Rapport nummer 843...Kopen en afsteken van vuurwerk Van de respondenten zegt 32 procent voor...

Rapport nummer 843

Vuurwerkaankoop en -gebruik 2020 Onderzoek naar gedrag en opinie Nederlandse huishoudens

Disclaimer

Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht

genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid voor eventuele, in deze

uitgave voorkomende, onjuistheden of onvolkomenheden.

Overname van tekst of gedeelten van tekst is toegestaan, mits met de juiste bronvermelding.

Indien tekst gebruikt wordt voor commerciële doelstellingen dient altijd vooraf schriftelijke

toestemming verkregen te zijn.

Privacy en gegevensbescherming

VeiligheidNL gaat zorgvuldig om met persoonsgegevens en behandelt deze vertrouwelijk. Zo

worden persoonsgegevens alleen verwerkt door personen met een geheimhoudingsplicht en

voor het doel waarvoor deze gegevens zijn verzameld. Daarbij zorgt VeiligheidNL voor

passende beveiliging van persoonsgegevens.

VeiligheidNL behandelt uw persoonlijke gegevens conform de Algemene Verordening

Gegevensbescherming (AVG) zoals deze sinds 25 mei 2018 geldt. Lees meer over onze

privacy verklaring op www.veiligheid.nl/privacy.

http://www.veiligheid.nl/privacy

Vuurwerkaankoop en -gebruik 2020

Onderzoek naar gedrag en opinie Nederlandse huishoudens

Rapport nummer 843

Projectnummer 20.0295

Dr. Branko Olij

Drs. Susanne Nijman

Drs. Huib Valkenberg

Dr. Birgitte Blatter

Uitgegeven door

VeiligheidNL

Postbus 75169

1070 AD Amsterdam

www.veiligheid.nl

april 2020

Vuurwerk aankoop- en afsteekgedrag 2020 4

Rapport nummer 843

Inhoudsopgave

Hoofdstuk Pagina

Samenvatting 5

1 Inleiding 7 1.1 Doel van het onderzoek 7 1.2 Vergelijking met het voorgaande onderzoek 7 1.3 Leeswijzer 8

2 Kopen en afsteken van vuurwerk 9 2.1 Kopen van vuurwerk 9 2.1.1 Aankoop en budget 9 2.1.2 Vuurwerktypen en voorkeur van kopers 9 2.1.3 Locaties van aankoop 10 2.2 Afsteken van vuurwerk 11 2.3 Beschermingsmaatregelen 11 2.3.1 Beschermingsmaatregelen bij het zelf afsteken van vuurwerk 11 2.3.2 Beschermingsmaatregelen bij kinderen die vuurwerk afsteken 12 2.4 Vuurwerkresten opruimen 13 2.5 Kwaliteit van vuurwerk 13

3 Kijken naar vuurwerk 14

4 Letsel 15

5 Mening over vuurwerk 16

5.1 Redenen om vuurwerk wel of niet af te steken 16 5.1.1 Redenen om vuurwerk wel af te steken 16 5.1.2 Redenen om vuurwerk niet af te steken 16 5.2 Mening over overlast, voorlichting, initiatieven en wet- en

regelgeving 16 5.2.1 Mening over overlast 16 5.2.2 Mening over voorlichting 16 5.2.3 Mening over initiatieven 16 5.2.4 Mening over wet- en regelgeving 17 5.3 Vuurwerkcampagnes 18 5.4 Kennis over vuurwerkregels 18

6 Discussie en conclusies 19 6.1 Discussie 19 6.2 Conclusies 20

7 Onderzoeksaanpak en verantwoording 23

Bijlage 1 Vragenlijst aankoop- en afsteekgedrag 2019-2020 24

Bijlage 2 Tabellenboek 39

Bijlage 3 Afbeeldingen typen vuurwerk 57


Rapport nummer 843

Samenvatting

Jaarlijks presenteert VeiligheidNL in de eerste dagen van januari hoeveel en welk type

vuurwerkongevallen er afgelopen jaarwisseling hebben plaatsgevonden1. Hiertoe

inventariseert VeiligheidNL de aantallen vuurwerkgewonden die op alle SEH’s en bij

81 huisartsenposten in Nederland zijn behandeld. Om de jaarlijkse ontwikkelingen in

letsels als gevolg van vuurwerk in een bredere context van vuurwerkaankoop en -

gebruik te plaatsen, zodat een interpretatie van deze ontwikkelingen beter mogelijk is,

heeft VeiligheidNL onderzoek gedaan naar het vuurwerkaankoop en -gebruik. Het

huidige onderzoek is uitgevoerd van 6 tot en met 23 januari 2020 en heeft betrekking

op de jaarwisseling 2019-2020. Aan een representatieve steekproef van Nederlandse

huishoudens (n=1.658, van 20-75 jaar) werden onder andere vragen gesteld over het

kopen en afsteken van vuurwerk, de kwaliteit van het vuurwerk,

beschermingsmaatregelen die zijn getroffen en letsel dat ooit is opgelopen als gevolg

van vuurwerk. Daarnaast is hun mening bevraagd over de regelgeving en een

eventueel verbod van vuurwerk.

Kopen en afsteken van vuurwerk

Van de respondenten zegt 32 procent voor afgelopen jaarwisseling vuurwerk te

hebben gekocht (daling t.o.v. 2019, 36%, p=0,034). Hierbij werd gemiddeld €84 aan

legaal vuurwerk (€69 in 2019) en €112 aan illegaal vuurwerk (€143 in 2019)

uitgegeven. De meest populaire typen vuurwerk om te kopen waren

sierpotten/fonteinen, cakeboxen, sterretjes en vuurpijlen. Ruim de helft van de

respondenten met thuiswonende kinderen heeft vuurwerk gekocht. Van de

respondenten zonder thuiswonende kinderen heeft 16 procent vuurwerk gekocht.

Bijna 90 procent van de respondenten heeft het vuurwerk in een officieel verkooppunt

gekocht.

Van de respondenten zegt 38 procent tijdens afgelopen jaarwisseling vuurwerk te

hebben afgestoken (vergelijkbaar t.o.v. 2019, 42%, p=0,073). De meest populaire

typen vuurwerk om af te steken waren sierpotten/fonteinen, cakeboxen, vuurpijlen en

sterretjes.

Ruim de helft van de respondenten zei tijdens het afsteken een veiligheidsbril te

hebben opgezet (stijging t.o.v. 2019, 42%, p=0,000), en ruim de helft zegt een

vuurwerklont te hebben gebruikt (stijging t.o.v. 2019, 44%, p=0,000). Bijna driekwart

van de respondenten gaf aan dat ze hun thuiswonende kind(eren) een veiligheidsbril

hebben laten dragen tijdens het afsteken van vuurwerk (vergelijkbaar t.o.v. 2019,

69%, p=0,176), en zestig procent heeft hun thuiswonende kind(eren) een

vuurwerklont laten gebruiken (stijging t.o.v. 2019, 52%, p=0,046). Elf procent van de

respondenten die vuurwerk hebben afgestoken, hebben geen enkele (in dit onderzoek

uitgevraagde) beschermingsmaatregelen genomen tijdens het afsteken.

Verhoudingsgewijs werd knalvuurwerk, zoals ratelbanden/Chinese rollen en

rotjes/kanonslagen/astronauten het vaakst beoordeeld als slecht of matig door

respondenten die deze typen vuurwerk hadden afgestoken. Siervuurwerk, zoals

compound/samengesteld vuurwerk en cakeboxen werden het vaakst als goed of

uitstekend beoordeeld.

Kijken naar vuurwerk

Ruim de helft van de respondenten die geen vuurwerk heeft afgestoken, had wel

buiten naar vuurwerk gekeken (vergelijkbaar t.o.v. 2019, 48%, p=0,073). Van deze

respondenten gaf 28 procent aan geen beschermingsmaatregelen te hebben

genomen. Meer dan de helft van de respondenten zei voldoende afstand te hebben

gehouden, en ongeveer de helft van de respondenten zei hun thuiswonende

1 Valkenberg & Nijman (2020) Ongevallen met vuurwerk – Jaarwisseling 2019-2020.


Rapport nummer 843

kind(eren) ook voldoende afstand te hebben laten houden. Opvallend is dat, wat

betreft het gebruik van een veiligheidsbril en gehoorbeschermers, net als bij

voorgaande jaarwisseling, respondenten minder vaak zelf deze

beschermingsmaatregelen hebben genomen dan dat ze hun thuiswonende kind(eren)

deze maatregelen hebben laten nemen.

Letsel

Ongeveer een op de tien respondenten zei ooit letsel te hebben opgelopen als gevolg

van vuurwerk afsteken of kijken naar vuurwerk (vergelijkbaar t.o.v. 2019, 9%,

p=0,879). Het letsel werd voornamelijk opgelopen door het vuurwerk van iemand

anders. Van de respondenten gaf 5 procent aan ooit gehoorschade te hebben

opgelopen als gevolg van vuurwerk.

Mening over vuurwerk

Respondenten die vuurwerk hebben afgestoken, gaven als belangrijkste reden dat het

leuk is, dat het traditie is en dat het mooi is om naar te kijken. Van de respondenten

die geen vuurwerk hebben afgestoken, gaf het merendeel als belangrijkste reden dat

het te gevaarlijk (geworden) is en dat het niet prettig is voor (huis)dieren of het milieu.

Bijna driekwart van de respondenten was van mening dat overlast van vuurwerk de

afgelopen jaren toeneemt (stijging t.o.v. 2019, 51%, p=0,000). Van de respondenten

was 47 procent het eens met de stelling dat er voldoende voorlichting is over het veilig

gebruiken van vuurwerk (daling t.o.v. 2019, 53%, p=0,000) en 43 procent was het

eens met de stelling dat er voldoende voorlichting is over het veilig kijken naar

vuurwerk (daling t.o.v. 2019, 52%, p=0,000). Er blijkt draagvlak onder de

respondenten te zijn ten aanzien van een verbod op een aantal typen vuurwerk. Bijna

driekwart van de respondenten is namelijk voor een verbod op knalvuurwerk (stijging

t.o.v. 2019, 52%, p=0,000) en de helft is voor een verbod op vuurpijlen (stijging t.o.v.

2019, 27%, p=0,000). Voornamelijk de respondenten die geen vuurwerk hebben

afgestoken waren voor een verbod. Volgens deze respondenten is een verbod een

goede manier om letsels en schade te voorkomen. Een groot deel van de

respondenten (67%) zei een gemeentelijke vuurwerkshow een goed alternatief te

vinden voor het zelf afsteken van vuurwerk (stijging t.o.v. 2019, 60%, p=0,000). Van

de respondenten zei 82 procent geen illegaal vuurwerk te gaan kopen als er een

vuurwerkverbod komt (stijging t.o.v. 2019, p=0,000).


Rapport nummer 843

1 Inleiding

Jaarlijks presenteert VeiligheidNL in de eerste dagen van januari hoeveel en welk type

vuurwerkongevallen er afgelopen jaarwisseling hebben plaatsgevonden2. Hiertoe

inventariseert VeiligheidNL de aantallen vuurwerkgewonden die op alle SEH’s en bij

81 huisartsenposten in Nederland zijn behandeld.

