RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DEKWALITEITSVERBETERING

Basisschool Inst.Schreuder

Plaats : AmsterdamBRIN-nummer : 07HQ|C1Onderzoeksnummer : 193545Datum onderzoek : 19 maart 2013Datum vaststelling : 24 april 2013

Pagina 2 van 15

1 INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

2 BEVINDINGEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

3 TOEZICHTARRANGEMENT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

INHOUDSOPGAVE

Pagina 3 van 15

Pagina 4 van 15

De Inspectie van het Onderwijs heeft op 19 maart 2013 een onderzoek naar dekwaliteitsverbetering uitgevoerd op Basisschool Instituut Schreuder. Daarbij isgekeken naar de kwaliteit van het onderwijs en naar naleving van wet- enregelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende.

Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 24 januari 2012 stelde deinspectie tekortkomingen vast in het onderwijsleerproces op BasisschoolInstituut Schreuder. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat isvastgesteld op 10 april 2012. De kwaliteit van het onderwijs is toenals zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. Om nate gaan of de eerder vastgestelde tekortkomingen zijn opgeheven en dekwaliteit van het onderwijs weer voldoende is, heeft de inspectie nu eenafsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering uitgevoerd.

Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt deinspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijkevoorschriften.

Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:• Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en

het zorgplan bij de inspectie.• Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijke

verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan.• Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland.• Onderzoek en analyse van jaardocumenten en gegevens over de school

die bij de inspectie aanwezig zijn.• Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-

activiteiten van de school en van andere documenten die de schoolvoorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd, te weten: documentwaarin de school de huidige ontwikkeling schetst (waaronder kenmerkenvan de populatie, zorgstructuur en professionalisering, toetskalender),Opbrengstanalyses, Verbeterplan KBA.

• Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk isgeobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen

1 INLEIDING

Onderzoeksopzet

Pagina 5 van 15

en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in de groepen 1/2 b, 1/2 c,3, 4a, 6 en 8.

• Gesprekken met de directie en de intern begeleider over de kwaliteit vande indicatoren.

• Een gesprek met leraren.• Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het

bestuur, na afloop van het schoolbezoek.

Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgendeaspecten: opbrengsten, aanbod, tijd, pedagogisch-didactisch handelen,afstemming, zorg en begeleiding en kwaliteitszorg.

De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op hetToezichtkader po/vo 2012 en de notitie Analyse en waarderingen vanopbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden opwww.onderwijsinspectie.nl.

In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar deonderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door eenbeschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waarmogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3geeft het toezichtarrangement weer.

Toezichtkader

Opbouw rapport

Pagina 6 van 15

In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in ditonderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid.De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskaderprimair onderwijs 2012. Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslaggeven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijngemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren ziehet Toezichtkader po/vo 2012 op www.onderwijsinspectie.nl . De bevindingenzijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke matede betreffende indicator gerealiseerd is.

Legenda:1. slecht2. onvoldoende3. voldoende4. goed5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten)

2 BEVINDINGEN

2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel

Opbrengsten 1 2 3 4 5

•

•

•

•

1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van debasisschool liggen ten minste op het niveau dat op grondvan de kenmerken van de leerlingenpopulatie magworden verwacht.

1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal envoor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggenten minste op het niveau dat op grond van de kenmerkenvan de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.

1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelenzich naar hun mogelijkheden.

1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op eenniveau dat mag worden verwacht.

Leerstofaanbod 1 2 3 4

•

•

2.1* Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal enrekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als tebereiken doelstellingen.

2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen enwiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot enmet het niveau van leerjaar 8.

Pagina 7 van 15

Leerstofaanbod 1 2 3 4

•

2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met eenleerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aandie passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met eentaalachterstand.

Tijd 1 2 3 4

•3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplandeonderwijstijd.

Didactisch handelen 1 2 3 4

•

•

•

5.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof.

5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer.

5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij deonderwijsactiviteiten.

Afstemming 1 2 3 4

•

•

•

•

6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af opverschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.

6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen inontwikkeling tussen de leerlingen.

6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af opverschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen.

6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen inontwikkeling tussen de leerlingen.

Begeleiding 1 2 3 4

•

•

7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem vangenormeerde instrumenten en procedures voor het volgenvan de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.

7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang inde ontwikkeling van de leerlingen.

Zorg 1 2 3 4

•

•

•

•

8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodighebben.

8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevensbepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen.

8.3* De school voert de zorg planmatig uit.

8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg.

Pagina 8 van 15

Kwaliteitszorg 1 2 3 4

•

•

•

•

•

•

9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haarleerlingenpopulatie.

