“Samen werken aan de toekomst! Hefbomen voor een sterk sociaal Limburg!
of 42
/42
Embed Size (px)
description
“Samen werken aan de toekomst! Hefbomen voor een sterk sociaal Limburg!. Donderdag 24 januari 2013. Limburg op weg naar 2020 in woelige tijden. Prof. dr. Koen Hermans Projectleider Armoede en Welzijn LUCAS / Onderzoeksgroep Sociaal Werk KU Leuven. Opbouw presentatie. - PowerPoint PPT Presentation
Transcript of “Samen werken aan de toekomst! Hefbomen voor een sterk sociaal Limburg!
LUCAS Centrum voor zorgonderzoek en consultancy
Samen werken aan de toekomst!Hefbomen voor een sterk sociaal Limburg!Donderdag 24 januari 20131Limburg op weg naar 2020 in woelige tijdenProf. dr. Koen HermansProjectleider Armoede en Welzijn LUCAS / Onderzoeksgroep Sociaal Werk KU Leuven22De huidige sociale situatieRuimer kaderSituatie in Limburg: door Steunpunt Sociale Planning
3 antwoorden op huidige crisis
Hefbomen voor een sterk sociaal beleidOpbouw presentatie3De nieuwste sociale kwestie in tijden van crisis4Nieuwe sociale kwestie vanaf eind jaren 90:Groeiende kloof tussen laag- en hooggeschooldenKloof tussen uitkeringsgerechtigden en werkenden Antwoord: actieve welvaartsstaat
Huidige crisis = versterking van nieuwe sociale kwestie?
Financile crisis economische crisis nieuwe sociale kwestie?
5 Huidige crisis is fundamenteler (Standing, 2011)
Onzekerheid alomHooggeschoolden worden geraaktWerkende middenklasse wordt geraakt Sociale mobiliteit remt afDraagvlak voor solidariteit daalt
Nieuwe armoede : middenklasse verglijdt naar armoede als gevolg van schuldenproblematiek
Nieuwste sociale kwestie?
6Kwetsbaarheid monitoren ahv indicatorenIndicatoren geven indicatie
Selectie van een zevental indicatoren:WerkzaamheidsgraadJongerenwerkloosheidGeboorten in kansarme gezinnenMensen met betalingsachterstandVoorkeursregeling in de ziekteverzekering en OMNIOLeefloonEenoudergezinnen
Kwetsbaarheid in Limburgse gemeenten7Vergeten groep: eens zo groot als bijstandsgerechtigden
Aanzienlijke kosten gelinkt aan handicap
Besparen op basisbehoeften (energie, voedsel, vakantie)
Maar ook gebrek aan sociale participatie en sociaal isolement
7Kwetsbaarheid in Limburg in cijfers8OverzichtSteunpunt Sociale Planning even kort voorstellenNaar de indicatoren9Steunpunt Sociale Planning: even kort voorstellenmeten en weten om te plannenlokale besturen en actoren ondersteunen bij meten: cijfermateriaal ter beschikking stellen en ondersteunen bij studie en onderzoekweten: duiding en vorming geven om beleid op een meer onderbouwde manier te kunnen plannenaandacht voorcontextsociale grondrechtenmaatschappelijk kwetsbare groepen en doelgroepenbehoeften en noden van doelgroepenhiaten in het voorzieningenaanbod 10Naar de indicatorensocio-economische situatieWerkzaamheidsgraadarmoedewettelijke armoedegrensLeeflonersEuropese armoedegrensVoorkeurtarief in de ziekteverzekeringkwetsbare groepen WerklozenPersonen met betalingsachterstandKansarme gezinnenEnoudergezinnen11Indicatoren: Limburg vs Vlaanderen
12Werkzaamheidsgraad
Leefloners: leefloon en equivalent leefloon
Personen met voorkeurtarief in ziekteverzekering: verhoogde tegemoetkoming en OMNIO
Werklozen: niet-werkende werkzoekenden
Jonge werklozen: niet-werkende werkzoekenden jonger dan 25
Personen met betalingsachterstand
Geboorten in kansarme gezinnen
Enoudergezinnen
Vragen? Op zoek naar info?Tinne [email protected] 23 72 42www.limburg.be/socialeplanning29Mogelijke antwoorden op de huidige crisis30Individueel schuldmodelHulpverlening versterkt slachtofferrolHulpverlening bestendigt afhankelijkheidSociale voorzieningen zijn niet de oplossing, maar de oorzaak
Oplossing: sociale voorzieningen (sterk) afbouwen
Voorbeelden: Groot-Britanni, Nederland, Duitsland
Oplossing 1: sociale voorzieningen zijn niet oplossing maar probleem (Dalrymple)31Tegenover aanbod vanuit sociaal beleid (onderwijs, huisvesting, leefloon) hoort een inspanning, een wederdienst
Activeren als verplichting
Sanctionering bij gebrek aan inspanningenSancties leiden tot tegenovergesteld gedragMaatschappelijke kost van sancties op langere termijn Mogelijk gebruik van GAS-boetes in sociale huisvesting
En working poor ? En wat met langdurige effecten van activering?