1.1 Doel van het onderzoek VeiligheidNL wil de jaarlijkse ontwikkelingen in letsels als gevolg van vuurwerk in een

bredere context van vuurwerkaankoop en -gebruik plaatsen, zodat een interpretatie

van deze ontwikkelingen beter mogelijk is. Door jaarlijks onder een representatieve

steekproef van Nederlandse huishoudens de vuurwerk aankopen en het afsteken

ervan te inventariseren, is het signaleren van trends mogelijk en kan een brede

duiding van de (trends in) letselcijfers worden gegeven. VeiligheidNL gebruikt de

informatie uit dit onderzoek daarnaast in voorlichtingscampagnes gericht op het veilig

gebruik van vuurwerk door kinderen, genaamd 4vuurwerkveilig3. Het huidige

onderzoek is uitgevoerd van 6 tot en met 23 januari 2020 en heeft betrekking op de

jaarwisseling 2019-2020.

De volgende vraagstellingen zijn voor het huidige onderzoek opgesteld:

- Welk deel van de respondenten heeft voor afgelopen jaarwisseling vuurwerk

gekocht, hoeveel geld hebben zij daaraan uitgegeven, welke typen vuurwerk

hebben zijn aangeschaft en waar hebben ze het gekocht?

- Welk deel van de respondenten heeft afgelopen jaarwisseling vuurwerk

afgestoken, welke typen vuurwerk hebben zij afgestoken en welke

hoeveelheden?

- Welke beschermingsmaatregelen hebben respondenten voor zichzelf en voor

hun thuiswonende kind(eren) getroffen bij het afsteken van vuurwerk?

- Wat vonden respondenten van de kwaliteit van het afgestoken, legale

vuurwerk?

- Welk deel van de respondenten is naar buiten gegaan om vuurwerk te kijken

en welke beschermingsmaatregelen hebben respondenten voor zichzelf en

voor hun thuiswonende kind(eren) getroffen bij het buiten kijken naar

vuurwerk?

- Welk deel van de respondenten heeft ooit letsel opgelopen als gevolg van

vuurwerk?

- Wat waren redenen van respondenten om wel of niet vuurwerk af te steken?

- Wat is de mening van respondenten over overlast die met vuurwerk gepaard

kan gaan, de voorlichting rond vuurwerkgebruik, mogelijke initiatieven om

vuurwerkletsel en -schade te voorkomen en wet- en regelgeving?

- In hoeverre zijn respondenten bekend met vuurwerkcampagnes?

- In hoeverre zijn respondenten bekend met vuurwerkregels?

1.2 Vergelijking met het voorgaande onderzoek Binnen het huidige onderzoeksrapport wordt op enkele punten een vergelijking

gemaakt met het voorgaande onderzoek, dat uitgevoerd is in januari 2019 en

betrekking had op de jaarwisseling 2018-20194. Om de vergelijking mogelijk te maken,

zijn in het huidige onderzoek veel dezelfde vragen gesteld als in het jaar 2019.

Sommige vragen die in 2019 zijn gesteld, zijn aangepast en/of door een aangepaste

2 Valkenberg & Nijman (2020) Ongevallen met vuurwerk – Jaarwisseling 2019-2020. 3 VeiligheidNL (2020) 4vuurwerkveilig (www.veiligheid.nl/vuurwerk). 4 van der Veer et al. (2019) Vuurwerkaankoop en -gebruik 2019 – Onderzoek naar gedrag en opinie van Nederlandse huishoudens. VeiligheidNL, Amsterdam.


Rapport nummer 843

routing aan een specifiekere groep respondenten voorgelegd. Daarnaast zijn in het

huidige onderzoek extra vragen aan de vragenlijst toegevoegd. Zo is er onder andere

gevraagd naar het aantal stuks afgestoken vuurwerk per type en zijn er vragen

gesteld over vuurwerkcampagnes. De vergelijking met de resultaten van het

voorgaande onderzoek is om die reden op sommige uitkomsten lastig te maken.

1.3 Leeswijzer Het huidige onderzoek heeft betrekking op een vragenlijst die door een

representatieve steekproef van Nederlandse huishoudens is ingevuld. Aangezien

één respondent namens het huishouden de vragenlijst invult, wordt er in het huidige

rapport gesproken over ‘respondent’. De benaming ‘respondent’ heeft, bijvoorbeeld

bij het kopen en afsteken van vuurwerk, betrekking op het gehele huishouden.

In hoofdstuk 2 tot en met 5 worden de resultaten beschreven over het kopen en

afsteken van vuurwerk (hoofdstuk 2), het kijken naar vuurwerk (hoofdstuk 3), letsel dat

ooit is opgelopen als gevolg van vuurwerk (hoofdstuk 4) en de mening van

respondenten over onder andere de regelgeving rond vuurwerk en een totaalverbod of

verbod op bepaalde vuurwerkproducten (hoofdstuk 5). De discussie en conclusies

staan beschreven in hoofdstuk 6 en de onderzoeksaanpak en verantwoording staan

beschreven in hoofdstuk 7. Als bijlages zijn de vragenlijst (Bijlage 1) en het

tabellenboek (Bijlage 2) bijgevoegd. Daarnaast toont Bijlage 3 afbeeldingen van de

verschillende typen vuurwerk die in het huidige onderzoek zijn gebruikt.


Rapport nummer 843

2 Kopen en afsteken van vuurwerk

2.1 Kopen van vuurwerk In deze paragraaf staat beschreven welk deel van de respondenten5 vuurwerk heeft

gekocht voor de afgelopen jaarwisseling, hoeveel geld zij daaraan hebben uitgegeven,

welke typen vuurwerk zij hebben aangeschaft en waar ze het hebben gekocht.

2.1.1 Aankoop en budget

Van de in totaal 1.658 respondenten zei 32 procent (n=526) voor de jaarwisseling

2019-2020 vuurwerk te hebben gekocht (Bijlage 2 2.). Dit aandeel is significant lager

dan bij de voorgaande meting, waarbij 36 procent van de respondenten voor de

jaarwisseling 2018-2019 vuurwerk had gekocht (p=0,034).

Het gemiddelde bedrag dat de vuurwerkkopers uit het huidige onderzoek hebben

uitgegeven was €92, variërend van €2 tot €1.000 (Tabel 1, Bijlage 2 3.). Het

gemiddelde bedrag dat de vuurwerkkopers aan legaal vuurwerk hebben uitgegeven

was €84 en aan illegaal vuurwerk €112. Voor de jaarwisseling 2018-2019 is een

vergelijkbaar bedrag aan vuurwerk uitgegeven (€90), alhoewel er toen

verhoudingsgewijs een lager bedrag aan legaal vuurwerk (€69) en een hoger bedrag

aan illegaal vuurwerk (€143) werd uitgegeven.

Tabel 1 Vergelijking in het bedrag uitgegeven aan vuurwerk tussen de jaarwisseling van 2019-2020 en 2018-2019

2019-2020 2018-2019

Gemiddeld bedrag Gemiddeld bedrag

Legaal vuurwerk €84 €69

Illegaal vuurwerk €112 €143

Totaal (legaal + illegaal vuurwerk) €92 €90

2.1.2 Vuurwerktypen en voorkeur van kopers

Ruim de helft (51%) van de respondenten met thuiswonende kinderen heeft vuurwerk

gekocht. Van de respondenten zonder thuiswonende kinderen heeft 16 procent

vuurwerk gekocht. De respondenten zijn gevraagd om per soort vuurwerk aan te

geven of het gekocht is. Qua legaal siervuurwerk werden door de respondenten

sierpotten/fonteinen het vaakst gekocht (45%), gevolgd door cakeboxen (41%),

sterretjes (40%), vuurpijlen (39%) en grondbloemen (34%, Tabel 2). Qua legaal

knalvuurwerk werden het vaakst single shots/thunder kings gekocht (33%), gevolgd

door rotjes/kanonslagen/astronauten (23%). Respondenten hebben ook kunnen

aangeven of zij typen vuurwerk hebben gekocht die illegaal zijn, zoals Romeinse

kaarsen, babypijltjes, nitraten, mortierbom/display shell, cobra, strijker,

vlinderbom/toffe, knalpatroon en lawinepijl. In totaal had 30% van de respondenten

illegaal vuurwerk gekocht. Opvallend is dat 12 procent van de respondenten

Romeinse kaarsen heeft gekocht en dat 7 procent babypijltjes heeft gekocht, ondanks

dat deze typen vuurwerk sinds de jaarwisseling 2015-2016 illegaal zijn. Het grootste

deel van het totaalbedrag werd besteed aan overig siervuurwerk6 (60%), overig

5 Zoals beschreven in paragraaf 1.3 heeft hier de benaming ‘respondent’ betrekking op het gehele huishouden. 6 Dit betreffen voornamelijk kinderpakketten en pakketten met meerdere soorten cakeboxen of sierpotten.


Rapport nummer 843

knalvuurwerk6 (46%), cakeboxen (45%), compound/samengesteld vuurwerk (40%),

sierpotten/fonteinen (33%) en vuurpijlen (33%, Bijlage 2 6.)7.

2.1.3 Locaties van aankoop

Het merendeel van de respondenten heeft het vuurwerk in een officieel verkooppunt

gekocht (88%, Bijlage 2 4.)8. Elf procent (n=58) van de respondenten gaf aan

vuurwerk op een andere locatie te hebben gekocht. Dit gaat voornamelijk om

aankopen die gedaan zijn in het buitenland (n=36), zoals in België en Duitsland9.

Tabel 2 Percentage respondenten dat heeft gekocht en afgestoken10; naar type vuurwerk

Percentage respondenten dat heeft

gekocht (n=526)

Percentage respondenten dat heeft

afgestoken (n=625)

Legaal siervuurwerk

Vuurpijl 39% 35%

Cakebox 41% 36%

Sierpot / fontein 45% 38%

Grondbloem 34% 27%

Compound / samengesteld vuurwerk 22% 20%

Sterretjes 40% 34%

Siervuurwerk, overig 5% 4%

Legaal knalvuurwerk

Single shot / Thunder King 33% 26%

Rotje / kanonslag / astronaut 23% 18%

Ratelband / Chinese rol 13% 9%

Knalvuurwerk, overig 3% 2%

Illegaal vuurwerk

Romeinse kaarsen 12% 10%

Babypijltjes 7% 6%

Nitraten 4% 3%

Mortierbom / display shell 1% 0%

Cobra 3% 3%

Strijker 1% 2%

Vlinderbom / toffee 2% 1%

Knalpatroon 9% 7%

Lawinepijl 4% 2%

7 Deze percentages kunnen niet worden opgeteld om tot een totaal van 100% te komen, aangezien respondenten bij deze vraag de mogelijkheid hadden om meerdere antwoorden te geven. 8 Inclusief winkels, zoals de Action, Albert Heijn, Aldi, Lidl, Blokker, Big Bazar en Hema, waar alleen kindervuurwerk (F1) wordt verkocht. 9 Bij vuurwerkaankopen die in het buitenland zijn gedaan, gaat het niet per definitie om illegaal vuurwerk, omdat het bijvoorbeeld ook om legaal kindervuurwerk (F1) kan gaan. 10 Het is mogelijk dat het aandeel respondenten dat vuurwerk heeft gekocht afwijkt van het aandeel respondenten dat vuurwerk heeft afgestoken. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat één respondent voor meerdere gezinnen vuurwerk heeft gekocht.


Rapport nummer 843

2.2 Afsteken van vuurwerk In deze paragraaf staat beschreven welk deel van de respondenten vuurwerk heeft

afgestoken, welke typen vuurwerk zijn hebben afgestoken, en welke hoeveelheden.

