Sxr’eivf[n]

VEERLE DUPONT & BENEDICT WYDOOGHEBaMV KATHO- IPSOC & IPSOC BIJSCHOLINGTHERMAE PALACE OOSTENDE, 27 NOVEMBER 2009

Motivatie, tips en een methodiek,om je studenten te laten schrijven.

“ Met niets in de werkelijkheid hebben we direct contact: het onbekende wordt altijd gekend via wat al bekend is. Kennen is niets anders dan het inruilen van oude metaforen voor nieuwe. ”

Nietzsche

TAAL is VAKMANSCHAP

TAAL is TRAINING

TAAL is ARCHITECTUUR

OF TOCH NIET?

TAAL is EEN BOOMHERSEN- EN TAALONTWIKKELING: KIP & EI

‘Jij denkt natuurlijk, dat het ons voornaamste werk is om nieuwe woorden uit te vinden. Maar niets daarvan! Wij vernietigen woorden – bij dozijnen, bij honderden, elke dag. Wij benen de taal uit. […] Begrijp je dan niet, dat de hele bedoeling van de Nieuwspraak is om de denkruimte in te krimpen? […] Heel de atmosfeer van denken zal anders zijn. Feitelijk zal er geen denken bestaan in de zin, zoals wij dat nu opvatten.’

GEORGE ORWELL. 1984. De arbeiderspers, Amsterdam, 1978.

TAAL is EMANCIPATIE

TAAL is VERLEDEN

TAAL is TOEKOMST

TAAL is EEN STUDENTENPROBLEEM

1. Weinig inzicht in het bouwen met taal en de planmatigheid.

2. Afkeer van taal en reductie tot ‘spelling’ en ‘dt’.

3. Tekstovervloed maakt tekstconsumenten. Men veronderstelt dat wie kan lezen ook kan schrijven, alsof wie film kijkt, film kan maken.

4. Tekst produceren zonder oog voor het schrijfproces is moeilijkheden vragen.

WAAROM?

EN NIET ENKEL SPELLING OF DT-REGELS

TAAL is DENKEN

HELDERHEID OP PAPIERis

HELDERHEID IN JE HOOFD

TAAL is ZIJN(DESCARTES, weet je nog?)

De verdachte was een zwerver, maar de politie kon hem thuis arresteren.

Het lijk leek niet meer te beschikken over al zijn vermogens.

De muur botste aan hoge snelheid tegen het voertuig.

De man vertelde ons de waarheid die in feite een leugen was.

Door de regen kon de politie niet zien dat het sneeuwde.

De man was helder genoeg om te constateren dat hij niet meer over zijn helderheid beschikte.

De man die ter plaatse stierf, was een jaar geleden al het slachtoffer geweest van hetzelfde ongeval.

De verdachte besloot vervolgens te bekennen, ook al hadden we hem nog niet moeten slaan.

We hebben dus kunnen vaststellen dat er niets viel vast te stellen.

Doorzeefd met verschillende kogels, zwom het lijk nog in de rivier.

De negen menssteken in de hals en het gezicht van het slachtoffer wijzen in de richting van een onnatuurlijke dood.

De verdwijning van het kind werd door de ouders gemeld bij zijn terugkeer.

Er niet in slagende de jonge vrouw te misbruiken, heeft hij haar brutaal verkracht.

Vijf van de drie verdachten zijn vrijgelaten.

Zodra de man was neergeschoten, konden we overgaan tot zijn ondervraging.

Dronken, in het midden van de straat, heeft de man ons uitgescholden voor ‘vuile flikken’, het feit negerend dat wij politieagenten waren.

De speurders hebben de vijf lichamen van de twee vermisten ontdekt.

Tijdens de ondervraging bleef de man ons aanstaren met zijn eigen ogen.

Zijn uitleg was zo verward dat we hem hebben moeten laten gaan, bij gebrek aan bewijs dat we zijn

uitleg konden begrijpen.

De overtredingwas door de politie vastgesteld twee dagen voor deze werd begaan.

Het ongeval dat zijn dood veroorzaakte, was duidelijk een dodelijk ongeval.

Het is duidelijk dat de man, om weg te gaan, eerst is moeten zijn binnengekomen.

