Rudy Ghysels ICF overview - Zorgnet-Icuro 2 Inhoud gezondheid & “enabling-disablingprocess”...

33
2/05/2016 1 WERKEN ROND FUNCTIONEREN & PARTICIPATIE International Classification of Functioning (ICF) Rudi GHYSELS Leuven 28-4-2016 Gent 10-5-2016 1 Inhoud gezondheid & “enabling – disabling process” historiek ICF begrijpen van het ICF-model / denkkader en de daarbij gebruikte terminologie; toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg & arbeidsbemiddeling)

Transcript of Rudy Ghysels ICF overview - Zorgnet-Icuro 2 Inhoud gezondheid & “enabling-disablingprocess”...

2/05/2016

1

WERKEN ROND FUNCTIONEREN & PARTICIPATIE

International Classification of Functioning (ICF)

Rudi GHYSELS

Leuven 28-4-2016

Gent 10-5-2016

1

Inhoud

� gezondheid & “enabling – disabling process”

� historiek ICF

� begrijpen van het ICF-model / denkkader en de daarbij gebruikte terminologie;

� toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg & arbeidsbemiddeling)

2/05/2016

2

Inhoud

� gezondheid & “enabling-disabling process”

� historiek en inleiding ICF

� begrijpen van het ICF-model / denkkader en de gebruikte terminologie;

� toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg en arbeidsbemiddeling).

Gezondheid

� “Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity” (1948)

� "Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken."

World Health Organisation (WHO)

2/05/2016

3

Gezondheid

“Gezondheid is meer dan de afwezigheid van een ziekte/aandoening”

Proces van mogelijkheden naar beperkingen

omgeving

persoon

6

2/05/2016

4

Proces van mogelijkheden naar beperkingen

persoon handelt in evenwicht

met omgevingwell-being

persoon handelt niet in evenwicht met omgeving

Ill-beingaanpak functies /

vaardigheden

PROCES

aanpassenomgeving

Beperking is gevolg van de interactie tussenpersoon en omgeving

8

2/05/2016

5

Inhoud

� gezondheid & “enabling – disabling process”

� historiek en inleiding ICF

� begrijpen van het ICF-model / denkkader en de gebruikte terminologie;

� toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg en arbeidsbemiddeling).

HISTORIEK mbt. gezondheid en functioneren

19° eeuw heden

10

2/05/2016

6

HISTORIEK – ICD

Al heel lang (1893) behoefte aan gestructureerd vastleggenvan gegevens:

ICD, International Classification of Diseases

MORTALITEIT & MORBIDITEIT

Verschuiving van aandacht in de zorg ICIDH*,International Classification of Impairments, Disabilities, Handicaps

* voorloper ICF

HISTORIEK – ICD

Zelfde behoefte aan gestructureerd vastleggen van gegevens / onderverdelen patiëntengroepen in GGZ

Sinds 1950: DSM, Diagnostic and Statistic Manual of Mental Disorders (American Psychiatric Organisation)

GEESTELIJKE MORBIDITEIT

DSM-5 doet beperkte uitspraken naar belemmeringen in dagelijksfunctioneren

2/05/2016

7

HISTORIEK mbt. gezondheid en functioneren

ZIEKTE / AANDOENING

FUNCTIONEREN

ICD (International Classification of Diseases ) 1893

ICIDH (International Classification of Impairments, Disabilities & Handicaps) 1980

ICF (International Classification of Functioning) 2001 WHO

ETIOLOGIE ZIEKTE STOORNIS BEPERKING HANDICAP

(etiology) (disease) (impairment) (disability) (handicap)

GENEESKUNDE & PARAMEDISCHE INTERVENTIES “voorkomen” “herstellen” “beperken en verbeteren van gevolgen”

HISTORIEK – evolutie ICIDH naar ICF

KRITIEK: statisch unidirectioneel causaal verband; houdt geen rekening met omgevings- & persoonlijke factoren

2/05/2016

8

ICF – bio-psycho-sociaal model

GEZONDHEIDSTOESTAND

AANDOENINGEN, ZIEKTEN

FUNCTIES en ANATOMISCHE EIGENSCHAPPEN

ACTIVITEITEN PARTICIPATIE

OMGEVINGSFACTOREN* PERSOONLIJKE FACTOREN

* cfr. externe factoren

Gezondheidstoestand(ziekte, trauma)

Omgevingsfactoren Persoonlijke factoren

(Contextuele factoren)

