MagazineFinanciële Studievereniging Groningen

Mexico & Micro-financiering

Jaargang 18 - International Financial Program Special 4

advertentie 1

Tabe van Hoolwer� , (28) beleidsmedewerker Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

“Ik werk op het snijvlak van commerciële en

maatschappelijke belangen. Ik ben onder meer

verantwoordelijk voor het ontmoedigingsbeleid

van EZ ten aanzien van Birma. Dat beleid is gemaakt

vanwege de slechte mensenrechtensituatie in het land. Verder zorg ik voor

bemiddeling tussen multinationals en maatschappelijke organisaties

over vermeend maatschappelijk onverantwoord gedrag. Ook vestig ik

tijdens handelsmissies de aandacht op MVO-issues. Een dynamische baan

dus, die goed aansluit op mijn studie: internationaal handelsrecht. Vaak

zit ik met partijen om de tafel die tegengestelde belangen hebben. Daar

moet je strategisch mee omgaan zodat iedereen voldoende ruimte krijgt

zonder de ander in de weg te zi� en. Dat kan spannend zijn, maar is altijd

leerzaam.”

Goed klimaat voor ondernemersOm de missie te volbrengen werkt EZ vanuit een aantal speci� eke aandachtspunten. Innovatie, voldoende energie en een sterke consument zijn daar voorbeelden van. Net als een sterke economie en betrouwbare telecomvoorzieningen. Ook moet er ruimte zijn voor ondernemers. Want startende en snelgroeiende ondernemers van nu hebben de bedrijven van de toekomst. EZ zorgt voor een zo aantrekkelijk en stimulerend mogelijk klimaat voor ondernemers. Waarin ze zo min mogelijk last hebben van regels. Dat doen we bijvoorbeeld door vergunningen te schrappen en het toezicht te verminderen. En daarvoor zoeken we academici die vindingrijkheid en een

ondernemende instelling combineren.

Het ministerie van Economische Zaken (EZ)

zorgt ervoor dat de Nederlandse markt goed

functioneert. Gelijke kansen voor ondernemers

en keuzevrijheid voor de consument zijn daarbij

belangrijke doelstellingen. En bevorderen van

gezonde groei natuurlijk! Want wie vandaag

werkt aan economische groei legt de basis

voor de economie van morgen. Daarvoor is

innovatie nodig in alle sectoren. Zo werkt EZ

mee aan een welvarend, duurzaam en

ondernemend klimaat voor de Nederlandse

economie. Maar hoe bereik je dat? En… met

wie?

Arjan Uwland (29), beleidsmedewerker cluster Menselijk Kapitaal

“Na mijn studie bedrijfseconomie heb ik bij een economisch onderzoeks- en adviesbureau gewerkt. Nu werk ik een jaar bij EZ waar ik me sterk maak voor een goede aansluiting tussen het beroepsonderwijs en

het bedrijfsleven. Want de zorg voor goed gekwali� ceerd personeel is een van de grote uitdagingen waar Nederland voor staat. Om kleine mkb-bedrijven daarbij te helpen is er een subsidieregeling. Ik houd me bezig met de regels en voorwaarden daarvan. Bij Kamervragen daarover moet ik paraat staan. Leuk is dat je kennis van de inhoud moet hebben, maar ook draagvlak moet kunnen creëren. Een goed idee alleen is niet genoeg, je moet het ook kunnen uitdragen. En niet alleen binnen EZ, ook in de vele contacten die ik heb met andere ministeries en bedrijven. Dat is dan ook het grootste verschil met het bedrijfsleven; hoewel besluitvorming bij het Rijk langzamer is, heb je meteen veel verantwoordelijkheid. En voldoende ruimte om eigen initiatieven te nemen.”

Verschillende perspectieven op de Nederlandse economie

(advertorial)

Diverse smakenBij EZ werken mensen met een uiteenlopende achtergrond, want ons werkterrein

en onze organisatie zijn uitzonderlijk breed. Zo kunnen we ondernemers, die ook

verschillende specialiteiten hebben, optimaal bedienen. Maatschappelijk

verantwoord ondernemen en het stimuleren van samenwerking tussen bedrijven

en onderwijsinstellingen zijn voorbeelden van onderwerpen waarin onze

medewerkers gespecialiseerd zijn. En als zij zich na verloop van tijd willen

specialiseren in een ander onderwerp dan krijgen zij die kans. Om verder te groeien

in een omgeving die weer een hele nieuwe uitdaging biedt.

Kijk voor meer informatie op

www.werkenbijhetrijk.nl/minez

Risk Magazine 3

Voorwoord

Gert-Jan Bartels

Mexico, de poort van Midden-Amerika. In

de special vind je ondermeer artikelen over

de diversiteit van Mexico en de prachtige

doorreismogelijkheden. Tenslotte zullen de

deelnemers ook nog even laten weten wie ze

zijn.

Op het moment van schrijven, zitten wij als

commissie in grote spanning. Het luchtruim

is nu al een dag gesloten en wie zal zeggen

hoe lang dit nog gaat duren? De IJslandse

vulkaan pruttelt rustig verder en schijnt

niet te beseffen dat er 18 studenten staan

te trappelen om op weg te gaan voor een

onvergetelijke ervaring. Aan de andere

kant, we hebben de Mexicaanse griep en

kredietcrisis ook al overwonnen, dus waarom

zal dit ons weerhouden!

Tenslotte wil ik alle deelnemers heel veel

succes en plezier wensen voor de komende

weken in Mexico en iedereen bedanken voor

hun bijdragen aan dit magazine.

welke rol de Rabobank Foundation kan

gaan spelen op financieel gebied in beide

sectoren. Naast deze twee onderzoeken zal

het derde onderzoek van totaal andere aard

zijn. Blijvend in het thema van afgelopen

twee jaren zal er onderzoek gedaan worden

naar het Corporate Social Responsibilty

beleid van organisaties. Waar voorheen

onderzoek gedaan werd naar het CSR beleid

van multinationals, richten wij ons nu op een

stap lager in de keten: de toeleveranciers.

Wat nieuw is dit jaar, is dat iedere

onderzoeksgroep een week op locatie

onderzoek gaat uitvoeren. Vanuit onze

thuisbasis Mexico City zullen de koffie- en

mangogroepen afreizen naar de plantages

in het diepe zuiden en zal de CRS-groep

elektronicafabrieken in Guadalajara

bezoeken. Al met al een fantastische

uitdaging!

Naast het themagedeelte over

microfinanciering willen we jullie ook

informeren over het schitterende land

Hoofdredacteur International Financial Program Special

Microfinanciering is een term die onder veel

studenten wel bekend is. Microfinanciering

heeft namelijk te maken met het verschaffen

van kleine kredieten aan startende

ondernemers in ontwikkelingslanden, die

daar door een gebrek aan een onderpand,

een vast maandinkomen en een gebrek

aan kredietgeschiedenis niet kunnen lenen

bij traditionele banken. Door de grote

populariteit van microfinanciering blijft

er veel over dit onderwerp te schrijven.

Want microfinanciering is niet alleen

“hot” in ontwikkelingslanden; inmiddels

is het ook in opkomst in eigen land. Voor

dit Magazine is er daarom ondermeer

gesproken met de net opgestarte Raad voor

microfinanciering en met Onderneem’t,

een microfinancieringsondernemerspunt in

Groningen

Dit jaar zal het Risk International Financial

Program namens de Rabobank Foundation

twee onderzoeken uitvoeren naar de

mango- en bananensector en de koffie- en

cacaosector. Hierbij wordt onderzocht

International Financial Program

“Ik onderneem’t... en jij?”

8

Interview:Jelle Klaas Beekhuizen

10

Interview: Rientz Galema

Commercialisering, diversificatie en

microfinanciering.

6

Interview: Dille Dijkstra

“Wat heel veel lokale banken te

risicovol vinden doen wij wel!”

Colofon

Uitgever: Risk, Financiële Studievereniging Groningen. Risk is gelieerd aan de Economische en Bedrijfskundige Faculteitsvereniging (EBF) Hoofdredacteur: Gert-Jan Bartels Redactie:Gert-Jan BartelsJanine SiertsemaJennifer BeeuwkesJulius GoderieMaurits SchansmanRowald OosterkampSanne DijkstraSteven VisserTim Gerner Eindredactie:Chris MaasLaurens Marie Layout: Gert-Jan Bartels Redactieadres: Financiële Studievereniging RISK Interim gebouw 004 Landleven 5 9747 AD Groningen Vormgeving: LS Ontwerpers BNO

Cover: Olivier Kruger, voorzitter International Financial Program 2009 Fotografie: Henk Veenstra Vorm: Digitaal

Oplage: 1.200 exemplaren Advertenties Voor informatie over adverteren in het Risk Magazine kunt u contact opnemen met Jurjen IJska (050-363 7306)

6

8

10

14

Interview: Dille Dijkstra (Rabobank Foundation)

18

20

Interview: Jelle Klaas Beekhuizen over onderneem’t

Interview: Rientz Galema over microfinanciering

Interview: Raad van microfinanciering Column Alwin Tulner

Interview: Microfinanciering met Aljar Meesters

InhoudDe raad van

microfinanciering

14

Interview: Joyce Sylvester

24

26

28

34

36

38

Mexico een land van diversiteit

46

54

58

Onderzoeken voor de

Rabobank Foundation en

SOMO

28

De onderzoeksgroepen

20

Artikel: Aljar Meesters

Hoe denkt Meesters over

microfinanciering?

38

Op doorreis in Mexico

Waar moet je absoluut

geweest zijn?

Column Olivier Kruger

Het Internatinal Financial Program

Onderzoeksgroepen

Het Mexicaanse wonder

Op doorreis in Mexico

Kennismaking met de deelnemers

Foto’s

Reisagenda

6 Risk Magazine

In het kader van onze reis naar Mexico

werden wij op dinsdag 9 maart door

Rabobank uitgenodigd voor een briefing

over onze projecten voor de financiering

van de koffie-, cacao-, mango-, bananen- en

suikerrietproducenten. Na afloop kreeg ik

de gelegenheid om Dille Dijkstra, Junior

Program Manager Latin America, te

interviewen met betrekking tot de projecten

van de Rabobank Foundation in Mexico.

Tijdens mijn voorbereiding voor dit interview

had ik ontzettend veel vragen voor meneer

Dijstra. Vooral de omvangrijkheid van de

stichting had me nieuwsgierig gemaakt. Uit

de vragen heb ik de meest relevante vragen

geselecteerd.

Waarom is het voor de Rabobank interessant

om juist in Mexico te investeren?

“Wij zijn van oudsher een boerenleenbank,

dus boeren zijn onze doelgroep. Ook de

focus van de Foundation ligt hierop. Omdat

Mexico een grote boerenpopulatie heeft, is

het voor ons erg interessant om in het land

De Rabobank Foundation; Wat heel veel lokale banken te risicovol vinden doen wij wel!

Tekst: Jennifer Beeuwkes

De Rabobank Foundation is naar eigen zeggen geen foundation die de armoede probeert

te bestrijden, ze willen juist een bijdrage leveren aan economische activiteiten in

ontwikkelingslanden. De Foundation werd opgericht in 1973, met als doelstelling het

verstrekken van betere vooruitzichten voor kansarme groepen in de samenleving. De

Foundation richt zich hierbij vooral op rurale, hoofdzakelijk coöperatief georganiseerde

groepen mensen. De Rabobank Foundation geeft steun in de vorm van kennis, expertise,

financiële middelen en sociale netwerken. Haar doel is de arme boerenbevolking door

middel van financiële verzelfstandiging een kans te bieden op een menswaardig en

economisch zelfstandig bestaan. De Foundation is actief in 25 ontwikkelingslanden en

ondersteunt voornamelijk microfinancieringsinstellingen, producenten en veelbelovende

lokale spaar- en kredietcoöperaties.

“Wat heel veel lokale banken te risicovol vinden

doen wij wel!”

De Rabobank Foundation steunt de economische

ontwikkeling van agrarisch Mexico.

Risk Magazine 7

te investeren. Daarnaast zijn wij op agrarisch

gebied erg groot, met name koffie. In de

toekomst willen we ook meer onderzoek

doen naar de mogelijkheden van cacao en

verse fruitsoorten.”

Wat zijn de voordelen van het opzetten van

deze projecten/leningen, anders dan een

goede naam?

“Het merendeel van onze projecten bestaat

uit leningen. Uit de statistieken blijkt dat

meer dan negentig procent van de boeren

de lening aflost. Zij zien namelijk dat hun

investeringen veel opleveren en willen graag

een tweede lening afsluiten.

Je hebt financial returns and social returns.

Voor ons spelen de social returns een hele

belangrijke rol in de ontwikkelingslanden.

Daarbij zijn de financial returns, die in

Nederland wel belangrijk zijn, minder

relevant. De Mexicaanse Boeren moeten hun

lening overigens wel terugbetalen tegen een

bepaalde rente.”

Aan de hand van welke variablen of

resultaten bepalen jullie het al dan niet

slagen van projecten?

“De impact die de leningen hebben, meet de

Foundation door de kijken naar het aantal

huishoudens dat wordt bereikt. Bovendien

voert de Rabobank na een paar jaar

tussentijdse rapportages uit, om te kijken

hoe de organisaties functioneren.”

Hoe worden de projecten en leningen

geïmplementeerd en begeleid?

