1

Heeft u zicht op de toekomst?!

Hoe zit het met de toekomst van uw markt?

• Wanneer heeft u voor het laatst kritisch gekeken naar uw aannames over de toekomst van uw markten, klanten, toeleveranciers en concurrenten?

• In een steeds meer dynamische en transparante omgeving is de toekomst steeds lastiger te voorspellen, de enige zekerheid is onzekerheid.

• De snelheid van verandering neemt toe. Toekomstige winnaars zijn in staat sneller signalen op te pikken en te combineren tot nieuwe diensten en producten.

Ziet u de toekomstige kansen om nu een voorsprong op uw concurrenten te nemen?!

2

3

De toekomst is onzeker…

Bron: Prahalad, Nyenrode

• Het enige dat we zeker weten over de toekomst, is dat deze onzeker is

• Dat maakt de toekomst onvoorspelbaar• Ondanks de onvoorspelbaarheid, zijn mogelijke

toekomsten wel voorstelbaar

… en scenario planning helpt om daarmee om te gaan

4

Veel ondernemingen hebben vooral oog voor trends en veel minder voor onzekerheden. Dit leidt tot onjuiste strategieën of moeilijkheden bij implementatie van strategieën bij veranderende omstandigheden

Scenario planning helpt om:• Rekening te houden met veranderingen die beslissers

anders wellicht zouden verwaarlozen• ‘Weg met de box’ – denken: vastgeroeste overtuigingen

over de toekomst los laten• Mogelijke toekomsten in te vullen en er nu op in te springen

Source: GBN DUS

Wat is scenarioplanning?

Een scenario is een verhaal dat een mogelijke toekomstbeschrijft

Het bevat opmerkelijke gebeurtenissen, de sleutelspelers en hun drijfveren en beschrijft de dynamiek in de wereld

Het bouwen en gebruiken van scenario’s helpt mensen zichde toekomst voor te stellen en de uitdagingen die de

toekomst hen stelt

5

Scenarios: an explorers guide (Shell, 2008)

6

Toekomstbeelden op basis van trends én onzekerheden bepalen

Braindrain Nederland:

Hoogopgeleiden verlaten Nederland

massaal

Nederland ‘Magneet’:

trekt internationaal kenniswerkers aan

Ontwikkeling kennisniveau Nederland

Klimaat in Nederland wordt kouder en droger

Klimaat in Nederland wordt warmer en natter

Klimaatverandering in Nederland

Trends (eenduidige richting, redelijke zekerheid):• Vergrijzing• Individualisering• Toename communicatiemogelijkheden / informatiestromen

Onzekerheden (meerdere uitkomsten), bijvoorbeeld:

Een voorbeeld van scenario’s

Een onderneming is actief in de Europese markt vanuit een Nederlandse thuismarkt. Het ontwikkelen en up-to-date houden van haar producten is kennisintensief.

Veerkrachtige strategieën bieden de beste kansen om de ambitie van uw onderneming te realiseren in uiteenlopende omstandigheden

7

8

Hoe pakt Berenschot Scenario Planning aan?

1: Kernvraag / beslissing +

horizon

8: Selectie van de

belangrijkste toekomst –indicatoren

2: Stakeholders

/ crucialekrachten(micro)

3: Drivers cruciale krachten (macro)

4: Belang / onzekerheid

van krachten / drivers

6: ‘Het verhaal’ maken

7: Implicaties en opties

5: Scenario-logica

bepalen(assenkruis)

Scenario planning

De 8 stappen van een scenarioplanning zijn te organiseren van 3 weken tot 3 maanden:

Principes van Scenario Planning

9

• Proces én inhoud

• Doorradicaliseren van ontwikkelingen en trends

• Ontdekken van early warning signals en remarkable persons

• Storytelling: onderlinge samenhang van ontwikkelingen /

veranderingen (dus geen sensitiviteitsanalyse)

• Interactieve werkwijze

Watson Wyatt: van scenario’s naar doorbraakprojectenWatson Wyatt Nederland is marktleider voor diensten op gebied van employee benefits, actuariële diensten en risicomanagement. Doel: marktaandeel uitbouwen en het strategisch denken door de organisatie heen versterken. Berenschot ondersteunde de organisatie bij het inventariseren van de trends en onzekerheden in de markt, onder andere door gesprekken met opinieleiders en stakeholders, het opstellen van scenario’s en de vertaling ervan in strategische opties. Daarna bepaalden de business lines de impact van elk scenario op hun resultaten. Dit nieuwe inzicht leidde tot prioriteiten en voorstellen aan het managementteam voor een aantal doorbraakprojecten. Inmiddels zijn hiervoorprojectleiders en teams benoemd.

