RL P&Z Jaarverslag 2012 - Planning 2013

1

Verslag 2012 Planning 2013

Februari 2013

2

Met financiële steun van gemeenten

Affligem, Beersel, Bever,

Dilbeek, Drogenbos, Galmaarden,

Gooik, Halle, Herne, Lennik,

Liedekerke, Pepingen, Roosdaal,

Sint-Pieters-Leeuw, Ternat

3

Inhoud

Voorwoord ................................................................................................................................ 5

1 Organisatie

1.1 Missie - visie .................................................................................................................. 7

1.2 Bestuur .......................................................................................................................... 13

1.3 Overleg en samenwerking ............................................................................................ 14

1.4 Team ............................................................................................................................. 17

1.5 Natura 2000 instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s) .................................................... 19

1.6 Nazorg ........................................................................................................................... 21

2 Acties - projecten

2.1 Natuur - biodiversiteit

2.1.1 Koesterburen ............................................................................................................... 22

2.1.2 Soortbescherming ........................................................................................................ 25

2.1.3 Hoogstamboomgaarden ............................................................................................... 33

2.1.4 Hagen – houtkanten – Plant van Hier .......................................................................... 36

2.1.5 Knotteam ..................................................................................................................... 38

2.1.6 Poelen .......................................................................................................................... 41

2.2 Landschap - streek

2.2.1 Zuurstof voor de Zennevallei ....................................................................................... 44

2.2.2 Pajottenland van je bomen ........................................................................................... 55

2.2.3 Landschapsanimator en –team ................................................................................... 61

2.2.4 Abdijlandschap Affligem .............................................................................................. 66

2.2.5 Groebegrachtvallei ....................................................................................................... 69

2.2.6 Congoberg .................................................................................................................... 71

2.2.7 Plan Boommarter .......................................................................................................... 73

2.2.8 Bedrijfsplanner ............................................................................................................. 75

2.3 Natuurrecreatie - medegebruik

2.3.1 Wandelnetwerk Pajottenland ....................................................................................... 78

2.3.2 Proefritten van het Regionaal Landschap / Zennefeest ............................................... 81

2.3.3 Weg van Klassiek – Schubertreise ................................................................................ 83

4

2.4 Informatie – educatie

2.4.1 Website – nieuwsbrief ................................................................................................. 85

2.4.2 Landschapskrant .......................................................................................................... 86

2.4.3 Publicaties .................................................................................................................... 91

2.4.4 Persberichten ............................................................................................................... 91

3 Verplichte activiteiten

3.1 Landschapskrant .......................................................................................................... 92

3.2 Publieksactiviteiten ...................................................................................................... 93

3.3 Vormingsactiviteiten .................................................................................................... 93

4 Overzichten

4.1 Relatie acties – doelstellingen ..................................................................................... 94

4.2 Acties per gemeente .................................................................................................... 95

5 Financiën

5.1 Resultaat 2012 ............................................................................................................. 97

5.2 Begroting 2013.............................................................................................................. 99

6 Bijlagen

6.1 Lijst persartikels

6.2 Ledenlijst AV – RVB – DB

6.3 Samenwerkingsovereenkomst

6.4 Aanbevelingen ANB - Mina

6.5 Verslagen AV – RVB

6.6 Bewijzen publieksactiviteiten

6.7 Bewijzen vormingsactiviteiten

6.8 Verslag accountant – neerlegging

6.9 Leeswijzer MB 27/3/2006

6.10 Overzicht vorming van personeel

6.11 Resultaat 2012 en begroting2013

Aparte bundel

5

Voorwoord

Iedereen aan boord!

De kano van het regionaal landschap zet verder koers naar een nog mooier en groener Pajottenland en

Zennevallei. In 2012 kreeg onze boot een nieuwe naam en logo om meer inwoners en partners warm te maken

voor een verrassende rondvaart langs natuur- en landschap in eigen streek.

Eerste bekommernis blijft om iedereen aan boord te houden want enkel door intense samenwerking kunnen

we samen zorgen voor behoud en herstel van de typische ‘P&Z’ natuur, landschap, landbouw, erfgoed en

cultuur. Roeien met de riemen die we hebben en als iedereen in dezelfde richting peddelt gaat het vooruit.

Vorig jaar kwamen enkele nieuwe matrozen onze vereniging versterken. WBE Sint-Pieters ter Waerden, WBE

Dendervallei West-Pajottenland en educatief centrum De Paddenbroek werden lid van de algemene

vergadering en geven de kano van het regionaal landschap meer ‘diepgang’.

In 2013 nodigen we iedereen uit om mee op expeditie te gaan! Tijdens ons Zennefeest op 1 mei kan je kano-

varen op de Zenne en zo Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei van op het water ontdekken.

Wie geen zeebenen heeft kan een stukje Zennepad bewandelen langs de oever.

Met de gemeenteraadsverkiezingen achter de rug kijken we uit naar frisse inspiratie van de besturen. Het

regionaal landschap stelt alvast 11 focuszones voor als kompas voor nieuwe plannen.

Na enkele woelige stroomversnellingen zitten we financieel op het droge. Het achtkoppige team

van RL P&Z blijft voltallig aan boord en staat klaar om gemeenten, partners, leden en inwoners behouden

naar nieuwe natuur- en landschapshavens te loodsen.

Kris Poelaert Alwin Loeckx

Voorzitter Directeur

7

1 Organisatie

1.1 Missie - visie

Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei is

een streek-samenwerking van gemeenten, provincie

en gebruikers van de open ruimte: verenigingen en

organisaties uit de sectoren natuur, landbouw,

toerisme/recreatie en jacht. RL P&Z zorgt voor

overleg en samenwerking om het draagvlak voor

natuur en landschap te versterken in het

Pajottenland en de zuidelijke Zennevallei.

Het werkingsgebied van het regionaal landschap

omvat 16 gemeenten met een gezamenlijke oppervlakte van 46 104 ha (zowat 460 km², 226 000 inwoners) in

Zuidwest-Brabant. Door het groen golvende Pajottenland stromen de blauwe aders van de Zuun en de Mark.

De Zennevallei scheidt dit agrarisch gebied van de Brabantse Ardennen waar holle wegen richting Zoniënwoud

leiden.

Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei is door de Vlaamse overheid erkend met als huidige

erkenningsperiode 2012-2018. De decretaal bepaalde missie van een regionaal landschap is:

(1) bevordering en promotie van het natuurbehoud, het

streekeigen karakter, de natuurrecreatie en het recreatieve

medegebruik; (2) sensibilisering en informatieverstrekking over

natuur, bos en landschap, het beheer, herstel, aanleg en

ontwikkeling van kleine landschapselementen.

RL P&Z heeft vanuit deze algemene missie een eigen visie

bepaald als leidraad en kader voor de jaarplannen en het

uitwerken van nieuwe projecten in periode 2012-2018. Er zijn

drie pistes vooropgesteld om de (samen-) werking rond natuur

en landschap de komende jaren te versterken: (1) integrale

gebiedswerking; (2) linken met streekidentiteit en erfgoed;

(3) toeristisch-economische meerwaarde.

9

Integrale gebiedswerking in focuszones

Het regionaal landschap zal haar integrale werking

specifieker richten op een aantal focuszones. Deze

aanpak maakt samenwerking intenser (afgebakend

gebied), concreter (overleg mondt sneller uit in

realisaties) en breder (diverse actoren en

interessegebieden).

Eind 2012 werd een themafolder gemaakt met

selectiecriteria en voorstellen van focuszones. Dit

voorstel zal in de loop van 2013 verder afgetoetst

worden bij gemeenten, partners en leden en nadien

een kader zijn voor nieuwe projecten.

Nadien is het de bedoeling om een landschapsvisie te confronteren met andere visies (opgesteld vanuit

landbouw- en andere sectoren) en uit te werken tot gezamenlijk ‘landschapscharter’.

10

Linken met streekidentiteit en erfgoed

Het Regionaal Landschap wil nauw aansluiten bij alle samenwerkings-initiatieven

rond streekidentiteit voor het Pajottenland en de Zennevallei. Deze

samenwerking is steeds gericht op het verhogen van draagvlak voor natuur en

landschap door het bereiken van nieuwe doelgroepen. De link met

streekidentiteit en erfgoed is cruciaal voor RL P&Z want in weinig regio’s in

Vlaanderen hangen landschap, landbouw, natuur, erfgoed, recreatie en identiteit

zo nauw samen als in onze vruchtbare regio.

Midden 2012 veranderde de naam van vzw ‘Regionaal

Landschap Zenne, Zuun & Zoniën’ formeel in ‘Regionaal

Landschap Pajottenland & Zennevallei’. Tegelijk werd ook

het hartvormige logo overgenomen dat Pajottenland+ als

streekmerk voor 17 gemeenten ontwikkelde in kader van

een EFRO-project rond regional branding.

Met de nieuwe naam en logo geeft het regionaal landschap

een stevige impuls aan het streekmerk en vult het als een

belangrijke lokale speler het ‘DNA’ van het Pajottenland en

de Zennevallei mee in.

DNA Pajottenland & Zennevallei

In 2012 werkte RL P&Z mee aan een actie van Pajottenland+ in verband met een educatief lessenpakket en

kaartspel voor het lager onderwijs. In 2013 wordt verder ingezet op samenwerking met Cultuurregio

Pajottenland & Zennevallei, Erfgoedcel Pajottenland & Zennevallei, Toerisme Pajottenland & Zennevallei en

Pajottenland+ (regional branding). Naast een derde editie van het festival voor klassieke muziek en natuur Weg

van Klassiek wordt ook samengewerkt aan een nieuw streekmagazine voor P&Z (zie 2.4.3) en kleinere

initiatieven zoals een netwerkmoment en een cultuur/natuur-traject in najaar 2013.

11

Toeristisch-economische meerwaarde

Met het Wandelnetwerk Pajottenland en het streekmerk Pajottenland (regional branding ) werd de voorbije

jaren een stevige basis gelegd om in te spelen op de toeristisch-economische meerwaarde van natuur en

landschap in het Pajottenland en de Zennevallei. Dit biedt mogelijkheden voor nieuwe initiatieven waarbij de

meer traditionele doelgroepen en partners van het Regionaal Landschap samenwerken met privé initiatieven.

Het Regionaal Landschap zorgt op deze manier concreet voor een breder draagvlak:

Een aantal streekproducenten richtten eind 2012 een coöperatie ‘Lekkers uit het

Pajottenland’ op die zorgt voor gezamenlijke promotie en verdeling van hun

producten. Het Regionaal Landschap steunt de coöperatie als niet-

stemgerechtigde aandeelhouder, door er vaste klant te worden en door de

producenten te betrekken bij het evenement Zennefeest (zie 2. 2.1).

Het Wandelnetwerk Pajottenland wordt door het Regionaal Landschap in 2013

uitgebreid naar Bever, Herne, Galmaarden en delen van Halle, Dilbeek en Sint-

Pieters-Leeuw (met verbinding naar de Groene Wandeling in Brussel). Er wordt

ook specifiek ingezet op monitoring van zachte recreatie en bestedingspatronen

om de toeristische-economische meerwaarde tastbaarder te maken (zie 2.3.2).

Met Weg van Klassiek en Schubertreise Pajottenland brengt het Regionaal

Landschap de werelden van cultuur en natuur dichter bij elkaar. Natuur en

landschap zijn niet enkel het kader van de concerten maar worden ook

inhoudelijk verweven met de muziek. Vanuit beide projecten wordt duidelijk

ingezet op meerdaags verblijfstoerisme in de streek en op gebruik van

streekproducten (zie 2.3.4).

Het Regionaal Landschap werkte twee projectvoorstellen uit in verband met

toeristisch economische meerwaarde. Er was een project draagvlak natuur-

landbouw om streekproducten te ontwikkelen met een zo expliciet mogelijk band

met natuur en landschap (niet weerhouden).

En een quickwin project dat boomgaarden met moderne technologie ontsluit en

opneemt in het recreatieve netwerk (zie 2.1.3).

In 2012 werd een project ingediend bij de Koning Boudewijnstichting voor de

uitbouw van een ‘Landschapsfonds Pajottenland & Zennevallei’ om fiscaal

aftrekbare privé en bedrijfsmiddelen te mobiliseren voor natuur- en

landschapsprojecten in de regio. Dit project werd niet weerhouden maar het

thema zal in 2013 vanuit de basiswerking ontwikkeld worden (zie 1.6).

12

Relatie acties – visie

Gebieds-

werking

Streek-

identiteit

Erfgoed

Toerisme

Economie


2.1.1 Koesterburen

2.1.2 Soortbescherming

2.1.3 Hoogstamboomgaarden

2.1.4 Hagen – houtkanten – Plant van Hier

2.1.5 Knotbomen

2.1.6 Poelen


2.2.1 Zuurstof voor de Zennevallei

2.2.2 Pajottenland van je bomen

2.2.3 Landschapsanimator en –team

2.2.4 Abdijlandschap Affligem

2.2.5 Groebegrachtvallei

2.2.6 Congoberg

2.2.7 Plan Boommarter

2.2.7 Bedrijfsplanner

2.3 Natuurrecreatie - medegebruik

2.3.1 Wandelnetwerk Pajottenland

2.3.2 Proefritten / Zennefeest

2.3.3 Weg van Klassiek – Schubertreise

2.4 Informatie – educatie

2.4.1 Website – nieuwsbrief

2.4.2 Landschapskrant

2.4.3 Publicaties

2.4.5 Media

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

x

X

X

X

x

X

x

x

x

x

x

X

x

X

x

x

x

X

X

X

X

x

x

X

X

X

X

X

X

X

X

x

X

X

x

x

x

x

x

X

X

X

x

x

x

x

Zie ook 4.1 Relatie acties - doelstellingen

13

1.2 Bestuur

Het regionaal landschap heeft een algemene vergadering waaruit een raad van bestuur en dagelijks bestuur

gevormd worden. De leden van het regionaal landschap zijn opgedeeld in vertegenwoordigers van provincie en

gemeenten (fractie 1), verenigingen en organisaties uit de sector natuur (fractie 2) en uit de sectoren

landbouw, toerisme/recreatie en jacht (fractie 3). Daarnaast zijn er ook een aantal adviserende leden zonder

stemrecht (niet-effectief). In het dagelijks bestuur zijn de directeur en financieel medewerker adviserend lid.

Eind 2012 zijn drie nieuwe leden toegetreden tot de algemene vergadering: WBE Sint-Pieters ter Waerden,

WBE Dendervallei West-Pajottenland (beiden fractie 3) en educatief centrum De Paddenbroek (niet-effectief).

Begin 2013 dienen de raad van bestuur en het dagelijks bestuur opnieuw voor drie jaar verkozen te worden.

Bij de oproep naar kandidaturen werd aandacht gevraagd voor vrouwen om zich kandidaat te stellen omwille

van het genderevenwicht.

Aanwezigen + volmachten / totaal aantal leden

Algemene vergadering

Datum Fractie 1 Fractie 2 Fractie 3 Totaal Adviserend

27/2/12 8+3/16 7+1/12 1+2/5 16+6/33 4/7

3/12/12 4+4/16 6+1/12 2+1/5 12+6/33 2/7

Raad van bestuur

Datum Fractie 1 Fractie 2 Fractie 3 Totaal Adviserend

27/2/12 5+3/9 6+1/7 2+1/3 13+5/19 2/3

16/4/12 2+4/9 3+1/7 1+0/3 6+5/19 1/3

18/6/12 5+1/9 5+1/7 1+2/3 11+4/19 1/3

17/9/12 2+1/9 3+2/7 1+1/3 6+4/19 0/3

3/12/12 4+2/9 4+1/7 1+1/3 9+4/19 0/3

Dagelijks bestuur

Datum Fractie 1 Fractie 2 Totaal Adviserend

9/1/12 1/2 2/2 3/4 2/2

6/2/12 1/2 2/2 3/4 2/2

16/3/12 0/2 2/2 2/4 2/2

10/4/12 1/2 2/2 3/4 1/2

4/6/12 1/2 2/2 3/4 2/2

3/9/12 1/2 2/2 3/4 2/2

22/10/12 1/2 2/2 3/4 2/2

12/11/12 1/2 2/2 3/4 1/2

3/12/12 0/2 2/2 3/4 2/2

14

1.3 Overleg en samenwerking

1.3.1 Gemeenten

Voor elk project van het regionaal landschap wordt uitgebreid overlegd met gemeenten, organisaties,

eigenaars en andere partners. In enkele projecten is dit overleg formeel opgenomen: politieke cel in Zuurstof

voor de Zennevallei (2.2.1), overleg met burgemeesters in Pajottenland van je bomen/dromen (2.2.2) en

landschapsgroep in Affligem (2.2.4). Ook de landschapsanimator heeft een aantal vaste overlegmoment met de

erfgoedconsulent van Agentschap Onroerend Erfgoed (2.2.3).

Voor elke gemeente hebben we een specifiek mailing-groepje samengesteld met een brede resem lokale

politici, ambtenaren, leden en geïnteresseerden die we op de hoogte willen houden van lopende acties in de

gemeente. In 2012 hebben we hen slechts tweemaal gemaild maar we gaan dit meer gebruiken in 2013.

Op 10/12/12 organiseerden we een kennismakingsmoment ‘ABC van

Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei’ waarbij we alle

herkozen en nieuw gekozen burgemeesters en schepenen van milieu

uitnodigden in FeliXart, Drogenbos. Zo konden we een aantal

mandatarissen opnieuw - of voor het eerst - wat nauwer betrekken

bij de werking van het regionaal landschap.

In voorjaar 2013 zal in elke gemeente een overleg afgesproken

worden met minstens de milieuschepen en -ambtenaar om de

samenwerking in de nieuwe legislatuur te bespreken en de aanpak

met focuszones voor te stellen (zie 1.1). Specifiek voor Sint-Genesius-

Rode zal nagegaan worden of de gemeente formeel wenst toe te

treden tot RL P&Z.

1.3.2 Regionale landschappen

Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei overlegt regelmatig met de andere regionale landschappen

tijdens een Vlaams Overleg Regionale Landschappen (Vorl) en Brabants Overleg (Borl). Het provinciale Borl

kwam 7 keer samen in 2012 en de voorzitters van de regionale landschappen vergaderden 3 keer.

Het Vorl vergaderde 6 keer en op 24/8/12 was er een gezamenlijk

persmoment ‘Aanleg 2000ste

poel’. In 2012 werd geen ‘Dag van de

Regionale Landschappen’ voor medewerkers van alle regionale

landschappen georganiseerd maar wel een Vlaams-Brabantse op

16/3/12 in Regionaal Landschap Noord-Hageland. In 2013 zal er

opnieuw een Vlaamse dag zijn.

15

1.3.3 Intergemeentelijke Natuur- en Landschapsteams (INL)

De INL-teams zijn een samenwerking tussen gemeentebesturen, provincie en Econet/ProNatura Vlaams-

Brabant. Binnen het werkingsgebied van het Regionaal Landschap P&Z zijn Beersel, Bever, Dilbeek, Gooik,

Halle, Herne, Lennik, Liedekerke, Pepingen, Roosdaal en Sint-Pieters-Leeuw al enkele jaren aangesloten. In

2012 traden ook Affligem en Drogenbos toe na voorbereidend werk door RL P&Z.

Het Regionaal Landschap is betrokken bij de planning, begeleiding en opvolging van de werken voor de

gemeenten die deelnemen aan de INL-teams. Aanvullen op informele contacten was er een formeel

planningsoverleg tussen Econet/ProNatura, RL P&Z en de provincie op 3/7/12.

1.3.3 Leader Pajottenland+

Voor de periode 2008-2013 zijn zeven gemeenten in het Pajottenland (Bever, Galmaarden, Gooik, Herne,

Lennik, Pepingen en Roosdaal) erkend als Leader+ gebied. Het Regionaal Landschap maakt deel uit van de

Algemene Vergadering (12/12/12) en Plaatselijke Groep (6 vergaderingen).

Op 22/6 was RL P&Z gastheer voor een bezoek door leadergroepen Weidse Veenweiden (Nederland) en Plaine

de Versailles (Frankrijk) in kader van uitwisseling 'Proef ons platteland in uw stadsrand'.

1.3.5 Bosgroep Zuidwest Brabant

Het werkingsgebied van het regionaal landschap en

Bosgroep Zuidwest Brabant zijn quasi identiek. Beide

verenigingen huizen ook in dezelfde kantoren in

Gaasbeek. De voorbije jaren werd ad-hoc

samengewerkt en onderling doorverwezen voor

projecten: poelen, bosranden… In de herfsteditie van

de Landschapskrant heeft het regionaal landschap een

artikel gemaakt over de bosgroep. In Affligem werd in

2012 ook samengewerkt met Bosgroep Groene

Corridor in een project van de landschapsanimator.

Vanuit RL P&Z werd de vraag gericht aan de raad van

bestuur van BGZWB om eventueel toe te treden tot

de algemene vergadering van het regionaal landschap

(als niet-effectief lid). De raad van bestuur van de

Bosgroep ging hier niet op in omwille van de interne

staatshervorming die nog meer vorm moet krijgen.

16

1.3.6 Wildbeheereenheden

Sinds 2011 heeft RL P&Z specifieke aandacht gegeven aan de wildbeheereenheden uit de regio. Alle voorzitters

zijn aangeschreven met de vraag om contacten aan te halen door de werking van het Regionaal Landschap te

komen voorstellen aan de raden van bestuur of algemene vergaderingen. In kader van akkervogels (zie 2.1.2)

werden WBE’s begeleid in aanleg van wildakkers via subsidie van ANB.

