Studiereis ZwedenSamen deskundiger met PABO

11 t/m 15 mei 2009

Georganiseerd door Kennisnet

2

Inhoudsopgave

Algemene reisinformatie 3

Programma 6

Top 10 bezienswaardigheden Stockholm 15

Adresgegevens en Website 17

Metro 18

Plattegrond Centrum 19

Deelnemerslijst 20

3

Algemene reisinformatie

Mobiele nummers in geval van noodKoos Eichhorn (AB-ZHW organisatie) – 0031 6 55 76 10 01Paul Veringa (AB-ZHW organisatie) – 0031 6 51 38 93 41Arno Coenders (Kennisnet) – 0031 6 27 62 13 76

ReisdocumentenEen geldig paspoort of geldige identiteitskaart is verplicht.

Tickets, vouchers, metrokaart en badge Aangezien wij als groep reizen is er geen hotelvoucher nodig U ontvangt op Schiphol een mapje met reisbescheiden waaronder uw ticket Tevens ontvangt u op Schiphol een badge met uw naam en organisatie. Wij

vragen u die in de middag te dragen zodat een ieder elkaar met de naam kan aanspreken

Het arrangementInbegrepen zijn:

Vliegreis van en naar Stockholm Vervoer van en naar het vliegveld van Stockholm Vervoer van en naar de scholen (metro of bus) Diner op dinsdag en donderdag (excl. drank!) Lunches op dinsdag, woensdag en donderdag Metrokaartjes Stockholm 4 nachten hotel op basis van logies en ontbijt Bezoek aan de “Icebar” op dinsdag Rondvaart op vrijdagochtend Organisatiekosten Het diner op maandag krijgt u aangeboden door Kennisnet (excl. drank)

Overige uitgavenAlle overige uitgaven zijn voor eigen rekening.Valuta: Zweedse kronen (SEK)Koers: voor 1 euro ontvangt u ± 10 Zweedse kronen

ReisverzekeringLet op: er is géén collectieve reis- en annuleringsverzekering afgesloten!Het is aan te raden zelf een reis- en/of annuleringsverzekering af te sluiten.Wees alert op diefstal. Vooral in drukke treinen, volle stations, hotellobby’s etc. bent u snel van uw spullen af.

Routebeschrijving naar SchipholMet de trein naar Schiphol:Voor de juiste tijden kunt u zoeken op www.ns.nl. Rechts op de website vindt u de snelplanner.Met de auto naar Schiphol:

4

U kunt met de auto naar Schiphol en deze vervolgens op lang parkeren (P3) zetten. Let wel; voor 3 dagen bent u € 50,- kwijt, daarna € 5,50 per dag. Het is dan ook aan te raden om te carpoolen. Zie ook www.schiphol.nl

Het hotelBirger Jarl HotelTulegatan 8,StockholmTelefoon vanuit Nederland:0046 8 674 1800

U logeert in het Birger Jarl hotel. De kamers van dit hotel zijn onlangs gerenoveerd met de hulp van Zweedse interieurontwerpers en zijn allemaal verschillend.Het hotel heeft een centrale ligging en er zijn winkelgebieden en restaurants in de

buurt.De lobby heeft een bar, Birger Jarl's restaurant en een ontbijtzaal waar een gevarieerd ontbijtbuffet wordt geserveerd. Vast internet is beschikbaar in het gehele hotel.Het hotel biedt tevens conciërgeservice, sportzaal en een sauna.

Vluchtgegevens11 mei Amsterdam - Stockholm (ARN) 10.25 - 12.25 SK 55615 mei Stockholm(ARN) - Amsterdam 15.05 - 17.10 SK 1555

Tijdens de vlucht kunt u snacks en (fris)dranken aan boord kopen. U kunt betalen met euro’s of Zweedse kronen.

Wat u in ieder geval mee moet nemen naar Stockholm: Geldig paspoort of identiteitskaart Deze brochure Zweedse kronen of pinpas en/of creditcard

Voertaal In de communicatie met onze Zweedse gastheren en –vrouwen is Engels de te gebruiken taal. Ik wil u allen verzoeken ook te proberen in aanwezigheid van hen de gesprekken onderling uit beleefdheid, zoveel mogelijk in het Engels te voeren.

5

VerslagleggingOm te komen tot een duidelijke verslaglegging van de reis, stellen wij voor dit bij toerbeurt aan twee personen vanuit de deelnemende organisaties toe te wijzen volgens onderstaand schema:

Maandag: Hogeschool DomstadDinsdag: Hogeschool LeidenWoensdag: Fontys Pabo EindhovenDonderdag: Fontys Pabo Tilburg

Wij vertrouwen erop dat u onderling afspreekt wie van de organisatie het verslag schrijft en opstuurt aan Arno Coenders.