“Wij hebben eigenlijk altijd een zakelijke

relatie met een overkoepelende coöperatie

en nooit één-op-één met de boer. Dat zou

niet te doen zijn. De coöperaties komen

met een business plan en zij sturen dat naar

ons op. Dat bekijken en keuren wij. Als er

potentie in het plan zit, gaat het naar een

kredietcommissie en die bepaalt of de lening

verstrekt wordt of niet. Wij maken de lening

dan in delen over naar de coöperaties die

het dan besteden aan of verdelen over de

boeren.”

Hoe is de acceptatie van de lokale overheid

met betrekking tot deze projecten/leningen

van de Rabobank?

“Over het algemeen staan de lokale

overheden positief tegenover de projecten

van de Rabobank Foundation, want

uiteindelijk komen we daar om de lokale

economie te bevorderen en te steunen.

Daarbij vullen we eigenlijk een gat dat

de lokale instanties niet kunnen invullen

door gebrek aan financiën, financiële

infrastructuur en kennis. Wij brengen dus

heel wat expertise en geld naar het land.

Omdat we geen commercieel uitgangspunt

hebben durven we meer. Wat heel veel lokale

banken te risicovol vinden, doen wij wel!”

Loopbaan Dille DijkstraDille Dijkstra is na zijn bachelor Commerciële Economie

en master Internationale Betrekkingen begonnen bij

de Audit Rabobank Groep, waar hij een jaar werkzaam

was. Hij werkt sinds 1 mei 2009 bij de Rabobank

Foundation en kan, naar eigen zeggen, voorlopig nog wel

even vooruit kan als Junior Program Manager Latijns-

America. In zijn huidige werk houdt hij zich vooral

bezig met het identificeren en analyseren van spaar- en

kredietcoöperaties, het beheren van leningsportefeuilles

en het schrijven van kredietvoorstellen. Uiteindelijk hoopt

hij door te groeien naar Medior en vervolgens Senior

regiomanager binnen de Rabobank Foundation.

8 Risk Magazine

“ Ik onderneem ‘t…en jij?

kredieten slecht toegankelijk zijn. Je kan

makkelijker een ton lenen dan 10 000 euro.

Dit komt onder meer door de afsluitprovisie

die hoger wordt naarmate het geleende

bedrag hoger wordt. Daarom was het

doel om kleine kredieten tot € 35.000,- te

stimuleren. De Raad van Microfinanciering

had als doel om in Nederland 10.000 extra

starters te krijgen. Die hebben niet allemaal

kredietverlening nodig - slechts 2500 tot

3000 ondernemers hebben daar behoefte

aan - maar wel aan coaching.

In hoeverre speelt coaching een rol als het

gaat om microfinanciering?

Er is een verschil tussen microfinaciering

en microkrediet. Coaching en microkrediet

samen vormen het woord microfinanciering.

De financiering is in Nederland geregeld

waar 15 miljoen euro voor beschikbaar is,

Met deze slogan spreekt ‘Onderneem ’t’

startende en bestaande ondernemers

aan. In Januari 2009 is de pilot Onder-

neem ’t van start gegaan in de kracht-

wijken van Groningen (De Hoogte en de

Korrewegwijk) en in de creatieve zone

(het Ebbingekwartier). De pilot is een

initiatief van de gemeente Groningen

en de Advisorgroup om ondernemer-

schap in de wijken te stimuleren én

zichtbaar te maken. Inmiddels is er een

ondernemerspunt in de wijken waar

ondernemers, starters, buurtbewoners

en geïnteresseerden informatie en advies

kunnen krijgen. Het ondernemerspunt

heeft in 2009 een vignet ontvangen van

het Ministerie van Economische Zaken

en is daarmee een officieel microfinan-

cieringsondernemerspunt geworden. De

pilot was een succes en wordt daarom

voortgezet in een tweejarig project. Wij

spraken met de oprichter en projectleider

van Onderneem’t, Jelle Klaas Beekhui-

zen. Expert op het gebied van coachen en

ondernemen (Expertgroep coaching van

het ministerie). De gemeente Groningen

had het idee om de krachtwijken te sti-

muleren. Het idee was toen een onderne-

merspunt, die laagdrempelige activiteiten

ging organiseren om ondernemerschap te

stimuleren, met een link naar Qredits (de

organisatie die over de kredietverlening

gaat). Beekhuizen werd door de gemeente

Groningen gevraagd te kijken wat er mo-

gelijk was in Groningen.

Hoe is het ontstaan?

Uit onderzoek in 2007 kwam voort dat er

relatief weinig starters in Nederland zijn.

Dat komt onder andere doordat kleine

Tekst: Rowald Oosterkamp & Julius Goderie

“ Ik onderneem ‘t…en jij?

Risk Magazine 9

maar coaching is niet geregeld! Mensen in

Nederland zijn überhaupt niet gewend om

een coach in te schakelen. Als je dan kijkt

naar bijvoorbeeld een accountant, dan wordt

iets tastbaars afgeleverd aan de klant. Dit is

bij coaching niet het geval. Op het moment

loopt de discussie hoe het coachen het beste

gestimuleerd kan worden.

Hoe wordt coaching en microfinanciering in

z’n geheel in Groningen vertaald?

Als het gaat om coaching, dan zijn

ondernemers die net gestart zijn beter in

staat om te overleven als zij gecoacht worden.

Coachen kan relatief intensief behandeld

worden, maar dit wordt bekeken per geval.

Sommigen hebben slechts een klankbord

nodig met vier gesprekken, anderen hebben

meer intensieve coaching nodig. Buiten

coaching organiseren we ook activiteiten

om het ondernemerschap meer zichtbaar

te maken, zoals inloopavonden bij het

ondernemershuis in de wijk, Wijkwandelingen

en ‘open ondernemershuis’ (langsgaan

bij ondernemers). Neem bijvoorbeeld die

wijkwandelingen: iedereen mag meelopen,

zodat iedereen kan kennismaken met

ondernemerschap. Mensen die altijd gedacht

hadden dat een onderneming alleen in de

vorm van een winkel bestaat, komen er zo

achter dat ook bij hen in de buurt veel meer

ondernemers zijn zonder een winkel. Zo

verlaag je de drempel en stimuleer je het

ondernemerschap.

Waarom drie wijken?

Het project is afgebakend met die drie

wijken, omdat het een pilot is en het effect

meetbaar moet zijn. Het project blijft zo

overzichtelijk.

Hoe wordt microfinanciering in Nederland

aangepakt?

Er zijn volgens Beekhuizen op dit

moment drie manieren waarop een

MF ondernemerspunt vorm krijgt.

Eén optie is het ondernemershuis, een

ondernemersloket waar je onder andere

terecht kunt met je vragen.. Een andere

optie is het ondernemersnetwerk: geen

locatie, lage overhead, coaches komen bij

de mensen thuis. In Groningen is er dus een

ondernemershuis.

Wat is er verbeterd en kan verbeterd

worden?

In Nederland maken we ondernemerschap

niet goed zichtbaar. Hierdoor denken

andere mensen die fysieke winkels zien,

dat dat ondernemerschap is, maar er zijn

veel meer ‘niet zichtbare’ ondernemers.

Mensen zien niet dat ondernemerschap

meer is dan een winkel. Daarnaast is er

een ander kritiek punt; bijna iedereen in

Nederland wordt opgeleid als werknemer,

niet als ondernemer. Maar om het

ondernemerschap meer zichtbaar te maken

in de wijken en wijkbewoners te inspireren

en stimuleren tot ondernemerschap,

voeren we campagne. Naast middelen zoals

posters, flyers en advertenties is de website

www.ikonderneemhet.nl een belangrijke

drager. Ook in 2010 en 2011 wordt het

ondernemerspunt ingezet. Naast starters

kunnen nu ook gevestigde ondernemers

gebruik maken van een breed scala aan

adviesdiensten en coachingsmogelijkheden

bij ‘Ik onderneem’t’. Dit succes van de pilot

Onderneem ’t is met name mogelijk gemaakt

door het Ministerie van Economische

Zaken, de Kamer van Koophandel Noord, de

Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij, de

provincie Groningen en woningcorporatie

Lefier.

Wat is het verschil met ontwikkelingslanden

en wat kunnen we in Mexico aantreffen?

In Mexico ligt ondernemerschap, ten

opzichte van Nederland, meer op straat

en daar is microkrediet belangrijker dan

coaching. In Nederland is het een stuk

meer gericht op coaching. Aangezien er in

Nederland ook veel meer wetgevingen zijn,

is de weg naar een eigen onderneming wat

langer en draait het niet per definitie om het

krediet. In minder ontwikkelde landen zijn

minder wetgevingen of wordt er een stuk

minder op gecontroleerd. Hierdoor is de

drempel voornamelijk de kredietverkrijging.

“Bijna iedereen in Nederland wordt opgeleid als werknemer, niet als

ondernemer”.

10 Risk Magazine

arme bevolking hun leningen toch best

wel goed terugbetaalden. Dat was eigenlijk

altijd de angst, omdat deze mensen geen

onderpand hebben”. Microfinanciering

maakt gebruik van speciale leentechnieken

om op die manier mensen te prikkelen

tot terugbetaling. Het gebruik van

deze leentechnieken zorgt voor hoge

terugbetalingpercentages, wat commerciële

banken erg aantrok. ‘Joint liability’ is een

leentechniek waarbij leningen worden

verstrekt aan groepen. Hierbij is de gehele

groep verantwoordelijk voor terugbetaling

ervan, waardoor men elkaar stimuleert. Een

individuele leentechniek is bijvoorbeeld, dat

wanneer iemand zijn lening niet terugbetaalt,

hij nooit meer mag lenen bij de betreffende

bank. Dit worden dynamische prikkels

genoemd.

De geboekte successen leiden

dus tot commercialisering van de

microfinancieringssector, maar de

Op een winterkoude maandagochtend

werden we door de heer Rients Galema

warm onthaald op de achtste verdieping

van het WSN-gebouw. Na een kopje koffie

afgeslagen te hebben, kwamen wij meteen

ter zake en vuurden de eerste vragen op

hem af. Het onderwerp van de dag was

microfinanciering. De heer Galema heeft

verschillende onderzoeken gedaan op het

gebied van microfinanciering, Socially

Responsible Investment en Applied

Econometrics.

Het meest recente artikel, International

Diversification and Microfinance

(geaccepteerd voor publicatie in Journal

of International Money and Finance) dat

Galema in samenwerking met Robert

Lensink en Laura Spierdijk schreef, vormt

het uitgangspunt van dit interview.

Commercialisering van microfinanciering

is een trend die ongeveer tien jaar geleden

zijn intrede deed. In het begin werd de

microfinancieringsmarkt vooral door

non-profit organisaties bediend, maar

de laatste jaren zie je dat steeds meer

commerciële organisaties zich op deze

markt zijn gaan begeven. Dit zijn zowel

bestaande commerciële organisaties die

microfinanciering in hun pakket opnemen,

als non-profit organisaties die uitgroeien

tot commerciële organisaties. Een positief

effect hiervan is dat commerciële banken

makkelijker fondsen kunnen ophalen

en daardoor uiteindelijk meer mensen

microfinanciering kunnen bieden. Een

nadeel is echter dat banken wel winst

moeten maken, terwijl ze vaak geen subsidies

krijgen.

Commercialisering is vooral te danken

aan het succes van microfinanciering,

meent Galema. “Banken zagen dat de

Tekst: Janine Sietsema & Sanne Dijkstra

Commercialisering, diversificatie en microfinanciering.

Risk Magazine 11

commercialisering verschilt wel per regio.

Commerciële organisaties zijn vooral

in stedelijke gebieden gevestigd. In niet

stedelijke gebieden, bijvoorbeeld Afrika, is de

commerciële sector minder succesvol om dat

de operationele kosten van het verstrekken

van een lening veel hoger zijn wanneer MFI’s

ver uit elkaar liggen. Er zijn dan minder

schaalvoordelen te behalen. “Je ziet dat

daar veel Non Governmental Organizations

(NGO’s) werkzaam zijn. Commercialisering

betekent ook niet dat NGO’s helemaal

verdwijnen”, benadrukt Galema. Het meeste

geld, in de vorm van leningen, wordt door

commerciële organisaties verstrekt, maar de

meeste klanten worden nog door NGO’s en

non-profit organisaties bereikt. Dus non-

profit organisaties blijven wel belangrijk, ook

in de toekomst.

Er zijn dus nog heel veel non-

profit organisaties actief in het

microfinancieringslandschap. Zij verstrekken

leningen aan het armste segment van

de samenleving en hebben als doel het

verminderen van armoede. Commerciële

partijen verstrekken leningen aan, zoals

Galema het mooi weet te verwoorden, het

“rijkere arme” segment. Oftewel het minder

arme deel van de samenleving, omdat het

maken van winst het belangrijkste doel is.

Gezien de grote aandacht voor

microfinanciering en de geboekte

successen tijdens de afgelopen jaren,

lijkt het interessant voor particuliere en

institutionele investeerders om hierin te

investeren. In de betreffende paper van

Galema, Lensink en Spierdijk wordt dan

ook de vraag gesteld of het toevoegen

van een microfinancieringsfonds aan een

portefeuille van risicovolle internationale

beleggingen diversificatievoordelen

oplevert. Het antwoord hierop is: ja.

