38e jaargangnr. 2 | 2012

online Uitgaaf

-------------------------------------------

Geachte lezer 2

_MEDITATIE‘Waar de geest van deHeer is, is vrijheid’ 2-3

_UIT DE EBERTALLEEEen boeket Pinksteren 3

_FUNDRAISING„Spel zonder Grenzen!“ 4, 16

_COLUMN„Here, it’s crazy.It’s like Monaco.“ 5

-------------------------------------------

_WAAR & WANNEER? 6-7

Colofon 7

_TENSLOTTEGezant? Van wie? 8

www.nederlandse-kerk.de

Schakel-kontaktorgaan van de nederlandSe kerk in dUitSland

‘Waar de geeSt van de

heer iS, ...

... iS vrijheid’

geachte lezer meditatie

Pinksteren, alweer. Nog een paar weken en het is zover: het feest van

de Geest. De minst belangrijke of liever gezegd de meest ondergewaardeerde kerkelijke feestdag die we hebben. Kerst, Pasen en Pinksteren, deze trits beschrijft voor ons gevoel een dalende lijn terwijl het in werkelijkheid een opgaande lijn betreft.

Niet in alle opzichten misschien -in feite zijn ze alle drie van evident belang, onmis-baar en zonder elkaar ondenkbaar- maar wel in die zin dat nu eindelijk ook wij zelf aan de beurt komen en ons in Gods spel met zijn schepselen een eigen rol wordt toebedeeld. Al is het de Geest die ons daartoe aandrijft en aanvuurt, voortaan zijn we geen toeschouwers meer maar met huid en haar en in heel ons doen en laten bij deze heilsgeschiedenis betrok-ken. Samen, als gemeente van Jezus Christus, een gemeenschap zonder gren-zen.

Dat is de kracht en dynamiek van de Geest. Hanneke Allewijn heeft er haar me-ditatie aan gewijd en Rens Dijkman-Kuhn zet ons in de Pinksterbloemetjes. Tim van de Griend overwon kort voor Pasen, gezeten op zijn stalen ros, de Pyreneeën en doet verslag over wat hij vervolgens in Andorra aantrof: crazy! Al met al een bont Pinksternummer dat enige verrassingen voor u in petto heeft. Wij hopen dat u het met plezier zult doorbladeren en met in-teresse zult lezen. Tevens spreken we de hoop uit dat de nieuwe opmaak met het verschijnen van dit tweede nummer al wat vertrouwder aanvoelt en u weet te vinden wat u zoekt. Wat dat betreft zal de ingrij-pendste verandering wel de (dubbele) pa-gina met adressen en telefoonnummers betreffen. Prijkten die in het verleden nog op de achterpagina zijn ze inmiddels op de twee voorlaatste bladzijden te vinden. In principe is dat overzichtelijker dan in het verleden, maar waarschijnlijk toch nog even wennen.

Hoe het ook zij en al wil ik niet verhelen dat we ook een paar minder enthousiaste reacties op de vernieuwde Schakel heb-ben gekregen, maar voor het merendeel was men met de nieuwe vorm en stijl heel content. Genoeg nu met alle inleidende woorden. Mede namens de redactie en de auteurs van de verschillende bijdrages en stukjes wens ik u prettige Pinksterda-gen en een goede start in de zomer.

Namens de redactie,Pieter Roggeband |

... aldus Paulus is zijn tweede brief aan de Korinthiërs (2 Kor 3:17).

‘Waar de geeSt van de heer iS, ... iS vrijheid’

En daarmee bedoelt Paulus dat de Geest ons bevrijdt van de schuld en de dood,

maar ook een vrijheid geeft van handelen, leven in dankbaarheid en vreugde. En deze Geest vinden we in Jezus terug. We kunnen de Geest niet bezitten. We kunnen slechts door de Heilige Geest vervuld raken, wanneer ze op ons kan wordt uitgestort (Handelingen 2:17, 10:45), op ons neerdaalt, (Handelingen 8:16, 10:44, 11:15) of we haar ontvangen (Han-delingen 2:38, 10:47). Al deze manieren re-fereren naar een ‘bekering’ en laten zien dat de Heilige Geest op verschillende manieren komt en zich niet altijd manifesteert in het spreken in tongen, als een permanente gave aan iedere gelovige. Johannes de Doper werd al vervuld van de Heilige Geest toen hij nog in de schoot van zijn moeder was. ( Lk. 1:15). Nooit praatte hij in tongen. En Paulus zei al: als we in extase zijn, dan is het voor u Heer, maar zijn we nuchter, dan is het ook voor u!’

