RED januari 2013 Tandwerk

2
Gezonde mond 130 Red.nl | JANUARI 2013 Gezonde mond 131 Red.nl | JANUARI 2013 XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX » » Tand Alles wat je wilt weten over poetsen, flossen, bleken en beugels. Zo krijg je een mooi rijtje pearly whites. A l glimlachend een rij stralend witte tanden kunnen ontbloten, vinden we belangrijker dan je zou denken. Uit een onderzoek van het Nederlands tijd- schrift voor Tandheelkunde blijkt dat maar liefst 64 procent van de respondenten een directe link legt tussen de staat van hun gebit en hun levensgeluk. Dat verklaart meteen waarom wij in Nederland zo massaal naar de tandarts gaan. 83 Procent van de Nederlanders gaat ten minste één keer per jaar vrijwillig in de stoel liggen, en dat is veel vaker dan in de meeste andere Europese landen. Die jaarlijkse controles leveren dan ook wat op: een ruime meerderheid (70 procent) is bijzonder tevre- den met het gebit. Goed voor je gebit zorgen is niet alleen belangrijk voor je appearance, maar heeft ook impact op de rest van je gezondheid. Er zijn bijvoorbeeld aanwij- zingen dat regelmatig poetsen, flossen, stoken en spoelen de kans op hart- en vaatziekten kan verklei- nen. Hoe dit precies zit, is nog onduidelijk. Wellicht zijn de bacteriën die ontstoken tandvlees veroorza- ken ook verantwoordelijk voor ontstekingen elders in het lichaam. Een andere verklaring is dat mensen die goed voor hun gebit zorgen, ook beter letten op de rest van hun fysieke gesteldheid, waardoor het risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk afneemt. Er zijn ook andere verbanden tussen gezondheid en mondhygiëne, bijvoorbeeld in combinatie met zwan- gerschap, zegt mondhygiëniste Lieneke Steverink- Jorna (www.tandarts.nl). ‘Zo is er een kleine relatie tussen een slechte mondhygiëne en vroeggeboorte en laaggewicht. Er zijn zelfs aanwijzingen dat je snel- ler zwanger raakt als je goed voor je mond zorgt.’ Redenen genoeg om extra aandacht te besteden aan je gebit. En dat doe je zo: Koester je tandvlees Tweemaal per dag twee minuten poetsen met een fluoridetand- pasta, luidt het welbekende tandartsmantra. Daarnaast is het belangrijk om je tanden dagelijks te reinigen met behulp van flos (al dan niet elektrisch, b.v. de Airflos van Philips), ragers, of tanden- stokers. Alleen zo voorkom je de vorming van tandplak, de op- eenstapeling van bacteriën op je tanden, maar ook op de overgang van je tanden naar je tandvlees. Te veel tandplak verandert in tandsteen, dat zowel tússen de tanden gaat zitten als onder het tandvlees. En dat kan weer tot ontstekingen leiden: gingivitis. ‘Bij tandvleesontsteking kan er op den duur kaakbot verloren gaan,’ aldus Lieneke Steverink-Jorna. ‘Hierdoor gaan tanden en kiezen uiteindelijk losstaan, wat paradon- titis heet. De meeste mensen heb- ben overigens niet in de gaten dat hun tandvlees ontstoken raakt. Hoogstens bloedt het een beetje bij het poetsen. Pijn doet het zel- den.’ Steverink-Jorna maakt regel- matig mee dat mensen geen idee hebben dat ze met een ontsteking rondlopen. Haar advies is dan ook om bij je volgende tandartsbezoek specifiek te vragen naar de condi- tie van je tandvlees. ‘Vraag om een DPSI-meting (Dutch Periodontal Screening Index, red.), dat is een 83 procent van de Nederlanders gaat ten minste één keer per jaar vrijwillig in de stoel liggen WERK MONDSTUK Goed nieuws voor ieder- een die een beugel over- weeg: de onzichtbare beugel is in opmars. ‘In plaats van slotjes, schuif je plastic bitjes over je tanden,’ aldus Jesse Bartels van Perfect Smile. Deze beugel van Invisalign vervang je elke twee weken door een nieuw exemplaar. De beugel oefent druk uit op je gebit, waardoor je tanden recht komen te staan. ‘Het voordeel is dat het niet opvalt. Ook kun je hem tijdelijk uitnemen, waardoor je je gebit goed kunt blijven verzorgen. Dat was met die plaatjesbeugel veel moeilijker.’ Uiteraard zijn er ook nog andere mo- gelijkheden: de slotjes- beugel van doorzichtige slotjes, óf een exemplaar aan de binnenkant van je tanden, de zogenaamde linguale beugel. tandvleescheck.’ Een tamelijk nieuwe vorm van mondzorg is probiotica (b.v. Oral- Care van Oragenics). Net als in je darmen herstelt probiotica de hoeveelheid gezonde bacteriën in de mond en neutraliseert slechte bacteriën. Resultaat: een frisse adem en minder kans op ontsto- ken tandvlees. Lieneke Steverink- Jorna: ‘Het ziet er veelbelovend uit, maar er moet nog wel meer onderzoek naar gedaan worden.” Vraag advies aan je tandarts of mondhygiënist Behalve grondig poetsen en fana- tiek flossen, zijn er tal van andere manieren om je mond in conditie te houden. Van mondspoeling zus tot tongschrapers zo. Is het belangrijk om dat allemaal op het badkamerplankje te zetten? ‘Dat is heel persoonlijk,’ zegt Steverink-Jorna. ‘Er zijn onge- looflijk veel spoelmiddelen op de markt. Tegen slechte adem, tegen gevoelige tandhalzen, tegen ontstekingen, noem maar op. Wat voor jou het meest geschikt is, kun je het best aan je tandarts of mondhygiënist vragen. Die kan ook laten zien wat voor jou de beste manier is om te reinigen: flossen, ragen of stoken, en wat een goede poetstechniek is.’ Let op je voeding En dan zijn er nog tanden die doorschijnend worden, gele of donkere plekken vertonen, of een rafelig randje krijgen: dat heeft alles te maken met het slijten Door ELLES BEIJERS Fotografie HOLLANDSE HOOGTE