Microfinancieringsfondsen zijn een

interessante portefeuille-investering, omdat

MFI’s zich richten op de informele sector.

Deze sector is laag gecorreleerd met de

macro-economie, waardoor MFI’s nauwelijks

gevoelig zijn voor schommelingen in de

wereldeconomie. Het onderste segment van

de samenleving, de klanten van MFI’s, is

werkzaam in deze informele sector. “De lage

correlatie zorgt ervoor dat investeringen in

MFI’s fungeren als een goede portefeuille

hedge”, aldus Galema. Investeren in MFI’s

vermindert dus de volatiliteit van de

portefeuille.

De belangrijkste conclusie die Galema,

Lensink en Spierdijk in hun paper trekken,

is dat microfinanciering over het algemeen

een interessante toevoeging is aan een

portefeuille van aandelen en obligaties.

Microfinanciering is echter niet in álle

gevallen een interessante toevoeging.

Met name regio’s waar de commerciële

organisaties zich met microfinanciering

bezighouden, zoals Latijns-Amerika, zijn

interessanter dan bijvoorbeeld Afrika. “Je

ziet dan ook dat commerciële Nederlandse

fondsen zich sterk concentreren op bepaald

regio’s”, zegt Galema. Het zijn met name

commerciële instellingen die een interessant

doelwit zijn voor diversificatie. De analyse

van Galema, Lensink en Spierdijk suggereert

ook dat internationale investeerders

vooral hun voordeel kunnen doen met

microfinanciering wanneer dit deel uitmaakt

van het schulddeel van hun portefeuille.

“Banken zagen dat de

arme bevolking hun

leningen toch best wel

goed terug betaalden.

Dat was eigelijk altijd

de angst, omdat deze

mensen geen onder-

pand hebben”.

12 Risk Magazine

Toekomst

Galema wil zich ook in de toekomst op

microfinanciering richten. Maar ook heeft

hij interesse in financiële ontwikkeling

in het algemeen. Met betrekking tot

microfinanciering is er nog niet zo heel veel

data beschikbaar, wat de mogelijkheden voor

onderzoek beperkt. Wat hem ook heel leuk

lijkt zijn ‘’randomized control experiments’’,

waarbij een experiment wordt uitgevoerd

waarbij met behulp van een controlegroep

wordt gekeken of microfinanciering werkt.

Voorlopig zit Galema nog op Zernike te

zwoegen op zijn proefschrift. Hier heeft

hij nog twee jaar de tijd voor. Na zijn

promoveren heeft hij de ambitie om

onderzoek te gaan doen in het buitenland,

wat een vereiste is om carrière te maken in

de wetenschap. We zijn benieuwd naar hoe

dit Galema zal vergaan en welke kant hij

uiteindelijk op gaat.

economie en heeft minder te maken met de

economische kansen die er ook de komende

Rients Galema (Nijefurd, 1984)

begon in 2002 met de Bachelor

International Economics and Business

aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Na een semester gestudeerd

te hebben aan de University of

Bristol in 2004, maakte hij in 2005

zijn Bachelor af en begon aan de

Research Master. In 2008 begon

hij met zijn PhD, eveneens aan de

RUG. De titel van zijn project is:

Commercialization of Microfinance en

hij wordt hierin begeleid door de Prof.

dr. B.W. Lensink and dr. L. Spierdijk.

Galema is op dit moment nog twee

jaar bezig met dit onderzoek en

Loopbaan Rients Galema

zal dan promoveren. Het leek hem

namelijk een logische stap om te

promoveren na zijn voorbereidende

Research Master.

‘APG is one of the world’s largest managers of pension assets. I gather the information for our investment specialists with which they take their investment decisions. I usually have sufficient time to do this; however, sometimes I have to deliver the information ‘real time’. This can be a race against time, but the pressure does make the work exciting. This is my first job and it exceeds all my expectations. I had no idea that you could learn so much in such a short period.’

APG Asset Management is looking for ambitious professionals for various positions. APG manages pension assets of in total approximately 240 billion euros for over four million people. We have offices in Heerlen, Amsterdam, Hong Kong and New York. Interested? Go to www.apgjobs.nland imagine…

‘Imagine… your information is crucial for the investment of billions of euros’Peter Milovanovics, portfolio analyst at APG Asset Management in Amsterdam

25.1536.10.4

25.1536.10.4_imago_Peter_210x297_en.indd 1 31-03-2010 12:50:00

14 Risk Magazine

Tekst: Maurits Schansman

‘Wij willen latent ondernemerschap aan de onderkant van de samenleving aanboren’

De Raad voor Microfinanciering onderzoekt of microfinanciering mogelijk is in Nederland.

Wat doet de raad voor microfinanciering?

‘Er worden in Nederland steeds meer fondsen opgericht, die startende

ondernemers begeleiden en hen voorzien van microkrediet. Deze

geldverstrekkers springen in een gat, dat in Nederland vreemd genoeg

bestaat doordat de kosten voor kleine leningen bij banken vaak te hoog

is.

De Raad voor Microfinanciering onderzoekt of microfinanciering

mogelijk is in Nederland en wij adviseren de regering. Wij willen

mensen aan de onderkant van de samenleving stimuleren een

eigen bedrijf te beginnen en we willen ze uit de kaartenbakken van

werkzoekenden halen. Deze raad heeft dus als taak microfinanciering

in Nederland te stimuleren. Dat gebeurt onder meer door

kennisuitwisseling en door meer bekendheid te geven aan de initiatieven

die er zijn’.

Risk Magazine 15

in Assen heeft hem daarbij ondersteund met

coaching en een krediet van 10 000 euro.

Dit bedrag, een aanvulling op leningen van

zijn familie, had hij nodig om zijn bedrijf te

kunnen starten’

Waarom moeten ze daarvoor krediet krijgen?

‘Ze moeten zich kunnen presenteren als een

professioneel en serieus bedrijf. Daarvoor

moet je ruimtes huren of inrichten. Bij

een gewone bank krijgen ze geen geld los

omdat ze werkloos zijn of voor een deel

arbeidsongeschikt. Microfinanciering

is in de visie van de Raad dan ook méér

dan kredietverlening alleen. Het gaat om

het geheel aan financiële en aanvullende

diensten, dat erop is gericht om ondernemers

te helpen bij het starten van een bedrijf.

Daarbij is de coaching voor en na de start van

de onderneming van essentieel belang.’

Het krediet is maximaal 25 duizend euro.

Hoe krijgt iemand dat?

‘Mensen moeten eerst bij hun gemeente

vragen of er al een organisatie is. Dan

kunnen ze in samenwerking met die

organisatie een bedrijfsplan schrijven.

Dat wordt beoordeeld door de gemeente

en banken. Als die het plan goed keuren,

ontvangen ze het gevraagde krediet tegen een

billijke rente.’

Aan welke bedrijven moeten wij denken?

‘Uit een onderzoek in opdracht van het

ministerie van Economische Zaken blijkt

dat vooral jonge en kleine ondernemers nog

moeilijk aan klein krediet kunnen komen.

Voor ondernemers met een andere etnische

achtergrond zou dit nog sterker gelden.

Dit komt vooral door de onbekendheid van

banken met die bevolkingsgroep en hun

producten. Als het om voorbeelden gaat moet

je denken aan een kapper, een strijkservice

of een bedrijfje om muziekinstrumenten

te stemmen. Mohammed Rahman was een

vluchteling uit Syrië en hij moest daar zijn

boekhandel opgeven. In Nederland is hij

een winkel in oosterse en Turkse producten

begonnen: Wanzee. Het project Stamm CMO

Een aantal weken geleden werd de Raad voor Microfinanciering opgericht. Deze

raad gaat onderzoeken of het mogelijk is om in Nederland op grotere schaal

bedrijfjes op te zetten met behulp van microfinanciering. ‘Wij willen latent

ondernemerschap aan de onderkant van de samenleving aanboren’, zegt Joyce.

Sylvester, momenteel lid van de Raad voor Microfinanciering, waarnemend

burgemeesters van Naarden en senator voor de PvdA.

Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Máxima der Nederlanden openende

dinsdagochtend 16 maart 2010 als nieuw lid van de Raad van Microfinanciering,

het MF-ondernemerspunt STEW/FCBV in Hilversum.

“Je ziet dat mensen weer in een ritme komen en dat hun

zelfvertrouwen toeneemt”.

16 Risk Magazine

Helpt het?

‘In België doen ze het al twintig jaar via

een participatieplan en het werkt daar

uitstekend. Je ziet dat mensen weer in een

ritme komen en dat hun zelfvertrouwen

toeneemt. Als ze met hun bedrijfje stoppen,

hebben ze meestal snel weer een ander

baantje.’

Momenteel is Joyce Sylvester

waarnemend burgemeester van

Naarden. Tevens is zij sinds 2003

lid van de Eerste Kamer (PvdA).

Haar portefeuilles zijn Economische

Zaken, Landbouw en Financiën en

ze is lid van de Commissie voor

de Verzoekschriften. Voorts is

zij lid van de adviesraad havo-

vwo Amarantis Onderwijsgroep in

Loopbaan Joyce Sylvester

Amsterdam, lid van het Delta Lloyd

Adviescollege, lid van de Raad van

Advies van De Maatschappij, lid van

de Raad voor Advies Microfinanciering

Nederland en toezichthouder bij

het Nederlands Philharmonisch

Orkest. Ook is zij ambassadeur van

de Stichting d’ONS, dat staat voor

duurzame Ontwikkeling Nederland

Suriname

1983-200825 jaar bewerken van technische keramiek

25 jaar succesvolle keramische componenten

www.ceratec.nl

1983-200825 jaar bewerken van technische keramiek

25 jaar succesvolle keramische componenten

www.ceratec.nl

18 Risk Magazine

Column

Alwin Tulner

‘Microfinanza’

De term “microfinanza” wordt veelal

gedefinieerd als financiële dienstverlening

voor onder andere Personas en situacion de

pobreza, oftewel voor de bevolking die in

armoede leeft. Dit jaar zal het International

Financial Program deels in het teken staan

van microfinanciering. En waar kan dat

beter worden onderzocht dan in Mexico,

een land waar een enorme kloof tussen

arm en rijk bestaat. Ondanks het feit dat

de economie van Mexico in absolute cijfers

Verschil tussen arm en rijk is natuurlijk

in het eerste opzicht niet een kwestie die

de “Young Financial” bezighoudt, maar

toch kruisen ontwikkelingseconomie en

financiering op een aantal vlakken met

elkaar. Risico’s, zoals het ‘moral hazard

problem’ en de ‘principal agent theory’,

zijn naast bekende termen binnen de

ontwikkelingseconomie, ook groeiende

concepten binnen de financiële wereld en

bovendien van groot belang met betrekking

tot microfinanciering. Dit brengt mij bij

de fundamentele eigenschap van armoede

en dat is dat armoede invloed heeft op de

één van de sterkste in Latijns Amerika

is, leeft 40 procent van de bevolking

onder de armoedegrens en leeft zelfs

ruim 17 procent in extreme armoede. Een

veelgebruikte term binnen de boeken over

ontwikkelingseconomie is de Gini Coëfficiënt,

een methode om de mate van ongelijkheid

van ontwikkelingen en verschijnselen te

berekenen. Hiermee is Mexico zelfs van alle

leden van de Organisatie voor Economische

Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) het

hoogst genoteerde land.

Voorzitter Risk bestuur 2010-2011

“We can banish extreme poverty in our generation – yet

8 million people die each year because they are too poor

to survive. The tragedy is that with a little help, they could

even thrive.” Een stevig statement gemaakt door Jeffrey D.

Sachs in zijn boek “The end of Poverty”.

Risk Magazine 19

toegang van de mens tot de markt. De markt

voor krediet en verzekeringen is daarbij van

fundamenteel belang. Zelf geloof ik dat met

het concept van microfinance er veel te halen

valt en dat in de toekomst problemen op

het gebied van “moral hazard” en “principal

agent” overkomen kunnen worden. Dit

zal uiteindelijk alle partijen baten, want

natuurlijk blijft het rendement dat uit een

investering gehaald kan worden van groot

belang. In mijn ogen een echte win-win

situatie!

Als laatste wil ik de IFP commissie en de

deelnemers heel veel plezier wensen in

Mexico, een fantastisch mooi land met een

grote historie waar genoeg te ontdekken

valt. Daarnaast zullen de onderzoeken daar

aanzetten tot denken. Het zal dus naast

een hele leuke ervaring ook een leerzame

ervaring worden. Een win-win-win situatie!

20 Risk Magazine

Eind april vertrekken twee

onderzoeksgroepen naar Mexico met het doel

meer inzicht te krijgen in microfinanciering

van verschillende soorten agrariërs in de

rurale gebieden aldaar. Docent-onderzoeker

Aljar Meesters is op dit moment bezig met

onderzoek naar banken in het algemeen en

microfinancieringsinstellingen. Dit maakte

hem bij uitstek de geschikte kandidaat om

mee te gaan met IFP. Toen hij gevraagd

werd was hij dan ook meteen enthousiast.

Tijdens de wekelijkse maandagavond-borrel

heeft Meesters alvast kennis kunnen maken

met de studenten die meegaan met het IFP.

Een twintig minuten durend interview gaf

bovendien een goed beeld van wat Meesters

verwacht van de reis en van zijn visie op

microfinanciering.

