'Revolutie aan de Neva'de bolsjewistische staatsgreep van 1917

Revolutie of staatsgreep?

Bolsjewieken? Onvermijdelijk? Oorzaken? Uitkomst? Interpretaties?

Oppositie en verzet na 25 okt

a. CUC van de Sovjet vervangen; b. CUC door Sovnarkom 'uitgeschakeld'; c. stakingen ambtenaren; d. burgeroorlog; e. aanslagen op Lenin: augustus 1918; f. 'sabotage' op de werkplaats; g. boerenopstanden

Antwoord Bolsjewieken:

geinstitutionaliseerde terreur jegens individu en groep:

a. executies (min. 6000 voor dec. 1917)

b. showprocessen (na machtsovername); en in 1922

c. verbod op meningsuiting, vergadering, pers oppositie

d. 'oorlog op het platteland': requisities en hongersnood 1921

e. aanval op de Kerk en Geestelijkheid

Verzet en oppositie

a. verzet tegen machtsgreep bolsjewieken;

b. oppositie tegen éénpartij-staat;

c. verzet tegen uitschakelen 'directe democratie';

d. desastreuze economie tot 1921; 10e Partijcongres en de NEP

('gemengde economie' in combinatie met intensieve terreur)

Kronstadt-rebellie

'De revolutie verraden': Kronstadt mrt 1921

http://www.youtube.com/watch?v=fGlbEmkBK5c&NR=1

Hongersnood 1921-'22:

a. grote droogte

b. ontwrichting na burgeroorlog en opstanden

c. besmettelijke ziekten; kannibalisme

d. terreur en requisities

Resultaat: ca. 16 miljoen (!) doden in totaal

rol: burgeroorlog; interventionisten; VS en Relief

Partij en Staat: instituties

Politburo: partijlijn en beleid Orgburo: plaatsen van kader in sleutelposities;

(n.b.: CP kleine minderheid in Sovjet-Unie!) Secretariaat: agenda voor Politburo en Orgburo;

Secretaris-Generaal

(Rabkrin: strijd tegen corruptie)

Uitkomst: bureaucratisering en concentratie macht via een strikt verticale hiërarchie: Stalin

1924: Lenin overlijdt a. mei 1922 eerste beroerte; oktober-december licht herstel;

b. december tweede beroerte; (begin isolement)

c. 9 mrt 1923 derde beroerte: verlies spraak (Stalin isoleert Lenin)

d. 21 januari 1924: Lenin overlijdt in dorpje Gorki buiten Moskou

“Testament”

Over Trotskij, Stalin (oa. 'Georgische kwestie'), Boecharin, Zinovjev en Kamenev

Persoonlijkheidscultus:

Lenin in Gorki

http://www.youtube.com/watch?v=Rie3dkLPlRA

Stalin (1878-1953) tot 1928

vroege jeugd: rol vader; seminarium (verwijderd); criminele activiteiten; ballingschap en gevangenschap;

2 huwelijken; kinderen; 'onzichtbaar' in 1917; militaire rol en conflict met Trotskij tijdens burgeroorlog; 1922 SG;

In 1928 onbetwist leider van de Sovjet-Unie

De opvolging van Lenin

Trotskij versus Zinovjev, Kamenev en Stalin ('trojka')

Nadelen Trotskij:

a. late nieuwkomer in de partij;

b. vele vijanden gemaakt tijdens burgeroorlog

c. karaktereigenschappen; politicus met slechte timing

d. fatale onderschatting van Stalin

1. de 'Georgische kwestie' in 1923

2. 'Testament' van Lenin

3. Brief van '46'

De opvolging van Lenin 2

1924: openlijke aanval op Trotskij (Trotskij's 'Lessen van Oktober'; Zinovjev en Kamenev 'gefaald')

'Trotskisme versus Leninisme'

Jan 1925: Trotskij ambteloos lid van Politburo

a. 'socialisme in één land' (S.) versus 'permanente revolutie'(T.)

b. Economisch debat over de modernisering

'primitieve socialistische accumulatie' versus 'Verrijkt U!'

Dec 1925 'Verenigde Oppositie' (Z, K en Trotskij)

1927 uitschakeling Verenigde Oppositie; 1929 Trotskij in ballingschap

Conclusies partijstrijd: Stalin

a. fractieverbod uit 1921

b. concentratie sleutelposities in één hand

c. uitbreiding ledental en loyaliteit aan de S-G

d. 'genie' van Stalin; cultus

Filmpje Stalin

Stalin tijdens de revolutie: 'onzichtbaar aanwezig'

http://www.youtube.com/watch?v=z4A1FuPyzvQ&feature=related

Internationale relaties

Komintern

China: echec van 1927

Rapallo: overeenkomst met Duitsland 1922

Conclusies:

Vergelijking:

persoonlijkheid Lenin met karakter van revolutie