Regiobijeenkomsten ter voorbereiding op

transities sociaal domein

Workshops

Workshop 6

Dialoog, co creatie en coalitievorming

Kaders (5 minuten)

Casus (20 minuten)

Discussie (25 minuten)

Afronding (10 minuten)

Vraagstelling

Wat betekenen veranderingen in de omgeving van gemeenten zoals:

• minder overheid,

• partnerschap,

• eigen oplossingen van burgers,

• brede lokale verantwoordelijkheid,

• regionale samenwerking

voor de aanpak van de 3D?

De kaders (1)

• Decentralisaties vragen om beweging van overheid naar samenleving

• Belang van partnerschap, verantwoordelijkheid niet ‘afschuiven’ maar delen

• Andere verhoudingen en rolverdeling overheid, burgers en organisaties

• Werken over meerdere leefdomeinen heen • Op zoek naar nieuwe instrumenten en andere

prikkels • Netwerkbenadering

Beleidproces

Enkelvoudig, centrale aansturing

Beleidproces

Meervoudig, geen centrale aansturing

Organisatie

Gefragmenteerd, tijdelijk

Organisatie

Vaste structuur

Uitbesteden aan / inhuren op de

markt

Faciliteren van initiatieven

vanuit de samenleving

Samenwerken met

maatschappelijke partners

Beleid en uitvoering

in eigen hand

Faciliteren samenleving

Eigen beheer Samenwerken

Uitbesteden

De kaders (2)

De kaders (3)

• Samenwerking gemeenten in regio

• Lokale maatschappelijke organisaties

• Aanbieders (vaak regionaal)

• Verzekeraars

• Participatie van cliënten

• Burgerinitiatieven

• Informele netwerken

• Bedrijven

De kaders (4)

• Nieuwe vormen van samenwerking

• Verschillende routes van ‘minder overheid’ naar ‘meer samenleving’

• Leeromgeving

• Valkuilen

• Proeftuinen

8

Arnhem naar een veerkrachtige samenleving

• 4 principes: – mensen doen mee op basis van wat ze kunnen

– Dienstverlening in de buurt

– Een plan, een regisseur

– Budgetplafonds per gebied en per traject

• Principes en geen Blauwdruk – Geeft de koers aan, verbindt partners die hun eigen rol

kunnen kiezen

– Biedt ruimte om te experimenteren

– Bekrachtigt de regierol van de gemeente

– www.arnhem.nl/naareenveerkrachtigesamenleving

Complexiteit vraagt om nieuwe veranderingstrategieën

• Complexiteit van de transformatie sociale domein is te groot om met enkelvoudige oplossingen te komen

• “Veranderingen zijn voor mensen pas inspirerend en betekenisvol, als ze onderdeel zijn geweest van een proces van betekeniscreatie.” (Wierdsema 2005)

• Als de relatie tussen burgers en professionals centraal moet staan in het herwinnen van zelfredzaamheid zal het veranderingsproces vorm moeten worden gegeven door die burgers en profesisonals

• (ook de lokale) Overheid is al lang niet meer de oplossing voor alle kwalen, maar staat nog te vaak initiatief en burgerkracht in de weg.

Co-creatie met vele stakeholders

• Bedrijven, burgers en cliënten

• Maatschappelijke partners

• Regionale samenwerking

• Proeftuinen

• College en Raad

• In het proces ruimte creeren voor (kritische)reacties

• http://www.youtube.com/watch?v=JFbDKOJOsUE

Implementeren en Innoveren Beheerste Transformatie Sociaal

Domein

Decentralisaties

Bestaand

Beleid en Uitvoering

Wijkaanpak

Twee elkaar versterkende processen

Wijkaanpak

Stedelijk => wijkgericht

Verkokerd naar integraal

Vele bazen => 1 regisseur

Centrale planning =>

plannen maken met bewoners

Product => procesgerichte dienstverlening

Transformatie sociale domein

Sociale netwerk <= individu

1 gezin, 1 plan, 1 aanpak <=

versnipperde domeinen

Co-productie <= marktwerking

Cliënt aan zet <= zorgaanspraak

wettelijk

Sociale wijkteams <= uitvoering per

instelling

Bedrijven, burgers en cliënten

• Sociale ondernemingen met economisch perspectief nemen de rol op zich om dagbesteding in het perspectief van werk te zetten