Eind 2012 zijn WBE Dendervallei West-

Pajottenland (4008) en WBE Sint-Pieters ter

Waerden (4024) lid geworden van de algemene

vergadering van het regionaal landschap. WBE

Oost-Pajottenland (4022) was al lid en WBE De

Kitsen (4006) heeft een aanvraag ingediend om

in voorjaar 2013 lid te worden.

Op WBE Ter Rijst & Holland (4039) na zullen dus

alle WBE’s die grotendeels in het werkingsgebied

liggen lid van het regionaal landschap zijn.

1.3.7 Andere

In de loop van 2012 is ook overlegd met tal van andere partners en verenigingen.

Dit gebeurt vaak ad-hoc maar in deze oplijsting staan een aantal meer geformaliseerde overlegmomenten:

- Agentschap voor Natuur en Bos: o.a. Plan Boommarter (2.2.7) en overleg met Patrick Huvenne (7/11)

- Agentschap Onroerend Erfgoed: overleg landschapsanimator met erfgoedconsulent (2.2.3)

- Afdeling Ruimtelijke Planning: stuurgroep en opvolging Zuurstof voor de Zennevallei (2.2.1)

- Brabantse Koepel voor Natuurstudie: in kader van campagne Koesterburen (2.1.1)

- Coördinatie Zenne en andere leden van stuurgroep ‘Zuurstof voor de Zennevallei’ (2.2.1)

- Educatief centrum De Paddenbroek: scholenplekjes ‘Pajottenland van je bomen/dromen’ (2.2.2)

- Vlaamse Landmaatschappij: bedrijfsplanner en projecten landinrichting Beersel & ruilverkaveling Gooik

- Erfgoedcel P&Z, Toerisme P&Z, Toerisme Halle/Sint-Pieters-Leeuw: regioprojecten zoals

Weg van Klassiek en prospectie streekvermarkting/-magazine (2.4.3)

- Neerhof (Dilbeek) en FeliXart (Drogenbos): werkgroep voor inrichting van omgeving

17

1.4 Team

Het team van acht medewerkers (+ bedrijfsplanner van

VLM) is niet gewijzigd in 2012 en kan ook in 2013 aan

de slag blijven met 7,4 VTE. De aflopende provinciale

personeels-middelen voor Koesterburen zijn

opgevangen door het project ‘Zuurstof voor de

Zennevallei’ en begin 2012 startten twee nieuwe

leaderprojecten (vervolg Wandelnetwerk Pajottenland

en Pajottenland van je bomen/dromen). Jeroen

Leemans, Sven Verbelen en Hanna Van Dijk

waren stagiairs in 2012. Er werd ook samengewerkt

met studenten van Erasmus Hogeschool voor een

studentenproject over toerisme in de Zennevallei.

De opvolging van de gemeenten en thema’s zit

verdeeld over alle teamleden. Elke 2de

maandag van de maand wordt teamoverleg (TO) gehouden over thema’s

en projecten. Tweemaandelijks wordt na het teamoverleg een halve dag terreinbezoek georganiseerd waar een

medewerker recent gerealiseerde projecten voorstelt. Om de 3 à 4 weken wordt elke collega individueel

opgevolgd door de directeur (PIO, persoonlijk individueel overleg).

Het personeel volgde diverse algemene en thematische vormingen om de organisatie te professionaliseren (zie

bijlage 6.10). De meeste vormingen werden door de provincie gezamenlijk georganiseerd voor alle Vlaams-

Brabantse Regionale Landschappen. Ook in 2013 staan (gezamenlijke) vormingen op til.

18

2012 Jan Feb Maa Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec

Alwin Loeckx 100% 80%

Anneleen Vanderputten 100%

Hilde Van Gucht 80%

Inge Dooremont 80%

Kim Ceusters 100% 100%

Koen De Rijck 100%

Leen Van de Weghe 80%

Marleen Maldeghem 100%

Jeroen Leemans stage

Sven Verbelen stage

Hanna Van Dijk stage

Naomi Limbourg jobst.

2013 Jan Feb Maa Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec

Alwin Loeckx 80% 100%

Anneleen Vanderputten 100%

Hilde Van Gucht 80%

Inge Dooremont 80%

Kim Ceusters 80% 100%

Koen De Rijck 100%

Leen Van de Weghe 80% of 100%

Marleen Maldeghem 100% of 90%

Sven Verbelen jobstudent

19

1.5 Natura 2000 instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s)

In het werkingsgebied van RL P&Z liggen

slechts een beperkt aantal speciale

beschermingszones en habitat-

richtlijngebied. Het gaat om Hallerbos en

nabije boscomplexen met brongebieden

en heiden (Hallerbos, Begijnenbos/

Gasthuisbos, Kesterheide, Zuun,

Wolfsputten, Ter Rijst en Markvallei) en

Bossen van de Vlaamse Ardennen en

andere Zuidvlaamse bossen

(Liedekerkebos en Bellebeek/

Steenvoordbeek).

Op 1/10/12 was er een overleg van ANB Vlaams-Brabant met de Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen

over IHD. Op 12/12/12 organiseerde ANB Vlaams-Brabant een workshop over gebruik van IHD in de opmaak

van terrein- en projectplannen voor de regionale landschappen. In voorjaar 2013 zijn een aantal

terreinbezoeken voorzien (telkens per SBZ). ANB heeft relevante documenten en plannen overgemaakt om als

referentie te gebruiken bij eventuele projecten van RL P&Z in of rond SBZ gebieden. In rapport 10 en rapport 12

staan de instandhoudings-doelstellingen voor de beschermingszones in Pajottenland en Zennevallei

omschreven. Via Bosgroep Zuidwest Brabant werd het voorbereidende overleg hierover opgevolgd maar het

regionaal landschap zelf heeft hier niet aan deelgenomen.

Bij het bepalen van het voorstel van 11 focuszones van het regionaal landschap (zie 1.1) zijn de habitat-

gebieden als criterium meegenomen. Hierbij is telkens bekeken in welke mate het regionaal landschap in het

gebied een meerwaarde kan bieden. Heel wat van de SBZ in de regio zijn in belangrijke mate in eigendom (of

perimeter) van de het Agentschap voor Natuur en Bos of Natuurpunt, met hun eigen werking en middelen.

Daarom is vooral gekozen om met het regionaal landschap in te zetten op aansluitende gebieden met

potentieel of versterken van natuurverbindingen tussen SBZ.

In Halle, Beersel en Gooik lopen specifieke gebiedsprojecten waarbinnen maatregelen kunnen genomen

worden die kaderen in IHD. Het regionaal landschap is in diverse mate betrokken bij deze projecten. Voor

enkele Bijlage II-soorten worden acties ondernomen en nazorg opgevolgd (zie 2.1.2). In de SBZ van Ter Rijst,

Zoniënwoud en Wolfsputten is het regionaal landschap het minste betrokken omdat deze sterk door ANB en

deels Natuurpunt ontwikkeld worden. De samenwerking met ANB, Natuurpunt en stad Halle in Plan

Boommarter (rond Hallerbos) zal in 2013 herbevestigd worden en ingevuld met concrete engagementen. Voor

andere SBZ in focuszones van RL P&Z kunnen de komende jaren projecten voorbereid worden in overleg met

ANB, Natuurpunt, gemeenten en andere partners.

20

Habitatgebied of -deelgebied

ANB

Natuurpunt

Gebiedsproject

Focuszone RL P&Z

Hallerbos X x Plan Boommarter x

Ter Rijst X

Zoniënwoud X

Zuunbeekvallei X X

Markvallei X X x

Liedekerkebos X x X

Wolfsputten X x

Begijnenbos/Gasthuisbos x x Landinrichting

Neigembos (deel Gooik) X x Ruilverkaveling

Kesterheide X Ruilverkaveling X

Link tussen SBZ en focuszones RL P&Z

21

1.6 Nazorg

In lente 2012 hebben we een mailing gedaan naar 120 eigenaars waarmee we de voorbije

10 jaren een poel, haag, boomgaard, klein erfgoed of ander terreinproject gerealiseerd

hebben. Elke eigenaar kreeg een infobordje ‘Landschapsbouwer’ bezorgd met de vraag om

op te hangen bij het project en. Via een evaluatieformulier peilden we naar de tevredenheid

en naar de toestand vandaag. Er was ook ruimte voorzien voor vragen en om nood aan

bijkomende ondersteuning aan te geven. We kregen 30 formulieren teruggestuurd, met overwegend

zeer positieve evaluaties. De huidige toestand wordt door 63% van de eigenaars als goed ingeschat.

Er waren 5 concrete vragen naar bijkomende ondersteuning.

Resultaten evaluatie: heel tevreden – gemiddeld – ontevreden

Voor nazorg poelen hebben we in 2012 een poelencursus georganiseerd. De uitnodiging werd ook apart

verstuurd naar alle eigenaars van poelen die we aangelegd hebben. In 2013 maakt RL P&Z een inventarisatie

van poelen in de Zennevallei en een gezamenlijk plan voor onderhoud waar nodig (zie 2.1.6 en 2.2.1).

Voor nazorg boomgaarden organiseren we in 2012-2013 een cursus hoogstamfruit in samenwerking met de

Nationale Boomgaardenstichting. De uitnodiging werd ook apart verstuurd naar alle eigenaars van

boomgaarden die we aangelegd hebben. In onze PDPO-subsidieaanvraag voor project ‘5 sterren in de

boomgaard’ is een belangrijk deel specifiek gericht op beheerpakketten en onderhoud (2.1.3).

Bij alle terreinprojecten die gerealiseerd worden krijgen eigenaars een pakket met de relevante themafolders

(2.4.4) om zelf aan de slag te gaan met onderhoud en uiteraard kunnen ze steeds bij de medewerkers van het

regionaal landschap terecht met specifieke vragen.

Eerste contacten

Opmaak plan

Financiële afspraken

Uitvoering van project

Toestand vandaag

Gemiddelde tevredenheid

22

2 Acties - projecten


2.1.1 Koesterburen

Partners en doelgroepen

Gemeenten – Provincie – Milieuraad – Natuurpunt – Scholen – Landbouwers – Inwoners –

Agentschap voor Natuur en Bos – ProNatura/INL – Bosgroep – WBE/jagers –

Vlaamse Landmaatschappij – Brakona

Projectperiode sinds 2009 Trekker bij RL P&Z Koen

Financiering Provincie

Doelstelling

Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei is hoofdpartner in de

provinciale biodiversiteitscampagne ‘Je hebt meer buren dan je denkt’. De

regionale landschappen spelen zowel een rol in de voorbereidings-,

plannings- als uitvoeringsfase om samen met gemeenten, verenigingen,

doelgroepen en scholen te werken aan een rijke én blijvende variatie aan

planten en dieren.

De koestercampagne heeft lange termijndoelstellingen die lopen tot en

met 2013 en heeft als kernelementen lokale biodiversiteit, laagdrempelige sensibilisatie, gerichte terreinacties,

leefgebiedenbenadering, gemeenten, verenigingen en nieuwe doelgroepen. Terreinacties, sensibilisering en

communicatie worden steeds zo veel mogelijk gekoppeld.

23

Resultaten 2012

Heel wat terrein- en soortbeschermingsacties worden gerealiseerd of ondersteund vanuit deze campagne.

De concrete realisaties staan beschreven in acties 2.1.2 Soortbescherming, 2.1.3 Hoogstamboomgaarden,

2.1.4 Hagen – houtkanten, 2.1.5 Knotbomen en 2.1.6 Poelen.

Naar partners en publiek werd via verschillende publicaties aandacht gegeven aan de koesterburencampagne.

Naast de eigen Landschapskranten, nieuwsbrieven en website heeft het Regionaal Landschap ook meegewerkt

aan koesterbuur-publicaties in gemeenteblaadjes, gemeentelijke websites, provinciale publicaties…

Zie persberichten in 2.4.5 en 6.1.

Op de koesterburenwebsite van de provincie werden inspirerende verhalen van projecten uit de regio

gepubliceerd: Plan Boommarter in en rond Halle en de steenuil bij een enthousiaste inwoner uit Lennik.

De campagne werd ook op verschillende evenementen gepromoot. Er werd gebruik gemaakt van de banners,

de koesterschijven, posters, bladwijzers en ook de tentoonstelling tijdens o.a. de Proefritten in Dilbeek

(augustus), de fruitpersdagen (september en oktober o.a. Beersel, Ternat en Pepingen), wandelingen (o.a.

Roofridderswandeling in Affligem), vormingen (cursus abdijlandschap in Affligem, knotcursus in Lennik-

Beersel), Natuurpunt regio-avond in Sint-Pieters-Leeuw, Natuurhappening Pajottenland in Gooik…

Ook werd er gretig gebruikt gemaakt van nieuwe publicaties (brochures zwaluwen en poelen) en herdrukken

(hagen en houtkanten, en hoogstamboomgaarden). Voor de zwaluwbrochure werd in Liedekerke een

provinciaal lanceringsmoment georganiseerd op 20 april. Om en bij de 2000 exemplaren werden gericht

uitgedeeld op evenementen en contactmomenten, naar partners en doelgroepen. Zo kregen ook alle

milieudiensten een pakketje brochures om gericht uit te delen aan inwoners.

Samen met de provincie Vlaams-Brabant werden gemeenten gestimuleerd om acties te nemen voor ‘hun’

koesterburen. Hierbij was er overleg met het Regionaal Landschap (Dilbeek, Affligem, Liedekerke, Ternat,

Gooik, Galmaarden, Lennik, Halle, Drogenbos, Beersel, Sint-Pieters-Leeuw) en werd ondersteuning gegeven

voor subsidie-dossiers voor gemeentelijke natuurprojecten (Affligem, Herne, Drogenbos). Ook was er overleg

rond de jaarprogramma’s van de Intergemeentelijke Natuur- en Landschapsteams, en hoe deze kunnen

afgestemd worden om de doelstellingen rond koesterburen te verwezenlijken. B

Bij gemeentelijk overleg werd teruggekoppeld over uitgevoerde projecten, mogelijkheden zoals koesterkermis,

draaiboek en bijen-infomomenten voorgesteld, nieuwe communicatie-materiaal (b.v. bladwijzers en MOS-

bladen) en best-cases gepresenteerd, nieuwe afspraken over terreinactie en sensibilisering gemaakt etc. In

januari werden gemeenten en INL warm gemaakt om kandidaturen op te sturen voor de koesterster 2011 –

zowel Dilbeek als Halle ging met een koesterster naar huis. Roosdaal vroeg informatie op over de loop van de

campagne en wil in 2013 aansluiten.

24

Vanuit de provincie werden een aantal werkgroepen opgericht ter ondersteuning en inhoudelijke vormgeving

van de campagne. Het Regionaal Landschap neemt deel aan volgende werkgroepen:

- Overleg biodiversiteitsmedewerkers: deze bijeenkomsten van de biodiversiteitsmedewerkers maken het

mogelijk om het verloop van de koesterburencampagne in heel Vlaams‐Brabant op te volgen, om

ervaringen vanuit verschillende hoeken te delen en elkaar bij te staan en te inspireren voor nieuwe

initiatieven. De biodiversiteitsmedewerkers kwamen in 2012 vijf keer samen.

- De koestercarrousel 2012 rond het thema ‘Verleg koesterbuurgrenzen’ ging door op 2 februari

en werd actief bijgewoond door het Regionaal Landschap.

- De koestersafari vond plaats op 8 juni in regio Zuid‐Hageland en werd bijgewoond door het Regionaal

Landschap. Verschillende interessante terreinrealisaties zoals bermbeheer, vleermuizenbescherming en

inrichting van een koesterburen-pastorietuin werden bezocht.

Planning 2013 en nazorg

- Campagne verderzetten met terreinacties, sensibilisering en communicatie. Hierbij wordt extra aandacht

gegeven aan koppeling met Zuurstof voor de Zenne (2.2.1) en het Pajottenland van je bomen (2.2.2).

- Aanspreekpunt voor gemeenten, verenigingen en doelgroepen.

- Extra aandacht voor samenwerking en ondersteuning van gemeenten door overleg, subsidieaanvragen,

promoten infoavonden (draaiboek/bijen), opvolgen van lokale terreinacties…

- Extra aandacht voor laagdrempelige sensibilisering door ophangen van koesterburen-bordjes, gebruiken

van gadgets en koesterkermis, zichtbaar maken van activiteiten op UiT in Vlaanderen…

- Meewerken aan provinciale initiatieven: koestersafari, koesterster, biodiversiteitsmedewerkersoverleg,

nieuwe brochures, nieuwe projectvoorstellen, afstemming met natuurverbindingen en

instandhoudingsdoelstellingen…

Veel van de werking zal afhangen van een eventuele goedkeuring van het project KoesterbuurTen (PDPO) dat

voorbereid wordt als gezamenlijk project van de vijf Vlaams-Brabantse regionale landschappen met steun van

de Provincie. In dit project willen we in buurten in de provincie bewoners actief begeleiden in het ontdekken en

koesteren van soorten en leefgebieden in en rond hun eigen wijk.

25

2.1.2 Soortbescherming


Gemeenten – Provincie – Milieuraad – Natuurpunt – Landbouwers – Inwoners – Agentschap voor

Natuur en Bos – ProNatura/INL – Bosgroep – WBE/jagers – Bosgroep – Vlaamse Landmaatschappij –

WBE/jagers – Brakona - Landbouworganisaties

Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Koen, Frederik

Financiering Provincie – Vlaamse Landmaatschappij (bedrijfsplanner)

Doelstelling

Aanvullend bij het behoud van waardevolle landschappen en kleine landschapselementen en het verbinden

van natuur wil het Regionaal Landschap specifieke maatregelen nemen voor de bescherming van een aantal

soorten in hun kenmerkende leefgebieden. Het opkrikken van de basiskwaliteit landschap en natuur is vaak

niet voldoende, soms is soortspecifieke aandacht vereist.

Soortbeschermingsacties zijn sinds de koesterburencampagne (2009) in een stroomversnelling terecht-

gekomen. Het Regionaal Landschap onderneemt acties voor huiszwaluw in urbane gebieden, akkervogels en

boerenzwaluw in landbouwgebieden, steenuil en kamsalamander in kleinschalige landschappen. Voor deze

soortbeschermingsacties zijn we in belangrijke mate de trekker in de regio. Daarnaast worden ook

vroedmeesterpad, vleermuizen, vliegend hert, eikelmuis en sleedoornpage niet vergeten. Verschillende van

deze acties geven invulling aan de instandhoudingsdoelstellingen (zie 1.5), vooral wat betreft Bijlage II-soorten

die deels buiten de afgebakende Natura 2000 gebieden voorkomen.

26

2.1.2.1 Vroedmeesterpad, vleermuis, vliegend hert, eikelmuis en sleedoornpage

Voor Vroedmeesterpad werd samen met NatuurpuntStudie voor Natuurpunt Sint-Genesius-Rode een advies

uitgewerkt voor het ruimen van de belangrijkste poel in de Kwadebeekvallei en het plaatsen van

voortplantingsbakken in de omgeving.

Voor vleermuizen werd voor de gemeente en Natuurpunt-afdeling Ternat contact gezocht met de

Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt voor het inrichten van een bunker aan Kasteel Kruikenburg.

Eigenaars van aangelegde broedhopen in Huizingen werden gevraagd om waarnemingen van vliegend hert

door te geven. In 2013 komt er opnieuw een infoavond en wandeling, samen met de gemeente Beersel en de

Natuurgidsen Zuid-West-Brabant.

Via eigenaars en natuurverenigingen kregen we oude en recentere waarnemingen van eikelmuis door. We

willen in 2013 werken aan eikelmuisvriendelijke inrichtingen in Bever, Galmaarden, Gooik, Lennik, Liedekerke,

Affligem, Ternat en Dilbeek door aanleg/herstel van boomgaarden (2.1.3) en plaatsen van eikelmuisnestkasten.

Bij terreinrealisaties wordt quasi standaard ook sleedoorn aangeplant t.b.v. de sleedoornpage (2.1.4).

2.1.2.2 Leefgebied urbaan: Huis- en boerenzwaluw

Het zwaluwproject van RL P&Z loopt al enkel jaren maar maakte in 2012

flinke vooruitgang, zowel qua sensibilisatie als op het terrein. Maar liefst 12

gemeenten hebben in het begin van de campagne de huis- en

boerenzwaluw als koesterbuur gekozen. Her en der zijn er initiatieven

opgestart, zoals gemeentelijke subsidiereglementen, zwaluwwandelingen

en lokale kunstnestacties. Het Regionaal Landschap wil hierop inspelen in

het kader van de koesterburen-campagne en beschermingsacties voor deze

soorten bovenlokaal vorm geven.

Resultaten 2012

Waar in 2011 vooral aandacht ging naar het verbeteren van het urbane

en/of meer landelijke leefgebied (gemengde hagen en poelen) lag in 2012

de nadruk op inwoners informeren en betrekken en kunstnesten ophangen

in afgebakende actiegebieden om huiszwaluwen meer kansen te bieden.

Kandidaat‐locaties worden daarbij geselecteerd op basis van de nabijheid

van bestaande kolonies, de ligging in het landschap, hoogte van de gevel,

aard van de dakoversteek… Het Regionaal Landschap staat in voor het overtuigen van inwoners en het

aftoetsen van de locaties/kandidaten, terwijl INL voor de uitvoering zorgt.