ICF – bio-psycho-sociaal model

2/05/2016

9

Gezondheidstoestand(ziekte, trauma)

Omgevingsfactoren Persoonlijke factoren

(Contextuele factoren)

ICF – bio-psycho-sociaal model

ICF – bio-psycho-sociaal model

� geleidelijke en onomkeerbare verslechtering van de nierwerking, meestal over verschillende jaren;

� evolueert vaak naar een volledige nieruitval met nierfunctievervangendebehandeling, dialyse of transplantatie tot gevolg;

Voorbeeld: Jean met chronische nier-insufficiëntie

2/05/2016

10

ICF – bio-psycho-sociaal model

Voorbeeld: Jean met chronische nierinsufficiëntie

Maar …� hoe ervaart Jean zijn

chronische nierinsufficiëntie?

� en … op welke manier vertaalt dit zich in zijn dagelijks functioneren?

ICF – bio-psycho-sociaal model

Jean is 48 jaar, en geniet ervan om zijn tijd door te brengen met zijn kleinzoon. In het afgelopen jaar, verslechterde zijn toestand (hoge bloeddruk, stollingsproblemen…) en werd werken als magazijnier steeds moeilijker. Hij is meer fatalistisch geworden en vlg. zijn echtgenote is hij nog maar beperkt actief.

CASUS: Jean - ICD N18

2/05/2016

11

ICF – bio-psycho-sociaal model

MENSELIJK FUNCTIONEREN

is de overkoepelende term voor

FUNCTIE – ACTIVITEIT - PARTICIPATIE

MENSELIJK FUNCTIONEREN

wordt beschreven vanuit 3 perspectieven:

1. 1. functioneren van persoon als organisme , als lichaam;

2. 2. functioneren van individu op basis van zijn of haar handelen;

3. 3. functioneren in kader van participatie in het maatschappelijk leven.

ICF – bio-psycho-sociaal model

Menselijk organisme

Menselijk handelen

Deelnemer aan maatschappelijk

leven

Contextuele factoren

Niveau lichaam Niveau persoon

Sociaal niveau Omgevings- en persoonsfactoren

Weefsel - & orgaanniveau :

functies

Activiteit Participatie Kenmerken van deze factoren

MENSELIJK FUNCTIONEREN

2/05/2016

12

ICF – bio-psycho-sociaal model

De ervaringen van Jean vertalen zich op het niveau van ...

� Participatie (sociaal niveau)het verzorgen van anderen

� Activiteiten (persoonlijk niveau)manipuleren van objecten

� Lichaamsfuncties (niveau lichaam)mobiliteit en stabiliteit vangewrichten

� Lichaamsstructuren (niveau lichaam)gewrichten

Ofwel het functioneren (mogelijkheden en beperkingen)... in interactie met de omgeving.

ICF – bio-psycho-sociaal model

FUNCTIONEREN KAN VERSCHILLEN AFHANKELIJK VAN

Integriteit van:

Lichaamsfuncties

Lichaamsstructuren

Activiteiten

Participatie

Stoornissen in :Lichaamsfuncties

Lichaamsstructuren

Beperkingen in

Activiteiten

Participatieproblemen

Volledig functioneren Beperkt functioneren

2/05/2016

13

ICF – bio-psycho-sociaal model

CASUS : Jeanine, 78 jaar, CVA links sinds 3 mnd.

„Momenteel kan ik niet op

eigen kracht naar het toilet gaan. Ik heb het daar erg moeilijk mee“

ICF – bio-psycho-sociaal model

CASUS : Ingrid, 72 jaar, CVA sinds 4 mnd.

„Ik ben volledig afhankelijk van

anderen. Ik weet niet meer hoe ik zelf mijn portemonnee teopenen.

… misschien is dat de redenwaarom ik niet meer buitenkom om andere mensen op tezoeken”

2/05/2016

14

ICF – bio-psycho-sociaal model

CASUS : Martine, 34 jaar, CVA links sinds 5 mnd.

“ Mijn prioriteiten op dit moment

zijn het terug kunnen wandelen. Ik wil leren zoveel mogelijk zelfalle hindernissen te nemen “

ICF – bio-psycho-sociaal model

CASUS : Monique 43 jaar, CVA links sinds 2 jaar

“Ik ben nu goed gerevalideerd, met wat ondersteuning kan ik het huishouden weer op me nemen.

Ik zou weer graag als secretaresse willen werken.”