De reden dat er in het huidige onderzoek, naast de hoeveelheid gekocht vuurwerk,

ook gevraagd is naar de hoeveelheid afgestoken vuurwerk is dat ander onderzoek van

VeiligheidNL het heeft gebruikt om risico’s op vuurwerkletsels te bepalen11.

Van alle respondenten zei 38 procent (n=625) tijdens afgelopen jaarwisseling

vuurwerk te hebben afgestoken (Bijlage 2 8. en 9.), wat vergelijkbaar is met de

voorgaande meting (42%, p=0,073). De respondenten hebben qua legaal

siervuurwerk het vaakst sierpotten/fonteinen (38%), cakeboxen (36%), vuurpijlen

(35%) en sterretjes (34%) afgestoken (Tabel 2, Bijlage 2 10 en 11.). Qua legaal

knalvuurwerk werden het vaakst single shots/thunder kings (26%) afgestoken,

gevolgd door rotjes/kanonslagen/astronauten (18%). Een kwart van de respondenten

heeft illegaal vuurwerk afgestoken.

2.3 Beschermingsmaatregelen In deze paragraaf staat beschreven welke beschermingsmaatregelen respondenten

hebben getroffen bij het afsteken van vuurwerk. Aan ouders van thuiswonende

kinderen is gevraagd of, en zo ja, hoe, zij hun kind of kinderen hebben beschermd, als

de kinderen vuurwerk hebben afgestoken.

2.3.1 Beschermingsmaatregelen bij het zelf afsteken van vuurwerk

Bij het kopen van vuurwerk zei 65 procent van de respondenten een veiligheidsbril te

hebben gekocht/gekregen (Bijlage 2 7.)12. Van de respondenten die vuurwerk bij een

officieel vuurwerkpunt heeft gekocht, zei 68 procent een veiligheidsbril te hebben

gekocht/gekregen.

Van alle respondenten die geen veiligheidsbril hebben gekocht/gekregen (bij het

kopen van vuurwerk), gaf 42 procent aan al een veiligheidsbril in het bezit te hebben

gehad. Meer dan de helft van de respondenten (58%) gaf aan tijdens het afsteken van

vuurwerk een veiligheidsbril te hebben gedragen (Bijlage 2 19.), wat significant hoger

is dan bij de voorgaande meting (42%, p=0,000). Van alle respondenten die vuurwerk

hebben afgestoken, had 52 procent een veiligheidsbril gekocht/gekregen en ook

gedragen (Figuur 1 op volgende pagina). Vijftien procent heeft geen veiligheidsbril

gedragen, ondanks dat ze er toch een hebben gekocht/gekregen.

Figuur 1 Aantal respondenten dat een veiligheidsbril heeft gekocht/gekregen en heeft gedragen tijdens het afsteken van vuurwerk

11 Valkenberg & Nijman (2020) Type vuurwerk en letsel: vuurwerkongevallen 2019-2020. VeiligheidNL, Amsterdam. 12 Sinds afgelopen jaarwisseling (2019-2020) is het verplicht voor officiële verkooppunten van vuurwerk om een veiligheidsbril te geven, ook al heeft de koper al een veiligheidsbril in zijn/haar bezit.

52%

11%

15%

22%

veiligheidsbril gekocht/gekregen + gedragen

veiligheidsbril niet gekocht/gekregen + gedragen

veiligheidsbril gekocht/gekregen + niet gedragen

veiligheidsbril niet gekocht/gekregen + niet gedragen


Rapport nummer 843

Bij het kopen van vuurwerk zei 65 procent van de respondenten een vuurwerklont te

hebben gekocht/gekregen. Van de respondenten die geen vuurwerklont heeft

gekocht/gekregen, gaf 20 procent aan al een vuurwerklont in het bezit te hebben

gehad. Meer dan de helft van de respondenten (56%) gaf aan tijdens het afsteken van

vuurwerk een vuurwerklont te hebben gebruikt (Bijlage 2 19.), wat significant hoger is

dan bij de voorgaande meting (44%, p=0,000). Van alle respondenten die vuurwerk

hebben afgestoken, had 53 procent een vuurwerklont gekocht/gekregen en ook

gebruikt (Figuur 2). Twaalf procent heeft geen vuurwerklont gebruikt, ondanks dat ze

er toch een hebben gekocht/gekregen.

Figuur 2 Aantal respondenten dat een vuurwerklont heeft gekocht/gekregen en heeft gebruikt tijdens het afsteken van vuurwerk

Van de respondenten die vuurpijlen hebben afgestoken heeft 43 procent hun

vuurpijlen afgestoken in een lanceerstandaard en 22 procent heeft hun vuurpijlen

afgestoken in een vastgezette fles of pijp (Bijlage 2 19.). Van de respondenten die

vuurpijlen hebben afgestoken gaf ruim een derde aan dus niet een lanceerstandaard,

fles of pijp te hebben gebruikt. In de antwoordcategorie ‘iets anders, namelijk’ stond

niet omschreven op wat voor manier deze respondenten een vuurpijl hebben

afgestoken.

Elf procent van de respondenten die vuurwerk hebben afgestoken, hebben geen

beschermingsmaatregelen genomen tijdens het afsteken. Naast het niet dragen van

een veiligheidsbril of het niet gebruiken van een vuurwerklont werden er door deze

respondenten onder andere ook geen gehoorbeschermers gebruikt, werd er niet

voldoende afstand houden en werd er niet bewust veilige kleding gedragen.

2.3.2 Beschermingsmaatregelen bij kinderen die vuurwerk afsteken

Zo’n driekwart van de respondenten (74%) gaf aan dat ze hun thuiswonende

kind(eren) een veiligheidsbril hebben laten dragen bij het afsteken van vuurwerk

(Bijlage 2 20.), wat vergelijkbaar is met de voorgaande meting (69%, p=0,176). Zestig

procent van de respondenten gaf aan dat ze hun thuiswonende kind(eren) een

vuurwerklont hebben laten gebruiken, wat significant hoger is dan bij de voorgaande

meting (52%, p=0,046). Meer dan de helft van de respondenten (54%) gaf aan dat ze

hun thuiswonende kind(eren) voldoende afstand (8-12 meter) hebben laten houden13.

13 Het antwoord over voldoende afstand is niet goed te vergelijken met de voorgaande meting, omdat er toen geen specificatie werd gegeven van het aantal meters afstand (8-12).

53%

7%

12%

28%vuurwerklont gekocht/gekregen + gebruikt

vuurwerklont niet gekocht/gekregen + gebruikt

vuurwerklont gekocht/gekregen + niet gebruikt

vuurwerklont niet gekocht/gekregen + niet gebruikt


Rapport nummer 843

2.4 Vuurwerkresten opruimen Van de respondenten die vuurwerk hebben afgestoken, heeft ruim de helft (54%)

zoveel mogelijk zijn eigen vuurwerkresten opgeruimd (Bijlage 2 16.)14.

2.5 Kwaliteit van vuurwerk In deze paragraaf staat beschreven wat respondenten van de kwaliteit van het

afgestoken, legale vuurwerk vonden. In de interpretatie van de resultaten over de

kwaliteit van het vuurwerk is het goed om er rekening mee te houden dat het om

relatief kleine aantallen gaat.

Respondenten die cakeboxen hadden afgestoken (n=226), beoordeelden dat type

vuurwerk in 93 procent van de gevallen als goed of uitstekend. Van de respondenten

die ratelbanden/Chinese rollen hadden afgestoken (n=58), beoordeelde 21 procent

het als slecht of matig (Bijlage 2 17.). Dit kwam onder andere doordat het vuurwerk te

snel af ging (n=3) of doordat het niet af ging (n=2, Bijlage 2 18.). Respondenten die

rotjes/kanonslagen/astronauten hadden afgestoken (n=112), beoordeelde 17 procent

het als slecht of matig. Dit kwam onder andere doordat de knal te zacht was (n=8), de

lont te kort was (n=4) of het vuurwerk niet af ging (n=4). Van de respondenten die

compound/samengesteld vuurwerk hadden afgestoken (n=125), beoordeelde 94

procent het als goed of uitstekend.

14 Dit percentage is niet goed te vergelijken met de voorgaande meting, omdat er toen andere antwoordmogelijkheden waren.


Rapport nummer 843

3 Kijken naar vuurwerk

In dit hoofdstuk staat beschreven welk deel van de respondenten naar buiten is

gegaan om vuurwerk te kijken. Ook staat beschreven welke

beschermingsmaatregelen men zelf heeft genomen tijdens het kijken naar vuurwerk.

Aan ouders van thuiswonende kinderen is gevraagd of, en zo ja, hoe, zij hun

kind(eren) hebben beschermd, als de kinderen buiten naar vuurwerk hebben gekeken.

Van de respondenten die zelf geen vuurwerk hebben afgestoken, gaf 48 procent aan

wel naar buiten te zijn gegaan om naar het vuurwerk te kijken (Bijlage 2 14.), wat

vergelijkbaar is met voorgaande meting (48%, p=0,9111). Van de thuiswonende

kinderen van respondenten die geen vuurwerk hebben afgestoken, ging 39 procent

naar buiten om naar vuurwerk te kijken (Bijlage 2 15.).

In totaal gaf 28 procent van de respondenten die naar buiten zijn gegaan om vuurwerk

te kijken, aan geen beschermingsmaatregelen te hebben genomen. Meer dan de helft

van de respondenten (59%) zei wel voldoende afstand te hebben gehouden (Bijlage 2

21.)15. Ongeveer de helft van de respondenten (47%) gaf aan dat ze hun

thuiswonende kind(eren) ook voldoende afstand hebben laten houden bij het kijken

naar vuurwerk (Bijlage 2 22.)13. Opvallend is dat een derde van de respondenten hun

thuiswonende kind(eren) een veiligheidsbril hebben laten dragen (voorgaande meting

38%, p=0,368), terwijl 14% van de respondenten zelf een veiligheidsbril heeft opgezet

bij het kijken naar vuurwerk (voorgaande meting 9%, p=0,057). Ook wat betreft

gehoorbeschermers hebben de respondenten zelf er minder gebruik van gemaakt

(5%, voorgaande meting 3%, p=0,196) dan de thuiswonende kind(eren) van

respondenten (14%, voorgaande meting 14%, p=0,952).

15 Het antwoord over voldoende afstand is niet goed te vergelijken met de voorgaande meting, omdat er toen geen specificatie werd gegeven van het aantal meters afstand (8-12).


Rapport nummer 843

4 Letsel

In dit hoofdstuk staat beschreven welk deel van de respondenten ooit letsel heeft

opgelopen als gevolg van vuurwerk afsteken of kijken naar vuurwerk, en wat voor

letsel is opgelopen, met extra nadruk op gehoorschade. De termen die gebruikt zijn

om de mate van gehoorschade te bepalen zijn gebaseerd op termen die gebruikelijk

zijn binnen gehooronderzoek, dat wordt uitgevoerd door de Hoorstichting (onderdeel

van VeiligheidNL).

Binnen het huidige onderzoek wordt letsel ten gevolge van vuurwerk van afgelopen

jaarwisseling niet (uitgebreid) beschreven, aangezien dit in een ander rapport van

VeiligheidNL wordt gedaan16.