Tekst: Rowald Oosterkamp & Sanne Dijksra

Microfinanciering in Mexico met Aljar Meesters

Risk Magazine 21

Meegaan met het IFP lijkt Meesters

in het bijzonder leuk omdat hij dan

microfinanciering in de praktijk kan

zien: “Hier zit je toch een beetje in een

ivoren toren, zéker als het gaat om

microfinanciering zit je er wel heel ver

vanaf.” Zijn enthousiasme komt daarnaast

ook voort uit het feit dat het hem leuk lijkt

om met een groep studenten mee te gaan,

zeker als ze gemotiveerd zijn. “Het is een

kleine groep waar Risk al een selectie voor

heeft gehouden.”

Het land van bestemming, Mexico, is ook

een leuke bijkomstigheid. Meesters heeft al

veel gereisd, maar heeft ook nog veel wensen

wat betreft de bestemmingen in de wereld.

“Als ik een short list zou moeten maken van

landen waar ik nog naar toe wil, dan wordt

het een vrij lange short list.”

De meeste Europese hoofdsteden heeft hij al

gezien en ook is hij al vaak in Noord-Amerika

geweest, maar in Latijns-Amerika nog nooit.

De taak die Meesters in Mexico krijgt, is

in zijn opinie een ‘kleine supervisende

rol’, maar hij gelooft niet in een groot

onderscheid tussen studenten en docenten

binnen de universiteit. Er moet geen

eenrichtingsverkeer zijn zoals op de

middelbare school, maar je moet elkaar wat

kunnen leren en zo ziet hij het bij deze reis al

helemaal. Het onderwerp microfinanciering

is namelijk in de praktijk ook voor hem één

grote leerervaring.

Een woordenboek Spaans gaat zeker mee in

de koffer, want dat is een taal die Meesters

niet zo goed beheerst. Als tip geeft hij: “Reis

zo licht mogelijk”. Hij heeft zelf al meerdere

malen gemerkt dat er tijdens het backpacken

een hoop dingen werden meegesleept, die

achteraf helemaal niet nodig bleken te zijn.

Microfinanciering

Meesters heeft in theorie dus veel kennis

over het onderwerp microfinanciering. Met

Prof. Dr. B.W. Lensink, hoogleraar aan de

Faculteit Economie en Bedrijfskunde, als

begeleider heeft hij onderzoek gedaan naar

microfinanciering. Andere onderzoeken

hebben betrekking op banken, waar veel

econometrische methoden bij komen

kijken. Microfinanciering is wel een favoriet

van Meesters, omdat het onderwerp ook

maatschappelijke relevantie heeft.

“Als ik een short list zou moeten maken van landen waar ik

nog naar toe wil, dan wordt het een vrij lange short list.”.

22 Risk Magazine

Bij microfinanciering en

microfinancieringsinstituten is het

maatschappelijk nut meteen tastbaar.

Microfinanciering wordt vaak als de ‘holy

grail’ voor armoedebestrijding gezien.

Ook is het voor commerciële instellingen

gewoon een product waar winst mee wordt

gemaakt. Deze twee benaderingen moet

je los van elkaar zien, aldus Meesters.

Microfinanciering kan gebruikt worden om

de milleniumdoelstellingen te bereiken en

daarbij richt men zich op de allerarmsten.

Microfinanciering moet echter niet gezien

worden als eenmalige investering, waar

verder geen aandacht meer aan geschonken

hoeft te worden. Meesters maakt in dit kader

een vergelijking: “ Je geeft iemand een vis en

hij kan een dag eten, je geeft hem een hengel

en hij kan in zijn levensbehoefte voorzien.”

Microfinanciering moet dus als een ‘hengel’

gezien worden. Het is van groot belang

ervoor te zorgen dat er terugbetaald wordt

zodat mensen geprikkeld worden om er echt

iets van te maken. Microfinanciering kan

dus deels bijdragen aan het verminderen van

armoede in de wereld, maar het is zeker niet

de ‘holy grail’.

Commercialisering van microfinanciering

is echter de nieuwe trend. Steeds

meer banken begeven zich op het

microfinancieringstoneel. Ze hebben het

besef gekregen dat microfinanciering een

sector is waar geld valt te verdienen. Daarbij

richten zij zich niet op de allerarmste groep,

maar op de informele sector. Dit zijn mensen

die misschien al een winkeltje hebben en

dus onderpand. Deze groep is economisch

wel actief, maar niet in de formele sector. Zij

verdienen speciale aandacht.

Meesters verwacht dat microfinanciering

in Mexico zich al wel in een professioneel

stadium bevindt: “Je kan het wel echt als

bank zien”. Hij verwacht er meer van dan

je in eerste instantie zou denken. In Mexico

verwacht Meesters een grote informele

sector, maar dat is meer een gok dan kennis.

In lijn met de rest van Latijns-Amerika

biedt een grote informele sector kansen voor

microfinanciering.

De agrarische sector lijkt een geschikte sector

voor microfinanciering, aangezien je in deze

sector met een klein beetje financiering al

grote stappen kunt maken. De Rabobank

Foundation, waarvoor IFP onderzoek zal

doen, heeft al veel kennis met betrekking tot

de agrarische sector en deze kennis kunnen

ze meenemen naar Mexico.

Of microfinanciering in Mexico al ver

ontwikkeld is, weet Meesters niet.

Microfinanciering is nog een jong begrip:

“We moeten er open instappen en kijken of

er nog kansen liggen. Dat gaan we daar zien!”

Meesters is in 2000 begonnen

aan de RuG met economie en in

het 2e jaar overgestapt naar het

Honours Programme econometrie.

In 2003 is hij gestart met de

Research Master en in 2005 heeft

hij zijn studie afgerond. Nu is

Meesters docent onderzoeker,

wat betekent dat 60% van zijn

Loopbaan Aljar Meesters

tijd bestaat uit lesgeven en het

begeleiden van masterscripties.

De overige 40% bestaat uit het

doen van onderzoek. Op dit

moment is hij bezig met onderzoek

naar banken in het algemeen en

microfinancieringsinstellingen.

“Je geeft iemand een vis en hij kan een dag eten, je geeft

hem een hengel en hij kan in zijn levensbehoefte voorzien”.

Risk IFP Special 23

Het international Finance Program

Mexico City

23 april t/m 28 mei 2010

24 Risk IFP Special

Column

was als onderzoekslocatie, dit door de

net oprukkende Mexicaanse griep. Na dat

uiteindelijk overwonnen te hebben en wij

nu een week voor vertrek zitten gooit een

IJslandse vulkaan roet in het eten. Bij ons

rest de vraag of de maatregelen die genomen

waren tegen het griepvirus en een week lang

geen luchtverkeer niet iets te overdreven

waren. Het maakte ons werk er in ieder geval

niet makkelijker op.

Waarom neemt de overheid zulke grove

maatregelen die achteraf niet altijd de juiste

bleken te zijn. Komt dit door een te grote

angst? Of is het een te hoge regeldruk van de

overheid die weer inspeelt op de angsten van

de bevolking? Misschien komt het wel door

de angst van de bevolking wat weer leidt tot

hogere regeldruk om risico’s te beperken?

Van Mexicaanse Griep naar vulkaanas

Onze ambities waren groot voor dit jaar.

De uitdaging hebben we zeker gevonden!

Toen we met IFP begonnen en er een

beleidsplan geschreven moest worden, was

één onderdeel hiervan het rampenplan. Wat

moest er gaan gebeuren als bleek dat het

verloop van IFP toch niet zo ging als wij in

gedachten hadden? Al schrijvend kwamen

er dingen op papier als wat te doen bij te

weinig aanmeldingen of het binnenhalen

van te weinig liquide middelen. Achteraf

waren deze dingen verwaarloosbaar met

wat wij in het afgelopen jaar allemaal

zijn tegengekomen. Toen wij de keuze

maakten om naar Mexico te gaan konden

wij ons absoluut niet voorstellen wat

dit allemaal met zich meebracht.. Bij de

landbekendmaking was het nog niet eens

duidelijk of Mexico wel zo’n geschikt land

Olivier KrugerVoorzitter IFP commissie 2009-2010

vanwege onzorgvuldig beleid? In Nederland

wordt in ieder geval door angsten een hype

gecreëerd waardoor de gewone burger of

student eronder leidt. Vliegtuigen mogen

niet vliegen en mensen worden in hun

vrijheid beperkt.

In Mexico is alles anders. De dood is daar

een ingeburgerd tafereel. Alleen al door de

drugsoorlog zijn er jaarlijks tegen de 10.000

moorden en het land werd onlangs door

een aardbeving geteisterd. Dat zijn de echte

redenen om bang voor te zijn. Wij gaan op

zoek naar de cultuur, door middel van onze

onderzoeken en het doorreizen.

Als ik het rijtje gebeurtenissen inventariseer

(kredietcrisis, mexicaanse griep, drugs

war, de aardbeving in Baja California en de

Risk IFP Special 25

IJslandse vulkaan) heeft het ons er gelukkig

niet van weerhouden naar het land van alle

dromen - zoals de zangeres zonder naam ooit

zong af te reizen. Of Mexico het land van al

onze dromen is moet ik nog zien. Maar ik

sta op dit moment toch te popelen dat ze het

luchtruim weer open gooien en wij eindelijk

na een jaar onderzekerheid voet aan land

kunnen zetten, of heeft er iemand vliegangst?

Que ir a por todas!

26 Risk IFP Special

Tekst: Louisa Hallewas

Risk International Financial Program

vriendelijke, hoffelijke en zorgzame mensen.

Verder zijn het openbaar vervoer en het

leven vrij goedkoop, dus dit alles leek ons een

topbestemming voor Risk IFP 2010.

Na een mooi feest met onze

landenbekendmaking en een paar heerlijke

dagen in Bratislava, werd het voor ons

tijd om aan de slag te gaan en ons beleid

in werking te stellen. Vanaf de zomer zijn

Steven en Sanne hard aan de slag gegaan

om de onderzoeken binnen te halen. Dit

jaar zullen wij twee onderzoeken uitvoeren

voor de Rabobank Foundation en één bij

SOMO, een not-for-profit onderzoeks-

en adviesbureau. Voor de Rabobank

Foundation zal er onderzoek worden

gedaan naar de financiering van kleine

producenten in de koffie-, cacao-, mango-

en bananensector en in samenwerking met

SOMO zal er onderzoek worden gedaan naar

het MVO beleid in de elektronicasector op

het gebied van arbeidsomstandigheden.

Inmiddels zijn wij alweer bijna een jaar

verder en zullen wij over enkele weken

vertrekken naar Mexico Stad. De afgelopen

maanden heeft zich een leuke groep

Het is al weer bijna een jaar geleden dat

wij als commissie zijn begonnen met de

voorbereidingen van Risk IFP 2010. De

eerste avond dat wij elkaar zagen wisten

wij gelijk dat dit een mooi jaar zou worden

met een heel gezellige commissie. Het klikte

meteen goed tussen iedereen en misschien

zegt het ook wel iets over de gezelligheid,

dat wij ons beleidsweekend zelfs in het

buitenland hadden gepland. Zo vlogen wij 11

juli voor een aantal dagen naar Bratislava.

Het kostte bijna niks, maar toen merkten wij

ook al vrij snel op dat er ook niet zo veel was.

Desalniettemin hebben we met ons prima

vermaakt.

Voordat dat wij in Bratislava zaten hadden

wij er echter al een hele periode op zitten.

Zo hebben wij weken gebrainstormd over

het land van bestemming en hebben wij

toch maar vast ons beleidsplan geschreven

voordat wij op ‘beleidsweekend’ gingen. De

keuze voor een land werd Mexico. Dit omdat

Mexico één van de landen is waar sprake is

van een grote economische groei. Daarnaast

is dit land nog nooit een bestemming geweest

van Risk IFP en het leek ons tijd om hier

eens verandering in te brengen. Behalve

dat wij Mexico kennen van de tequila en

de tortilla is er zo veel meer dat dit land zo

interessant maakt. De Mexicaanse economie

heeft de afgelopen jaren veel veranderingen

ondergaan: het heeft zich meer opengesteld

voor buitenlandse investeerders en is

een vrijemarkteconomie geworden. De

belangrijkste sectoren in de Mexicaanse

economie zijn de dienstverlenende sector,

de industrie, de commercie, de landbouw,

de mijnbouw , de elektriciteitsproductie

en de financiële sector. Ook heeft het

maatschappelijk verantwoord ondernemen

in Mexico een sterke groei ondergaan. Zo

worden de internationale standaarden al

sterk ondersteund door multinationals,

maar zijn de lokale standaarden nog

onderhevig aan allerlei prioriteitskwesties en

operationele aspecten.

Dit alleen al wekte onze nieuwsgierigheid,

maar natuurlijk hebben wij ook gekeken naar

de mogelijkheden voor een mooie doorreis

en de voordelen voor de deelnemers.

Mexico is een groot land; het landschap is

een contrast van bergen, woestijnen, open

vlaktes, tropische wouden en geweldige

zandstranden en de Mexicanen zijn gastvrije,

Risk IFP Special 27

deelnemers bij ons aangesloten en samen

hebben we al mooie momenten beleefd.

Zo hebben we in de afgelopen weken elke

maandag gezellige borrels gehad in Café

van Diepen, hebben Gijsje en Janine super

leuke en leerzame Spaanse lessen gegeven,

heeft er een prachtig deelnemersweekend

plaatsgevonden op Schiermonnikoog en

hebben we een gastcollege gehad van de heer

Pansters, Hoogleraar Latijns Amerika , over

de Mexicaanse Cultuur en Politiek.