2/05/2016

15

Het basisconcept van de ICF voorziet in een multi-dimensionalebenadering om het individueel functioneren te beschrijvenen dient als een kader om deze informatie te organiseren.

Gezondheidstoestand

(ziekte, trauma)

Omgevingsfactoren

Persoonlijkefactoren

Contextuele factoren

Het biopsychosociaal model van het menselijk functioneren

ActiviteitLichaamsfunctie en

-structuurParticipatie

ICF – bio-psycho-sociaal model

Bondig

2/05/2016

16

Inhoud

� gezondheid & “enabling – disabling process”

� historiek en inleiding ICF

� begrijpen van het ICF-model / denkkader en de gebruikte terminologie;

� toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg en arbeidsbemiddeling).

Actuele situatie: iedere discipline spreekt eigen taalm.b.t.:

Functioneren van personen

ICF - samenwerking – uniformiteitterminologie ...

32

2/05/2016

17

ICF - terminologie

De definties van de componenten van het ICF model. Voorbeeld: Mr. Gato

Gezondheidstoestand

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Participatie(Participatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren

(Stoornissen)

Menselijk functionerenICF

ICD - 10

33

ICF - gezondheidstoestand

� Gezondheidstoestand is de overkoepelende term voor ziekte, aandoening of trauma;

� Gezondheidstoestand includeerteveneens elementen alsveroudering, stress, congenitaleafwijkingen, zwangerschap of genetische voorbeschiktheid;

� Gezondheidstoestand wordtgecodeerd d.m.v. de International Classification of Diseases (ICD-10).

Gezondheidstoestand

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Participatie(Participatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren

(Stoornissen)

34

2/05/2016

18

ICF - gezondheidstoestand

Tetraplegie G83.5

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Participatie(Participatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren

(Stoornissen)

“Ik reed met mijn wagen in de buurt van Kyoto. Ik was zo moe dat ik in

slaap ben gevallen…. Ik droeg geen veiligheidsriem… Het volgende wat ik

mij herinner is dat ik in het hospitaal lag en mijn armen en benen niet meer kon bewegen. Ik droeg een nekbrace

om mijn gebroken wervels te stabiliseren. Dit is nu 2 jaar geleden. Op

dit moment kan ik nog steeds mijn benen en bepaalde vingers niet

bewegen.”

35

ICF – lichaamsfuncties en -structuren

� Lichaamsfuncties zijn de fysiologische functies van de lichaamssystemen, m.i.v. psychologische functies

� Lichaamsstructuren zijn de anatomische delen van hetlichaam, zoals organen, ledematen en huncomponenten

� Stoornissen

Tetraplegie G83.5

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Participatie(Participatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren

(Stoornissen)

36

2/05/2016

19

ICF – lichaamsfuncties en -structuren

Tetraplegie G83.5

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Participatie(Participatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren

(Stoornissen)

Kinesitherapeut:

Naast de complete verlamming van beide benen, is er een gedeeltelijk krachtverlies in beide armen. Thv. beide benen is er een sterke spierstijfheid en een verminderde bewegingsmogelijkheid in beide enkelgewrichten. Tgv. de hoogte van zijn dwarslaesie is er ook een respiratoir probleem.

37

ICF – lichaamsfuncties en -structuren

Tetraplegie G83.5

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Participatie(Particapatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren

(Stoornissen)

Kinesitherapeut:

Naast de complete verlamming van beide benen, is er een gedeeltelijk krachtverlies in beide armen. Thv. beide benen is er een sterke spierstijfheid en een verminderde bewegingsmogelijkheid in beide enkelgewrichten. Tgv. de hoogte van zijn dwarslaesie is er ook een respiratoir probleem.

38

2/05/2016

20

ICF – activiteiten en participatie

� Activiteit is de uitvoering van een taak of actie door eenindividu→ individueel perspectief

van functioneren.

� Beperking� Participatie is de

betrokkenheid in eenlevenssituatie. → sociaal perspectief van

functioneren.

� Participatieproblemen

Tetraplegie G83.5

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Participatie(Participatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Krachtverlies in beide armen, spierstijfheid, mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen

39

ICF – activiteiten en participatie

Tetraplegie G83.5

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Participatie(Participatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,

mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen

Mijn grootste problemen zijn dat ik veelmeer tijd nodig heb om te eten en dat ikniet zelfstandig naar het toilet kan gaan. Het is erg moeilijk om mijn houding tebewaren … ik moet steeds dikwijls steunzoeken met de handen. Ik kan niet naar buiten om met mijnvrienden af te spreken, maar ik houd welcontact via E-mail of telefoon. Ik ben ookgestart met vertalen van Engelse tekstenop de computer.

