Rudy J. LuijtersBeknopte documentatie werk

Beknopte documentatie Rudy J. Luijters

Woont en werkt in Brussel (B), Gouvy (B) en Den Haag (NL)Werkt ook onder de naam Atelier Veldwerk met Onno Dirker

Adres Wielemans Ceuppenslaan 33 1190 Brussel Belgi

Telefoon +32 (0)2 303 49 18E-mail info@luijters.beWebsite www.luijters.be www.atelierveldwerk.nl

Rudy J. LuijtersHet werk vertrekt steeds vanuit een sterk analytische (fenomenologi-sche) en conceptuele benadering. Onderzoek naar culturele tekens in de meest brede zin van het woord, vormt wezenlijk onderdeel van het werk, en is soms ook doel. Terughoudendheid met betrekking tot het veranderen van de werkelijkheid is streven en kenmerk. Het onderzoeksgebied loopt via het (historische) landschap over rurale architectuur tot de stedelijke omgeving. De neerslag krijgt vorm in beeld, geluid of tekst, het planten van een boom, tot het maken van culturele agendas.

Recente tentoonstellingen en museale projecten Zea Mays, Trinnale Apeldoorn, 2008 De Tuin van Rudy J. Luijters, De pont, Tilburg,

2000-2004 Veldgids, Park Zoersel (B), tentoonstelling: Een

Raadsel voor Zoersel, 2002 Zwermdrift, Kunsthal, Rotterdam, 2002 / W139,

2004 Bouwkunst, inventarisatie ongetekende construc-

ten, Museum De Paviljoens, 1999-2000

Opdrachten en publicaties Tekst en Uitleg, 2009, kunstwerk Kunsthistorisch

centrum Zwolle Tuin Blauwe huis, project van Jeanne van Hees-

wijk, tuinproject van Rudy J.Luijters 2005-2009 Een Standvastige Linde voor Heemstate, kunst-

werk op terrein van Heemstaete in Zwolle, gerealiseerd 2004

Flora Extramuralis, publicatie van een flora van het Psychiatrisch Centrum in Geel (B), 2006

Herdenkingsmunt, ontwerp zilveren vijfeuro en gouden tieneuro herdinkingsmunt, december 2004

Atelier VeldwerkRudy J. Luijters en Onno Dirker, beiden beeldend kunstenaar, werken sinds 2003 samen binnen Atelier Veldwerk aan projecten die betrekking hebben op de inrichting van de openbare ruimte in de breedste zin van het woord. Het inventariseren, analyseren en het tonen van de werkelijkheid in een nieuw verband staat in het werk voorop, het doen van ingrepen kan daaruit volgen, maar de culturele ana-lyse kan ook doel op zich zijn. Vertrek-punt is steeds de beeldende kunst. De methode is die van de ongerichte blik, vanuit een cultureel perspectief onder-zoek doen zonder vooraf vastgestelde criteria of richtlijnen.

Gerealiseerde Projecten Inrichting park Wickelhof Mijdrecht 20022008.

Opdrachtgever gemeente de Ronde Venen Flora en fauna van straten en pleinen van Den

Bosch, Sint-Michielsgestel en Vught, publicatie als bijdrage voor Kunstmanifestatie Landsporen, Den Bosch 2007

Omringd door goede voorbeelden Onderzoek, lezingenreeks en tentoonstelling in Stroom, Den Haag, 2007

Culturele Analyse Chassbuurt Amsterdam januari 2005. Opdrachtgevers Amsterdams Fonds voor de Kunsten en Stadsdeelraad de Baarsjes

Culturele Analyse Schiphol, 2005 (opdracht: Schip-hol RealEstate en Provincie Noord-Holland)

Eindhoven de Groenste. Analyse, publicaties en tentoonstelling in het ACE (Architectuur Centrum Eindhoven), 2004

Bagdad Out (culturele agenda van Bagdad van januari/februari 2003, kort voor de inval van de VS in Irak) De Volkskrant, 28 januari 2003

Jaarlijkse editie in wisselende oplage (afhankelijk van de honingopbrengst van drie bijenvolken). Edition spciale pour amies. Pas vendre / Not for sale