Transcript of RED januari 2013 Tandwerk

Gezonde mond

130 Red.nl | ja n ua r i 2 01 3

Gezonde mond

131Red.nl | ja n ua r i 2 01 3

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

xx

» »

TandAlles wat je wilt weten over poetsen, flossen, bleken en beugels. Zo krijg je

een mooi rijtje pearly whites.

Al glimlachend een rij stralend witte

tanden kunnen ontbloten, vinden we

belangrijker dan je zou denken. Uit een

onderzoek van het Nederlands tijd-

schrift voor Tandheelkunde blijkt dat

maar liefst 64 procent van de respondenten een

directe link legt tussen de staat van hun gebit en

hun levensgeluk. Dat verklaart meteen waarom wij

in Nederland zo massaal naar de tandarts gaan. 83

Procent van de Nederlanders gaat ten minste één

keer per jaar vrijwillig in de stoel liggen, en dat is

veel vaker dan in de meeste andere Europese landen.

Die jaarlijkse controles leveren dan ook wat op: een

ruime meerderheid (70 procent) is bijzonder tevre-

den met het gebit.

Goed voor je gebit zorgen is niet alleen belangrijk

voor je appearance, maar heeft ook impact op de

rest van je gezondheid. Er zijn bijvoorbeeld aanwij-

zingen dat regelmatig poetsen, flossen, stoken en

spoelen de kans op hart- en vaatziekten kan verklei-

nen. Hoe dit precies zit, is nog onduidelijk. Wellicht

zijn de bacteriën die ontstoken tandvlees veroorza-

ken ook verantwoordelijk voor ontstekingen elders

in het lichaam. Een andere verklaring is dat mensen

die goed voor hun gebit zorgen, ook beter letten op

de rest van hun fysieke gesteldheid, waardoor het

risico op hart- en vaatziekten aanzienlijk afneemt.

Er zijn ook andere verbanden tussen gezondheid en

mondhygiëne, bijvoorbeeld in combinatie met zwan-

gerschap, zegt mondhygiëniste Lieneke Steverink-

Jorna (www.tandarts.nl). ‘Zo is er een kleine relatie

tussen een slechte mondhygiëne en vroeggeboorte

en laaggewicht. Er zijn zelfs aanwijzingen dat je snel-

ler zwanger raakt als je goed voor

je mond zorgt.’ Redenen genoeg

om extra aandacht te besteden

aan je gebit. En dat doe je zo:

Koester je tandvlees Tweemaal per dag twee minuten

poetsen met een fluoridetand-

pasta, luidt het welbekende

tandartsmantra. Daarnaast is het

belangrijk om je tanden dagelijks

te reinigen met behulp van flos (al

dan niet elektrisch, b.v. de Airflos

van Philips), ragers, of tanden-

stokers. Alleen zo voorkom je de

vorming van tandplak, de op-

eenstapeling van bacteriën op je

tanden, maar ook op de overgang

van je tanden naar je tandvlees.

Te veel tandplak verandert in

tandsteen, dat zowel tússen de

tanden gaat zitten als onder het

tandvlees. En dat kan weer tot

ontstekingen leiden: gingivitis.

‘Bij tandvleesontsteking kan er op

den duur kaakbot verloren gaan,’

aldus Lieneke Steverink-Jorna.