27

Wijk Witte Roos Sint-Pieters-Leeuw

- Deur-aan-deurbezoeken in de wijk (overdag en ’s avonds)

- Ophangen van kunstnesten en mestplankje ikv INL

- 6 dubbele kunstnesten voor huiszwaluw aan 6 huizen, inclusief 14 brochures en 4 deurbordjes

- 1 mestplankje onder natuurlijk nest

Reinaertwijk Groot-Bijgaarden (Dilbeek)


- Ophangen van kunstnesten en mestplankje ikv INL

- 30 dubbele kunstnesten voor huiszwaluw aan 24 huizen, inclusief 38 brochures en 21 deurbordjes

Wijk Opalfene Ternat


- ism Milieudienst en Natuurpunt-afdeling

- Op initiatief van Natuurpunt Ternat werd een zwaluwenfietstocht georganiseerd

- 24 dubbele en 1 enkel kunstnesten voor huiszwaluw aan 21 huizen, inclusief 32 brochures en 15 deurbordjes

- Ruim 20 deelnemers, evenveel brochures verdeeld

Pajottenland - Een landbouwer uit de Brusselstraat in Lennik meldde ons dat de natuurlijke nesten één voor één van de muur vielen. Gelukkig konden we direct reageren.

- Ook aan de Pedemolen in Dilbeek werden kunstnesten opgehangen, welke hier ook van educatief belang zijn

- 10 dubbele kunstnesten voor huiszwaluw, inclusief brochure en deurbordje

- 2 kunstnesten, inclusief brochure en deurbordje

Brochure - ism provincie Vlaams-Brabant en de 4 andere Regionale Landschappen

- 1000 exemplaren gedrukt, ongeveer 570 verdeeld

De resultaten werden breed verspreid in gemeenteblaadjes en vlot opgepikt door de geschreven pers. Ook de

nieuwe zwaluw-brochure werd op 25 april in bijzijn van de Ternatse burgemeester voorgesteld.

28


- In de bovengenoemde woonwijken worden de opgehangen kunstnesten in mei/juni gemonitord, door

vrijwilligers van lokale natuurverenigingen. Daar waar gevraagd kunnen we ingaan op verzoeken om

mestplankjes en kunstnesten met steun van de INL-werking bij te plaatsen (nazorg).

- Voor kolonies in de regio Markvallei willen we in 2013 een actieplan opmaken voor het starten van

inventarisatie en aanbieden van nestgelegenheid, in overleg met de betrokken gemeenten en

natuurorganisaties.

- We willen in 2013 in Dilbeek een project uitwerken om de gierzwaluw van nestgelegenheid te voorzien;

meerdere gemeente-gebouwen komen in aanmerking.

- In 2013 komt de nadruk alternerend te liggen op het leefgebied: aanplantingen van hagen, houtkanten en

boomgaarden in verstedelijkte omgevingen (zie 2.1.3 en 2.1.4), en de aanleg en herstel van poelen (zie

2.1.6).

2.1.2.3 Leefgebied akkers: Akkervogels

De akkervogelwerking in 2012 bouwde voort op de expertise, contacten en resultaten die het Regionaal

Landschap vanaf eind 2007 met de verschillende partners opbouwde. Het doel blijft om stabiele en gezonde

akkervogelpopulaties in de streek op te bouwen en te behouden als onmisbaar element van een vitaal

platteland in de streek. In 2012 waren we getuige dat de volgehouden inspanning van RL P&Z en partners

spectaculaire resultaten opleveren. Langzaam maar zeker

werken we aan een continue opvolging van het

akkervogelproject door de vogelwerkgroepen,

natuurverenigingen en WBE’s, nog aangevuld

met landbouwers en gemeenten.

Resultaten 2012

Terreinrealisaties in afgebakende gebieden: het voorzien van

nestgelegenheid en zomervoedsel (hagen, houtkanten, gras-

randen) en wintervoedsel (overstaand graan) gaan hand-in-

hand met overleg, monitoring, sensibilisering en kennisuitwisseling. Opvallend is de studie die we uitvoerden in

de zoekzone Galmaarden-Waarbeke volgens INBO-standaarden, en de stimulerende samenwerking met enkele

jachtgroepen.

29

Ruilverkaveling Elingen (kern- en zoekzone)

- Herinzaaien van (erosie)stroken op gemeentegrond met wildakkermengsel (granen-kruiden)

- Opvolgen van beheer aanplantingen en percelen (gemeente & ANB)

- Monitoring door vrijwilligers en VLM-biologen

- Resultaten communiceren naar lokale landbouwers toe

- 4 stroken (+/- 1 ha) in Pepingen en Lennik

- Knot- en hakhoutbeheer Elingen ikv INL

- Ruim 30 overwinterende geelgorzen (al enkele jaren constant)

- Rondzendbrief ism VLM, Boerenbond, EcoKwadraat,…

Galmaarden-Waarbeke (zoekzone)

- Landschapsanalyse door stagiair Sven Verbelen

- Wandeling met persmoment 11/3/2012 voor partners (natuur-, landbouw- en stilteverenigingen, WBE’s, VLM, gemeente,…) om zeer opmerkelijke resultaten wintermonitoring 2011-2012 te delen

- Samenwerking met jachtgroepen van WBE De Kitsen (2012-2013)

- Opkopen van in winter overstaand graan (2012-2013) en aanvullend aankopen voor strooigraan

- Gedetailleerd rapport over 830 ha, met 4,46% akkervogelvriendelijk terrein

- 22 deelnemers wandeling

- naar schatting 335 (!) overwinterende geelgorzen, 4 grauwe gorzen, 100+ veldleeuweriken, 100+ kneus,...

- 62 are wildakker met ANB projectsubsidie

- 77 are aan de voet van de Congoberg

Sint-Pieters-Kapelle en Bever (kern- en zoekzone)

- Advies aan landbouwer-op-rust in Bever

- Samenwerking met 2 jachtgroepen van WBE Sint-Pieters ter Waerde

- 1 gemengde haag

- 37 are maïsakker omgezet in wildakker met ANB projectsubsidie

Pajottenland (overig) - Een landbouwer-jager uit Vollezele zaaide een mislukt stuk wintergraan door met boekweit en haver, en maakte (als allereerste) gebruik van de gemeentesubsidie in Herne

- RL P&Z ondersteunde de inventarisatie door Natuurpunt Studie ikv ruilverkavelingsplannen Gooik

- Een nestbeschermingsproject rond kieviten in de regio kwam niet van de grond door een gebrek aan tijd bij vrijwilligers en bij landbouwers en loonwerkers

- 1,25 ha in winter overstaand graan in Herne

- Ruim 75 (niet-unieke) waarnemingen van geelgors, 176 voor patrijs in Gooik

Communicatie - Persmomenten naar aanleiding van wandeling (11 maart), voorstelling studie (15 juni) en toonmoment WBE’s (26 augustus 2012)

- Verschillende publicaties in lokale, geschreven pers; ook radio; en stukken in gemeenteblaadjes, NatuurOriolus…

30


Het Regionaal Landschap is een onmisbare partner voor akkervogelbescherming in de regio. Daarom blijven we

inzetten op samenwerking en terreinacties in de verschillende afgebakende gebieden.

- Samenkomst met WBE’s/jagers uit de regio die aan biotoopverbetering op het platteland willen doen b.v.

aanleg hagen of wildakkers; begeleiding om projectsubsidie bij ANB aan te vragen.

- Beter beheer en inrichting van gemeentegronden en ANB-terrein in de ruilverkaveling Elingen, door

advies en begeleiding: hakhoutbeheer, aanplantingen van hagen en aanleg wildakkers.

- Zoekzone Galmaarden-Waarbeke: intensieve monitoring van de evolutie van geelgors; aankopen van

graanranden en strooigraan voor winter 2013-2014; bouwen aan een draagvlak voor een

akkervogelreservaat met natuurverenigingen; landbouworganisaties en VLM responsabiliseren; eventueel

een trefdag van alle actoren.

- Zone Sint-Pieters-Kapelle & Bever: promoten van subsidiereglement gemeente Herne; aanleg en herstel

van hagen bij particulieren, in combinatie met wild/graanakkers.

2.1.2.4 Leefgebied parklandschap: Steenuil

De steenuil houdt het meest van een kleinschalig landschap vol

variatie aan landgebruik. Daarom is het een van de meest

karakteristieke koesterburen van onze regio. Acht gemeenten hebben

de steenuil opgenomen in hun lijst van koesterburen. Om het

leefgebied van de steenuil te verbeteren worden bomen geknot (zie

actie 2.1.5), hoogstamboomgaarden hersteld (zie actie 2.1.3) en

hagen en houtkanten geplant (zie actie 2.1.4).

Omdat natuurlijke broedplaatsen - holtes in bomen - pas voorkomen

bij knotwilgen of fruitbomen vanaf 50 jaar worden nestkasten op

geschikte locaties opgehangen. Het plaatsen van de nestkasten

bevordert de nazorg van de terreinrealisaties en het contact met de grondeigenaars.

Resultaten 2012

- 6 nestkasten werden opgehangen op geschikte locaties, met name 5 in Gooik en 1 in Pepingen (Heikruis).

2 nestkasten werden verwijderd i.v.m. (vergunde) bomenkap.

- Verschillende nestkastbezitters contacteerden ons na waarnemingen van bezette nestkasten (broeden of

roesten), vrijwilligers van de natuurverenigingen gingen ter plaatse om te ringen (meestal

31

Vogelwerkgroep Citrinella). Een ontroerende reactie uit Lennik werd een inspirerend verhaal op de

koesterburen-website.

- Aanleg en herstel van boomgaarden en hagen & houtkanten (2.1.3 en 2.1.4) en het beheer door de

vrijwillige knotteams 2.1.5).

- Interessante spin-offs zijn de steenuilwerkgroep die wordt getrokken door VWG Citrinella, het ophangen

van extra nestkasten in de gemeente Sint-Pieters-Leeuw en een druk bijgewoonde steenuil-activiteit

(17/11/2012) in Sint-Pieters-Leeuw.


- Met de nestkastbezitters houden we zoveel mogelijk de vingers aan de pols via mailing (nazorg). Hierbij

worden tips gegeven over een beter beheer i.f.v. de steenuil en andere koesterburen.

- Opgehangen nestkasten worden in de mate van het mogelijke opgevolgd, samen met de

natuurverenigingen. Bij een ringactie wordt elk jaar de pers uitgenodigd.

- Er zullen nog enkele bijkomende nestkasten opgehangen worden, bij terreinrealisaties

van het Regionaal Landschap.

- Verder inzetten op leefgebiedenherstel (2.1.3 en 2.1.4).

32

2.1.2.5 Leefgebied poelen: Kamsalamander

Onze streek herbergt een bijzondere koesterbuur, de kamsalamander. Je

vindt kamsalamander in een aantal poelen in en rond Liedekerkebos -

Hertegembos - Kattem en in het grensgebied Galmaarden – Herne -

Bever. Kamsalamanders kunnen alleen overleven als er voldoende

geschikte poelen zijn in een kwaliteitsvol kleinschalig landschap. De

kamsalamander is dus een echte ambassadeur voor poelen en andere

kleine landschapselementen in onze streek.

Resultaten 2012

- Er was een vlotte samenwerking met een vrijwilliger van Natuurpunt Dendervallei voor het monitoren van

poelen m.b.v. een (vergunde) fuik. Buiten de gekende 2 voortplantingspoelen in de regio van de

Markvallei kwamen geen nieuwe waarnemingen binnen.

- Voor het tweede jaar op rij werd een serieuze poging ondernomen om een zwaar vervuilde

voortplantingspoel in Tollembeek te schonen. Financieel werd een extra inspanning gedaan maar de

pachtende landbouwer weigerde uiteindelijk.

- Er werd advies gegeven en uitgevoerd voor het ruimen van een poel in geschikt leefgebied in Bever.

- In de regio Bever – Herne – Galmaarden werden grondeigenaars actief aangesproken om poelen te

beheren, te herstellen of aan te leggen voor de kamsalamander, met resultaat.


- Aanleg en herstel van poelen (zie 2.1.6), zo mogelijk in combinatie met aanleg van hagen en houtkanten.

Maatregelen die rechtstreeks bijdragen tot verbeteren van zijn leefgebied zullen dan ook ten goede

komen aan tal van andere planten‐ en diersoorten die afhangen van deze kleine landschapselementen.

- Monitoring van kamsalamander (larven) met fuik in de regio Bever – Herne – Galmaarden, in

samenwerking met vrijwilligers van Natuurpunt Dendervallei.

33

2.1.3 Hoogstamboomgaarden


Gemeenten – Provincie – Inwoners – ProNatura/INL – Bosgroep – WBE/jagers –

Agentschap Onroerend Erfgoed – Nationale Boomgaardenstichting – Bedrijven

Projectperiode onbepaald Trekkers bij RL P&Z Koen, Anneleen

Financiering Provincie – Agentschap Onroerend Erfgoed

Doelstelling

Hoogstamboomgaarden zijn typisch voor het landschap van het Pajottenland en de Zennevallei. RL P&Z wil het

bewaren van houtig erfgoed en het versterken van de ecologische waarde concreet aanpakken.

Dit doen we door:

- Aanleg en herstel van hoogstamboomgaarden (bij ruimte voor minimum 10 bomen) volgens ontwerpplan,

na screening van de geschiktheid van de locatie wat betreft landschap- en natuurwaarden en vastleggen

van een overeenkomst tussen eigenaar en RL P&Z.

- Adviesverlening rond plantverband, rassenkeuze, kruisbestuiving, uitvoering, subsidies, natuurwaarden…

op verzoek en/of wanneer terreinwerken niet via een budget van RL P&Z kunnen gebeuren.

- Sensibilisering en educatie, via de nieuwe brochure ‘Hoogstamboomgaarden’, boek ‘Fruit als

smakelijk erfgoed’, website, vormingsmomenten, persoonlijke contacten aan de fruitpers…

34

Resultaten 2012

Een heel aantal terreinprojecten met

boomgaarden staan opgenomen bij de

landschapsanimator (2.2.3). Daarnaast

werd ook een uitgebreid advies

opgemaakt voor het herstel van

uitgebreide boomgaarden in Roosdaal

(omgeving Zepposmolen) en Gaasbeek

(omgeving kasteel). Voor deze laatste

worden de werken in 2013 uitgevoerd.

Nuyttens Werfstraat Galmaarden

- Landschapsinrichting weiland en boomgaard

- Boomgaard (53 stuks)

- Houtkant (770m²)

- Meidoornhaag

- Notenbosje en berkenbosje

Van Houdenhove Veldstraat Lennik

- Landschapsinrichting boomgaard - Boomgaard (5 stuks)

- Knotwilgen (3 stuks)

- Gemengde haag (130lm)

- Leifruit (3 stuks) en kleinfruit

Nieuw in 2012 was de lancering van een (ver)nieuwde brochure ‘Hoogstamboomgaarden’, een samendruk met

de andere 4 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen. Deze brochure is erg gewild en werd al zeker 370 keer

bezorgd via gemeenten, verenigingen, evenementen en contacten.

De fruitpers groeide verder uit tot een vaste waarde in de streek. Zo stond de mobiele fruitpers op 5 locaties in

de gemeenten Pepingen, Halle, Beersel, Ternat en Gooik. Het Regionaal Landschap besprak de locaties,

promootte de evenementen en zorgde voor sensibiliserende brochure aan de fruitpers. Anders dan de

voorbijgaande jaren was het Regionaal Landschap niet meer actief aanwezig tijdens de persmomenten. Ook de

vaste pers in Bever werkte als partner van het Regionaal Landschap. Samen werden zo 25.000 kilo

hoogstamfruit verwerkt tot 16.000 liter sap.

Verder werden samen met de Nationale Boomgaardenstichting de nodige voorbereidingen getroffen om in

2013 een 11-delige cursus te geven over de aanplant en onderhoud van hoogstamboomgaarden en kleinfruit.

Als Regionaal Landschap hebben we dit sterk gepromoot bij eigenaars van boomgaarden in de streek,

waardoor de cursus al meer dan 40 inschrijvingen telt.

35

Planning 2013

- Oproep voor locaties via nieuwsbrief, website, landschapskranten en eigen contacten, en onderzoek en

selectie van deze kandidaat-locaties. Er is in toenemende aandacht voor de focuszones en met extra

aandacht voor realisaties in kader van projecten Zuurstof voor de Zenne (2.2.1), Abdijlandschap Affligem

(2.2.4) en Pajottenland van je bomen (2.2.2).

- Ondersteunen van eigenaars met advies en het uitwerken van plantschema’s voor projecten en terrein-

realisaties. Op dit ogenblik staan al 8 samenwerkingen in de steigers in 6 gemeenten, goed voor ongeveer

150 fruitbomen.

- Opvolging en nazorg van terreinrealisaties hoogstamboomgaarden van de laatste jaren.

- Verder verspreiden van de brochure ‘Hoogstamboomgaarden’, en eventueel bijdrukken.

- Het mede-organiseren en promoten van de mobiele en vaste fruitpers.

- Het mede-organiseren van de 11-delige cursus hoogstamboomgaarden en kleinfruit,

die plaats heeft in onze pastorie te Gaasbeek.

- Het indienen van een PDPO-projectvoorstel ‘5 sterren voor de boomgaard’.

36

2.1.4 Hagen – houtkanten – Plant van Hier


Gemeenten – Provincie – Natuurpunt – Inwoners – ProNatura/INL – Agentschap Onroerend Erfgoed

Projectperiode onbepaald Trekkers bij RL P&Z Anneleen, Koen

Financiering Provincie – Agentschap Onroerend Erfgoed

Doelstelling

Behoud, herstel en uitbreiding van landschappelijke en cultuurhistorisch waardevolle landschapselementen

met een hoge ecologische waarde zoals hagen en houtkanten. Het netwerk van hagen en houtkanten wordt

versterkt in functie van landschapsbeleving, landschapsherstel, versterking van leefgebieden en ecologische

corridors en behoud van autochtoon genetisch materiaal.

Vele eigenaars stappen zelf naar het Regionaal Landschap toe met concrete vragen rond de aanleg van hagen

en houtkanten. Het Regionaal Landschap begeleidt en stimuleert deze eigenaars om voor streekeigen hagen te

kiezen en zo een ecologische en landschappelijke meerwaarde te realiseren. Daarnaast is er ook behoorlijk wat

vraag voor creatieve, praktische en financiële ondersteuning bij de aanleg van streekeigen hagen. Bij deze

terreinrealisaties werkt het Regionaal Landschap waar mogelijk steeds met autochtoon plantgoed. Vaak wordt

een koesterbuur zoals de sleedoornpage in ontwerp en communicatie meegenomen.

37

Resultaten 2012

De terreinprojecten met boomgaarden staan opgenomen bij de

landschapsanimator (2.2.3) en Abdijlandschap Affligem (2.2.4). In oktober

2011 onderschreef het Regionaal Landschap de intentieverklaring ‘Plant

van Hier’. Dit is een engagement om in de mate van het mogelijke de

toekomst van autochtone bomen en struiken in Vlaanderen te vrijwaren.

Verschillende Regionale Landschappen en Bosgroepen organiseren zelf

zaadoogsten en laten dit streekeigen

materiaal opkweken in een kwekerij. Dit jaar

stapten we onofficieel mee in dit programma.

Verschillende gesprekken vonden plaats tussen RL P&Z, bosgroep Zuidwest

Brabant en INL. Een eerste proefoogst werd georganiseerd. Vanaf 2013 stappen

we officieel in.

Nieuw in 2012 was de lancering van een (ver)nieuwde brochure ‘Hagen, heggen

en houtkanten’, een samendruk met de andere 4 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen. Deze brochure is

erg gewild en werd al zeker 430 keer bezorgd via gemeenten, verenigingen, evenementen en contacten.

Planning 2013

- Verder ondersteunen van eigenaars met advies en via projecten/terreinrealisaties,

met extra aandacht voor landbouwers, jagers en scholen.

- Label ‘Plant van Hier’ uitdrukkelijk gebruiken en communiceren.

- Begeleiden zaadoogst-acties en opvolgen opkweekprogramma.

- Verder verspreiden van de brochure ‘Hagen, heggen en houtkanten’

38

2.1.5 Knotteam


Gemeenten – Provincie – Landbouwers – Inwoners – ProNatura/INL – Bosgroep – Vrijwilligers

Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Koen


Doelstelling

De werking van de knotteams heeft tot doel om de knotboom als typerend landschap- en natuur- en

verbindingselement te behouden in de streek van Pajottenland en Zennevallei. Het project wil

landschapsonderhoud uitgevoerd door vrijwilligersgroepen actief uitbouwen door omkadering en vorming, met

de steenuil als koesterbuur.

Vaak is het achterstallig beheer van knotbomen (geen tijd, materiaal, durf, ervaring…) de reden dat knotwilgen

langzaam afsterven of opgeruimd worden. Door vraag (brandhout voor kachels) en aanbod (te knotten bomen)

op elkaar af te stellen willen we waardevolle knotbomen op een duurzame en bijna kosteloze manier

behouden. Door een groep houtkachelgebruikers in de streek op te leiden en te omkaderen ontstaat er een

ervaren en direct inzetbare groep vrijwilligers, die op 3 jaar tijd uitgroeiden van houtzoekers tot

biodiversiteitsambassadeurs. De resultaten zijn ook direct zichtbaar op het terrein doordat elke winter

ongeveer 200 bomen correct worden geknot.

De gemeente Ternat heeft een eigen knotteam. Aanvragen die voor deze gemeente binnenkomen bij het

Regionaal Landschap worden doorgegeven aan de Ternatse milieudienst.

39

Resultaten 2012

- Oproep voor locaties waar knotbomen geknot dienen te worden: via website/nieuwsbrief, lokale media

en gemeentebladen, flyer, contacten met gemeentelijke milieuambtenaren, rechtstreeks met eigenaars,

via eigen contacten,…

- Onderzoek en evaluatie van 51 kandidaat-locaties via aanvraagformulier met foto’s.