Miel dArtiste

1Cyclaamwit

2Sterrenwit

3Tinwit

4Welriekend wit

5Knopgeel

6Geveerd geel

7C. van Damgeel

15Bastrood

16Berlijns rood

17Blockoranje

18Jasmijn

19Gebroken geel

20Lentegeel

21Echtgeel

8Parijs

9Marsepeinroze

10Denderend roze

11Bloedroze

12Schijngeel

13Algerijns geel

14Chinees geel

29Vergeten lila

30Lever

31Sterrenpaars

32Lordspaars

33Aalsmeers f luweel

34Koningsrood

35Hondsrood

22Liefroze

23Nimfroze

24Fijnroze

25Westfaals

26Cyclaam

27Sleutelpurper

28Palmpaars

36Mattenbruin

37Droogbruin

38Panrood

39Terra handgemaakt

40Terra oud

41Terra nieuw

42Terra ongebruikt

De kaart bestaat uit kleurvakjes afkomstig van dias gemaakt op de eerste zonnige dag in de lente van 99. De tuin bot dan net uit. Alle zelf bedachte kleurnamen zijn afge leid van de culturele, taalkundige of bota nische achtergrond van de planten en objecten ter plaatse.

Kleuren Identificatie KaartHistorische tuin Aalsmeer, 1999

63Jeneverblauw

62Pijngroen

68Rheingold

64Blauwzilver

65Balsemgroen

66Venijngroen

67Vivace

52Witgetrokken groen

53Maritte

54Palmgroen

55Kweegroen

56Mosgroen

57Scherpgroen

43Transparant grijs

44Slootgrauw

45Zink

46Pangrijs

47Cokes

48Bagger

49Praamzwart

50Bastgrijs

51Pangroen

58Vensterbankpaarsgroen

59Vensterbankblauwgroen

60Vensterbank groen

61Vensterbankroodgroen

69Wintergroen

70Grafgroen

71Hechtgroen

72Bontgroen

73Democratischgroen

74Stofgroen

75Spatgroen

Schapenkot, varkensstal, hooischuur, onderdak voor karren en wagens; bouwsels die zon-der architect tot stand zijn gekomen en waarbij esthtische overwegingen geen rol hebben gespeeld. De tentoonstelling van deze modellen in de Paviljoens in Almere (1999) was een monument voor de architectloze bouwkunst.

Bouwkunst (Inventarisatie ongetekende constructen)Serie schaalmodellen (1:10) van rurale architectuur, Museum de Paviljoens, Almere (1999)

De eenzijdig poli-tieke berichtgeving over Irak riep bij ons vragen op naar het culturele leven van een bevolking die in eigen land maar ook internationaal enorm onder druk stond.

Verspreiding van culturele informatie ging in het Irak van Saddam Hoessein van mond tot mond. Door het voor de oorlog nog bestaande verbod op gebruik van fax en internet zijn alle gegevens voor deze eerste Bagdad Out in de week voorafgaand aan publicatie, tele-fonisch doorgegeven door verschillende informanten . En der-halve is slechts een heel klein deel van de culturele bedrijvig-heid in Bagdad in kaart gebracht. Deze werd gepubliceerd in de Volkskrant.

Bagdad out 2003Spread kunstkatern Volkskrant. Atelier Veldwerk (30 januari, 2003)

Bagdad out 2004Spread VPRO-gids, Atelier Veldwerk (6 december 2004)

De VS en bondgenoten droegen in juli 2004 de macht over aan een Iraaks zelfbestuur en we vroegen ons af hoe het na ruim een jaar bezetting met de culturele activiteiten zou staan. Op basis van de opnieuw heel moeizaam verzamelde informatie werd een tweede Bagdad Uit gemaakt. Deze werd gepubliceerd in de VPRO-gids.

Luijters transformeerde de tuin van museum De Pont in Tilburg van een museale bui-tenruimte in een echte tuin, o.a. door middel van het kweken van eetbare gewassen en kruiden die in het restaurant verwerkt werden. Aan de hand van de beplanting en de natuurlijke veranderingen en gebeurtenissen volgde en registreerde Luijters gedurende twee jaar de verschillende seizoenen. Hiertoe heeft hij de tuin gedeeltelijk heringericht en beplant, maar voornamelijk werd ruimte geboden aan spontante ontwikkelingen. Van de observaties en registraties werd verslag gedaan in de kwartaalberichten van het museum en in het logboek www.luijters.be/depont.

