Religie en cultuur: lezingen en cursussen voorjaar 2012

2

ERFGOEDPROFESSIONALS, PREDIKANTEN, DOCENTEN

Tijdens deze cursus wordt aandacht besteed aan de voorstelling van God/het goddelijke in de beeldtaal van drie religieuze tradities: het oude Nabije Oosten, klassiek India en christelijk West-Europa. Deelvragen die aan bod komen zijn: mag God/het goddelijke wor-den uitgebeeld? (in het licht van het bijbelse beeldverbod, huiver voor afgodendienst, beel-denstorm, compromissen). Zo ja, op welke wijze kan men dat doen c.q. heeft men dat traditioneel gedaan? (ontwikkeling van het Godsbeeld, fysieke uitbeelding, onderschei-dingstekens). Aansluitend wordt de relevantie van religieuze beeldtaal voor godsdiensthis-torisch onderzoek inzichtelijk gemaakt door behandeling van de iconografische methode (iconografie als discipline, onderscheid tussen iconografie en iconologie, begrippen allego-rie, symbool en fetisj). Deze methode wordt in de praktijk gebracht tijdens de excursie naar het Museum Catharijneconvent en bij de schriftelijke opdracht. Hiervoor moeten studenten drie voorstellingen volgens de iconografische methode behandelen (weging 1/5 van eindcijfer).

Doelstellingen- Oriëntatie in de beeldtaal van het oude

Nabije Oosten, klassiek India en christelijk West-Europa.

- Kennis van de voornaamste methodische benaderingen in de religieuze iconografie.

- Vaardigheid in het hanteren van iconogra-fisch bronnenmateriaal voor godsdiensthis-torisch onderzoek.

Onderwijsvorm: hoorcollege, excursie, werkstuk

Toetsvorm: schriftelijk tentamen

Docenten: N. Bosma MA, dr. J.E.A. Kroesen (coördinator), dr. M.N. van der Meer

Omvang: 5 ects

Data: 9-10 februari 2012, 16-17 februari 2012, 23-24 februari 2012, 1-2 maart 2012, 15-16 maart 2012, 22-23 maart 2012, 29-30 maart 2012, 26-27 april 2012, 3-4 mei 2012, 11-12 mei 2012, 16 mei 2012, 31 mei 2012, 14-15 juni 2012, 21-22 juni 2012.

Opgave: www.rug.nl/ggw/oc

Plaats: Faculteit Godgeleerdheid en Gods-dienstwetenschap, Oude Boteringestraat 38, Groningen

Kosten: € 250,00

Meer informatie over het programma: www.rug.nl/ggw/oc

Open college

Iconografie 1

Christus als “Man van Smarten”, geschilderd door Geertgen tot Sint Jans (ca. 1460-ca. 1493), Museum Catharijneconvent, Utrecht

3

‘Predikanten brengen in hun preken dikwijls het recht ter sprake, maar hun woordkeuze laat vaak zien dat zij een geheel verkeerde voorstelling hebben van hoe het recht in de praktijk werkt. Als ik dat met enige voorzichtigheid ter sprake breng, geven zij dat onmiddellijk toe, maar merken dan op dat het in hun opleiding niet aan de orde is gekomen. Deze cursus is bedoeld als een handreiking in vogelvlucht’.

De volgende thema’s komen aan de orde: de rechtspositie van de predikant, conflic-ten tussen kerkleden onderling, dan wel kerkleden tegen de organisatie van de kerk. Soms speelt de problematiek van de grond-rechten (privacy, ambtsgeheim) daarbij een rol. De behandeling vindt plaats tegen de achtergrond van de bijzondere positie die

kerkgenootschappen innemen binnen de samenleving als zodanig. Verder bezoekt u onder leiding van de docent een rechtbank of gerechtshof. In nauw overleg met de rechtbank/hof bent u aanwezig bij eenpleidooi in een civiele zaak.