9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen.

9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces.

9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten.

9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces.

9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over degerealiseerde onderwijskwaliteit.

Voorwaarden voor kwaliteitszorg 1 2 3 4

•

•

•

•

10.1 De schoolleiding stuurt de schoolontwikkeling inclusief dekwaliteitszorg aan.

10.2 De schoolontwikkeling is verbonden met de visie op onderwijs,zoals geformuleerd in het schoolplan.

10.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur.

10.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn bestuur, directie, team enandere belanghebbenden betrokken.

Wet- en regelgeving Ja Nee

•

•

•

•

•

NT1A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art.16, lid 2 en 3, WPO).

NT2A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan(art. 16, lid 1 en 3, WPO).

NT3A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art.19, lid 3, WPO).

NT4A Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnenvoldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b,WPO).

NT4B Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweekgeprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b,WPO).

Pagina 9 van 15

Algemeen beeld

Basisschool Instituut Schreuder is er in geslaagd om een aantal belangrijketekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijsleerproces op te heffen. Ditgeldt voor het onderwijsaanbod, de tijd en de actieve betrokkenheid vanleerlingen. Op basis hiervan beoordeelt de inspectie de kwaliteit van de schoolals voldoende. Op andere punten is de kwaliteit nog broos en teleerkrachtafhankelijk en vraagt de invoering van de verbeteringen meer tijd. Ditgeldt vooral voor de kwaliteit van de uitleg, maar ook voor de afstemming en dezorg, waarbij de inspectie overigens wel ziet dat er op de laatst genoemdeaspecten, in vergelijking tot vorig jaar, een grote inhaalslag wordt gemaakt.De verbeterplannen van de kwaliteitsaanpak (KBA) vormen een belangrijkeleidraad bij de schoolontwikkeling. Het schept vertrouwen dat het geheel vanactiviteiten is ingebed in een systeem van kwaliteitszorg, waarbij de directeur ende intern begeleider met grote regelmaat de groepen bezoeken en de lerarenfeedback krijgen. Er wordt in het kader van het verbeterplan ook flinkgeïnvesteerd in de teamontwikkeling en de competenties van leraren. De lat ligthoog en dat is ook nodig. Het team heeft een omslag moeten maken, maargeleidelijk ontstaat er een meer professionele cultuur, waarbij de focus ligt ophet opbrengstgericht werken en leraren leren om meer onderwijs op maat tegeven. Het verbetertraject loopt nog een half jaar door en daarna volgt nog eenborgingsjaar. De inspectie vertrouwt er op dat het team met de inzet die ze nulevert er in zal slagen de geplande verbeterpunten tot een goed resultaat tebrengen.

Toelichting

UitgangssituatieDe school heeft een periode achter de rug met wisselingen in bestuur, directieen interne begeleiders. Er werd als gevolg hiervan nauwelijks geïnvesteerd inhet team en in de schoolontwikkeling, met als gevolg dat de inspectie de schoolin januari 2012 als zwak beoordeelde. Sinds de aanstelling van de directeur(augustus 2011, voorheen een half jaar werkzaam als interim directeur op deschool) en de nieuwe intern begeleider (mei 2012) is de uitgangssituatie van deschool stabiel. Verder heeft de school sinds vorig jaar een nieuw bestuur,dat grotendeels bestaat uit betrokken ouders en iemand met ervaring vanuit deBesturenraad.

2.2 Beschouwing

Pagina 10 van 15

Sinds 2011 participeert de school in het verbetertraject van de KwaliteitsaanpakBasisscholen Amsterdam (KBA). De school is sindsdien met vereende krachtenbezig uit het dal te klimmen en de eerste positieve resultaten hiervan zijn alzichtbaar. De school straalt een andere sfeer uit, trekt weer nieuwe leerlingenaan en is het afgelopen jaar gegroeid van 190 naar 255 leerlingen. De populatieis gemêleerd en vormt een mooie afspiegeling van de wijk.

OpbrengstenDe resultaten van de school zijn voldoende. De eindopbrengsten liggen deafgelopen drie jaar (2013, 2012, 2011) iets boven het niveau van descholengroep. Alle leerlingen hebben deelgenomen aan de toetsen. Ook detussenopbrengsten laten over vrijwel de hele linie een positief beeld zien. Detoetsen die de inspectie bij het oordeel betrekt, te weten technisch lezen in degroepen 3 en 4, rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezenin groep 6 zijn allemaal voldoende.Er zitten in de huidige groep 8 geen leerlingen met een ontwikkelingsperspectief.Dit is de reden dat de inspectie indicator 1.4 niet waardeert.