Van de respondenten gaf 9 procent aan ooit letsel te hebben opgelopen als gevolg

van vuurwerk (Bijlage 2 41.), wat vergelijkbaar is met de voorgaande meting (9%,

p=0,879). In 62 procent van de gevallen kwam dit door het vuurwerk van iemand

anders. Daarnaast zijn enkele specifieke vragen gesteld over gehoorschade. Van de

respondenten gaf 5 procent aan ooit gehoorschade te hebben opgelopen als gevolg

van vuurwerk, wat in 78 procent van de gevallen door het vuurwerk van iemand

anders kwam (Bijlage 2 42.). Driekwart van degenen met gehoorschade zei een

piep/brom/ruis in het oor te hebben opgelopen, en 18 procent gaf aan licht

gehoorverlies te hebben opgelopen (Bijlage 2 43.) Driekwart van degenen met

gehoorschade gaf aan dat de gehoorschade tijdelijk was, en 20 procent gaf aan dat

het blijvend was (Bijlage 2 44.). Dit houdt in dat zo’n 4 op de 100 respondenten

tijdelijke gehoorschade hebben opgelopen en 1 op de 100 respondenten blijvende

gehoorschade.

16 Valkenberg & Nijman (2020) Type vuurwerk en letsel: vuurwerkongevallen 2019-2020. VeiligheidNL, Amsterdam.


Rapport nummer 843

5 Mening over vuurwerk

5.1 Redenen om vuurwerk wel of niet af te steken In deze paragraaf staat beschreven wat de reden is die respondenten hebben om

vuurwerk wel of niet af te steken.

5.1.1 Redenen om vuurwerk wel af te steken

Een derde van de respondenten die vuurwerk hebben afgestoken, gaf als

belangrijkste reden dat het leuk is voor henzelf, hun partner en/of hun thuiswonende

kind(eren) (Bijlage 2 12.). Daarnaast was voor 18 procent van de respondenten de

belangrijkste reden dat het traditie is en voor 18 procent was de belangrijkste reden

dat het mooi is om naar te kijken.

5.1.2 Redenen om vuurwerk niet af te steken

Meer dan de helft van de respondenten (52%) die geen vuurwerk hebben afgestoken,

gaf als reden dat het te gevaarlijk (geworden) is (Bijlage 2 13.)17. Van de

respondenten gaf 41 procent als reden aan dat het niet prettig is voor (huis)dieren en

39 procent gaf aan dat het niet goed is voor het milieu.

5.2 Mening over overlast, voorlichting, initiatieven en wet- en regelgeving In deze paragraaf staat beschreven wat de mening van respondenten is over overlast

die met vuurwerk gepaard kan gaan, de voorlichting rond vuurwerkgebruik, mogelijke

initiatieven om vuurwerkletsel en -schade te voorkomen en wet- en regelgeving.

5.2.1 Mening over overlast

Bijna driekwart van de respondenten (74%) was het eens met de stelling dat de

overlast van vuurwerk de afgelopen jaren toeneemt (Bijlage 2 39.), wat significant

hoger is dan de voorgaande meting (51%, p=0,000).

5.2.2 Mening over voorlichting

Van de respondenten was 47 procent het eens met de stelling dat er voldoende

voorlichting is over het veilig gebruiken van vuurwerk (Bijlage 2 25.), wat significant

lager is dan de voorgaande meting (53%, p=0,000). Vier op de tien respondenten was

het eens met de stelling dat er voldoende voorlichting is over het veilig kijken naar

vuurwerk (43%, Bijlage 2.26), wat significant lager is dan de voorgaande meting (52%,

p=0,000). Bij de beantwoording van de vragen over voorlichting was er weinig verschil

tussen afstekers en niet-afstekers.

5.2.3 Mening over initiatieven

Twee derde van de respondenten was het eens met de stelling dat een gemeentelijke

vuurwerkshow een goed alternatief is voor het zelf afsteken van vuurwerk (Bijlage 2

31.). Bij de voorgaande meting was een significant kleiner deel (60%, p=0,000) het

eens met deze stelling. Twee derde van de respondenten was het ook eens met de

stelling dat hun gemeente een plaatselijk verbod op vuurwerk moet kunnen instellen

(Bijlage 2 28.), wat vergelijkbaar is met de voorgaande meting (65%, p=0,427).

Respondenten zijn redelijk positief over het instellen van beperkte zones waar wel

17 Deze aantallen zijn niet goed te vergelijken met de voorgaande meting, omdat er toen slechts één antwoord (in plaats van maximaal drie antwoorden) gegeven kon worden.


Rapport nummer 843

vuurwerk mag worden afgestoken, aangezien 58 procent dit een goede maatregel

vindt (Bijlage 2 30.), wat significant lager is dan de voorgaande meting (63%,

p=0,002). Van de respondenten was 73 procent het eens met de stelling dat het

instellen van vuurwerkvrije zones een goede maatregel is (Bijlage 2 29.), wat

vergelijkbaar is met de voorgaande meting (75%, p=0,255).

5.2.4 Mening over wet- en regelgeving

Volgens 71 procent van alle respondenten moet er een verbod komen op

knalvuurwerk (Bijlage 2 34.), wat een significant stijging is in vergelijking met de

voorgaande meting (52%, p=0,000). Van alle respondenten was 50 procent voor een

verbod op vuurpijlen en 44 procent voor een verbod op al het consumentenvuurwerk

(Bijlage 2 35. en 36.). Bij de voorgaande meting was een significant lager deel voor

een verbod op vuurpijlen (27%, p=0,000) en voor een verbod op al het

consumentenvuurwerk (27%, p=0,000). Zoals verwacht waren meer respondenten die

afgelopen jaarwisseling geen vuurwerk hebben afgestoken voor een vuurwerkverbod

dan respondenten die wel vuurwerk hadden afgestoken (Tabel 3). Desondanks was

meer dan de helft van de respondenten die vuurwerk hadden afgestoken ook voor een

verbod op knalvuurwerk en een derde was voor een verbod op vuurpijlen.

Tabel 3 Aantal respondenten dat voor een vuurwerkverbod is; naar totaal, afstekers en niet-afstekers

Totaal

(wel + niet

vuurwerk

afgestoken)

Vuurwerk

afgestoken

Geen vuurwerk

afgestoken

Voor een verbod op knalvuurwerk 71% 54% 81%

Voor een verbod op vuurpijlen 50% 33% 60%

Voor een verbod op al het

consumentenvuurwerk

44% 26% 55%

Van de respondenten die voor een volledig vuurwerkverbod of voor een deelverbod

waren, was een groot deel voor een gemeentelijke vuurwerkshow als alternatief voor

zelf afsteken. Van de respondenten die een verbod op knalvuurwerk wilde, vond 81

procent dit een goed alternatief. Daarnaast vond 82 procent van de respondenten die

voor een verbod op knalvuurwerk waren, en 87 procent van de respondenten die voor

een verbod op al het consumentenvuurwerk waren, dit een goed alternatief.

Aan de respondenten die voor een verbod op consumentenvuurwerk waren, is

gevraagd welke redenen zijn daarvoor hebben. De meerderheid van de respondenten

vond het een goede manier om letsels te voorkomen (66%) en om schade te

voorkomen (64%, Bijlage 2 37.)18. Daarnaast vond 54 procent het voor de (huis)dieren

beter en 46 procent vindt het beter voor het milieu.

Van de respondenten gaf 82 procent aan dat, als er een vuurwerkverbod komt, men

geen illegaal vuurwerk gaat kopen (Bijlage 2 40.), wat significant lager was bij

voorgaande meting (65%, p=0,000). Er zat weinig verschil tussen de mening van

respondenten die afgelopen jaarwisseling legaal of illegaal vuurwerk hadden

afgestoken.

18 Deze aantallen zijn niet goed te vergelijken met de voorgaande meting, omdat er toen meerdere antwoorden (in plaats van maximaal drie antwoorden) gegeven konden worden.


Rapport nummer 843

De mening van respondenten over enkele andere maatregelen, worden hieronder

opgesomd:

- Van de respondenten vond 62 procent dat er onvoldoende gecontroleerd

wordt op de aankoop van illegaal vuurwerk (Bijlage 2 24.).

- Wat minder dan de helft van de respondenten (46%) vond de huidige

afsteektijden goed, terwijl 43 procent de huidige afsteektijden te ruim vond

(Bijlage 2 32.).

- Een groot deel van de respondenten (85%) vond dat het afsteken van

vuurwerk in de dagen voorafgaand aan de jaarwisseling strenger moet

worden beboet (Bijlage 2 33.). Bij de voorgaande meting was een significant

kleiner deel (78%, p=0,000) het hiermee eens.

- Een derde van de respondenten vond dat iedereen zelf moet kunnen

beslissen of men vuurwerk wil afsteken (Bijlage 2 38.). Opvallend is dat bij de

voorgaande meting significant meer respondenten (46%, p=0,000) dit nog

vonden.

5.3 Vuurwerkcampagnes In deze paragraaf staat beschreven in hoeverre respondenten bekend zijn met

vuurwerkcampagnes, en of ze hun afsteekgedrag daarop hebben aangepast.

Het aantal respondenten dat bekend is met de vuurwerkcampagnes ‘Donnie

knalplanga’ (5%, n=81), ‘BIEM!’ (3%, n=48) en ‘4vuurwerkveilig’ (4%, n=62) was laag

(Bijlage 2 48.). Van de respondenten was 9 procent bekend met minstens één van de

drie campagnes. Van de respondenten die zeggen de ‘Donnie knalplanga’ te kennen,

zei 20 procent afgelopen jaarwisseling een vuurwerkbril te hebben gekocht/gebruikt

vanwege die campagne. Van deze respondenten gaf ruim de helft (52%) aan

voldoende afstand te hebben gehouden vanwege de BIEM! campagne, en ruim een

derde (34%) gaf aan veiliger met vuurwerk om te zijn gegaan vanwege de

4vuurwerkveilig campagne. In de interpretatie van deze percentages dient er rekening

gehouden te worden met het feit dat een relatief klein deel van de respondenten

bekend is met de vuurwerkcampagnes.

5.4 Kennis over vuurwerkregels In deze paragraaf staat beschreven in hoeverre respondenten bekend zijn met de

vuurwerkregels.

Van de respondenten is 47 procent van mening dat personen vanaf 18 jaar alle

soorten legaal vuurwerk mogen afsteken (Bijlage 2 49.). Dit was ook het juiste

antwoord. Ten opzichte van de voorgaande meting is dit een verbetering, aangezien

significant minder van mening waren dat de minimumleeftijd 18 jaar was (29%,

p=0,000).

De meerderheid van de respondenten heeft correct aangegeven dat mortierbommen

(80%), cobra’s (72%) en nitraten (71%) illegaal zijn (Bijlage 2 50.). Opvallend is dat

slechts 16 procent van de respondenten aangaf dat Romeinse kaarsen illegaal zijn, en

13 procent aangaf dat babypijltjes illegaal zijn, terwijl deze typen vuurwerk al sinds de

jaarwisseling 2015-2016 illegaal zijn.

Van de respondenten heeft 64 procent aangegeven dat vuurwerk in het buitenland

mag worden gekocht en 38 procent heeft aangegeven dat dit niet mag.

Driekwart van de respondenten heeft correct aangegeven dat vuurwerk dat door

particulieren via een website is besteld niet thuis mag worden bezorgd, wat een hoger

aandeel is dan de voorgaande meting (70%, p=0,005).