De docent richt zich bij deze cursus op niet- juristen (zoals geestelijke functionarissen, predikanten, priesters en bestuurders van kerkgenootschappen), die bij het verrichten van hun taak veelvuldig met problemen worden geconfronteerd die op het snijvlak liggen van religie en recht.

Docent: prof. mr. F.T. Oldenhuis, bijzonder hoogleraar religie en recht aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap.

Datum: vrijdag 2 maart 2012, 14.00-17 00 uur.

Opgave: vóór 21 februari 2012 via het inschrijf-formulier op: www.rug.nl/ggw/pao

Plaats: Faculteit Godgeleerdheid en Gods-dienstwetenschap, Oude Boteringestraat 38, Groningen

Kosten: € 35,00

Cursuscode: RUG 12 - recht

Studiemiddag over kerk en recht

Op het snijpunt van religie en recht: handreiking voor de praktijk

PREDIKANTEN

4

Geestelijke gezondheid betreft het vermo-gen jezelf te ontplooien, mét de mogelijk-heid jezelf te verliezen. Is dit vermogen uit balans, of worstel je met verlies en afscheid, dan kan een ritueel een wezenlijke rol bij het herstel spelen. Een ritueel stelt de mens in staat zich van een bepaald stadium los te maken en de stap te zetten naar een ongewisse nieuwe fase. Er voltrekt zich een perspectiefwisseling, waardoor het oude wordt vernieuwd. Daarin raken tegenstel-lingen overwonnen en wordt een hernieuwd evenwicht gevonden: dan ervaart de mens zichzelf als getransformeerd én geconfir-meerd.

Het belang van rituelen wordt steeds meer ingezien: als sleutelelement in de cultuur, als sleutelelement in psychotherapeutische trajecten, als sleutelelement voor professio-nele begeleiders, met name in de hulpverle-ning aan mensen met een andere culturele achtergrond. Daardoor is de behoefte naar

kennis en kunde rond rituelen aanzien-lijk toegenomen. Deze studiedag biedt theoretische inzichten die hulpverleners leert ritualiteit te zien. Bovendien worden handvatten voor de praktijk geboden. Aan de orde komen: Hoe ontdekken we via de be-studering van andere culturen de ritualiteit in de eigen hulpverlening? Welke ethische inzichten zijn nodig om bij etnisch cultu-rele diversiteit goede zorg rond tradities en rituelen te waarborgen? Welke rol speelt ritualiteit bij, bijvoorbeeld, de hulpverlening aan mensen met kanker? En wat is eigenlijk het rituele gehalte van de westerse psycho-therapieën zelf?

Sprekers: o.a. Yvonne Denier (filosofe en ethica), Sjaak Körver (praktisch theoloog en supervisor) en Martin van Kalmthout (psy-chotherapeut).

Datum: vrijdag 20 april 2012, 14.00-17.00 uur

Opgave: vóór 18 april 2012, telefonisch: 013 - 466 33 42 of per e-mail ksgv@ksgv.nl

Plaats: Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringe-straat 33, Groningen

Kosten: € 65,00 (KSGV leden en donateurs € 30,00; studenten tot 24 jaar € 15,00 na toezending van een kopie van hun inschrij-vingsbewijs).

Overig: voor het volledige programma: zie www.rug.nl/ggw/ksgvstudie

PROFESSIONALS GEESTELIJKE VERZORGING

KSGV Studiebijeenkomst geaccrediteerd door de SKGV

Ritualiteit en hulpverlening

5

Paulus behoort tot de zwaarst becommen-tarieerde schrijvers aller tijden. Elke tijd las weer een andere theologie in Paulus. Het meest vers in ons geheugen ligt de Luther-se, reformatorische Paulus. Aan het einde van de 20e eeuw gaf de Britse Nieuw-Tes-tamenticus James Dunn echter een geheel vernieuwd Paulus-beeld, dat de antithese Reformatie - Rome overstijgt. Bovendien definieert hij de wrijvingspunten tussen Christendom - Jodendom anders dan tot dan toe gebruikelijk. Dunns “The Theology of Paul the Apostle” betekent voor iedereen, liberaal en orthodox, een enorme uitdaging en is sinds zijn verschijning in 1998 nog

steeds een onmisbaar en inspirerend werk, een klassieker-in-wording. Zijn boek stijgt boven een commentaar op Paulus’ brie-ven uit, en schetst op magistrale wijze de inhoud van Paulus’ denken. In deze serie van vijf colleges wordt Dunns boek door de docent door middel van powerpoint presentaties uitvoerig bespro-ken. Deelnemers kunnen zich van te voren voorbereiden. De cursus beweegt zich op het grensvlak van bijbelse theologie en syste-matische theologie.