10

“Door de systematische opzet en de praktische insteek van Berenschot heeft onze groep senior consultants snel en concreet resultaten bereikt, die geheel zijn overgenomen door het management”, aldus JobertKoomans, voorzitter van het MT. “Er is veel enthousiasme om de verworven inzichten in de praktijk te gaan brengen”.

Veel strategische issues kunnen met scenario’s verhelderd worden

Bij grote onzekerheid over de toekomst

Als instrument bij meer specifieke vragen over:

- Productontwikkeling - Marktintroducties- Ontwikkelingen in de

keten- Grote investerings-

beslissingen- Etcetera

Als instrument bij strategieformulering:

- Business definitie van onderneming

- Verkenning van marktdynamiek (concentratie of niet; concurrentie / toetreders)

- Verkenning marktwensen /klantbehoeften

- Focus op bepaalde producten / diensten / markten

- Portfolio-ontwikkeling

Praktijktoepassingen

12

Hightech instrumentenmaker: scenario’s als bron van potentieel voor wereldwijde groei

Beheerder hoogspanningsnetten: scenario’s voor genereren opties

integratie middenspanningsnetten

Sectoraal Vakopleidingsinstituut: scenario’s als basis voor markt- en organisatieontwikkeling

Scenario’s zijn niet vrijblijvend, zij leiden tot doorbraakprojecten

13

Extern

Intern2010 2015

Doorbraakprojecten:innovaties, competenties, marketing, ICT, etc.

Strategische opties: groei opties, nieuwe business, doelgroepen

Scenario’s:1. Feest!2. Groene revolutie3. Rat race4. Etc.

Externe verkenning:interviews met klanten, toeleveranciers, weten-schappers, politici, toezichthouders etc.

Trends en onzekerheden: economisch, demografisch, consumentenvoorkeuren, technologisch, geopolitiek, etc.

Impact op business:Groei, vraaguitval, nieuwe behoeften, etc.

Kernvraag: onderwerp van de scenario’s en tijdshorizon

Zichtpunt

Tijdshorizon

Scenario’s zijn onderdeel van Berenschot Strategische Dialoog ®

14

Scenario’s uitstekend middel om dialoog te voeren over aannames over de toekomst en strategische opties

Wat kan Berenschot betekenen in uw scenario traject?

15

èKennisoverdracht over scenario denken

èOrganiseren en begeleiden van het scenario proces

èInput in de externe verkenning regelen

èExterne deskundigen, expertsessies

èScenario’s schrijven

èCommunicatie over de scenario's binnen de onderneming

èVertalen scenario's naar strategische opties en acties

Contact

Hendrik Jan Kaal 06 - 23 91 68 29h.kaal@berenschot.nl

Edwin Lambregts 06 - 54 26 00 29e.lambregts@berenschot.nl

Roel van Lanen06 - 23 91 69 57r.vanlanen@berenschot.nl

• Onafhankelijk organisatieadviesbureau• Opgericht in 1938• Nederlands bureau met een

internationale oriëntatie• 500 medewerkers• Omzet € 65 miljoen• In 2009: ruim 1.000 opdracht-

gevers en 2.200 opdrachten• Gemiddelde leeftijd 37 jaar• 50,5% man/49,5% vrouw

17

Al ruim 70 jaar Berenschot

18

MT100 2010: Berenschot op 1!

“De prijs-kwaliteit-verhouding van het adviesbureau is volgens de meeste respondenten uitstekend.”

(bron: persbericht blad Management Team)

www.berenschot.nl/mt100