De onderzoeken zijn ook in volle gang.

Alle groepen zijn druk bezig met onder

andere het inlezen in de literatuur en

het volplannen van de twee weken van

het onderzoek in Mexico Stad. Er zijn

inmiddels bedrijfsbezoeken gebracht aan

de Rabobank Foundation en SOMO waarbij

er leerzame middagen werden gevuld

omtrent de onderwerpen en waarop er

vragen konden worden gesteld, zodat we de

onderzoeken naar wens van de bedrijven

konden vormgeven. De onderzoeksgroepen

zullen dit jaar worden begeleid door twee

medewerkers van de Rijksuniversititeit

Groningen. Dit jaar zullen Aljar Meesters

en Ana Moreno Monroy ons begeleiden.

Omdat de één werkzaam is bij de vakgroep

Finance en de ander bij de vakgroep

International Economics and Business,

zullen zij een toegevoegde waarde vormen op

wetenschappelijk en professioneel niveau.

16 april zullen wij nog een mooi

afscheidsfeest geven in de Golden Fust

en daarna zullen we 23 april eindelijk

vertrekken naar Mexico. Ik hoop dat het voor

iedereen een geweldige tijd wordt waarin we

veel zullen leren, mooie dingen zullen zien en

het super gezellig met elkaar zullen hebben!

28 Risk IFP Special

CSR met

Somo

we getrakteerd op een middagvullend

programma over CSR. We hebben op

toegankelijke wijze kennisgemaakt met

de wereld van CSR, gespard over onze

onderzoeksopzet en de directeur van SOMO,

Ronald Gijsbertsen, schoof ook nog even

aan. SOMO heeft een gigantisch netwerk

van zusterorganisaties op het gebied van

Na te horen te hebben gekregen mee te

mogen naar Mexico met IFP, moesten

de onderzoeken nog verdeeld worden.

Fleur, Janine, Julius, Eric, Maurits en

ondergetekende doen als deelnemers,

samen met Louisa en Gert-Jan vanuit de

commissie, onderzoek naar Corporate Social

Responsibility, oftewel CSR, in Mexico.

Het onderzoek wordt uitgevoerd in

samenwerking met SOMO, Stichting

Onderzoek Multinationale Ondernemingen.

Een in Amsterdam gevestigd non-profit

onderzoeksbureau.

In de aanloop naar ons onderzoek zijn

we langs geweest bij SOMO en werden

Risk IFP Special 29

Uitgevoerd door:

Eric LuijtFleur Verveld

Gert-Jan BartelsJanine SiertsemaLouisa Hallewas

Maurits SchansmanTim Gerner

maatschappelijk verantwoord ondernemen

en ontzettend veel contacten. Maar zeg je

SOMO, dan zeggen wij tegenwoordig Maaike

en Roos, onze twee begeleiders vanuit

SOMO. Zij geven ons feedback, zorgen

voor allerlei contacten en helpen ons tot nu

toe uitstekend met al onze vragen. Want

onderzoek doen blijkt regelmatig een lastig

proces.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

is al jaren een belangrijk thema. Het gaat

erom te ondernemen met inachtneming van

dat wat voor de omgeving van belang is en op

lange termijn voor alle stakeholders waarde

oplevert. Multinationals conformeren

zich vrijwel allemaal aan bepaalde CSR-

uitgangspunten. Het onderwerp van

ons onderzoek lag nog niet vast, maar

langzamerhand hebben we richting gegeven

aan wat we gaan bestuderen. De vraag

die ons bezighoudt is of toeleveranciers

van multinationals ook maatschappelijk

verantwoord ondernemen, of dat het bij

die bedrijven eerder in de waardeketen

niet zo nauw wordt genomen met hun

maatschappelijke rol.

Door de wereld die achter CSR schuilgaat

en de wondere wereld van SOMO gegrepen,

zitten we nu midden in het onderzoek.

Contacten worden gelegd, tolken worden benaderd om ons

straks echt in contact te laten komen met werknemers van

productiebedrijven en managers van diverse MKB-bedrijven.

De spannende tijd, in het meer inwoners dan Nederland

tellende Mexico-City, begint steeds duidelijker vormen aan te

nemen. Wij kijken ernaar uit onze plannen te gaan uitvoeren

en zijn benieuwd naar onze eigen bevindingen en conclusies.

Hopelijk stuiten we op interessante zaken en kunnen we

SOMO tevreden stellen met ons eindresultaat.

30 Risk IFP Special

Rabobank

Foundation

onderzoek mango-

en bananensector

De Rabobank Foundation is actief in 45

verschillende landen waar ze in totaal aan

145 projecten deelnemen. Eén van deze

landen is Mexico. De Rabobank Foundation

zoekt instellingen die qua visie in lijn liggen

met de Rabobank om deze financieel te

ondersteunen. Rabobank is bekend van

het ‘founded by farmers’ principe, dus het

verlenen van microkrediet in de rurale sector

ligt in lijn met hun ideeën.

Wij gaan voor de Rabobank Foundation

onderzoeken welke mogelijkheden er

liggen op het gebied van microfinanciering

in de mango- en bananensector in

Mexico. Wij gaan dit doen door de lokale

Risk IFP Special 31

microfinancieringsinstituten te bezoeken en

de markt in kaart te brengen. Daarnaast gaan

wij het binnenland in, om daadwerkelijke

samenwerkingspartners te vinden voor

de Rabobank Foundation. De bananen

en mango’s worden vooral gekweekt ten

zuiden van Mexico City in Puebla, Oaxaca

en Guerrero. We hopen hier dus de

lokale boeren te ontmoeten en vooral ook

coöperaties van boeren. Deze coöperaties zijn

namelijk betrouwbaarder en veiliger voor de

Rabobank.

We hopen een nieuw succes voor de

Rabobank Foundation en de lokale boer te

kunnen boeken!

Uitgevoerd door:

Gijsje PothoffMichiel DotingaOlivier KrugerSanne DijkstraWouter Reiding

32 Risk IFP Special

Joline Stavasius

Rabobank

Foundation

onderzoek koffie- en

cacaosector

De Rabobank Foundation steunt kleine

coöperaties op het platteland met behulp van

donaties, leningen, handelsfinancieringen en

de inzet van technische assistentie.

De Rabobank Foundation wil zich gaan

richten op Mexico en wij gaan met een

groep van vijf studenten bekijken wat de

mogelijkheden zijn voor hen.

Mexico heeft relatief gezien het grootste

aantal coöperaties met duurzaamheids-

keurmerken. Hiervoor zijn onder andere

de lage technische ontwikkeling en de hoge

armoede in het land aan te wijzen.

Risk IFP Special 33

Teneinde de mogelijkheden te beoordelen

om kleine producenten in de koffiesector

te kunnen financieren, wil de Rabobank

Foundation graag een aantal zaken

onderzocht hebben: Zij wil graag weten

wat de omvang van deze sector is, hoe de

opbouw van de ketens eruitziet, hoe de

kleine koffie- en cacaoproducenten op dit

moment gefinancierd worden, hoeveel deze

financieringen bedragen en welke instanties

hierbij betrokken zijn.

Als deze zaken duidelijk zijn, kan de

Rabobank Foundation beoordelen

of, en eventueel hoe, zij de koffie- en

cacaoproducenten in Mexico kunnen

financieren.

Wij zijn momenteel druk bezig met het

uitvoeren van een desk research over de

koffie- en cacaosector in Mexico. Tevens

proberen wij deze periode alvast contact

te leggen met instanties en coöperaties in

Mexico, waar we interviews af willen nemen.

23 April zullen wij naar Mexico-

City vertrekken waar wij hoogst

waarschijnlijk vijf dagen zullen

verblijven. We zullen hier proberen om

met Microfinancieringsinstanties en de

ambassade te praten om meer informatie te

verkrijgen.

Vervolgens zullen wij naar de staten Oaxaca

en Chiapas vertrekken om de coöperaties

en instanties te bezoeken en interviews af te

nemen.

Uitgevoerd door:

Jennifer BeeuwkesRowald Oosterkamp

Stephanie von MühlenSteven VisserSven Bozuwa

34 Risk IFP Special

Mexico, een land van diversiteit

Mexico is een exotisch land met een rijk en

fascinerend verleden. Omdat het land aan

vele landen in de regio grenst, wordt het ook

wel de poort van Midden-Amerika genoemd.

Mexico beslaat een enorm gebied en

daardoor vind je er ook een zeer gevarieerd

landschap. Hoewel veel mensen Mexico

alleen bezoeken voor een strandvakantie

aan de hagelwitte zandstranden van de

Caribische kust heeft het land de bezoeker

echter veel meer te bieden dan alleen maar

prachtige stranden.

Geschiedenis

De geschiedenis van het land begonongeveer

20.000 jaar geleden met jagende nomaden,

maar de bevolking groeide snel. Ongeveer

800 na Christus was Tenochtitlán één van

de grootste steden ter wereld, een metropool

met grote paleizen en een uitgebreid stelsel

voor riolering en irrigatie. Het land telde

op dat moment volgens schattingen ca.

30 miljoen inwoners. Door besmettelijke

Europese ziekten, waar de Indianen geen

weerstand tegen hadden, oorlog, armoede en

repressie daalde het aantal tot circa 2 miljoen

in de 17e eeuw.

Vanaf 1535 viel Mexico onder Spaans gezag.

Mexico was tot 1824 een keizerrijk en daarna

werd een republiek uitgeroepen. In deze

periode vonden veel regeringswisselingen

en staatsgrepen plaats. Maximiliaan van

Oostenrijk werd aangesteld als keizer in

1864. Na de burgeroorlog slaagde Juárez

erin om deze keizer te verdrijven. Hij werd

in 1872 herkozen als president en legde de

grondslagen voor modernisering van Mexico.

De Mexicaanse Revolutie begon in 1910 na

aanvang van de dictatoriale regeringsperiode

van Porfirio Díaz in 1876. De Revolutie

eindigde met het aannemen van de grondwet

van 1917, maar kostte wel het leven aan

meer dan een miljoen mensen. Eén van

de hoofdpunten van de grondwet was de

landhervorming en Cárdenas organiseerde

de boeren, arbeiders, militairen en

middenklasse met als doel het realiseren

van de oorspronkelijke doelstellingen van de

revolutie.

Tijdens WO II koos Mexico, mede met

het oog op de geplande industriële

ontwikkeling, voor de zijde van de

geallieerden en voor vriendschap met de

VS. Verkiezingen in 1997 veroorzaakten

een politieke aardverschuiving: na 68

jaar verloor de PRI de meerderheid in

het Huis van Afgevaardigden alsmede het

burgemeesterschap van Mexico-Stad.

Algemeen

Mexico heeft een oppervlakte van 1.967.183

km2 en is daarmee het op één na grootste

land van Latijns-Amerika; alleen Brazilië is

groter. In totaal heeft Mexico 31 verschillende

staten en 1 federaal district (Mexico D.F.). Het

totaal aantal inwoners bedraagt ongeveer 104

miljoen, waarvan 24 miljoen in Mexico-Stad.

Het noordelijke deel van Mexico is laag,

droog dunbevolkt en grenst aan de Verenigde

Staten. Het midden en zuiden van Mexico

zijn hoger gelegen gebieden met de vulkanen

Orizabo (5760m), Popocatepetl (5452m)

en Iztaccihuati (5286m). In het oosten ligt

het onder toeristen populaire schiereiland

Yucatan (Cancun en Playa del Carmen).

Mexico grenst aan de Golf van Mexico (oost),

Caribische Zee (oost) en de Stille of Grote

Oceaan (west). Aangrenzende landen zijn

Belize, Guatemala en de Verenigde Staten

In de lengte (noord-zuid) is het land

maximaal 1363 km en de in de breedte

(oost-west) maximaal 1920 km. Het grootste

meer van Mexico heet Laguna de Chapala

en de langste rivier van het land Rio Bravo

del Norte (Rio Grande). Het land is dan ook

reusachtig groot, vol tegenstrijdigheden en

enorm fascinerend. Het is beslist een bezoekje

waard!

Risk IFP Special 35

Economie

Mexico wordt nog steeds gezien als

een ontwikkelingsland. Dit betekent

voornamelijk dat er een groot verschil is

tussen rijkdom en armoede en vooral de

welvaart van de steden steekt af tegen

de armoede van het platteland. Mexico

produceert sinds 1890 olie en was in 1921

zelfs de grootste olieproducent ter wereld

en de olie wordt voornamelijk (65% van het

totaal) gewonnen in de Golf van Campeche.

Landbouw daarentegen is de afgelopen

decennia steeds minder belangrijk geworden

voor de economie van Mexico: het bedraagt

momenteel ongeveer 5% van het BNP (Bruto

Nationaal Product). Het industriële centrum

van Mexico bevindt zich voornamelijk in en

rondom hoofdstad Mexico-City. Langs de

grens met de Verenigde Staten staan 3600

assemblagefabrieken, waar ongeveer 1,3

miljoen Mexicanen werken. Jaarlijks wordt

hier 1,5 miljard US$ verdiend.