Docent: prof. dr. G.H. van Kooten

Omvang: 2,5 ECTS

Datum: vijf dinsdagmiddagen (13.45 - 16.45 uur) 27 maart 2012, 24 april 2012, 22 mei 2012, 12 juni 2012, 3 juli 2012.

Plaats: Faculteit Godgeleerdheid en Gods-dienstwetenschap, Oude Boteringestraat 38, Groniningen, Zittingszaal

Opgave: vóór 12 maart 2012 via het inschrijf-formulier op www.rug.nl/ggw/pao

Literatuur: James D.G. Dunn, The Theology of Paul the Apostle (Grand Rapids: Eerdmans, paperback 2006).

Kosten: € 260,00 inclusief boek (wordt collec-tief besteld door de docent en geleverd op het eerste college).

Cursuscode: RUG - 18

PROFESSIONALS/PREDIKANTEN

Postacademisch onderwijs geaccrediteerd door de PKN voor permanente educatie

Het nieuwe perspectief op Paulus: Een orthodoxe, liberale of hernieuwde Paulus? Een lectuur van James Dunns “The Theology of Paul the Apostle”

6

Dit jaar staat opnieuw een cursus rond Johann Sebastian Bach op het programma. Op deze studiedagen wordt een antwoord gezocht op de vraag of hij terecht ‘de vijfde evangelist’ en ‘het muzikale Godsbewijs’ wordt genoemd. U krijgt aan de hand van voorbeelden uitleg van de manier waarop tekst en muziek met elkaar verbonden zijn. De achtergrond vormt de klassieke leer van de retorica die in het onderwijs de verbinding met muziek aanging. Compo-nisten in midden-Duitsland deden met hun muziek hetzelfde als de predikant in de preek: uitleggen. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan de liturgische context van Bachs composities en van de manier waarop theologische noties in composities

gestalte kregen, met name van de invloed van de 18e eeuwse exegese van het Hooglied en van de lijdensopvatting in Bachs pas-sionen. De cursus is bedoeld voor docenten (godsdienst, levensbeschouwing, geschiede-nis, maatschappijleer, filosofie), predikan-ten en andere geïnteresseerden.

Docent: dr. Jan Luth, universitair docent Liturgiewetenschap met als specialisatie Hymnologie aan de RUG. Hij geldt als een groot kenner van de muziek van Bach en is ook concerterend organist.

Omvang: 2,5 ects

Datum: woensdag 28 maart 2012 en woens-dag 18 april 2012, 10.00-12.00 uur, lunch: 13.30-16.30 uur

Opgave: vóór donderdag 1 maart 2012 via het inschrijfformulier op www.rug.nl/ggw/onderwijs/pao

Plaats: Faculteit Godgeleerdheid en Gods-dienstwetenschap, Oude Boteringestraat 38, Groningen, zaal 117

Kosten: € 150,00 euro (inclusief lunch)

Cursuscode: RUG 6 - Bach als Boodschapper

PROFESSIONALS/PREDIKANTEN, DOCENTEN

Postacademische cursus geaccrediteerd door de PKN voor permanente educatie

Bach als uitleggerDe muziek van Johann Sebastian Bach

7

In het voorjaar van 2012 kunnen leerlingen uit 5 en 6 vwo deelnemen aan een webklas van de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwe-tenschap. Deze faculteit biedt twee bacheloropleidin-gen aan: Theologie en Godsdienst-

wetenschap. Webklassen zijn door de RUG gemaakte cursussen in een elektronische leeromgeving, die een digitaal voorproefje van een bepaalde opleiding geven. Zij zijn speciaal ontworpen om studiekiezers een idee te geven van wat hen in het eerste jaar van de opleiding te wachten staat. Deze ervaring speelt een grote rol bij het maken van een studiekeuze.

