Sam en Vatting Moderne en Hedendaagse Tijd

download Sam en Vatting Moderne en Hedendaagse Tijd

of 31

Transcript of Sam en Vatting Moderne en Hedendaagse Tijd

A History of the modern world Franse Revolutie 1789 +Overgang Ancien Regime naar moderne maatschappij Breed maatschappelijk veranderingsproces 3 ijkpuntenVervanging standenmaatschappij door een maatschappij van theoretisch gelijke burgers Van soevereine vorsten naar soevereine naties Vervanging van een politiek institutioneel systeem gebaseerd op particuliere vrijheden door een genificeerde nationale staatsbureaucratie Invloed op heel de wereld , vooral Europa Ontstaan van politieke partijen en ideologische revoluties.Expansie politiek NapoleonIdealen van de franse revolutie verspreid over heel de wereld Frankrijk in de 19e : machtigste land+ intellectueel centrum V/D wereld Wereld, vooral Europa , gewoon om ideen Frankrijk over te nemen4.1 Achtergronden Het oude regime : de drie standen +Oude regime = Ancien Regime Aristocratrisch regime Feodaal regime Iedereen maakte deel uit bepaalde stand De clerus De adel De derde stand Invloed op individuele rechten en persoonlijk prestige Zowel op politiek als sociaal vlak verouderd. +Declerus Positie en gezag overdreven algemeen 1789 : 100 000 personen = 10 % land. Grootste grootgrondbezitter Heffen tienden 5 % - 10 %land bezit Beschermen sociaal systeem Bemiddelaar god en soevereine vorst Macht afkomstig god Ongelijke verdeling inkomenAristocratische middenHogere clerus rangen +De adel 1789: 400 000personen = 20 % land Bezit vanfeodale privileges Monopolie bestuursfuncties politiek als militair vlak Monopolie hogere clerus functies Geen belasting betalenLe taille bourgeoisie Bovenste laag derde standGroei 18e eeuw Adel= superieur & arrogant Uitgesloten bestuursfunctie +De derde stand Bourgeoisie = 20 % land Boeren = 40 % land Bewerken al het land inclusief anderen Betalen belastingen 1789 : rest bevolking = 24 milj. Landarbeiders , armen Betalen belastingenGeen privileges Lonen +! revolutie= sociale en politieke botsing tussen een stijgende adel en stijgende bourgeousie ! Het agrarische systeem van het oude regime +4/5 inwoners leefden ruraal + Geen lijfeigenschap Boeren bewerkten eigen of gehuurd land. +Adelijke eigenaar bezaten nog steeds rechten + vroegen belastingen ( banalits) Jagersrecht Privilege om op eigen land en dat van de boeren te jagen Belanrijkst openbaar eigendommen recht De adel bezat buitenverblijf eigendommen Gevolg : minder boeren eigen land in bezit.-Rente betalen in ruil om het land te bewerken-Betalen van een som aan de adel wanneer het land bewerkt werd door een ander persoon ( verkoop of dood) +Land = belangrijkste vorm van bezit Bourgeois investeerden land 1789 evenveel bezit als aristocratie Doel revolutie : overleving feodaal bezit??? Privaat eigendom echt privaat maken Geen andere persoon buiten eigenaar inspraak Oude vormen priv eigendom afschaffen Voordelen priviligeerde groepen Uiteindelijk vooral voordeel bourgeoisie en de landbezittende boeren +Feodale reactie Gevolg van de 18e eeuwse opkomst van de adel Hogere taksen en regelmatigere taksen innen Extra druk boeren + bezitsrecht geen enkele relatie meer met de huidige economische activiteiten.+Politieke eenheid en centralisatie : oorzaak en voorwaarde revolutie Onstaan dankzij monarchie Eenheidsgevoel over regionale grenzen Revolutionairen moesten ze niet creren enkel remodelleren Onstaan van nationaal gevoel + idealen van broederlijkheid , gelijkheid en vrijheid Politieke cultuur en publieke opinie na 1770 +18e eeuw : ontstaan politieke cultuur dankzij schrijvers Toelaten sociale en politieke kritiek Noodzakelijk ontstaan revolutie +Basis : verlichting = gemeenschappelijke taal Geleerden uit derde stand Relativering connectie intellectuele ideen en Franse Revolutie Sociale hervorming = geen revolutie Ontstaan van een nieuwe vorm van kritiek , publiek debat en publieke opinie +Kritische geestLaatste 2 decennia oude rijk : intense politieke controversie Ontstaan salons , koffiehuizen = publiek platform politiek debat Oneerlijkheid geerfde privileges : wederkerend thema Propaganda grote invloed politiek +!!!! kritische verlichtingsdenken kwam zo terecht in de politieke conflicten en dit leidt uiteindelijk tot de revolutie !!!! 