Samenhuizen - presentatie 20/11/14
-
Upload
samenhuizen -
Category
Presentations & Public Speaking
-
view
72 -
download
6
description
Transcript of Samenhuizen - presentatie 20/11/14
Wonen met meer-waarde
Roland Kums
20/11/2014
Transitie Mol-Balen
Samenhuizen vzwHistoriek :
1998 Voorloper: A'penhuys 2000 Opichting vzw als vrijwilligersvereniging 2010 Steun van de Koning Boudewijnsticting (Luchtkasteelfonds) 2011 Subsidie als sociaal-culturele beweging (tot 2015, wellicht 2020) 2013 ESF project Zelfontwikkeling gemeenschappelijk wonen (1 jaar)
Missie :
- platform en forum voor gemeenschappelijk wonen in ons land - bijdragen aan de verscheidenheid aan woonopties - de realisatie van projecten gemeenschappelijk wonen bevorderen - verzamelen en ter beschikking stellen van kennis - bijdragen aan een hiervoor ondersteunend en stimulerend beleid
1. Sensibiliseren, informeren
Brede publiek Sociale huisvestingsactoren
2. Beleidsbeïnvloeding
3. Kennis verzamelen en informatie verstrekken
Infotheek opbouwen Permanentie telefoon en mail Publicaties Hulp bij onderzoek en thesissen
4. Ondersteunen van projecten
Initiatiefnemers, startgroepen Bestaande woongemeenschappen
Doelstellingen
Activiteiten Website en oproepjes Kennis verzamelen (infotheek) en informatie verstrekken Media-aandacht verhogen Bezoeken en studiedagen Open Dag Samenhuizen (3e zaterdag van mei)
Onderzoek stimuleren Publicatie « Knelpuntennota » Publicatie « Startgids voor Samenhuizers » Onderzoek en publicatie « Samenhuizen in België » (met steun van Luchtkasteelfonds Koning Boudewijnstichting)
Politieke interesse opwekken Startgroepen steunen (bvb. Pilootproject Tolhuislaan Gent)
Campagne ‘Samenhuizen in lokaal beleid (+ folders, brochure)
Adviescheques aan starters & bestaande groepen (LKfonds-KBS)
Uitdagingen wonen & welzijn
* Bevolkingstoename → 330.000 bijkomende gezinnen 2030
* Gezinsverdunning en vergrijzing• Andere woningtypes nodig
* Bestaand aanbod• Woningen• Bouwgronden
* Vlaanderen dichtbevolkt en versnipperd
Sam
enhuizen 12-2012
Gevolgen voor het leefmilieu en de woonkwaliteit
* Natuur en bos• speelruimte
* Waterbeheer• Aanleg en onderhoud rioleringen = 60% milieubudget!
* Waterkwaliteit
* Mobiliteit• Luchtkwaliteit• Verkeersonveiligheid
* Lawaai
* Klimaatveranderingenergieverbruik
1. Wat is samenhuizen ?
2. Voorbeelden
3. Meerwaarde4. Knelpunten5. Regiokernen
Inhoud
Wat is samenhuizen?samenhuizen, woongemeenschap, gemeenschappelijk wonen, gemeenschapswonen, …
gemeenschapshuis, woongroep, friends-wonen, groepswonen, co-wonen, cohousing, leefgemeenschap, …
ecovillage, woonerf, woonpark, gated community, compoundwonen, quattrowonen, gedeeld wonen, solidair wonen, commune, boerderijwonen woonwerkgemeenschap, begijnhof, …
serviceflat, begeleid wonen, woon- en zorghotel, pensionwonen, opvangwonen, kangoeroewonen, duplexwonen, intergenerationeel wonen, tandemwonen, aanleunwonen, …
Samenhuizen = koepelterm alle vormen GW
Saenhuizen 9-2013
leeftijden
grootte van de groep
mate van gemeenschappelijkheid
locatie
combinatie metzorg, kunst, cultuur,
(stads)landbouw, workshops, natuur,
buurthuis, co-working, autodelen
insteek achtergrond
visie
karakter eigenheid
Een waaier aan mogelijkheden
Algemene definitieEen woongemeenschap omvat personen,
afkomstig uit verschillende gezinnen
die vrijwillig
in mindere of meerdere mate van betrokkenheid
ruimtes delen
en samen wonen in eigen beheer
met de bedoeling een sociale meerwaarde te creëren
Types samenhuizen : twee basisvormen