- Knotten van 204 knotbomen (vooral knotwilgen).

- Terreincontrole in het voorjaar (steekproefsgewijs).

- Evaluatiemoment met BBQ in mei met alle vrijwillige knotters.

- Intensief contact in de winterperiode met de verantwoordelijken van elk knotteam, o.a. opvolging

aanvragen, vrijwilligersverzekering,…

- Uitbreiding van het bestaande knotteam gezien de vele aanvragen van eigenaars die binnen komen: voor

9 nieuwe vrijwilligers werd begin november een starterscursus georganiseerd. Zij ontvingen hun diploma

en ontlenen ook een veiligheidsbroek bij RL P&Z om het veilig werken concreet te ondersteunen.

- Groots startmoment in Halle op 17 november met de knotteams in volle kracht aanwezig (35 man).

Speciale aandacht voor onderhoud en afstellen van de kettingzaag. Veel persbelangstelling.

- De landschapsanimatoren van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale landschappen werden uitgenodigd om

samen te schrijven aan een brochure over ‘Knotbomen’.

- Op 28 februari werd het Regionaal Landschap uitgenodigd door RL Vlaamse Ardennen en Agro|Diensten

voor de voorstelling van ons knotteam-werking. Dit werd positief onthaald en ondertussen werd een

gelijkaardige actie in de Vlaamse Ardennen opgezet.

Koesterbuur Aantal knotbomen

goedgekeurd in 2012

Aantal knotbomen geknot sinds 2009

Affligem Steenuil 0 35

Beersel Steenuil 0 97

Bever Steenuil 0 0

Dilbeek Eikelmuis 53 107

Drogenbos Huismus 0 0

Galmaarden Ringmus 27 32

Gooik Steenuil 50 65

Halle Steenuil 8 12

Herne Steenuil 2 110

Lennik Steenuil 0 44

Liedekerke Eikelmuis 0 14

Pepingen Steenuil 28 105

Roosdaal - 6 9

Sint-Genesius-Rode - 0 1

Sint-Pieters-Leeuw Steenuil 27 71

40


- Verder zetten van het project, waarbij de rol van het regionaal landschap ligt in het samenbrengen en

coördineren van vrijwilligers en aanvragers.

- Terreincontrole, databeheer, centraal aanspreekpunt, evaluatiemoment en promotie.

- Persmoment in maart bij het knotten van de 1000ste

boom door het knotteam; uitreiking van gadget aan

de vrijwilligers.

- Vijfde cursus voor nieuwelingen om het team in de Zennevallei verder uit te breiden om aanvragen van

eigenaars sneller te kunnen beantwoorden.

- Gezamenlijk gezellig startmoment bij het begin van de winter om groots uit te pakken, zowel naar

resultaat als bekendheid toe.

- Afwerken brochure ‘Knotbomen’ (voorzien voor september 2013) en instaan voor de verspreiding nadien

via gemeenten, verenigingen, evenementen en contacten.

41

2.1.6 Poelen


Gemeenten – Provincie – Landbouwers – Inwoners – Natuurpunt – ProNatura/INL –

Agentschap voor Natuur en Bos – Agentschap Onroerend Erfgoed – WBE/Jagers

Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Koen, Anneleen


Doelstelling

Het versterken van het aanwezige poelennetwerk in de streek. Hierdoor wordt het leefgebied voor water-

gebonden planten en dieren uitgebreid, in het bijzonder amfibieën. Vele poelen worden in gebruik genomen

als veedrinkpoelen en dragen zo bij tot een natuurvriendelijkere landbouw. Spontaan blijven er jaarlijks heel

wat aanvragen binnenkomen voor het herstel van bestaande en de aanleg van nieuwe poelen. Ook vinden

steeds meer eigenaars van poelen die door het Regionaal Landschap werden aangelegd, de weg terug naar ons

bij (grotere) problemen zoals verlanding.

Gezien het belang van dit klein landschapselement voor huis- en boerenzwaluw, voor watergebonden planten

en dieren zoals vinpootsalamander en kamsalamander en als stapsteen in het landschap gaan we hier graag op

in. Voor herstel/aanleg wordt rekening gehouden met criteria zoals motivatie, locatie en uitvoering.

42

Resultaten 2012

In 2011 werden 14 poelen aangelegd of hersteld, een aanzienlijk aantal. Aan elke poel gaat een relatief lang

proces gepaard van selectie, overleg, plan- en dossieropmaak, aanvraag bouwvergunning, uitschrijven bestek

en uitvoering. Gezien de tijdsintensieve procedure werd besloten om elke twee jaar in te zetten op poelen,

alternerend met de zwaluw-acties (2.1.2).

Dit betekent dat in 2012 slechts 3 poelen werden aangepakt:

- Een poel bij een particulier in Beersel die het Regionaal Landschap in 2005 aanlegde werd hersteld; na

hevige regenval was deze vol met leem van een hogergelegen akker gestroomd.

- Het project ‘Het Moeras’ in Drogenbos (zuurstof voor de Zennevallei) omvatte o.a. een nieuwe poel.

- Het herstel van een poel in Sint-Laureins-Berchem, naast een bos in VEN-gebied waar hazelworm werd

waargenomen.

Daarnaast werd voor een poel in Bever die interessant kan zijn voor kamsalamander een advies geformuleerd.

De eigenares heeft de kappings- en ruimingswerken in eigen beheer uitgevoerd.

Eind april werd de gloednieuwe brochure ‘Poelen’ in Liedekerke onder ruime belangstelling voorgesteld aan

pers en publiek. De brochure is een samenwerking van de 4 andere Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen

en de provincie, en past in de koesterburencampagne (2.1.1). Ongeveer 680 brochures werden in 2012 zo

gericht mogelijk verspreid.

43

Eind september werd er een poelencursus georganiseerd. Iedereen die in het verleden met het Regionaal

Landschap samenwerkte rond poelen kreeg een uitnodiging in de bus, samen met de nieuwe brochure

(nazorg). Met 21 deelnemers was deze cursus volzet, bijna allen particulieren die in het verleden met het

Regionaal Landschap samenwerkten voor poelaanleg en –herstel (nazorg). Inverde-lesgever Rollin Verlinder

zorgde voor een enthousiaste en interactieve vorming. Deelnemers werden gevraagd foto’s mee te nemen van

hun poel, en deze werden in groep besproken. Een Natuurpunt-poel in de Zuunvallei in Sint-Pieters-Leeuw

werd in de namiddag onder handen genomen.

Verder werd de opstart gemaakt van een heleboel poelprojecten voor uitvoering in 2013, in het bijzonder in

projecten Zuurstof voor de Zennevallei (2.2.1), Abdijlandschap Affligem (2.2.4) en in de Markvallei ten behoeve

van de kamsalamander (2.1.2).


Voor 2013 staat de aanleg van minstens 7 nieuwe poelen en het herstel van minstens 6 bestaande poelen op

de planning (zie hieronder gedeeltelijke lijst). Een vijftal poelen liggen in een gebied waar kamsalamander kan

voorkomen. Om deze projecten goed te laten verlopen schrijven we een nieuw, uitgebreid bestek uit om de

beste prijs/kwaliteit te verkrijgen.

Locatie Aanvrager Actie

Affligem Schaapschuurlos Gemeente Aanleg 1 poel

Bever Pontembeek/Puydt Particulier Herstel 1 poel

Bever Akrenbos Particulier Aanleg 1 poel

Dilbeek Keperenbergstraat Particulier Aanleg 1 poel

Galmaarden Werfstraat Particulier Aanleg 1 poel

Gooik Terhagenstraat Particulier Aanleg 1 poel

Halle Trage Weg 100 Gemeente Herstel 1 poel

Herne Aerebeekstraat Particulier Aanleg 1 poel

Herne Kramerijkstraat Particulier Herstel 1 poel

Specifiek in de Zennevallei en in de regio Bever-Galmaarden-Herne willen we alle bestaande poelen een

bezoekje brengen. Deze monitoring moet in kaart brengen wat de nood aan nazorg is voor deze regio’s. Via een

evaluatiefiche en een databank willen we voor elke poel waterhuishouding, beschaduwing, begroeiing,

verlanding, vervuiling,… oplijsten, waarnemingen verzamelen en enkele foto’s nemen.

Samen met Inverde willen we een interne vormingsdag rond poelen organiseren.

Verder verspreiden van de brochure: gericht naar inwoners en doelgroepen, en algemeen op evenementen.

44


2.2.1 Zuurstof voor de Zennevallei

Foto Luc Bohez


Gemeente Beersel, Drogenbos, Halle, Sint-Pieters-Leeuw – Provincie – Natuurpunt – Toerisme –

Scholen – Landbouwers – Inwoners – Agentschap voor Natuur en Bos – ProNatura/INL – Bosgroep –

Vlaamse Landmaatschappij – Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) – Boerenbond – ADLO

Projectperiode 2011-2014 Trekkers bij RL P&Z: Marleen, Kim, Koen

Financiering Vlaamse overheid, afdeling Ruimtelijke Planning – Gemeenten – Provincie

Doelstelling

Een groene, blauwe en oranje visie ontwikkelen voor

de open ruimte, het integraal waterbeheer en het

recreatief netwerk in Zennevallei. Uitgangspunt is de

bestaande planningscontext: gewestelijke, provinciale

en gemeentelijke RUP’s en structuurplannen werden

hiervoor gebundeld en visueel hanteerbaar gemaakt in

een overzichtskaart.

Het regionaal landschap coördineert de visievorming

en voert een aantal concrete terreinacties uit om deze

een dynamiek te geven en op beperkte schaal deels in

praktijk te brengen met voorbeeldprojecten.

45

Groene, oranje en blauwe visie

De groene visie als een soort casco, verder bouwend op het bestaande landschap, stelt een

structuur voor als basis voor de verdere groene aankleding van de ruimte en om groene stapstenen

te realiseren in de komende jaren.

Het Zennepad vormt de ruggengraat voor het recreatieve netwerk in de Zennevallei. Voor de

uitbouw van het recreatief netwerk hebben studenten van de Erasmushogeschool gezocht naar

oplossingen om het toeristisch en recreatief gebruik van de Zennevallei te verbeteren.

De overstromingen van november 2010 lijken bij beleidsmakers alweer ver weg. Via integraal

waterbeheer is een goede afstemming tussen de vele waterbeheerders cruciaal. In elk project of

overleg houden we rekening met de waterbalans sensibilisering rond dit heikel thema.

Een eerste aanzet voor de ruimtelijke analyse van de Zennevallei gebeurde in de masterproof van een

laatstejaarsstudente in Stedenbouw van de Erasmushogeschool Brussel.

2.2.1.1 Terreinacties bij particulieren

Het projectgebied van Zuurstof voor de Zennevallei is een focuszone

van RL P&Z en krijgt prioriteit bij het aanleggen van poelen, hagen,

houtkanten en boomgaarden…

Resultaten 2012

Bertrand Desmet Maasdal Halle

- Herstel hoogstamboomgaard

- Aanleg houtkant

- Fase 1 in 2010, fase 2 in 2012

- 9 hoogstamfruitbomen

- 300 m houtkant

Mira Vermeulen Dr. Spitaelslaan Halle

- Aanleg hoogstamboomgaard

- Aanvullen haag

- 11 hoogstamfruitbomen

- 51 m houtkant


In 2013 zullen nog een vijftal projecten met particulieren op poten worden gezet binnen

het gebied van het Zenneproject (eventueel in samenwerking met Plan Boommarter).

46

2.2.1.2 Zenne & co: samenwerking met bedrijven langs de Zenne

Aan de F. Roggemanskaai in Halle werd de mogelijkheid tot samenwerking met bedrijven aan de Zenne

onderzocht, onder de naam Zenne & co. Om het groen lint langs het blauwe lint (de Zenne) te versterken,

werden 10 bedrijven aangeschreven om een samenwerking tot stand te brengen rond het ingroenen van de

bedrijfsterreinen. Op grotere schaal zou het uitbouwen van een groen lint in deze zone betekenen dat een

groene verbinding tussen Halle – de nieuwe site van Nederhem – en Roggemanskaai vorm krijgt.

Bedrijven in aanmerking voor ingroening Gewenste groene verbinding Roggemanskaai-Halle

Resultaten 2012

In deze tijden van crisis hebben de bedrijven helaas weinig bereidheid om te investeren in het verbeteren van

de groene ruimte op hun site. Gedurende 3 maanden heeft een stagiair intensief ingezet op Zenne & Co.

Uiteindelijk heeft geen bedrijf ingehaakt op het voorstel om een ingroeningsplan en een groen label te krijgen.

1. De Koninck Drankenhandel 2. R.A.P. Coating 3. Pronatura 4. Aquafinhuisje 5. ABN Airco – Carbomat – A.Amijs Transport 6. Hensferstaux SA – Sidero Stainles Steel – De Dobbeleer 7. Audi – Don Bosco garage 8. Landhuis Van Ham, huidige eigenaar Victor de Boeck 9. Diverse huizen en privépersonen 10. De brandweer

Geen interesse Geen interesse Binnenkort verbouwing Nog op te volgen Geen interesse Overleg, zonder verbintenis Overleg, zonder verbintenis Overleg, zonder verbintenis Geen interesse Geen overleg


Aquafinhuisje ingroenen i.s.m. NMBS en Stad Halle

47

2.2.1.3 Volkstuinen

Volkstuinen stimuleren buurtcontacten, contact met de natuur, leveren gezonde voeding en arbeidsvreugde.

Ecologisch tuinieren versterkt niet alleen de sociale cohesie maar ook de biodiversiteit. Een van de opgelijste

acties van het Zenneproject is het realiseren van volkstuinen.

Resultaten 2012

In de thematische werkgroep van het Zenneproject met de trekkers van de gemeenten en met Velt werd

besloten om in de 4 gemeenten van het Zenneproject te peilen naar de interesse rond volkstuinen. In

Drogenbos wordt de aanleg van een volkstuin voorgesteld in de tweede of derde fase van de uitvoering van

het deelproject ‘Het Moeras’ (zie verder). In Halle, Beersel en Sint-Pieters-Leeuw werd een open milieuraad

gehouden voor de volkstuinierder-in-spe. De respons van nieuwe kandidaten op de eerste oproep was erg

gering: een 2-tal personen per gemeente.

In Sint-Pieters-Leeuw werd dit item met de nieuwe schepen voor Leefmilieu onder een ander licht geplaatst en

wordt het idee geopperd om een volkstuin-moestuin-project op te starten met scholen uit de wijken

Negenmanneke en Ruisbroek.

In Halle wordt verder gezocht naar een geschikt perceel met goede grond en gelegen in een buurt met dense

bebouwing. Omdat de interesse van volkstuinen in Beersel niet groot genoeg is aangezien het merendeel van

de bewoners zelf beschikt over een grote tuin, werd eerder gesproken van een leertuin waar de praktische

principes van het ecologisch tuinieren kunnen worden doorgegeven, maar dit is nog even koffiedik kijken.


- Project indienen voor een volkstuinenproject.

Indien goedgekeurd: start van project rond juni 2013.

- Zoeken naar geschikte percelen

- Bodemanalyse door Velt

48

2.2.1.4 Integraal waterbeheer

In tijden van klimaatsverandering is het thema van integraal waterbeheer brandend, maar helaas minder

actueel geworden. De overstromingen van november 2010 die het gebied van de Zennevallei -teisterden

deden de hoop rijzen dat er snel oplossingen zouden komen. Dat de Zenne en haar zijrivieren buiten hun

oevers treden, is een fenomeen waarmee de regio om de paar jaar wordt geconfronteerd. Dat in 2010 ook het

kanaal overstroomde is erg uitzonderlijk. Voor duurzame oplossingen is overleg tussen de verschillende

waterbeheerders en de verschillende gewesten bijgevolg een cruciale noodzaak.

De rol die we met het project Zuurstof voor de Zenenvallei hierin spelen – zij het als bijrol - is die van

intermediair tussen gemeentelijk, provinciaal en Vlaams niveau. De interregionale info- en ontmoetingsdag in

februari 2012 legde een eerste contact tussen alle waterbeheerders van de Zenne. Deze dag zou later in 2012

een vervolg krijgen, waarbij dan met de diverse waterbeheerders gezamenlijk naar oplossingen gezocht zou

worden. Deze bleef tot dusver uit omwille van de ongunstige verkiezingsperiode. De intergewestelijke

uitwisseling van gegevens en het afstemmen van maatregelen voor o.m. het vasthouden, bufferen en afvoeren

van overtollig regenwater is nochtans nodig om tot doelmatige oplossingen te komen.

Resultaten 2012

Binnen het Zenneproject werd gezocht naar mogelijke zoekzones voor

overstromingsgebieden. Daarvoor werden 3 gebieden naar voor geschoven op

basis van de huidige ruimtelijke kwaliteiten: De Zennebeemden, de site van

Lembeek Noord en het open ruimtegebied tegen de Waalse grens (blauwe vlekken

op de kaart). De queeste bestaat erin om na te gaan of deze gebieden mogelijk

ingezet kunnen worden om wateroverlast en waternood voor een stuk op te

vangen. Hiervoor werd overlegd met VMM, ANB, Waterbouwkundig

Laboratorium, Ruimtelijke Ordening van de provincie…

Afstemmen van de waterbeheerders, informeren en sensibiliseren van adequate

maatregelen is van belang op alle schaalniveaus. Daarom spreken we ook de

gemeentelijke beleidsmakers aan om maatregelen aan te moedigen die de

verzegeling van het landschap verhelpen, zoals het aanmoedigen van wadi’s,

groendaken en semi-doorlaatbare verhardingen of het aanleggen van poelen.

Dit jaar werd in de Zennevallei één poel aangelegd door RL P&Z

maar in 2013 zetten we hier meer op in (2.1.6).

49


- Uitbouwen poelennetwerk in de Zennevallei

- Wegens de overgangsperiode van Europese middelen zullen met de bedrijfsplanner van de VLM geen

beheerovereenkomsten kunnen afgesloten worden in het jaar 2013. Daarom richten we ons op het

sensibiliseren van de lokale boeren ten gunste van niet-kerende bodembewerking, grasbufferstroken en

andere erosiebestrijdingsmaatregelen.

50

2.2.1.5 Het Zennepad

Een pad langs de Zenne dat de 4 gemeenten van het project verbindt, is de ruimtelijke drager van het recreatief

netwerk. Het gewenste traject van dat pad met eventuele alternatieven wordt in kaart gebracht. Via de

eigendomssituatie wordt nagegaan waar de mogelijkheden liggen om het Zennepad te realiseren. De realisatie

en inrichting hiervan verloopt volgens een stappenplan op korte en lange termijn.

Resultaten 2012

Inventarisatie van knelpunten en potenties langs de Zenne in Halle. In de werkgroepen werd het indicatief

tracé uitgestippeld en prioritaire acties vastgelegd.

Ontwerp Zennepad


- Halle: inrichting door Pro Natura van een brug, vlonderpaden en een leuning

- Hallo: opvolgen werkgroep en aankoop door stad van gronden voor het Zennepad

- Beersel, Drogenbos en Sint-Pieters-Leeuw: inventarisatie van knelpunten en potenties

Werkgroepen opstarten om het verder indicatief tracé uit te stippelen en prioritaire acties vast te leggen.

- Nagaan aantakkingen van het Zennepad op het nieuwe fietsGEN (spoorlijn 26) van de Vlaamse overheid /

aantakking Groene Wandeling / aantakking Zuunpad / aantakking Groebegrachtpad

51

2.2.1.6 Recreatief netwerk

Het bestaande kaartmateriaal van de recreatieve netwerken voor de gemeenten Beersel, Halle, Drogenbos en

Sint-Pieters-Leeuw werd geanalyseerd. Het recreatieve netwerk bestaat uit wandel-, fietsen paardenroutes,

trage wegen, holle wegen, erfgoedplaatsen, mooie zichten, chambres d’hôtes en kampeerplaatsen. Deze

werden onder de loep genomen om na te gaan of er missing links zijn door de studenten Toerisme van de

Erasmushogeschool Brussel.

Resultaten 2012

De resultaten hiervan worden voorgesteld op 7/2/2013 in het Lambiekcentrum in Beersel.


- Uitkiezen camperplaatsen en technisch advies doorspelen aan de gemeenten

- Nagaan accuraatheid van de inventaris

- Wandellus van de Malakoff in wandelboekje van Toerisme Vlaams-Brabant

- Zennefeest: publieksevenement i.s.m. CC ’t Vondel en stad Halle

52

2.2.1.7 Het Moeras in Drogenbos

De drie krachtlijnen, waarrond we in het Zenneproject werken, vallen in dit natuurinrichtingsproject mooi

samen: clustering en versterken van de resterende open groene ruimte (4ha), integraal waterbeheer via aanleg

poel en aanleg fietsen wandelpad (eerste schakel van het Zennepad). ‘Het Moeras’ is gelegen aan het

museum FeliXart en versterkt de poortfunctie van deze site tussen het stedelijke Brussel en de groene

Zennebeemden.

De nieuwe besturen van Halle, Beersel en Sint-Pieters-Leeuw krijgen ook de gelegenheid om tijdelijk

intensiever in te zetten op een project dat kadert binnen de doelstellingen van de 3 thema’s van ‘Zuurstof voor

de Zennevallei’.