‘Hierdoor gaan tanden en kiezen

uiteindelijk losstaan, wat paradon-

titis heet. De meeste mensen heb-

ben overigens niet in de gaten dat

hun tandvlees ontstoken raakt.

Hoogstens bloedt het een beetje

bij het poetsen. Pijn doet het zel-

den.’ Steverink-Jorna maakt regel-

matig mee dat mensen geen idee

hebben dat ze met een ontsteking

rondlopen. Haar advies is dan ook

om bij je volgende tandartsbezoek

specifiek te vragen naar de condi-

tie van je tandvlees. ‘Vraag om een

DPSI-meting (Dutch Periodontal

Screening Index, red.), dat is een

83 procent van de Nederlanders gaat ten minste één keer per jaar vrijwillig

in de stoel liggen

werk MondstukGoed nieuws voor ieder-

een die een beugel over-

weeg: de onzichtbare

beugel is in opmars. ‘In

plaats van slotjes, schuif

je plastic bitjes over je

tanden,’ aldus Jesse

Bartels van Perfect

Smile. Deze beugel van

Invisalign vervang je elke

twee weken door een

nieuw exemplaar. De

beugel oefent druk uit

op je gebit, waardoor je

tanden recht komen

te staan. ‘Het voordeel

is dat het niet opvalt.

Ook kun je hem tijdelijk

uitnemen, waardoor je je

gebit goed kunt blijven

verzorgen. Dat was met

die plaatjesbeugel veel

moeilijker.’ Uiteraard zijn

er ook nog andere mo-

gelijkheden: de slotjes-

beugel van doorzichtige

slotjes, óf een exemplaar

aan de binnenkant van je

tanden, de zogenaamde

linguale beugel.

tandvleescheck.’

Een tamelijk nieuwe vorm van

mondzorg is probiotica (b.v. Oral-

Care van Oragenics). Net als in

je darmen herstelt probiotica de

hoeveelheid gezonde bacteriën in

de mond en neutraliseert slechte

bacteriën. Resultaat: een frisse

adem en minder kans op ontsto-

ken tandvlees. Lieneke Steverink-

Jorna: ‘Het ziet er veelbelovend

uit, maar er moet nog wel meer

onderzoek naar gedaan worden.”

Vraag advies aan je tandarts of mondhygiënistBehalve grondig poetsen en fana-

tiek flossen, zijn er tal van andere

manieren om je mond in conditie

te houden. Van mondspoeling

zus tot tongschrapers zo. Is het

belangrijk om dat allemaal op

het badkamerplankje te zetten?

‘Dat is heel persoonlijk,’ zegt

Steverink-Jorna. ‘Er zijn onge-

looflijk veel spoelmiddelen op

de markt. Tegen slechte adem,

tegen gevoelige tandhalzen, tegen

ontstekingen, noem maar op. Wat

voor jou het meest geschikt is,

kun je het best aan je tandarts of

mondhygiënist vragen. Die kan

ook laten zien wat voor jou de

beste manier is om te reinigen:

flossen, ragen of stoken, en wat

een goede poetstechniek is.’

Let op je voeding En dan zijn er nog tanden die

doorschijnend worden, gele of

donkere plekken vertonen, of een

rafelig randje krijgen: dat heeft

alles te maken met het slijten

Door EllEs bEijErs Fotografie hollandsE hoogtE

Gezonde mond

132 Red.nl | ja n ua r i 2 01 3

van het tandglazuur. Net als het

steeds gevoeliger worden van je

tanden. De belangrijkste oorzaak

van deze veelvoorkomende tand-

erosie is ons voedingspatroon,

aldus het Ivoren Kruis. De zuren

in ons eten en drinken lossen

het glazuur op, dus is het belang-

rijk om niet te veel frisdrank en

vruchtensap te drinken, of te vaak

te snacken. Maximaal zeven eet-

en drinkmomenten per dag is het

beste, zeggen tandartsen. Niet van

plan je dagelijkse dosis cola light

vaarwel te zeggen? Drink het dan

met een rietje, daarmee minimali-

seer je het contact met je tanden.

Gelukkig zijn er ook voedings-

middelen die je tanden juist in

conditie houden. Appels, wortels

en bleekselderij scrubben je

tanden als het ware schoon. Een

stukje kaas na het eten heeft het-

zelfde effect. Bovendien zorgen

deze tussendoortjes voor aanmaak

van speeksel, wat belangrijk is

voor het neutraliseren van de

zuren in je mond. Ook paddestoe-

len zouden kunnen helpen tegen

tandbederf, blijkt uit een recent

onderzoek. Hierin zit namelijk een

bepaald type suiker (lentinan), dat

de bacteriegroei in je mond kan

remmen. Ook broccoli, wasabi en

rode ui bevatten stoffen die een

zuurwerend laagje vormen op je

tanden, waardoor bacteriën geen

kans krijgen.