4.2 de revolutie en de reorganisatie van Frankrijk De financile crisis +Revolutie Voorafgegaan financile crisis regering Gevolg militaire investeringen Verhoging belasting -Nek boeren terecht +Belastingsproblemen Tekort aan inkomsten om lasten te betalen Lak aan belastingsysteem Belastingen nooit terecht ministerie van financin Adel en clerus ontrokken zich belastingen Teken lage status Gevolg :Het land had geld genoeg maar de regering was failliet Nood aan belastingen voor elite Calonne 1787 Belasting alle landeigenaars Weerstand parlement Enkel 3 standen recht om nieuwe belastingen door te voeren. koning zelf veranderingin gang zetten opstand adel +Dede Staten-Generaal wordt bijeengeroepen door de koningDe standen moeten vertegenwoordigers kiezen standen vergaderen gelijktijdig maar apart Van S-G tot AN (= Assemble Nationale) +staten- generaal niet samengekomen in anderhalve eeuw hoe organiseren onder moderne condities? Publieke discussie +Werking = De 3 standen vergaderen in aparte kamers iedere kamer stemt als een unie. Gevolg de Derde Standonderspit delven tegen de Clerus en de Adel. De doelen van de adel +Frankrijk laten regerendoor de staten generaal Gevolg : Adel=belangrijkste politieke macht Vrij liberaal programma Derde stand wou dit vermijden + werking staten generaal veranderen Keren tegen de adel De derde stand reageert +Mei 1789: staten generaalkomt samen in VersaillesDe Derde stand eist echter dat de vertegenwoordigers van alle 3 de standen stemmen als individuen. Voordeel derde stand +Gevolg : De Derde Stand gaat zichzelf omvormen tot Assemble Nationale ( 17 juni 1789) Koning onder druk adel hal sluiten Vonden een tennisbaan ( kaatsbaan) De Eed van de Kaatsbaan (20 juni 1789) Wordt bevestigd dat ze niet uiteen gaan tot er een Grondwet is gestemd. De eerste Revolutionaire daad-de oorsprong van politieke macht wordt in vraag gesteld. -Gevolg : klassen antagonisme willen een belichaming zijn franse volk falen koninklijk leiderschap +franse koning koos kant adel gefaald in tot order roepen verzetten tegen oude bondgenoten angst derde stand adel controleren regering De lagere klasse in actie +1789 = een jaar van Depressiezorgt voor veel onrust op het platteland, lage derde stand dalen lonen voedsel prijzen stijgen gevolg: verschillende opstanden +-De economische en sociale crisis worden dus politiek ingevuld. Het bestormen van de bastille +14 Juli: De bestorming van de Bastille. leeft door als symbool maar eigenlijk van weinig belang. Opstand complete derde stand Gevolg : verschillende misverstanden +De koning aanvaard de nieuwe situatie in Parijs hij erkent een Burger Comit. Clerus en adel : deelnemenAssemble nationale Marquis de lafayette leider de wacht Ontstaan franse revolutie vlag ( rood , blauw ( parijs) wit (bourbons)) Symbool samenwerking oud en nieuw De grote angst van 1789 +Ook elders in Frankrijk komen er opstanden van de boerenmisoogsten, hongersnoden, Willen komaf maken met het onrechtvaardig economisch systeem. +La Grande Peur Gevolg van reizigers , postbodes , rondtrekkenden Gevolg : plaatselijke kastelen worden aangevallen De boeren gaan de archieven van feodale rechten vernietigen. De oorspronkelijke hervormers van de AN +Ontstaan van een Nationale vergadering als erkenning van de Derde Stand. 1e daad = afschaffing van de feodaliteit.wettelijke privileges worden vervangen door wettelijke gelijkheid. - The Declaration of the Rights of Man and Citizen (26 augustus 1789) +nieuwe maatschappij gebaseerd op modern vrijheden en het soevereine volk bestuurt zichzelf. Vrijheid = Alles mogen doen dat niemand anders schaad; wat wordt bepaald door de wet De wet = gelijk voor iedereen + de uitdrukking van het algemeen belang dat wordt gemaakt door alle burgers of hun vertegenwoordigers. De enige soeverein is de natie zelf Gaat niet enkel over mannen maar over alle mensenPrincipes van de franse revolutie reizen door heel europa Rechten van de vrouwen +Toch gaan er nog maar weinige wettelijke gelijkheid tussen seksen voorvechten. +Voorvechtster van de rechten van de vrouw = Olympe de GougesThe Rights of Women Toepassing van de 17 artikelen van de dclaration op vrouwenGelijke toegang tot hoger onderwijs, politieke carrires, openbare zaken Recht tot scheiden + controle eigen bezit in huwelijk Enkele werden toegelaten +Algemeen reduceerde de revolutie de culturele en politieke invloed van vrouwenLink oude regime +Sept 1789 Assemble nationale begint aan de stichting van assemble constituante ( nieuwe regering) een omvorming van de nationale vergadering tot een GW-vergadering.omzetting van de grote principes in fundamentele grondrechten. 