Resultaten 2012

RL P&Z - Opstellen ontwerp, beplantingsplan, beheerplan, vergunningen, provinciaal subsidiedossier gemeentelijke natuurprojecten

- Organiseren overlegmomenten

INL onder toezicht van RL P&Z

- Omzetten weiland naar hooiland

- Ruimingswerken (afvoeren afval, omheining, bouwmaterialen…

- Beheerwerken taluds

- Kappen van opslag van ruigte

- Aanleg poel

Gemeente - Toetreding tot INL-werking

- Toetreding tot koesterburencampagne

53


- Verderzetten van de opruimingswerken

- Aanleggen fietsen wandelpad in grindgazon

- Aanvullen van de houtkanten

- Aanplanten van hoogstambomen, knotbomen, en hoogstamfruitbomen

- Uitbreiden van site naar andere groene stapstenen in de gemeente

(bv. FeliXart- en Ecosite, boomgaard Figeys…)

- Nazorg: INL zorgt voor een correct beheer op deze site a.d.h.v. de opgemaakte plannen.

Het Regionaal Landschap volgt deze werken verder op.

2.2.1.8 Boomgaarden

Vanuit de analyse van het visiegebied bleek dat nog heel wat bestaande of restanten van boomgaarden

aanwezig zijn. Hier willen we mee aan de slag door een apart project uit te werken ‘5 sterren voor de

boomgaard’ dat in 2013 als PDPO wordt ingediend (zie 2.1.3).

2.2.1.9 Overleg met partners 2012

- Planbegeleidingsgroep ‘Land van Teirlinck’ van de Vlaamse Landmaatschappij

- Sistercase ‘ingroenen van bedrijven’ voor Europees project GIFT-T

(Green Infrastructure for Tomorrow – Together)

- Stuurgroep voor de opmaak van het Warandepark

- Open milieuraden Beersel, Halle en Sint-Pieters-Leeuw

- Algemeen Bekken Overleg van het Dijle-Zennebekken van de Vlaamse Milieu Maatschappij

- Stuurgroep Plan Boommarter Halle: pilootproject voor IHD’s van Agentschap voor Natuur & Bos

- Projectteam De Vlaamse Rand, flankerend aan het VSGB van de Vlaamse Landmaatschappij

- Partnerforum Beleidsplan Ruimte Vlaanderen + werkgroep ‘Veerkrachtige Ruimte’

- Promotor masterproof van Naomi Limbourg, Stedenbouw Erasmushogeschool Brussel

- Bijsturing project laatstejaarstudenten Urbanisme van Louvain-La-Neuve

- Opdrachtgever studenten Toerisme en Recreatie Erasmushogeschool Brussel

54

2.2.2 Pajottenland van je bomen/dromen


Gemeente Bever, Galmaarden, Gooik, Herne, Lennik, Pepingen, Roosdaal – Provincie –

Scholen – Landbouwers – Inwoners

Projectperiode 2012-2014 Trekkers bij RL P&Z Leen, Koen

Financiering Leader Pajottenland+ – ANB (Groen in de Stad) – Provincie

Doelstelling

In het Pajottenland kunnen bomen gezien worden als de dragers van

ons landschap. Dat bomen zuurstof leveren, stofdeeltjes absorberen,

bescherming bieden tegen wind en zon weet iedereen. Maar bomen

doen veel meer dan dit alleen. Bomen optimaliseren de bodem- en

waterkwaliteit, geven visuele afscherming, bieden bescherming

tegen erosie en overstromingen, verminderen geluidsoverlast,

zorgen voor een rustgevende sfeer en hebben ook een invloed op de

psyche van de mens. Bomen zorgen voor ons welzijn.

Met dit Leader-project zet het Regionaal Landschap in op draagvlak,

terreinrealisaties en intergemeentelijk beleid rond bomen in het

Pajottenland. Er worden in elke gemeente bomenplekjes ingericht, een handleiding gemaakt voor bewoners,

publieksactiviteiten georganiseerd en samengewerkt met de diensten van de gemeenten om beleid,

handhaving en informatie op streekniveau af te stemmen.

55

2.2.2.1 Bomenplekjes

Het Regionaal Landschap zal samen met de 7 gemeentes van het Pajottenland bewoners interesseren voor hun

groene leefomgeving door hen te betrekken bij buurtprojecten. Na het lanceren van een oproep kunnen

bewoners, scholen, verenigingen, lokale besturen reageren en hun boomidee indienen. Door groene

initiatieven van de bewoners te ondersteunen en te stroomlijnen wordt een duurzaam kader gecreëerd. In elke

gemeente zullen drie plekjes ingericht worden waarvan minstens 1 op aangeven van de gemeenten, minstens 1

op aangeven van bottum-up en minstens 1 in relatie tot een school.

Resultaten 2012

De oproep naar gemeentelijke bomenplekjes werd mondeling gelanceerd tijdens de overlegronde in aanloop

van de opmaak van het Bomenproject. Uit deze ronde van colleges en milieuraden kwamen reeds een aantal

concrete voorstellen. De bomenplekjes van Gooik, Herne, Roosdaal en Pepingen werden reeds in detail

uitgewerkt. Deze zullen worden uitgevoerd in 2013.

In april 2012 werd ook deelgenomen aan de oproep Groen in de Stad van ANB. Het regionaal bomenbeleid

voor de 7 gemeenten van het Pajottenland vormde de basis van het dossier, de focus werd gelegd op de

herinrichting van het kloosterdomein van Herne. Hoewel het dossier deze zomer werd afgekeurd, beoordeelde

ANB dit als een waardevol concept met heel veel potentieel en spoorden zij ons aan om het opnieuw in te

dienen. De krijtlijnen van het dossier werden verder verfijnd en uitgewerkt. Op 24 december 2012 werd het

dossier uiteindelijk goedgekeurd door de minister van Leefmilieu.

Thema Gemeentelijke bomenplekjes

Bever Kapellen

Galmaarden Paarden/ Stilte Boom voor Paul Cardoen + Baljuwtuin

Herne Landschap Dominicanessenklooster

Gooik Volksmuziek Pastorietuin Leerbeek

Pepingen Kunst Houtzagerij + kerkhof Bellingen

Lennik Kasteel Eizeringen en/of dorpsplein Gaasbeek

Roosdaal Kleinfruit Pastorietuin Strijtem

Enkele van deze voorstellen moeten nog bevestigd of aangevuld worden.

Zie voorbeelden op de volgende bladzijden.

56

Bomenplekje Herne: tuin Dominicanessenklooster

57

Bomenplekje Gooik: pastorietuin Leerbeek

Bomenplekje Roosdaal: pastorietuin Roosdaal

58

Educatieve bomenplekjes

In de zeven gemeenten zullen zeven educatieve

boomplekjes kunnen worden ingericht. I.s.m. vzw De

Padden broek, Plattelandsklassen, Landelijke Gilden,

Provinciaal Proefcentrum voor Kleinfruit Pamel en Regionaal

Landschap Pajottenland & Zennevallei worden onder de

noemer ‘Educatief Pajottenland’ meerdere acties

uitgewerkt. In de landschapskrant werd een oproep naar

scholen gelanceerd om het schoolterrein of de nabije

omgeving van de school of een andere educatieve plek groen(er) in te richten. In 2012 werd de aanzet gegeven

door de basisschool van Pepingen, Hartentroef.

Bomenplekjes van buurten en verenigingen

In de zeven gemeenten werd via de landschapskrant van de

herfst 2012 ook een oproep gedaan naar verenigingen en

buurten die wensen een groen plekje in te richten. In

onderstaande tabel zie je de weergave van mogelijke

plekjes. De oproep wordt in de loop van 2013 nog eens

herhaald via de gemeentelijke infobladen. De aanleg van

deze plekjes wordt voorzien in 2014.

Thema Buurt/vereniging/partners Plekje

Bever kapellen Eigenaar Van Weverbergh –

koppeling voetbalterrein

Hoeve en omgeving

Galmaarden Paarden/ Stilte Buurtgroep Café Congo Congoberg

Herne Landschap Chiro Herne - gemeente Omgeving chirolokaal

Gooik Volksmuziek Natuurpunt – buurt –

gemeente – Scouts

Weiland centrum Gooik

Pepingen Kunst Kunstverenigingen Bomenroute

Lennik Kasteel Buurtgroep Nelleken Dries Nelleken

Roosdaal Kleinfruit Natuurpunt - buurtbewoners Poelk - grot

Enkele van deze voorstellen moeten nog bevestigd of aangevuld worden.

59

Planning 2013

Ontwikkelen en aanleggen gemeentelijke, buurt en scholenplekjes: De ontwerpplannen worden verder verfijnd

in overleg met de gemeentebesturen, de eigenaars, de gebruikers en schooldirecties. De oproep naar

bomenplekjes wordt in de loop van 2013 herhaald binnen de gemeenten waar de bestemming van het

bomenplekje nog niet werd vastgelegd.

Voorjaar 2013 Cursus Groene speelplaats Organisatie cursus Speelbosje – Groene speelplaats i.s.m. Velt.

Doelpubliek: buurten, verenigingen, schooldirecties, ouderraden regio Pajottenland. Inhoud: speelse

inrichtingsideeën voor een groenere speelplaats. Waarop let je bij de keuze van planten voor een

kindvriendelijke omgeving? Hoeveel tijd en onderhoud vraagt de aanleg van een groene speelplaats?

Najaar 2013 Bomenwandeling: op 8 september 2013 wordt een bomenwandeling georganiseerd i.s.m.

Onroerend Erfgoed en Rosario i.k.v. Schubertreise. Tijdens deze wandeling in Herne en Bever kan men oude,

mooie en zeldzame bomen ontdekken. Deelnemers maken kennis met de erfgoedwaarde, de functie en de

landschappelijke waarde van de bomen en struiken uit het Pajottenland.

60

2.2.2.2 Bomenbeleidsplan

Door het bomenbeleidsplan intergemeentelijk op te maken garandeert dit een duurzaam bomenbeleid en

versterkt dit de regionale identiteit van het Pajottenland. Het is een kans om kennis en ervaring te delen over

de gemeentegrenzen heen. In het bomenbeleidsplan zullen o.m. een aantal doelstellingen en principes (inzake

aanplant, soortkeuze, eindbeeld, beheer, enz.) worden vastgelegd.

Om een gevarieerd en duurzaam bomenbestand te bekomen en te behouden zullen milieusubsidies,

handhaving en regelgeving binnen de 7 gemeenten worden afgestemd op elkaar en worden concrete

richtlijnen en maatregelen besproken. Naast een visie voor bomen zullen ook maatregelen rond het beheren,

begeleiden en stimuleren van de aanplanting van diverse soorten KLE’s zal worden omschreven (bomen,

hagen, poelen, boomgaarden). Wij wensen dit in overleg en samenwerking met de gemeentelijke diensten op

te stellen.

Resultaat 2012

In eerste plaats willen wij met de ‘enquête van je bomen’ zoveel mogelijk informatie inwinnen over het

huidige en het gewenste bomenbeleid in de gemeenten. De ingevulde enquêtes werden in de loop van het

najaar 2012 ingeleverd.

De resultaten van de enquête zijn voor de zeven gemeenten grotendeels gelijklopend. Voor de meeste

gemeentes zijn er, naast de algemene wetgeving rond kapvergunningen, geen specifieke richtlijnen rond

bomenbeleid en bomenbeheer.

Planning 2013

In eerste plaats wordt een aanzet van het bomenbeleidsplan opgemaakt door het Regionaal Landschap. Dit

concept wordt afgetoetst tijdens het burgemeestersoverleg en verder verfijnd in overleg met de medewerkers

van ANB. Regelmatig zal er worden teruggekoppeld met de lokale besturen.

61

2.2.3 Landschapsanimator en -team


Agentschap Onroerend Erfgoed – Gemeenten – Provincie – Natuurpunt – Inwoners –

ProNatura/INL – Bosgroepen Zuidwest Brabant en Groene Corridor

Projectperiode blijvend Trekker bij RL P&Z Anneleen

Financiering Agentschap Onroerend Erfgoed

Doelstelling

De projecten van de landschapsanimator en landschapsteams hebben als doel om het karakter van

waardevolle landschappen (ankerplaatsen en relictzones) te herstellen en versterken.

Tegelijk betekenen deze projecten, door hun functie als ecologische stapsteen, een belangrijke meerwaarde

voor biodiversiteit. Naast de terreinrealisaties besteedt de landschapsanimator veel aandacht aan

adviesverlening.

62

2.2.3.1 Prospectie, vertaling en promotie van bestaand instrumentarium

In de voorbije jaren zijn al heel wat projecten uitgevoerd en voorgesteld. Door de belangstelling voor deze

projecten en de opgebouwde contacten met gemeentebesturen, natuur- en milieuverenigingen wordt de

landschapsanimator steeds meer om advies gevraagd. Waar mogelijk proberen we dan ook eigenaars,

gemeenten en verenigingen met vragen over beschermde landschappen en dorpsgezichten door te verwijzen

naar andere subsidie mogelijkheden. De landschapsanimator stelt ook haar ervaring ter beschikking aan

lopende beheercommissies om een beheerplan op te maken.

Resultaten 2012

Adviesverlening

Affligem Mevr. Kremer Molenberg 20

Beschermd (ZEN-) monument ‘Knotpopulier’

Begeleiden uitbetaling onderhoudspremie

Dilbeek Gemeentebestuur Centrum Dilbeek

Beschermd dorpsgezicht ‘Sint-Alenaeiland’

Adviseren toekomstbeheer + infobrochure OE

Roosdaal Gemeentebestuur

Centrum O-L-V Lombeek

Beschermd monument ‘Koetshuis’


Drogenbos Groote Baan

Beschermd dorpsgezicht ‘Felix De Boeck’


Gooik Gemeente

Centrum Leerbeek

Beschermd monument ‘Pastorie’


Bever Weverbergh

Beschermde hoeve Adviseren toekomstbeheer

+ infobrochure OE

Lennik Gemeente

Centrum Gaasbeek

Beschermd dorpsgezicht ‘Pastorie’


Beheercommissies

Ternat – ‘Kruikenburg’ niet samengeroepen in 2012 Beheerplan in afwerkingsfase

Dilbeek – ‘Watermolen Sint-Gertrudis-Pede’

niet samengeroepen in 2012 Beheerplan afgerond en

goedgekeurd.

Galmaarden ‘Congoberg’

niet samengeroepen in 2012 Zie actie

Beersel – ‘Herisemmolen’ niet samengeroepen in 2012 Ligt stil.

Dilbeek – ‘Kasteeldomein Groot-Bijgaarden’

24/01/12, 25/02/2012 03/05/2012, 21/06/2012

Opgestart in mei 2011. Beheerplan goedgekeurd door

minister op 11 januari 2013

Planning 2013

- Nieuwe aanvragen verder ondersteunen en begeleiden naar andere subsidiekanalen

- Beheercommissies verder opvolgen en ondersteunen

- Begeleiden opstart mogelijke nieuwe beheercommissies

(Lennik – dorpskern Gaasbeek, Lennik – Nelleken en Dilbeek – Neerhof).

64

2.2.3.2 Landschapselementen als erfgoed

Kleine landschapselementen dragen bij tot het streekeigen karakter van een streek. Ze bepalen mee het ‘beeld’

dat we van een streek hebben. Denken we hierbij in het bijzonder aan dreven die erg beeldbepalend zijn en

heel dikwijls ook het cultuurhistorische karakter van een site beklemtonen. Of solitaire bomen die als

markering op de grens van percelen werden geplant, of als aankleding van een kapelletje. Naast deze visuele

kenmerken spelen ze ook een belangrijke rol als verbindingsgebieden voor vogels, insecten, ... tussen grotere

structuren.

Resultaten 2012

De Kluizerij Aalsterse dreef Affligem

- Landschapsinrichting boomgaard en weide omgeving klooster

- Ism Bosgroep Groene Corridor


- Houtkant (2000m²)

- Gemengde heg (340m)

- Meidoornheg (230m)

De Vleminck Solheidestraat Beersel

- Slibruiming verlande poel

Hanssens Kloosterweide Dilbeek

- Aanplant bosgordel

- Ism bosgroep Zuidwest Brabant

Hendrickx Wijngaardstraat Dilbeek

- Landschapsinrichting boomgaard en weide

- Kleinfruit

- Kersenlaan (16 stuks)


- Knotwilg (8 stuks)

- Houtkant (450m²)


- Haagbeukenhaag (55m)

- Bloemenweide (63m²)

Vandamme Grunselborrestraat Galmaarden

- Landschapsinrichting weide

- Gemengde haag (50m)

De Neef – Couttenier Ekelendriesstraat Gooik



- Knotwilg (7 stuks)

- Houtkant (100m²)


- Meidoornhaag (70m)

De Doncker Kesterweg Gooik


- Start 2011, afwerking in 2011


- Houtkant (200m²)

- Meidoornhaag (11m)

Vermeulen Dokter Spitaelsstraat Halle

- Landschapsinrichting boomgaard



d’Hoore Losgatstraat Lennik

- Vellen zieke populier

- Onderhoudssnoei bestaande boomgaard

- Fase 2 in 2013

- Boomgaard

- Gemengde haag

- Meidoornhaag

- Biotoopherstel bosje met poel

Van der Mijnsbrugge Nellekensstraat Lennik

- Herstel eikenbomenrij (5 stuks)

- Kapelinkleding met linden (2 stuks)

65

De Roo Bosstraat Pepingen

- Herstel hagen

- Onderhoudsadvies

- Eerste ‘knotwerk’

- Heraanplant linden (3 stuks)

- Herstel veekeringen

De Spiegeleer Kriekelaerestraat Pepingen

- Landschapsinrichting - Knotlinden (7 stuks)

- Fruitboom (1 stuk)


- Houtkant (50m²)

Van Den Bosch Zwaantje Pepingen

- Landschapsinrichting - Herstel boomgaard (5 stuks)

Vanackere Koning Albertstraat Roosdaal

- Historisch herstel voortuin met buxus en polyantha rozen

- Herstel voortuinmuur, kaleien

- Herstel bron

- Heropbouw stuk tuinmuur


- Haagbeukenhaag (74lm)

- Klimplanten (klimhortensia ‘s)

- Leifruit (4 stuks)

- Kleinfruit

Danhieux Langebroekstraat Roosdaal

- Slibruiming 2 bestaande poelen

Planning 2013

- Nazorg en opvolging afgewerkte projecten

- Inboeten beplanting indien nodig

- Adviseren toekomstbeheer

- Afwerking lopende projecten

- Opstarten nieuwe projecten inzake landschapsherstel

gelegen in relictzone en ankerplaatsen

66

2.2.4 Abdijlandschap Affligem


Gemeente Affligem – Milieuraad – Natuurpunt – Inwoners – Wandelaars – Landbouwers –

Bosgroep Groene Corridor – VLM – Landelijke Gilde – Arch’educ – WBE Land van Aalst –

Gidsen – Strategisch project

Projectperiode 2012 Trekkers bij RL P&Z: Leen, Koen, Frederik

Financiering Vlaamse overheid, Draagvlakverbreding Landbouw & Milieu – Provincie

Doelstelling

Met een lessenreeks ‘Landschapslezen’ worden inwoners, wandelaars, landbouwers en vrijwilligers van

Natuurpunt sensitief gemaakt voor de landschapswaarden om zo engagementen uit te lokken die het

voortbestaan van dit landschap helpen garanderen. Samen met VLM wordt gezocht naar mogelijkheden om

landbouw en fauna in dit gebied beter op elkaar af te stemmen, via vrijwillig af te sluiten beheers-

overeenkomsten. Daarnaast spoort het Regionaal Landschap ook particuliere eigenaars en omwonenden aan

voor het aanleggen en onderhouden van KLE’s en eventueel mee te werken aan beheer.

In het kader van het Strategisch Project ’Landschap van Erembald tot Kravaalbos’ worden ook boseigenaars

aangesproken, onder andere in samenwerking met de Bosgroep Groene Corridor. Deze maatregelen zullen het

kleinschalige landschap visueel en ecologisch aantrekkelijker maken. De beschikbare kennis wordt gebundeld

en verspreid in een brochure, om het project weerslag te geven en als referentie voor projecten.

67

2.2.4.1 Bewegwijzering en verbeteren toegankelijkheid Roofridderspad

In 2012 werd de wandelroute door het GNOP-gebied (vallei

Koudenbergbeek en Domentse bossen) bewegwijzerd en

ingewandeld op zondag 6 mei. Er waren 90 deelnemers.

In samenwerking met de lokale Natuurpuntafdeling, de

Bosgroep Groene Corridor, de milieuraad en de gemeente

Affligem werd een nieuw knuppelpad aangelegd op de meest

drassige zone in de Broekbeekvallei. Het pad werd

gerealiseerd door 3W+ Sociale Werkplaats en opgevolgd

door Natuurpunt.

2.2.4.2 Cursus Landschapslezen

Resultaten 2012

Teneinde de betrokkenheid van de omwonenden en gebruikers te vergroten organiseerde het Regionaal

Landschap in samenwerking met Arch’educ, Natuurpunt, VLM en de gemeentegidsen een lessenreeks

‘Landschapslezen’. Bedoeling is om via een aantal invalshoeken naar het landschap te kijken: door de bril van

de landbouwer als landschapsbouwer, door die van de ecologist, door die van de historicus, door die van de

geoloog/geomorfoloog. De inhoud van de cursus werd bewust beperkt gehouden omdat dit de aanspreek-

baarheid en herkenbaarheid voor de deelnemer vergroot. 15 deelnemers volgen alle lessen.

De lessen vonden plaats in de Kluizerij (voormalig klooster) en de manege Clerckenshof:

- 23/9 – Les 1: Landschapsstudie omgeving abdij Affligem

- 7/10 – Les 2: Historiek abdij en omgeving

- 28/10 – Les 3: Landbouw en natuur maken het landschap

- 25/11 – Les 4: De toekomst van abdij tot groene beekvallei

Tijdens de laatste les staken de deelnemers de handen uit de mouwen en werkten zij actief mee aan de

toekomst van het abdijlandschap. Er werd toen een houtkant met 350 planten aangeplant.