De webklas die de faculteit in het voorjaar aanbiedt, staat in het teken van religies in de Oudheid, waaraan met name in de opleiding Theologie veel aandacht wordt besteed. De Oudheid klinkt erg ver weg, de tijd waarin grote mythen geschreven werden en filosofen bij elkaar zaten om de belangrijke vragen te stellen. De tijd waarin vele goden aanbeden werden en Alexander de Grote de halve wereld kon veroveren. Maar in die ver vervlogen tijd zijn wel de wortels van onze tijd te vinden. Deze webklas gaat over vier regio’s: Egypte, het Nabije Oosten, West-Europa en de Antie-ke wereld. Voor iedere regio zullen de thema’s religie, cultuur, literatuur en beeldkunst aan

de orde komen, om zo deze volken en hun ideeën beter te begrijpen. We zullen teksten lezen over de Oudheid en uit de Oudheid en we zullen beeldbronnen uit die tijd onderzoeken. Heeft onze cultuur Joods-christelijke wortels? Nee! Zij heeft Joods-Christelijk-Grieks-Romeins-Egyptisch-Oosterlijk-Keltisch-Germaans wortels.

De cursus is vier weken online. De scholie-ren dienen enkele deadlines te halen, maar kunnen er voor de rest aan werken wanneer zij tijd hebben. Als alle opdrachten met een goed resultaat afgerond worden, verdienen de scholieren 10 studielasturen, die eventueel op school verzilverd kunnen worden. Docent: Franka Riesmeijer

Datum: 5 maart tot 1 april 2012

Opgave en meer informatie: www.rug.nl/scholieren/proefstuderen/webklassen(Inschrijfmogelijkheid volgt)

SCHOLIEREN

Webklas

Religies in de oudheid

7

Het zwaard in de ingewanden: Lucanus over Rome in burgeroorlog

Drie jaar voor de burgeroorlog tussen de keizers Galba, Otho, Vitellius en Vespasianus stierf de jonge dichter Lucanus, gedwongen tot zelfmoord vanwege zijn betrokkenheid bij de Pisonische samenzwering tegen Nero. Hoewel hij de dertig niet heeft gehaald, heeft Lucanus - een neef van de filosoof, staatsman en tragedieschrijver Seneca - toch één van de belangrijkste gedichten uit de Latijnse litera-tuur op zijn naam staan: het Bellum Civile, een onaf epos over de burgeroorlog tussen Caesar en Pompeius. In dit epos verwijt Lucanus de Romeinen hun neiging om het zwaard in de eigen ingewanden te stoten, in plaats van het te gebruiken tegen hun vijanden. In tegenstelling tot Vergilius, die zingt van het ontstaan van Rome, zingt Lucanus van Romes ondergang. Voor Lucanus’ tijdgenoten moet zijn gedicht profetisch zijn geweest, gezien de burgeroorlog die na de dood van Nero in 68nC uitbrak tussen verschillende troonpretendenten, met Italië als slagveld. Het heeft dan ook niet alleen op dichters na hem een enorme invloed gehad, maar ook op een historicus als Tacitus. In dit college onderzoeken we aan de hand van enkele belangrijke passages hoe Lucanus Romes zelf-moord poëtisch vormgeeft - niet geschikt voor zwakke magen! NB: Het wordt aangeraden om ter voorbereiding op het college de aflevering “Pharsalus” van het eerste seizoen van de HBO-serie “Rome” te kijken.