Organisatie en groepsbegeidersDe studiereis wordt op verzoek van Kennisnet georganiseerd door AB-ZHW. Voor alle organisatorische vragen kunt u terecht bij Anja Huiskens (ahuiskens@abzhw.nl - indien nodig ook tijdens de meivakantie). De contacten met KKS, universiteiten, scholen en overige bezoeken verlopen via Koos Eichhorn en Paul Veringa ( keichhorn@abzhw.nl – pveringa@abzhw.nl ). Voor vragen hierover kunt u bij hen terecht. Paul en Koos zullen tevens optreden als groepsbegeleiders.

Wat kunnen de groepsbegeleiders voor u betekenen? Ze wachten op u op Schiphol en overhandigen u de nog niet uitgedeelde

reisbescheiden. In Stockholm wachten zij op u bij de bagageband en lopen daarna met u

naar de bus voor het vervoer naar het hotel Voor vertrek van en naar alle gezamenlijke bezoeken wachten zij u op om

samen de reis aan te vangen. Voor alle vragen of problemen tijdens de reis kunt u bij hen terecht, zij

spelen zo nodig de vraag weer door.

6

Programma

Maandag 11 mei

08:30 (uiterlijk) mapje reisbescheiden afhalen op Schiphol bij uw groepsbegeleider. Deze staat vooraan bij de incheckbalie van SAS – vertrekhal 1 (rij 8 onder voorbehoud, kijk ook op de schermen in de vertrekhal)

10:25 Vertrek vliegtuig12:25 Aankomst op Stockholm Koffers afhalen Verzamelen bij de groep en met de bus naar het hotel13:30 Geplande aankomst in het hotel Inchecken14:00 Wandelend naar KKS, Mäster Samuelsgatan 60, Stockholm19:00 Diner in restaurant Halsingborg (zelfde adres). Dit diner wordt u

aangeboden door Kennisnet.

About KKS

The Knowledge Foundation is breaking new ground and that is exactly what we have done right from the start. Our remit requires us to challenge the established structures, stay one step ahead and operate at the intersection between the business community, the public sector, higher education institutes (HEIs) and research institutions. In that area, our task is actively to establish conditions to stimulate innovation, creativity and personal contacts between organisations and people with a will to develop and drive Sweden forward through knowledge and competence development.The Foundation’s work is not confined to the objective of strengthening Sweden’s competitiveness. We are also seeking to develop our country’s capacity to create value. This is a much loftier ambition. Creating value means taking part in global developments and the global economy, establishing conditions for a long-term sustainable society and taking a strong, successful role in the international networks that drive progress.

7

Looproute naar KKS (± 20 minuten) Loop naar de Råtmansgatan Ga hier rechtsaf Ga linksaf bij Döbelnsgatan Neem flauwe bocht naar rechts om op de Döbelnsgatan te blijven Ga rechtsaf bij Kammakargatan Ga linksaf bij Drottninggatan Sla rechtsaf bij Mäster Samuelsgatan U vindt uw bestemming rechts

8

Dinsdag 12 mei

In de ochtend brengen wij een bezoek aan de Stockholm University. Hier maken wij kennis met het LIKA project.

08.00 Vertrek vanuit het hotel naar het metrostation “Tekniska Högskolan” Uitstappen op station Universitetet08.45 Ontvangst met koffie en thee09.00 1e gedeelte: u ontmoet mensen

van het LIKA-project (projectleiders en procesleiders). Zij zullen u vertellen over de achtergrond, organisatie, hoe men werkt etc. Daarna is er tijd voor discussie en vragen.

10.30 Korte pauze met koffie en thee10.45 2e gedeelte: Faculteit medewerkers met specialisatie wiskunde en talen

vertellen u over hoe zij werken met de implementatie van ICT in hun vak. Vervolgens is er tijd voor discussie en vragen.

11.45 Lunch12.45 Vertrek naar een basisschool in Stockholm (bij het ter perse gaan van

deze brochure was de naam van de school nog niet bekend)17:30 Vertrek naar de Icebar, Vasaplan 4, gelegen in het Nordic Sea Hotel18:00 Bezoek aan de Icebar19:00 Vertrek naar restaurant Stadhuskällaren19:30 diner

About LIKA - a unique collaboration for ICT in teacher education LIKA aims at introducing digital literacy and competence in courses to strengthen actuality, relevance and quality in teacher education on a long-term basis. ICT should be an integrated and natural part in the profession of teaching.LIKA is a six year project financed by the Swedish Knowledge Foundation, and will in the end engage approx. 600 teachers and 8 000 teacher students at four institutes, and more than 20 000 teachers in primary and secondary schools. LIKA stands for the processes of Learning, Information, Communication and Administration.