De Heilige Geest daalt neer onder het te-ken van het geluid als dat van een windvlaag. Het griekse woord Pnoe is nauw verwant met pneuma dat net als het Hebreeuwse ruach wind en geest kan betekenen. De wind is het teken van Gods vrijmacht. De Heilige Geest en Gods onzichtbare werken zijn als wind, onzichtbaar, machtig, vol energie, wanneer het stormt. Het is een van God uitgaande le-vendige kracht. Een kracht die net zo schep-pend en verwoestend werkt. Net als de wind, gaat de Geest waarheen hij gaat. Herkomst en bestemming weten we niet, maar ze is merk-baar. De wind doet schipbreuk lijden, maar zorgt er ook voor dat we naar een rots of kust gevoerd worden. De wind jaagt de wolken voort, die het zonlicht verduisteren, of juist een zegen zijn na lange periode van droogte. Dit alles is ook van toepassing op de Geest.

2

meditatie

‘Waar de geeSt van de heer iS, ... iS vrijheid’

De Heilige Geest is Gods Geest, en geen ma-gisch toverwezen. De Heilige Geest is in zo-verre God zelf, doordat de Geest de mensen en de wereld nabij is, als een levenscheppen-de kracht. En dat past bij het Pinksterfeest. Pinksteren is het geboorte-uur van de ge-meente in Jeruzalem geworden, niet het ge-boorte-uur van de institutionele kerk zoals we die vandaag de dag kennen. Nee, de gemeente bestond uit mensen die hun angst overwon-nen en nu openlijk van Jezus als de Mensen-zoon getuigden.

Op de eerste pinksterdag na Pasen, (pente-costeh: 50 dagen na de kruisdood van Jezus) waren veel pelgrims naar Jeruzalem geko-men. De gemeente van toen, wordt opgedra-gen de taal van God leren te verstaan, net als wij! Laat ons hart de Woorden van God na-zeggen: ‘Zoek Mijn nabijheid’. Hier spreekt het hart, maar het is tegelijk Gods stem in

ons hart. Het is soms moeilijk om Gods stem te verstaan. Onze wil, ons verlan-gen staat dan in de weg. Maar ook in deze worstelingen zijn wij niet de eersten, en zullen wij niet de laatsten zijn. De jonge Samuël had er in het begin moeite mee om de stem van de Heer van andere stemmen te onderscheiden, maar later verstond hij die stem in zijn hart zonder problemen (1 Sam. 3 en 16). Niet alleen profeten en apostelen verstonden de stem van God (de Geest, de Heer) in hun hart, maar ook ‘ge-wone’ gelovigen zoals Filippus en Ananias (Hand. 8:29; 9:4v.,10-16; 10:14v.,19v.; 13:2; 18:9v.; 22:18-21; 23:11). Laat ons dat tro-osten en bemoedigen!

Ik wens u goede Pinksterdagen,Hanneke Allewijn

In Nederland kennen we hen onder de naam pioen-

rozen. Die prachtige, grote, rode bloemen, die op rozen lijken, maar geen doornen dragen. Ze staan in het late

voorjaar steevast bij ons in de vaas op tafel, want ze behoren tot de lievelingsbloemen van mijn man. Hij noemt hen evenwel bij een ande-re naam en spreekt van Pfingstrosen. De Neder-landse pioenrozen dragen in Duitsland dus een christelijke naam. Een naam, die aan het Pinks-terfeest ontleend is. Deze naamgeving heeft daarmee te maken, dat de Pfingstrosen over het algemeen rond de tijd van Pinksteren hun bloeiperiode hebben. Maar ik vind persoonlijk, dat ook de kleur van de bloemen, dat intensieve rood, heel goed past bij het kerkelijke feest, dat belijdt, hoe mensen door de Geest van God aan-gestoken worden en in vuur en vlam staan. Zo onderstrepen zij op hun wijze de boodschap van Pinksteren.