40

2/05/2016

21

ICF – omgevingsfactoren

Tetraplegie G83.5

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

vrienden ontmoeteneten, naar het toilet gaan

blijven zittenEngelse teksten

vertalen

(

krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,

mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen

� Omgevingsfactorenhebben betrekking op de fysieke, sociale en cultureleomgeving waarin mensenleven en invulling gevenaan hun rollen.

� Omgevingsfactorensitueren zich buiten hetindividu en kunnen eenpositieve(ondersteunende) of eennegatieve(belemmerende) invloedop iemands functionerenhebben.

41

ICF – omgevingsfactoren

Tetraplegie G83.5

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

vrienden ontmoeteneten, naar het toilet gaan

blijven zittenEngelse teksten

vertalen

krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,

mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen

“Mijn rolstoel is erg zwaar, waardoor het niet makkelijk is om me te verplaatsen. De meeste gebouwen zijn niet aangepastvoor rolstoelgebruikers. In de straten zijner veel hindernissen die ik moeilijk kannemen.

De steun van mijn moeder is erg belangrijk voor mij. Ik krijg ook veel hulpvan onze huishoudhulp. Mijn verzekeringbetaalt mijn ziekenhuisopnames, zodat ikme op dat vlak geen zorgen moet maken.

42

2/05/2016

22

ICF – persoonlijke factoren

Tetraplegie G83.5

zware rolstoelhindernissen in straten

Steun moeder, huishoudhulpverzekering

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

vrienden ontmoeteneten, naar het toilet gaan

blijven zittenEngelse teksten

vertalen

(

krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,

mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen

� Persoonlijke factoren zijn die factoren die geen deeluitmaken van de gezondheidstoestand , maarhebben betrekking op de individuele achtergrond.

� Persoonlijke factoren zijn oa. leeftijd, ras, geslacht, levensstijl, religie, opvattingen, coping, socialeachtergrond, opleidingsniveau …

43

ICF – persoonlijke factoren

Tetraplegie G83.5

zware rolstoel,hindernissen in straten,

steun moeder, huishoudhulpverzekering

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

vrienden ontmoeteneten, naar het toilet gaan

blijven zittenEngelse teksten

vertalen

krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,

mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen

Sociaal assistent:„Dhr. Gato is 24 jaar, hij heeft vorig jaar zijn master in ingenieurswetenschappen behaald. Ondanks de ernst van zijn toestand is hij erg coöperatief.”

44

2/05/2016

23

ICF – persoonlijke factoren

Tetraplegie G83.5

zware rolstoel,hindernissen in straten,

Steun moeder, huishoudhulpverzekering

24 jaarMaster ingenieurswetenschappen

coöperatief

vrienden ontmoeteneten, naar het toilet gaan

blijven zittenEngelse teksten

vertalen

krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,

mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen

Arts:„Dhr. Gato is 24 jaar, hij heeft vorig jaar zijn master in ingenieurswetenschappen

behaald. Ondanks de ernst van zijn toestand is hij erg coöperatief.”

45

ICF - redeneren

Ziekte(s) of aandoening(en)

Omgevingsfactoren(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Gezondheidstoestand

Participatie(Participatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren

(Stoornissen)

Menselijk functionerenICF

Narratief redeneren: inzicht verwerven in de cliënt als handelend individu

Ethisch en pragmatisch redeneren: inzicht verwerven in de practische en morele

aspecten die interfereren met de interventie

Wetenschappelijk redeneren: inzicht

verwerven in de ziekte / aandoening van de cliënt

ICD-10

2/05/2016

24

ICD - 10

ICF - redeneren

Mevrouw Mas – Alzheimer ICD G30.1

Gezondheidstoestand

OMGEVINGSFACTORENmedicatie, geluiden,

geuren, vreemde kamer, controle

verzorgende …

PARTICIPATIE(Participatieproblemen)

LICHAAMSFUNCTIES LICHAAMSSTRUCTUREN

oriëntatie in tijd en ruimtegeheugen

pijn…

(Stoornissen)

Menselijk functionerenICF

PERSOONLIJKE FACTOREN:eetpatroon, mist

(overleden) echtgenoot…

47

‘lijf en brein’: Functies en Anatomische

eigenschap

(stoornis: minder goed, ‘anders’)

‘wat je kunt’: Activiteiten / handelen

(evt. met hulpmiddelen)

(beperking: met pijn/moeite)

‘wat je doet’: Participatie/

meedoen in de maatschappij

(participatieproblemen)

Persoonlijke factoren (wat je denkt, weet,

wilt, mogelijkheden) (positief en negatief)

Externe factoren (gebouwen, buiten, familie,

voorzieningen) (positief / negatief)

• Heeft u pijn(klachten)? Waar?

