Bijdragen, solidariteit, automatische aanpassingen in flexibele eerste pijler: een formeel denkkader
Rudy Ghysels ICF overview - Zorgnet-Icuro 2 Inhoud gezondheid & “enabling-disablingprocess”...
Transcript of Rudy Ghysels ICF overview - Zorgnet-Icuro 2 Inhoud gezondheid & “enabling-disablingprocess”...
2/05/2016
1
WERKEN ROND FUNCTIONEREN & PARTICIPATIE
International Classification of Functioning (ICF)
Rudi GHYSELS
Leuven 28-4-2016
Gent 10-5-2016
1
Inhoud
� gezondheid & “enabling – disabling process”
� historiek ICF
� begrijpen van het ICF-model / denkkader en de daarbij gebruikte terminologie;
� toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg & arbeidsbemiddeling)
2/05/2016
2
Inhoud
� gezondheid & “enabling-disabling process”
� historiek en inleiding ICF
� begrijpen van het ICF-model / denkkader en de gebruikte terminologie;
� toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg en arbeidsbemiddeling).
Gezondheid
� “Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity” (1948)
� "Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken."
World Health Organisation (WHO)
2/05/2016
3
Gezondheid
“Gezondheid is meer dan de afwezigheid van een ziekte/aandoening”
Proces van mogelijkheden naar beperkingen
omgeving
persoon
6
2/05/2016
4
Proces van mogelijkheden naar beperkingen
persoon handelt in evenwicht
met omgevingwell-being
persoon handelt niet in evenwicht met omgeving
Ill-beingaanpak functies /
vaardigheden
PROCES
aanpassenomgeving
Beperking is gevolg van de interactie tussenpersoon en omgeving
8
2/05/2016
5
Inhoud
� gezondheid & “enabling – disabling process”
� historiek en inleiding ICF
� begrijpen van het ICF-model / denkkader en de gebruikte terminologie;
� toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg en arbeidsbemiddeling).
HISTORIEK mbt. gezondheid en functioneren
19° eeuw heden
10
2/05/2016
6
HISTORIEK – ICD
Al heel lang (1893) behoefte aan gestructureerd vastleggenvan gegevens:
ICD, International Classification of Diseases
MORTALITEIT & MORBIDITEIT
Verschuiving van aandacht in de zorg ICIDH*,International Classification of Impairments, Disabilities, Handicaps
* voorloper ICF
HISTORIEK – ICD
Zelfde behoefte aan gestructureerd vastleggen van gegevens / onderverdelen patiëntengroepen in GGZ
Sinds 1950: DSM, Diagnostic and Statistic Manual of Mental Disorders (American Psychiatric Organisation)
GEESTELIJKE MORBIDITEIT
DSM-5 doet beperkte uitspraken naar belemmeringen in dagelijksfunctioneren
2/05/2016
7
HISTORIEK mbt. gezondheid en functioneren
ZIEKTE / AANDOENING
FUNCTIONEREN
ICD (International Classification of Diseases ) 1893
ICIDH (International Classification of Impairments, Disabilities & Handicaps) 1980
ICF (International Classification of Functioning) 2001 WHO
ETIOLOGIE ZIEKTE STOORNIS BEPERKING HANDICAP
(etiology) (disease) (impairment) (disability) (handicap)
GENEESKUNDE & PARAMEDISCHE INTERVENTIES “voorkomen” “herstellen” “beperken en verbeteren van gevolgen”
HISTORIEK – evolutie ICIDH naar ICF
KRITIEK: statisch unidirectioneel causaal verband; houdt geen rekening met omgevings- & persoonlijke factoren
2/05/2016
8
ICF – bio-psycho-sociaal model
GEZONDHEIDSTOESTAND
AANDOENINGEN, ZIEKTEN
FUNCTIES en ANATOMISCHE EIGENSCHAPPEN
ACTIVITEITEN PARTICIPATIE
OMGEVINGSFACTOREN* PERSOONLIJKE FACTOREN
* cfr. externe factoren
Gezondheidstoestand(ziekte, trauma)
Omgevingsfactoren Persoonlijke factoren
(Contextuele factoren)
ICF – bio-psycho-sociaal model
2/05/2016
9
Gezondheidstoestand(ziekte, trauma)
Omgevingsfactoren Persoonlijke factoren
(Contextuele factoren)
ICF – bio-psycho-sociaal model
ICF – bio-psycho-sociaal model
� geleidelijke en onomkeerbare verslechtering van de nierwerking, meestal over verschillende jaren;
� evolueert vaak naar een volledige nieruitval met nierfunctievervangendebehandeling, dialyse of transplantatie tot gevolg;
Voorbeeld: Jean met chronische nier-insufficiëntie
2/05/2016
10
ICF – bio-psycho-sociaal model
Voorbeeld: Jean met chronische nierinsufficiëntie
Maar …� hoe ervaart Jean zijn
chronische nierinsufficiëntie?