Nu kent niet alleen Duitsland bloemen, die naar het Pinksterfeest genoemd zijn. Ook in Nederland groeien zij volop in de weilanden en aan de bermen, de filigrane en lila getinte Pink-sterbloemen. Eigenlijk lopen zij met hun huidige bloeiperiode eind april ietwat op het Pinkster-feest vooruit, maar valt dit kerkelijk feest vroeg, dan vangen we toch ook met Pinksteren nog iets op van de fleur van de naar haar genoemde bloemen. Het schijnt, dat de Pinksterbloemen vroeger pas in mei of juni bloeiden en dat kli-maatsveranderingen de reden voor een vroege-re bloeiperiode zijn. Zo gebeurt het in onze tijd vaak, dat Pinksterbloemen al met Pasen bloei-en. Daarmee onderstrepen zij het evangelie naar Johannes, waarin Pasen en Pinksteren op één dag vallen en waarin de Opgestane de mensen met zijn levendmakende Geest bezielt.

Tenslotte is er nog het zogenaamde fluiten-kruid, dat in de Friese volksmond Pinksterblom heet, omdat de kleine, witte bloemen de sloot-kanten vooral rond de tijd van Pinksteren sieren. De Pinksterblom heeft een lange stengel, waa-ruit fluitjes gemaakt kunnen worden. Dat ver-klaart de naam fluitenkruid. Deze onderstreept op zijn beurt nog eens de opdracht, die met het Pinksterfeest verbonden is. Dat wij als enthousi-aste mensen fluitend door de wereld gaan. Dat wij gedreven door de Geest het evangelie in deze wereld uitbazuinen. Met klankrijke taal.

Pinksteren botanisch. Elk op hun eigen wij-ze drukken de Pinksterbloemen iets van de boodschap van Pinksteren uit. Niet in de laatste plaats ook de veelkleurigheid van Gods Geest in onze wereld. Want zoals aan Gods goede aar-de rode Pfingstrosen, paarse Pinksterbloemen en witte Pinksterblommen ontspruiten, zo ont-spruit aan Gods goede Geest een bont en kleur-rijk geheel aan kerken, die met elkaar een prach-tig boeket Pinksteren vormen.

Fleurige Pinksterdagen toegewenst,Rens Dijkman-Kuhn

Uit de eBertallee

een BoeketPinkSteren

33

3 juni a.s. is het zover! Later vertel ik u meer over deze dag, eerst wil ik u graag

vertellen hoe ik op dit idee gekomen ben en waarom ik dit organiseer. Ik doe dit niet al-leen, maar samen met mijn vriendin Nicole. Na mijn verhuizing in April 2010 van Noord-duitsland naar Rhauderfehn (nabij de grens met de provincie Groningen) heb ik Nicole door mijn zoon leren kennen. Hij had al lang vriendschap met haar en haar kinderen ge-sloten, aangezien zij een kinderbadje buiten hadden, het warm zomerweer was en hij wel afkoeling gebuiken kon. Intussen zijn wij al-len een grote familie geworden, waarin wij elkaar vertrouwen en helpen. Je zou kunnen zeggen: „wij zijn ‘zonder grenzen’“.

Dat ‘zonder grenzen’ zijn geldt wel voor het hele grensgebied, aangezien er Duitsers zijn die in Nederland werken en talloze Neder-landers die in Duitsland wonen en/of wer-ken. Dat is mij erg opgevallen, sinds ik hier woon. Helaas kent bijna niemand de NKiD. Daarom ben ik naar een actie op zoek gegaan,

„SPel zonder grenzen!“

fUndraiSing

waarmee de Nederlandse Kerk in Duitsland bekender kan worden gemaakt. Eind 2010 kwam Nicole met het idee een ‘Spel zonder grenzen’ te organiseren. U kent het beter on-der de naam ‘zeskamp’. In Duitsland heet het „Spiele ohne Grenzen“, vandaar onze wat an-dere vertaling.

Nicole heeft in 2009 al een voetbaltournooi georganiseerd ter gunste van „Leukin“ (=Ver-eniging voor kinderen met Leukemie, die bloedtypiseringen regelt). Daardoor kwamen wij op het idee, deze vereniging nogmaals te ondersteunen. Daarnaast is er nog een andere vereniging speciaal voor ouders van kinderen met kanker. Deze willen we eveneens graag ondersteunen.

Nu over de dag zelf. Deze begint om 10.30 uur met een Oecumenische kerkdienst. Daar-na zullen de spelen beginnen. Iedereen die 14 jaar en ouder is kan hieraan mee doen. Een team bestaat uit vijf personen en het start-geld is 20 Euro. Voor de anderen (kleinere)

kinderen zullen een paar activiteiten geor-ganiseerd worden. Uiteraard is er voldoen-de eten en drinken aanwezig. Georganiseerd wordt het op het voetbalveld van VFB Rajen, gelegen aan de 4e Südwieke in 26817 Rhau-derfehn. Parkeergelegenheit is er bij firma „de Wall“ aan de Schwarzmoorstraße 5-7. Een bus brengt u dan naar het voetbalveld.