drs. Marco van der Schuur - promovendus Griekse en Latijnse Taal en Cultuur

In vrijheid sterven of slaven van Rome zijn: Opstand in Judaea in de eerste eeuw

Flavius Josephus claimde dat er in zijn tijd geen grotere oorlog is geweest dan die van de Joden tegen de Romeinen. In het begin waren de Joodse opstandelingen succesvol. In het jaar 66 hakten ze het 12de legioen onder leiding van Cestius Gallus, gouverneur van Syrië, tijdens een smadelijke aftocht in de pan. Nadat keizer Nero generaal Vespasianus en zijn zoon Titus met vier legioenen naar het gebied stuurde om de opstand de kop in te drukken, ging het de verkeerde kant op voor de opstandelingen. Na vele verwoestingen, veroveringen en tiendui-zenden doden viel Jeruzalem en werd de tempel verwoest in het jaar 70. Wat hield die opstand precies in? Waarom kwa-men Joden in opstand tegen Rome? En welke rol speelde Josephus in dit alles? In dit korte college staan we stil bij deze vragen en lezen we ook een aantal passages uit het werk van Josephus. Ter voorbereiding is het aan te raden de BBC docudrama te kijken over de opstand die via de Scholierenacademie beschikbaar wordt gesteld.

dr. Mladen Popović - universitair docent Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap

Organisatie: RUG Scholierenacademie en Alfasteunpunt

Datum: donderdag 22 maart, 14.00-16.30 uur.

Plaats: wordt later bekend gemaakt via website RUG Scholierenacademie: www.rug.nl/scholieren

Aanmelding via website RUG Scholierenacade-mie: www.rug.nl/scholieren

SCHOLIEREN 4, 5 EN 6 VWO, DOCENTEN

Scholierendubbelcollege godgeleerdheid en klassieke talen

Wie is de vijand? Oorlog en burgeroorlog in het Romeinse Rijk

8

9

Ongeveer zes keer per jaar organiseert de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwe-tenschap in het kader van het Colloquium on Indian Religions een lezing, waarin re-cent onderzoek naar Indiase religies in het heden en verleden centraal staat. Daarbij komen verschillende perspectieven aan de orde, onder meer die van de antropologie en Indologie.

Het colloquium is niet alleen bedoeld voor India-specialisten, maar juist ook voor eenin de Indische culturen en religies geïn-teresseerd, breder academisch publiek. Daarnaast wil het colloquium een forum zijn om onderzoek te presenteren dat aan de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienst-

wetenschap wordt uitgevoerd. De spreektaal tijdens de bijeenkomsten is Engels.

Data: maandag 27 februari 2012: dr. Heike Moser (Tübingen): Emotions and Rituals in the Sanskrit-theatre Kutiyattam, 16.00-17.30 uur

maandag 28 mei 2012: dr. Amit Desai (Edinburgh): Devotion and transformation in Hindu central India, 16.00-17.30 uur

Plaats: Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienst-wetenschap, Oude Boteringestraat 38, Groningen, zaal 253

Meer informatie: www.rug.nl/ggw/indianreligionsU kunt ook contact opnemen met dr. P. Berger: p.berger@rug.nl

SEMINARS

Colloquium on Indian Religions

Taxi-schrijn

10

Emo is het discussiegezelschap van Groninger mediëvisten. Het is genoemd naar de abt Emo van Wittewierum (ca. 1157-1237). Zijn kroniek is een waardevolle bron voor de geschiedenis van Groningen.

De doelstelling van het gezelschap is het mediëvistisch onderzoek in Groningen te versterken door synergie te bewerken tussen geleerden uit verschillende me-diëvistische disciplines. Hiertoe worden regelmatig lezingen georganiseerd met sprekers van de RUG, elders uit Neder-land of uit het buitenland. De bijeenkom-sten zijn altijd op maandagen om 17.00 uur.

Data:Maandag 20 februari 2012: Rory Critten over de autoriteit van de auteurMaandag 19 maart 2012: Peter Raedts over mediëvalismeMaandag 16 april 2012: Sible de Blaauw over kerkarchitectuur.