2 strekkingen (Links vs Rechts)Koning moet veto krijgen + tweekamerstelsel (Rechts-conservatief) Zwakke koning + eenkamerstelsel (Links progressief) +De tweede strekking wint door toedoen vanLodewijk 16)hij was het oneens metde Declaration + met de afschaffing van het feodalisme wou zich aansluiten bij de adellijke contrarevolutieverhindert door volksopstand koning versailles => parijs +De contrarevolutie wint aan krachtaansluiting van de meer conservatieve revolutionairen die de AC verlaten. Overgebleven revolutionairen gaan clubs vormen - Jacobijnen +Bourgeoisie Middenklasse groep +Meest radicale leden van de AC Club = debatteren Constitutionele Veranderingen +AC: Regeert het land, bereid een geschreven GW voor + vernietigd alle instituties van het AR De oude provincies worden vervangen door Departementen (83) Lokale bestuurders worden lokaal verkozen Administratieve Decentralisatiereactie tegen de bureaucratie van het AR. Grondwetvan 1791 +De soevereine macht wordt beoefend door een unicameeraal verkozen assemblee :assemble legislative de koning + ministers = uitvoerende macht zwak gedwongen in zijn statuut als constitutionele monarch vluchten +Regime was niet volledig democratisch Assemble constituantie maakte in de grondwet een onderscheid tussen Actieven en Passieven Beiden gelijke burgerlijke rechten Enkel actieven mochten stemmen Zij kiezen de kiesmannen voor de departementen. Deze kiezen op hun buurt de lokale bestuurders en de vertegenwoordigers voor de AL. Limiet verkozene -Onderwijs -Interesse -Tijd Economische en Cultureel beleid +Het economisch beleid gaat eerder de middenklassen dan de lagere klassen favoriseren. een enorme schuld van het AR. AC gaat alle bezittingen van de kerk confisqueren ter compensatie = assignaten Assignaten +Gebruiken om delen oud kerk land te kopen Niets werd weggegeven Gevolg : vrij economisch individualisme Economisch doel in plaats van sociaal Afschaffen gildes Ontstaan compagnonnages buiten de gildes -Soort van arbeidersbeweging Alle prijzen en lonen zouden gedetermineerd moeten worden op wijze van vraag en aanbod Ontstaan uniformisering Verbannen vakbonden +Wet le chapelier 1791 Vanuit het principe dat economie vrij moest zijn en iedereen er moest aan kunnen deelnemen. Fabrieks en landarbeiders voelen zich verraden Hoopten op vooruitgang Aanwezig maar niet zo vooruitstrevend als gehoopt Revolutionaire politieke cultuur +Nationale soevereniteit en vrijheid : nieuwe basis Vervangen kerk en koning als politiek centrum Promoten nieuwe ideen en symbolen in het dagelijkse leven Ontstaan nationale identiteit Nieuwe vlag Festivallen Vrijheidsbomen en hoeden Symbool van de vrijheid = marianne

Het conflict met de kerk +De AC startte een twist met de Katholieke kerk. In beslagname bezittingen = schok clerus Kerk zagen ze nog steeds als een vorm van publieke autoriteit De staat gaat de clerus bezoldigen Zorgen voor werk en betalen hen Ondergeschikt soevereine machtvolk Staat taken kerkovernemen De staat gaat er gewoon van uit dat de arme bevolking religie nodig heeft om het bezit van de rijkere te kunnen legitimeren en respecteren. De burgerlijke grondwet van de clerus (1790) +nieuwe programma clerusVb: aartsbisschoppen worden afgeschaft, Het Vaticaan bekijkt het echter als een moedwillige toe-eigening van de macht van de kerk. De AC eist ook van de Franse Clerus om te zweren op de grondwet en grondwet van de Clerus. +Gevolg: het ontstaan van 2 kerken in Frankrijk Officile Kerk gefinancierd door de staat Clandestiene Kerk vrijwillige offers +De officile kerk stond op zwakke fundamenten +De officile kerk = zwakke fundamenten hun volgelingen gingen na verloop van tijd zich keren tegen het Christendom zelf. Goede Katholieke favoriseerden de Clandestiene kerk vb: De koning zelf. De Grondwet van de clerus = grootste blunder van de Revolutie +1791: Nieuw regime = Constitutionele monarchie de eenkamerlijke Assemble Legislative de koning, die niet was bekeert tot het nieuwe regime, gaat confronteren. Een fractie van de Jacobijnen : de girondijnen = de Linkse,progressieve partij van de revolutie Frankrijk in een oorlog doen sukkelen. 