Risicomanagement en vermogens-beheer in de nieuwe realiteit

Alfred Slager

Nostalgie…

Overslaan

• Samenvatting commissies

• Wijsheden

• Risico is de keerzijde van rendement

• Risicofocus beperkt beleggingskansen

• Wist u dat in het chinees…

• Alles wordt anders

Uitzoomen

Vermogensbeheer en risicomanagement

• Ontwikkelingen

• Financiële Sector

• Stakeholders

• Governance

• Realiteit tot dusver

• Nieuwe realiteit

• Bestuur en besturen

Ontwikkelingen

• Financiële sector

• Stabiliteit

• Innovatie

• Stakeholders

• Dialectiek: wie is in de driver seat

• Governance

• Volwassen worden

Financiële sector: toenemende pijngrens

• Banken, verzekeraars internaliseren instabiliteit

• Modellen voor de reële; geen modellen voor de financiële economie

• Omgedraaide causaliteit

• Heruitvinden

• Gewenning schokken: focus risicomanagement is een blijvertje

Financiële sector: innovatiekracht

• Innovatie indrukwekkend, maar

• Is alle innovatie goed?

• Is alle innovatie bruikbaar?

• “Pensioenfondsen snapten handleiding nieuwe producten niet”

• Zelf uitvinden hoe het past voor fonds

• Leunen op schrijver handleiding

• Aanbodgedreven: vanuit de balans van de aanbieder, niet die van de afnemer.

Quiz

1. Innovatie goed, gebruik slecht

2. Innovatie goed, productontwerp kan beter

3. Innovatie niet afdoende voor onze problemen – doorontwikkelen!!!

Rol voor afnemer: duidelijker vragen

Rol voor aanbieder: daarop inspelen

Stakeholders

• Wie ageert, en wie reageert?

• Banken

• Basel 1: Toezichthouders

• Basel 2: Banken

• Basel 3: Politiek?

• Pensioenfondsen:

• FTK 1

• Pensioenakkoord

• Pensioenfondsen: eigen rol nemen

Vermogensbeheer en risicomanagement

• Ontwikkelingen

• Financiële Sector

• Stakeholders

• Governance

• Realiteit tot dusver

• Nieuwe realiteit

• Mea culpa fase eind op weg

• Commissierapporten & pensioenkoepels

• Wordt nu gebeiteld in AMVB, deskundigheidseisen

• Risicomanagement als add-on proces

• Dit laten we ons niet nog eens gebeuren

• Rapportages, harde ondergrenzen

• Worsteling is integratie met vermogensbeheer

• Vermogensbeheer pre-en post crisis

• Grotendeels hetzelfde.

• Risicoaversie bepalend geweest, lijkt terug te komen

• Wat is er nieuw?

Goed en minder

• Nieuw

• Bewustwording

• Sturen op balans(risico’s)

• Sturen op uitvoeringsrisico’s

• Minder

• “Moetje”: niet doorleefd en doorgeëxerceerd: “overwinteren” tot weer business/risk appetite as usual

• Wat ontbreekt is de rol van het bestuur: groeit in verantwoordelijkheden en “volwassenheid”

Vermogensbeheer en risicomanagement

• Ontwikkelingen

• Financiële Sector

• Stakeholders

• Governance

• Realiteit tot dusver

• Nieuwe realiteit

Wat is een nieuwe realiteit

• Pensioenfonds aansturen als onderneming

• Rol risicomanagement

• Verhouding pensioenfonds - vermogensbeheerder

• Rol van bestuur naar “volwassenheid”

• Ken uzelf als bestuur

• Lerend bestuur

Pensioenfonds = onderneming

• Stuur op balans, niet rendement

• Verhouding schuld/eigen vermogen maakt uit voor de waarde.

• Free cash flow

• Voorkom dat onderneming doelen nastreeft die leuk zijn voor de manager, niet de aandeelhouders

• Belang van governance

• Goed besturen verschil tussen falen en slagen

Pensioenfonds = onderneming

• Sturen op continuïteit = altijd positief eigen vermogen.

• Explicitering, grenzen trekken met derivaten logische ontwikkeling

• Richt businessmodel in die de explicitering dit waarmaakt

• Een bedrijf is obligatie + call optie.

• Een pensioenfonds is matching + rendement.

• Inkoopbeleid: lange termijn, maar wel zakelijk

Bestuur ondernemingsgericht denken

• Zorgdragen voor continuïteit

• Beloofde dienstverlening vertalen naar balansbeleid

• Transformatie pensioenregeling naar risicoperceptie

• Transformatie risicoperceptie naar balansaansturing

• Uitgangspunten voor beleggingen

• Uitgangspunten voor inrichting & inkoop

• Leerproces: alleen beleid inzetten met 360 graden garantie

Risicoperceptie: bestuurders = mensen!

Bestuur zelf

Verhouding bestuur – toezichthouder

Rationele risicohouding

Pensioenfonds ≠ vermogensbeheerder

• Pensioenfonds: beleggen om vereiste rendement te halen met minimaal risico

• Vermogensbeheerder: beleggen om optimaal rendement te halen gegeven risico

Pension fund Asset manager

Risk diversification

Risk premiums

Responsible Investments

Goals

Inefficiencies

Active management

Teams and staff

Focus

Impact

Risk man.

Zakelijke lange termijn relatie

• Behandel beleggingen als een normale dienst.

• Duidelijk inkoopbeleid

• Duidelijk beleid afscheid nemen

• Ontwikkel normale klant – leverancier verhouding die vertrouwen oplevert, maar er niet op gebaseerd is

• Debatten in beleggen geen duidelijke uitkomst

• Pensioenfondsbestuur moet eigen overtuigingen ontwikkelen, om duidelijk ja en nee te zeggen tegen beleggingen

• Uitgangspunten helpen verwachtingen met stakeholders duidelijk krijgen

Omgekeerde bewijslast

• Wat heb ik minimaal nodig om mijn doelen te halen?

• Schroom niet perspectieven toe te passen die in het bedrijfsleven normaal zijn

Zelf doenBetaalbaarCompleet

Spijker – BoorKetenintegratieSchrap overbodig

Oneindig veel productenBeperkt aantal bouwstenen

Lerende organisatie

• Cirkel compleet maken

• Evaluatie goed/foute keuzes

• Diversiteit bestuur

• Feedbackloop volledige uitbesteding

• Commissies verzwaren

• Niet op leunen

• Naar gapen

• Scenario’s zijn leuk, brandoefeningen zijn beter

Nieuwe realiteit is dus

• Pensioenfonds als onderneming aansturen

• Risicomanagement centraal in balans aansturen

• Beleggingen zakelijk aansturen

• Eigen visie ontwikkelen

• Less is more

• Besturen naar volgende fase

• Leren

• Consequentiemanagement

• Leer van buiten de sector

Uitzoomen