Reumatoloog Hein Bernelot Moens: ‘Meer behandeling op maat ... · Moens geen twijfel....

1
Deze pagina is financieel mogelijk gemaakt door de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen | De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen heeft hierbij geen redactionele betrokkenheid. 3 Reumatoloog Hein Bernelot Moens: Behandelwijzen van reuma hebben een aanzienlijke ontwikkeling doorgemaakt. Die trend zet voorlopig nog wel door, vertelt reumatoloog Hein Bernelot Moens. Personalised medicine oftewel behandeling op maat, speelt daarin een belangrijke rol. ‘Meer behandeling op maat bij reuma’ Door Marjolein Straatman Een grote groep mensen met reuma leidt on- danks de ziekte een redelijk nor- maal leven, met werk en een gezin. Ook is het aantal patiënten bij wie een operatie noodzakelijk is, omdat een gewricht bijvoorbeeld te veel be- schadigd is, aanzienlijk kleiner ge- worden. Er is de laatste twintig jaar grote winst geboekt”, zegt Hein Bernelot Moens. Hij is reumatoloog bij de Ziekenhuisgroep Twente en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie. Betere toepassing De behaalde winst komt voor een deel door betere toepassing van be- staande geneesmiddelen, zoals prednison en methotrexaat. Die vormen de basisbehandeling voor mensen met reumatoïde artritis, een van de bekendste vormen van reuma. Zorgverleners zetten reu- mageneesmiddelen effectiever en vroeger in, vervolgt Bernelot Moens. Dit gebeurt in betere combinaties met vaak hogere doseringen die meer zijn toege- sneden op het stadium waarin de ziekte zich bevindt. Nieuwe middelen “Daarnaast kennen we een serie re- latief nieuwe geneesmiddelen; de biologische. Deze middelen wer- ken gericht op bepaalde plekken in het ontstekingsmechanisme van reuma en remmen een proces in de ontsteking af. Ze vormen een waardevolle aanvulling op het ar- senaal aan geneesmiddelen dat er al was.” Met deze aanvulling ont- staat bij 70 tot 75 procent van de mensen met reumatoïde artritis remissie, oftewel de ziekte komt tot rust. De behandeling is chro- nisch en de biologische geneesmid- delen zijn erg kostbaar. Maar door de opkomst van biosimilars neemt de concurrentie toe, waardoor de prijzen dalen. Resetten In een ideaal scenario is de medi- sche wetenschap er in een eerder stadium bij. Zo heeft de reumato- loog de hoop dat op termijn, nog vóórdat de ziekte zich bij iemand kan ontwikkelen simpel gezegd ‘de knop kan worden omgezet’. “We- tenschappers buigen zich nu over de vraag welke ontregelingen in het immuunsysteem bijdragen aan de ontwikkeling van reuma en waar je de boel kunt ‘resetten’, zodat ge- wrichtsontsteking wordt voorko- men. Dat is voor iedereen anders. Reumatoïde artritis heeft veel ge- zichten en is heel complex.” Op maat Zoals bij andere ziekten al gebeurt, gaat behandeling op maat een rol spelen in de behandeling van reu- ma. Behandelwijzen worden hier- bij nog gerichter, omdat ze inspe- len op persoonlijke kenmerken zo- als genetische. “Natuurlijk maken we nu al de best mogelijke keuze voor de patiënt. In principe kun je het afstemmen van doseringen op iemands gewicht en lengte, ook onder behandeling op maat ver- staan. Wel verschuift de focus in geneeskunde steeds meer naar persoonlijke kenmerken, zoals de aanwezigheid van bepaalde stoffen in het bloed of het DNA.” Persoonskenmerken De behandeling van reuma kan nu al worden aangepast aan dergelij- ke kenmerken. Zo bevat het bloed van 70 procent van de mensen met reumatoïde artritis een specifiek ei- wit dat de overige 30 procent mist, waardoor de ene groep beter op een reumageneesmiddel reageert dan de andere. “Hierop kunnen we dus vrij simpel de keuze voor een medicijn aanpassen. Naar verwachting wordt die werkwijze doorgetrokken. In de toekomst meten we nog veel vaker eigenschappen van het bloed om daar eventueel de behandeling op af te stemmen. Ook andere persoonlij- ke kenmerken kunnen van belang worden. Denk aan de araak van geneesmiddelen in de lever; die is bij iedereen anders. Hier kun je dus ook de dosering op aanpassen, al ge- beurt dit nu nog mondjesmaat.” Voorspellen Dat de kennis over reuma zich al- leen nog maar verder verdiept en uitbreidt, lijdt volgens Bernelot Moens geen twijfel. Ontwikkelin- gen zoals in big data kunnen hier- aan bijdragen. “Er zijn steeds meer data beschikbaar over mensen. We weten nu bijvoorbeeld al dat biologi- sche geneesmiddelen beter werken bij mensen die niet roken. In de toe- komst kunnen we met behulp van data nog meer factoren gaan mee- wegen in de keuze voor geneesmid- delen. Niet alleen is steeds beter te voorspellen welk geneesmiddel bij de patiënt succesvol zal zijn, ook valt er dan veel meer te zeggen over de bijwerkingen die een persoon krijgt. Er liggen enorme kansen.” “Er liggen enorme kansen” “Beter voorspellen wat succesvol is” “De focus verschuift naar persoonlijke kenmerken” “Reumatoïde artritis heeft veel gezichten” Meer informatie? Mail naar [email protected] Hein Bernelot Moens Reumatoloog

Transcript of Reumatoloog Hein Bernelot Moens: ‘Meer behandeling op maat ... · Moens geen twijfel....