� en … op welke manier vertaalt dit zich in zijn dagelijks functioneren?
ICF – bio-psycho-sociaal model
Jean is 48 jaar, en geniet ervan om zijn tijd door te brengen met zijn kleinzoon. In het afgelopen jaar, verslechterde zijn toestand (hoge bloeddruk, stollingsproblemen…) en werd werken als magazijnier steeds moeilijker. Hij is meer fatalistisch geworden en vlg. zijn echtgenote is hij nog maar beperkt actief.
CASUS: Jean - ICD N18
2/05/2016
11
ICF – bio-psycho-sociaal model
MENSELIJK FUNCTIONEREN
is de overkoepelende term voor
FUNCTIE – ACTIVITEIT - PARTICIPATIE
MENSELIJK FUNCTIONEREN
wordt beschreven vanuit 3 perspectieven:
1. 1. functioneren van persoon als organisme , als lichaam;
2. 2. functioneren van individu op basis van zijn of haar handelen;
3. 3. functioneren in kader van participatie in het maatschappelijk leven.
ICF – bio-psycho-sociaal model
Menselijk organisme
Menselijk handelen
Deelnemer aan maatschappelijk
leven
Contextuele factoren
Niveau lichaam Niveau persoon
Sociaal niveau Omgevings- en persoonsfactoren
Weefsel - & orgaanniveau :
functies
Activiteit Participatie Kenmerken van deze factoren
MENSELIJK FUNCTIONEREN
2/05/2016
12
ICF – bio-psycho-sociaal model
De ervaringen van Jean vertalen zich op het niveau van ...
� Participatie (sociaal niveau)het verzorgen van anderen
� Activiteiten (persoonlijk niveau)manipuleren van objecten
� Lichaamsfuncties (niveau lichaam)mobiliteit en stabiliteit vangewrichten
� Lichaamsstructuren (niveau lichaam)gewrichten
Ofwel het functioneren (mogelijkheden en beperkingen)... in interactie met de omgeving.
ICF – bio-psycho-sociaal model
FUNCTIONEREN KAN VERSCHILLEN AFHANKELIJK VAN
Integriteit van:
Lichaamsfuncties
Lichaamsstructuren
Activiteiten
Participatie
Stoornissen in :Lichaamsfuncties
Lichaamsstructuren
Beperkingen in
Activiteiten
Participatieproblemen
Volledig functioneren Beperkt functioneren
2/05/2016
13
ICF – bio-psycho-sociaal model
CASUS : Jeanine, 78 jaar, CVA links sinds 3 mnd.
„Momenteel kan ik niet op
eigen kracht naar het toilet gaan. Ik heb het daar erg moeilijk mee“
ICF – bio-psycho-sociaal model
CASUS : Ingrid, 72 jaar, CVA sinds 4 mnd.
„Ik ben volledig afhankelijk van
anderen. Ik weet niet meer hoe ik zelf mijn portemonnee teopenen.
… misschien is dat de redenwaarom ik niet meer buitenkom om andere mensen op tezoeken”
2/05/2016
14
ICF – bio-psycho-sociaal model
CASUS : Martine, 34 jaar, CVA links sinds 5 mnd.
“ Mijn prioriteiten op dit moment
zijn het terug kunnen wandelen. Ik wil leren zoveel mogelijk zelfalle hindernissen te nemen “
ICF – bio-psycho-sociaal model
CASUS : Monique 43 jaar, CVA links sinds 2 jaar
“Ik ben nu goed gerevalideerd, met wat ondersteuning kan ik het huishouden weer op me nemen.
Ik zou weer graag als secretaresse willen werken.”
2/05/2016
15
Het basisconcept van de ICF voorziet in een multi-dimensionalebenadering om het individueel functioneren te beschrijvenen dient als een kader om deze informatie te organiseren.