Sinds 2011 houden wij ons binnen de NKiD bezig met het thema „Fundraising“ (Geldwer-ving). Mij is gevraagd deze actie daartoe te benutten. Vandaar dit stukje. Bovengenoem-de actie is nu tevens een „fundraisingsacti-viteit“ van wijk noord.

U bent allen van harte welkom, ook uit wijk West, Oost en Zuid. Als team (aanmelden niet vergeten) of als geinteresseerde toeschouwer.

Suzanne Oonk-ReilinkZeisigstraße 70, 26817 Rhauderfehn

Tel.: 04952-6105421E-mail: Suzanne.oonk@web.de

4

colUmn

I k heb mijn onderkomen gevonden in het goedkoopste hotel van de stad Andorra.

Voor dertig euro gaat mijn enige raam uit op een binnenplaatsje van drie bij drie, vijf eta-ges rondom. Aan het woord is de uitbater, een Fransman die vroeger rond Afrika op boor-platforms heeft gewerkt. Nu drijft hij een ho-tel in een land en een stad die van niemand meer lijken te zijn. Enkele rijke Russen bren-gen het geld in grote sommen binnen, stro-men Spaanse en Franse dagjesmensen in kleine sommen.

Een stad van vijfentwintigduizend inwoners met een middenstand die een paar honderd-duizend klanten kan bedienen, en bedient. Want ze komen. Vier procent BTW kun je alleen maar heffen, als je veel meer klanten hebt dan inwoners. En áls je weinig inwoners hebt en je eenmaal vier procent BTW heft, kó-men die klanten ook daadwerkelijk. ‘Crazy’ is het, inderdaad, en ‘like Monaco’. In de moder-ne wereld worden producten niet meer daar gemaakt, waar ze worden verkocht. Maar in deze stad en dit land worden de producten die er niet worden gemaakt, ook nog eens ver-kocht aan mensen die er niet wonen.

Op de terugweg naar huis had ik een fles goede whisky en een fles goede cognac in mijn fietstas. Nee, ik heb de verleidingen van deze perverse, dolgedraaide economie niet hele-maal kunnen weerstaan. Ik kan niet zeggen,

dat ik tot nu toe van beide flessen zo genoten heb, omdat ze zo goedkoop waren. Misschien zelfs integendeel. Ik heb immers geen gewone aanbieding op de kop getikt, geen leuk voor-deeltje gehad. Nee, mijn vier procent BTW plus wat accijns zijn naar een land gegaan, dat het niet nodig heeft en dat ik het misgun. Met dat beetje belasting worden een stad en land opgebouwd zonder samenleving, zonder hart, zonder ziel, zonder trots, maar met veel bre-de wegen, tunnels en viaducten – zodat er nog meer mensen binnen kunnen, en weer weg.

Ik vertel u dit uiteraard om u een stichtelij-ke boodschap mee te geven. Nee, ik wil u niet afhouden van het kopen van drank in Andor-ra. Andorra is een klein en daarmee betrekke-lijk onschuldig fenomeen. En nee, ik wil mij ook niet voegen in de kerkelijke kritiek op de markteconomie. Die heeft wat mij betreft na-melijk ook zijn voordelen. Mijn stichtelijke boodschap is wél een lofzang op de liefde. Dat is alles.

In Liechtenstein kun je je spaargeld onge-merkt parkeren. Maar centraal in het land staan ook een kunstmuseum, een parlement en een kerk. In Luxemburg kun je goedkoop tanken. Maar in het hart van het land wordt aan een Europees project van vrede en veilig-heid gewerkt. Ook San Marino profiteert van zijn uitzonderlijke status. Maar het land heeft ook de oudste grondwet van de wereld.

„here, it’S crazy. it’S like monaco.“Nee, dan Andorra. In Andorra moet je het

parlement en de kerk zoeken. Ze staan een beetje achteraf, in de hoger gelegen oude stad. Een grondwet heeft het land pas sinds twintig jaar. Er is geen museum. De enige concertzaal van het land ligt niet in de hoofdstad. Wat je ziet, zijn alleen maar winkels. Je kunt er alles kopen, maar niets is van waarde. En zo loopt iedereen verveeld heen en weer door een heel erg lange winkelstraat en kunnen verkopers er niets dan de kassa aanslaan. Er is niets meer, wat je mooi kunt vinden, waarvoor je je zou kunnen geven, waarvoor je zou kunnen gaan. Er is geen land, geen ding of levenspro-ject meer waarvan je zou kunnen hóúden, be-langeloos zou kunnen houden, niet om het geld.