Plaats: Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienst-wetenschap, Oude Boteringestraat 38, Groningen

SEMINARS

Emo

11

SEMINARS

CRASIS is een interdisciplinair instituut voor onderzoek en onderwijs en bevordert een brede bestudering van de cultuur, religie en samenleving van de Grieks-Romeinse wereld. Het is het enige samenwerkingsverband in Nederland waar zowel de afdelingen Oude Geschiedenis, Klassieke Talen en Archeologie als Antiek Jodendom & Vroeg Christendom vertegenwoordigd zijn. Elke maand organiseert CRASIS het Ancient World Seminar, waarbij Groningse studenten en staf met een interesse voor de oudheid, gelegenheid krijgen elkaar te ontmoeten en onderzoek te bespreken.

Data en tijden:Maandag 20 februari 2012, 16.15- 17.30 uur: Christoph Pieper (Leiden), ‘Republican Oratory and the Shaping of Imperial Identity’

Maandag 12 maart 2012 en maandag 19 maart 2012, 16.15- 17.30 uur: April DeConick (Rice University, VS), ‘Network Criticism: An Embodied Historical Approach to the Ancient World’

Maandag 16 april 2012, 16.15- 17.30 uur: Alison Sauer (RUG), ‘Networks of Allegiance and the Question of Judaean Identity. The Case of Gamala in Josephus’ Life’

Maandag 21 mei 2012, 16.15- 17.30 uur: Miguel John Versluys & Maaike Leemreize (UL), ‘Cultural Innovation in a Globalising Society: Egypt in the Roman World’

Plaats: Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap, Oude Boteringestraat 38, Groningen, zaal 130

Meer informatie over sprekers en onderwerpen: www.rug.nl/crasis .Voor vragen kunt u contact opnemen met Birgit van der Lans via crasis.aws@rug.nl. U kunt ook toegevoegd worden aan de mailing list.

Ancient World Seminar

Grafinscriptie uit een van de Joodse catacomben in Rome (Museo Vaticani)

12

Een deel van het reguliere onderwijspro-gramma van de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap bestaat uit colleges waarbij u kunt aanschuiven, de zgn. ‘open colleges’. Ze zijn voor iedereen die, om welke reden dan ook, graag een of meer cursussen (onderdelen) wil volgen over een bepaald onderwerp op academisch niveau.Als u zich aanmeldt voor een open college wordt u ingeschreven als toehoorder. U mag alleen deelnemen aan de colleges waarvoor u zich heeft ingeschreven en aan het eind van zo’n collegereeks kunt u eventueel het tentamen afleggen.

Op de website van de Faculteit Godgeleerd-heid en Godsdienstwetenschap, www.rug.nl/ggw/oc, vindt u de volledige lijst van open colleges. U vindt hier ook het opgave-formulier en meer informatie over de kos-ten, de data en tijden van de open colleges.Andere onderdelen van het reguliere onder-wijs zijn eventueel ook toegankelijk voor toehoorders. Mocht u graag een onderdeel willen volgen dat niet tot de open colleges behoort, dan kunt u hierover contact opne-men met mevrouw H.A. Kremer-Groothuis, tel. (050) 363 5568. Er zal dan in overleg met de betrokken docent bekeken worden of, en onder welke voorwaarden deelname aan het college mogelijk is.

Doelgroepen: docenten (godsdienst, levens-beschouwing, klassieke talen, geschiedenis,

maatschappijleer, filosofie), predikanten en andere geïnteresseerden.

Hieronder vindt u een selectie van de Open Colleges:

Grieks 2In de vorm van een werkcollege met aan-wezigheidsplicht en opdrachten wordt een vervolg gemaakt met de behandeling van de Griekse grammatica aan de hand van hoofd-stuk 13-24 van het cursusboek Mouseion. De inhoud van hoofdstuk 1-12 wordt bekend verondersteld. Entreevoorwaarden: Aantoon-bare beheersing van het Grieks op het niveau van de module Grieks 1, bijvoorbeeld blijkend uit een succesvol afgerond tentamen THB-1GR1E5. Docent: dr. B.A. Blokhuis