43. De Revolutie en Europa: De oorlog en de 2e Revolutie, 1792 De Internationale impact van de Revolutie - Frankrijk geraakte in conflict met de grote spelers van Europa+ hebben af te werken met eigen sociale groepen. +De Europese regeringen wouden voor lange tijd niets te maken hebben met Frankrijk. + stonden onder grote druk: overal verschenen pro-revultionaire en pro-Franse groepen. +Door de eigen revolutionairengezinde groepen gaan koningen niet willen interveniren in Frankrijk. - Overal in Europa gaan de buitengesloten klassen het meest genspireerd worden door de Frankrijk. Daar tegenover gaat de Antirevolutionaire beweging echter aan kracht winnen. + Zo gaat de uitgeweken Franse adel gebruik maken van zijn hun internationale connecties om ten strijde te trekken tegen het kwaad in Frankrijk. - Europa was verdeeld over de grenzen heen. + In elk land waren er revolutionairen of pro-franse elementen aanwezig die werden gevreesd door de bestuurders. + In elk land waren er ook vijanden van de Frankrijk. De komst van de oorlog, April 1792 - Rusland (= Rusland): wil zich niet moeien in W-E (= West-Europa) - GB: willen geleidelijke hervormingen = zou worden geruneerd indien men oorlog voert met Frankrijk. - Oostenrijk (= Oostenrijk): hadden de kernpositie. + De franse koning was gehuwd met de zus van de Habsburgse Keizer (Leopold II) - Aan zijn hof is er enige commotie om ter hulp te schieten+ Hadden redenen om te interveniren maar toch aarzeling:=C De sociale groepen in het Oostenrijk C Rivaliteit (misschien grote oorlog) - Franse regering is echter een vreemd fenomeen =gaat de ontevredenen over geheel Europa aanmoedigen dmv internationale zaken op te lossen door unilaterale acties. - De Koning en koningin worden gevangenen van de Revolutie. - Ontmoeting tussen de koning van Pruisen en de Habsburgse Keizer in Pillnitz + Het verdrag van Pillnitz is gebaseerd op een beroemde Indien De Habsburgse Keizer zal militaire actie ondernemen om orde te brengen in Frankrijk indien alle grootmachten hebben vergezellen. + Het verdrag werd gebruikt als een open bedreiging voor Frankrijk.=De revolutionairen waren gewaarschuwd - In Frankrijk: worden de Girondijnen de partij van de Internationale Revolutie. +Verkondingen dat de Revolutie nooit verzekerd kan worden in Frankrijk indien ze niet verspreid wordt over de gehele wereld. + De girondijnen zijn er dus van overtuigd dat ze zelf ten aanval moeten trekken indien ze een oorlog op Frankrijk willen vermijdenZe zullen dan samen met lokale revolutionairen het bestaande regimeomvergooien en een federatie van Republieken opstarten. In de AL quasi unanimiteit = Frankrijk gaat de oorlog verklaren aan het Oostenrijk (= symbool van AR) Het Oostenrijk gaat worden gesteund door Pruisen = genteresseerd in een expansie naar het Westen De 2e Revolutie, 10 Augustus 1792 - Snelle opeenvolging van processen: C Frankrijk: bevolking onder stroomDe volkswil bevat tegengestelde motieven - De armen: willen een 2e Revolutie wan de 1e was teleurstellend dus ze willen een revolutie tegen het eigen Franse Revolutionaire bewind. - De wetgevers willen hun eigen regime verdedigen C Oostenrijk: gaat met zware sancties de Franse bevolking bedreigen indien men de Franse bevolking aanvalt. + We krijgen een nieuwe volksopstand in Parijs = Koningwordt gevangen genomen AL wordt vervangen door CV ( = Convention Nationale). 44. De onverwachte republiek, 1792-1795: de Terreur De Convention Nationale - Convention Nationale Wordt samengesteld door Algemeen Stemrecht. + De 1e opdracht = opstellen van een nieuwe GW (democratischer)- Dit wordt de GW van een Republiek wat zorgt voor de afschaffing van de monarchie. Dit heeft als gevolg dat de Koning een gewone burger wordt = Citoyen Capot - De Franse Republiek was in complete oorlog met geheel Europa maar door de zwakte van de coalitie was Frankrijk gered.