Het is niet mooi of goed om in een wereld te leven, waarin leuke cultuur de Kunst heeft verdrongen, waarin techniekjes de We-tenschap hebben vervangen, waarin er aan managen wordt gedaan, maar niet meer aan Politiek, waarin er nog seks is en handel, maar geen Liefde. In zo’n wereld is er niets meer om voor te leven. Het is niet mooi of goed om in Andorra te leven. Het is hooguit fijn, handig, als je geld wilt verdienen. En ver-der is het er saai en ‘crazy’. De gedachte komt van de denker Alain Badiou, uit een boekje over Paulus. Aan Paulus schenk ik vanaf de komende zomervakantie in de diensten en kringen aandacht. In de komende Schakel wil ik nader toelichten, wat Paulus over Andorra te zeggen zou hebben. ‘It’s like Corinth’, ‘Het is er als in Korinthe’, dat in elk geval.

Tim van de Griend |

5

Berlijn

BellinHamburg

Balje

Schwei

Münster

Duisburg

Frankfurt

Mannheim*

Karlsruhe

Stuttgart München

Düsseldorf

Keulen/Bonn

algemene kerkenraadVoorzitter: ds. Pieter RoggebandScriba: Netty van Rijssen, Tel.: (025 09) 99 42 58Voorzitter Verein: Suzanne Oonk-Reilink, Tel.: (049 52) 610 54 21Penningmeester/Boekhouder: Pieter SchoonSchriftstukken adresseren aan:Barend Bosschieter, Steingrubenstr. 14, 89143 Blaubeuren

BankrekeningenBank für Kirche und Diakonie DuisburgKtnr. 101 202 0011 · BLZ 35060190BIC: GENODED 1 DKD, IBAN: DE65 3506 0190 1012 0200 11t.n.v. Nederlandse Kerk in Duitslandvoor Nederland: Rabobank, Rek.nr. 332 266 621t.n.v. Nederlandse Kerk in Duitsland

kerkelijk BureauAnnie Wagenaar, Lienen 1, 26931 ElsflethTel. (044 04) 960296, E-mail: kerkbureau@nkid.kerknet.de

kerkelijk centrumRheinallee 14, 47119 Duisburg

www.nederlandse-kerk.de

¢ Kopij voor Schakel-Kontakt totenmet 25. 5. 2012 inleveren bij Marjolein Kranse en Pieter Roggeband

Meditatie, column, e.d. toezenden aan roggebandp@web.de de regionale bijdrages toezenden aan m.kranse@hotmail.com

Waar en Wanneer?

Wijk noord

x Balje 14.00 uur, St.-Marien-Kirche, Balje

17.06. ds. Rens Dijkman-Kuhn

x hamburg 11.00 uur, kapel Winterhuder Weg 98, Hamburg-Barmbek

06.05. ds. Rens Dijkman-Kuhn24.06. ds. Rens Dijkman-Kuhn

x Schwei 10.30 uur, St.-Sekundus-Kirche, Schwei

20.05. ds. Rens Dijkman-Kuhn01.07. ds. Rens Dijkman-Kuhn

_ Predikantds. Rens Dijkman-KuhnEbert-Allee 5, 22607 HamburgTel./Fax: (040) 656 813 29, Handy: (0176) 260 202 33E-mail: rinske.d-kuhn@web.de

_ WijkkerkenraadVoorzitter: Horst Borkmann, Tel.: (040) 555 995 82Scriba: Jacomijn Klever-Coumou, Tel.: (040) 45 15 83Penningmeester: vacant

_ kern hamburgEdward A. Remeyn, Tel.: (040) 89 31 51

_ kern BaljeD. Schilder-van der Heide, Tel.: (047 58) 72 28 25

_ kern ems-Weser / SchweiFam. J. Haanstra, Tel.: (0441) 361 070 35

Wijk ooSt

x Bellin Belliner Agrarzentrum, 10.30 uur

06.05. drs. Hanneke Allewijn08.07. drs. Hanneke Allewijn; Buitendag, plaats en tijd worden nog bekend gemaakt

x Berlijn 3e zondag van de maand, 11.30 uur, Hugenottenkirche

Joachim-Friedrich-Str. 4, Berlin-Halensee (Charlottenburg)20.05. drs. Hanneke Allewijn17.06. drs. Hanneke Allewijn

_ Pastorale Werkerdrs. Hanneke AllewijnSchererstraße 12, 13347 BerlinTel.: (030) 219 833 27, Handy: (0151) 216 481 29E-mail: hannekeallewijn@yahoo.com

_ WijkkerkenraadVoorzitter: vacantScriba: J. Fernhout, BerlijnPenningmeester: A. Bening

_ kern mecklenburg-vorpommern / BellinMenno Kirghof

_ kern BerlijnJan Fernhout, Tel.: (030) 827 199 13

6

Waar en Wanneer?