• Heeft u andere klachten? Welke?• Wat doet u wanneer uw klachten

ernstig zijn? Heeft u zelf oplossingen?

•Zijn er dagelijkse bezigheden die u momenteel niet doet door uw klachten?•Welke bezigheden gaan u wel goed af?•Heeft u werk buitenshuis?•Volgt u een opleiding of cursus?• Helpt u ergens mee, doet u vrijwilligerswerk?•Heeft u voldoende contacten met andere mensen?

•Wat zijn uw bezigheden overdag?•Wat doet u voor uzelf waar u plezier

in heeft?• Stel alles ideaal: wat zou u dan

kiezen om te doen?•Welke activiteit/bezigheid wilt u gaan proberen, ondanks uw klachten?

•Heeft u een partner? Voelt u zich gesteund indien nodig?•Hoe ervaart u uw gezondheid? Heeft u andere ziekten / aandoeningen?•Herinnert u zich activiteiten die u vroeger graag deed? Hoe lang heeft u dat gedaan? Wat houdt u (persoonlijk) tegen?•Wilt u de voorgestelde aanpak proberen?

•Hoe is de gezondheid van uw gezinsleden?•Woont u naar uw zin? Kunt u er alles doen wat u graag wil?•Wie neemt uw dagelijkse taken/bezigheden van u over als u die niet kunt doen vanwege uw klachten?

Ziekte, aandoening, letsels, gezondheidsprobleem

ICF - redeneren48

2/05/2016

25

ICF – structuur en codes

Gezondheidstoestand

Omgevingsfactoren 253(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Participatie(Participatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Lichaamsfuncties 493Lichaamsstructuren 310

(Stoornissen)

Menselijk functionerenICF

384

49

Menselijk

functioneren en

verwante

problemen

Contextuele

factoren

DELEN COMPONENTEN

Functies &

anatomische

eigenschappen

Activiteit en

participatie

Externe factoren

Persoonlijke

factoren

CLASSIFICATIE (1°niveau)

Functies (b1-8 hoofdstukken) 1. Mentale functies2. Sensorische functies &

pijn…

Anat. eigenschappen (s1-8)

1. Anat. eigenschappen ZS2 Anat. eigenschappen oog,

oor & verwante structuren…

Activiteiten en part. (d1-9)

1. Leren en toepassen van kennis2. Algemene taken en eisen3. Communicatie4. Mobiliteit5. Zelfverzorging6. Huishouden7. Tussenmenselijke interacties en

relaties8. Belangrijke levensgebieden9. Maatschappelijk, sociaal en

burgerlijk leven

Externe factoren (e1-5)

1. Producten en technologie2. Natuurlijke omgeving & mens.

veranderingen3. Ondersteuningen en relaties4. Attitudes5. Diensten, systeem en beleid

TYPERINGEN (veranderingen)

Integriteit functies (typering 1= ERNST)

Integriteit anat. eigenschappen(typering 1 & 2 = AARD, typering 3 = LOCATIE)

vb. code s210 (an. eigensch. oogkas)

XXX. 0 - geenvb. s210. 152

1 lichte afwijking oogkas

5 discontinuïteit (fractuur)2 rechter oogkas

XXX. 4 – volledige stoornisStoornis in …

Activiteiten & participatie

typering 1 = UITVOERING EVT. MET HULP(MIDDEL) typering 2 = VERMOGEN ZONDER HULP(MIDDEL)

vb. code d475 (besturen auto)

XXX.0 – XXX.X0 – geen beperking

vb. d475.24

XXX.4 – XXX.X4 - volledige beperkingBeperking & participatieproblemen

Externe factoren typering 1 BELEMMERENDE FACTOR vb. XXX.0 typering 2 ONDERSTEUNENDE FACTOR vb. XXX.+0

vb. e310+3

Naaste familie betekent aanzienlijke steun50

2/05/2016

26

Werkinstrumenten mbt. ICF (1)

http://class.who-fic.nl/browser.aspx?scheme=ICD10-nl.cla

51

Werkinstrumenten mbt. ICF (2)