Gezondheidstoestand
(ziekte, trauma)
Omgevingsfactoren
Persoonlijkefactoren
Contextuele factoren
Het biopsychosociaal model van het menselijk functioneren
ActiviteitLichaamsfunctie en
-structuurParticipatie
ICF – bio-psycho-sociaal model
Bondig
2/05/2016
16
Inhoud
� gezondheid & “enabling – disabling process”
� historiek en inleiding ICF
� begrijpen van het ICF-model / denkkader en de gebruikte terminologie;
� toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg en arbeidsbemiddeling).
Actuele situatie: iedere discipline spreekt eigen taalm.b.t.:
Functioneren van personen
ICF - samenwerking – uniformiteitterminologie ...
32
2/05/2016
17
ICF - terminologie
De definties van de componenten van het ICF model. Voorbeeld: Mr. Gato
Gezondheidstoestand
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Participatie(Participatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren
(Stoornissen)
Menselijk functionerenICF
ICD - 10
33
ICF - gezondheidstoestand
� Gezondheidstoestand is de overkoepelende term voor ziekte, aandoening of trauma;
� Gezondheidstoestand includeerteveneens elementen alsveroudering, stress, congenitaleafwijkingen, zwangerschap of genetische voorbeschiktheid;
� Gezondheidstoestand wordtgecodeerd d.m.v. de International Classification of Diseases (ICD-10).
Gezondheidstoestand
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Participatie(Participatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren
(Stoornissen)
34
2/05/2016
18
ICF - gezondheidstoestand
Tetraplegie G83.5
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Participatie(Participatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren
(Stoornissen)
“Ik reed met mijn wagen in de buurt van Kyoto. Ik was zo moe dat ik in
slaap ben gevallen…. Ik droeg geen veiligheidsriem… Het volgende wat ik
mij herinner is dat ik in het hospitaal lag en mijn armen en benen niet meer kon bewegen. Ik droeg een nekbrace
om mijn gebroken wervels te stabiliseren. Dit is nu 2 jaar geleden. Op
dit moment kan ik nog steeds mijn benen en bepaalde vingers niet
bewegen.”
35
ICF – lichaamsfuncties en -structuren
� Lichaamsfuncties zijn de fysiologische functies van de lichaamssystemen, m.i.v. psychologische functies
� Lichaamsstructuren zijn de anatomische delen van hetlichaam, zoals organen, ledematen en huncomponenten
� Stoornissen
Tetraplegie G83.5
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Participatie(Participatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren
(Stoornissen)
36
2/05/2016
19
ICF – lichaamsfuncties en -structuren
Tetraplegie G83.5
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Participatie(Participatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren
(Stoornissen)
Kinesitherapeut:
Naast de complete verlamming van beide benen, is er een gedeeltelijk krachtverlies in beide armen. Thv. beide benen is er een sterke spierstijfheid en een verminderde bewegingsmogelijkheid in beide enkelgewrichten. Tgv. de hoogte van zijn dwarslaesie is er ook een respiratoir probleem.
37
ICF – lichaamsfuncties en -structuren
Tetraplegie G83.5
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Participatie(Particapatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren
(Stoornissen)
Kinesitherapeut:
Naast de complete verlamming van beide benen, is er een gedeeltelijk krachtverlies in beide armen. Thv. beide benen is er een sterke spierstijfheid en een verminderde bewegingsmogelijkheid in beide enkelgewrichten. Tgv. de hoogte van zijn dwarslaesie is er ook een respiratoir probleem.
38
2/05/2016
20
ICF – activiteiten en participatie
� Activiteit is de uitvoering van een taak of actie door eenindividu→ individueel perspectief
van functioneren.
� Beperking� Participatie is de
betrokkenheid in eenlevenssituatie. → sociaal perspectief van
functioneren.
� Participatieproblemen
Tetraplegie G83.5
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Participatie(Participatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Krachtverlies in beide armen, spierstijfheid, mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen
39
ICF – activiteiten en participatie
Tetraplegie G83.5
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Participatie(Participatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,
mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen
Mijn grootste problemen zijn dat ik veelmeer tijd nodig heb om te eten en dat ikniet zelfstandig naar het toilet kan gaan. Het is erg moeilijk om mijn houding tebewaren … ik moet steeds dikwijls steunzoeken met de handen. Ik kan niet naar buiten om met mijnvrienden af te spreken, maar ik houd welcontact via E-mail of telefoon. Ik ben ookgestart met vertalen van Engelse tekstenop de computer.