Planning 2013

Opmaak brochure met korte omschrijving cursus landschapslezen en voorstelling visie.

68

2.2.4.3 Opmaak landschapsvisie

Het Regionaal Landschap werkte in de loop van 2012 in overleg met bewoners, gebruikers en het lokale

bestuur aan een landschapsvisie voor de streek tussen de Kluiskouter en GNOP‐gebied. De visie bevat

uitvoeringsgerichte landschapsplannen die compatibel zijn met de ruimtelijke en economische behoeften van

de talrijk aanwezige actoren in het gebied. De visie werd concreet gemaakt met een aantal terreinacties.

Resultaten 2012

De Kluizerij Aalsterse dreef Affligem

- Landschapsinrichting boomgaard en weide omgeving klooster

- Ism Bosgroep Groene Corridor

- Boomgaard (78 stuks) - Houtkant (2000m²)


- Meidoornheg (230m)

- Knotten 8 wilgen

- Aanplant gemengde haag 80 m

- Aanplant 4 knotbomen (waarvan 2 knoteiken)

- Aanplant 2 houtkanten (2 x 350 planten)

- Aanleg knuppelpad (zie omschrijving boven)

- Afsluiten beheerovereenkomst VLM 1500m²

Planning 2013

- Opvolgen van werkgroep

- Voorstellen eindversie Landschapsvisie

- Stimuleren gemeente in verband met landschap en natuurbeleid

- Begeleiden van eigenaars en beheerders van abdijlandschap

- opmaak brochure met korte omschrijving cursus landschapslezen en voorstelling visie

- Aanleg KLE’s bij familie Beasar en poel en aanplanting op terrein bij Abdij

69

2.2.5 Groebegrachtvallei

Foto Jan Decreton


Stad Halle, gemeente Pepingen – Provincie – Natuurpunt – Inwoners – Landbouwers –

Wandelwerkgroep Zuidwest-Brabant – Colruyt Group

Projectperiode 2010-2015 Trekker bij RL P&Z: Kim

Financiering Stad Halle – Colruyt Group – PDPO (tot 2012)

Doelstelling

Bij het PDPO project ‘De Groebegrachtvallei, een regenboog van kansen’

werd een integrale landschapsvisie ontwikkeld voor het gebied langs de

Groebegracht tussen Halle en Pepingen. Door de verlenging van het

project (2012-2015) kunnen we nu een uitvoering geven aan de voorziene

plannen.

Het ontwikkelen van een veilig, functioneel en recreatief wandel -en fietspad van de stadskern van Halle naar

de dorpskern van Beert loopt als een rode draad doorheen het hele project. Het is dan ook logisch dat we ons

concentreren op de uitwerking van deze tragewegverbinding bij dit project.

70

Resultaten 2012

Bij het strategisch project ‘Zuurstof voor de Zennevallei’ is het de bedoeling om een Zennepad (dat zoveel

mogelijk de loop van de Zenne volgt) te ontwikkelen. Het Groebegrachtpad vormt dan in het centrum van de

stad Halle een aantakking op het te ontwikkelen Zennepad.

Een gezamenlijke en gelijktijdige ontwikkeling van deze twee paden doet de slaagkansen, de communicatie en

de efficiëntie stijgen. Constructief overleg met de betrokken gemeentebesturen en gebruikers van het gebied

met aandacht voor de ruimtelijke ordening, veiligheid, waterhuishouding… van de vallei lopen als een

kernsnoer doorheen het project.

De werkgroep kwam reeds samen in de zomer van 2012.

Planning 2013

Het Natuurpark van Dassenveld krijgt een meer natuurlijke inrichting, nadat de rioleringswerken zijn

uitgevoerd. Geplande werken: 800 meter lopende meter haag, aanvullen houtkant, hoogstamboomgaard van

40 fruitbomen, 2 vlonders, 4 solitaire heesters, bloemenweide, natuurlijk wachtbekken.

Uitbouw wandelen fietsroute.

71

2.2.6 Congoberg


Gemeente Galmaarden – Inwoners – Landbouwers – Waerbeke –

WBE De Lavondel – Landelijke Gilde – Provincie

Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Leen

Financiering Agentschap Onroerend Erfgoed (landschapspremie)

Doelstelling

Aan de rand van het stiltegebied Dender-Mark ligt het beschermde landschap van de Congoberg. Deze

getuigenheuvel domineert het Pajottenland en biedt een schitterend panorama over de Dendervallei. Het

complexe beheerplan dat voor het beschermde landschap werd opgemaakt, omvat tal van acties om het

historische karakter en de ecologische waarden van de Congoberg te versterken.

Het Regionaal Landschap stimuleert en begeleidt eigenaars en betrokkenen om hun percelen natuurvriendelijk

in te richten. We leveren suggesties bij de plantenkeuze en ondersteunen de eigenaars bij de aanvraag van de

landschapspremie. In overleg met de leden van de beheercommissie werd besloten dat het noodzakelijk is om

een vervolg te geven aan het eerste beheerplan van de Congoberg dat eindigt in 2012. Een goede basis werd

gelegd met het opstellen van het eerste beheerplan en de uitvoering hiervan maar men stelt vast dat er nog

heel wat mooie projecten kunnen gerealiseerd worden en dat er wat begint te leven op sociaal vlak.

Voor het opmaken van dit nieuwe beheerplan kan men beroep doen op een landschapspremie van 80%. Er zal

in de nabije toekomst worden gezocht naar cofinanciering voor de overige 20%. Zodra men hiervoor een

oplossing heeft gevonden zal een ontwerper worden aangeduid en zal er bekeken worden of er een nieuwe

commissie moet worden samengesteld.

72

2.2.6.1 Buurtwerking

In nauwe relatie met voorgaand thema werd ook onderzocht hoe

het draagvlak voor de realisatie van het beheerplan kan worden

versterkt. Er werd geopteerd om via de bottom-up-benadering

deze gebieds-ontwikkeling meer kracht en een duurzaam karakter

te geven. De buurtwerking die in 2010 werd opgericht door onze

landschapsmedewerker draaide ook in 2012 op volle toeren. Er was

o.a. een landschaps-schilderavond, een zomers buurtfeest, een

concertnamiddag, kaatswedstrijd tegen buurdorp Waarbeke…

Met de stimulering van de buurtwerking hopen we het individueel belang te overtreffen door een

samenhorigheids- en verantwoordelijkheidsgevoel door en voor dit landschap.

2.2.6.2 Terreinacties

Geens Errebekstraat Galmaarden

- Aansluiten van landschap en tuin

- Afsluitingen wegnemen

- Zichten voor wandelaars creëren

- Start in 2012, afwerken in 2013

- 120 m gemengde haag

- 3 knotwilgen

De Jonge Huismansstraat Galmaarden

- Versterking perceelsstructuren

- Plan in 2012, aanleg in 2013

- 50 m haag

Herwaardering van 3 waterputten Congoberg

- Opmaak uitvoeringsplan

- Opvraging prijzen en contact specialist

- Opvolgen dossier voor gemeente

- Realisatie in 2013, op voorwaarde van engagement van gemeente

73

2.2.7 Plan Boommarter


Stad Halle – Natuurpunt – Agentschap voor Natuur en Bos – Bos+ – Bosgroep Zuidwest-Brabant –

Vlaamse Landmaatschappij (bedrijfsplanner) – Wandelwerkgroep Zuidwest-Brabant

Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Kim

Financiering Agentschap voor Natuur en Bos

Doelstelling

Dit proefproject voor realisatie van instandhoudingsdoelstellingen (IHD’s) en

verbinding tussen speciale beschermingszones (SBZ’s) wil zo veel mogelijk

bijkomende bos- en natuurgebieden realiseren in het visiegebied tussen de

Verdronken Toren, de Berendries, het Maasdalbos, het Lembeekbos en het

Hallerbos. Deze verbindingen zullen corridors vormen voor dieren

plantensoorten, die zich zo tussen de grotere bossen en natuurgebieden zullen kunnen bewegen.

Het regionaal landschap neemt deel aan de werkgroep van Plan Boommarter en zorgt voor een aantal

terreinrealisaties bij particulieren (bij voorkeur in overlap met visiegebied Zuurstof voor de Zennevallei, zie

2.1.2). De andere acties van Plan Boommarter zijn vooral het werk van de andere partners.

74

Resultaten 2012

- Inhuldiging Paradijsplekje Malakofftoren 3/6

- Mobiele fruitpers 29/12

- Wandelfolder in gebied Plan Boommarter

- Prijs Boommarter voor boomgaard die werd aangelegd door RL P&Z

- Wandeling in gebied tijdens Weg van Klassiek (zie 2.3.3)

- Terreinrealisaties bij particulieren (zie 2.1.2)

Planning 2013

- Terreinrealisaties bij particulieren (zie 2.1.2)

- Engagementsverklaring met actievere betrokkenheid van RL P&Z

- Rapport met aanbevelingen rond aanpak van proefproject

75

2.2.8 Bedrijfsplanner

Foto © VLM Regio Oost


Gemeenten – Provincie diensten Landbouw en Waterlopen – Landbouwers –

Landbouworganisaties – Vlaamse Landmaatschappij

Projectperiode onbepaald Trekker bij RL P&Z Frederik (bedrijfsplanner VLM)

Financiering Vlaamse Landmaatschappij

Doelstelling

De bedrijfsplanner stelt de bedrijfsplannen op. Hiervoor neemt hij

actief contact met de landbouwers, bezoekt hij het bedrijf waarbij hij

de landschappelijke, milieukundige en natuurgebonden kenmerken

samen met de bedrijfskenmerken inventariseert. Vervolgens stelt hij

het bedrijfsplan op. Dit bedrijfsplan wordt afgetoetst aan de wensen van de landbouwer. Na feedback van de

landbouwer helpt de bedrijfsplanner met het invullen van aanvragen voor beheerovereenkomsten. De

bedrijfsplanner zorgt vervolgens voor de verwerking van aanvraag tot definitief contract. Ook nadien blijft de

bedrijfsplanner het belangrijkste aanspreekpunt voor landbouwers inzake beheerovereenkomsten.

Via een samenwerkingsovereenkomst tussen de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en het Regionaal Landschap

promoot de bedrijfsplanner in de regio beheerovereenkomsten en sluit contracten af met lokale landbouwers.

Zowel algemeen als gebieds/projectgericht zijn er acties en afspraken in overleg met tal van partners in het

werkingsgebied, indien mogelijk aansluitend op plannen (o.a. erosiebestrijdingsplannen) en projecten (o.a.

Strategische Project, Ruilverkaveling Gooik, Poelenproject RLP&Z). De doelstellingen van de verschillende

pakketten blijven hetzelfde, nl. erosiebestrijding, perceelsranden, KLE’s, akkervogels en botanisch beheer.

76

Resultaten 2012

Op 1 januari 2013 zijn 31 nieuwe

contracten van start gegaan, opvallend

waarvan 15 nieuwe contractanten waren

(bedrijven die voor de eerste keer een

contract aangingen in het kader van BO

VLM). In totaal zijn er op 1 januari 2013 tal

van contracten lopende, nl. 124

landbouwbedrijven werkzaam in het

Pajottenland hebben één of meerdere

contracten lopen, goed voor 542 details.

Een aantal landbouwers hebben percelen

in gebruik in het Pajottenland maar hun

officiële landbouwzetel ligt in

buurgemeenten.

KLE onderhoud

KLE aanplant

Erosiestrook

Perceelsrand

Erosiepoel & dam

Niet-kerende

Gemeenten (m) / (m2) (m) (m

2) (m

2) (m) (hectare)

Affligem 1350

Beersel 1743

Bever 2965

Dilbeek 126 3749 570 220

Galmaarden 8784 390

Gooik 132 / 0 827,5 5197 5 ha

Halle 360 / 0 6930

Herne 561 / 280 106 23623 2886 20 ha

Pepingen 484/0 6678 13810

Sint-Pieters-Leeuw

1938

Ternat 11467

Ittre 12 ha

Ninove 353/0

Zottegem 2292

Wavre 580 3000 6888

Gemeenten

Contracten

Vaste details

Variabele details

Totaal 31 65 4

Affligem 1 2

Beersel 1 1

Bever 1 1

Dilbeek 2 5

Galmaarden 2 2

Gooik 5 5 1

Halle 1 4

Herne 7 21 2

Pepingen 4 11

Sint-Pieters-Leeuw

1 1

Ternat 1 3

Ittre 1 1

Ninove 1 1

Zottegem 1 1

Wavre 2 7

77

Daarnaast zijn tal van projecten en opdrachten uitgevoerd: jaarlijkse communicatie naar steden en gemeenten

over beheerovereenkomsten, visievorming en cursus landschapslezen in Affligem, adhoc-vragen, zoektocht

naar landbouwers in akkervogelzoekzone Galmaarden-Waarbeke, begeleiding akkervogelstudie Galmaarden-

Waarbeke, samenwerking met de erosiecoördinatoren van Provincie Vlaams-Brabant. De bedrijfsplanner

werkte ook mee aan Ruilverkaveling Gooik (algemeen en thema beheer), Land van Teirlinck (land-

inrichtingsplan) en zitdagen voor landbouwers in Roosdaal (ism Mestbank en Bedrijfsadvies).

Planning 2013

- Begeleiding van bedrijven met beheerovereenkomsten en hernieuwingen contracten

- Samenwerking met RL P&Z in projectgebied ‘Zuurstof voor de Zenne’

- Ondersteuning bij erosieproblemen in gemeenten ism erosiecoördinatoren

- Ondersteuning van VLM-projecten: Ruilverkaveling Gooik…

- Nazorg via monitoring van de akkervogelmaatregelen in beheerovereenkomst

- In 2013 extra opvolging van bestaande beheerovereenkomsten en de begeleiding op het terrein

Voor 2013 zijn er 2 randvoorwaarden, personeelsverschuivingen en een nieuw Gemeenschappelijk

Landbouwbeleid, met mogelijks invloed op de werking. Wegens de hervormingen en verschuivingen is de

dienst Beheerovereenkomsten te Leuven (onderdeel van dienst BO regio Oost) gekrompen met 3

personeelsleden. Om de dienstverlening optimaal te blijven verzekeren in gans Vlaams-Brabant zullen taken

doorgegeven worden binnen het zelfsturend team. Dit zal minimale gevolgen hebben voor de dienstverlening

in het werkingsgebied van RLP&Z.

Eind 2013 loopt het Vlaamse Programmeringsdocument voor Plattelandsontwikkeling af (PDPO II 2007-2013).

Dit document vormt het kader voor het Vlaamse plattelandsbeleid in deze periode. De beheerovereenkomsten

zijn een onderdeel van het PDPO II. Het PDPO III (2014-2020) wordt reeds geruime tijd voorbereid en dit zal

doorlopen in 2013. Via een aantal werkgroepen worden ook de bedrijfsplanners voor het onderdeel

beheerovereenkomsten betrokken. Tegelijk dient ook het GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid)

herschreven te worden op Europees niveau (voor diezelfde periode). Dit GLB vormt de basis voor nieuwe

wetgeving en zet de spelregels uit (dus ook voor het Vlaamse PDPO III).

Dit betekent dat de timing van deze processen bepaalt wanneer nieuwe beheerovereenkomsten opnieuw van

start kunnen gaan. Begin 2013 zullen voorlopig geen nieuwe beheerovereenkomsten kunnen worden

gepromoot (door het ontbreken van wetgeving), deze periode kan uitlopen en er eventueel voor zorgen dat er

mogelijks geen nieuwe contracten mogelijk zijn met startdatum 01/01/2014. Dit proces zal door de

bedrijfsplanner van nabij worden opgevolgd om zo spoedig mogelijk duidelijkheid en continuïteit te bieden.

78

2.3 Natuurrecreatie – medegebruik

2.3.1 Wandelnetwerk Pajottenland


Gemeente Bever, Galmaarden, Gooik, Herne, Lennik, Pepingen, Roosdaal –

Toerisme Vlaams-Brabant – Toerisme Pajottenland&Zennevallei – Inwoners – Landbouwers –

Agentschap voor Natuur en Bos – Wandelwegenraden – Wandelverenigingen

Projectperiode 2012-2014 Trekkers bij RL P&Z Inge

Financiering Leader Pajottenland+ – Toerisme Vlaams-Brabant

Doelstelling

In dit project willen we het huidige wandelknooppuntennetwerk (Lennik-

Gooik-Pepingen) vervolledigen met de gemeente Bever, Galmaarden,

Herne en een stuk van Sint-Pieters-Leeuw, Halle en Dilbeek. Op die

manier zal het uiteindelijke ‘Wandelnetwerk Pajottenland’ het grootste

wandelnetwerk van Vlaanderen worden en het Pajottenland als

wandelregio steviger op de kaart zetten. Het project zal zich eveneens

focussen op de monitoring van het gebruik van de routes in het

wandelnetwerk, om de economische return voor het Pajottenland te

kunnen bepalen.

79

2.3.1.1 Ontwikkeling wandelnetwerk

De ontwikkeling van het wandelnetwerk gebeurt in nauwe samenwerking met Toerisme Vlaams-Brabant. Het

Regionaal Landschap staat in voor de inventarisatie en selectie van de trage wegen, het overleg met de

aangelanden en de lokale gebruikers, de opmaak van de ontwerpkaart met infobrochure én het uittekenen van

de knooppuntennummering. De aankoop en plaatsing van de bewegwijzering, lay-out en druk wandelkaart én

verkoop en promotie neemt Toerisme Vlaams-Brabant voor zijn rekening. Investeringen worden door Toerisme

Vlaams-Brabant gedragen, met cofinanciering van Toerisme Vlaanderen via een Toeristisch Impulsproject.

Resultaten 2012

De bestaande ruwe versie van wandelnetwerk voor Bever, Herne en Galmaarden werd verfijnd door het

analyseren van de buurtwegenatlas, de topografische kaarten en kaartmateriaal van bestaande wandelwegen.

Aan de hand van verschillende terreininventarisaties werd de toegankelijkheid en het substraattype van de

wandeltrajecten in kaart gebracht. Dit alles resulteerde in een eerste ontwerp van trajecten, dat tijdens een

aantal infoavonden in de maand juli besproken werd met de lokale verenigingen. Verschillende

belangengroepen leverden feedback via email-communicatie, vooral rond de trajecten in de gemeenten Halle,

Dilbeek en Sint-Pieters-Leeuw.

De analyse, inventarisatie en digitalisatie resulteerde in 370 km uitbreiding wandeltrajecten in oostelijke

(Dilbeek, Halle en Sint-Pieters-Leeuw) en westelijke richting (Galmaarden, Bever en Herne) van het bestaande

wandelnetwerk Pajottenland. Hieruit dient een selectie gemaakt te worden van 300 km trajecten die

uiteindelijk het definitieve wandelnetwerk Pajottenland zullen vorm geven.

Deze selectie is voorzien in het voorjaar 2013.

Het Regionaal Landschap werkte in 2012 ook verder aan de realisatie van het Markpad. Toerisme Vlaanderen

keurde de subsidies goed en in Galmaarden werd de bouwvergunning voor de nodige infrastructuurwerken

afgeleverd, mits uitzondering van de bruggen op het perceel van de eigenaar van de Eetveldemolen. Met deze

persoon kon tot heden geen akkoord worden bereikt. Het Regionaal Landschap blijft echter de nodige stappen

ondernemen om dit historisch wandelpad langs de oevers van de Mark te kunnen realiseren.


- Selectie en vastleggen definitieve trajecten wandelnetwerk

- Uittekenen knooppuntennummering

- Opmaak infobrochure

- Feestelijke opening wandelnetwerk

- Systeem van meter- en peterschap uitbouwen voor het onderhoud van de trage wegen

- Ontwikkeling Markpad

80

2.3.1.2 Monitoring routes wandelnetwerk

Met behulp van digitale wandeltellers en schriftelijk en mondelinge bevragingen, zal het gebruik van de routes

in het wandelnetwerk gemonitord worden. De resultaten van deze monitoring moeten ons een inzicht geven in

de economische impact van het wandelnetwerk Pajottenland en in het profiel, gedrag, tevredenheid en

bestedingen van wandelaars. Deze informatie laat toe om het wandelnetwerk gerichter te promoten en te

versterken en zal extra draagvlak creëren voor het trage wegennetwerk door de plaatselijke bevolking te

overtuigen dat natuur en landschap een belangrijke bron van inkomsten kunnen genereren.

Resultaten 2012

De monitoring is voorzien in 2013.

Planning 2013

- Voorbereiding: bepalen methodologie, selectie locaties stappentellers,

opstellen enquêtes, zoeken vrijwilligers

- Kwantitatieve metingen

- Kwalitatieve metingen

2.3.2.3 Opmaak beleidsplan trage wegen Roosdaal

In dit deelproject willen we een antwoord formuleren op de vraag: wat met de trage wegen die niet worden

opgenomen in het wandelnetwerk? Welke functie krijgen ze toegewezen en voor welke gebruikersgroep

worden ze hoofdzakelijk ontwikkeld of onderhouden? Samen met gemeente Roosdaal willen we voor alle in

kaart gebrachte trage wegen concrete adviezen geven inzake functie, gebruikers, onderhoud en

inrichtingsmaatregelen. Het bundelen van al deze adviezen zal uiteindelijk resulteren in een beleidsplan op

maat van de trage wegen van Roosdaal.