• Wijkgesprekken

• Stadsconferentie

• Platform Wmo-raden en Clientenraden instellingen

15

Partnership is meedenken, meedoen, meebeslissen

• Platform Maatschappelijke Zorg • 24 uursconferentie november 2012 in Almen • Inbreng en realisatie proeftuinen • Tweede 24 uursconferentie september 2013 • Convenant over de transitie 2014

– Maatschappelijk aanbesteden per wijk – Vrijwillige vorming van juridische samenwerkingsverbanden – Uitvoerende gemeentelijke diensten worden meegenomen – Gedeelde verantwoordelijkheid voor de veranderingen op personeel gebied – Vermijding van frictiekosten

• Samenwerkingsverbanden per wijk gaan met sociale wijkteams een integraal aanbod op de maatschappelijke opgave formuleren binnen één budget onder één aansturing

• Gezamenlijk (om)scholings en trainingstraject

Ambtelijk, College en Raad

• Gedeelde verantwoordelijkheid onder leiding van één coordinerende wethouder

• Integrale aansturing door programmamanagers op inhoud en budget eindverantwoordelijk

• Raadsbijeenkomsten voorafgaand aan besluitvorming lokaal en regionaal

In de regio:9 clusters met 26 PROEFTUINEN

• Veranderopgaven in de praktijk onderzoeken

• Ervaring opdoen en praktijkleren

• Niet vrijblijvende aanpak ontwikkelen

• Toetsen van hypothesen

• Integratie van de 4 transities

• Eerste (tussen) resultaten plm. 1 oktober 2013

• Gezamenlijke evaluatie en doorontwikkeling in 2014

• www.proeftuinenarnhem.nl

Doe s burg

Rijnwa a rden

Arnhe m

Overb e tuwe

Rhede n

Linge w aard

W e stervoort

Zevenaa r

Ren k um

Roz e ndaal

Duive n

Regionale samenwerking

• Ambtelijk en bestuurlijk overleg samengevoegd

– Wmo

– VGZ

– Jeugd

– (Participatie en Werk)

Projectleider

CommunicatieAdministratieve

ondersteuning

Projectmedewerkers

(flexibele schil)

Blauw = medewerkers van de projectorganisatie

Geel = medewerkers uit de elf gemeenten

Sociaal domein overleg (og)

Bestuurlijke regiegroep

Overige werkgroepen/deelprojecten

o.l.v. projectleider uit 1 van de 11

gemeenten

VGZ / WMO / Jeugd / Participatie

en Werk

Deelprojectleider Deelprojectleider

• teamleden • teamleden

Wat vraagt dit?

• Vaste overtuiging dat het proces van co-creatie beslissend is voor het resultaat, inhoudelijk, bestuurlijk en financieel

• Open source benadering, d.w.z. dat bouwend aan het nieuwe sociale domein er steeds door wisselende partijen een bijdrage aan de oplossing van vraagstuk wordt geleverd

• Gecommiteerde bestuurder en gemandateerde eindverantwoordelijke ambtenaar over het geheel

• Platform op basis van gelijkwaardigheid • Pro-actieve communicatie gericht op dialoog • Strakke en transparante procesplanning: geduld en flexibiliteit • Creatief enthousiast team die over de eigen grenzen heen

kijkt • Communicatie is niet voor maar van de betrokken

Ontwikkelpunten Programmamanager

• Competenties – Procesmanagement belangrijker dan inhoudsdeskundige

– Eindverantwoordelijk en tegelijk niet-hiërarchische sturing in een netwerk

• De interne posities / weerstand – juridische en financial van control, risicomanagement , bedrijfsvoering

• Politieke sensitiviteit – College, Raad, cliënten/ patiënten-organisaties

• Eenduidige en betrouwbare communicatie – met de buitenwereld ( aanbieders en cliënten)

– wat kunnen we verwachten, welke investering vraagt het, wat levert het op?

• Omgaan met onzekerheid over landelijke kaders

• Ruimte bieden en tegelijk tempo vasthouden

Afronding

Samenvatting

Welke vragen nog aan Rijk en VNG?