40
2/05/2016
21
ICF – omgevingsfactoren
Tetraplegie G83.5
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
vrienden ontmoeteneten, naar het toilet gaan
blijven zittenEngelse teksten
vertalen
(
krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,
mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen
� Omgevingsfactorenhebben betrekking op de fysieke, sociale en cultureleomgeving waarin mensenleven en invulling gevenaan hun rollen.
� Omgevingsfactorensitueren zich buiten hetindividu en kunnen eenpositieve(ondersteunende) of eennegatieve(belemmerende) invloedop iemands functionerenhebben.
41
ICF – omgevingsfactoren
Tetraplegie G83.5
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
vrienden ontmoeteneten, naar het toilet gaan
blijven zittenEngelse teksten
vertalen
krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,
mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen
“Mijn rolstoel is erg zwaar, waardoor het niet makkelijk is om me te verplaatsen. De meeste gebouwen zijn niet aangepastvoor rolstoelgebruikers. In de straten zijner veel hindernissen die ik moeilijk kannemen.
De steun van mijn moeder is erg belangrijk voor mij. Ik krijg ook veel hulpvan onze huishoudhulp. Mijn verzekeringbetaalt mijn ziekenhuisopnames, zodat ikme op dat vlak geen zorgen moet maken.
42
2/05/2016
22
ICF – persoonlijke factoren
Tetraplegie G83.5
zware rolstoelhindernissen in straten
Steun moeder, huishoudhulpverzekering
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
vrienden ontmoeteneten, naar het toilet gaan
blijven zittenEngelse teksten
vertalen
(
krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,
mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen
� Persoonlijke factoren zijn die factoren die geen deeluitmaken van de gezondheidstoestand , maarhebben betrekking op de individuele achtergrond.
� Persoonlijke factoren zijn oa. leeftijd, ras, geslacht, levensstijl, religie, opvattingen, coping, socialeachtergrond, opleidingsniveau …
43
ICF – persoonlijke factoren
Tetraplegie G83.5
zware rolstoel,hindernissen in straten,
steun moeder, huishoudhulpverzekering
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
vrienden ontmoeteneten, naar het toilet gaan
blijven zittenEngelse teksten
vertalen
krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,
mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen
Sociaal assistent:„Dhr. Gato is 24 jaar, hij heeft vorig jaar zijn master in ingenieurswetenschappen behaald. Ondanks de ernst van zijn toestand is hij erg coöperatief.”
44
2/05/2016
23
ICF – persoonlijke factoren
Tetraplegie G83.5
zware rolstoel,hindernissen in straten,
Steun moeder, huishoudhulpverzekering
24 jaarMaster ingenieurswetenschappen
coöperatief
vrienden ontmoeteneten, naar het toilet gaan
blijven zittenEngelse teksten
vertalen
krachtverlies in beide armen, spierstijfheid,
mobiliteitsverlies enkels, respiratoire problemen
Arts:„Dhr. Gato is 24 jaar, hij heeft vorig jaar zijn master in ingenieurswetenschappen
behaald. Ondanks de ernst van zijn toestand is hij erg coöperatief.”
45
ICF - redeneren
Ziekte(s) of aandoening(en)
Omgevingsfactoren(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Gezondheidstoestand
Participatie(Participatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Lichaamsfuncties enLichaamsstructuren
(Stoornissen)
Menselijk functionerenICF
Narratief redeneren: inzicht verwerven in de cliënt als handelend individu
Ethisch en pragmatisch redeneren: inzicht verwerven in de practische en morele
aspecten die interfereren met de interventie
Wetenschappelijk redeneren: inzicht
verwerven in de ziekte / aandoening van de cliënt
ICD-10
2/05/2016
24
ICD - 10
ICF - redeneren
Mevrouw Mas – Alzheimer ICD G30.1
Gezondheidstoestand
OMGEVINGSFACTORENmedicatie, geluiden,
geuren, vreemde kamer, controle
verzorgende …
PARTICIPATIE(Participatieproblemen)
LICHAAMSFUNCTIES LICHAAMSSTRUCTUREN
oriëntatie in tijd en ruimtegeheugen
pijn…
(Stoornissen)
Menselijk functionerenICF
PERSOONLIJKE FACTOREN:eetpatroon, mist
(overleden) echtgenoot…
47
‘lijf en brein’: Functies en Anatomische
eigenschap
(stoornis: minder goed, ‘anders’)
‘wat je kunt’: Activiteiten / handelen
(evt. met hulpmiddelen)
(beperking: met pijn/moeite)
‘wat je doet’: Participatie/
meedoen in de maatschappij
(participatieproblemen)
Persoonlijke factoren (wat je denkt, weet,
wilt, mogelijkheden) (positief en negatief)
Externe factoren (gebouwen, buiten, familie,
voorzieningen) (positief / negatief)
• Heeft u pijn(klachten)? Waar?
