Hoe meer mensen je kan aanspreken, hoe meer aanraders je creëert en hoe bekender je product zal worden. Elke ‘like’ die ze per dag meer krijgen, betekent ook per dag meer aanraders. Sociale media zorgen voor een moderne versie van de mond-aan-mond reclame. Wel blijkt aanraden o0ine nog steeds beter te werken.

Traditionele reclame vs sociale media

Jan Van den Berghhttp://www.ikbeneenaanrader.be/users/jan-van-den-bergh

http://www.ikbeneenaanrader.be/home?page=5

W

11

Het merk Coca-Cola wil u vriend zijn, wil samen met u door het leven gaan. Coca-Cola wil door iedereen geliefd zijn. Via allerlei soorten kanalen proberen ze dit te bereiken. Dit doel is niet enkel hedendaags, maar gaat al mee sinds het ontstaan van Coca-Cola. Het inspelen op de gevoelens van de mens is al sinds Coca-Cola’s eerste a(che het hoofddoel. Coca-Cola maakt iedereen gelukkiger.

Sociale media zijn heel belangrijk vandaag en zeker ook in de toekomst. Het internettijdperk zit nog maar in de kinderstoel. Er staat ons nog een hele evolutie te wachten. Coca-Cola is hier niet bang voor! Ze spelen heel goed in op sociale media. Via media als facebook,twitter,… houden ze mensen op de hoogte van het reilen en zeilen van het merk. Ze willen al hun geheimen via sociale media delen met volgers. Ze willen ook de volgers de kans geven hun verhaal te vertellen. Als het van beide kanten komt ontstaat er een vertrouwensband en dat is de bedoeling. Zo creëren ze aanraders. Aanraders zijn heel belangrijk omdat er vandaag heel erg argwanend gedrag is tegenover reclame. Mensen die het product kennen en gebruiken gaan het sneller promoten.

Gelukkig is de traditionele reclame bij Coca-Cola ook nog steeds van belang. Het is wel sterk in aandeel gedaald. Als ze iedereen willen aanspreken is het zeker niet de bedoeling traditionele reclame te laten vallen. Deze vorm van reclame is nog overal te vinden. Billboards, a(ches, kaartjes, bushokjes,…

Door de combinatie van de traditionele en de nieuwe media, is Coca-Cola overal aanwezig.

Door hun 360 crossmediale aanpak zijn ze door iedereen gekend. Iedereen komt er dagelijks mee in contact. Coca-Cola hee$ op die manier zijn doel bereikt.

Besluit

http://popsop.com/6223

12

Bijlage 1:Evolutie van het Coca-Cola logo (http://naldzgraphics.net/design-2/popular-lo-go-evolutions/)

13

Bijlage 2:Evolutie van het Pepsi logo (http://naldzgraphics.net/design-2/popular-lo-go-evolutions/)

Bijlage 2:Evolutie van het Pepsi logo (http://naldzgraphics.net/design-2/popular-lo-go-evolutions/)

14

Bijlage 3:Facebook SteekproefBijlage 3:Facebook Steekproef

15

Bronnen:

Internet:SWOT Analyse Coca-ColaGeraadpleegd op 24/10/2012 viahttp://coca-cola-remodel.tripod.com/id21.html

Verschillen in marketingstrategie van PepsiCo en Coca-Cola in de BRIC landenMasterproef, Freya Uyttendaele, Universiteit GentVerscheidene keren geraadpleegd viahttp://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/459/556/RUG01-001459556_2011_0001_AC.pdf

Wereldwijd Web, WikipediaGeraadpleegd op 23/11/2012 viahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Wereldwijd_web

Coca-Cola, WikipediaGeraadpleegd op 24/10/2012 viahttp://nl.wikipedia.org/wiki/Coca_colaCoca-Cola Advertising Trough the YearsGeraadpleegd op 28/10/2012 viahttp://www.1stwebdesigner.com/inspiration/coca-cola-advertising-history/

HistoryGeraadpleegd op 8/02/2013 viahttp://www.coca-colacompany.com/topics/heritage

Facebook Coca-Cola Verscheidene keren geraadpleegd viahttps://www.facebook.com/cocacola?fref=ts

Coke’s ‘fans !rst’ approach in social communitiesGelanceerd op 12 februari 2010Geraadpleegd op 29/03/2013 viahttp://www.slideshare.net/iStrategy/coca-colas-social-media-strategy

Coca Cola weet perfect hoe je social media optimaal benutGelanceerd op 3 februari 2012Geraadpleegd op 6/01/2013 viahttp://www.theschoolofmarketing.be/coca-cola-weet-perfect-hoe-je-social-media-optimaal-benut/

De 10 beste Coca-Cola commercialsGelanceerd op 20 juni 2012Geraadpleegd op 3/01/2013 viahttp://weekend.knack.be/lifestyle/culinair/culinair-nieuws/video-de-10-beste-coca-cola-commercials/article-4000119682623.htm

Fi"y Million Coca-Cola Fans on Facebook Invited to Make the World a Happier PlaceGelanceerd op 4 september 2012Geraadpleegd op 8/02/2013 viahttp://www.coca-colacompany.com/press-center/press-releases/%$y-million-coca-cola-fans-on-facebook-invited-to-make-the-world-a-happier-place

16

BoekenEen succes verhaal met design als rode draad Jos Verniest - Snoeck Publishers

Het Verboden Onderzoek William Reymond - De GeusIk ben een aanraderJan Van den Bergh -

Interview:Gra!sch bureau Pinkeye Antwerpen )omas Vanden AbeeleConsumentendiens Coca-Cola Belgium-Luxembourg

17