Bleken: ja of nee?Het drinken van koffie, thee en

rode wijn is de belangrijkste

oorzaak van verkleurende tanden.

is nog belangrijker geworden om goed te kijken wie

de behandeling uitvoert. Je mag nu in feite met alles

bleken, zolang er maar geen peroxide in zit. Dus doe

vooraf onderzoek naar de kliniek: hoe lang bestaat

hij al, werken er tandartsen en mondhygiënisten, dat

soort dingen. Ik heb weleens gehoord dat mensen via

een veilingsite een behandeling hadden aangeschaft,

maar dat was gewoon bij iemand thuis. Daar zou ik

mee oppassen.’

En als je een goede kliniek hebt gevonden, hoe zorg

je dan dat je naar buiten komt met een natuurlijk

resultaat, in plaats van zo’n rij akelig witte jongens?

‘Er bestaan nogal wat misverstanden over de

Hollywood smile,’ zegt Jesse Bartels. ‘Sterren met

een kaarsrechte rij witte tanden, hebben veneers of

facings. Dat zijn porseleinen schildjes waarmee

scheve tanden kunnen worden gemaskeerd, of

spleetjes kunnen worden weggewerkt. Die kun je

bovendien zo wit maken als je zelf wilt. Met bleken

kan het eigenlijk nooit te wit worden, het wordt

eerder de natuurlijke tint die je ooit had. Zie het

liever als een stomerijbeurt voor je tanden.’

25 jaar Op deze

leeftijd is het vooral

belangrijk dat je goed

blijft poetsen. ‘Je bent

misschien druk met

studie of carrière. Maar

zorg dat je de tijd neemt

om gezond te eten en je

gebit goed te verzor-

gen,’ aldus Lieneke

Steverink-Jorna.

‘Tandvleesontsteking

kan al ontstaan na een

dag niet goed reinigen.’

35 jaar Dit is een

gevaarlijke leeftijd.

‘Vaak wordt er rond

deze leeftijd paradontitis

(ontsteking waarbij

kaakbot verdwijnt)

ontwikkeld,’ zegt

Steverink-Jorna. Dus

goed verzorgen en

regelmatig naar de

mondhygiënist gaan is

een must. ‘Ook als je

zwanger bent of wilt

worden is dat aan te

raden. Gezond

mondgedrag begint al

vlak na de geboorte en

als je daarover vragen

hebt, kun je die gerust

aan de mondhygiënist

stellen.’

45 jaar ‘Dit is de

leeftijd waarop vrouwen

te maken krijgen met de

overgang, en hormonen

hebben flink invloed op

het tandvlees,’ zegt

Steverink-Jorna. Zowel

op de bloedtoevoer als

op de botdichtheid.

Terugtrekkend tandvlees

kan wijzen op een

verminderde botdicht-

heid van de kaak en kan

uiteindelijk leiden tot

loszittende tanden.

Niet van plan je dagelijkse cola light vaarwel te zeggen? Met een rietje minimaliseer je het contact met je tanden

Ook dankzij het slijten van het

tandglazuur, door voedingsmidde-

len en door het normale verou-

deringsproces (ja, ook je tanden

ontkomen daar niet aan) kan je

gebit makkelijker verkleuren.

Want hoe dunner het glazuur, hoe

makkelijker de kleurstoffen uit

eten en drinken kunnen doordrin-

gen in je tanden. Of het zinvol

is om je tanden te laten bleken,

kun je het beste overleggen met

je tandarts of mondhygiënist. Zij

kunnen kijken wat de oorzaak is

van de verkleuringen, aangezien

medicijngebruik of het hebben

van veel donkere vullingen ook

een reden kan zijn. Ook is het

raadzaam om eerst je gebit gron-

dig te laten reinigen, want schone

tanden lijken een stuk witter. Als

je daarna nog steeds niet blij bent

met je grauwe glimlach, kun je

een bleekbehandeling overwe-

gen. De regels hiervoor zijn per

1 november 2012 aangescherpt.

Alleen tandartsen mogen nog met

bleekmiddelen werken waarin

maximaal 6 procent peroxide

zit, andere aanbieders moeten

zich beperken tot middelen met

slechts 0,1 procent peroxide.

Bleken is namelijk niet zonder

risico en alleen tandartsen

kunnen goed inschatten of het

verantwoord is. Je kunt nog

steeds bij andere klinieken

terecht voor een bleekbehan-

deling, al zal de behandeling

langer duren of moet je vaker

terugkomen om hetzelfde

resultaat te krijgen, aldus Jesse

Bartels van Perfect Smile. ‘Het

dE tand dEs tijds