AanbodHet onderwijsaanbod voldoet aan de kerndoelen. Er zijn vorig jaar nieuwemethoden voor technisch lezen en voortgezet technisch lezen ingevoerd. Dit jaarwordt een nieuwe methode voor rekenen en wiskunde geïmplementeerd. Voorbegrijpend lezen en woordenschat wordt een integrale taalmethode gebruikt,maar de school is zich aan het bezinnen op een aanvullend aanbod, om daarmeenog beter tegemoet te komen aan de onderwijsbehoeften van de leerlingen.Vorig jaar stelde de inspectie vast dat leerlingen, als ze niet mee konden komenmet het niveau van de groep, relatief snel op een eigen leerlijn werden gezet,zonder dat hier een nader onderzoek of zorgtraject aan vooraf ging. Deprocedure is nu aangescherpt en de leerinhouden tot en met groep 8 worden nuaan voldoende leerlingen aangeboden (indicator 2.2). In het geval dat leerlingenaantoonbaar vanwege hun mogelijkheden en beperkingen niet in staat zijn omde doelen van de eindgroep te halen, stelt de school eenontwikkelingsperspectief op.

TijdBij het vorige onderzoek stelde de inspectie vast dat de school de beschikbareonderwijstijd niet voldoende effectief benutte. Sindsdien wordt er op toegeziendat de lessen op tijd beginnen en er minder tijd verloren gaat aanorganisatorische zaken (indicator 3.1). De school geeft aan dat een aantalouders, ondanks het feit dat ze hier op aangesproken worden, hardnekkig is inhet te laat naar school brengen van hun kinderen. Om dit ongewenste gedrag te

Pagina 11 van 15

doorbreken overweegt de school om de leerplichtambtenaar hierbij actief bij tebetrekken.

Didactisch handelen en afstemmingDe lessen verlopen gestructureerd en ordelijk en de sfeer in de groepen isgemoedelijk. Leraren en leerlingen gaan op een respectvolle manier met elkaarom. De meeste leraren slagen er in om de leerlingen actief bij de les tebetrekken (indicator 5.3). Naast een paar uitstekende lessen heeft de inspectieook een aantal lessen gezien waarbij de uitleg niet goed was. De leraren passenwel de afgesproken vormaspecten toe, zoals een korte terugblik op de vorigeles, het benoemen van het doel etc., maar vakdidactisch is de uitleg niettoereikend en worden de lesdoelen niet gehaald. Dit is de reden dat indicator 5.1opnieuw als onvoldoende is gewaardeerd. Dit geldt ook voor de afstemming vande instructie en verwerking (indicator 6.2 en 6.3). De meerderheid van delessen is nog klassikaal en leerkrachtgestuurd. Over het algemeen is deinteractie beperkt en duurt het te lang voordat de niveaugroepen op hun eigenniveau aangesproken worden en/of aan het werk kunnen. In die gevallen is hetonderwijs voor de betere leerlingen te weinig uitdagend en voor de zwakkereleerlingen heeft de verlengde instructie te veel het karakter van begeleideinoefening. Daarbij doet de aanpak onvoldoende recht aan de verschillen inleerstijl of specifieke onderwijsbehoeften van de leerlingen, zoals een anderemanier van uitleggen, het demonstreren (modellen) van een strategie of aanpaken de inzet van concrete materialen ter ondersteuning.

Begeleiding en zorgDe school is bezig met de invoering van handelingsgericht werken (HGW),waarbij het uitgangspunt is om het onderwijs af te stemmen op de verschillen inonderwijsbehoeften van de leerlingen. Er zijn in dit kader voor elke groepgroepsoverzichten gemaakt, waarin per leerling is vastgelegd op welk niveaueen leerling functioneert en wat zijn of haar onderwijsbehoeften zijn. Er isprioriteit gegeven aan het maken van groepsplannen voor technisch lezen enrekenen en wiskunde. Er is bewust gekozen om dit nog niet te doen voor taal enbegrijpend lezen, omdat leraren eerst ervaring willen opdoen in het werken metde plannen. De leraren volgen de ontwikkeling van leerlingen nauwgezet en zijndit jaar begonnen met het analyseren van de methodetoetsen en leggen vast opwelke punten leerlingen uitvallen en extra instructie nodig hebben. Devorderingen worden tussentijds geëvalueerd en op basis hiervan worden degroepsplannen elke zes weken bijgesteld. De school had tot voor kort geenvolgsysteem voor de sociaal-emotionele ontwikkeling (groep 3-8). Recentelijk iseen volgsysteem aangeschaft en is de toetskalender aangepast. De eerste

Pagina 12 van 15

afname zal nog dit voorjaar plaatsvinden. Op basis hiervan beoordeeltde inspectie indicator 7.2 als voldoende.