* Mannheim is geen kern, maar een plaats met kerkdiensten. In de eerste plaats bedoeld voor schippers en georganiseerd door het schip-perspastoraat. Het spreekt echter vanzelf dat alle anderen eveneens van harte welkom zijn.

x frankfurt am main 1e zondag van de maand, 11.15 uur, Ev.-reform. Kirche

Freiherr-vom-Stein-Straße 8 (bovenzaal)06.05. ds. Tim van de Griend28.05. ds. Roel Visser en vele anderen; Pinksterdienst op de Römer, 11.00 uur03.06. ds. Tim van de Griend, Pfr. Torben Telder; gezamenlijke dienst en buitendag in de Wallonisch-Niederländische Kirche te Hanau, 10.00 uur01.07. Pfr. Jisk Steetskamp; Heilig Avondmaal

x mannheim* iedere zondag, 11.00 uur, Hafenkirche, Kirchenstraße 15

06.05. ds. G. van Zeben13.05. ds.R. Mager20.05. ds.J. de Rooij27.05. ds. L.J. Rasser03.06. ds. C. van Vliet10.06. ds. H. van der Ham17.06. ds. L. Krüger24.06. ds. J.A.D.C. de Bruijn01.07. ds. P.E.G. Wiekenraad

x karlsruhe 2e zondag van de maand dienst of gesprekskring, 17.00 uur

Simeonkapelle, Insterburger Str. 13, Karlsruhe-Waldstadt10.06. ds. Tim van de Griend; dienst met Avondmaal en buitendag in het Waldensermuseum in Ötisheim, 10.00 uur01.07. ds. Tim van de Griend, Pfrin. Monika Paetzholdt, Pfr. Klaus Paetz- holdt; gezamenlijke dienst in de Emmaüskirche, KA-Waldstadt

x Stuttgart 2e en 4e zondag van de maand, 10.00 uur, Alte Ev. Kirche

Amstetter Straße 5, Stuttgart-Hedelfingen13.05. ds. Tim van de Griend en Pfr. Wilhelm Kautter, gezamenlijke Avondmaalsdienst in de Kreuzkirche, Kirchensuppe28.05. ds. Tim van de Griend en vele anderen; Pinksterdienst in de Stiftskirche, met aansluitend middagprogramma10.06. ds. Tim van de Griend, dienst met Avondmaal en buitendag in het Waldensermuseum in Ötisheim, 10.00 uur24.06. N.N.

x münchen 3e zondag van de maand, 11.30 uur

Ev.-reform. Kirche, Reisingerstraße 1120.05. ds. Roel Visser17.06. ds. Tim van de Griend; Hl. Avondmaal

_ Predikantds. Tim van de GriendDüsseldorfer Str. 11, 60329 Frankfurt am MainMobiel: (0176) 470 454 99, Vast: (069) 242 489 54E-mail: griend@nkid.kerknet.de

_ Wijkkerkenraad1e voorzitter: ds. Tim van de Griend2e voorzitter: Jethro Wanink, Tel.: (0173) 914 73 89Scriba: Bernie Matser, Tel.: (089) 327 310 77Penningmeester: Pieter Schoon, Tel.: (080 76) 89 60