Oplossing 2: Voor wat, hoort wat (Janssens, 2011)32Wilkinson, Marmot, WHO, OECD: 30 jaar economische vooruitgang : (te) weinig effect op ongelijkheidFocus niet enkel op armoedeSociale ongelijkheid als oorzaak van sociale problemen en dus van welzijnsproblemen
Onwelzijn creert hoge maatschappelijke EN economische kost
Noodzaak aan integraal beleid in de strijd tegen sociale ongelijkheidStructureel beleid: sociale zekerheid, huisvesting, onderwijs en arbeidsmarktWelzijnsinterventies als fundamenteel onderdeel
Oplossing 3: sociale investeringsbeleid33Welzijnswerk als vorm van sociale investering 34Kind en gezin: jonge kinderen en gezinnenSamenwerking tussen onderwijs en welzijnOndersteuning van complexe opvoedingssituatiesOndersteuning bij specifieke behoeften, bv. handicapOvergang naar jongvolwassenheidBegeleiding bij relatiesGebrek aan inkomenSchuldenOntstaan van zorgsituatie Buurtwerk, opbouwwerk, jeugdwerkWelzijnswerk in iedere levensfase: breed palet van interventies35Verhouding tussen reactief en pro-actief beleid
Reactief of curatief Traditionele aanpak van welzijnswerk nadat een probleem optreedt
Pro-actief of preventiefVoorkomen dat problemen optredenEffecten veel moeilijker te meten
Combinatie is essentieel
Rol van het welzijnswerk 36(bv. omgaan met geld in onderwijs vs schuldhulpverlening)36Welzijnswerk: hefbomen
Enkele veelbelovende voorbeelden37Levensloopbenadering: cumulatie van achterstand
Vroeginterventies zijn het meest effectief (Heckman, 2006)
Huizen van het Kind als beloftevolle vernieuwingSamenwerking tussen alle actoren (netwerkvorming)Hoe ondersteuning op respectvolle wijze brengen bij gezinnen met jonge kinderen?Hoe gezinnen hierin betrekkenFocus niet enkel op gezinnen zelf, maar versterk vooral hun sociale netwerkInterventies bij jonge kinderen38Jongeren als kwetsbare groepVrijetijd als vorm van empowermentRol van jeugdverenigingen, jeugdhuizen, jeugdwerk voor maatschappelijk kwetsbare groepen
Meerwaarde:Ontdekken van talentenBesef van invloed en participatieSamenwerken met anderen aan gemeenschappelijke doelstellingenVrijetijdsbesteding bij jongeren39Jongvolwassenen als grootste groep binnen leefloon
Studenten met een leefloon
Ongeveer de helft van de studenten volgt secundair onderwijs
Relatie met maatschappelijk werker als belangrijkste succesfactor
Activeren op korte termijn of investeren in lange termijn
Jongvolwassenen : jonge leefloongerechtigden40Verhouding tussen budgetbeheer en begeleiding
Individuele hulp versus groepsbegeleiding
Onderwijs: aandacht voor financile competentiesSchuldhulpverlening41Algemeen:Slachtofferdenken doorbrekenVertrekken vanuit krachten en sterktes
Lokale overheden: the moment is nowDurf targets te zettenDurf met indicatoren te werkenDurft indicatoren te interpreteren en samen met stakeholders op zoek te gaan naar de realiteit achter de cijfersUitsmijter42