Rapport nummer 843

6 Discussie en conclusies

6.1 Discussie In het huidige onderzoek zijn aan een representatieve steekproef van Nederlandse

huishoudens (n=1.658) vragen gesteld over de jaarwisseling 2019-2020, met

betrekking tot het kopen en afsteken van vuurwerk, de kwaliteit van het vuurwerk en

over de beschermingsmaatregelen die zijn getroffen. Daarnaast is de mening

bevraagd over de regelgeving en een eventueel verbod van vuurwerk.

Steekproef van huishoudens

Zoals aangegeven in paragraaf 1.3 heeft het huidige onderzoek betrekking op een

representatieve steekproef van huishoudens, waarbij de vragenlijst is ingevuld door

één respondent namens het huishouden. Het is daarom belangrijk om er rekening

mee te houden dat binnen een huishouden het vuurwerkgedrag en de mening over

vuurwerk kan verschillen. Aangezien respondenten van het huidige onderzoek een

leeftijd hadden tussen de 20 en 75 jaar, is het vuurwerkaankoop en -gebruik en de

mening over vuurwerk van personen onder de 20 jaar niet meegenomen. De

respondent die namens het huishouden de vragenlijst heeft ingevuld, heeft mogelijk

niet altijd zicht op het vuurwerkaankoop en -gebruik van hun thuiswonende kind(eren).

Daarentegen zijn personen onder de 20 jaar risicogroepen voor vuurwerkletsel. Uit

ander onderzoek van VeiligheidNL over afgelopen jaarwisseling bleek namelijk dat

bijna de helft (49%) van alle spoedeisende hulp en huisartsenpost bezoekers met

vuurwerkletsel jonger dan 20 jaar was19.

Romeinse kaarsen en babypijltjes

Ondanks dat sinds de jaarwisseling 2015-2016 Romeinse kaarsen en babypijltjes

illegaal zijn, zei twaalf procent van de respondenten Romeinse kaarsen te hebben

gekocht en zeven procent van de respondenten zei babypijltjes te hebben gekocht.

Een mogelijke verklaring hiervoor is dat men deze typen vuurwerk in het buitenland

heeft gekocht, aangezien het in zowel België als Duitsland verkrijgbaar is. Het zou ook

kunnen dat men te weinig kennis over vuurwerk heeft (ondanks dat er per type

vuurwerk afbeeldingen als voorbeeld zijn gebruikt), zodat typen vuurwerk door elkaar

zijn gehaald. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat kleine vuurpijlen voor babypijltjes zijn

aangezien.

Vuurwerkverbod

Onder een representatieve steekproef van Nederlandse huishoudens blijkt er

draagvlak te zijn voor een verbod op een aantal typen vuurwerk. Bijna driekwart van

de respondenten is namelijk voor een verbod op knalvuurwerk en de helft is voor een

verbod op vuurpijlen. Deze resultaten komen overeen met onderzoek dat half januari

is verricht door I&O Research. Onder een representatieve groep Nederlanders van 18

en jaar en ouder (n=2.221) toonden zij aan dat 70 procent voor een verbod op

knalvuurwerk en vuurpijlen is20. Daarnaast toonden zij aan dat 72 procent van de

respondenten vond dat de gemeente op een centrale plaats een professionele

vuurwerkshow moet organiseren. Dit komt overeen met de resultaten van het huidige

onderzoek, waarbij 67 procent van de respondenten vond dat een gemeentelijke

vuurwerkshow een goed alternatief is voor het zelf afsteken van vuurwerk.

19 Valkenberg & Nijman (2020) Ongevallen met vuurwerk – Jaarwisseling 2019-2020. VeiligheidNL, Amsterdam. 20 Kanne & Engeland (2020) Omslag in denken over afsteken vuurwerk. I&O Research, Amsterdam.


Rapport nummer 843

In vergelijking met de voorgaande meting was een significant groter deel van de

respondenten van het huidige onderzoek voor een verbod op knalvuurwerk, vuurpijlen

en voor een verbod op al het consumentenvuurwerk. In de periode waarin de

vragenlijst onder de huishoudens is uitgezet (6 tot en met 23 januari) is er in de media

veel aandacht geweest voor een mogelijk vuurwerkverbod. Berichten in de media over

een vuurwerkverbod hebben mogelijk de mening van respondenten beïnvloed.

Vuurwerkcampagnes

Het aantal respondenten dat bekend is met de vuurwerkcampagnes ‘Donnie

knalplanga’, ‘BIEM!’ en ‘4vuurwerkveilig’ was laag. Een verklaring hiervoor kan zijn dat

de campagne van 2019-2020 (Goud&Nieuw) niet is meegenomen en dat de

vuurwerkcampagnes zijn gericht op jongeren van 15-25 jaar, terwijl de respondenten

van het huidige onderzoek 20-75 jaar zijn. Wellicht dat, wanneer de vragenlijst aan

jongere respondenten zou zijn gesteld, de percentages hoger zouden zijn.

Voorlichting

De Youtube video van vuurwerkcampagne Goud&Nieuw is vaak bekeken, er is een

stijging in het gebruik van de voorlichtingscampagne 4vuurwerkveilig en het is sinds

afgelopen jaarwisseling verplicht voor vuurwerkverkopers van een officieel

verkooppunt om voorlichting te geven. Desondanks geeft, in vergelijking met de

voorgaande meting, een significant kleiner deel van de respondenten aan dat er

voldoende voorlichting is over het veilig gebruiken en het veilig kijken naar vuurwerk.

Berichten in de media over een vuurwerkverbod hebben mogelijk ook de mening van

respondenten op dit vlak beïnvloed.

Onderzoeksraad voor Veiligheid

In 2017 heeft de Onderzoeksraad voor Veiligheid aanbevolen om meer inzicht te

krijgen in de relatie tussen het type vuurwerk en de omvang van de ernst van het

letsel21. Om deze reden is er in het huidige onderzoek uitgevraagd welk type vuurwerk

de respondenten hebben afgestoken, en per type vuurwerk welk aantal is afgestoken.

Deze resultaten zijn gebruikt in het uitgebreide rapport over vuurwerkongevallen 2019-

2020, om een risicoschatting van vuurwerkletsel aan te geven per type vuurwerk22.

6.2 Conclusies Op basis van het huidige onderzoek zijn een aantal conclusies getrokken.

Kopen en afsteken van vuurwerk

In vergelijking met de voorgaande meting heeft dit jaar een kleiner deel van de

respondenten vuurwerk gekocht. Daarentegen is er wel per respondent een hoger

gemiddeld bedrag aan (legaal) vuurwerk uitgegeven. Afgelopen jaarwisseling

gebruikte een groter deel van de vuurwerkafstekers beschermingsmaatregelen zoals

een veiligheidsbril en een vuurwerklont dan de voorgaande meting. Ondanks dat een

kleiner deel van de respondenten vuurwerk koopt en een groter deel

beschermingsmaatregelen neemt, is er nog steeds een stijging zichtbaar van het

totaal aantal vuurwerkletsels van de afgelopen twee jaarwisselingen14.

Kijken naar vuurwerk

Ruim de helft van de respondenten, die geen vuurwerk hebben afgestoken, heeft wel

buiten naar vuurwerk gekeken. Respondenten hebben, net als afgelopen

jaarwisseling, minder vaak zelf maatregelen genomen dan dat zij hun thuiswonende

kind(eren) deze maatregelen lieten nemen.

21 Onderzoeksraad voor Veiligheid (2017) Veiligheidsrisico’s jaarwisseling. 22 Valkenberg & Nijman (2020) Type vuurwerk en letsel: vuurwerkongevallen 2019-2020. VeiligheidNL, Amsterdam.


Rapport nummer 843

Letsel

Ongeveer een op de tien respondenten heeft ooit letsel hebben opgelopen door

vuurwerk, wat voornamelijk door het vuurwerk van iemand anders kwam. Daarnaast

hebben 4 op de 100 respondenten ooit tijdelijke gehoorschade opgelopen en 1 op de

100 respondenten hebben blijvende gehoorschade opgelopen.

Mening over vuurwerk

In vergelijking met de voorgaande meting was een significant groter deel van de

respondenten voor een vuurwerkverbod. Bijna driekwart van de respondenten was

voor een verbod op knalvuurwerk (voorgaande meting 52%), de helft was voor een

verbod op vuurpijlen (voorgaande meting 27%) en 44 procent was voor een verbod op

al het consumentenvuurwerk (voorgaande meting 27%). Een groot deel van de

respondenten vindt een gemeentelijke vuurwerkshow een goed alternatief voor het

zelf afsteken van vuurwerk. Van de respondenten zei 82 procent geen illegaal

vuurwerk te gaan kopen, als er een vuurwerkverbod komt.

Vergelijking met de voorgaande meting

In het huidige rapport is bij verschillende vraagstukken een vergelijking gemaakt met

de resultaten van de voorgaande meting (jaarwisseling 2018-2019). Tabel 4 (op de

volgende pagina) geeft een overzicht van deze vergelijkingen.


Rapport nummer 843

Tabel 4 Aantal respondenten dat voor een vuurwerkverbod is; naar totaal, afstekers en niet-afstekers

2019-2020

2018-2019

Verschil tussen

beide metingen*

Percentage

respondenten

(%)

Percentage

respondenten

(%)

p-waarde

Vuurwerk gekocht 32 36 0,034

Vuurwerk afgestoken 38 42 0,073

Buiten naar vuurwerk gekeken (zelf geen vuurwerk afgestoken) 48 47 0,911

Veiligheidsbril opgezet bij afsteken vuurwerk 58 42 0,000

Vuurwerklont gebruikt bij afsteken vuurwerk 56 44 0,000

Thuiswonend kind(eren) veiligheidsbril laten opzetten bij afsteken

vuurwerk

74 69 0,176

Thuiswonend kind(eren) vuurwerklont laten gebruiken bij afsteken

vuurwerk

60 52 0,046

Veiligheidsbril opgezet bij buiten kijken naar vuurwerk 14 9 0,057

Gehoorbeschermers gebruikt bij buiten kijken naar vuurwerk 5 3 0,196

Thuiswonend kind(eren) veiligheidsbril laten opzetten bij buiten kijken naar

vuurwerk

33 38 0,368

Thuiswonend kind(eren) gehoorbeschermers laten gebruiken bij buiten

kijken naar vuurwerk

14 14 0,952

Ooit letsel opgelopen als gevolg van vuurwerk 9 9 0,879

Er is voldoende voorlichting over het veilig gebruiken van vuurwerk 47 53 0,000

Er is voldoende voorlichting over het veilig kijken naar vuurwerk 43 52 0,000

Mijn gemeente moet een plaatselijk verbod op vuurwerk kunnen instellen 67 65 0,427

Het instellen van vuurwerkvrije zones is een goede maatregel 73 75 0,255

Het instellen van beperkte zones waar wel vuurwerk mag worden

afgestoken, is een goede maatregel

58 63 0,002

Een gemeentelijke vuurwerkshow is een goed alternatief voor het zelf

afsteken van vuurwerk

67 60 0,000

Het afsteken van vuurwerk in de dagen voorafgaand aan de jaarwisseling

moet strenger worden beboet

85 78 0,000

Er moet een verbod komen op knalvuurwerk 71 52 0,000

Er moet een verbod komen op vuurpijlen 50 27 0,000

Er moet een verbod komen op al het consumentenvuurwerk 44 27 0,000

Iedereen moet zelf kunnen beslissen of ze vuurwerk willen afsteken 33 46 0,000

De overlast van vuurwerk neemt de afgelopen jaren toe 74 51 0,000

Als er een vuurwerkverbod komt dan ga ik niet illegaal vuurwerk kopen 82 65 0,000

De minimumleeftijd waarop alle soorten legaal vuurwerk mag worden

afsteken is 18 jaar

47 29 0,000

Vuurwerk dat door particulieren via een website is besteld mag thuis niet

worden bezorgd

75 70 0,005

*Wanneer de uitkomst van deze test een p-waarde lager dan 0,050 is, wordt er gesproken over een significant verschil tussen de

twee meetmomenten. De p-waarde is berekend aan de hand van een Chi-squared test.