+ De Franse Republiek gaat zelfs gebieden annexeren Revolutionair Frankrijk was dus een succes. - In de Conventie zelf: de Jacobijnen gaan verder splitsen ontstaan vaan een nieuwe radicale fractie - Montagnards + De leidende Montagnards representeren Parijs en halen hun politieke kracht vnl. uit hun radicale en populaire elementen in deze stad. Deze populaire groep buiten de conventie noemen hun zelf de sans-culottes. + De Montagnards gaan de revolutie verder vooruit duwen ze eisen gelijkheid voor iedereen en daarmee samengaand eisen de sans-culottes een directie democratie ; Girondijnen = beginnen deze radicale groep van militanten te beschrijven als anarchisten en worden daardoor gezien als de conservatieve groep van de conventie. - De conventie heeft de Citoyen Capet voor de rechter gedaagd voor hoogverraad. + De montagnards eisen de executie van de afgezette koning ze winnen met een nipte meerderheid. - Alle die nog steeds meer van de Revolutie wouden dan er al was gerealiseerd, gingen opkijken naar de Montagnards. De achtergrond van de Terreur - Ontstaan van een nieuwe internationale coalitie: Pruisen, Oostenrijk, Spanje EN GB + GB zat niet in de vorigeInternationale coalitie maar door de bezetting van de NL ( = Nederlanden) gaat GB zich nu wel aansluiten bij de coalitie. gaat in tegen de Balance of power. + Coalitie brengt Frankrijk een zware nederlaag toe. een verdere radicalisering van de Montagnards. - De Montagnards overheersen de conventie maar de Conventie zelf had maar een beperkte macht. + De conventie kwam echter onder vuur te liggen: zowel van de federalisten als van linkse-extremisten. - We krijgen het verschijnen van een nieuwe sterke man die de programma van de Conventie gaat leiden =Robbespierre + wil de steun van het gewone volk voor het eerste introductie van elementen van een sociale democratie + een nieuwe GW = veel democratischer + Door de oorlogstoestanden gaan al deze elementen voor de toekomst zijn, ze moeten wachten tot de republiek in een toestand van vrede is. Ondertussen Het programma van de conventie, 1793-1794: De terreur - Het programma=C Het onderdrukken van de anarchie, de contrarevolutie C De oorlog winnen dmv een grote nationale mobilisatie van het volk+ we krijgen dus de oprichting van een volksleger met algemene dienstplicht,deze zullen oorlog voeren in namens de natie maakt het wisselen vanloyaliteit ongedaan men moet de natie trouw zijn. - Voor het onderdrukken van de contrarevolutie wordt een comit van publieke veiligheid opgericht + De Fractie van de Montagnards vormt zich om naar een dictatoriaal systeem - Leidt tot radicalisering van terreur (niemand mag zich verzetten) - CN gaat ondertussen de slavernij ook verbieden in de Franse kolonies (wordt later weer genstalleerd door de regering van Napoleon). - Het Comit van Publieke Veiligheid wil het revolutionaire initiatief behouden ontstaan van Ultra-revolutionairen, zo ook vele leden van de conventie. + Zijn in het beter bekend als de partij van extreme terreur. + Lanceren een beweging van ontkerstening + creren een nieuwe republikeinse kalender.- Wordt afgekeurd door Robbespierre introduceert de cultus van het OpperwezenDit is een destisch nationale religie, waarbij het bestaan van God en de Onsterfelijke ziel wordt erkend. - De revolutie eet haar eigen kinderen op.+Na het militaire succes van Frankrijk zijn de Fransen minder geneigd om dictatoriale regime van de Terreur te aanvaarden. + Robbespierre valt (= Thermidor) en wordt gexecuteerd. De Thermidoriaanse Reactie - De conventie reduceert de macht van het Comit voor publieke veiligheid. - De overwinnaars na de Thermidor = de Bourgeoisie. Witte-Terreur tegen de ex-Jacobijnen - Geloven echter nog steeds in de revolutie: in individuele rechten + geschreven GW + Een nieuwe poging tot een grondwettelijke regering een nieuwe GW 45. De Grondwettelijke Republiek. Het Directoire, 1795-1799 De zwakte van het Directoire - Het Directoire = 1e Franse Republiek. - De GWBegaan de republiek