De tuin van Rudy J. LuijtersTuin Museum de Pont, Tilburg 2001 2003

Det

ail t

uin

de P

ont

Kleurkaart lenteMaart 2001

OktoberroodOktober 2001

Cal

enda

ria

tuin

de

Pont

Inventarisatie vrucht-/zaadvormenSeptember 2002

Inventarisatie mossenJanuari 2003

Veldgids is een bijdrage aan de tentoonstelling Zoersel 2002 in het stadspark van Zoersel Gedurende drie maanden heeft Luijters wekelijks dagen de ontwikkeling van de flora in het park gefotografeerd, gedetermineerd en op eigen wijze geordend. De zo ontstane gebeidseigen veldgids werd als 50 paginas tellend katern opgenomen in de catalogus.

Veldgids ZoerselBijdrage aan tentoonstelling Het Raadsel van Zoersel 2002, Zoersel (B) 2002curator: Edith Dove

In 2003 werd op uitnodiging van SKOR een plan ontwikkeld voor een kunstwerk op het terrein van Heemstaete in Zwolle, een kliniek voor epilepsiepatinten. De relatieve complexiteit van de (buiten)ruimte in relatie tot de bijzondere groep gebruikers stelde zeer specifieke eisen aan een kunstwerk. Dit heeft geleid tot een heel heldere, grote en standvastige ingreep; het planten van een vijftig jaar oude linde op de centrale as van het terrein. Onderdeel van het werk vormt het boekje Een Standvastige Linde voor Heem-staete te Zwolle, waarin historische, volkenkundige en botanische aspecten van de linde worden beschreven.

Een standvastige Linde voor Heemstaete te ZwolleZwolle 2004

De

stan

dvas

tige

Lin

de v

oor d

e H

eem

stae

te, Z

wol

le

Publ

icat

ie E

en st

andv

asti

ge L

inde

voo

r Hee

mst

aete

, Zw

olle

Het Blauwe Huis is een werk van Jeanne van Heeswijk & Herv Paparponaris. Het gaat om een kunstproject waar gedurende vier jaar kunstenaars, schrijvers en architecten worden uitgenodigd om medebewoners van IJburg te worden. IJburg is letterlijk en figuurlijk een compleet nieuw stadsdeel van Amsterdam. De kunstenaars maken zo deel uit van de nieuwe gemeenschap en met hun werk stimuleren, benvloeden en bevragen ze de ontwikkelingen binnen IJburg. Aan Luijters werd gevraagd een ontwerp voor de tuin te maken. Dit resuteerde in een eetbare tuin. Alle in de tuin aanwezige planten zijn eetbaar; van sommige planten kunnen de vruchten gegeten worden, van andere de bloemen, de bladeren of de wortels. Bewoners binnen het blok kunnen delen in de oogst. Kinderen zien voor het eerst bramen en frambozen, de tuin werkt bovendien als sociale katalysator.

Het Blauwe HuisInrichting tuin, IJburg 2005 2009

Sche

ts T

uino

ntw

erp

Blau

we

Hui

s, I

Jbur

g 20

05

Het terrein rond het Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum in Geel (OPZ) is een lappen-deken van oude en nieuwe, bijzondere en alledaagse veldjes, plantsoenen, binnenhoven en tuinen. De beplanting op het domein is van eenzelfde veelsoortige aard. In de lente van 2006 zijn de deelnemers (patinten van het OPZ) aan de workshop van Luijters naar buiten getogen. Gewapend met snoeischaren werd het domein afgestruind op zoek naar takken bladeren, planten en bloemen. De enige opdracht luidde: Leg op papier vast wat je meeneemt naar het atelier. De tekeningen zijn op reguliere botanische wijze geordend in de Flora Extramuralis.

Flora ExtramuralisPublicatie, Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Geel (B), 2006

Wor

ksho

p Ps

ychi

atri

sch

zorg

cent

rum

Gee

l

Voor de reconversie van een voormalige electriciteitscentrale in Zwevegem is een masterplan gemaakt door Couss & Goris Architecten. Voor het ontwerp van het land-schap tekent Atelier Veldwerk (Rudy Luij-ters, Onno Dirker). De grote lijnen van het plan zijn terug te brengen tot het leegma-

ken, het ontdoen van overbodige culturele tekens, en het inzetten van bestaande land-schappelijke elementen voor noodzakelijke functies (voorbeeld: parkeerterrein in een populierenbos, kenmerkend element in het West-Vlaamse landschap).