Route naar metrostation Tekniska högskolan Loop naar Rådmansgatan Sla linksaf bij Rådmansgatan Ga verder op Uggelviksgatan Sla rechtsaf bij E20/

Valhallavägen Sla linksaf bij Danderydsgatan. Ga verder op Drottning Kristinas

väg U vindt uw bestemming links

9

Route naar de Icebar vanaf het hotel Loop naar de Råtmansgatan (zie kaartje op maandag) Ga hier rechtsaf Ga linksaf bij Döbelnsgatan Neem flauwe bocht naar rechts om op de Döbelnsgatan te blijven Ga rechtsaf bij Kammakargatan Ga linksaf bij Drottninggatan Sla rechtsaf bij Bryggargatan Ga verder op Vasaplan (u vindt het Nordic Sea hotel aan uw linkerhand)

About the Icebar “Experience Absolut Icebar Stockholm - the world’s first permanent ice bar. Here, the temperature is -5°C all year round and the entire interior including the glasses, is made from 100% pure clear ice from the Torne River in Swedish Lapland.”

Route naar restaurant Stadshuskällaren vanaf de Icebar Sla rechtsaf op de Vasaplan

naar Vasagatan Sla rechtsaf bij Vasagatan Sla rechtsaf bij Tegelbacken Ga verder op

Klarastrandsleden Ga verder op Stadshusbron Ga verder op

Hantverkargatan Sla linksaf bij Ragnar

Östbergs plan U vindt het restaurant links

10

Woensdag 13 mei

09.00 Wandelen naar de conferentiezaal in het Scandic Anglais Hotel

09.30 Welkom en presentatie dagprogramma09.40 Key Note Frans Schouwenburg.

Presentatie over de veranderende wereld van vandaag en de noodzaak van pabo’s om daar bij aan te sluiten.

10.30 Koffiepauze10.45 Actieve werkvorm. In vijftallen stand van zaken op eigen pabo

bespreken en uitgangspunten formuleren voor de komende 3 jaar. Waar staan we nu en waar willen we heen. Plenaire terugkoppeling van opbrengsten.

12.00 Presentatie over opzet SD met Pabo. Wat zijn de doelstellingen en wat hebben we tot nu toe bereikt.

12.30 Lunch en informeel overleg13.30 Lagerhuissessie onder leiding van Frank Rokebrand. Enkele

stellingen over de pabo worden geïntroduceerd en voorgelegd door Frank, waarna er discussie zal plaatsvinden.

14.30 Speedpresenting: Deelnemende pabo’s presenteren in maximaal 5 minuten hun pareltjes en ervaringen vanuit SD met Pabo.

15.15 Reflectie en afsluiting15.30 Verdere dag ter vrije besteding

Route naar hotel Scandic Anglais (±15 min.)

11

Donderdag 14 mei

09.00 Vertrek naar Uppsala met de bus10.00 Bezoek aan Uppsala University – The Information and Technology

Centre12.00 Lunch 13.00 Vertrek naar Enbacksskolan Spånga (onder voorbehoud!)13.30 Bezoek aan deze school16.00 Met de bus terug naar Stockholm18.30 Vertrek vanaf het hotel naar het restaurant (met de metro)19.00 Diner in restaurant Van der Nootska Palatset

About the Uppsala University

Uppsala is the oldest university in the Nordic countries–established in 1477. Today's outstanding research and education are deeply rooted in history. Living traditions and culture are one of the strengths of Uppsala University. The University still observes a number of ancient ceremonies, symbols, and festivities, at the same time modifying and renewing them to meet today's demands. The long history of Uppsala University is a natural part of academic life at Uppsala and constitutes the foundation on which today's students and researchers are creating the University of tomorrow.

12

In Uppsala maken we kennis met een project waarbij studenten aan diverse universiteiten optreden als rekencoach voor leerlingen in het basisonderwijs. Microsoft Live Mesenger wordt als platform gehanteerd en het project staat open voor alle leerlingen van jaar 4 tot 12 op alle scholen in Uppsala. Omdat het doel is leerlingen online huiswerkhulp te bieden staan scholen en leerkrachten er los van. Het is niet bedoeld als een vorm van vervangend onderwijs.