_ kern frankfurtHeike Ullmann, Tel.: (060 27) 991 07

_ kern karlsruheJanie de Boer, Tel.: (0721) 46 05 17

_ kern StuttgartMaria Herre, Tel.: (0711) 673 70 05

_ kern münchenInge Klok-Glufke, Tel.: (080 91) 53 80 20

Wijk WeSt

x münster-hamm 2e zondag van de maand, 10.30 uur

Johannes-Kapelle, Bergstraße 36, Münster13.05. ds. Pieter Roggeband10.06. dhr. Peter Riegelmeyer

x duisburg-ruhrort (nkadr) iedere zondag, 10.30 uur, Rheinallee 14

06.05. ds. P. Roggeband13.05. ds. G. van Zeben; Heilig Avondmaal20.05. ds. R.C. Verburg27.05. ds. B.J. Ligtenberg03.06. ds. P. Roggeband10.06. ds. R.C. Verburg17.06. ds. P. Prins24.06. ds. P.F. Boomsma01.07. ds. A.J. Theunisse

x düsseldorf 3e zondag van de maand, 10.30 uur

Paul-Gerhardt-Haus, Heerdter Landstraße 3020.05. ds. Pieter Roggeband17.06. Pfr. Jörg Jerzembeck-Kuhlmann en ds. Pieter Roggeband; oec. dienst samen met de evang. Gemeinde Heerdt en de Indonesische Gemeente

x keulen / Bonn 3e zondag v. d. maand, 15.00 uur

Auferstehungskirche (Gemeindehaus) Auferstehungskirchweg 7, Köln-Sürth20.05. ds. Pieter Roggeband17.06. ds. Pieter Roggeband

_ Predikantds. Pieter RoggebandBandstraße 21, 45359 EssenTel.: (0201) 523 91 36, E-mail: roggebandp@web.de

_ WijkkerkenraadVoorzitter: Henk Stomphorst, Tel.: (021 31) 402 96 31Scriba: Margarethe Fuchs, Tel.: (022 03) 532 85Penningmeester: Dietmar Scholten, Tel.: (021 04) 312 30

_ kern münster-hammMarja Kretschmann-Weelink, Tel.: (0251) 62 45 70

_ kern duisburg-ruhrortErik van Buren, Tel.: (028 02) 52 55

_ kern düsseldorfBetty Stomphorst, Tel.: (021 31) 402 96 31

_ kern keulen-BonnJaap Jonkheer, Tel.: (0228) 180 373 78

Wijk zUid

colofon

Schakel-Kontakt · 38e jaargang · nr. 2 | 2012

Uitgever: Kerkenraad van de Nederlandse Kerk in DuitslandRedactie: Marjolein Kranse, Dr. Albert de Lange, Edward Remeyn,Pieter Roggeband (v.i.S.d.P.)

Fotos: p1,2-3: Gerd Altmann / Pixelio; p4: Christopher Bruno GFDL, Beer-cha CC-BY-SA 2.0, Derek Jensen (Tysto); p5: alfonsobenayas CC-BY-SA 2.0, Kadellar GFDL

Realisering: DIGNUS.DE Medien GmbH | www.dignus.deBezugspreis im Mitgliedsbeitrag enthalten