Resultaten 2012

Dit projectonderdeel werd verschoven naar 2013

Planning 2013

- Definiëren van criteria: wanneer is een trage weg recreatief waardevol of functioneel,

welke criteria om ruiters al dan niet toe te laten…

- Opmaak ontwerpnota met concrete adviezen voor de trage wegen in Roosdaal

- Aftoetsing met werkgroep trage wegen Roosdaal

- Aanneming nota door schepencollege

81

2.3.2 Proefritten / Zennefeest

Het regionaal landschap zet jaarlijks in op een groot eigen evenement in samenwerking met diverse partners.

Tijdens dit evenement betrekken we inwoners uit de hele regio bij onze werking en stellen we de diversiteit

van onze werking voor. Ieder jaar werken we met andere partners en verenigingen samen om een stevig

netwerk uit te bouwen.

2.3.2.1 Proefritten Neerhof 2012

Editie 2012 stond in het thema natuurlijk

erfgoed en de werking van onze

landschapsanimator. Er werd samengewerkt

met de Erfgoedcel Pajottenland & Zennevallei

(thema Mobili-TIJD). 750 deelnemers genoten

van het lekkere Bruegel-landschap van het

Pajottenland in en rond gezinsboerderij Het

Neerhof in Dilbeek.

Op het programma stonden erfgoed- en

natuurwandelingen en fietstochten langs de

Broekbeekvallei naar de Pedemolen

(beheercommissie). Op het erf van het

Neerhof stond de Koesterburenkermis maar

ook de Nostalbus van de Erfgoedcel.

82

2.3.2.2 Zennefeest 2013

Editie 2012 richt zich op de Zenne en ons project Zuurstof voor de Zennevallei (2.2.1). In samenwerking

met o.a. CC ’t Vondel en stad Halle organiseren we op 17 september kanotochten op de Zenne en animatie

en activiteiten rond de site van de Malakoff-toren in Lembeek (ankerplaats en natuurgebied in eigendom

van Agentschap voor Natuur en Bos).

De picknick gebeurt in samenwerking met ‘Lekkers uit het Pajottenland’ (regional branding) en er zijn

boottochten met vzw Kanaaltochten (vaarhappening). Op die manier brengt het Zennefeest een geïntegreerd

verhaal van natuur, landschap, toerisme, erfgoed, streekproducten.

83

2.3.3 Weg van Klassiek – Schubertreise

Het regionaal landschap werkt als partner mee aan twee initiatieven die natuur en landschap verbinden met

klassieke muziek in het Pajottenland en de Zennevallei. Bedoeling is om deze combinatie als een

‘streekproduct’ te ontwikkelen en een alternatieve manier van landschapsbeleving aan te bieden.

2.3.3.1 Weg van Klassiek

Driedaags festival met elke dag 3 concerten op

inspirerende locaties, onderling verbonden met

natuuractiviteiten en gidsbeurten. In samenwerking

met Cultuurregio Pajottenland & Zennevallei,

Kasteel van Gaasbeek en andere partners.

www.wegvanklassiek.be

Resultaten 2012

Editie 2012 werd opgehangen aan de Zennevallei in

Beersel, Drogenbos en Halle. Van vrijdag 24 tot zondag

26 augustus ontdekten muziek- én natuurliefhebbers

verrassende plekjes in de Zennevallei. Het festival

omvatte een dertigtal activiteiten, met telkens 50 tot

200 deelnemers. Wandelend door en genietend van de

Zennevallei vonden zij de weg naar klassieke muziek en

de toeristische troeven van de regio. Het regionaal

landschap stelde o.a. het Moeras in Drogenbos voor bij

het concert in FeliXart.

http://www.wegvanklassiek.be/

84

Planning 2013

Weg van Klassiek zal in 2013 doorgaan op 23, 24 en 25 augustus in Liedekerke, Affligem en Ternat. Het

regionaal landschap werkt opnieuw inhoudelijk mee aan de keuze van locaties en natuuractiviteiten. We

stellen o.a. het project Abdijlandschap Affligem en het Roofridderspad voor.

2.3.3.2 Schubertreise

Met Schubert als gids ontdekken we het

'romantische' kleinschalige landschap van het

Pajottenland - en de Koesterburen die daar

thuis zijn. De Schubertreise brengt op initiatief

van Rosario gedurende 10 jaar alle liederen

van Schubert ten gehore met telkens 1 zanger,

Conor Biggs en 1 pianist, Michel Stas.

www.schubertreise.be

Resultaten 2012

Aan het begin van de Ve etappe van de Schubertreise op 6 mei werden de Schubertliederen vooraf gegaan door

vroeg vogelgezang in het park en bos Ter Rijst (Pepingen) ism Natuurgidsen Zuidwest Brabant, vogelwerkgroep

Citrinella en vogelringers Ringgroep 2 Halle.

Tijdens de VIe etappe van de Schubertreise op zondag 9 september werden de Schubert-liederen aangezet op

de Kesterheide, hoogste punt van het Pajottenland. Met tot de verbeelding sprekende ‘tijdsvensters’ nam

landschapsdeskundige Bart Van Camp ons mee op een tocht door 5000 jaar landschap van het Pajottenland.

De VIIe

etappe ging door op 9 december zonder bijdrage van het regionaal landschap.

Planning 2013

- Schubertreise VIII op 26/5 in thema historische tuinen (Edingen)

- Schubertreise VIX op 8/9 in thema Pajottenland van je bomen/dromen (Herne)

- Schubertreise VX op 8/12 in thema stiltegebied

http://www.schubertreise.be/

85

2.4 Informatie - educatie

2.4.1 Website - nieuwsbrief

Onze website wil in eerste instantie een voorstelling van het Regionaal Landschap geven en een overzicht

bieden van de werking. Door een regelmatige aanpassing van de site wordt ook telkens recente informatie

gegeven over projecten of activiteiten. Maandelijks worden een aantal artikels van de website ook per email

verstuurd als ‘Landschapsnieuws’.

Resultaten 2012

De website werd beperkt aangepast naar aanleiding van onze naamsverandering en is nu www.pajot-zenne.be

in plaats van www.rlzzz.be. De website kreeg in 2012 in totaal 14793 bezoeken. De email nieuwsbrief werd 10

keer verstuurd naar telkens 3350 adressen.

2012 Bezoeken Unieke

bezoekers Pagina

weergaves Tijd

op site Bounce Nieuwe

bezoeken

Gemiddeld 1233 950 3040 2:06 52% 58%

Januari 1455 1117 3832 2:03 48% 57%

Februari 921 667 2408 2:02 50% 58%

Maart 1476 1163 3596 1:53 53% 61%

April 1483 1154 3796 2:17 52% 59%

Mei 1793 1378 4248 2:10 53% 58%

Juni 710 532 1974 2:09 47% 58%

Juli 1203 931 2891 2:20 55% 55%

Augustus 937 742 2449 2:05 51% 64%

September 1387 1105 3094 1:53 56% 58%

Oktober 1584 1166 3764 2:19 54% 53%

November 986 752 2318 2:08 51% 56%

December 858 698 2117 1:53 51% 58%

http://www.pajot-zenne.be/

http://www.rlzzz.be/

86

Het aantal bezoekers van de website was een kwart minder dan in 2012. Het regionaal landschap gaat daarom

op zoek naar andere manieren om internetgebruikers te bereiken. Eind 2012 startten we met een Facebook

pagina www.facebook.com/pajot-zenne die al gauw 300 fans had.

Planning 2013

In het project ‘5 sterren voor de boomgaard’ willen we een smartphone applicatie ontwikkelen voor beleving

van boomgaarden en fietsen wandeltochten tussen boomgaarden.

Er zijn geen grote wijzigingen voorzien aan de website. We willen wel graag werk maken van een integratie van

gegevens op basis van GIS en link met Google Maps/Earth (interactief overzicht van onze projecten).

2.4.2 Landschapskrant

Resultaten 2012

De Landschapskrant wordt thematisch opgebouwd rond telkens één grote blikvanger, aangevuld met kleinere

artikels. De verspreiding van telkens 15 000 kranten gebeurt via 420 verdeelpunten in de regio: bibliotheken,

gemeentehuizen, handelaars en een aantal gerichte verdeelpunten.

- Winter 2011-2012: poster ABC van Pajottenland & Zennevallei over diversiteit van werking

- Lente/zomer: thema samenwerking, lancering nieuwe naam en Proefritten

- Herfst: thema bomen, knotters, fruitpers ism Bosgroep Zuidwest Brabant

Planning 2013

Dit jaar willen we meer inzetten op samenwerking met andere partners voor promotie en landschapskranten.

Samen met Toerisme Pajottenland & Zennevallei, Erfgoedcel Pajottenland & Zennevallei en streekproducenten

(regional branding) maken we een gezamenlijk lentenummer als streekmagazine.

- Winter 2012-2013: in thema Zuurstof voor de Zennevallei met kaart, acties en Zennefeest

- Lente: streekblad ism Toerisme, Erfgoedcel en regional branding met Zennefeest

- Herfst: in thema Pajottenland van je Bomen

- Winter: in thema landschapsanimator en erfgoed

http://www.facebook.com/pajot-zenne

90

2.4.3 Publicaties

Resultaten 2012

Brochure Hoogstamboomgaarden – gezamenlijke uitgave van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen

Actie 2.1.3

Brochure Poelen – gezamenlijke uitgave van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen

2.1.6

Brochure Zwaluwen – gezamenlijke uitgave van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen

2.1.2

Brochure Hagen, heggen, houtkanten – gezamenlijke uitgave van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen

2.1.4

Educatief lessenpakket en kaartspel Pajottenland 1.1/

Planning 2013

Brochure landschapsvisie Affligem

Actie 2.2.4

Handleiding Pajottenland van je bomen/dromen 2.2.2

Wandelkaart Wandelnetwerk Pajottenland met uitbreiding naar Bever, Herne, Galmaarden en deel van Halle, Sint-Pieters-Leeuw en Dilbeek

2.3.1

Brochure Knotbomen – gezamenlijke uitgave van de 5 Vlaams-Brabantse Regionale Landschappen

2.1.5

91

2.4.4 Persberichten

Resultaten 2012

Het regionaal landschap stuurde vanaf maart maandelijks minstens één persbericht uit.

In totaal werden 24 persberichten uitgestuurd (waarvan 10 ook een persmoment waren).

9/3/12 Persmoment poster ABC en lancering projecten 2012

11/3/12 Akkerwandeling graanranden voor akkervogels in Galmaarden

20/4/12 Persmoment lancering nieuwe brochure over poelen

25/4/12 Persmoment lancering nieuwe brochure over zwaluwen

6/5/12 Opening Roofridderspad in Affligem

6/5/12 Schubertreise met ochtendwandeling vroege vogels

15/6/12 Persmoment voorstelling rapport over akkervogels in Galmaarden-Waarbeke

21/6/12 Persmoment start aanleg van het Moeras in Drogenbos

2/7/12 Persmoment Proefritten in het Neerhof, Dilbeek

26/8/12 Persmoment maatregelen met jagers/WBE

6/9/12 Mobiele fruitpers op ronde

9/9/12 Schubertreise langs Kesterheide

10/9/12 Knotteam zoekt werk

23/9/12 Cursus landschapslezen in Affligem

30/9/12 Poelencursus

11/10/12 Cursus hoogstamfruit ism Nationale Boomgaardenstichting

15/10/12 Lancering Facebook met fruitsapactie

18/10/12 Pajottenland van je bomen/dromen

18/10/12 Herfsteditie van de landschapskrant

23/10/12 Persmoment winnaar van de sapwedstrijd

25/10/12 Bomen met een verhaal

21/11/12 Startmoment knotteam

26/11/12 Persmoment aanplant houtkant in Affligem

18/12/12 Persoment Koesterburen bij Nuytens, Galmaarden

Zie lijst persartikels in bijlage 6.1.

92

3 Verplichte activiteiten

3.1 Landschapskrant

Zie actie 2.4.3.

3.2 Publieksactiviteiten

Resultaten 2012

Deelnemers Actie

6/5/12 Opening Roofridderspad 100+ 2.2.4

27/5/12 Natuur.happening Pajottenland 800 2.1.1

27/5/12 Dag van het Park - Paradijsplekje Malakoff-toren 40 2.1.1/2.2.1

5/8/12 Proefritten van het Regionaal Landschap 300 2.2.3/2.3.2

24-26/8/12 Weg van Klassiek in de Zennevallei 1000+ 2.3.3

8/11/12 Opening knuppelpad Pelinkbos 50 2.2.4

Sept - Okt Mobiele fruitpers op ronde 300 2.1.3

Planning 2013

Actie

1/5/13 Zennefeest 2.2.1/2.3.2

26/5/13 Lancering Koesterburen Roosdaal 2.1.1

23-25/8 Weg van Klassiek 2.3.3

15/9/13 Trefdag Natuurpunt 2.1.1

Sept Opening Wandelnetwerk 2.3.1

17/11/13 Koesterburenfeesten / Dag van de Natuur 2.1.1

93

3.2 Vormingsactiviteiten

Resultaten 2012

Deelnemers Actie

11/3/12 Akkervogelwandeling in Stiltegebied 15 2.1.2

29/4/12 Zwaluwtocht Natuurpunt Ternat 30 2.1.2

6/5/12 Schubertreise akkervogels 25 2.3.3

26/8/12 Toonmoment wildakkers met WBE 15 2.1.2

9/9/12 Schubertreise Kesterheide 15 2.3.3

30/9/12 Poelencursus 25 2.1.6

23/9, 7/10, 28/10, 25/11/12

Cursus Landschapslezen Abdijlandschap Affligem

4 x 15

2.2.4

2-3/11/12 Knotcursus starters 9 2.1.5

17/11/12 Startmoment knotters 25 2.1.4

10/12/12 ABC van Regionaal Landschap P&Z 15 1.3

Planning 2013

Actie

Feb - Sep Cursus hoogstamfruit 2.1.3

11/4 Vorming groene speelplaatsen 2.2.2

Mei Koester je bijen-buren 2.1.1

8/9/13 Schubertreise bomenerfgoed 2.2.2/2.3.3

Nov Knotcursus starters + startmoment 2.1.5

8/12/13 Schubertreise stiltegebied 2.2.6/2.3.3

Najaar Infoavond Vliegend Hert 2.1.2

In 2012 organiseerden we diverse vormingsactiviteiten maar steeds met relatief beperkte opkomst. Met de

cursus hoogstamfruit wordt dit ingelopen in 2013 want er zullen meer dan 60 deelnemers zijn. Indien het PDPO

project ‘5 sterren voor de boomgaard’ goedgekeurd wordt komen er nog een reeks bijkomende vormings- en

publieksactiviteiten bij.

94

4 Overzichten

4.1 Relatie acties – doelstellingen

St

reek

eige

n

kara

kter

Nat

uu

rrec

reat

ie

Nat

uu

red

uca

tie

Rec

reat

ief

med

ege

bru

ik

Nat

uu

rbeh

ou

d

Beh

eer

, her

ste

l

en a

anle

g

Dra

agvl

ak

nat

uu

rdec

reet

2.1 Natuur – biodiversiteit 2.1.1 Koesterburen 2.1.2 Soortbescherming 2.1.3 Hoogstamboomgaarden 2.1.4 Hagen – houtkanten – Plant van Hier 2.1.5 Knotbomen 2.1.6 Poelen

X X X X X X

X

X

X X X

X X X X X X

X X X X X X

X X X X X X

2.2 Landschap - streek 2.2.1 Zuurstof voor de Zennevallei 2.2.2 Pajottenland van je bomen 2.2.3 Landschapsanimator en –team 2.2.4 Abdijlandschap Affligem 2.2.5 Groebegrachtvallei 2.2.6 Congoberg 2.2.7 Plan Boommarter 2.2.8 Bedrijfsplanner

X X X X X X X X

X X

X X

X X

X

X

X

X X X

X X X X X X X X

X X X X X X X X

X X X X X X X X

2.3 Natuurrecreatie - medegebruik 2.3.1 Wandelnetwerk Pajottenland 2.3.2 Proefritten / Zennefeest 2.3.3 Weg van Klassiek – Schubertreise

X X X

X X X

X X X

X X X

X X X

2.4 Informatie – educatie 2.4.1 Website – nieuwsbrief 2.4.2 Landschapskrant 2.4.1 Publicaties 2.4.1 Persberichten

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

Zie ook 1.1 Missie – visie: relatie acties – visie.

95

4.2 Acties per gemeente

X = acties in 2012

P = acties gepland in 2013 A

fflig

em

Bee

rse

l

Bev

er

Dilb

eek

Dro

gen

bo

s

Gal

maa

rden

Go

oik

Hal

le


X P X P X P X P X P

X P X P X P P

X P X

X P X P X P P

X P X

X P X P X

X P X P

X P X P P P

X P X

X P X P X P X P X P

X P X P X

X P X P

X P X P X P X P X P


X P X P

X P

X P

X

X P

X P X P

X P

X P

X P

X P

X

X P X P

X P

X P

X P X P

X P

X P

X P

X P

X P X P


P

X

X P

X P X

X

X P

P

X P

X

X P P X


X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

96

X = acties in 2012

P = acties gepland in 2013 H

ern

e

Len

nik

Lied

eker

ke

Pep

inge

n

Ro

osd

aal

SG-R

od

e

SP-L

eeu

w

Tern

at


X P X P X X

X P

X P X P X

X P X P P

X P X P

X P X

X P X P X P X P X P

P

X P X P X P X P

X P X P P P P

X P X P P

X P X

X P X P X

X P


X P

X P

X P X P

P

P

X P X P

X P

X P

X P X P

P

P

P

X P

P

X

X P

X


X P

P

X P

P

P

X P

X

P

X P

P


X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

X X X X

97

5 Financiën

5.1 Resultaat 2012

In 2012 is het Regionaal Landschap gestart met een nieuw boekhoudpakket en een nieuw boekhoudkantoor.

Dit bracht een nieuwe manier van werken met zich mee, waarbij de opbrengsten consequenter tegenover de

kosten werden geboekt binnen hetzelfde boekjaar. Aangezien deze werkwijze in vorige boekjaren niet steeds

werd toegepast, werden de kosten en opbrengsten in 2012 die betrekking hadden op een voorgaand boekjaar,

in de boekhouding opgenomen als ‘uitzonderlijke opbrengsten’ of ‘uitzonderlijke kosten’.

De gedetailleerde cijfertabellen van kosten en opbrengsten zitten in bijlage 6.11.

Opbrengsten 2012

De opbrengsten bestonden voornamelijk uit Vlaamse subsidies, zoals 21% van het Agentschap voor Natuur en

Bos, 17% van het Agentschap Ruimte & Erfgoed (landschapsanimator) en 15% van de Afdeling Ruimtelijke

Planning (Zenneproject). Europese subsidies voor plattelandsontwikkeling voor onze twee Pajottenland+

projecten (Bomen en Wandelnetwerk) leverden 5%. In 2012 liep ook een project rond draagvlakverbreding

98

(Abdijlandschap Affligem) met extra projectsubsidies van uit het Vlaamse Gewest (VLM). Daarnaast maakten de

gemeentelijke bijdragen en de provinciale basissubsidie telkens 9% uit van de totale opbrengsten. De

doorrekening van projectkosten en de loontoelagen vanuit het Sociaal Fonds voor de Social Profit (VIA-

akkoorden, Sociale Maribel, VIVO) vormden samen ongeveer 9% van de opbrengsten in 2012.

Uitzonderlijke opbrengsten maakten 9% uit van het totaal in 2012. Deze uitzonderlijke opbrengsten zijn

opbrengsten die betrekking hebben op voorgaande boekjaren en niet voorzien werden als ‘nog te vorderen

opbrengsten’ bij het afsluiten van het boekjaar 2011. Het gaat hier vooral om doorrekeningen naar eigenaars

van uitgevoerde projecten in 2011 of vroeger.

Door de nieuwe manier van boeken werd een groot deel van de opbrengsten van de provinciale

projectsubsidies 2012 overgedragen naar boekjaar 2013, omdat het merendeel van deze projectkosten zal

gemaakt worden in 2013. De provinciale projectsubsidies van 2012 kunnen namelijk aangewend worden voor

projecten die uitgevoerd worden tussen 1 januari van het betreffende begrotingsjaar en 30 september van het

daaropvolgende begrotingsjaar. Dit verklaart waarom de provinciale projectmiddelen maar 2% uitmaken van

de opbrengsten.

Kosten 2012

De uitgaven in 2012 bestonden vooral uit personeelskosten, specifieke realisatiekosten (terreinprojecten

natuur- en landschap) en uitzonderlijke kosten, die vooral betrekking hebben op kosten van terreinrealisaties

i.k.v. de werking landschapsanimator van voorgaande werkjaren.

99

Resultaat 2012

Het boekjaar 2012 werd afgesloten met een positief resultaat van 30.466 euro. Hiervan werd 30.000 euro

gebruikt als aanvulling van het sociaal passief. Het tekort van 2011 (-15.101 euro) werd in 2012 met dit positief

resultaat ruimschoots opgevangen zoals vooropgesteld tijdens de Algemene Vergadering van 5/12/11 en

voorzien in de begroting van 2012.

5.2 Begroting 2013

De gedetailleerde cijfertabel van de begroting zit in bijlage 6.11.

Deze begroting werd goedgekeurd door de algemene vergadering op 3 december 2012.

Opbrengsten 2013

Bedrijfsopbrengsten € 1.000

Structurele subsidies € 413.489 Agentschap voor Natuur en Bos 199.609 Agentschap Ruimte en Erfgoed 110.000

Provincie (basissubsidie) 54.280

Provincie (projectmiddelen) 49.600

Gemeentelijke bijdragen € 86.671

Tijdelijke subsidies € 150.000 Europa (Leader +) 50.000

Agentschap Ruimtelijke Planning 100.000

Doorrekening € 49.100

Loontoelagen € 24.309

Financiële opbrengsten €1.000

Totaal opbrengsten: 725 819 euro.