13

About the Enbacksskolan:This school participated as a Partners in learning school from Microsoft with the project

Biodiversity. The main objective of this project was for the students to obtain knowledge

about biodiversity and sustainable development, to be able to interact and use technology

and Internet to communicate over great distances. The project gave them deeper knowledge

about animals, nature and environment, and provided them a way to communicate with the

students in the twin school in Madagascar, receiving knowledge from them directly, and

passing it on to younger students in Sweden.

Outcomes: Pupils are now more aware of the environmental issues and are able to understand distant ecosystems

Route naar restaurant Van der Nootska Palatset Loop naar metrostation Råtmansgatan (zie kaartje van maandag) Neem de metro richting Gullmarsplan Stap uit op station Slussen en loop naar het restaurant

14

Vrijdag 15 mei

08.00 Evaluatieontbijt08.45 Uitchecken uit het hotel09.15 wandeling naar het Grand Hotel (± 30 min.) Strömkajen alwaar

de rondvaartboten vertrekken10.00 Optioneel: bijna twee uur durende rondvaart langs de eilanden

en onder de bruggen van Stockholm. Gedurende de tocht varen we langs De Gamla Stan, het Stadhuis, het Koninklijk Paleis en het Djurgården eiland.

11.50 Terug naar het hotel

Of

09.00 U kunt u er ook voor kiezen Stockholm zelf te bezichtigen

12.15 Vertrek vanaf het hotel met de bus naar het vliegveld15.05 Vertrek vliegtuig naar Amsterdam17.10 Aankomst op Schiphol

15

Top 10 bezienswaardigheden StockholmGamla StanHet oude stadscentrum is een van de meest populaire bezienswaardigheden in Stockholm. De historie van de stad begon op het eiland met dezelfde naam. Middeleeuwse straten en gebouwen creëren een sfeer waarin de tijd lijkt te hebben stilgestaan. De meeste sightseeing trips beginnen hier en dat is allicht geen toeval.

SkansenHet eerste en dus oudste openluchtmuseum van de wereld, en nog altijd het mooiste volgens velen. Hele woonbuurten, boerderijen en landhuizen uit heel Zweden werden nagebouwd in een parkachtige omgeving op het eiland Djurgården. Er is ook een dierentuin met dieren uit Noord-Europa.

ArchipelDe grootste van alle bezienswaardigheden in Stockholm: duizenden eilanden in haast alle denkbare maten. De ene groen, de andere rotsachtig, en de derde met een heerlijk strand. De archipel strekt zich uit van het stadscentrum tot bijna in Finland. Je hebt niets van Stockholm gezien zonder een boottocht door dit gebied.

StadshusetHet stadhuis is een van de meest herkenbare gebouwen in de stad en ligt op de oostelijke punt van het eiland Kungsholmen. De statige torenklok en de fraaie openbare tuin aan de waterkant leveren prachtige

uitzichten op. Het gebouw zelf is een architectonisch meesterwerk in Italiaanse stijl.

Sergels TorgIn het hart van het moderne stadscentrum ligt dit plein. Het heeft twee niveaus: boven rijden de auto’s rond een glazen obelisk, onder ligt een winkelcentrum met een grote ontmoetingsplaats waar ‘s zomers veel artiesten optreden. De architectuur in de omgeving is koel en zakelijk, en bij oudere Zweden zeer controversieel.

Vasa MuseumDit museum is letterlijk rondom het oorlogsschip Gustav Vasa gebouwd. Het schip zonk in 1628 kort na de tewaterlating. Zo’n 330 jaar later werd het wrak omhoog gehaald. Het zag er nog verbazingwekkend goed uit. Het is gerestaureerd, en de duizenden objecten uit het schip zijn tentoongesteld. Dit is een van de meest populaire bezienswaardigheden in Stockholm.

Kungliga SlottetGelegen op de

16

noordoostelijke punt van Gamla Stan. Dit luxueuze koninklijk paleis werd voltooid in 1754 en heeft niet minder dan 608 kamers. Daarmee is dit het grootste koninklijke paleis ter wereld dat nog voor het oorspronkelijke doel wordt gebruikt – al slaapt de koning tegenwoordig in Drottningholm. Binnenin het imposante gebouw zijn enkele musea.

KungsträdgårdenOfwel de tuin van de koning, maar dan in het Zweeds. Het is nu een park voor het volk, gelegen op een steenworp afstand van het koninklijk paleis. In de zomer is het een drukte van jewelste waar ook veel concerten en andere evenementen worden gehouden. Een fijne plek om te ontspannen en mensen te ontmoeten.