Rapport nummer 843

7 Onderzoeksaanpak en verantwoording

Het onderzoek heeft betrekking op een representatieve steekproef van Nederlandse

huishoudens, tussen de 20 en 75 jaar. Binnen het onderzoek worden onder andere

vragen beantwoord over het kopen en afsteken van vuurwerk, de kwaliteit van het

vuurwerk en over de beschermingsmaatregelen die zijn getroffen. Daarnaast is de

mening bevraagd over onder andere de regelgeving en een eventueel verbod van

vuurwerk.

Binnen het huidige onderzoeksrapport wordt een vergelijking gemaakt met het

voorgaande onderzoek over de jaarwisseling 2018-2019. Om de vergelijking mogelijk

te maken, zijn in het huidige onderzoek veel dezelfde vragen gesteld als in het jaar

2019. Sommige vragen die in 2019 zijn gesteld, zijn aangepast en/of door een

aangepaste routing aan specifiekere groepen respondenten voorgelegd. Als een

resultaat niet met het voorgaande onderzoek kon worden vergeleken, is dit in de

voetnoot aangegeven. Om te berekenen of er sprake was van een significant verschil

in de antwoorden tussen het huidige onderzoek en de voorgaande meting is een chi-

squared test uitgevoerd met het programma SPSS. Wanneer de uitkomst van deze

test een p-waarde lager dan 0,050 is, wordt er gesproken over een significant verschil

tussen de twee meetmomenten. In het huidige onderzoek zijn ook extra vragen aan

de vragenlijst toegevoegd. Zo is er onder andere gevraagd naar het aantal stuks

afgestoken per type vuurwerk en zijn er vragen gesteld over vuurwerkcampagnes.

De vragenlijst is opgesteld door VeiligheidNL en is van 6 tot en met 23 januari 2020

uitgezet door Respondenten.nl. Voor hun deelname ontvingen de respondenten een

vergoeding in de vorm van spaarpunten die inwisselbaar zijn voor cadeaubonnen. De

steekproef Nederlandse huishoudens is representatief op basis van het geslacht,

leeftijd, opleidingsniveau en op de stedelijkheid van de woonplaats. De vragenlijst is

ingevuld door in totaal 1.658 respondenten, waarvan 526 respondenten vuurwerk

hebben gekocht en 625 respondenten vuurwerk hebben afgestoken.

Het databestand is op een aantal punten opgeschoond. Respondenten hadden

bijvoorbeeld bij een aantal vragen de mogelijkheid om ‘anders, namelijk’ te

antwoorden. Vervolgens kon er een antwoord in een open tekstveld worden gegeven.

Als het antwoord in het open tekstveld overeenkwam met een van de

antwoordmogelijkheden, werd dit gehercodeerd. Daarnaast heeft er bij de vraag over

het aantal afgestoken stuks vuurwerk een opschoning plaatsgevonden. Als er sprake

was van een grote, onrealistische uitschieter, is ervoor gekozen om een statistische

methode toe te passen, waarbij de uitschieter werd vervangen voor het één na

hoogste getal + 123. In het tabellenboek (Bijlage 2) staat er per tabel omschreven of en

wat voor opschoning heeft plaatsgevonden.

Een eerste inventarisatie over vuurwerkaankoop en -gebruik is uitgevoerd rond de

jaarwisseling van 2017-2018, eind 2017. In die vragenlijst werd zowel teruggeblikt op

de jaarwisseling van 2016-2017 als vooruitgeblikt op de jaarwisseling van 2017-2018.

Vervolgens is begin 2019 een tweede onderzoek uitgevoerd, waarbij werd teruggeblikt

op de jaarwisseling 2018-2019. Er is voor gekozen om in het huidige rapport geen

vergelijking te maken met het onderzoek dat eind 2017 is uitgevoerd. De onderzoeken

zijn niet goed te vergelijken, omdat het op verschillende momenten in het jaar is

uitgevoerd.

23 Field (2013) Discovering Statistics using IBM SPSS statistics.


Rapport nummer 843

Bijlage 1 Vragenlijst aankoop- en afsteekgedrag 2019-2020

Inleiding

Geachte heer of mevrouw,

VeiligheidNL voert een landelijk onderzoek uit naar het vuurwerkgebruik rondom de

jaarwisseling 2019-2020. Met deze vragenlijst willen we graag inzicht krijgen in uw

aankoop- en afsteekgedrag. Daarnaast vragen we uw mening over enkele algemene

vuurwerkmaatregelen en regels.

Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 10 minuten.

Alvast bedankt voor uw medewerking!

Achtergrondkenmerken

alle respondenten

Wat is uw geslacht?

man

vrouw

alle respondenten

Wat is uw leeftijd?

……………………….

alle respondenten

Wat is uw hoogste voltooide opleiding?

basisonderwijs

lbo/vbo/vmbo (kader- en beroepsgerichte leerweg)

mavo/eerste 3 jaar havo & vwo/vmbo (theor. en gemengde leerweg)

mbo

havo & vwo bovenbouw/wo propedeuse

hbo/wo bachelor of kandidaats

wo doctoraal of master

alle respondenten

Wat is uw postcode?

……………………….


Rapport nummer 843

Woonsituatie

alle respondenten

1a. Wat is uw woonsituatie?

alleenstaand

samenwonend met partner

thuiswonend (bij ouders)

samenwonend met partner en kind(eren)

alleenstaand met kind(eren)

samenwonend met een of meerdere huisgenoten

vraag 1a = samenwonend met partner en kind(eren) OF vraag 1a alleenstaand met kind(eren)

1b. In welke leeftijdscategorie(n) is/zijn uw kind(eren)?

U kunt meerdere antwoorden kiezen.

jonger dan 10 jaar

tussen de 10 en 14 jaar

tussen de 15 en 19 jaar

ouder dan 19 jaar

Vragen over het kopen van vuurwerk

Wij stellen u eerst enkele vragen over het kopen van vuurwerk.

alle respondenten

2. Heeft u afgelopen jaarwisseling (2019-2020) vuurwerk gekocht?

ja

nee

vraag 2 = ja

3. Hoeveel euro heeft u afgelopen jaarwisseling in totaal aan vuurwerk uitgegeven?

Als u het niet precies meer weet, mag u het schatten.

€ ……………………….

vraag 2 = ja

4. Waar heeft u het vuurwerk gekocht?


in een officieel verkooppunt van vuurwerk

ik heb het besteld via internet bij een Nederlands bedrijf en ik heb het

thuis laten bezorgen

ik heb het besteld via internet bij een buitenlands bedrijf en ik heb het

thuis laten bezorgen

ik heb het besteld via internet en ik heb het bij een officieel verkooppunt

van vuurwerk laten bezorgen

anders, namelijk ……………………….


Rapport nummer 843

vraag 2 = ja

5. Kunt u per soort vuurwerk aangeven of u het heeft gekocht?


single shot / thunder king

rotje / kanonslag / astronaut

ratelband / Chinese rol

vuurpijl

cakebox

compound / samengesteld vuurwerk

sierpot / fontein

grondbloem

sterretjes

romeinse kaars

babypijltje

cobra’s

knalpatronen

lawinepijl

nitraten

mortierbom / display shell

vlinderbom / toffee

strijkers

overig knalvuurwerk, namelijk ……………………….

overig siervuurwerk, namelijk ……………………….

alleen de soorten vuurwerk tonen die in vraag 5 zijn gekozen (incl. wat bij overig is ingevuld)

6. Kunt u per soort vuurwerk aangeven welk deel (percentage) van het totaalbedrag u daar aan heeft besteed?

U verdeelt hier 100% van het totaalbedrag over de verschillende soorten vuurwerk.


single shot / thunder king …%

rotje / kanonslag / astronaut …%

ratelband / Chinese rol …%

vuurpijl …%

cakebox …%

compound / samengesteld vuurwerk …%

sierpot / fontein …%

grondbloem …%

sterretjes …%

romeinse kaars …%

babypijltje …%

cobra’s …%

knalpatronen …%

lawinepijl …%

nitraten …%

mortierbom / display shell …%

vlinderbom / toffee …%

strijkers …%

overig knalvuurwerk, namelijk ………………………. …%

overig siervuurwerk, namelijk ………………………. …%


Rapport nummer 843

vraag 2 = ja

7a. Welke van de volgende producten heeft u bij de aankoop van vuurwerk gekocht/gekregen?


alleen ‘lanceerstandaard voor vuurpijl’ tonen als bij vraag 5 ‘vuurpijl’ is

gekozen en alleen ‘lanceerstandaard voor compound / samengesteld

vuurwerk’ tonen als bij vraag 5 ‘compound’ is gekozen veiligheidsbril

gehoorbeschermers

vuurwerklont

lanceerstandaard voor vuurpijl

lanceerstandaard voor compound / samengesteld vuurwerk

geen van bovenstaande producten

alleen de producten tonen die bij vraag 7a niet zijn gekozen

7b. Wat is de reden waarom u de volgende producten niet heeft gekocht?

……………………….

Vragen over het omgaan met vuurwerk – zelf afsteken

vraag 1a = alleenstaand OF vraag 1a = samenwonend met partner OF vraag 1a = thuiswonend (bij ouders) OF vraag 1a = samenwonend met een of meerdere huisgenoten OF (vraag 1a = samenwonend met partner en met kind(eren) EN vraag 1b = ouder dan 18 jaar (enige optie)) OF (vraag 1a = alleenstaand met kind(eren) EN vraag 1b = ouder dan 18 jaar (enige optie))

8. Heeft u (of uw partner) afgelopen jaarwisseling (2019-2020) vuurwerk afgestoken?

ja

nee

(vraag 1a = samenwonend met partner en met kind(eren) EN (vraag 1b = jonger dan 10 jaar OF vraag 1b = tussen de 10 en 14 jaar OF vraag 1b = tussen de 15 en 18 jaar)) OF (vraag 1a = alleenstaand met kind(eren) EN (vraag 1b = jonger dan 10 jaar OF vraag 1b = tussen de 10 en 14 jaar OF vraag 1b = tussen de 15 en 18 jaar))

9. Heeft u afgelopen jaarwisseling (2019-2020) vuurwerk afgestoken?

ja, maar mijn kind(eren) niet

ja, en mijn kind(eren) ook

nee, en mijn kind(eren) ook niet

nee, maar mijn kind(eren) wel


Rapport nummer 843

vraag 8 = ja OF vraag 9 = ja, maar mijn kind(eren) niet OF vraag 9 = ja, en mijn kind(eren) ook OF vraag 9 = nee, maar mijn kind(eren) wel

