Afbeelding 1

De binnentuin is de gesloten buitenruimte voor de patinten.

GREINER VAN GOOR HUIJTEN ARCHITECTEN BV | POSTBUS 37290 | 1030 AG AMSTERDAM | PEDRO DE MEDINALAAN 3B | T +31 (0)20 676 11 44 | WWW.GGHARCHITECTEN.NL

GEGEVENS

Adres: Willem Dreeslaan 2

3515 GB Utrecht

Opdrachtgever: De Forensische Zorgspecialisten

Omvang: 17.000 m bvo

Opgeleverd: 18 maart 2016

Fotograaf: Dirk Verwoerd

RENOVATIE VAN DER HOEVEN KLINIEK UTRECHT

De Van Der Hoeven Kliniek is een centrum voor klinische forensische psychiatrie waar patinten met een tbs-maatregel of een civielrechtelijke maatregel leren hoe ze op een verantwoorde-lijke manier kunnen leven.Vanwege de bijzondere locatie in de woonwijk Lauwerecht in Utrecht is er gekozen voor een ingrijpende renovatie van het pand uit de jaren 70 in plaats van nieuwbouw.

AARD VAN DE OPGAVEOmdat patinten voor langere termijn zijn opgenomen in een gesloten setting, is de Van der Hoeven Kliniek vergelijkbaar met een dorp waar alle voorzieningen aanwezig zijn zoals woongroepen, onderwijsruimten, werkplaatsen, ruimten voor kunstvakken, een keuken en bakkerij, een sportgebouw met zwembad, sporthal en fitnessruimten, een stilteruimte, een sociale vleugel met winkels, een kapper, ontmoetingsruimte, een medische vleugel met huisarts, poli, tandarts en fysiotherapeut, en ruimten voor behandeling en therapie.De voorzieningen zijn gesitueerd rond een gesloten binnentuin waar de patinten naar buiten kunnen.

De opgave was om het interieur volledig te renoveren, van nieuwe installaties te voorzien en aanvullende veiligheidsvoorzieningen te treffen volgens de richtlijnen van het Ministerie van Justitie, met behoud van het open en vriendelijke karakter van het gebouw.Het complex heeft in de loop der jaren diverse verbouwingen ondergaan, ruimten zijn op diverse plaatsen dicht geslipt hetgeen ten koste is gegaan van overzicht en helderheid. Belangrijk uitgangspunt voor de renovatie was dan ook het verbeteren van het gevoel van veiligheid. Ruimte, daglichttoetreding en uitzicht dragen hier aan bij.

Afbeelding 2

Exterieur van de Van Der Hoeven Kliniek aan de Willem Dreeslaan.

Afbeelding 3

Een 5m hoog hekwerk sluit het terrein af aan de spoorzijde.

1

1

5 32

GREINER VAN GOOR HUIJTEN ARCHITECTEN BV | POSTBUS 37290 | 1030 AG AMSTERDAM | PEDRO DE MEDINALAAN 3B | T +31 (0)20 676 11 44 | WWW.GGHARCHITECTEN.NL

RENOVATIE VAN DER HOEVEN KLINIEK UTRECHT

Afbeelding 1

Bovenaanzicht van de Van Der Hoeven Kliniek rood omkadert.

AANPAKIn een structuurontwerp voor het hele complex is de hoofdrouting en de samenhang tussen de verschillende gebouwfuncties in beeld gebracht. Door op cruciale plekken in het gebouw indelingen weg te slopen en ruimte te maken, komt er meer daglicht in de verkeersruimten en is er zicht op de binnentuin ontstaan die daardoor beter als orintatiepunt fungeert.Vervolgens zijn er deelontwerpen gemaakt op afdelingsniveau waarbij onoverzichtelijke indelingen en te smalle verkeersruimten gesloopt zijn om ruimte te maken voor meer overzicht en helderheid.Op de sociale vleugel zijn de gesloten wanden vervangen door transparante glasstroken met doorzichtige ramen voor betere zichtbaarheid. De transparante wanden zijn afgerond waardoor de verkeersruimte een vloeiende verbinding maakt tussen de ontmoetingsplekken en voor breder overzicht zorgt.

