Aardrijkskunde

Thema 1: uitdagingen door bevolkingsexplosie

Hoofdstuk 1: Wereldbevolking Besluit: China en India zijn de landen met de grootste totale bevolking.

In China en India samen woont meer dan 1/3 van de wereldbevolking.

Hoofdstuk 2: Bevolkingsevolutie De bevolking heeft gedurende een lange periode een zeer trage groei meegemaakt. Vanaf de 19de

eeuw versnelde de groei en in de tweede helft van de 20e eeuw bereikte de procentuele aangroei de

grootste waarden. Het tempo van de aangroei was niet voor alle continenten gelijk.

Afname: -Rusland

-Midden en Oost- Europa

-Japan

Stagnatie: -Groenland

-West- en Noord- Europa

-Zuid Afrika

Groei: -Noord- Amerika (groenland)

-Zuid- Amerika

-Oceanië

-Azië

Explosie: -Afrika

-Arabisch schiereiland

-Afghanistan

1)Geboortecijfer

Het aantal geboorten per honderd (of per

duizend) inwoners per jaar.

Uitgedrukt in: %, per 1000

Hoog geboorte cijfer in Afrika

2)Bevolkingsgroei

De toe- of afname van de bevolking als gevolg

van geboorten en sterften (natuurlijke aangroei)

en migraties.

Uitgedrukt in: %, per 1000

Hoge aangroei in Afrika en afname in Rusland

en het oostblok.

3)Sterftecijfer

Het aantal sterften per honderd (of per duizend)

inwoners per jaar.

Uitgedrukt in: %, per 1000

Hoog sterftecijfer in zowel Rusland als Afrika

4)Levensverwachting

De levensverwachting bij geboorte is een

schatting van het aantal jaren dat een

pasgeborene zal leven.

Uitgedrukt in: jaar

Zeer lage levensverwachting in C-Afrika en

Afghanistan.

Besluit: Landen met een hoge bevolkingsaangroei

hebben een hoog geboorte– en sterftecijfer

en een lage levensverwachting Landen met een lage bevolkingsaangroei

hebben een laag geboorte– en sterftecijfer

en een hoge levensverwachting.

Bevolkingsgroei

Regio’s met hoge bevolkingsgroei

-Centraal Afrika

-Arabisch schiereiland (Zuiden)

-Irak, Afghanistan

Regio’s met lage bevolkingsgroei

-Groenland

-Japan

-Rusland-

-Oost- Centraal- Europa

Relatie tussen

- Bevolkingsgroei en armoede

Landen met een hoge bevolkingsgroei

hebben de hoogste armoede-index en de

laagste ontwikkelingsindex (HDI)

Bevolkingsgroei en ondervoeding

Ondervoeding komt het meeste voor in landen met

een sterke bevolkingsgroei, vooral in Afrika.

Bevolkingsgroei en vergrijzing

landen met een lage bevolkingsgroei hebben een

hoog aandeel ouderen.

Bevolkingsgroei en industrialisatiegraad

Sterk geïndustrialiseerde landen hebben een kleine

of matige bevolkingsgroei.(VS. China, Japan)

Besluit:

landen met een lage bevolkingsgroei landen met een hoge bevolkingsgroei

• lage armoede-index • hoge armoede-index

• hoge ontwikkelingsgraad • lage ontwikkelingsgraad

• weinig ondervoeding • veel ondervoeding

• hoge vergrijzing • jonge bevolking

• veel industrie • weinig geïndustrialiseerd

Besluit:

De bevolkingsgroei neemt sterk af door een dalend geboortecijfer onder invloed van:

overheidsbeleid: één-kind-politiek en sterilisatie

betere scholing

toename van de welvaart (geen kinderarbeid meer nodig)

Piramidevorm( Mali)

Is typisch voor een land met een hoog

geboortecijfer en een lage levensverwachting.

Het groot aandeel van de jongere bevolking vraagt

van de overheid investeringen in

onderwijs en werkgelegenheid.

Flesvorm( India)

Is typisch voor een land met een laag maar

afgeremd geboortecijfer en een

Sterftecijfer.

Urnevorm ( België en China)

Is typisch voor een land met een laag geboortecijfer

en een groot aandeel ouderen. Maatschappelijke

problemen:

tekort aan arbeidskrachten, vergrijzing

en hoge kosten voor de gezondheidszorg.

Maatregelen overheid:

verhoging van de pensioenleeftijd

en uitgaven beperken (o.a. in de gezondheidszorg)

Thema 2: Spanningen en ecologische problemen in regio’s

Hoofdstuk 1: Water in de Arabische wereld De grootste ijsmassa’s

- Antarctica

- Groenland

- Noord- Amerika

Maar 0,0084% van het water op de aarde is direct

bruikbaar zoet water.

De waterschaarste is het grootst in Noord- Afrika,

Arabisch Schiereiland en Hoorn van Afrika.

Wereldwijd wordt er het meeste water

verbruikt in de landbouw.

In België is de industrie de sector met het

hoogste verbruik van water.

Gebieden waar water schaars is worden

leeggezogen door de rijkere landen. De rijkere

landen halen ook veel water uit armere landen

door o.a. de invoer van vlees.

Besluit: Van al het water op aarde is slechts een kleine fractie (0,0084 %) direct bruikbaar

voor de mens.

Het bruikbaar water is ongelijk verdeeld over de wereld.

Het waterverbruik in de ontwikkelde landen ligt veel te hoog.

Het verborgen waterverbruik (virtueel water)

is nog veel groter en moet ons aan het denken zetten.