• Heeft u andere klachten? Welke?• Wat doet u wanneer uw klachten
ernstig zijn? Heeft u zelf oplossingen?
•Zijn er dagelijkse bezigheden die u momenteel niet doet door uw klachten?•Welke bezigheden gaan u wel goed af?•Heeft u werk buitenshuis?•Volgt u een opleiding of cursus?• Helpt u ergens mee, doet u vrijwilligerswerk?•Heeft u voldoende contacten met andere mensen?
•Wat zijn uw bezigheden overdag?•Wat doet u voor uzelf waar u plezier
in heeft?• Stel alles ideaal: wat zou u dan
kiezen om te doen?•Welke activiteit/bezigheid wilt u gaan proberen, ondanks uw klachten?
•Heeft u een partner? Voelt u zich gesteund indien nodig?•Hoe ervaart u uw gezondheid? Heeft u andere ziekten / aandoeningen?•Herinnert u zich activiteiten die u vroeger graag deed? Hoe lang heeft u dat gedaan? Wat houdt u (persoonlijk) tegen?•Wilt u de voorgestelde aanpak proberen?
•Hoe is de gezondheid van uw gezinsleden?•Woont u naar uw zin? Kunt u er alles doen wat u graag wil?•Wie neemt uw dagelijkse taken/bezigheden van u over als u die niet kunt doen vanwege uw klachten?
Ziekte, aandoening, letsels, gezondheidsprobleem
ICF - redeneren48
2/05/2016
25
ICF – structuur en codes
Gezondheidstoestand
Omgevingsfactoren 253(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Participatie(Participatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Lichaamsfuncties 493Lichaamsstructuren 310
(Stoornissen)
Menselijk functionerenICF
384
49
Menselijk
functioneren en
verwante
problemen
Contextuele
factoren
DELEN COMPONENTEN
Functies &
anatomische
eigenschappen
Activiteit en
participatie
Externe factoren
Persoonlijke
factoren
CLASSIFICATIE (1°niveau)
Functies (b1-8 hoofdstukken) 1. Mentale functies2. Sensorische functies &
pijn…
Anat. eigenschappen (s1-8)
1. Anat. eigenschappen ZS2 Anat. eigenschappen oog,
oor & verwante structuren…
Activiteiten en part. (d1-9)
1. Leren en toepassen van kennis2. Algemene taken en eisen3. Communicatie4. Mobiliteit5. Zelfverzorging6. Huishouden7. Tussenmenselijke interacties en
relaties8. Belangrijke levensgebieden9. Maatschappelijk, sociaal en
burgerlijk leven
Externe factoren (e1-5)
1. Producten en technologie2. Natuurlijke omgeving & mens.
veranderingen3. Ondersteuningen en relaties4. Attitudes5. Diensten, systeem en beleid
TYPERINGEN (veranderingen)
Integriteit functies (typering 1= ERNST)
Integriteit anat. eigenschappen(typering 1 & 2 = AARD, typering 3 = LOCATIE)
vb. code s210 (an. eigensch. oogkas)
XXX. 0 - geenvb. s210. 152
1 lichte afwijking oogkas
5 discontinuïteit (fractuur)2 rechter oogkas
XXX. 4 – volledige stoornisStoornis in …
Activiteiten & participatie
typering 1 = UITVOERING EVT. MET HULP(MIDDEL) typering 2 = VERMOGEN ZONDER HULP(MIDDEL)
vb. code d475 (besturen auto)
XXX.0 – XXX.X0 – geen beperking
vb. d475.24
XXX.4 – XXX.X4 - volledige beperkingBeperking & participatieproblemen
Externe factoren typering 1 BELEMMERENDE FACTOR vb. XXX.0 typering 2 ONDERSTEUNENDE FACTOR vb. XXX.+0
vb. e310+3
Naaste familie betekent aanzienlijke steun50
2/05/2016
26
Werkinstrumenten mbt. ICF (1)
http://class.who-fic.nl/browser.aspx?scheme=ICD10-nl.cla
51
Werkinstrumenten mbt. ICF (2)
� WHODAS 2.0 (WORLD HEALTH ORGANIZATION DISABILITY ASSESSMENT SCHEDULE 2.0)
VRAGENLIJST (36 items) VOOR HET VASTSTELLEN VAN BEPERKINGEN
� Domein - Begrijpen en communiceren
� Domein - Bewegen en zich verplaatsen
� Domein – Zelfverzorging
� Domein – Omgaan met mensen
� Domein – Activiteiten
� Domein – Deelname aan de samenleving
http://www.rivm.nl/who-fic/in/36%20int%20NL%20DC.pdf
� ICF -checklisthttp://www.who.int/classifications/icf/en/
� PXL initiatief: H-OPP (Hasselt - Occupational Performance Profile)
https://pxl.apexhealth.eu/ords/f?p=308:LOGIN_DESKTOP:18028044901602
52
2/05/2016
27
Gebruik ICF voor evaluatie
Informatie over het menselijk functioneren wordt vastgelegd in de ICF terminologie. Dit vergemakkelijkt de vergelijking van gegevens en de informatie-uitwisseling tussen de verschillende gezondheidszorgsystemen en tussen landen onderling.