7

tenSlotte fUndraiSing

gezant? van Wie?Door de tijd dat ik in Duitsland werkte als predikant onder de “ver-strooide” Nederlanders kende ik de Duitse gevangenissen al een beet-je, maar vooral door de tijd dat ik naast studentenpredikant ook een beetje gevangenispredikant was in Heidelberg leerde ik het Duitse justitiesysteem kennen. De reis, die ik in oktober 2011 maakte, had dus iets van een weerzien. Bij één van de gevangenissen, de J.V.A. Remscheid, was dat helemaal het geval. Daar had ik op aanvraag van de gevangenispredikant in 1977 een Nederlander bezocht en mij ver-volgens voor hem ingezet. Hij dreigde het land uitgezet te worden, naar Nederland. En dat, terwijl hij daar geen enkele binding had. Zijn opa was in de dertiger jaren al naar Duitsland geëmigreerd, zijn vader daar geboren en hijzelf ook. Dat schoot mij te binnen toen ik de gevange-nis in Remscheid naderde. De ingang was gemoderniseerd maar toen ik met de gedetineerde Nederlander in een kamertje zat, herkende ik weer het oude gebouw. De muren en de getraliede vensters waren nog hetzelfde, nog steeds met mos begroeid. Maar nu kwam ik niet als predikant van de Nederlandse Kerk in Duitsland, maar als gezant van Epafras. Wat is het verschil? Dat merkte ik bij mijn bezoek aan de eerste gevangenis in Geldern. De portier vroeg namens welke instantie ik kwam en wat ik was. Epafras zei hem niet veel, Niederländische Bot-schaft meer, maar een Pfarrer ( dominee) in opdracht van Buitenlandse Zaken?, dat wilde er bij hem maar moeilijk in. Duitsland kent dan wat minder de scherpe scheiding tussen kerk en staat als in Nederland, maar een dominee die komt en een brief van het consulaat in Düs-seldorf bij zich heeft, dat vond hij een vreemde zaak. Maar hij liet mij tenslotte toch binnen. Ik voelde mij toch een beetje ongemakkelijk bij zijn ondervraging. Heel anders was het bij de andere gevangenissen. Niet dat de deuren openzwaaiden, maar ik werd respectvol behandeld en kreeg een kamertje om met de gedetineerden te spreken. In Werl was het zelfs zo dat, nadat ik een zinnetje gezegd had, enthousiast geroepen werd: “Da ist er, der Niederländische Pfarrer!” Bij de laat-ste gevangenis, die ik bezocht, in Rheinbach, vroeg de p.i.w.er of ik “vom Konsulat” of “im Auftrag vom Konsulat” kwam, direct gestuurd namens het consulaat of in opdracht daarvan. Ja, de spanning tussen kerk en staat bleef tot het einde bestaan. En daarbij is het een unieke constructie. Epafras zorgt ervoor dat in opdracht en met medewerking van Buitenlandse Zaken, de in het buitenland gedetineerde Nederlan-ders de mogelijkheid krijgen met een geestelijke te spreken. Daarbij komen de diepere lagen van het mens-zijn naar boven: onzekerheid, angst, de toekomstverwachting, het beeld van jezelf, het beeld van God. Dat het spirituele, naast het psychosociale en het juridische een grote rol speelt in het leven van mensen, die gevangen zijn, vooral als zij in het buitenland vastzitten, werd mij deze reis duidelijk. Het doet er niet hoe ver van of hoe dicht je bij Nederland zit. Je bent ontheemd. Duitsland is voor jou niet “Heimat”. Soms was er enige verwarring en dacht men dat ik namens de reclassering kwam. Zodra ik duidelijkheid verschaft had en vertelde voor hem of haar als persoon te komen, dan kwam er een heel open gesprek tot stand, een gesprek dat in een aantal gevallen uitliep op een gezamenlijk gebed. Ik was blij dat ik veel ervaring in het pastoraat had opgedaan in de jaren als dominee bui-ten Nederland maar ook als g.v.-er in het HvB en de gevangenis van Dordrecht. Wat het betekent om alleen te zitten, in een vreemd land en temidden van mensen die jouw taal niet spreken, werd mij weer zo duidelijk. En bidden, dat kun je eigenlijk alleen goed in jouw eigen taal. Er waren ook moslims onder mijn gesprekspartners maar ook in de gesprekken met hen kwam niet alleen psychosociale maar ook de geestelijke dimensie ter sprake. Zij misten de wekelijkse gebedstijden, zij misten een imam. Mij werd weer duidelijk hoezeer het geestelijke bij het mens-zijn hoort. En zo is het een heel goede zaak dat Epafras ge-zanten uitzendt. Gezant namens wie? Uiteindelijk namens de hemelse Vader, die Zijn zorg laat uitgaan naar alle mensen en in Jezus Christus duidelijk maakt dat juist ook gevangen medemensen Hem ter harte gaan. Deze reis was mijn eerste voor Epafras. Het was een avontuur maar voor mij een heel heilzaam avontuur.

Aage Smilde ( Dordrecht, schrikkeldag, 29 februari 2012 )

nederlandSe kerk in dUitSlanddUitSe kerken

voetBalvereniging (vfB) rajen

Op 03 Juni 2012Voetbalveld VFB Rajen

(4e Südwieke in 26817 Rhauderfehn)

Ten behoeve van:

• ‘Leukin’ (Vereniging voor kinderen met leukemie),

• ‘Elterninitiative für krebskranke Kinder’

(Ouderinitiatief voor kinderen met kanker)

• de Nederlandse Kerk in Duitsland

• De dag begint om 10.30 uur met een

oecumenische kerkdienst

• De spelen beginnen om 11.30 uur

• Aanmelden van de teams tot 29 mei 2012

• Startgeld 20 Euro (per team)

• Een team bestaat uit 5 personen vanaf 14 jaar

• Eten en drinken is voldoende aanwezig

• Heel belangrijk: de kleintjes onder ons komen niets tekort

• Grote verloting met een verrassende hoofdprijs

• Muziek voor jong en oud

Voor vragen en aanmelding kunt u zich wenden aan:

Nicole Meyer (D)

+49 4952-829344 | nicole26817@gmx.de

Suzanne Oonk-Reilink (NLD)

+ 49 4952-6105421 | suzanne.oonk@web.de

Zie ook pagina 4

8