tot een programma van succesvolle expansie. Beperkt de actieve politieke klasse. - Men gaat teruggrijpen naar de principes van de 1e Franse GW maar men leert uit zijn fouten. + Invoering van Cheques and Balances = om te vermijden dat een fractie alle macht grijpt. - Zo gaan de volwassen mannen enkel kunnen stemmen op kiesmannen + waren de rijkere burgers die de tijd hadden om deel te nemen aan het publieke leven. Deze kiesmannen kiezen belangrijke ambtenaren voor departementen + leden van de ALDaarnaast wordt de AL verdeeld in 2 kamers ( tweekamersysteem). Deze kamers kiezen de uitvoerende macht = de Directoire - Bestaat uit 5 Directeurs, die op geregelde termijn worden vervangen. Daarnaast is er nog een strikte scheiding der machten een onafhankelijke juridische macht. - Er waren echter nog steeds mensen die de conventie genegen waren en men gaat dus de hulp van het leger in roepen om een zgn. staatsgreep tegen te gaan. + = een volksleger en dus niet controleerbaar veel macht aan de top van het leger om het te structureren.+ Bij de Generaals = Napoleon Bonaparte (=NB) De politieke crisis van 1797 - Napoleon bewijst een behendige diplomaat te zijn. +Gaat een pact sluiten met enkele Italiaanse steden die worden omgevormd tot een republiek en zo een bondgenoot worden van het Revolutionaire Frankrijk. + Hiermee verliest het Oostenrijk enkele Italiaanse gebieden + dwingt het tot een vrede, met als gevolg dat de Z-NL (= de Zuidelijke Nederlanden) terug tot Frankrijk behoren. - Staatsgreep in Frankrijk keerpunt voor de Grondwettelijke republiek + doorslaggevend voor Europa. Door zijn diplomatieke behendigheid kreeg NB groot aanzien bij de bewindvoerders en wordt zijn hulp ingeroepen om de staatsgreep tegen te gaan. + Zo hebben ze hun eigen GW geschonden en de eerste vrije verkiezingen vernietigd. + Ze worden enorm afhankelijk van het leger. De staatsgreep van 1799: Bonaparte - Na de vorige staatsgreep wordt het idee om de republiek te behouden als een vrije of grondwettelijke regering opgegeven. - Directoire een dictatuur. - 2e coalitie met Oostenrijk, Rusland en GB Frankrijk wordt terug betrokken in een algemene oorlog. + Het Directoire roept opnieuw de hulp in van NB. - NB gaat dan zelf een staatsgreep plegen + een nieuw bewind instellen = Het Consulaat + Bestaat uit 3 Consuls = de 1e = NB zelf (als absolute machthebber. 46. De autoritaire republiek: Het Consulaat, 1799-1804 - NB = een verlichte despoot macht is in de handen van 1 persoon maar er zijn schijndemocratische instellingen. - Verstoorders van de nieuwe orde worden door de 1e Consul neergeslagen. De regeling met de Kerk, andere hervormingen - Sluit vrede met de Kerk Sluit een concordaat met het Vaticaan. + Waardoor de Paus de kerk praktisch erkent = De kerk stopt de contrarevolutie. - Het Consulaat gaat de goede elementen van het AR en de Revolutie met elkaar combineren. - Een nieuwe GW (de 4e)wordt voorgelegd aan de Franse bevolking zelf = Referendum - NB =Centraal gezag; nieuwe notabellen op basis van bekwaamheid ipv afkomst. Administratief: een getrapt systeem. (departementen) Belastingen: geen vrijstellingen meer vanwege status, geboorte of speciale regelingen. - Alle nieuwe wetten worden gecodificeerd = 5 Codes met de bekentste = Code Civil - Met het Consulaat was de Revolutie in Frankrijk afgelopen = Frankrijk is in vrede met het Vaticaan, Gb en continentale machten. +Door al zijn maatregelen heeft NB gezorgd voor stabiliteit. - Via een referendum wordt NB verkozen tot Consul voor het leven. - Via referendum wordt beslist dat het bestuur van de republiek in handen ligt van een keizer + Het Consulaat wordt een keizerrijk + NB wordt de Napoleon I = Keizer van Frankrijk. - Is het formeel einde van de Frankrijk. Hoofdstuk 10: Napoleontisch Europa 10.1 De vorming van het Franse Imperium Eerste coalitie(-oorlog) -Leden: Pruisen, GB, Habsburg, Spanje -1791: Verklaring van Pillnitz (cf. H9, p6) Doel: beschermen van LXVI Eerste coalitie (Pruisen, Habsburg) Geen succes VS Frankrijk (onderlinge rivaliteit en wantrouwen) -1793: Franse koning Louis XVI GB en Spanje voegen zich bij de coalitie -2 Doelen: C Coalitie vormen VS Frankrijk(balance of