De veiligheidsvoorzieningen volgens de Richtlijnen van Justitie zijn zo onopvallend mogelijk gentegreerd in het ontwerp, zodat de uitstraling vriendelijk en open blijft. Traliewerken zijn voor de ramen en onder dakramen uitgevoerd als horizontale lamellen vergelijkbaar met een luxaflex.

SAMENWERKINGHet ontwerp en de uitwerking hiervan is tot stand gekomen in samenwerking met een vertegenwoordiging van de opdrachtgever, een projectmanager, het Ministerie van Justitie, adviseurs voor constructies, W- en E- installaties, beveiliging, bouwfysica, en brandpreventie. Later is het ontwerpteam uitgebreid met de aannemers die in bouwteamverband hebben geparticipeerd.De rol van opdrachtgever/gebruiker was van groot belang vanwege hun kennis en ervaring met de patinten doelgroep en hun kennis van het bestaande gebouw. Deelontwerpen van afdelingen, vaste inrichting tot en met de materiaalkeuze en detaillering is met de betreffende gebruiker afgestemd om tot een optimaal resultaat te komen dat kan rekenen op een breed draagvlak binnen de organisatie.De verschillende ontwerpfasen, de uitvoering en de oplevering zijn intensief afgestemd met de vertegenwoordiger van Justitie om te borgen dat het gebouw na renovatie voldoet aan de strenge richtlijnen met betrekking tot de veiligheid. Met de gemeente Utrecht is samengewerkt voor de vergunningverlening. Met Prorail is samengewerkt om toestemming te krijgen voor het 5 meter hoge hekwerk langs het spoor.

MATERIALISATIE EN DETAILLERINGIn het kader van een nuttige dagbesteding en een leertraject worden de patinten ingezet voor bijvoorbeeld de maaltijdbereiding, het tuinonderhoud, de gebouw schoonmaak, en het gebouw onderhoud. Er is een houtwerkplaats, waar onder meer meubels worden gemaakt, en een metaal werkplaats. Bij de keuze van de materialen, afwerkingen en detaillering is er rekening gehouden met de inzet van de patinten. Zo is een deel van de vaste kamerinrichting door patinten gemaakt en zijn alle traliewerken door patinten gemaakt (en goedgekeurd door Justitie). Diverse onderdelen, zoals binnenkozijnen en deuren zijn overschilderbaar zodat ook schilderwerk uitgeoefend kan worden. Details zijn zo gemaakt dat onderdelen bij molest eenvoudig vervangen kunnen worden. Afwerkingen zoals pvc op de vloeren en tegelwerk wanden zijn goed te onderhouden en hebben een lange levensduur. Tapijttegels zijn afzonderlijk vervangbaar.De tapijttegels en de wandtegels zijn in 4 kleuren willekeurig door elkaar gelegd met verwijzing naar het gepixelde beeld van een portret waarvan de anonimiteit en veiligheid geborgd is.

2

1

Afbeelding 1

Ontwerp van de sociale vleugel.Door de afgeronde wanden ontstaat er een goed overzicht in de verkeersruimte.