100

Kosten 2013

Algemene werking € 466.656 Afschrijvingen 7.800

Huisvesting 22.553 Administratie 14.825

Onthaal- en representatiekosten 11.290

Marketing 2.850

Diverse 4.819 Personeel 390.419

Personeelsgerelateerde kosten 9.100

Uitzonderlijke kosten 3.000

Projectwerking € 245.650

Inhoudelijke werking 49.650 Specifieke realisatiekosten 196.000

Totaal kosten: 712 306 euro.

Resultaat 2013

Het verwachte resultaat is positief en bedraagt 13 513 euro.

101

6 Bijlagen

6.1 Lijst persartikels

Affligem - Abdijlandschap 1/01/2012 Natuurpunt Denderstreek Gnop Affligem: Domentse en Bleregemse Broeken

21/04/2012 Het Laatste Nieuws Pelinkbos krijgt fruitboomgaard

2/05/2012 www.editiepajot.com Plannen Pelinkbos ontvouwd

4/05/2012 Het Laatste Nieuws Roofridderpad gaat open

12/09/2012 Nieuwsblad.be Abdijlandschap leren lezen

23/09/2012 Facebook Leer het abdijlandschap van Affligem kennen

13/09/2012 Goeiedag Abdijlandschap Affligem

Akkervogelproject 1/01/2012 Infoblad Galmaarden Stakkers op akkers in Galmaarden

22/03/2012 www.nieuwsblad.be Akkervogels opnieuw in opmars in Waarbeke

26/03/2012 www.editiepajot.com Wandelaars op zoek naar akkervogels

18/06/2012 Het Laatste Nieuws Een toekomst voor akkervogels

19/06/2012 VILT 5% landschap Galmaarden-Waarbeke akkervogelvriendelijk

19/06/2012 www.nieuwsblad.be Akkervogels krijgen toekomst

18/06/2012 www.persinfo.eu Extra bescherming akkervogels Galmaarden (audio)

1/09/2012 Nieuwsblad.be Jagers zorgen voor akkervogels

30/08/2012 Het Laatste Nieuws Landbouwpercelen ingezaaid

Algemene Werking 1/01/2012 RandKrant Waar geschiedenis en natuur samengaan

9/03/2012 www.sint-pieters-leeuw.eu Nieuwe projecten RL P&Z

1/02/2012 Infoblad Dilbeek Natuurprojecten in 2012

21/03/2012 De Streekkrant Wist je dat?

22/03/2012 Het Pajottenland Poster RLZZZ

1/05/2012 Infoblad Herne Succesvolle samenwerking met landbouwers

1/06/2012 Infoblad Dilbeek Succesvolle samenwerking met landbouwers

1/06/2012 Infoblad Dilbeek Zondag 5 augustus - Proefritten in Dilbeek

28-29/07/2012 Het Laatste Nieuws Regionaal Landschap verandert naam

6/08/2012 Ring TV Zina Zomert: zomerhapping Neerhof Dilbeek

2/08/2012 www.editiepajot.com Dilbeek - Proefritten van het Regionaal Landschap

2/08/2012 Nieuwsblad.be Met de picknickmand door het groene Pajottenland

22/08/2012 De Streekkrant Wist je dat? Naamsverandering RL

20/09/2012 Het Pajottenland Pajottenkrant: naam- en logoverandering RL P&Z

16/10/2012 Persinfo Versgeperste Facebook van het Regionaal Landschap

15/10/2012 Sint-Pieters-Leeuw website RL P&Z op facebook

20/10/2012 Nieuwsblad.be Win een jaar gratis appels

25/10/2012 Nieuwsblad.be Landschapskrant met liefde voor hout

31/10/2012 De Streekkrant Wist je dat? Facebookpagina van RL

24/11/2012 Het Nieuwsblad Inge wint 60 liter appelsap

31/12/2012 www.editiepajot.com Inge kreeg heel wat appelsap

http://www.editiepajot.com/

http://www.nieuwsblad.be/



http://www.persinfo.eu/

http://www.sint-pieters-leeuw.eu/



102

Bomen 22/03/2012 Het Pajottenland Leaderproject 'Pajottenland van je bomen'

12/03/2012 www.editiepajot.com RL wil Zennevallei en Pajottenland bekend maken

22/10/2012 www.editiepajot.com RL maakt jouw bomen/dromen waar

23/10/2012 Het Laatste Nieuws Lessenreeks fruitbomen

24/10/2012 De Streekkrant Fietsen voor bomen

1/11/2012 Het Pajottenland RL maakt jouw bomen/dromen waar

1/11/2012 Pajottenkrant Oproep voor buurten, verenigingen en scholen

15/11/2012 Het Pajottenland Regionaal Landschap zoekt bomen met een verhaal

1/11/2012 Hoogstamnieuws Lessenreeks Pajottenland 2013

1/12/2012 Infoblad Sint-Pieters-Leeuw Word specialist in hoogstamfruitbomen

1/12/2012 Infoblad Dilbeek Lessenreeks hoogstamfruitbomen en klein fruit

Knotbomen

12/09/2012 www.editiepajot.com

Knotteam Pajottenland & Zennevallei vliegt er weer in

12/09/2012 Hyacint nr. 2012-5 Knotter worden. "Iets voor jou ?"

18/09/2012 Nieuwsblad.be Gratis bomen knotten in ruil voor brandhout

1/10/2013 Infoblad Galmaarden Jouw knotbomen gratis geknot

1/10/2012 Infoblad Herne Jouw knotbomen gratis geknot

13-14/10/12 Het Laatste Nieuws Knotters gezocht

1/11/2012 www.editiepajot.com Knotteam scherpt de messen

28/11/2012 Nieuwsblad.be Knotteam klaar voor nieuw knotseizoen

22/11/2012 Sint-Pieters-Leeuw website Knotteam scherpt de messen

12/12/2012 De Streekkrant Klaar voor nieuw knotseizoen

18/12/2012 Het Laatste Nieuws Vrijwilligers volgen bijscholing knotten

Mobiele fruitpers 1/09/2012 Infoblad Ternat Mobiele fruitpers in Ternat

19/09/2012 Passe Partout Fruitpers in Alsemberg

8-9/09/2012 Het Laatste Nieuws Fruitpers komt op bezoek

13/09/2012 Nieuwsblad.be Patrick en Margaret persen fruit

Biodiversiteit 21/04/2012 Het Laatste Nieuws Gemeente stelt poelen voor

2/05/2012 www.editiepajot.com Poelen, parels in het landschap'

3/05/2012 Regionieuws "Goeiedag" Liedekerkse poelen boeren goed

12/09/2012 Hyacint nr. 2012-5 Poelencursus in Sint-Pieters-Leeuw

12/09/2012 Nieuwsblad.be RL Pajottenland & Zennevallei nodigt uit

1/12/2012 Infoblad Dilbeek Poelen ruimen

26/04/2012 www.nieuwsblad.be Wijk Opalfen koestert haar huiszwaluwen

1/05/2012 Infoblad Herne Subsidie nestgelegenheden voor zwaluwen

2/05/2012 www.editiepajot.com Zwaluwen, zwierige acrobaten in de wijk Opalfene

2/05/2012 www.persinfo Zwaluwen, zwierige acrobaten in de wijk Opalfene

7/05/2012 www.editiepajot.com Met Natuurpunt op zoek naar zwaluwen

10/05/2012 Regionieuws "Goeiedag" Wijk Opalfene koestert haar huiszwaluwen

1/06/2012 Infoblad Dilbeek Zwaluwen, zwierige acrobaten in de Reinaertwijk

6/07/2012 Infoblad Ternat Zwaluwen… zwierige acrobaten in de wijk Opalfene

15/02/2012 Passe Partout Dilbeek: koestercarrousel

1/03/2012 Milieukrant De inspiratie van de koestercarrousel








http://www.persinfo/


103

15/05/2012 De Streekkrant Prijs Boommarter voor 't Hof Van Martin

23/05/2012 De Streekkrant Bekroning voor boomgaard

19/12/2012 Persinfo Galmaardse boerderijtuin weer in als historisch landbouwlandschap

19/12/2013 Nieuwsblad.be Galmaardenaar plant grote boomgaard

20/12/2013 Het Laatste Nieuws Tuin wordt historisch landbouwlandschap

1/12/2012 Infoblad Dilbeek Zorg voor de koesterburen

Paradijsplekjes 1/04/2012 Infoblad Halle Inhuldiging paradijsplekje

13/06/2012 De Streekkrant Torenweide uitgeroepen tot paradijs

Trage wegen 12/03/2012 Editie Pajot Zennevallei en Pajottenland nog meer bekend maken

22/03/2012 Pajottenkrant Wandelnetwerk breidt uit

4/04/2012 De Streekkrant Wandelnetwerk

26/06/2012 www.sint-pieters-leeuw.eu 105.191 euro subsidie voor wandelnetwerk fase 3

21/06/2012 Pajottenkrant Wandelnetwerk erkend als toeristisch impulsproject

4/07/2012 Het Laatste Nieuws Subsidies voor toerismekantoor en wandelnetwerk

5/07/2012 Het Pajottenland Wandelnetwerk erkend als toeristisch impulsproject

9/07/2012 Het Laatste Nieuws Provincie steunt buurten voetwegen

3-4/11/12 Het Laatste Nieuws Milieuraad promoot trage wegen

Weg van klassiek 1/03/2012 Infoblad Ternat Weg van klassiek

1/06/2012 Zevende Kracht Weg van Klassiek in de Zennevallei

1/06/2012 Infoblad Halle Festival 'Weg van klassiek'

5/07/2012 Het Pajottenland Weg van klassiek!

31/07/2012 Ring TV: Zina Zomert Weg van Klassiek

17/08/2012 Het Laatste Nieuws Klassiek weekend

22/08/2012 Het Pajottenland Weg van Klassiek 2012

3/09/2012 www.sintpietersleeuw.be Weg van Klassiek! Was drie dagen genieten

3/09/2012 Nieuwsblad.be Weg van Klassiek werd voltreffer

3/09/2012 www.editiepajot.com Weg van Klassiek! Was drie dagen genieten

Zuurstof voor de Zenne 1/01/2012 Infoblad Drogenbos Zuurstof voor de Zennevallei

28/03/2012 De Standaard Wandelen langs de Zenne

1/04/2012 Zevende kracht Uit de winkel van Zenne en Zoniën

26/06/2012 www.nieuwsblad.be Groene long voor mensen zonder tuin

26/06/2012 www.persinfo

Braakliggend terrein wordt groene baken op boogscheut van FeliXart in Drogenbos

26/06/2012 www.editiepajot.com Drogenbos wordt groener

26/06/2012 Het Nieuwsblad Groene long voor mensen zonder tuin

1/09/2012 Drogenbos Infoblad Drogenbos wordt groener

17/11/2012 VRT Eén journaal Dag van de Natuur - aanplantingen Maasdalbos

23/11/2012 Het Laatste Nieuws Bourgeois ondersteunt uitbreiding FeliXsite

1/12/2012 Infoblad Sint-Pieters-Leeuw Onderzoek mogelijkheid volkstuintjes

1/12/2013 Persinfo Minister Bourgeois aankoop grond FeliXsite

http://www.sint-pieters-leeuw.eu/

http://www.sintpietersleeuw.be/



http://www.persinfo/


104

6.2 Ledenlijst AV – RVB – DB Na de algemene vergadering van 3 december 2012.

Algemene vergadering

Effectieve leden - Fractie I

Provincie Vlaams-Brabant Mevrouw Martine Lemonnier Provincieplein 1, 3010 Leuven

Mevrouw Annemie Matheussen Provincieplein 1, 3010 Leuven

Gemeente Affligem De heer Willy Teirlinck Bellestraat 99, 1790 Affligem

Mevrouw Annick Van de Gucht Bellestraat 99, 1790 Affligem

Gemeente Beersel Mevrouw Axelle Reunes Watermolenstraat 45, 1654 Huizingen

Mevrouw Katleen Claeys Alsembergsteenweg 1046, 1652 Alsemberg

Gemeente Bever Mevrouw Melanie Denaeyer Muydt 13A, 1547 Bever

Mevrouw Marleen Flamant Burght 39A, 1547 Bever

Gemeente Dilbeek Mevrouw Martine Pitteljon Gemeenteplein 1, 1700 Dilbeek

Mevrouw Oliva De Vidts Gemeenteplein 1, 1700 Dilbeek

Gemeente Drogenbos Mevrouw Fatima Boudjaoui Grote Baan 222, 1620 Drogenbos

De heer Pierre Watthée Grote Baan 222, 1620 Drogenbos

Gemeente Galmaarden De heer Patrick Decat Marktplein 7, 1570 Galmaarden

Mevrouw Claudine Carels Muylebeekstraat 62, 1570 Tollembeek

Gemeente Gooik Mevrouw Isabelle Pierreux Eeckelstraat 26, 1755 Gooik

De heer Simon Deboeck Koekoekstraat 2, 1755 Gooik

Stad Halle De heer Mark Demesmaeker Oudstrijdersplein 18, 1500 Halle

De heer Stefan Bonhomme Oudstrijdersplein 18, 1500 Halle

Gemeente Herne De heer Kris Poelaert Markstraat 17A, 1540 Herne

De heer Jean-Marie Dierickx Hellingen 1, 1540 Herne

Gemeente Lennik De heer Etienne Van Vaerenbergh Ninoofsesteenweg 236, 1750 Lennik

De heer Geert De Cuyper Markt 18, 1750 Lennik

Gemeente Liedekerke De heer Hugo Asselman Opperstraat 31, 1770 Liedekerke

De heer Johan Asselberghs Opperstraat 31 1770 Liedekerke

Gemeente Pepingen De heer Luc Decrick Eeckhoudtstraat 5B, 1670 Pepingen

De heer Marc Paridaens Huttestraat 44, 1670 Pepingen

Gemeente Roosdaal De heer Glenn Heyvaert Brusselstraat 15, 1760 Roosdaal

De heer Johnny Vanhee Brusselstraat 15, 1760 Roosdaal

Gemeente Sint-Pieters-Leeuw De heer Martin Schoukens Pastorijstraat 21, 1600 Sint-Pieters-Leeuw

Mevrouw Lieve Vanlinthout Pastorijstraat 21, 1600 Sint-Pieters-Leeuw

Gemeente Ternat De heer Willy Timmermans Drijvelingslos 33, 1741 Ternat

De heer Paul Timmermans Notestraat 48, 1742 Ternat

Effectieve leden - Fractie II

Nationale Boomgaarden Stichting De heer Chris Lippens Weidestraat 20, 1700 Dilbeek

Natuurpunt Affligem-

Liedekerke

De heer Staf Vermeulen

De heer Eric De Block

Bellestraat 21, 1790 Hekelgem

Boerenkrijglaan 48, 1770 Liedekerke

Natuurpunt Beersel De heer Willy Defranc

De heer Pierre Kestemont

Terlaak 13, 1651 Lot

Kerkstraat 63, 1620 Drogenbos

Natuurpunt Dilbeek De heer Louis De Leeuw Vlinderstraat 362, 1700 Dilbeek

De heer Eric De Jonge Itterbeeksebaan 363, 1702 Itterbeek

105

Natuurpunt Halle Mevrouw Chris De Caluwé P. Dewildestraat 60, 1651 Lot

De heer Johan Merckx Pachtersweg 150, 1500 Halle

Natuurpunt

Leeuwse Natuurvrienden

De heer Etienne Larock

De heer Luc De Dobbeleer

Van der Dilftlaan 30, 1600 Sint-Pieters-Leeuw

Kapelleveld 3, 1602 Vlezenbeek

Natuurpunt M.O.Lennik De heer Willy Van Everbroeck Markstraat 8, 1750 Lennik

De heer Paul De Leener Nellekenstraat 100, 1750 Lennik

Natuurpunt Pajottenland De heer Geert De Pauw J. Demaegtstraat 24, 1673 Beert

De heer Hendrik Schoukens Dorp 28, 1750 Lennik

Natuurpunt Rode De heer Philippe Verdegem Oogstlaan 13, 1640 Sint-Genesius-Rode

De heer Fernand De Buck Linkebeeksedreef 71, 1640 Sint-Genesius-Rode

Natuurpunt Ternat De heer Luc Platteau D’Hoef, 1741 Ternat

De heer Marc Vandenhende Weidelaan 39, 1742 Ternat

Opbouwwerk Pajottenland De heer Bruno Moens Lindeveldweg 16, 1750 Lennik

De heer Tijs Boelens Terlostraat 3, 1755 Gooik

Streekvereniging

Zenne en Zoniën

De heer Willy Defranc

De heer Roger Swalens

Terlaak 13, 1651 Lot

Meidoornlaan 17, 1652 Alsemberg

Effectieve leden - Fractie III

Pasar De heer Urbain Neukermans Koning Boudewijnstraat 9, 1755 Gooik

De heer Jean-Pierre Roosens Hoevestraat 10B, 1755 Gooik

Toerisme P & Z De heer Guido Dieudonné Brusselstraat 1G, 1750 Lennik

Toerisme Vlaams-Brabant Mevrouw Astrid Clymans Provincieplein 1, 3010 Leuven

Boerenbond De heer Hugo Vleugels Postbus 16, 3000 Leuven

De heer Steven Dumortier Budingen 24, 1500 Halle

WBE Oost-Pajottenland De heer Henri Van Eeckhoudt

De heer François de Jonghe

Schapenstraat 22, 1750 Lennik

Lenniksesteenweg 775, 1500 Halle

WBE Sint Pieters Ter Waerden De heer Danny Thiebaut

De heer Roger Pletincx

Manhovestraat 30, 1541 Herne

Driekapellenstraat 8, 1541 Herne

WBE West-Pajottenland De heer Willy Meyts

De heer Dirk Verckens

Assesteenweg 330, 1760 Lennik

Koning Albertstraat 64, 1760 Roosdaal

Niet effectieve leden

Kanaaltochten Brabant Mevrouw Nicole Van Belle Zwartenbroekstraat 13, 1750 Lennik

De heer Guido Moens Heilig Hartlaan 30, 9300 Aalst

Econet Vlaams-Brabant De heer Johan De Beule

Mevrouw Nathalie Saelens

F. Roggemanskaai 8, 1501 Halle

F. Roggemanskaai 8, 1501 Halle

De Paddenbroek Mevrouw Katelijne Aelen De heer Erwin Vandersteen

Paddenbroekstraat 12, 1755 Gooik Paddenbroekstraat 12, 1755 Gooik

Adviserende leden

Agentschap Natuur en Bos De heer René Meeuwis Diestsepoort 6 bus 75, 3000 Leuven De heer Michel Marcoux Terrest 3, 1670 Pepingen Agentschap Ruimte en Erfgoed De heer Jo Wijnant Diestsepoort 6 bus 91, 3000 Leuven

Vlaamse Landmaatschappij De heer Johan Kerkhof Diestsepoort 6 bus 74, 3000 Leuven Vlaamse overheid - Landbouw Mevrouw Hilde Villé Koning Albert II-laan 35 bus 40, 1030 Schaarbeek

106

Raad van bestuur

Dagelijks bestuur

Voorzitter De heer Kris Poelaert Centrum 17, 1540 Herne

Ondervoorzitter De heer Geert De Pauw J. Demaegtstraat 24, 1673 Beert

Penningmeester Mevrouw Annemie Matheussen Provincieplein 1, 3010 Leuven

Secretaris De heer Chris Lippens Weidestraat 20, 1700 Dilbeek

Provincie Vlaams-Brabant Mevrouw Annemie Matheussen Provincieplein 1, 3010 Leuven

Gemeente Beersel Mevrouw Katleen Claeys Alsembergesteenweg 1046, 1652 Beersel

Gemeente Dilbeek Mevrouw Oliva De Vidts Gemeenteplein 1, 1700 Dilbeek

Gemeente Gooik De heer Simon De Boeck Koekoekstraat 2, 1755 Gooik

Stad Halle De heer Mark Demesmaeker Oudstrijdersplein 17, 1500 Halle

Gemeente Herne De heer Kris Poelaert Centrum 17, 1540 Herne

Gemeente Lennik De heer Geert De Cuyper Dorekenstraat 14, 1750 Lennik

Gemeente Pepingen De heer Luc Decrick Eeckhoudtstraat 5B, 1670 Pepingen

Gemeente Sint-Pieters-Leeuw De heer Martin Schoukens Pastorijstraat 21, 1600 Sint-Pieters-Leeuw

Nationale Boomgaardenstichting De heer Chris Lippens Weidestraat 20, 1700 Dilbeek

Natuurpunt Beersel De heer Pierre Kestemont Kerkstraat 63, 1620 Drogenbos

Natuurpunt Dilbeek De heer Louis De Leeuw Vlinderstraat 362, 1700 Dilbeek

Natuurpunt Halle De heer Jan Houthuys Molenstraat 150, 1500 Halle

Natuurpunt M.O.Lennik De heer Willy Van Everbroeck Markstraat 8, 1750 Lennik

Natuurpunt Pajottenland De heer Geert De Pauw J. Demaegtstraat 24, 1673 Beert

Streekvereniging Zenne & Zoniën De heer Willy Defranc Terlaak 13, 1651 Lot

Pasar De heer Urbain Neukermans Koning Boudewijnstraat 9, 1755 Gooik

Boerenbond De heer Hugo Vleugels Postbus 16, 3000 Leuven

Pro Natura De heer Johan De Beule Roggemanskaai 8, 1501 Halle

RL P&Z Jaarverslag 2012 - Planning 2013

Documents

Transcript of RL P&Z Jaarverslag 2012 - Planning 2013