Grieks 3In de vorm van een werkcollege met aanwe-zigheidsplicht en opdrachten wordt de be-handeling van de beginselen van de Griekse grammatica aan de hand van het cursusboek Mouseion afgerond en leert de student zelf-standig vroegchristelijke en contemporaine Griekse teksten bestuderen. Entreevoor-waarden: Aantoonbare beheersing van het Grieks op het niveau van de module Grieks 2, bijvoorbeeld blijkend uit een succesvol afgerond tentamen THB1GR2E5. Docent: dr. B.A. Blokhuis

Cultuurgeschiedenis van het Christendom 1In deze module staan de ontwikkelingen in de eerste 1500 jaar van het bestaan van hetchristendom centraal, inclusief de opkomst ervan in de Grieks-Romeinse wereld.Docenten: dr. M. van Dijk, universitair do-cent in de Geschiedenis van het Christendomprof.dr. G.H. van Kooten, hoogleraar Nieuwe Testament en Vroeg Christendom, dr. F.L. Roig Lanzillotta, universitair docent Nieuwe Testament en Vroeg Christendom.

OPEN COLLEGES

13

Cultuurgeschiedenis van het Christendom 3In deze module staat de vraag centraal hoe theologische opvattingen over de persoonvan Christus in verschillende perioden uit de geschiedenis van het christendom tot uit-drukking kwamen in liturgie, kerkmuziek en beeldcultuur. U krijgt inzicht in het beeldvan Christus zoals dat in de loop der eeuwen tot uitdrukking is gebracht in liturgie, kerk-muziek en beeldende kunst. U krijgt tevens vaardigheid in de interpretatie van de in het college behandelde bronnen.Docenten: dr. J.E.A. Kroesen, universitair docent Kunstgeschiedenis van het Christen-dom, dr. J.R. Luth, universitair docent Litur-giewetenschap (specialisatie Hymnologie)

GodsdienstpsychologieVanuit een cultuurpsychologisch perspec-tief worden belangrijke ontwikkelingen, begrippen en denkers uit de godsdienstpsy-chologie bestudeerd. Hierbij komen vooral psychoanalytische en sociaal-psychologi-sche theorieën aan bod. Centrale thema’s zijn: de onttovering van de wereld, het ontstaan van de psychiatrie, de menselijke manipuleerbaarheid en de godsdienstpsy-chologische interpretatie van sprookjes en mythen.Docent: dr. J. Schaap-Jonker, universitair docent Godsdienstpsychologie

Bijbels Hebreeuws 3De student kan met behulp van gramma-tica, woordenboek en een gering aantal aan-vullende opmerkingen zelfstandig verschil-lende soorten teksten uit de Hebreeuwse Bijbel lezen. Tevens kan de student omgaan met de Biblia Hebraica Stuttgartensia inclusief het kritisch apparaat. De student kan diverse toepassingen van de software BibleWorks hanteren.Docent: drs. A. van der Zwan

Islam (Voertaal Engels)In dit vak worden hoofdlijnen van de geschiedenis, de verschillende religieuze richtingen, het canonieke recht en de hierop gebaseerde religieuze instituties behandeld.Docent: dr. A.S. Boisliveau

Iconografie 2In dit vak wordt aandacht besteed aan de iconografie van het hindoeïsme, de religieu-ze beeldtaal van het Nabije Oosten geduren-de de Late Brons- en IJzertijd, de iconografie van het jodendom als chronologische brug naar het derde gedeelte waarin de geschie-denis van de christelijke iconografie in West-Europa (toegespitst op het beeld van Christus) centraal staat.Docenten: dr. J.E.A. Kroesen, universitair docent Kunstgeschiedenis van het Christen-domN. Bosman, MA, promovendusdr. M.N. van der Meer, docent Oude Testa-ment