woningdelen :gemeenschapshuis
en woongroepco-wonen en cohousing
traditioneel wonen
Types : A. Aparte huishoudens
APARTE HUISHOUDENS
autonome woonsten &gedeelde ruimtes
beperkte gemeenschappelijke
ruimtes
uitgebreide gemeenschappelijke
ruimtes
Co-wonen
Cohousing
vanaf 3 units
vanaf 12 units
Beeld : hechte wijk Beeld : mini-dorp
Types : B. huishouden samen
HUISHOUDEN SAMEN
privé kamers in een gemeenschap
huishoudengedeeltelijk
samen
huishouden volledigsamen
Woongroep
Leefgemeen - schap
Beeld : post-studentenhuis Beeld : klooster
Potentieel voor gemeenschappelijk wonen : van niche naar mainstream
Peiling Universiteit Roskilde (DK, 2010): interesse voor cohousing bij 32% van de alleenstaande ouders
Peiling Harris Interactive voor Gecina (F, 2011): interesse voor gemeenschappelijk wonen bij 32% van de bevolking
(bij18-24jaar is dit 44%)
Peiling OIVO-CRIOC (B, 2010): interesse voor huisdelen bij 23,6% van de bevolking
Peiling Metlife voor AARP Health Care (USA, 2004): interesse voor een cohousing-like setting bij 34% van de 50-65jarigen
Peiling ILIV Thuis-Trendrapport (B, 2013): interesse om met meerdere gezinnen samen te wonen en ruimtes te delen
bij 32% van de totale bevolking
Stel interesse bij slechts 5% van de Vlaamse bevolking = 300.000 bewoners in ca 8.000 projecten = 25 projecten per gemeente (van elk gemiddeld 40 personen)
gemeenschapshuis en woongroep
Peninsula (USA)
Haniahof (NL)
Laken (B)
Keimblatt (Oostenrijk)
2. voorbeelden
woongroep Utopia - Haaltert
5 woonsten tontine volwassenen
woongroep Andromeda (Woluwe)5 bewoners - huur - senioren
K73 (St-Agatha-Berchem)4 bewonersSamenhurenjongvolwassenen
Woongroep senioren : Abbeyfield (55+)
Entre Voisins (Etterbeek, B)
8 woonsten
Martin-Pêcheur(Watermaal-Bosvoorde, B)
8 woonsten
Woongroep / leefgemeenschap
Luchtkasteel, Doornik 12 bewoners
De Haringrokerij
(Antwerpen)
11 woonstenmede-eigendom
gemengde leeftijden
co-wonen
Sam
enhuizen 19-9-2012
De 3 Torekens
(Antwerpen)
8 woonstenmede-eigendom
gemengde leeftijden
co-wonen
co-wonen
Huiself (Lebbeke)
5 woonstenco-wonen
co-wonen
La Placette, Wezembeek-Oppem
11 woonstenco-wonen
co-wonen
Drie Huizen, Merksplas
3 woonstenMINI-co-wonen
Biplan, Haren/Brussel
6 woonstenco-wonen
mede-eigendom
co-wonen
CotéKanaL (Brussel) 17 woonstenco-wonenmede-eigendomgemengde leeftijden
co-wonen
De Molen van Rotselaar
12 woonstenmede-eigendom
gemengde leeftijden
co-wonen
Sam
enhuizen 19-9-2012
co-wonen
Meerhem (Gent)
8 woonstenmede-eigendom verbouwde school
Sam
enhuizen 19-9-2012
cohousing Trudeslund(Denemarken)
33 woonstenmede-eigendom
gemengde leeftijden
cohousing
Ecovillage IthacaIthaca NY (USA)
2 x 30 woonstenmede-eigendom
gemengde leeftijden3e fase
in aanbouw
cohousing
22 woonstengemengde leeftijden
juridisch : mede-eigendom
La Grande Cense (Clabecq, B)
cohousing
Vinderhoute (B) 17 woonsten mede-eigendom gemengde leeftijden
Retrofit cohousing
N-Street, Davis, CA
Wijk jaren '50, 3 slpk, 2 bdk
Retrofit cohousing
N-Street
1986 : eerste 2 woningen gekoppeld1999 : erkenning 'planned development'2005 : nieuw common house2013 : 19 woningen50 volwassenen en 10 kinderen
Serviceflats
Dit is géén gemeenschappelijk wonen
Peda
Externe aanbieder bvb. studentenhuis, opvangtehuis, beschut wonen, rusthuis, service flats, …Enkel gedeelde publieke ruimte
Enkel aankoop en/of bouwproces collectief
Slechts 1 aspect, zonder gemeenschappelijkheid
Woonerf Sociale woningbouw
1
3. Meerwaarde van samenhuizen voor bewoners, gemeenschap en leefmilieu
praktisch