Toerisme is een andere belangrijke vorm

van inkomsten voor de Mexicanen. Hier is

ongeveer 33% van de Mexicanen werkzaam

in. Daarnaast bezoeken jaarlijks bijna 7

miljoen toeristen Mexico; hiervan komt 85%

uit de Verenigde Staten.

In Puebla staat een grote fabriek van

Volkswagen, waar de huidige Volkswagen

Beetle exclusief wordt geproduceerd voor

alle exportmarkten. Hiervoor produceerde

de fabriek alleen voor Mexico de oude

Volkswagen Kever, die tot begin 21e eeuw

nog als nieuw te verkrijgen was in de

Mexicaanse showroom. De Mexicaanse

fabriek en de Beetle zijn dan ook

onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Sisal was aan het eind van de 19e eeuw

het belangrijkste exportproduct van het

schiereiland Yucatan. Yucatan exporteert

ongeveer 80.000 ton per jaar, wat goed

was voor 90% van de wereld, maar door de

introductie van nylon behoort sisal nu tot het

verleden.

Eten en drinken

De Mexicaanse keuken is heel divers en

vindt zijn oorsprong in een combinatie

van Indiaanse en Spaanse tradities en is

de laatste eeuw aangevuld met Aziatische

schotels en Amerikaanse fastfood.

Voorbeelden van traditioneel Mexicaans

voedsel zijn tortilla’s, taco’s, chilipepers,

vers fruit (mango, banaan, ananas, guave

en papaja), chocolade, jumiles (kevers) en

chapulines (sprinkhanen). In Nederland

kennen we ook chili con carne met bruine

bonen en gehakt.

Bekende Mexicaanse dranken enmerken zijn

natuurlijk Tequila, Tia Maria, Kahlua, pina

colada, Mezcal en de biermerken Corona en

Sol. Mexicaanse wijn is echter nog niet op

een dusdanig kwaliteitsniveau dat het kan

worden geëxporteerd. Momenteel bestaan

er negen grote wijngebieden, waarvan Baja

California de meeste bekende is. De echte

kwaliteitswijnen zijn in Mexico erg prijzig.

Het Mexicaans ontbijt is stevig met

vruchtensap, koffie en een gerecht met

eieren. De lunch gebruikt men in Mexico

vanaf 14.00 uur, terwijl het diner pas

na zonsondergang wordt geserveerd. In

Mexicaanse restaurants is het gebruikelijk

een fooi te geven, wat in de toeristische

badplaatsen nog wel tot verwarring kan

leiden. Vraag je de rekening, dan zie je hier

nog 10% tot 20% extra op terug komen in de

vorm van fooien. Een spijtig gevolg voor veel

Amerikaanse toeristen

Klimaat en weer

Doordat het land zo groot is, kent Mexico

ook diverse klimaten, want niet alleen de

grootte, maar ook de verschillende hoogtes

zorgen voor verschillende klimaten. De

kuststreken en de gebieden tot 750 meter

hoogte kennen een warm klimaat, van 750

meter tot 2000 meter hoogte is een gematigd

klimaat en boven de 2000 meter heerst

een koud klimaat. De boomgrens stopt bij

ongeveer 4000 meter. Bijna overal in Mexico

is de winter het droge seizoen en de zomer

het regenseizoen. Uitzondering hierop zijn

twee gebieden waar het hele jaar door regen

valt: de kust van Chiapas en de hellingen

van Tampico en Tabasco. Ook komen op het

schiereiland Yucatan af en toe zelfs orkanen

voor. Vooral de kustplaatsen Cancun en Playa

del Carmen krijgen in het orkaanseizoen

regelmatig een bezoek van een orkaan die

verwoestend kan zijn.

De beste reistijd is van oktober tot april in het

droge seizoen., omdat In mei in het zuiden

van Mexico het regenseizoen, begint, dat pas

weer in oktober eindigt Dit betekent echter

niet dat het de hele dag regent, maar de kans

is wel groot dat er dagelijks een fikse bui valt

en gedurende dit seizoen is het dan ook vaak

erg warm en vochtig.

In Mexico-stad schommelt de temperatuur

overdag het hele jaar tussen de 20 en 26

graden overdag. De nachten kunnen koud

zijn, maar vrijwel nooit onder het vriespunt.

Merida (Yucatan) kent echter een ander

klimaat. Hier komt de temperatuur niet

vaak onder de 28 graden overdag. Ook ‘s

nachts blijft het vrijwel het gehele jaar rond

de 20 graden Celsius. Het hoger geleden

Monterrey in het noord-oosten van Mexico

kent grotere schommelingen in temperatuur.

In de zomermaanden wordt het hier 32

tot 36 graden overdag, terwijl het in de

wintermaanden krap 20 graden is.

bron: www.allesovermexico.nl

36 Risk IFP Special

Het Mexicaanse wonder

Van de jaren ’40 tot de jaren ’70 van de

vorige eeuw vond er in Mexico een periode

van uitzonderlijke economische groei plaats.

Deze wordt ook wel het Mexicaanse wonder

genoemd.

Groei

Op alle terreinen verbeterde de Mexicaanse

economie. Het inkomen per hoofd van de

bevolking steeg van US$300 tot US$600,

de omzet van de Mexicaanse economie

verdubbelde tussen 1960 en 1970 en de

gemiddelde jaarlijkse groei van het BNP

betrof 5,9% tussen 1950 en 1962. Ook de

levensomstandigheden verbeterden. De

levensverwachting steeg van 38 jaar in 1940

tot 62 jaar in 1970 en analfabetisme daalde

van 42% in 1950 tot 16% in 1970.

De groei van de Mexicaanse economie

begon tijdens de Tweede Wereldoorlog;

vanwege de oorlogsinspanningen was

er onder de geallieerden veel vraag naar

Mexicaanse producten en grondstoffen.

De olie-inkomsten vloeiden rechtstreeks in

de schatkist van de Mexicaanse regering,

aangezien in 1938 de olie-industrie was

genationaliseerd. De Mexicaanse regering

baseerde haar economische politiek op

importsubstitutie-industrialisatie, waarbij

het de Mexicaanse economie probeerde te

‘Mexicaniseren’. De regerende Institutioneel

Revolutionaire Partij (PRI) stond voor een

gemengde economie waarin de staat een

belangrijke rol speelde, maar er nog wel

plaats was voor vrij ondernemerschap.

Ook de uitzonderlijke politieke stabiliteit

droeg bij tot de economische groei. Het

economische beleid werd voor een groot

deel vormgegeven door Antonio Ortiz Mena,

die van 1958 tot 1970 minister van haciënda

(financiën) was.

Gouden jaren

Ook in cultureel en sociaal opzicht worden de

jaren na de Tweede Wereldoorlog in Mexico

hoog aangeschreven, dit tijdperk wordt dan

ook wel aangeduid als de ‘gouden jaren’.

Hoewel er nog veel armoede was, was er nu

tenminste vooruitgang, en spoedig zou alles

beter zijn. Er ontwikkelde zich een bescheiden

Risk IFP Special 37

consumentencultuur. De PRI stond bekend

als een regering die, hoewel paternalistisch,

het beste met zijn bevolking voorhad. De

Mexicaanse cinema en muziek beleefden

hoogtijdagen, met sterren als Pedro Infante,

Jorge Negrete, El Santo en Cantinflas.

Ook internationaal stond Mexico in deze tijd

positief bekend. Acapulco en Puerto Vallarta

ontwikkelden zich tot badplaatsen met een

internationale allure, terwijl bijvoorbeeld

de film The Night of the Iguana en het

lied La Bamba Mexico in het buitenland,

voornamelijk in de Verenigde Staten,

populariseerden. In 1968 kreeg Mexico

als eerste ontwikkelingsland de eer de

Olympische Spelen te organiseren.

Aan de gouden jaren kwam een abrupt

einde in 1968 toen aan de vooravond van

de Olympische Spelen 250 demonstranten

werden doodgeschoten tijdens het Bloedbad

van Tlatelolco. Hoewel de PRI-regering

al eerder autoritair en repressief had

opgetreden, was dat meestal buiten het zicht

van het grote publiek geweest. Tlatelolco

maakte echter in één klap een einde aan het

goede imago van de Mexicaanse regering.

Het einde

Na de oliecrisis van 1973 stegen Mexico’s

olie-inkomsten fors en leken de bomen tot

in de hemel te groeien. Met de gedachte dat

de Mexico binnenkort toch rijk zou zijn,

begon de regering op grote schaal geld te

lenen. In de jaren zeventig vertraagde de

economische groei al en steeg de inflatie tot

in de tientallen procenten. Toen de oliemarkt

begin jaren ‘80 ineenstortte, kwam Mexico

in een diepe economische recessie terecht. In

1982 maakte president José López Portillo

bekend dat Mexico haar buitenlandse

schulden niet langer meer kon afbetalen.

Dit wordt gezien als het beginpunt van de

Latijns-Amerikaanse schuldencrisis en het

definitieve einde van het Mexicaanse wonder.

In werkelijkheid is het Mexicaanse wonder

nooit zo voorspoedig geweest als ze is

weergeven. Hoewel de groei van de economie

opmerkelijk was, bleef een groot deel van

de bevolking in armoede leven, en trad de

PRI dictatoriaal op tegen politieke en sociale

onrust.

38 Risk IFP Special

Op doorreis in Mexico

Tekst: Tim Gerner

IFP zal twee weken lang onderzoek doen

in Mexico-Stad. In de weekenden gaan we

erop uit, want alleen maar blijven hangen

in die vieze smog lijkt ons ook niet alles.

De deelnemers en organisatoren van IFP

zijn na de twee weken onderzoek in de

gelegenheid nog door te reizen. Eind mei

zal iedereen elkaar weer tegenkomen in

Mexico-Stad en zullen we gezamenlijk naar

Nederland terugvliegen. De doorreis- en

activiteitencommissie organiseert activiteiten

in Nederland, zo zullen we bijvoorbeeld

Mojito’s gaan maken, maar de commissie

geeft ook tips over wat er in Mexico zoal te

doen is. In dit stuk vinden jullie tips, tricks

en meer over de mogelijkheden in Mexico.

Leuke buurten in City:

Polanco , leuke restaurants en winkels!

Tips restaurants:

Ivoire: leukst op woensdagavond en daarna boven drankjes aan bar

Spuntinoheel gezellig, terras buiten en heel lekker vlees

Erawan: in winkelcentrum Antara, schijnt heel cool te zijn en daarnaast zit

een leuke club

Condesa voor leuke cafe’s en discotheken

Zona Rosa om te lunchen, eten of shoppen

Risk IFP Special 39

Mexico-Stad

23 april is het dan eindelijk allemaal zo ver!

IFP 2010 vertrekt naar Mexico-Stad!

Aangezien we daar twee weken lang zullen

vertoeven is het belangrijk om alle must-

sees, leuke restaurants en discotheken,

buurten en dorpjes om Mexico-Stad heen op

een rijtje te hebben!

De smog in Mexico-Stad kan verschrikkelijk

zijn en je moet je portemonnee goed in de

gaten houden. Toch zijn er meer dan genoeg

bezienswaardigheden in Mexico-Stad die

de moeite van een bezoek meer dan waard

zijn. Daarbij staat de hele binnenstad op

de UNESCO wereld erfgoedlijst en is dus

ook een grote aanrader! Mexico-Stad is

enerzijds nog duidelijk een stad van een

ontwikkelingsland en heeft anderzijds

alle faciliteiten die je in een stad van deze

omvang verwacht. De verschillen in rijkdom

zijn hier nog enorm groot en de contrasten

daardoor gigantisch.

Enkele must-sees:

Op het Zocalo, het op twee na grootste plein

ter wereld, tref je de Azteekse Templo Mayor,

de Spaanse kathedraal en het Nationaal

Paleis van Mexico.

Hotel Majestic, op de Zocalo (hoek Madero/

Zocalo) in Mexico-Stad, heeft een terras op

de bovenste etage. Als je in Mexico-Stad bent

moet je hier zeker gaan eten en/of een biertje

pakken. Gewoon het hotel in en de liftjongen

brengt je naar boven. Je hebt hier het beste

uitzicht op de Zocalo, de kathedraal en het

Nationaal Paleis.

Voor een blik in het dagelijks leven van de

bevolking is een bezoek aan de kleurrijke,

grote markt in Mexico-Stad een aanrader.

Struin een middag door het Museao

Nacionale de Antropologia van Mexico-Stad.

Dit museum , dat is gelegen in een mooi park,

bevat één van de mooiste collecties ter wereld!

Het is gevestigd in een prachtig gebouw dat

ooit het paleis van de Spaanse vicekoningen

was.

In het noorden van Mexico-Stad is Tlatelolco

met het indrukwekkende Plein van de Drie

Culturen. Aan het plein bevinden zich de

kathedraal van Santiago en een Azteekse

tempel. Het staat ook iets minder positief

bekend, omdat tijdens een demonstratie in

1968 hier 300 mensen het leven verloren.

Breng ook een bezoek aan de nabijgelegen

Basiliek van Guadalupe die jaarlijks miljoenen

pelgrims trekt.

40 Risk IFP Special

Steden en cultuur in Mexico

Yucatán is een schiereiland in het

noordoosten van Mexico en wordt van

oudsher bewoond door de Maya’s. Op dit

schiereiland liggen verschillende mooie

archeologische vindplaatsen. Chichén Itzá

staat bekend om de best bewaarde Maya

stad van het schiereiland. Chichén Itzá is

mede bekend El Castillo, een 24 meter hoge

piramide, die rond het jaar 800 is gebouwd.