power, revolutionaire ideentegen gaan) C Franse monarchie herstellen -Napoleon boekte echter enorm veel overwinningen op de Coalitie -1797: Vrede van Campo Formio Einde coalitie Z-NL gaan naar Frankrijk Tweede Coalitie(-oorlog) -Leden: Pruisen, GB, Habsburg, Rusland - 1799 -1802: Aantal vredesverdragen (vooral tussen Frankrijk en GB) Einde coalitie Derde Coalitie -Habsburg Napoleon steunt de Duitse Prinsen bij het annexeren van nieuwe gebieden + De Habsburgse keizer in paniek -GB Napoleon maakte zich klaar om GB aan te vallen +Vandaar aansluiting GB bij 3e Coalitie -Rusland Tsaar Alexander I werpt zich op als beschermer van Europa Sluit zich aan bij de Derde Coalitie Gevolgen: de Derde Coalitieoorlog -Het herstel van het Franse koloniaal imperium mislukt GB blokkeert de doorvaart Ziekte maakt veel slachtoffers in Hati Napoleon verkoopt Louisiana aan de VS -Napoleon wil GB binnenvallen Verliest in Trafalgar -Napoleon overwint Oostenrijk en Rusland Sticht de Rijnbond (onder het protectoraat van Napoleon zelf) Frankrijk krijgt Veneti terug -Pruisen ziet Napoleon de macht in de Duitse ruimte winnen (Rijnbond), maar was zelf geen lid van de Coalitie Trekt alleen op oorlogspad VS Frankrijk Pruisen verliest en hoop op steun van Rusland Samen verliezen ze opnieuw Vrede van Tilsit (1807) (Frankrijk Rusland) + Bondgenootschap Frankrijk Rusland + Westfalen De Continentale Blokkade -GB was militair onbereikbaar Napoleon gaat over tot economische oorlogsvoering + Continentale Blokkade -Napoleon wou dat geheel Europa de Blokkade zou steunen Rusland en Pruisen (na de vrede van Tilsit) Habsburg Denemarken (was neutraal, maar hadden net een oorlog verloren tegen GB) Portugal weigerde, maar Napoleon veroverde het Spanje werd eveneens veroverd. De broer van Napoleon komt op de troon. -De Schiereilandenoorlog in Spanje Guerrilla-oorlog door Franse en Spaanse troepen GB steunt de Spaanse troepen De Franse troepen en Napoleon verliezen -Napoleon lijdt eveneens een verlies in Portugal Anti-Franse beweging wordt aangewakkerd (overtuiging dat Frankrijk overwonnen kon worden) De Oostenrijkse vrijheidsoorlog -In 1809 verklaart Oostenrijk Frankrijk de Oorlog Verliest door gebrek aan steun uit de Duitse ruimte Napoleon verkrijgt een deel Oostenrijks Polen en voegt het toe aan het Groothertogdom Polen Napoleon op zijn hoogtepunt -Na de Oostenrijkse nederlaag in 1809 wordt Metternich minister van buitenlandse zaken Wil de band met Frankrijk herstellen (uit angst voor Rusland) -Napoleon was nog steeds kinderloos Scheidt van zijn vrouw en gaat op zoek naar een andere echtgenote Huwt met Marie Louise, de dochter van de Oostenrijkse keizer (door Metternich geregeld) 10.2 Het verspreiden van de ideen van de Franse Revolutie De organisatie van het Napoleontische Rijk -French Empire Bestuurd vanuit Parijs Zelfde wetten Uniforme bestuurlijke indeling -Grand Empire Afhankelijke vazalstaten -Verloop van de consolidatie van het Grand Empire (3 stappen) C Militaire verovering en bezetting door Franse troepen COpstellen van een begeleidend bestuur met behulp van collaborerende inwoners CInterne hervormingen (invloed van de ideen van de Franse Revolutie) +Code Civil moest overal toegepast worden +Tegen alles wat feodaal was (privileges adel , maar niet de facto) +De kerk verliest zijn autoriteit (secularisatie) -Er heerste een pro-Napoleonistisch gevoel in Europa Een belangrijk onderdeel van de Franse Revolutie werd niet ingevoerd: zelfbestuur door verkozen wetgevende organen Hierdoor kon Napoleon de bourgeoisie, de progressieve adel en de Duitse heersers voor zich winnen 10.3 Het continentaal Systeem: GB en Europa De Britse Blokkade en Napoleons Continentaal Systeem Economische oorlogsvoering met als doel de economie van de ander op de knien te krijgen -Neutrale partijen (vooral de VSA) sterk benadeeld De VSA kiest de kan van Napoleon (na de Anglo-Amerikaanse oorlog, 1812) Falen van het Continentale Systeem -Transport kon niet meer (of minder) over zee gebeuren -Geen genificeerd taxatie-systeem (Frankrijk sterk bevoordeeld) -Problemen voor havensteden en mensen actief in de zeevaart -Vooral problematisch voor Oost-Europa (import) , Pruisen, Rusland en Polen (export) -Doel mislukt: beide gebieden (GB, continent) nog steeds bloeiende handel 10.4 Nationalisme Groeiend verzet tegen Napoleon -Opkomst van nationalistische gevoelens doorheen het gehele rijk -Behalve Itali en Polen Itali: blij met verlichte ideen Polen: belofte tot onafhankelijkheid indien ze Napoleon zouden steunen Nationale beweging in Duitsland -Romantiek als heersende cultuurstroming Nadruk op de verschillen tussen mensen (versterken Volksgeist) -Herder: wees op het bestaan van een Volksgeist (Duitse volk wel anders, doch niet superieur) -Vanaf de Franse bezetting werd dit gevoel ook politiek Het besef dat een staat veel kon bepalen Het besef dat er vele nutteloze oorlogen waren gevoerd door de machtsgeilheid van Napoleon en van de Duitse Prinsen. -Een sterk eengemaakt Duitsland zou de oplossing zijn voor hun problemen -Ideen van Fichte (Duitse volk is superieur) verseterkten de Nationalistische gevoelens Hervormingen in Pruisen -Militaire hervormingen om het Franse leger te kunnen overwinnen Kweken van een patriottistisch gevoel in het leger -Staatkundige hervormingen Bevorderen van sociale mobiliteit Afschaffen van de slavernij 10.5 De val van Napoleon: Het verdrag van Wenen Context Europa in 1811 In 1811 had Napoleon heel Europa in zijn greep. Rusland en Turkije waren in oorlog, maar voor derest was er enkel oorlog in Spanje.Het Continentale Systeem werkte slecht, GB vergrootte zijn rijkdom ten gevolge van de Industrile Revolutie. Met dat geld kon het Europese overheden steunen in een eventuele opstand tegen Napoleon. Intussen groeide overal in Europa, vooral in de Duitse gebieden, de roep om nationale vrijheid. Maar om Napoleon te overwinnen, moest zijn leger verslagen worden, waartoe geen enkele grootmacht, behalve Rusland toe in staat was.Tsaar Alexander I was reeds lang ontevreden over de coalitie die hij aangegaan was met Napoleon, het enige voordeel dat hij eruit gehaald was, was de annexatie van Finland in1809. Russische campagne en de vrijheidsoorlog -1810: Rusland trekt zich terug uit het Continentale Systeem -Napoleon stuurt zijn Grande Arme naar Moscou Verliest door de techniek van de verschroeide aarde (definitieve einde Grande Arme) -De anti-Napoleontische Europese grootmachten verenigen zich en trekken ten strijde VS Napoleon Napoleon wordt verslagen -Maar door onenigheid onder de geallieerden kon men niet verder gaan dan het terugdringen van Napoleon naar Frankrijk -GB steunde de alliantie financieel en hield ze ondanks de onderlinge verdeeldheid samen - Quadruple Alliantie (GB, Pruisen, Oostenrijk, Rusland) -De Quadruple Alliantie verslaat Napoleon Napoleon abdiceert (het volk steunde hem ook niet meer, het wilde vrede) De restauratie van de Bourbons -In Frankrijk was er geen unanimiteit over welk regime nu moest volgen -Talleyrand stelde een restauratie van de Bourbons voor (met Louis XVIII als koning) -Louis XVIII komt op de troon Vaardigt een grondwet uit (+- ideen van de Franse Revolutie + Code Civil) Het Congres van Wenen -Doel: Gebiedsuitbreiding (Pruisen en Rusland) en herstel Balance of Power (GB en Oostenrijk) - Bufferstaten tegen Frankrijk Verenigd Koninkrijk der Nederlanden Piedmont-Sardini Westen van de Rijn werd aangehecht bij Pruisen -De duitse zone bleef verdeeld onder een losse Duitse Federatie Geen gehoor aan de nationalistische eisen van de bevolking -De Pools-Saksische kwestie Rusland wil polen in ruil voor de annexatie van Saksen door Pruisen Echter verzet van GB en Oostenrijk Rusland krijgt Klein-Polen en Pruisen krijgt een deel van Saksen -De Honderd Dagen en hun naspel Napoleon keert terug en roept met de steun van de bevolking opnieuw het keizerrijk uit Napoleon trekt met een leger naar het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden +Wordt verslagen door de geallieerden bij Waterloo Een nadeliger vrede met Frankrijk (grensveranderingen) -De Heilige Alliantie Tsaar Alexander I sticht de Heilige Alliantie met als doel het herstellen van het Ancin Regime en de christelijke principes van liefdadigheid en vrede herstellen. Conclusie: voor- en nadelen -Voordelen: herstelde machtsbalans -Nadelen: liberalen en nationalisten blijven gefrustreerd achter