Rentabiliteit onder druk, dalende investeringen

Persconferentie - 02/10/2013

2

Internationale conjunctuur

en economische toestand

Lichte verbetering vertrouwen ondernemingen augustus-september 2013

3

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 -45

-30

-15

0

15

30

Vertrouwensbarometer NBB technologische industrie

Wereldhandel bepaalt conjunctuur in technologische industrie

4

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

-30

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

Wereldhandel (Groei t.o.v. vorig jaar in %, in volume)Conjunctuurindicator voor de technologische industrie

Licht herstel van leveringen in Q2 2013, maar lager niveau dan in 2012

5

1. Q4 2012 en Q1 2013: sterke terugval

2. Effect Ford Genk en bredere vertraging conjunctuur

3. 2013: vermoedelijke daling activiteit van 3,5%

Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q

70

75

80

85

90

95

100

105

110

Verloop van industriële leveringen (2008=100)

Totaal Zonder Ford

Dieptepunt bereikt in Q1/2013

6

Verloop van leveringen gecorrigeerd voor prijsschommelingen 2012

2011

2013q1

2012q1

2013q2 2012q2

Materials Technology -8,2 -11,8 -1,3

Subcontracting 1,7 -16,5 -9,5

Contracting 4,8 -2,8 9,3

Building Technology -8,5 -4,6 1,7

Production Technology & Mechatronics 0,0 -7,4 -0,6

ICT 1,8 1,6 2,9Aeronautics, Space, Security & Defence Technology 23,6 9,2 8,1Transport Systems & Solutions -6,0 -24,6 -8,8

TOTAAL -3,1 -9,8 -1,7

3 grote oorzaken van terugval sinds 2012

7

1. Achteruitgang van de export

2. Verschillende herstructureringen en sluitingen

3. Strenge winter 2012-2013

Evolutie activiteitsdomeinen

8

1 Materials Technology• Lijdt zwaar onder onzekere

internationale economische toestand

2 Subcontracting (=Metalworking)• Toeleveranciers (Ford, staalbouw en machinebouw):

sterke daling

3 Production Technology & Mechatronics

• Moeilijke context voor bedrijfsinvesteringen

Evolutie activiteitsdomeinen

9

4 Building Technology• Effect strenge winter in Q1• Verlichting : herstructurering als gevolg van dalende

markten• Effect van oplevering van aantal grote projecten in Q2• Zeer goede prestaties van Daikin

5 Energy Systems & Solutions• Terugval investeringen van de energieproducenten• Maar toename investeringen in windenergie

Evolutie activiteitsdomeinen

10

6 Contracting• Strenge winter in Q1• Structurele groei als gevolg van outsourcing bij klanten

7 ICT• Sterke groei door grotere uitbesteding van ICT door

klantensectoren.• Overheidsmarkt heeft het moeilijk door budgettaire

krapte en groeiend belang van overheidsvzw’s

Evolutie activiteitsdomeinen

11

8 Aeronautics, Space, Security & Defence Technology

• Structurele groeimarkt

9 Transport Systems & Solutions (voertuigen)

• Impact Ford• Daling van de inschrijvingen van nieuwe voertuigen• Toename productie van vrachtwagens

12

Evolutie van de werkgelegenheid in de technologische industrie

Tijdelijke werkloosheid arbeiders hoger dan in 2011

13

2008

-1

2008

-2

2008

-3

2008

-4

2009

-1

2009

-2

2009

-3

2009

-4

2010

-1

2010

-2

2010

-3

2010

-4

2011

-1

2011

-2

2011

-3

2011

-4

2012

-1

2012

-2

2012

-3

2012

-4

2013

-1

2013

-2

2013

-3

2013

-4 0.0%

2.5%

5.0%

7.5%

10.0%

12.5%

15.0%

17.5%

20.0%

9.3%

5.5%

3.3%

13.6%

6.8%

3.7%

6.1%

Kwartaal Jaargemiddelde

Daling werkgelegenheid in Q1 2013

14

Evolutie werkgelegenheid 20122011

2013q1 2012q4

2013q2 2013q1

Materials Technology -4,5 -1,3 -0,7

Subcontracting -2,2 -0,6 -1,0

Contracting -0,8 -0,8 -0,6

Building Technology -1,9 -0,4 -0,5

Production Technology & Mechatronics 0,0 -0,5 -0,6

ICT 0,5 0,0 0,0

Aeronautics, Space, Security & Defence Technology 1,7 -1,2 -0,1

Transport Systems & Solutions -7,1 -1,2 -0,1

TOTAAL -2,2 -0,7 -0,3

Terugval werkgelegenheid neemt opnieuw toe in 1e semester 2013

15

Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0% daling StabilisatieStijging