TRAP SPORTVERHUUR

INGANG VERHUUR

ZWEMBAD

INVALIDE KLEEDRUIMTE

SAUNA

KLEEDRUIMTE

SANITAIR

TOILET

ZWEMBAD

TE

CH

NIS

CH

E R

UIM

TE

TECHNISCHE RUIMTE

TRAPPENHUIS

TRAPPENHUIS

TOILET

PERSONEEL

VROUW JUTTE

TWIJNHUIS

EIKENBOOM

STAFKAMERKEUKEN

WOONKAMER

WOONKAMER KEUKEN

BEELDHOUWRUIMTEMIMESTUDIO

SANITAIR

TEXTIELE-WERKVORMINGONDERWIJSELEMENTAIR TONEEL

STAFKAMERKEUKEN

WOONKAMER

WOOMKAMER KEUKEN

STAFKAMERKEUKEN

WOONKAMER

WOONKAMER KEUKEN

TRAPPENHUIS

TRAPPENHUIS

KASTLIFTSCHACHT

FITNESSRUIMTE

MULTI FUNCTIONELE RUIMTE

SPREEKRUIMTE

WERKPLAATS PERSONEELS ADMINISTRATIE

WERKPLAATS TUIN

TOILET

TE

CH

NIS

CH

E R

UIM

TE

TOILET

FACILITAIRE DIENSTTRAPPENHUIS

TRAPPENHUISTRAPPENHUIS

WOONKAMER DOELEN 2WOONKAMER DOELEN 1

STAFRUIMTE

STAFRUIMTE

FITNESSRUIMTE

AC-Kamer

MULTI FUNCTIONELE RUIMTE

CREATIEVE THERAPEUTEN

KAST

HOBBYRUIMTE

SPREEKRUIMTE

KOFFIERUIMTEWINKEL

MAGAZIJN CIV DIENST

DE SCHUTSEDE BRUGSTADSDIENST

MUZIEKRUIMTEKERKZAALPANTRY

TECHNISCHE RUIMTE

GEESTELIJKE VERZORGERMAGAZIJN GEESTELIJKE VERZ

TRAPPENHUIS

ROOKRUIMTE

WERKPLAATSWERKPLAATSGANG

TRAPPENHUIS

WERKPLAATSWERKPLAATS

TECHNISCHE RUIMTE

WERKPLAATS

LIFTSCHACHTLUIK

GANGGANG

KOUDE BAKKERIJ

MAGAZIJN

ONTVANGST RUIMTE

PERSONEELS RUIMTE

KOUDE KEUKEN

SPOELKEUKEN

KEUKEN

SLAAPKAMER FLAT 7

WOONKAMER FLAT 7

WOONKAMER FLAT 6

TECHNISCHE DIENST

HICOMRUIMTE

NOODDYNAMORUIMTE

HOOG SPANNINGSRUIMTE

LAAG SPANNINGSRUIMTE

TECHNISCHE RUIMTE

TECHNISCHE DIENST

GANG TD HOOFDVERDELER

RIJWIELBERGING

SLUIS

LIFTSCHACHT

GROTE BUITENDIENST KAMERBUITENDIENSTBUITENDIENSTBUITENDIENSTBUITENDIENSTRECEPTIE BLOKHUT BUITENDIENSTBUITENDIENST

TD RUIMTE

TOILET

BUITENDIENST GANG

TRAPPENHUIS

HERENTOILETDAMESTOILET

RESTAURANT

TECHNISCHE RUIMTE

OPSLAG FD

TRAPPENHUIS

HALINGANG niet in geo

GARDEROBE

DAMESTOILET

TRAPPENHUIS

LIFTSCHACHT

ONTSPANNINGSZAAL

FOYER

GARDEROBE

BERGRUIMTE

FYSIOTHERAPIE

TANDARTSRUIMTE URINEONDERZOEKSKAMER

ONDERZOEKSKAMER

POLI

LIFTSCHACHT

HERENTOILET

VISITATIERUIMTE

WERKKAST

GANG

GANG

GANG

GANGNIET BEKEND

PATCHRUIMTEVUILCONTAINER

SERRE

GR

OE

NW

INK

EL

trap

5,91 mtrap

9,74 m

opslag AC

8,15 m

medische secretaresse / team

13,67 m

KK

kantine

HABESVLEUGEL / KUNSTVAKKENGANG

nieuw raam?? bestaand glas in kaart brengen!

trap aanpassen

pschychodiagnostiek maakt gebruik van een spreekkamer

nieuw raam spreekkamer

leestafel

sluis

geluidstechnische maatregelen treffen,eventueel direct geschikt maken voor optreden vanaf tuin bereikbaar?

pantrymeubel

trap aanpassen

vuil

schoon

vw

autoklav