Page 1: Reumatoloog Hein Bernelot Moens: ‘Meer behandeling op maat ... · Moens geen twijfel. Ontwikkelin-gen zoals in big data kunnen hier-aan bijdragen. “Er zijn steeds meer data beschikbaar

Deze pagina is financieel mogelijk gemaakt door de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen | De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen heeft hierbij geen redactionele betrokkenheid. 3

Reumatoloog Hein Bernelot Moens:

Behandelwijzen van reuma hebben een aanzienlijke ontwikkeling doorgemaakt. Die trend zet voorlopig nog wel door, vertelt reumatoloog Hein Bernelot Moens. Personalised medicine oftewel behandeling op maat, speelt daarin een belangrijke rol.

‘Meer behandeling op maat bij reuma’

Door Marjolein Straatman

Een grote groep mensen met reuma leidt on-danks de ziekte een redelijk nor-

maal leven, met werk en een gezin. Ook is het aantal patiënten bij wie een operatie noodzakelijk is, omdat een gewricht bijvoorbeeld te veel be-schadigd is, aanzienlijk kleiner ge-worden. Er is de laatste twintig jaar grote winst geboekt”, zegt Hein Bernelot Moens. Hij is reumatoloog bij de Ziekenhuisgroep Twente en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie.

Betere toepassing De behaalde winst komt voor een deel door betere toepassing van be-staande geneesmiddelen, zoals prednison en methotrexaat. Die vormen de basisbehandeling voor mensen met reumatoïde artritis, een van de bekendste vormen van reuma. Zorgverleners zetten reu-mageneesmiddelen effectiever en vroeger in, vervolgt Bernelot Moens. Dit gebeurt in betere combinaties

met vaak hogere doseringen die meer zijn toege-

sneden op het stadium waarin de ziekte zich bevindt.

Nieuwe middelen“Daarnaast kennen we een serie re-latief nieuwe geneesmiddelen; de biologische. Deze middelen wer-ken gericht op bepaalde plekken in het ontstekingsmechanisme van reuma en remmen een proces in de ontsteking af. Ze vormen een waardevolle aanvulling op het ar-senaal aan geneesmiddelen dat er al was.” Met deze aanvulling ont-staat bij 70 tot 75 procent van de mensen met reumatoïde artritis remissie, oftewel de ziekte komt tot rust. De behandeling is chro-nisch en de biologische geneesmid-delen zijn erg kostbaar. Maar door de opkomst van biosimilars neemt de concurrentie toe, waardoor de prijzen dalen.

ResettenIn een ideaal scenario is de medi-sche wetenschap er in een eerder stadium bij. Zo heeft de reumato-loog de hoop dat op termijn, nog

vóórdat de ziekte zich bij iemand kan

ontwikkelen simpel gezegd ‘de knop kan worden omgezet’. “We-tenschappers buigen zich nu over de vraag welke ontregelingen in het immuunsysteem bijdragen aan de ontwikkeling van reuma en waar je de boel kunt ‘resetten’, zodat ge-wrichtsontsteking wordt voorko-men. Dat is voor iedereen anders. Reumatoïde artritis heeft veel ge-zichten en is heel complex.”

Op maat Zoals bij andere ziekten al gebeurt, gaat behandeling op maat een rol spelen in de behandeling van reu-ma. Behandelwijzen worden hier-bij nog gerichter, omdat ze inspe-len op persoonlijke kenmerken zo-als genetische. “Natuurlijk maken

we nu al de best mogelijke keuze voor de patiënt. In principe kun je het afstemmen van doseringen op iemands gewicht en lengte, ook onder behandeling op maat ver-staan. Wel verschuift de focus in geneeskunde steeds meer naar persoonlijke kenmerken, zoals de aanwezigheid van bepaalde stoffen in het bloed of het DNA.”

PersoonskenmerkenDe behandeling van reuma kan nu al worden aangepast aan dergelij-ke kenmerken. Zo bevat het bloed van 70 procent van de mensen met reumatoïde artritis een specifiek ei-wit dat de overige 30 procent mist, waardoor de ene groep beter op een reumageneesmiddel reageert dan de andere. “Hierop kunnen we dus vrij simpel de keuze voor een medicijn aanpassen. Naar verwachting wordt die werkwijze doorgetrokken. In de toekomst meten we nog veel vaker eigenschappen van het bloed om daar eventueel de behandeling op af te stemmen. Ook andere persoonlij-

ke kenmerken kunnen van belang worden. Denk aan de afbraak van geneesmiddelen in de lever; die is bij iedereen anders. Hier kun je dus ook de dosering op aanpassen, al ge-

beurt dit nu nog mondjesmaat.”

Voorspellen Dat de kennis over reuma zich al-leen nog maar verder verdiept en uitbreidt, lijdt volgens Bernelot Moens geen twijfel. Ontwikkelin-gen zoals in big data kunnen hier-aan bijdragen. “Er zijn steeds meer data beschikbaar over mensen. We weten nu bijvoorbeeld al dat biologi-sche geneesmiddelen beter werken bij mensen die niet roken. In de toe-komst kunnen we met behulp van data nog meer factoren gaan mee-wegen in de keuze voor geneesmid-delen. Niet alleen is steeds beter te voorspellen welk geneesmiddel bij de patiënt succesvol zal zijn, ook valt er dan veel meer te zeggen over de bijwerkingen die een persoon krijgt. Er liggen enorme kansen.”

“Er liggen enorme kansen”

“Beter voorspellen wat succesvol is”

“De focus verschuift naar persoonlijke kenmerken” “Reumatoïde

artritis heeft veel gezichten”

Meer informatie? Mail naar [email protected]

Hein Bernelot MoensReumatoloog