� WHODAS 2.0 (WORLD HEALTH ORGANIZATION DISABILITY ASSESSMENT SCHEDULE 2.0)

VRAGENLIJST (36 items) VOOR HET VASTSTELLEN VAN BEPERKINGEN

� Domein - Begrijpen en communiceren

� Domein - Bewegen en zich verplaatsen

� Domein – Zelfverzorging

� Domein – Omgaan met mensen

� Domein – Activiteiten

� Domein – Deelname aan de samenleving

http://www.rivm.nl/who-fic/in/36%20int%20NL%20DC.pdf

� ICF -checklisthttp://www.who.int/classifications/icf/en/

� PXL initiatief: H-OPP (Hasselt - Occupational Performance Profile)

https://pxl.apexhealth.eu/ords/f?p=308:LOGIN_DESKTOP:18028044901602

52

2/05/2016

27

Gebruik ICF voor evaluatie

Informatie over het menselijk functioneren wordt vastgelegd in de ICF terminologie. Dit vergemakkelijkt de vergelijking van gegevens en de informatie-uitwisseling tussen de verschillende gezondheidszorgsystemen en tussen landen onderling.

Ernstige/complete activiteitsbeperkingen in verschillendedomeinen:

Zich verplaatsen(d455.44)Wassen (d510.33)

Werken (d850.44)

Bijna volledige functionaliteitmaar lichte participatieproblemen in betaaldearbeid:

Zich verplaatsen(d455.00)Wassen (d510.00)

Werken (d850.03)

Joseph en zijn moeder, 2003 Joseph en zijn moeder, 2004

Inhoud

� gezondheid & “enabling – disabling process”

� historiek ICF

� begrijpen van het ICF-model / denkkader en de gebruikte terminologie;

� toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg & arbeidsbemiddeling)

2/05/2016

28

Ziekte /Aandoening

Activiteit

Functie

Participatie

Orgaan

Persoon

Maatschappij

CureFunctiegericht

Care

Coping

Systeemgericht

Herstel / ontwikkeling

Vaardigheden

Functies

Waardigheden

Herstel / ontwikkeling

Herstel / ontwikkeling

Competentiegericht

ICF - optimaal functioneren stimuleren55

ICF & core-sets vocational rehabilitation(brief & comprehensive)

� ICF – core-set vocationalrehabilitation:

� brief

� comprehensive

� http://www.icf-core-sets.org/en/index.php

56

2/05/2016

29

ICF – core-set vocational rehabilitation (brief)

Gezondheidstoestand

Omgevingsfactoren 4 (253)(Externe factoren)

Persoonlijke factoren(Interne factoren)

Participatie(Participatieproblemen)

Activiteiten(Beperkingen)

Lichaamsfuncties 3 (493 Lichaamsstructuren 310)

(Stoornissen)

Menselijk functionerenICF

6(384)

57

ICF core-set vocational rehabilitation - brief

58 Gezondheidstoestand

Omgevingsfactoren (4)

e310 Immediate family

e330 People in positions of authority

e580 Health services, systems and policies

e590 Labour and employment services, systems and policies

Persoonlijke factoren

Activiteiten & Participatie (6)

d155 Acquiring skills

d240 Handling stress and other psychological demands

d720 Complex interpersonal interactions

d845 Acquiring, keeping and terminating a job

d850 Remunerative employment

d855 Non-remunerative employment

Lichaamsfuncties/structuren (3)

b130 Energy and drive functions

b164 Higher-level cognitive functions

b455 Exercise tolerance functions

2/05/2016

30

ICF core-set vocational rehabilitation - comprehensive

59 Gezondheidstoestand

Omgevingsfactoren (33)e11001 Drugs e115 Products and technology for personal use in daily livinge120 Products and technology for personal indoor and outdoor mobility and transportatione125 Products and technology for communication e130 Products and technology for educatione135 Products and technology for employment e150 Design, construction and building products and technology of

buildings for public usee155 Design, construction and building products and technology of buildings for private usee225 Climate e240 Light e250 Sound e260 Air quality e310 Immediate family e320 Friendse325 Acquaintances, peers, colleagues, neighbours and community members e330 People in positions of authoritye340 Personal care providers and personal assistants e355 Health professionalse360 Other professionalse430 Individual attitudes of people in positions of authority e450 Individual attitudes of health professionalse460 Societal attitudes e465 Social norms, practices and ideologiese525 Housing services, systems and policies e535 Communication services, systems and policiese540 Transportation services, systems and policies e550 Legal services, systems and policiese555 Associations and organizational services, systems and policies e565 Economic services, systems and policiese570 Social security services, systems and policies e580 Health services, systems and policiese585 Education and training services, systems and policies e590 Labour and employment services, systems and policies