De man hield het hoofd koel om de stukken van het lijk in de diepvriezer te verbergen.

Hij lag aan zijn ziekenhuisbed gespijkerd door twee messen in de arm.

Was de agent niet ter plaatse gekomen, dan had de diefstal zeker plaatsgevonden.

De opgehangene is verdronken gestorven.Het motief van de diefstal was moord.

Te noteren valt dat beide voertuigen op het zelfde moment met elkaar in botsing zijn gekomen.

De man nam de benen, ondanks zijn kunstbeen, dat was losgekomen.

TEKST is COMPLEX

SCHRIJVER

LEZER

“Het is absurd om je af te vragen of de taal verloedert.

Er bestaat een kleitablet van vijfduizend jaar oud waarop al klachten zijn neergeschreven in die zin. Zoiets is een generatieprobleem: verandering gaat nu eenmaal uit van jongeren.”

Piet Van de Craen, linguïst en hoogleraar

SCHRIJFMETHODIEKINPUT-RUWBOUW-STIJL-REDACTIE

SKREIVEN is SKRAPPEN(Over worden, men, dubbels en overbodige woorden)

SCHRIJVEN is STIJL

BLADWIJZERStructuur

SynoniemenCitaten

UitdrukkingenVergelijkingen

MetaforenAlliteraties

ZintuigenContrast

StandpuntGrijze taal

PersonificatiesDialogen

HaikuGrapjes

RijmBeeldende taalOpsommingen

VerbandenInleiding

Besluit

SCHRIJVEN is AFWERKING

SCHRIJVEN is VOLHOUDEN1ste jaar, 2de jaar & 3de jaar

Elektronisch schrijven creëert taal [sms, emoticons, afko’s…], ontwikkelt mogelijkheden die vooraf ondenkbaar waren [spellingscontrole, synoniemenlijsten, automatische inhoudstafel, index en paginering…], en schept valkuilen [versiebeheer, registerverwarring en het voortdurende herschrijven].

HULPMIDDELEN

VALKUILEN

Internet? Klik hier.

“Sms is geschreven gesproken taal. En dat is een nieuwe combinatie. Met chat en sms is een gesproken schrijftaal ontstaan die niet beantwoordt aan de regels van het schooldictee. Dat betekent niet noodzakelijk dat het om ‘verkeerd’ taalgebruik gaat.”

Piet Van de Craen

Acroniemenstress?

ASL?

ELKE LEERKRACHT is TAALLEERKRACHT

TAAL is FUN!

VILLA KAKELBONT, STUDIECENTRUM VOOR MODERNE VLAAMSE LITERATUUR, LETTERENHUISPLANTIN MORETUS, STADSDICHTERSMS-PUNTEN, STAMCAFE ELSSCHOTBOEKENWINKELS, VLAAMS STRIPCENTRUM, NIEUWE BIBOPENBARE BIBLIOTHEEK, BOEKENPLEIN, LITERAIRE LENTEZUIDERZINNEN, BEHOUD DE BEGEERTE, BOEK.BEBOEKENKARAVAAN, CREATIEF SCHRIJVEN, LEESWEBSTICHTING LEZEN, SCHRIJVERS ACADEMIE, WILLEM ELSCCHOT GENOOTSCHAPVVBAD, VLAAMS FONDS VOOR DE LETTEREN, VERENIGING VAN VLAAMSE LETTERKUNDIGEN, HEMMERECHTS, GIE BOGAERT, JEROEN OLYSLAEGERS, JOKE VAN LEEUWEN, BART VAN LIERDE, LITERAIRE PODCASTS, …

Sxr’eivf[n]!Nog wat inspiratie nodig?

www.creatiefschrijven.bewww.inspiratienet.nl www.spreekwoord.nl

www.citaten.netwww.taalunie.be

www.smstaal.nl www.beleidsimpuls.nl

www.smileydictionary.comwww.dbnl.org

www.taalkabaal.nl

Deze presentatie: www.slideshare.net/benedictwydooghe

Gratis op http://publicaties.vlaanderen.be/docfolder/16024/In%20duidelijk%20Nederlands.pdf