10. Welke van de volgende soorten vuurwerk heeft u afgestoken?


single shot / thunder king

rotje / kanonslag / astronaut

ratelband / Chinese rol

vuurpijl

cakebox

compound / samengesteld vuurwerk

sierpot / fontein

grondbloem

sterretjes

romeinse kaars

babypijltje

cobra’s

knalpatronen

lawinepijl

nitraten

mortierbom / display shell

vlinderbom / toffee

strijkers

overig knalvuurwerk, namelijk ……………………….

overig siervuurwerk, namelijk ……………………….

alleen de soorten vuurwerk tonen die in vraag 10 zijn gekozen (incl. wat bij overig is ingevuld)

ervoor zorgen dat er alleen gehele getallen worden ingevuld

11. Kunt u per soort vuurwerk aangeven welk aantal u heeft afgestoken?


single shot / thunder king …

rotje / kanonslag / astronaut …

ratelband / Chinese rol …

vuurpijl …

cakebox …

compound / samengesteld vuurwerk …

sierpot / fontein …

grondbloem …

sterretjes …

romeinse kaars …

babypijltje …

cobra’s …

knalpatronen …

lawinepijl …

nitraten …

mortierbom / display shell …

vlinderbom / toffee …

strijkers …

overig knalvuurwerk, namelijk …………………….… …

overig siervuurwerk, namelijk ………………………. …


Rapport nummer 843


12. Wat was voor u de belangrijkste reden om vuurwerk af te steken?

het is leuk voor mijzelf, mijn partner en / of kind(eren)

het is een belangrijk ritueel om de jaarwisseling te markeren

het is traditie

het is leuk om vuurwerk zelf af te steken

het is spannend om vuurwerk zelf af te steken

het is mooi om naar te kijken

een andere reden, namelijk ……………………….

vraag 8 = nee OF vraag 9 = nee, en mijn kind(eren) ook niet

13. Wat waren voor u de belangrijkste redenen om geen vuurwerk af te steken?

U kunt maximaal drie antwoorden kiezen.

ik vond het te duur dit jaar

ik vond het weer te slecht

ik vind het niet (meer) interessant

ik vind het niet (meer) leuk

ik vind het te gevaarlijk (geworden)

ik vind het niet goed voor mijn gezondheid

ik vind het niet prettig voor de (huis)dieren

ik vind het niet goed voor het milieu


vraag 8 = nee OF vraag 9 = nee, en mijn kind(eren) ook niet OF vraag 9 = nee, maar mijn kind(eren) wel

14. U heeft aangegeven afgelopen jaarwisseling zelf geen vuurwerk te hebben afgestoken. Bent u wel zelf buiten naar het vuurwerk gaan kijken?

ja

nee

vraag 9 = ja, maar mijn kind(eren) niet OF vraag 9 = nee, en mijn kind(eren) ook niet

15. Heeft of hebben uw kind(eren) afgelopen jaarwisseling buiten naar het vuurwerk gekeken?

ja

nee

alle respondenten

alleen ‘ja, zoveel mogelijk mijn eigen vuurwerkresten’ tonen als zelf vuurwerk is afgestoken

16. Heeft u na de jaarwisseling vuurwerkresten opgeruimd?

ja, zoveel mogelijk mijn eigen vuurwerkresten

ja, (een gedeelte van) de straat

ja, ik heb meegedaan aan veeg- of andere opruimacties

nee


Rapport nummer 843

Vragen over de kwaliteit van vuurwerk


alleen het type vuurwerk tonen dat bij vraag 10 is gekozen (maar geen illegaal vuurwerk)

17. Wat vond u van de kwaliteit van het afgestoken vuurwerk?

Het gaat hier om de veiligheid van het vuurwerk (bv. of het vuurwerk niet te snel af ging)

slecht matig goed uitstekend weet niet/ geen mening

single shot / thunder king □ □ □ □ □

rotje / kanonslag / astronaut □ □ □ □ □

ratelband / Chinese rol □ □ □ □ □

vuurpijl □ □ □ □ □

cakebox □ □ □ □ □ compound / □ □ □ □ □ samengesteld vuurwerk sierpot / fontein □ □ □ □ □ grondbloem □ □ □ □ □ sterretjes □ □ □ □ □ overig knalvuurwerk, namelijk □ □ □ □ □ overig siervuurwerk, namelijk □ □ □ □ □


Rapport nummer 843

vraag 17 = een score 1 of 2

alleen het type vuurwerk tonen dat bij vraag 17 een score van ‘slecht’ of ‘matig’ heeft gekregen (een aparte vraag per type vuurwerk) en alleen ‘lanceerstandaard’ tonen als bij vraag 17 een vuurpijl of compound een score van ‘slecht’ of ‘matig’ heeft gekregen

18. Waarom vond u de kwaliteit van <de / het type vuurwerk> een score van slecht of matig waard?


de gebruiksaanwijzing was niet aanwezig

de gebruiksaanwijzing was niet duidelijk

de lont was te kort

het vuurwerk ging niet af

het vuurwerk ging te snel af

het vuurwerk ging te laat af

het vuurwerk ontplofte in plaats van dat het afging

het vuurwerk ging onvoldoende recht omhoog

het vuurwerk viel om / was instabiel

de resten van het vuurwerk kwamen nog brandend naar beneden (tot op

de grond)

de knal was veel te hard

de lanceerstandaard viel om

de lanceerstandaard werd te heet of smolt bij het afsteken van het

vuurwerk

de lanceerstandaard ging kapot bij het in elkaar zetten en heb ik dus niet

gebruikt

iets anders, namelijk ……………………….

Vragen over beschermingsmaatregelen

vraag 8 = ja OF vraag 9 = ja, maar mijn kind(eren) niet OF vraag 9 = ja, en mijn kind(eren) ook

alleen ‘vuurpijlen’ tonen als bij vraag 10 een ‘vuurpijl’ is gekozen en alleen ‘compound’ tonen als bij vraag 10 een ‘compound’ is gekozen

19. Welke beschermingsmaatregelen heeft u genomen om uzelf tijdens het afsteken van vuurwerk te beschermen?


gebruiksaanwijzing gelezen

veiligheidsbril opgezet

een andere bril opgezet / ik had al een andere bril op (bv. leesbril)

gehoorbeschermers gebruikt

een vuurwerklont gebruikt

vuurpijlen afgestoken in een lanceerstandaard

vuurpijlen afgestoken in een vastgezette fles of pijp

compound / samengesteld vuurwerk afgestoken in een lanceerstandaard

voldoende afstand gehouden (8-12 meter)

veilige kleding aangedaan (bv. geen capuchon, geen synthetische kleding)


ik heb geen beschermingsmaatregelen genomen


Rapport nummer 843

vraag 9 = ja, en mijn kind(eren) ook OF vraag 9 = nee, maar mijn kind(eren) wel

alleen ‘vuurpijlen’ tonen als bij vraag 10 een ‘vuurpijl’ is gekozen en alleen ‘compound’ tonen als bij vraag 10 een ‘compound’ is gekozen

20. Welke beschermingsmaatregelen heeft u genomen om uw kind(eren) tijdens het afsteken van vuurwerk te beschermen?


ik heb ze een gebruiksaanwijzing laten lezen

ik heb ze een veiligheidsbril laten dragen

ik heb ze een andere bril laten dragen / ze hadden al een andere bril op

ik heb ze gehoorbeschermers laten dragen

ik heb ze een vuurwerklont laten gebruiken

ik heb ze een lanceerstandaard voor vuurpijlen laten gebruiken

ik heb ze een vastgezette fles of pijp voor vuurpijlen laten gebruiken

ik heb ze een lanceerstandaard voor compound / samengesteld vuurwerk laten gebruiken

ik heb ze voldoende afstand laten houden (8-12 meter)

ik heb ze veilige kleding aan laten trekken (bv. geen capuchon, geen synthetische kleding)


ik heb geen beschermingsmaatregelen voor mijn kind(eren) genomen

omdat mijn kind(eren) oud genoeg is/zijn, heb ik daar geen zicht of invloed (meer) op

omdat mijn kind(eren) op een andere plek vuurwerk afsteken, heb ik daar geen zicht of invloed (meer) op

vraag 14 = ja

21. Welke beschermingsmaatregelen heeft u genomen om uzelf tijdens het buiten kijken van vuurwerk te beschermen?


veiligheidsbril opgezet

een andere bril opgezet / ik had al een andere bril op (bv. leesbril)

gehoorbeschermers gebruikt

voldoende afstand gehouden (8-12 meter)

veilige kleding aangedaan (bv. geen capuchon, geen synthetische kleding)


ik heb geen beschermingsmaatregelen genomen

vraag 15 = ja

22. Welke beschermingsmaatregelen heeft u genomen om uw kind(eren) tijdens het buiten kijken van vuurwerk te beschermen?

ik heb ze een veiligheidsbril laten dragen

ik heb ze een andere bril laten dragen / ze hadden al een andere bril op

ik heb ze gehoorbeschermers laten dragen

ik heb ze voldoende afstand laten houden (8-12 meter)

ik heb ze veilige kleding aan laten trekken (bv. geen capuchon, geen synthetische kleding)


ik heb geen beschermingsmaatregelen voor mijn kind(eren) genomen

omdat mijn kind(eren) oud genoeg is/zijn, heb ik daar geen zicht of invloed (meer) op


Rapport nummer 843

vraag 8 = ja OF vraag 9 = ja, maar mijn kind(eren) niet OF vraag 9 = ja, en mijn kind(eren) ook

23a. Heeft u alcohol gedronken voor het afsteken van vuurwerk? Zo ja, hoeveel glazen?24

ja, 1-2 glazen alcohol ja, 3-5 glazen alcohol ja, 6-9 glazen alcohol ja, 10 of meer glazen alcohol ik heb geen alcohol gedronken

vraag 23a = ja, 1-2 glazen alcohol OF vraag 23a = ja, 3-5 glazen alcohol OF

vraag 23a = ja, 6-9 glazen alcohol OF vraag 23a = ja, 10 of meer glazen

alcohol

23b. Heeft u uw alcoholgebruik aangepast vanwege het afsteken van vuurwerk?22

ja nee

Uw mening

De volgende vragen gaan over wat u vindt van de regelgeving rond vuurwerk. Er zijn

geen verkeerde of juiste antwoorden. De vragen dienen om een indicatie te krijgen

van het beeld dat u hebt van vuurwerk.

Bent u het eens of oneens met de volgende stellingen? alle respondenten

24. Er wordt voldoende gecontroleerd op de aankoop van illegaal vuurwerk.

mee oneens

neutraal

mee eens

weet niet / geen mening

alle respondenten

25. Er is voldoende voorlichting over het veilig gebruiken van vuurwerk.

mee oneens

neutraal

mee eens


alle respondenten

26. Er is voldoende voorlichting over het veilig kijken naar vuurwerk.

mee oneens

neutraal

mee eens


24 Het antwoord op deze vraag is niet opgenomen in het huidige rapport, aangezien de vraag niet aan het juiste deel van de respondenten is gesteld.


