Scheepstellingen van vogels op de Noordzee

Landelijke Dag Ede, 26 nov 2016Steve Geelhoed

• Inleiding• Setting the scene• Vogels op de Noordzee• Conclusies

Setting the scene: Noordzee

Setting the scene: scheepstellingen

• European Seabirds At Sea (ESAS)• Projectbasis

Setting the scene: ESAS methode

• Scheepssurvey• Lijntransect: 300 m strip• Twee waarnemers per kant• Telling van alle soorten, incl gedrag• Snapshotmethode vliegende vogels

Vogels op de Noordzee

Roodkeelduiker

Jan

Feb

Mrt

Apr

Mei

Mei

Jun

Jul

Aug

Sep

Okt

Nov

Dec

-10

-8

-6

-4

-2

0

2

4

6

8

10

Roodkeelduiker

• Voorkomen op zee doortrek en winter• Zeetrek winter en voorjaarstrek• Winter kustgebonden verspreiding• Voorjaarstrek ruimere verspreiding op zee

Jan

Feb

Mrt

Apr

Mei

Mei

Jun

Jul

Aug

Sep

Okt

Nov

Dec

-1

-0.8

-0.6

-0.4

-0.2

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Noordse Stormvogel

Noordse Stormvogel

• Jaarrond voorkomen op zee• Zeetrek jaarrond, met name najaar• Wijd verspreid: buiten kustzone • Associatie met viskotters• Afname zuidelijke Noordzee

0

0,05

0,1

0,15

0,2

0,25

0,3

0,35

0,4

0,45

0 1 2 3 4 5 6 7 > 8

Grauwe Pijl Noordse Pijl

Noordse & Grauwe Pijl

0

20

40

60

80

100

120N

NO

O

ZO

Z

ZW

W

NW

Grauwe Pijl Noordse Pijl

Jan

Feb

Mrt

Apr

Mei

Mei

Jun

Jul

Aug

Sep

Okt

Nov

Dec

-12

-9

-6

-3

0

3

6

9

12

Jan-van-Gent

Jan-van-Gent

• Jaarrond voorkomen op zee• Zeetrek zomer-herfst• Wijd verspreid: kustwater tot offshore• Associaties met viskotters

Grote Jager

-0.1

-0.05

0

0.05

0.1

0.15

0.2

0.25

0.3

0.35

Feb Mei Jun Sep Dec

Grote Jager

• Op zee jaarrond voorkomen• Zeetrek najaarsgast• Ruime maar patchy verspreiding, offshore

Drieteenmeeuw

Geelhoed et al, 2011

Drieteenmeeuw

• Op zee jaarrond voorkomen• Zeetrek wintergast• Ruime verspreiding, offshore• Broedvogel platforms

Alk/zeekoet

-15

-10

-5

0

5

10

Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec

Alk en Zeekoet

• Op zee nazomer tot begin lente• Zeetrek najaars- en wintergast• Ruime verspreiding, offshore • Hotspots: Friese Front (kuikens) en Bruine Bank

Conclusies

• Surveys ad hoc: projectbasis • Beperkt aantal soorten

Synthese voorkomen zeevogels

Overwinteringsgebied

Broedgebied

Nederland Europa

Noordzee

FuutAalscholver

EiderStormmeeuw

FuutRoodkeel/ParelduikerNoordse Stormvogel

AalscholverEider

Zwarte Zee-eendDrieteenmeeuwDwergmeeuw

AlkZeekoet

Noord AtlantischeOceaan

AalscholverEider

Roodkeel/ParelduikerNoordse Stormvogel

Jan-van-GentAalscholver

EiderDrieteenmeeuw

DwegmeeuwAlk

Zeekoet

Zuid Atlantische Oceaan

Kleine MantelmeeuwVisdief

Grote Stern

Jan-van-GentKleine Mantelmeeuw

FranjepotenJagersVisdief

Noordse SternGrote Stern

Conclusies

• Surveys ad hoc: projectbasis • Beperkt aantal soorten• Soortspecifieke verspreidingspatronen• Soortspecifieke seizoenspatronen• Hotspots Friese Front, Bruine Bank,

Doggersbank, Klaverbank