New Age religie in historisch perspectiefHet begrip ‘New Age’ staat voor een religi-euze en culturele beweging, die in de jaren’60 van de vorige eeuw ontstond. Vijftig jaar later kunnen wij een gepopulariseerde vormvan new age ontwaren, die deel uitmaakt van de Westerse ‘mainstream’ religie. In ditcollege zullen we eerst aandacht schenken aan algemene kenmerken van wat in dereligiewetenschap als ‘new age’ of ‘moderne esoterie’ wordt aangetoond. Vervolgenszullen wij concrete uitingen van de new age religie in een historisch kader plaatsen.Daarbij richten we ons onder meer op chan-neling, astrologie, moderne hekserij (wicca)en het neosjamanisme.Docent: prof. dr. C.K.M. von Stuckrad, hoog-leraar religiewetenschap

14

PROFIEL

Kenmerkend voor de opleidingen Theologie en Godsdienstwetenschap aan de Rijks-universiteit Groningen (RUG) is de gerichte aandacht voor de dynamiek tussen religie en cultuur. In het onderwijs staat de dubbele verhouding tussen beide centraal. Enerzijds sluit religie aan bij cultuur en is er sprake van culturele inbedding en aanpassing (ac-culturatie). Anderzijds is er tegelijk sprake van een kritische distantie tussen religie en cultuur. Het onderwijs in de bachelor- en masterop-leidingen is nauw verweven met het onder-zoek dat binnen de drie vakgroepen van de faculteit verricht wordt:

De vakgroep Jodendom, Christendom en Islam in hun formatieve fase richt zich op de forma-tieve fase van het jodendom, het christen-

dom en de islam. Het onderzoek concentreert zich op hun dynamische wisselwerking in de context van het klassieke Nabije Oosten, de Grieks-Romeinse cultuur en latere klassieke culturen; hoe hebben het jodendom, het christendom en de islam zich sinds de Oud-heid ontwikkeld, vanaf het vroege jodendom tot het ontstaan van de islam?

De vakgroep Vergelijkende en Historische Religiewetenschap bestudeert religie in al haar verschijningsvormen vanuit de ge-dachte dat voor een onderbouwde en weten-schappelijke benadering van het fenomeen religie een vergelijkende en interdisciplinaire aanpak noodzakelijk is. Deze vakgroep combineert historische, culturele en sociaal-wetenschappelijke perspectieven op religie als menselijk fenomeen en levert hiermee een unieke bijdrage aan de solide analyse van religie in haar maatschappelijke context.

De vakgroep Christendom, Filosofie en Cultuur richt zich op de longue durée van de concep-ten, ideeën, gewoonten en mentaliteiten die ten grondslag liggen aan een analyse van de publieke rol van religie in onze westerse sa-menleving. De vakgroep is vooral gespeciali-seerd in de geschiedenis van de klassieke en moderne filosofie, in de cultuurgeschiedenis van het christendom van de middeleeuwen tot en met onze tijd, en in genderstudies.

De opleidingen van de faculteit zijn keer op keer beoordeeld als de beste van Nederland. Het onderzoek van de faculteit scoort kwalita-tief zeer hoog. En we zijn uniek in Nederland omdat we op gebied van theologie en religie-studies de enige zelfstandige faculteit zijn aan een rijksuniversiteit. De speelruimte die we hebben voor eigen beleid maakt dat wij een toonaangevende rol kunnen blijven spelen bin-nen de theologie en religiestudies.

Faculteitsgebouw Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap

Faculteit Godgeleerdheid en GodsdienstwetenschapRijksuniversiteit Groningen, Oude Boteringestraat 38, 9712 GK GroningenTel: (050) 363 8017 Fax: (050) 363 6200www.rug.nl/ggw e-mail: faculteit.ggw@rug.nl

Wilt u deze of de volgende brochure met publieksactiviteiten thuis ontvangen? Dat kan via faculteit.ggw@rug.nl

BereikbaarheidDe Oude Boteringestraat bevindt zich in het noordelijke deel van het centrum, dichtbij het academie- en bestuursgebouw.

Kijk voor de reis- en routeplanner en dichtstbijzijnde parkeer-garage (onder de Ossenmarkt, groene P bij Spilsluizen) op www.rug.nl/ggw/faculteit/adres