Persoonlijke factoren

Activiteiten & Participatie (40)d155 Acquiring skills d160 Focusing attention d163 Thinkingd166 Reading d170 Writing d172 Calculatingd175 Solving problems d177 Making decisionsd210 Undertaking a single task d220 Undertaking multiple tasksd230 Carrying out daily routine d240 Handling stress and other psychological demandsd310 – d 315 Communicating with - receiving – spoken & non verbal messages d350 Conversation d360 Using communication devices and techniquesd410 Changing basic body position d415 Maintaining a body positiond430 Lifting and carrying objects d440 Fine hand use d445 Hand and arm used d450 Walking d455 Moving aroundd465 Moving around using equipment d470 Using transportation d475 Drivingd530 Toileting d540 Dressingd570 Looking after one’s health d710 Basic interpersonal interactionsd720 Complex interpersonal interactions d740 Formal relationshipsd820 School education d825 Vocational trainingd830 Higher education d840 Apprenticeship (work preparation)d845 Acquiring, keeping and terminating a jobd850 Remunerative employment d855 Non-remunerative employmentd870 Economic self-sufficiency

Lichaamsfuncties/structuren (17)b117 Intellectual functionsb126 Temperament and personality functionsb130 Energy and drive functionsb134 Sleep functionsb140 Attention functionsb144 Memory functionsb152 Emotional functionsb160 Thought functionsb164 Higher-level cognitive functionsb210 Seeing functionsb230 Hearing functionsb235 Vestibular functionsb280 Sensation of painb455 Exercise tolerance functionsb730 Muscle power functionsb740 Muscle endurance functionsb810 Protective functions of the skin

ICF & arbeid (1)60

Gezondheidstoestand

Lichaamsfuncties & structuren (Stoornissen)Vastgesteld dr. arbeidsgeneesheer

Menselijk functionerenICF

Dagelijks functioneren thuis• Zelfverzorging• Zorg voor anderen• Huishoudelijke activiteiten• Relaties thuis en in directe omgeving• Oplossen van dagelijkse problemen• Multitasking• Adequaat communiceren• Gezonde levensstijl (nachtrust, bewegen,

voeding, roken, alcohol, drugs, ontspanning

Dagelijks functioneren buitenshuisFunctioneren in relaties, vrienden, familieOmgaan met geld (schuldproblemen?)Mobiliteit (reisafstand, auto, openbaar vervoer, fiets, stappen)Functioneren in hobby’sFunctioneren op het werk

OmgevingsfactorenInvloed van omgevingsfactoren op de situatie zoals:• Mensen in directe omgeving:

a. privé personen (partner, familie, vrienden)b. Werk personen (collega’s, leidinggevende)c. Zorgpersonen (huisarts, specialist, therapeut)

• Afstemming werk & privé• Fysieke omstandigheden (arbeidsomstandigheden)• Werkeigenschappen zoals werkinhoud, werkhoeveelheid,

regelmogelijkheden• Binding met organisatie, afdeling, team, werk, klant

Persoonlijke factorenInvloed van persoonlijke factoren op de situatie zoals:• Eigen inschatting van (werk)mogelijkheden in toekomst• Vermogen en overtuiging om adequaat en efficiënt te handelen in de

gegeven situatie• Wat wil de werknemer echt tav. werk, leven en loopbaan?• Gedrag in huidige situatie vermijden, aanpassen, forceren, open

overleg…• Aanpassingsvermogen bij problemen (coping passief, actief)Belangrijke info• Verzuimhistoriek (frequentie, dagen)• Opleidingsverleden, competenties – match met eigen werk• Arbeidsverleden• Recente levensgebeurtenissen

2/05/2016

31

ICF & arbeid(2)61

GezondheidstoestandVb. griep, hernia, ALS

Omgevingsfactoren (Externe factoren)arbeidsgerelateerd:arbeidsomstandigheden (vb. lawaai)arbeidsvoorwaarden (vb. promotiemogelijkheden)arbeidsverhoudingen,-inhoud (vb. autonomie,fysiekeeisen)eigenschappen van de organisatie (vb. personeelsbeleid)niet-arbeidsgerelateerd:thuissituatie, kinderopvang