van haar werkgelegenheid

Werkgelegenheid stabiel: schommeling van < +1 of -1 werknemer in ondernemingen met minder dan 50 werknemersen < -1% of +1% in ondernemingen met meer dan 50 werknemers

% ondernemingen met

Werkgelegenheidsevolutie sinds 2002

16

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013250,000

260,000

270,000

280,000

290,000

300,000

310,000

3% of 9000 banen verloren in 201337 000 banen verloren tussen december 2008 en december 2013

Opmerking: Sluiting Ford Genk wordt opgenomen in Q4 2012 en Q4 2013

17

Rentabiliteit technologische industrie

Analyse rendabiliteit technologische industrie

18

Agoria-studie op basis van vaste steekproef:

• Lidbedrijven die elk jaar in periode 2007-2012 volledige rekeningen hebben neergelegd

• 719 ondernemigen

• 142 253 werknemers

Rentabiliteit in de mediane onderneming vanaf 1995

19

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

20

13

0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0Mediaan in % verkopen

EBITDA

Nettoresultaat

EBIT

Aantal ondermingen met verlies stijgt verder

20

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

0

5

10

15

20

25

30

35

40% totaal

Daling afschrijvingskosten door vermindering investeringen

21

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 201260.0

80.0

100.0

120.0

Afschrijvingen

Investeringen

1995=100

Belastingdruk stijgt sinds 2010

22

2007 2008 2009 2010 2011 2012

Winst voor belastingen 4.753 4.137 2.606 3.547 3.653 3.412

Jaarlijkse schommeling in % -13,0% -37,0% 36,1% 3,0% -6,6%

Belasting op boekhoudkundig resultaat 765,2 691,3 399,3 598,8 646,8 619,9

Jaarlijkse schommeling in %   -9,7% -42,2% 50,0% 8,0% -4,2%

Gemiddelde impliciete belastingvoet 16,10 16,71 15,32 16,88 17,71 18,17

Mediane impliciete belastingvoet 30,05 28,83 26,56 23,41 24,17 26,15

• De winst voor belastingen daalt met 6,6% in 2012

• De belasting op het resultaat daalt met 4,2%

• De mediane belastingvoet stijgt ook van 24,17% tot 26,15%

• Impact van begrotingsmaatregelen 2012 op 2013: belastingvoet

+ 2%

23

Het hefboomeffect van de loonkostbeheersing

Evolutie loonkost & jobcreatieBelgië vs Duitsland (2002 – 2012)

Jobs: -7,3%Rentabiliteit : 3,9%

Loonkost: +28,3%

24

Jobs: +2,5%Rentabiliteit : 4,7%

Loonkost: +19,9%

Duitsland

België

Hefboomeffect van de loonkostbeheersing

25

Aanhoudende loonkostenbeheersing creëert jobs

Hadden we loonkostenevolutie van de Duitse technologische industrie gevolgd, dan hadden we vandaag 30.000 banen meer

26

Besluit

Besluit: somber 2013, onzeker 2014

27

2013: • Terugval export : - 4% • Terugval activiteit: - 3,5% • Terugval werkgelegenheid: - 9000 werknemers • Rentabiliteit erodeert sinds 2011• Belastingdruk evolueert ongunstig sinds 2010• Investeringen dalen om rentabiliteit op niveau te houden

2014: • ‘Technisch’ herstel, want lage conjunctuur in 2013• Blijft mistig (vele onzekerheden)• We blijven waarschijnlijk onder niveau 2011 en 2012

2828

Paul Soete, CEO

paul.soete@agoria.be

Frank Vandermarliere, Algemeen adviseur

frank.vandermarliere@agoria.be

Vragen?

29

Dank u voor uw aandacht