SödermalmTot de bezienswaardigheden in Stockholm kun je zelfs een hele woonwijk rekenen. Dit eiland, ten zuiden van Gamla Stan, wordt door toeristen vaak over het hoofd gezien. Onterecht, want in de vroegere arbeiderswijk op dit heuvelachtige eiland vind je heel veel oude huisjes en schilderachtige straatjes. Het geweldige uitzicht krijg je er gratis bij.

Drottningholm Liefhebbers van royalty kunnen hier tijdens hun citytrip niet omheen: het paleis waar de koninklijke familie woont. Dit ‘Versailles van het Noorden’ heeft een fraaie tuin en een authentiek rococotheater. Drottningholm ligt op een eiland buiten de stad. Je kunt er komen met de auto, de bus en (aanbevolen) de boot. De deftigste van alle bezienswaardigheden in Stockholm!

17

Adresgegevens en websites

NS www.ns.nlSchiphol www.schiphol.nl LIKA http://lika.pbwiki.comUniversity of Uppsala www.uu.se/en/

Hotel Birger Jarl StockholmTulegatan 8, Stockholmwww.birgerjarl.se

KKSMäster Samuelsgatan 60, Stockholmwww.kks.se

IcebarVasaplan 4, Stockholmwww.nordicseahotel.se/en/The-hotel/Food-and-drink/Absolut-Icebar-Stockholm/

Stockholm UniversityHuvudcampus, Universitetsvägen 10, Stockholmwww.su.se

Enbacksskolan SpångaUppingegränd 27-33, 163 61 Spångawww.enbacksskolan.stockholm.se/cms/

Restaurant HalsingborgMäster Samuelsgatan 60, Stockholmwww.halsingborg.nu

Restaurant StadhuskällarenStadshuskällaren stockholmwww.profilrestauranger.se

Restaurant van der Nootska PalatsetS:t Paulsgatan 21, 118 46 Stockholmwww.vandernootska.se

18

Tunulbana – Stockholm (metro)

Plattegrond Centrum

Deelnemerslijst

Groepsbegeleider Koos Eichhorn:Dhr. Koos Eichhorn Anders AB-ZHW Den HaagDhr. Frans Schouwenburg ManagementStichting Kennisnet Zoetermeer

Dhr. Frank Rokebrand AndersRokebrand Onderwijsmanagement Maarheeze

Dhr. Hans Faase Docent Fontys Pabo Eindhoven EindhovenDhr. Frank Verwater Docent Fontys Pabo Eindhoven EindhovenDhr. Gerko Kuiper ManagementFontys PABO Tilburg TilburgDhr. Hans Kramer Docent Fontys PABO Tilburg TilburgDhr. Ruud van Doorn Docent Fontys PABO Tilburg Tilburg

Dhr. Arnovan Houwelingen ManagementHaagse Hogeschool PABO Den Haag

Dhr. Erik van den Brink Docent Haagse Hogeschool PABO Den HaagDhr. Hans van der Heijden ManagementAvans Hogeschool / Pabo BredaDhr. Johan Weterings Docent Avans Hogeschool / Pabo BredaDhr. DominiqueHoozemans ManagementHogeschool Leiden LeidenDhr. Jeroen van Kesteren Docent Hogeschool Leiden Leiden

Dhr. Don Zuiderman DocentHogeschool Leiden - Thomas More Rotterdam

Groepsbegeleider Paul Veringa:Dhr. Paul Veringa Anders AB-ZHW Den HaagDhr. Arno Coenders Anders Stichting Kennisnet ZoetermeerDhr. Gerard Dummer Docent Hogeschool Domstad UtrechtMevr. Elleke Verwaijen Docent Hogeschool Domstad UtrechtDhr. Jos Josso ManagementHogeschool IPABO AmsterdamDhr. Léon Souren ManagementHogeschool Zuyd HeerlenMevr. Ankie van den Broek Docent Hogeschool Zuyd HeerlenMevr. Petra Smulders ManagementHvA, Onderwijs en Opvoeding AmsterdamMevr. Lizette de Man Docent Iselinge Hogeschool DoetinchemDhr. Henk Kip Anders Iselinge Hogeschool DoetinchemDhr. Wim-Jan de Groot ManagementOnderwijsstichting Movare KerkradeDhr. Rob Megens Docent Pabo Almere AlmereDhr. Wim-Jan Renkema ManagementStenden Hogeschool GroningenDhr. Jan-Bert Wakker Docent Stenden Hogeschool GroningenMevr. Anja Huiskens Anders AB-ZHW Den Haag