Ernstige/complete activiteitsbeperkingen in verschillendedomeinen:
Zich verplaatsen(d455.44)Wassen (d510.33)
Werken (d850.44)
Bijna volledige functionaliteitmaar lichte participatieproblemen in betaaldearbeid:
Zich verplaatsen(d455.00)Wassen (d510.00)
Werken (d850.03)
Joseph en zijn moeder, 2003 Joseph en zijn moeder, 2004
Inhoud
� gezondheid & “enabling – disabling process”
� historiek ICF
� begrijpen van het ICF-model / denkkader en de gebruikte terminologie;
� toepassingsvoorbeelden ICF (link tussen zorg & arbeidsbemiddeling)
2/05/2016
28
Ziekte /Aandoening
Activiteit
Functie
Participatie
Orgaan
Persoon
Maatschappij
CureFunctiegericht
Care
Coping
Systeemgericht
Herstel / ontwikkeling
Vaardigheden
Functies
Waardigheden
Herstel / ontwikkeling
Herstel / ontwikkeling
Competentiegericht
ICF - optimaal functioneren stimuleren55
ICF & core-sets vocational rehabilitation(brief & comprehensive)
� ICF – core-set vocationalrehabilitation:
� brief
� comprehensive
� http://www.icf-core-sets.org/en/index.php
56
2/05/2016
29
ICF – core-set vocational rehabilitation (brief)
Gezondheidstoestand
Omgevingsfactoren 4 (253)(Externe factoren)
Persoonlijke factoren(Interne factoren)
Participatie(Participatieproblemen)
Activiteiten(Beperkingen)
Lichaamsfuncties 3 (493 Lichaamsstructuren 310)
(Stoornissen)
Menselijk functionerenICF
6(384)
57
ICF core-set vocational rehabilitation - brief
58 Gezondheidstoestand
Omgevingsfactoren (4)
e310 Immediate family
e330 People in positions of authority
e580 Health services, systems and policies
e590 Labour and employment services, systems and policies
Persoonlijke factoren
Activiteiten & Participatie (6)
d155 Acquiring skills
d240 Handling stress and other psychological demands
d720 Complex interpersonal interactions
d845 Acquiring, keeping and terminating a job
d850 Remunerative employment
d855 Non-remunerative employment
Lichaamsfuncties/structuren (3)
b130 Energy and drive functions
b164 Higher-level cognitive functions
b455 Exercise tolerance functions
2/05/2016
30
ICF core-set vocational rehabilitation - comprehensive
59 Gezondheidstoestand
Omgevingsfactoren (33)e11001 Drugs e115 Products and technology for personal use in daily livinge120 Products and technology for personal indoor and outdoor mobility and transportatione125 Products and technology for communication e130 Products and technology for educatione135 Products and technology for employment e150 Design, construction and building products and technology of
buildings for public usee155 Design, construction and building products and technology of buildings for private usee225 Climate e240 Light e250 Sound e260 Air quality e310 Immediate family e320 Friendse325 Acquaintances, peers, colleagues, neighbours and community members e330 People in positions of authoritye340 Personal care providers and personal assistants e355 Health professionalse360 Other professionalse430 Individual attitudes of people in positions of authority e450 Individual attitudes of health professionalse460 Societal attitudes e465 Social norms, practices and ideologiese525 Housing services, systems and policies e535 Communication services, systems and policiese540 Transportation services, systems and policies e550 Legal services, systems and policiese555 Associations and organizational services, systems and policies e565 Economic services, systems and policiese570 Social security services, systems and policies e580 Health services, systems and policiese585 Education and training services, systems and policies e590 Labour and employment services, systems and policies
Persoonlijke factoren