Voorstudie inrichting landschap Transfo ZwevegemZwevegem (B) 2006 (Atelier Veldwerk i.s.m. Couss & Gorris architecten)

Het parkontwerp is een 13 ha. verdicht polderlandschap. Alle inrichtingselementen, beplanting zowel als culturele elementen bruggen, stuwen, schuurtjes en veldhekken zijn overgenomen uit het omliggende landschap. Atelier Veldwerk legde door middel van een grondige visuele analyse van het landschap de basis voor het parkontwerp. Na categorisering van de verschillende elementen werden de ontwerpen getekend voor de polderbruggen, veldhekken, banken, etc. Grote zorg werd met name ook besteed aan het karakter van gebruikte materialen. (Zie ook de publicatie: De polder als Park, 2008)

De polder als parkInrichting Wickelhofpark, Mijdrecht 2002 2008 (Atelier Veldwerk)

Hek

ken

in o

mli

ggen

de la

ndsc

hap

Ont

wer

p he

k do

or V

eldw

erk

Hek

ken

en b

anke

n in

het

par

k, o

ntw

orpe

n do

or A

teli

er V

eldw

erk

Brug

gen

in h

et p

ark,

ont

wor

pen

door

Ate

lier

Vel

dwer

k

Wat

erw

erke

n in

het

par

k, o

ntw

orpe

n do

or A

teli

er V

eldw

erk

Een maisveld van bijna vijfhonderd vierkante meter reflecteert niet slechts heel ingeto-gen het binnenvallend licht, maar verspreidt ook een moeilijk te duiden geur van graan, stof, voedsel. Er lijkt visueel ingezoomd op een stuifmeelveld van Wolfgang Laib. De ruimte is van muur tot muur gevuld met een niet te peilen hoeveelheid mais. Dit zoetgele landschap doet noch in kleur, noch in maat ook maar enigszins recht aan de werkelijk-heid van het Amerikaanse landschap dat voor een groot deel uit maisplanten bestaat. Toch is het werk een poging vat te krijgen op wat mais is: een groot granulair beeld van voedsel, wereldmarkt en industrile manipulatie.

Zea mays10 ton korrelmais, Power of place, Trinnale Apeldoorn, 2008

Info

rmat

iepa

neel

Zea

May

s

Info

rmat

iepa

neel

Zea

May

s

Zea

May

s, N

ette

nfab

riek

Ape

ldoo

rn, T

rin

ale

Ape

ldoo

rn, 2

008

In 2003 werd de nieuwbouw van het Historisch Centrum Overijssel (HCO) in gebruik ge-nomen. Rudy Luijters werd gevraagd een kunstwerk voor dit gebouw te maken, en kwam met het voorstel om het gebouw te bekronen met een robuuste windwijzer waarop te le-zen staat: TEKST EN UITLEG. Daarnaast wordt deze tekst en uitleg letterlijk genomen met de publicatie van een boekje over kunst in de openbare ruimte van Zwolle. Zoals het HCO feitelijk tekst en uitleg in woord, beeld en geluid geeft over de geschiedenis van de regio, zo poogt TEKST EN UITLEG dit ook te doen over de kunst in de stad. En wel in de vorm van deze publicatie. Slechts op n locatie is deze te verkrijgen: uit een boekjes automaat in het HCO, onderdeel van het kunstwerk.

TEKST EN UITLEGKunstwerk voor Historisch Centrum Overijsel, Zwolle (2009)Opdrachtgever: Rijksgebouwendienst/Gemeente Zwolle

Op uitnodiging van de Dienst Landelijk Gebied hebben vijf bureaus/kunstenaars een voorstel gedaan (binnen het kader van een kunstopdracht) voor de Landinrichting Enschede-Zuid. Het voor-stel van Atelier Veldwerk is niet geselecteerd om binnen de kunstopdracht gerealiseerd te worden, maar de dienst Landelijk Gebied was zo enthousiast over de plannen dat op dit moment nog actief gezocht wordt naar mogelijkheden om het voorstel te realiseren binnen de inrichting van het land-schap rond Enschede-Zuid