Chichén Itzá werd niet voor niets gekozen op

de lijst van zeven wereldwonderen.

Naast de historische Maya bouwwerken is

er een aantal steden in Yucatán te vinden

waarvan de bouwkunst een duidelijk Spaanse

invloed heeft. Deze steden werden na de

verovering gebouwd door de Spanjaarden.

Campeche is zo’n Spaanse nederzetting.

In de koloniale tijd was dit vissersdorp de

belangrijkste haven op Yucatán. Hierdoor

werd Campeche regelmatig aangevallen door

Nederlandse, Engelse of Franse piraten. Het

gevolg hiervan is dat rondom de stad dikke

muren en twee forten ter verdediging van de

nederzetting zijn gebouwd.

Wanneer je ten westen van Yucatán trekt,

kom je in de Golfkust. Deze tropische

vlakten rond de Golf van Mexico tellen vele

pre-Columbiaanse schatten. In Xalapa, een

echte studentenstad, staat één van de beste

antropologische musea van Mexico.

Ten westen van Mexico-Stad ligt het Centraal

Hoogland. Dit gebied wordt gekenmerkt

door aantrekkelijke plaatsen uit de koloniale

periode. De tweede stad van Mexico heet

Guadalajara. Culturele aanraders zijn de

imposante kathedraal en de heilige basiliek

van Zapopan. Ook het alom bekende plaatsje

Tequila ligt in het Centraal Hoogland. Deze

stad is nog altijd de grootste producent van

Tequila en exporteert de drank naar meer

dan 100 landen. Een proeverij in één van de

distilleerderijen is dan ook een aanrader.

Dé spookstad van het Centraal Hoogland

is Real de Catorce. Deze plaats is alleen

bereikbaar via een 2,5 km lange tunnel,

omdat het ligt verscholen tussen bergen.

Vanwege de spookachtige sfeer in dit stadje

worden er vaak cowboyfilms opgenomen.

Het noorden van Mexico is een dun bevolkt

gebied dat zich uitstrekt tussen Baja

California en de Golf van Mexico. Het bestaat

uit kale bergen en dorre vlaktes. De drie

gewelddadigste steden van Mexico, Tijuana,

Nuevo Laredo en Ciudad Juárez, liggen

allemaal in het noorden van Mexico tegen de

grens van de Verenigde Staten. Deze steden

worden gedomineerd door drugskartels.

Andere historische Maya vindplaatsen zijn:

Uxmal

Cobá

Edzná

Tulum

Ekbalam

Andere aantrekkelijke steden:

Villahermosa

El Tajín

Veracruz

Tlacotalpan

Coatepec

Risk IFP Special 41

Natuur

Mexico bestaat in het noorden voornamelijk

uit woestijnen. Daarnaast bestaat tweederde

van het land uit hoogland en bergen en

heeft het een zeer lange kustlijn van 9500

kilometer.

In Mexico tref je zeer veel natuurschoon

aan. Mooie, soms vulkanische eilanden,

prachtige stranden, een diverse flora en

fauna en prachtige hooglanden en gebergtes

zijn het toneel van de fantastische doorreis

die (bijna) alle IFP-organisatoren en –

deelnemers zullen gaan maken.

In de buurt van Mexico-Stad bevindt zich

een heuvel met een verhaal. Bovenop de

heuvel bevond zich vroeger een vulkaan.

Daarin werd een aantal decennia geleden

een piramide ontdekt die tot 800 na

Christus bewoond werd door Azteken. Elke

52 jaar offerden zij een van adel afkomstig

persoon in de vulkaan om ook voor de

daaropvolgende 52 jaar het voortbestaan

van de wereld veilig te stellen. De brengers

van de offers vielen eeuwige roem en

rijkdom ten deel. In 2010 zal er een nieuw

offer plaatsvinden. Er wordt door Risk dus

nog een hooggeboren heer of mevrouw

gerekruteerd en mocht er iemand van adel

verdwijnen in de periode van 23 april tot en

met 29 mei, dan weten jullie als lezers als

eerste hoe dat komt.

Acapulco en Puerto Vallarta zijn twee

plaatsjes aan de oostkust van Mexico, relatief

dicht bij Mexico City. Het zijn twee prachtige

plaatsen met fantastische stranden aan de

Grote Oceaan. Acapulco is na Cancun de

belangrijkste badplaats van het land. Puerto

Vallarta is veel kleiner en is gelegen aan een

prachtige baai.

Leuke uitstapjes in Mexico-Stad of dorpjes in de omgeving:

San Miguel de Allende (koloniaal dorpje)

Puebla (koloniaal dorpje)

Cuernavaca: absolute aanrader! Twee uur rijden vanuit Mexico-Stad, mild klimaat, leuke marktjes en lekker eten!

Xochimilco’s kanalen afvaren in godels naar Isla de las Muñecas (ongeveer 20 km van het zuiden van Mexico-Stad:

Xochimilco is een soort bloemen/boten parade een uur buiten de stad

Folklorisch ballet in de Palacio de Bellas Artes

In Parque Mexico chillen als het allemaal teveel wordt, en de vele flora en fauna bewonderen!

De worstelende gezette mannen aanmoedigen in het Arena Coliseo

Voetbalwedstrijd: De stad is thuisbasis van meerdere voetbalclubs, waaronder Club América, Atlante, Cruz Azul en Pumas

UNAM. In het Aztekenstadion, thuisbasis van América en Atlante, is twee keer de finale van het wereldkampioenschap

voetbal georganiseerd. Seizoen loopt van jan-juni.

42 Risk IFP Special

Vervoer

Ook het vervoer in Mexico belooft een

avontuur te worden. Zeker gegeven het

feit dat de Rabobank onderzoeksgroepjes

waarschijnlijk de tweede onderzoeksweek

in een gehuurde auto het land intrekken.

Het verkeer in Mexico is een totale chaos.

Wegen zijn slecht, op de meest onverwachte

plekken zijn onaangekondigde, plotselinge

verkeersdrempels. Daarnaast zorgen gaten

in de weg en de talloze stopborden ervoor

dat we een hobbelig, schokkerig en spannend

autotochtje tegemoet gaan. En dan hebben

we het nog niet over mogelijke berovingen

en dat we risico lopen op een Mexicaanse

gevangenis, mochten we niet heel goed

verzekerd zijn. Avontuur dus. Voor degenen

die de auto willen vermijden is over het

algemeen de bus een goede optie. Bussen zijn

er veel, ze zijn redelijk goedkoop, meestal

veilig en een groot voordeel: ze rijden vaak ‘s

nachts. Niet de meest ideale nachtrust, maar

in ieder geval geen tijdverlies. Een goede

tip: slaappillen haal je gewoon zonder recept

bij één van de talloze farmacias, oftewel

apotheken. Binnenlandse vluchten in Mexico

zijn ook mogelijk. Het nadeel hiervan is

dat het relatief duur is. En je hebt echt een

creditcard nodig om online te boeken.

Het vervoer binnen Mexico-Stad is een

verhaal apart. Deze megastad gaat niet voor

niets schuil onder een dikke laag smog. Je

kunt je het snelst door de stad verplaatsen

met het uitgebreide metronetwerk van

Mexic-Stad. Het is één van de goedkoopste

metro’s ter wereld (zo’n €0,10 per rit).

Metro’s rijden van ‘s ochtends vroeg tot

middernacht. Andere manieren om je binnen

de stad te verplaatsen zijn bussen, taxi’s

en je schijnt zelfs gratis een fiets te kunnen

huren! Het is natuurlijk de vraag of het

verstandig is om te gaan fietsen door een

van de meest chaotische steden ter wereld,

maar het is wel een avontuur. Wat betreft

taxi’s, daarmee moet worden opgepast. Het

kan voorkomen dat je met een wapen wordt

bedreigd en vervolgens beroofd. Vooral taxi’s

die geparkeerd staan voor restaurants of clubs

kunnen beter gemeden worden. Het beste is

om een zogenaamde radio taxi te bellen, die

zijn te herkennen aan een S op hun taxibord.

Deze zijn een stuk duurder dan straattaxi’s,

maar aanzienlijk veiliger. Het kan toch nodig

zijn om op straat een taxi te vinden. In dat

geval is de volgende checklist nuttig om af te

gaan:

Heeft de taxi een officiële taxi licence bord?

(Te herkennen aan een L met een groene

streep eronder).

Komt het nummer op het bord overeen met

het nummer dat op de auto zelf geschilderd

staat?

Is er een ID kaart van de chauffeur zichtbaar

in de auto, en klopt de foto?

Als het antwoord op één van deze vragen

“nee” is, zoek dan een andere taxi.

Onder recreatief vervoer vallen twee

bijzondere treinreizen die je in Mexico kunt

maken. Een 655 km lange treinreis in Noord-

West Mexico, tussen Los Mochis en Chiwawa,

gaat door een gebied met meer dan twintig

spectaculaire ravijnen. Het gebied is vier

keer groter dan de Grand Canyon en op veel

plaatsen veel dieper. Deze reis is populair

bij backpackers en schijnt het mooist te zijn

om in september of oktober te doen, omdat

de natuur dan mooi groen is, wat helaas niet

zo is als als wij daar zijn. Ook is het maar de

vraag of het een handig idee is, gezien het

feit dat Noord-Mexico als gevaarlijk wordt

bestempeld door de drugsoorlog die gaande

is. Voor degenen die het er toch op wilen

wagen: Een tweede klas kaartje kost ongeveer

35 euro enkele reis en zorg dat je aan de

rechterkant zit voor het mooiste uitzicht!

De tweede noemenswaardige treinreis is de

“Tequila Express”. Deze wordt gezien als één

van de meest “stylisch” manieren om door

Mexico te reizen. De trein vertrekt vanuit het

treinstation in Guadalajara op zaterdag en

soms ook op zondag. Dit laatste is overigens

typisch Latijns Amerikaans. Onderweg stop

deze trein bij een destilleerderij waar op een

traditionele manier tequila wordt gestookt.

Je krijgt hier een tour en kan genieten van

een Mariachi voorstelling. Verder word je

voorzien van een snackje en een lunch en

bovendien is er een open bar met “mucho

tequila”.

In het plaatsje Tequila zelf kun je tours doen

langs tequila destilleerderijen, waar ook

regelmatig samples worden uitgedeeld. Een

interessant feitje is dat in 1795 het eerste

shotje tequila geïntroduceerd werd door een

zekere José Cuervo.

Concluderend zijn er talloze manieren om je

in Mexico te verplaatsen en hoewel er altijd

wat risico’s te noemen zijn, kom je door

voorzichtig te zijn over het algemeen overal

goed terecht.

44 Risk IFP Special

(Extreme) Sporten

De populairste sport in Mexico is, net als

in Nederland, voetbal. Daarvoor gaan we

natuurlijk niet helemaal naar de andere kant

van de oceaan. We gaan voor de sporten

die in ons platte kikkerlandje niet mogelijk

zijn, zoals sandboarding, bungyjumpen en

kitesurfen.

Als je van het surfen bent, dan ben je in

Mexico op de goede bestemming. Aan de

west/pacific kant van Mexico ligt in de staat

Baja Peninsula het plaatsje La Ventana. Dit

is één van de meest populaire bestemmingen

voor de echte “wind junkies”. Aan de

oostkant van Mexico, rond de stad Cancun,

is de toeristische kitesurf spot te vinden.

Als je toch aan de oostkant bent, maar niet

de behoefte hebt aan een Salou in Mexico,

kun je de ferry nemen naar the Island

of Cozumel, waar je meer de rustiek kan

opzoeken.

Als er iemand aan een elastiekje naar

beneden wil springen in Mexico, dan kan

dat! 67 meter is de langste bungee die je

in Mexico kan doen. Cola de Caballo is een

half uur rijden vanaf de stad Monterrey. Je

betaalt 360 peso om in de rivier te springen.

Als je van snowboarden houdt, is het

misschien leuk om de zomerse variant uit te

proberen; sandboarden. In Mexico zijn veel

duinen waar je dit kunt doen. In de staat Baja

California zijn ongeveer tien plaatsen waar

je deze sport kunt beoefenen. Maar ook in

“de buurt” van Mexico-Stad zijn duinen waar

het mogelijk is, namelijk de Chachalacas

duinen, vlakbij de stad Veracruz. Op www.

sandboard.com kun je alle plaatsen vinden!

Twee extreme sporten in Mexico, die we

beter kunnen bekijken dan beoefenen, zijn

Charreada en Lucha Libre. Charrería is een

traditionele Mexicaanse rodeo sport. De

beoefenaars in Charreada dragen traditionele

charro kledij. Deze variant van rodeo gaat

niet om het geld, maar om de trofee. Anders

dan bij de rodeo, waar het om tijd gaat, word

je bij Charreada beoordeeld op finesse en

genade. Het wordt dan ook niet professioneel

beoefend, maar enkel op amateur niveau.

Lucha libre, ofwel ‘free fighting’, is een erg

populaire Mexicaanse vechtsport. Deze sport

is ontstaan in het begin van de 20ste eeuw

en wordt gekarakteriseerd door ‘high flying

moves’. In Mexico dragen ze tijdens het

gevecht maskers. Vroeger waren deze simpel

gekleurd, maar tegenwoordig hebben ze een

hoog ‘scared’ gehalte! Sommige luchadores

doen hun masker nooit af en daarom blijft

hun identiteit tot aan hun laatste wedstrijd

een mysterie. Wellicht dat we een keer een

wedstrijdje kunnen bezoeken.