Activiteiten & Participatie (40)d155 Acquiring skills d160 Focusing attention d163 Thinkingd166 Reading d170 Writing d172 Calculatingd175 Solving problems d177 Making decisionsd210 Undertaking a single task d220 Undertaking multiple tasksd230 Carrying out daily routine d240 Handling stress and other psychological demandsd310 – d 315 Communicating with - receiving – spoken & non verbal messages d350 Conversation d360 Using communication devices and techniquesd410 Changing basic body position d415 Maintaining a body positiond430 Lifting and carrying objects d440 Fine hand use d445 Hand and arm used d450 Walking d455 Moving aroundd465 Moving around using equipment d470 Using transportation d475 Drivingd530 Toileting d540 Dressingd570 Looking after one’s health d710 Basic interpersonal interactionsd720 Complex interpersonal interactions d740 Formal relationshipsd820 School education d825 Vocational trainingd830 Higher education d840 Apprenticeship (work preparation)d845 Acquiring, keeping and terminating a jobd850 Remunerative employment d855 Non-remunerative employmentd870 Economic self-sufficiency
Lichaamsfuncties/structuren (17)b117 Intellectual functionsb126 Temperament and personality functionsb130 Energy and drive functionsb134 Sleep functionsb140 Attention functionsb144 Memory functionsb152 Emotional functionsb160 Thought functionsb164 Higher-level cognitive functionsb210 Seeing functionsb230 Hearing functionsb235 Vestibular functionsb280 Sensation of painb455 Exercise tolerance functionsb730 Muscle power functionsb740 Muscle endurance functionsb810 Protective functions of the skin
ICF & arbeid (1)60
Gezondheidstoestand
Lichaamsfuncties & structuren (Stoornissen)Vastgesteld dr. arbeidsgeneesheer
Menselijk functionerenICF
Dagelijks functioneren thuis• Zelfverzorging• Zorg voor anderen• Huishoudelijke activiteiten• Relaties thuis en in directe omgeving• Oplossen van dagelijkse problemen• Multitasking• Adequaat communiceren• Gezonde levensstijl (nachtrust, bewegen,
voeding, roken, alcohol, drugs, ontspanning
Dagelijks functioneren buitenshuisFunctioneren in relaties, vrienden, familieOmgaan met geld (schuldproblemen?)Mobiliteit (reisafstand, auto, openbaar vervoer, fiets, stappen)Functioneren in hobby’sFunctioneren op het werk
OmgevingsfactorenInvloed van omgevingsfactoren op de situatie zoals:• Mensen in directe omgeving:
a. privé personen (partner, familie, vrienden)b. Werk personen (collega’s, leidinggevende)c. Zorgpersonen (huisarts, specialist, therapeut)
• Afstemming werk & privé• Fysieke omstandigheden (arbeidsomstandigheden)• Werkeigenschappen zoals werkinhoud, werkhoeveelheid,
regelmogelijkheden• Binding met organisatie, afdeling, team, werk, klant
Persoonlijke factorenInvloed van persoonlijke factoren op de situatie zoals:• Eigen inschatting van (werk)mogelijkheden in toekomst• Vermogen en overtuiging om adequaat en efficiënt te handelen in de
gegeven situatie• Wat wil de werknemer echt tav. werk, leven en loopbaan?• Gedrag in huidige situatie vermijden, aanpassen, forceren, open
overleg…• Aanpassingsvermogen bij problemen (coping passief, actief)Belangrijke info• Verzuimhistoriek (frequentie, dagen)• Opleidingsverleden, competenties – match met eigen werk• Arbeidsverleden• Recente levensgebeurtenissen
2/05/2016
31
ICF & arbeid(2)61
GezondheidstoestandVb. griep, hernia, ALS
Omgevingsfactoren (Externe factoren)arbeidsgerelateerd:arbeidsomstandigheden (vb. lawaai)arbeidsvoorwaarden (vb. promotiemogelijkheden)arbeidsverhoudingen,-inhoud (vb. autonomie,fysiekeeisen)eigenschappen van de organisatie (vb. personeelsbeleid)niet-arbeidsgerelateerd:thuissituatie, kinderopvang
