Scholingsdag voor gemeenteambtenaren

De lokale opvang van ongedocumenteerde gezinnen

23 februari 2012

De rechten van ongedocumenteerde kinderen in vogelvlucht

Presentatie Defence for Children

The worldwide movement for children’s rights

Ongedocumenteerd zijn:

- Het Kinderrechtenverdrag geldt voor álle kinderen: ook voor ongedocumenteerde kinderen

- Geen toestemming om in Nederland te zijn

- Leven in de onzichtbaarheid

- Angst voor ontdekking – geen contact met officiële instanties

The worldwide movement for children’s rights

Kennisvergroting:

- Niet altijd genoeg kennis over de rechten van ongedocumenteerde kinderen

- Daarom de website www.iLegaalkind.nl

- Maar nu ook de Kleine Gids – Rechten van kinderen zonder papieren

The worldwide movement for children’s rights

(Kinder)rechten onder druk

• Onderwijs

• Gezondheidszorg

• Geboorteregistratie en nationaliteit

• (Jeugd)bescherming

• Toereikende levensstandaard / basale voorzieningen

The worldwide movement for children’s rights

Onderwijs• Recht op onderwijs

• Kinderrechtenverdrag en verschillende mensenrechtenverdragen

• Inschrijving• Ook voor ongedocumenteerde kinderen mogelijk; • Bij een juist inschrijving ook financiering; • Handreiking inschrijving: Kleine Gids of www.iLegaalkind.nl

• Leerplichtambtenaar• Onderwijsplicht voor 5-18-jarigen; • Ook voor ongedocumenteerde afwezigen een melding maken bij

leerplichtambtenaar; • Die kan helpen om onderwijs ook voor deze groep kinderen te

realiseren.

The worldwide movement for children’s rights

Onderwijs

• Stage• Stage vaak verplicht onderdeel onderwijsprogamma; • Stage bij een vervolgopleiding: werkvergunning nodig;• Oplossing

• Op zoek naar een stageplek waar geen vergunning nodig is (bijvoorbeeld school). • www.startfoundation.nl; betaalt de boete.

• Rechtszaak tegen Nederlandse Staat

• 18+ onderwijs• Begonnen aan een opleiding voor 18e jaar? Opleiding mag afgemaakt

worden.• Financiering vaak problematisch.

UAF: voor vreemdelingen met een asielachtergrond.

The worldwide movement for children’s rights

Gezondheidszorg

• Medisch noodzakelijke zorg• Breed begrip• Als kinderen zorg nodig hebben, is het altijd medisch noodzakelijk

• Financiering• Ongedocumenteerden kunnen zich niet verzekeren• Zorgverleners kunnen wel hun kosten terugkrijgen

• Daarvoor wel aantonen dat ze hebben geprobeerd de ongedocumenteerden zelf de kosten te laten betalen

• Bijvoorbeeld door het sturen van aanmaningen of het eisen van een betalingsregeling

• Rekening toch niet voldaan? Dan nota naar het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) en vergoeding voor 80-100 procent

The worldwide movement for children’s rights

Geboorteregistratie

• Geboorteregistratie en een geboorteakte is belangrijk: bewijs van bestaan in leven van onzichtbaarheid

• Vaak geen aangifte uit angst voor ontdekking

• Anderen kunnen geboorteaangifte doen (dokter, vriendin die aanwezig was bij de geboorte, hoofdbewoner)

• Gemeenteambtenaren hebben géén taak in het opsporen en aangeven van ongedocumenteerden!

The worldwide movement for children’s rights

Nationaliteit

• Relatief veel ongedocumenteerden zonder nationaliteit

• Recht op naam en nationaliteit is een basaal mensenrecht

• Geboorte op Nederlands grondgebied geeft niet de Nederlandse nationaliteit

• Inschrijving met vermelding ‘nationaliteit onbekend’ mag maar voor beperkte duur.

• Daarna vermelding ‘staatloos’: in Nederland geboren kinderen dan Nederlanderschap via optieprocedure

The worldwide movement for children’s rights

(Kinder)bescherming

• Recht op bescherming

• Ook in gezinnen van ongedocumenteerden soms kinderbescherming of jeugdzorg nodig;

• Kindermishandeling komt relatief vaker voor: moeilijke leefomstandigheden en veel stress;

• Kinderbescherming en jeugdzorg toegankelijk voor ongedocumenteerde kinderen;

• Opvoedingsondersteuning: actiever aanbieden en extra waakzaamheid op de ontwikkeling van het kind;

• Financiering: zie Kleine Gids en www.iLegaalkind.nl.

The worldwide movement for children’s rights

Toereikende levensstandaard / basale voorzieningen

• Alle kinderen hebben recht op een toereikende levensstandaard;

• Onderdak, eten en kleding;

• Kinderbijslag & Kindgebonden Budget: positieve ontwikkeling;

• Geen COA-voorziening? Gemeente kan hulp bieden, bijv. via WMO;

• Hulpaanvraag ook zonder BSN-nummer in behandeling nemen;

• Of de aanvraag schriftelijk afwijzen met reden van afwijzing.

The worldwide movement for children’s rights

Vragen?

The worldwide movement for children’s rights

De ontwikkeling van mensenrechten

Caroline Forder(hoogleraar familierecht & kinderrechten)

The worldwide movement for children’s rights

Ontwikkelingen in de Nederlandse rechtspraktijk

Teun de Vries(vice-president van de internationale

Kamer van de Centrale Raad van Beroep)

The worldwide movement for children’s rights

Keuzes in Utrecht: de opvang van kwetsbare groepen

Niene Oepkes(beleidsmedewerker Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, gemeente Utrecht)

The worldwide movement for children’s rights

Keuzes in Den Haag: de samenwerking met Jeugdzorg

rondom opvang

Leon van Sasse van IJsselt(teamleider crisisteam Bureau Jeugdzorg Haaglanden)

The worldwide movement for children’s rights

Alkmaar: lokale keuzes versus de

vrijheidsbeperkende gezinslocaties

Niek Galama(Gemeente Alkmaar)

Programma

13.00 uur: Lunch

14.00 uur: Werkgroepen (Opvang ongedocumenteerde gezinnen in de praktijk)

15.30 uur: Slotdebat

16.00 uur: Borrel

Stellingen slotdebat:

-Het opvangen van ongedocumenteerde gezinnen is geen taak van de gemeente

- Als gemeentes ongedocumenteerde gezinnen opvangen moet de nationale overheid daarvoor betalen