Persoonlijke factoren (Interne factoren)AlgemeenLeeftijd, geslacht, coping, levensstijl, opleiding…ArbeidsgerelateerdBelang van het werk, arbeidsmotivatie, arbeidsverleden, verzuimverleden

Participatie (Participatieproblemen)(dreigend) verzuim, (problemen met/in) gezin, hobby’s, opleiding

Activiteiten (Beperkingen)Problemen met: gaan, bedienen computer, lang zitten, voeren van een gesprek

Lichaamsfuncties & structuren (Stoornissen)Lage rugpijn, arm-,nek- en schouderpijn, verminderd uithoudingsvermogen

Menselijk functionerenICF

Niet werk-gerelateerd

Andere externe factoren (stimulerend/be-perkend)

ICF & arbeid (3)62

Gezondheidstoestand

Determinanten op meso- & microveau

Werkgerelateerde externe factoren(werkstressoren/motivators)

OMGEVINGSFACTOREN (Externe factoren) PERSOONLIJKE FACTOREN (Interne factoren)

Participatie (Participatieproblemen)Activiteiten (Beperkingen)Lichaamsfuncties & structuren (Stoornissen)

Menselijk functionerenICF

Determinanten op macro-niveau

Arbeidsvoorwaarden

Werkrelaties

Taakinhoud

Werkomstandigheden

Mentale belasting

Fysieke belasting

Mentale belasting

Fysieke belasting

Thuissitua-tie / sociale omgeving

Persoonlijke draagkracht

Psychosociale draagkracht

Fysieke draagkracht

Werkgerelateerdepersoonlijke factoren (vb. motivatie, werkervaring …)

Algemeen persoonlijke factoren algemene karakteristieken: ouderdom, geslacht, opleiding… Persoonlijke kenmerken : coping,temperament…

2/05/2016

32

ICF & arbeid (4)63

GEBRUIKTE AFKORTINGEN• AMPS - Assessment of

Motor and Process Skills• ATA/ OSA - Assessment

through activity• COTNAB – Cherrington

Occupational TherapyNeurological Assessment Battery

• MSRT- Minnesota SpatialRelation Test

• OTDT – O’Connor TweezerDexterety Test

• PBWS – Pennsylvania Bi-Manual Worksample

• PP - Purdue Pegboard• RBMT- Rivermead

Behavioural Memory Test• COPM – Canadian

Occupational Performance Measure

• WRI – Worker RoleInterview

• Job Analysis Checklist• VS - Vocational Skills• WEIS - Work Environment

Impact Scale• WES – Work Environment

Scale• RSI-checklist• POL – Psychosocial

observation list forvocational rehabilitation

64

2/05/2016

33

65

Literatuur & bronnen

� Christiansen, C., & Baum, C. (1997). Enabling Function and Well-Being. Thorofare. Slack Incorporated

� de Boer, A., ter Wee, M. (2005). A new way of performing workplace based Occupational Therapy in Vocational Rehabilitation. Amsterdam. Hogeschool van Amsterdam department of OccupationalTherapy

� Heerkens, Y., van Ravensberg, C. (2007). Toepassingsmogelijkheden van de multiprofessionele International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) in de paramedische zorg. Amersfoort. Nederlands Paramedisch Instituut.

� Heerkens, Y. e.a. (2006) Een pleidooi voor het gebruik van de ICF in de arbozorg. Tsg, jaargang84, nummer 6,337-342

� Nederlands WHO-FIC Colaborating Centre (2002). Internationale classificatie van het menselijk functioneren, Houten / Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum

� Stucki, G. , Cieza A. (s.a.) WHO – ICF International Classification of Functioning, Disability and Health ICF Research Branch, WHO CC FIC Germany Department of Physical Medicine and RehabilitationLudwig-Maximilian University of Munich.

� Üstün, T. ea. (2003). The International Classification of Functioning, Disability and Health: a new tool for understanding disability and health. Disability and Rehabilitation, 25; 11-12: 565-571

INTERNET:

� http://apps.who.int/classifications/icfbrowser/

� http://class.who-fic.nl/browser.aspx?scheme=ICD10-nl.cla

� http://www.icfillustration.com/icfil_eng/

� http://www.icf-core-sets.org/en/index.php

66