Persoonlijke factoren (Interne factoren)AlgemeenLeeftijd, geslacht, coping, levensstijl, opleiding…ArbeidsgerelateerdBelang van het werk, arbeidsmotivatie, arbeidsverleden, verzuimverleden
Participatie (Participatieproblemen)(dreigend) verzuim, (problemen met/in) gezin, hobby’s, opleiding
Activiteiten (Beperkingen)Problemen met: gaan, bedienen computer, lang zitten, voeren van een gesprek
Lichaamsfuncties & structuren (Stoornissen)Lage rugpijn, arm-,nek- en schouderpijn, verminderd uithoudingsvermogen
Menselijk functionerenICF
Niet werk-gerelateerd
Andere externe factoren (stimulerend/be-perkend)
ICF & arbeid (3)62
Gezondheidstoestand
Determinanten op meso- & microveau
Werkgerelateerde externe factoren(werkstressoren/motivators)
OMGEVINGSFACTOREN (Externe factoren) PERSOONLIJKE FACTOREN (Interne factoren)
Participatie (Participatieproblemen)Activiteiten (Beperkingen)Lichaamsfuncties & structuren (Stoornissen)
Menselijk functionerenICF
Determinanten op macro-niveau
Arbeidsvoorwaarden
Werkrelaties
Taakinhoud
Werkomstandigheden
Mentale belasting
Fysieke belasting
Mentale belasting
Fysieke belasting
Thuissitua-tie / sociale omgeving
Persoonlijke draagkracht
Psychosociale draagkracht
Fysieke draagkracht
Werkgerelateerdepersoonlijke factoren (vb. motivatie, werkervaring …)
Algemeen persoonlijke factoren algemene karakteristieken: ouderdom, geslacht, opleiding… Persoonlijke kenmerken : coping,temperament…
2/05/2016
32
ICF & arbeid (4)63
GEBRUIKTE AFKORTINGEN• AMPS - Assessment of
Motor and Process Skills• ATA/ OSA - Assessment
through activity• COTNAB – Cherrington
Occupational TherapyNeurological Assessment Battery
• MSRT- Minnesota SpatialRelation Test
• OTDT – O’Connor TweezerDexterety Test
• PBWS – Pennsylvania Bi-Manual Worksample
• PP - Purdue Pegboard• RBMT- Rivermead
Behavioural Memory Test• COPM – Canadian
Occupational Performance Measure
• WRI – Worker RoleInterview
• Job Analysis Checklist• VS - Vocational Skills• WEIS - Work Environment
Impact Scale• WES – Work Environment
Scale• RSI-checklist• POL – Psychosocial
observation list forvocational rehabilitation
64
2/05/2016
33
65
Literatuur & bronnen
� Christiansen, C., & Baum, C. (1997). Enabling Function and Well-Being. Thorofare. Slack Incorporated
� de Boer, A., ter Wee, M. (2005). A new way of performing workplace based Occupational Therapy in Vocational Rehabilitation. Amsterdam. Hogeschool van Amsterdam department of OccupationalTherapy
� Heerkens, Y., van Ravensberg, C. (2007). Toepassingsmogelijkheden van de multiprofessionele International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) in de paramedische zorg. Amersfoort. Nederlands Paramedisch Instituut.
� Heerkens, Y. e.a. (2006) Een pleidooi voor het gebruik van de ICF in de arbozorg. Tsg, jaargang84, nummer 6,337-342
� Nederlands WHO-FIC Colaborating Centre (2002). Internationale classificatie van het menselijk functioneren, Houten / Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum
� Stucki, G. , Cieza A. (s.a.) WHO – ICF International Classification of Functioning, Disability and Health ICF Research Branch, WHO CC FIC Germany Department of Physical Medicine and RehabilitationLudwig-Maximilian University of Munich.
� Üstün, T. ea. (2003). The International Classification of Functioning, Disability and Health: a new tool for understanding disability and health. Disability and Rehabilitation, 25; 11-12: 565-571
INTERNET:
� http://apps.who.int/classifications/icfbrowser/
� http://class.who-fic.nl/browser.aspx?scheme=ICD10-nl.cla
� http://www.icfillustration.com/icfil_eng/
� http://www.icf-core-sets.org/en/index.php
66