sociaal
ecologisch
maatschappelijk
Praktische meerwaardevoor de bewoners
• delen van ruimte en middelen
(wasmachine, grasmaaier, atelier, …)
• tijdswinst (onderhoud, maaltijden, …)
• opvang kinderen (bijzonder voor
één-oudergezinnen)
• leren van elkaar (rolmodellen, kennis
en vaardigheden delen)
Sociale meerwaarde voor de bewoners
• samenhorigheid, contact, gezelschap (tegen
verzuring,vereenzaming)
• steun, opvang, hulp
• gezamenlijke activiteiten
• grotere veiligheid en veiligheidsgevoel door sociale controle
Maatschappelijke meerwaarde
• samenhang van het buurtleven, integratie in de wijk, uitstraling
• verhoging van levenskwaliteit en gezondheid (Roseto effect)
• integratie en ondersteuning senioren en zorgbehoevenden
• zelfontwikkeling, leren sociaal functioneren
• bewust burgerschap, democratie van onderaf
• reconversie van bestaande gebouwen
Ecologische meerwaarde
• ecologisch verantwoord gebruik van de ruimte, compact bouwen
Klassieke verkaveling vs. cohousingbeide 34 woonsten(Cohousing Windsong, CA)
verharding
ruimtegebruik
rioleringen
Ecologische meerwaarde
• betaalbare eco-bio opties : materialen, waterbeheer, energie
• afvalbeheer, wijkcompostering, hergebruik
• autodelen, Local Exchange and Trading System, …
4. Knelpunten
Gemeenschapshuizen en woongroepen : 61%
co-wonenen cohousing : 90%
Ben je moeilijkheden tegengekomen in de loop van je project?
Algemene knelpunten
- relatief onbekend
- vooroordelen
- rechtsongelijkheid door verschillende interpretatie wetgeving op lokaal vlak
- niet opgenomen in wetteksten, enkel zorgwonen
Sam
enhuizen 12-2012
Knelpunten woningdelen
Voornamelijk in de huursector
– inschrijving in de gemeente
– uitkeringen, sociale zekerheid, leefloon(alleenstaanden worden als samenwonend beschouwd)
– ruimtelijke ordening / stedenbouw bvb opsplitsing
– huurcontracten
Sam
enhuizen 12-2012
Knelpunten cohousing en co-wonen (1)
Voornamelijk in de koopsector
– vooral stedenbouwkundig
– in concurrentie met projectontwikkelaars (nieuwbouw), financieel en beslissingskracht
– bestemming (renovatie)
– financieel moeilijke aanloopfase
– lange aanloopfase, drempel te hoog, slaagkansen laag
– organisatie van de groep: van droom tot werkelijkheid
– durven aanspreken van begeleiding, van experten, complementair aan de interne competenties
Sam
enhuizen 12-2012
Knelpunten cohousing en co-wonen (2)
– site vinden en verwerven
– premiestelsel niet afgestemd op samenhuizenmoeten bewezen worden met individuele uitgaven, opsplitsen van facturenook bvb dakisolatie niet voor verhuurders + per dak en niet per wooneenheid
– bij beschermd erfgoed in principe 'meer mogelijk', maar geen evident proces
– juridisch nog weinig expertise in Vlaanderen
– reflex naar ondersteuning vanuit steden, sociale huisvestingsmaatschappijen en autonome gemeentebedrijven blijft beperkt
Sam
enhuizen 12-2012
Vauban (Freiburg, D)
cohousing zones
Knelpunten cohousing en co-wonen (3)
– betrekken van bescheiden inkomenscategorieën, gemengde groepen, gemengd project huur-koop
– grond- en pandendecreet: weinig ervaring hoe dit zou moeten gerealiseerd worden (% sociale woningen)
– nutsvoorzieningen soms verplicht individueel aan te sluiten, collectieve aansluitingen 'bestaan' niet, een groep dreigt als bedrijf gezien te worden, als verdeler/leverancier enz
Sam
enhuizen 12-2012
cohousing zones Trekroner (Roskilde DK) heden 10 projectenS
amenhuizen 17-8-2012
Pilootproject Tolhuislaan Gent
Samenhuizen 17-8-2012
6. Regiokern 014?
www.samenhuizen.be