Met de invoering van de groepsplannen is het werken met individuelehandelingsplannen losgelaten, met uitzondering voor de leerlingen die inaanmerking komen voor een leerling-gebonden financiering (rugzak) ofleerlingen met een ontwikkelingsperspectief. Daarmee is het systeem van zorgechter niet toereikend. Allereerst zijn er nog niet voor allevakken groepsplannen, maar vooral zijn de criteria voor welke leerlingenaanvullend op het groepsplan curatieve zorg nodig hebben, niet vastgelegd inhet zorgplan. Hierdoor kan het gebeuren dat er bij de groepsbesprekingenkinderen doorheen slippen die baat hebben bij tijdelijke zorg. In individuelegevallen is ook een diepgaander analyse nodig om de hulpvraag goed te kunnenbepalen en op basis hiervan een individueel handelingsplan op te stellen(indicator 8.2).Verder is het nodig om de zorg op te nemen in de weekplanning, inclusief dereflectie op de effectiviteit. Enerzijds om te voorkomen dat de extra zorg er in dehectiek van alle dag bij inschiet, anderzijds om achteraf te kunnenverantwoorden dat de school daadwerkelijk passende zorg heeft geboden(indicator 8.3). Dit is ook van belang voor leerlingen die dreigen te doublerenen/of naar verwachting een eigen leerlijn krijgen voor een vak. Deze laatstegroep leerlingen moet in ieder geval een periode zorg op maat hebben gehad.Omdat de groepsplannen regelmatig worden geëvalueerd, evenals de individuelehandelingsplannen, beoordeelt de inspectie indicator 8.4 als voldoende, maarwel met de kanttekening dat de kwaliteit van de evaluaties nog wel eenwisselend beeld laat zien. Zo ontbreekt in een aantal gevallen dezichtbare koppeling tussen de evaluatie en het doel van het hulpplan.

KwaliteitszorgDe kwaliteitszorg is over de hele linie als voldoende beoordeeld. Deschoolontwikkeling wordt door de directeur planmatig aangestuurd en de taal-en rekencoördinatoren vervullen daarbij inhoudelijk een belangrijke rol. Bij hetvorige kwaliteitsonderzoek (januari 2012) waren er nog twee punten binnen hetkwaliteitsbeleid die om aandacht vroegen, de evaluatie van hetonderwijsleerproces en de organisatiecultuur. De evaluatie is nu voldoende(indicator 9.3). Er zijn zowel externe- als interne audits metklassenconsultaties, de doelen van de verbeterplannen worden tussentijdsgeëvalueerd en in het kader van IPB vinden er functionerings- enbeoordelingsgesprekken plaats, waar ook consequenties aan worden verbonden.Wel heeft de inspectie de school gewezen op het belang om alvast na te denkenover een dekkend instrumentarium dat, na afronding van het KBA traject, door

Pagina 13 van 15

de school ingezet kan worden om alle domeinen van kwaliteit cyclisch teevalueren, waaronder de onderwijstijd, het aanbod en het systeem van zorg.Verder zijn de voorwaarden voor kwaliteit versterkt en ontstaat er, zoals eerderbeschreven, een meer professionele cultuur. Voorheen was er sprake van eenhecht team met een te familiaire cultuur. Door het ontbreken vanonderwijskundige sturing, was men niet gewend om kritisch te kijken naar heteigen handelen. Dit heeft er destijds ook toe geleid dat de kwaliteit van deschool geleidelijk afzakte en de school vorig jaar van de inspectie een aangepastarrangement zwak kreeg. Er zijn wat wisselingen geweest in deteamsamenstelling. Het team is versterkt met een aantal enthousiasteleraren. De leraren zijn inmiddels gewend aan de klassenbezoeken en ervarende feedback die ze krijgen als constructief. Ze bespreken de resultaten die zeboeken met elkaar en gaan binnenkort ook bij elkaar lessen bezoeken om vanen met elkaar te leren. De inspectie vindt dit een positieve omslag en beoordeeltop basis hiervan indicator 10.3 als voldoende.

Pagina 14 van 15

Kwaliteit

De Inspectie van het Onderwijs kent aan de Basisschool Instituut Schreuder hetbasisarrangement toe. De kwaliteit van het onderwijs is weer voldoende. Ditbetekent dat de school niet langer onder intensief toezicht valt.

NalevingDe inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de nalevingvan de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd.

3 TOEZICHTARRANGEMENT

Pagina 15 van 15