Risk IFP Special 4545

Veiligheid

Begin maart was de heer Pansters, professor

in de Mexicaanse cultuur en politiek, zo

vriendelijk om ons een gastcollege te geven

over Mexico. Na uitgebreide verhalen over de

Mexicaanse revolutie kwamen we uit op de

drugspolitiek. De heer Pansters sprak deze

onvergetelijke woorden: “Een aantal jaren

terug waren de mensen nog geschokt toen

er mannen een discotheek inliepen en een

aantal hoofden uit een zak over de dansvloer

heen rolden. Maar ja, inmiddels gebeuren

zulke dingen zo vaak dat men daar niet

meer van opkijkt”. Deze woorden hebben op

velen van ons een grote indruk gemaakt en

waarschijnlijk heeft iedereen goede hoop dat

zij dit niet zullen meemaken. Wij zullen de

toeristen uithangen en waar toeristen zijn,

komt zakkenrollerij en criminaliteit voor.

Hopelijk zullen we hier zo weinig mogelijk

mee te maken krijgen, maar het is belangrijk

een aantal dingen goed te onthouden.

- Laat waardevolle zaken die je niet nodig

hebt thuis en waardepapieren die je wél

nodig hebt in de kluis van het hotel. Maar

dan moet je deze niet vergeten bij je vertrek.

- Scan je paspoort, rijbewijs en ticket en

mail deze naar jezelf. Zo heb je altijd een

reservekopie.

- Kijk ook uit met je geld in de toeristische

oorden. Als je drankjes bestelt en geen prijs

vraagt, wordt er vaak meer afgerekend dan

de werkelijke prijs. Controleer vervolgens

ook je wisselgeld, want regelmatig krijg je te

weinig terug.

Dit zijn een aantal tips die we aan iedereen

kunnen meegeven, maar geldt dit niet voor

elke reis? Laten we hopen dat we in ieder

geval niet met de enge verhalen van de heer

Pansters te maken krijgen en dat iedereen

gezond huiswaarts mag keren!

46 Risk IFP Special

Kennismaking met de deelnemers

Naam: Gijsje Pothoff

Studie: Master International

Economics & Business

Naam: Eric Luijt

Studie: Master Business

Administration

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Ik verwacht een chaos qua

drukte in Mexico City, warm

weer, maar

vooral vrijf mooie weken.

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Mexicaans worstelen kijken

met Felipe Calderon

Wat neem je sowieso mee?

Mijn pinpas encreditcard

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Hollandse jachtschotel

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

Una paloma blanca

Naam: Janine Siersema

Studie: Bedrijfskunde

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Ik denk dat het een leerzame

en enorm leuke tijd wordt. Het

lijkt me ontzettend interessant

om onderzoek te doen in een

ander land, en daarnaast de

cultuur te ontdekken.

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Lekker en veel Mexicaans

eten! En veel verschillende

dingen zien van het land.

Wat neem je sowieso mee?

Mijn reisgids van Mexico, die k

nog moet aanschaffen.

Wat ga je heel erg missen

uit Nederland?

Mijn vrienden en familie.

En de Hollandse kaas en

kroketten denk ik!

Wat is het grappigste/

leukste Spaanse woord dat

je kent?

Joder

Hoogste tijd om eens persoonlijk kennis te maken met alle deelnemers van deze fantastische reis! Wat zijn de verwachtingen vooraf, wat moet

er absoluut worden gedaan in Mexico en wie of wat gaat er gemist worden?

Risk IFP Special 47

Naam: Gijsje Pothoff

Studie: Master International

Economics & Business

Naam: Fleur Verveld

Studie: Accountancy &

Controlling

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Dat het een waanzinnige twee

weken van onderzoek doen

gaan worden. Het zal heel

intensief zijn, omdat we maar

twee weekjes hebben, maar

ondertussen leren we ook

nog een wereldstad kennen,

en dat met een super leuke

groep! Wat wil je nog meer?!

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Ik wil heel graag de Maya

tempels bezoeken, want die

schijnen echt fantastisch

te zijn. Daarnaast wil ik

ook nog wel een keer met

een sombrero op de salsa

dansen!!!

Wat neem je sowieso mee?

Mijn bikini, want volgens

mij heb je prachtige witte

stranden in Mexico en daar

wil ik sowieso wel een paar

dagen van genieten met een

Corona’tje in de hand!

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Ik denk dat ik aan het eind

van de vijf weken weer

verlang naar een normale

Nederlandse maaltijd. Niet

dat ik het Mexicaanse eten

niet lekker zal vinden, maar

meer dat ik na een tijdje ook

wel weer een keer normaal

Nederlands wil eten. Dat heb

ik meestal als ik een langere

tijd uit nNederland ben. Voor

de rest zal ik niet zo veel

missen in die vijf weken.

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

Wakkala, dat betekent zoiets

als smerig/vies. Dat heb ik

ooit geleerd van Mexicaanse

jongens toen ik een

talencursus deed in Brighton.

Naam: Maurits

Schansman

Studie: Bedrijfseconomie

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Wat ik verwacht is een

mengeling van cultuur, werk

en heel veel lol. Natuurlijk zijn

we daar met als hoofddoel het

uitvoeren van ons onderzoek,

maar hopelijk is er ook genoeg

tijd voor de Mexicaanse cultuur

en het ontdekken van Mexico-

Stad, zowel overdag als ‘s

avonds.

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Ik zou nog wel graag Palenque

willen bezoeken, de mooiste

Mayastad van Mexico.

Wat neem je sowieso mee?

Ik neem sowieso een Spaans

woordenboekje mee. In de

praktijk leer je namelijk het

snelst.

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Een chill Hollands ontbijt,want

ik hoorde dat je daar hele dag

door taco’s eet.

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent

Calabacines, ik ken er nog niet

heel veel

48 Risk IFP Special

Naam: Gijsje Pothoff

Studie: Master International

Economics & Business

Naam: Gijsje Pothoff

Studie: Master

International Economics &

Business

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Een onvergetelijke ervaring met

een interessante combinatie van

onderzoek en een mooie reis.

Tijdens het onderzoek intensief

met een groep aan het werk

zijn en in contact komen met

interessante mensen. Tijdens

de doorreis het land ontdekken

in een combinatie van cultuur,

strand en avontuur!

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Teveel om in één maand te

kunnen doen.

Wat neem je sowieso mee?

Lonely Planet!!

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Niks. Het is te kort om echt

iets of iemand te gaan missen

en alle indrukken daar maken

dat je waarschijnlijk niet eens

tijd hebt om te missen. En wat

betreft de typisch Nederlandse

kaas en bitterballen: grote

kans dat die voorbij komen

op Koninginnedag op de

Nederlandse ambassade!

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

La guagua. Dat wordt voor

zover ik weet alleen gebruikt

op de Canarische eilanden,

op Cuba en in Puerto Rico

en betekent bus. Klinkt veel

leuker dan el autobús dat in

andere Spaanstalige landen

wordt gebruikt.

Naam: Michiel Dotinga

Studie: Master Finance en

Economics

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Een mooi avontuur en een

interessant onderzoek

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Golfsurfen, schijnt wel redelijk

mooi te zijn daar.

Wat neem je sowieso mee?

Miniboxen, altijd relaxed op

reis.

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Het koude weer.

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

Broma, wat mop betekent mop.

Ik vind het wel mooi als mop

klinken ook.

Risk IFP Special 49

Naam: Gijsje Pothoff

Studie: Master International

Economics & Business

Naam: Sanne Dijkstra

Studie: Bedrijfskunde

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Van Mexico verwacht ik dat

het een mooi land is met

vriendelijke mensen en veel

gezelligheid.

Wel is er een duidelijk verschil

tussen arm en rijk denk ik.

Door IFP hoop ik Mexico een

beetje beter te leren kennen.

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Op een bountystrand liggen

en lekker Mexicaans eten.

Wat neem je sowieso mee?

Mijn bikini en

zonnebrandcrème.

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Mijn vriend en de broodjes

hagelslag.

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

la pinza para la ropa, wasknijper

Naam: Sven Bozuwa

Studie: International

Financial Management

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Een leerzame reis waarbij

ook met de locale bevolking

gesproken kan worden over de

huidige situatie en hoe nu om

te gaan met de dalende olie-

inkomsten plus de harde klap

die ze kregen door de dalende

export naar handelspartner

nummer één: De Verenigde

Staten.. Verder uiteraard de

Latijns Amerikaanse cultuur met

de bijbehorende avonden.

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Al feestend een zonsopgang

meemaken: een heerlijk

moment dat ik overal graag mag

doen.

Wat neem je sowieso mee?

Mijn paspoort; de rest komt

allemaal wel goed.

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Een goed belegde boterham;

die mis ik toch vaak.

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

Sanamagan, wat bastard

betekent en klinkt als “son of

my gun”

50 Risk IFP Special

Naam: Jennifer Beeuwkes

Studie: Master Finance

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Ik verwacht een periode

waarin er in combinatie

met gezelligheid aan een

interessant onderzoek

gewerkt wordt. En afsluitend

natuurlijk een hele mooie

reis.

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Aan het strand liggen en naar

de watervallen van Aqua Azul.

Wat neem je sowieso mee?

Mijn bikini.

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Mijn vrienden.

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

Mochila

Naam: Rowald Oosterkamp

Studie: Master Business

development

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Een prachtig land, en een leuk

onderzoek met contact met

boeren en andere ‘locals’, en

vooral een mooie tijd met een

erg leuke groep mensen.

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Maya steden bezoeken,

walvissen spotten, en duiken/

snorkelen

Wat neem je sowieso mee?

Tandenborstel

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Hagelslag

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

Grapadora (oftewel

nietmachine)

Risk IFP Special 51

Naam: Stephanie von Mühlen

Studie: International

Business & Management

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Ik weet zeker dat Mexico een

fantastisch land is en dat IFP

een hele unieke en leerzame

ervaring wordt!

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Mooie dingen zien en lekker

chillen op één van de bounty

stranden

Wat neem je sowieso mee?

Fototoestel

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Niet zoveel denk ik

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

Mamona

Naam: Wouter Reiding

Studie: Bedrijfseconomie

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

In Mexico verwacht ik een

heerlijk tropisch land met een

hele andere cultuur dan de

Nederlandse cultuur.

Van het IFP verwacht ik eerst

een zeer drukke tijd met z’n

allen waarbij veel bedrijven

worden bezocht om daarna

Mexico te verkennen en vele

mooie plekken te bezichtigen.

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Ik wil absoluut naar het Zuiden

van Mexico naar de oude Maya

steden en de jungle.

Wat neem je sowieso mee?

Mijn zwembroek, heerlijk het

zwembad in duiken na een

drukke dag!

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Mijn vriendin,vrienden en

familie.

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

Grapadorra

52 Risk IFP Special

Naam: Julius Goderie

Studie: Master

Organizations and

Management Control

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Als je de verhalen moet

geloven, dan schijnt Mexico

City erg vies te zijn, maar

volgens mij is de natuur erg

mooi! Ik weet er eigenlijk

niet zoveel van en dat was

voor mij dan ook een reden

om mee te gaan. IFP is

leerzaam, maar ik denk dat

het voornamelijk erg leuk zal

zijn.

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Duiken lijkt me heel tof daar.

Wat neem je sowieso mee?

Mijn shotgun, tegen de

drugsbendes!

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Weet ik nog niet. Studio sport

op zondagavond misschien

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

destruir-juego

Naam: Tim Gerner

Studie: Accountancy &

Controlling

Wat verwacht je van Mexico

en het International Financial

Program?

Ik verwacht een leerzame en

spannende twee weken in

Mexico City, een stad met meer

inwoners dan in heel Nederland!

Dat moet een chaos zijn en ik

heb begrepen dat Mexico City

ook niet de schoonste stad is.

Wat wil je absoluut doen in

Mexico?

Ik wil absoluut de Maya-steden

zien. Volgens mij zijn we daar

al binnen een paar uur met de

bus vanuit Mexico City.

Wat neem je sowieso mee?

Een zak stroopwafels om te

voeren aan de Mexicanen; ik

ben benieuwd wat ze ervan

vinden.

Wat ga je heel erg missen uit

Nederland?

Het Zernike

Wat is het grappigste/leukste

Spaanse woord dat je kent?

Bailando

Risk IFP Special 53

Reis Agenda

April 201016 Afscheidsfeest

23 Vertrek naar Mexico

24 Stadstour

25 Bezoek voetbalwedstrijd

25 Vertrek SOMO groep Guadalajara

26 Start onderzoeken

29 Koninginnedag Ambassade Mexico

30 Vertrek weekend Puebla

Mei 20091-2 Weekend Puebla

2 Vertrek Rabobank groepen Oacaxa & Chiapas

7 Afronding onderzoeken

8-9 Weekend Oaxaca

9-28 Doorreis

29 Terugvlucht naar Nederland

30 Aankomst Schiphol 18.20 uur

54 Risk IFP Special

Foto’s

Risk IFP deelnemersweekend Schiermonnikoog

5, 6 en 7 februari 2010

Risk IFP Special 55

Risk IFP Borrels