Bijzondere plekken krijgen een sterk accent door het plaatsen van schuren die de aanslui-tingen markeren van de verkeersroutes rondom Enschede met de fijnmazige structuur van paadjes tussen stad en landschap. In veel gevallen bestaan de verbindingen reeds; deze kunnen worden versterkt of indien niet aanwezig, (opnieuw)worden gemaakt. De schuren faciliteren een nieuw gebruik van het landschap. Eigentijdse activiteiten vinden een onderdak. Zoals indertijd schuilgelegenheden voor koeien werden gebouwd, of stallingen voor machines, zo maken we hier letterlijk en figuurlijk schuilgelegenheden voor de gebruiker/recreant. Binnen de ruimtes is kan informatie worden verkregen over routes of lokale bijzonderheden (flora, fauna, etc.) en vindt men een oplaadpunt voor de scootmobiel. Verschillende gebruikers kunnen in de schuur samenkomen (sociaal ontwerp). De schuren zetten in op innovatieve ontwikkelingen; vermoedelijk is fysieke be-weg-wijzering op korte termijn hopeloos ouderwets. Eigentijdse technieken zullen worden benut of kunnen worden ontwikkeld. Gedacht kan worden aan mobiele telefonie met gps- systemen en applicaties van Iphone (digitale flora) , etc. Het gebruik van de schuur verandert met de tijd en nieuwe toepassingen veranderen mee. De structuur moet daarom vooral praktisch zijn, flexibel, eventueel speels, aan ruimte gebonden. De schuur op zichzelf is een sculptuur, een kunstwerk. De eerste schets betreft een rechthoekige doos met een dakconstructie, aan beide korte zijden is een grote deur.

Een familie van schurenVoorstel landinrichting Enschede-Zuid, 2009 (Atelier Veldwerk)

Op uitnodiging van Provincie Overijssel/CBK Arnhem werd aan vijf combinaties van kunstenaars/landschapsarchitecten gevraagd een visie te presenteren, waaruit n visie werd gekozen ter realisatie. Bij het ontwikkelen van ideen over het versterken van de identiteit en het karakter van de N348 heeft Atelier Veldwerk zich geconcentreerd op een inventarisatie van al die elementen die relatief eenvoudig te vervangen of te manipuleren zijn. Losse elementen die in hun samenhang het fysieke beeld bepalen van de weg: bermen, hagen, bewegwij-zering, lichtmasten, hekken, schermen, billboards, etc. Daarnaast is de beleving van de weg onderzocht in termen van tempo (tijd) en zicht. En vervolgens op dat wat via de N348 wordt uitgesproken door gemeente en provincie, de min of meer gerichte communicatie met de gebruiker. Dat betreft ook impliciete zaken als de kwaliteit van de vormgeving en het onderhoud. Met inzet van al die genoemde elementen kan van de hectische stroboscoop een scherm met kijkgaten gemaakt worden, of een trage diashow met veel zwart tussen de afbeeldingen. In natuurkundige zin beschreven gaat het om het richten van de losse elementen als ijzervijlsel door een magneet. En centrale kracht die de overigens volstrekt ongelijke deeltjes richting geeft.

Visie nieuw trac N348Ontwikkeling visie op het versterken van de identiteit nieuw trac N348 Zutphen, 2009

(Atelier Veldwerk)

Poulissen & Partners realiseren de Kempense Noord-Zuidverbinding (een provinciale weg tussen Geel en Kasterlee, Belgi). Onderdeel daarvan vormt een tunnel onder natuur-gebied (beschermd landschap) de Hoge Mouw. De opgave die Poulissen & Partners bij Atelier Veldwerk neerlegde was het ontwerpen van de bovengrondse onderdelen van de vluchtgangen. In het kleinschalige en beschermde heide landschap was het de uitdaging fysiek zo min mogelijk aanwezig te zijn. Zowel in maat als in materiaal is de grootst mogelijke terughoudendheid betracht. De roestbruine huid van cortenstaal gaat als vanzelfsprekend op in het landschap, in alle weersomstandigheden. Door het materiaal plastisch te gebrui-ken kunnen de maten geoptimaliseerd worden. Doordat geen onderhoud noodzakelijk is kunnen de zijden en achterkant in het profiel van het landschap gegraven worden.

ExitOntwerp vluchtuitgangen en vormgeving landschap boven ondergronds dienstgebouw van tunnel onder natuurgebied De Hoge Mouw bij Kasterlee (B) als onderdeel van de Kempische Noord-Zuidverbinding. Ontwerp 2010, realisatie gepland 2011

Opdrachtgever: Poulissen & Partners)

schets HM 5\ 100606schaal 1:50

2 m

1,8m

1

bovenaanzicht

2 3 2,9

7,9

3,2

1

zijaanzicht

vooraanzicht achteraanzicht

1,8m

1

4,4

3

1,92,2

1,5