Rapport nummer 843

alle respondenten

27. Er is voldoende voorlichting over wat wel en niet mag bij het afsteken van vuurwerk.

mee oneens

neutraal

mee eens


alle respondenten

28. Mijn gemeente moet een plaatselijk verbod op vuurwerk kunnen instellen.

mee oneens

neutraal

mee eens


alle respondenten

29. Het instellen van vuurwerkvrije zones is een goede maatregel.

mee oneens

neutraal

mee eens


alle respondenten

30. Het instellen van beperkte zones waar wel vuurwerk mag worden afgestoken, is een goede maatregel.

mee oneens

neutraal

mee eens


alle respondenten

31. Een gemeentelijke vuurwerkshow is een goed alternatief voor het zelf afsteken van vuurwerk.

mee oneens

neutraal

mee eens


alle respondenten

32. Wat vindt u van de huidige afsteektijden?

Vuurwerk afsteken mag van 31 december van 18.00 uur tot 1 januari 02.00 uur.

te ruim

te beperkt

goed



Rapport nummer 843

alle respondenten

33. Het afsteken van vuurwerk in de dagen voorafgaand aan de jaarwisseling moet strenger worden beboet

mee oneens

neutraal

mee eens


Vragen over een vuurwerk verbod

De volgende vragen gaan over wat u vindt van een verbod op vuurwerk. Er zijn geen

verkeerde of juiste antwoorden. De vragen dienen om een indicatie te krijgen van het

beeld dat u hebt van vuurwerk.


34. Er moet een verbod komen op knalvuurwerk.

mee oneens

neutraal

mee eens


alle respondenten

35. Er moet een verbod komen op vuurpijlen.

mee oneens

neutraal

mee eens


alle respondenten

36. Er moet een verbod komen op al het consumentenvuurwerk.

mee oneens

neutraal

mee eens



Rapport nummer 843

vraag 36 = mee eens

37. Kunt u aangeven waarom u het ermee eens bent dat er een verbod op consumentenvuurwerk moet komen?

U kunt maximaal drie antwoorden kiezen.

ik ben bang voor vuurwerk

ik krijg gezondheidsklachten van vuurwerk

ik vind het een goede manier om letsels te voorkomen

ik vind het een goede manier om schade te voorkomen

ik vind het een goede manier om gezondheidsklachten bij anderen te voorkomen

ik vind het voor de (huis)dieren beter

ik vind het voor het milieu beter



38. Iedereen moet zelf kunnen beslissen of ze vuurwerk willen afsteken.

mee oneens

neutraal

mee eens


alle respondenten

39. De overlast van vuurwerk neemt de afgelopen jaren toe.

mee oneens

neutraal

mee eens


alle respondenten

40. Als er een vuurwerkverbod komt dan ga ik illegaal vuurwerk kopen.

mee oneens

neutraal

mee eens


Vragen over letsel

De volgende vragen gaan over verwondingen die zijn opgelopen door vuurwerk. alle respondenten

41. Heeft u ooit letsel opgelopen als gevolg van vuurwerk?


ja, tijdens het afsteken van vuurwerk

ja, door het vuurwerk van iemand anders

nee


Rapport nummer 843

alle respondenten

42. Heeft u ooit gehoorschade opgelopen als gevolg van vuurwerk?


ja, tijdens het afsteken van vuurwerk

ja, door het vuurwerk van iemand anders

nee

vraag 42 = ja, tijdens het afsteken van vuurwerk OF vraag 42 = ja, door het

vuurwerk van iemand anders

43. Welk type gehoorschade werd opgelopen?


een piep / brom / ruis

licht gehoorverlies

matig gehoorverlies

ernstig gehoorverlies

doof

anders, namelijk ……………………….

vraag 42 = ja, tijdens het afsteken van vuurwerk OF vraag 42 = ja, door het

vuurwerk van iemand anders

44. Was deze gehoorschade tijdelijk of blijvend?

tijdelijk

blijvend

weet ik (nog) niet

Vragen over vuurwerkcampagnes

De volgende vragen gaan over vuurwerkcampagnes. alle respondenten

45. Met welke vuurwerk campagnes bent u bekend?


Donnie knalplanga

BIEM!

4vuurwerkveilig

ik ben niet bekend met bovenstaande vuurwerk campagnes

vraag 45 = Donnie knalplanga

46. Heeft u afgelopen jaarwisseling een vuurwerkbril gekocht / gebruikt vanwege de Donnie knalplanga campagne?

ja

nee

vraag 45 = BIEM!

47. Heeft u afgelopen jaarwisseling voldoende afstand gehouden (8-12 meter) vanwege de BIEM! campagne?

ja

nee

vraag 45 = 4vuurwerkveilig

48. Bent u afgelopen jaarwisseling veiliger met vuurwerk omgegaan vanwege de 4vuurwerkveilig campagne?

ja

nee


Rapport nummer 843

Vragen over regels

De volgende vragen gaan over wat u weet van de vuurwerkregels. De vragen dienen

om een indicatie te krijgen van het beeld dat u hebt van vuurwerk. alle respondenten

49. Wat is de minimumleeftijd waarop u alle soorten legaal vuurwerk mag afsteken?

vanaf 12 jaar

vanaf 13 jaar

vanaf 14 jaar

vanaf 15 jaar

vanaf 16 jaar

vanaf 17 jaar

vanaf 18 jaar

alle respondenten

50. Welk van de onderstaande typen vuurwerk is volgens u illegaal?


strijkers

vlinders

nitraten

Romeinse kaarsen

babypijltjes

bengaals vuur

mortierbommen

Chinese rollen

lawinepijlen

cobra’s

geen van bovenstaande vuurwerk

alle respondenten

51. Mag vuurwerk in het buitenland worden gekocht?

ja

ja, maar alleen als het voldoet aan de eisen van de Nederlandse wet

ja, maar alleen als het voldoet aan de eisen van de Nederlandse wet, en

dit 48 uur voor het invoeren van het vuurwerk digitaal is gemeld bij de

overheid

nee

alle respondenten

52. Mag vuurwerk dat door particulieren via een website is besteld thuis worden bezorgd?

ja

nee


Rapport nummer 843

Bijlage 2 Tabellenboek

Achtergrondkenmerken

Wat is uw geslacht?

n=1.658 Aantal Percentage

Man 776 46,8

Vrouw 882 53,2

Wat is uw leeftijd?

Aantal respondenten

Minimum

(jaar)

Maximum

(jaar)

Gemiddelde

(jaar)

1.658 20,0 75,0 46,3

Wat is uw hoogste voltooide opleiding?


Basisonderwijs 25 1,5

Lbo/vbo/vmbo

(kader- en beroepsgerichte leerweg)

163 9,8

MAVO/eerste 3 jaar HAVO & VWO/vmbo

(theor. en gemengde leerweg)

211 12,7

MBO 519 31,3

HAVO & VWO bovenbouw/wo propedeuse 165 10,0

HBO/WO Bachelor of kandidaats 437 26,4

WO Doctoraal of master 138 8,3

Wat is uw postcode?

(weergegeven aan de hand van provincienaam)


Drenthe 37 2,2

Flevoland 65 3,9

Friesland 49 3,0

Gelderland 118 7,1

Groningen 40 2,4

Limburg 81 4,9

Noord-Brabant 186 11,2

Noord-Holland 468 28,2

Overijssel 60 3,6

Utrecht 225 13,6

Zeeland 24 1,4

Zuid-Holland 305 18,4


Rapport nummer 843

Woonsituatie

1a. Wat is uw woonsituatie?


Alleenstaand 293 17,7

Samenwonend met partner 465 28,0

Thuiswonend (bij ouders) 100 6,0

Samenwonend met partner en kind(eren) 628 37,9

Alleenstaand met kind(eren) 117 7,1

Samenwonend met een of meerdere

huisgenoten

55 3,3

1b. In welke leeftijdscategorie(n) is/zijn uw kind(eren)?

(u kunt meerdere antwoorden kiezen)

n=745 Aantal Percentage

Jonger dan 10 jaar 318 19,2

Tussen de 10 en 14 jaar 231 13,9

Tussen de 15 en 19 jaar 255 15,4

Ouder dan 19 jaar 203 12,2

Vragen over het kopen van vuurwerk

2. Heeft u afgelopen jaarwisseling (2019-2020) vuurwerk gekocht?


Ja 526 31,7

Nee 1.132 68,3

3. Hoeveel euro heeft u afgelopen jaarwisseling in totaal aan vuurwerk uitgegeven?

Aantal respondenten

Laagste

bedrag

(€)

Hoogste

bedrag

(€)

Gemiddelde

(€)

526 2,00 1.000,00 92,15


Rapport nummer 843

4. Waar heeft u het vuurwerk gekocht?



In een officieel verkooppunt van vuurwerk 464 88,2

Ik heb het besteld via internet bij een

Nederlands bedrijf en ik heb het thuis laten

bezorgen

16 3,0

Ik heb het besteld via internet bij een

buitenlands bedrijf en ik heb het thuis laten

bezorgen

9 1,7

Ik heb het besteld via internet en ik heb het bij

een officieel verkooppunt van vuurwerk laten

bezorgen

28 5,3

Anders, namelijk* 58 11,0

*Respondenten die bij ‘anders, namelijk’ winkels zoals Action, Albert Heijn, Aldi, Lidl, Blokker, Big Bazar of

Hema hebben ingevuld, zijn gehercodeerd naar ‘in een officieel verkooppunt van vuurwerk’.


Rapport nummer 843

5. Kunt u per soort vuurwerk aangeven of u het heeft gekocht?



Legaal siervuurwerk

Vuurpijl 204 38,8

Cakebox 216 41,1

Sierpot / fontein 238 45,2

Grondbloem 181 34,4

Compound / samengesteld vuurwerk 117 22,2

Sterretjes 208 39,5

Siervuurwerk, overig* 26 4,9

Legaal knalvuurwerk

Single shot / Thunder King 171 32,5

Rotje / kanonslag / astronaut 122 23,2

Ratelband / Chinese rol 67 12,7

Knalvuurwerk, overig* 17 3,2

Illegaal vuurwerk

Romeinse kaarsen 65 12,4

Babypijltjes 38 7,2

Nitraten 20 3,8

Mortierbom / display Shell 3 0,6

Cobra 18 3,4

Strijker 4 0,8

Vlinderbom / toffee 8 1,5

Knalpatroon 48 9,1

Lawinepijl 20 3,8

*Respondenten die bij ‘siervuurwerk, overig’ en ‘knalvuurwerk, overig’ een type vuurwerk hebben ingevuld

dat eigenlijk bij één van de keuzemogelijkheden hoort, zijn gehercodeerd.


Rapport nummer 843

6. Kunt u per soort vuurwerk aangeven welk deel (percentage) van het totaalbedrag u daar aan heeft besteed?

n=526

Aantal

Deel (%) van

totaalbedrag besteed

aan type vuurwerk

(gemiddeld)

Legaal siervuurwerk

Vuurpijl 203* 32,8

Cakebox 216 45,3

Sierpot / fontein 236* 32,9

Grondbloem 181 18,5


Sterretjes 202* 27,8

Siervuurwerk, overig 36* 60,4

Legaal knalvuurwerk


Rotje / kanonslag / astronaut 120* 17,5


Knalvuurwerk, overig 16* 45,5

Illegaal vuurwerk


Babypijltjes 38 21,9

Nitraten 20 18,3


Cobra 18 11,5

Strijker 4 15,0


Knalpatroon 48 22,4

Lawinepijl 20 16,2

*Aantal wijkt af van het aantal weergegeven bij vraag 5, vanwege de hercodering die is toegepast.


Rapport nummer 843

7. Welke van de volgende producten heeft u bij de aankoop van vuurwerk gekocht/gekregen?



Veiligheidsbril 344 65,4

Gehoorbeschermers 87 16,5

Vuurwerklont 340 64,6

Lanceerstandaard voor vuurpijl 92 45,11

Lanceerstandaard voor

compound/samengesteld vuurwerk

16 13,72

Geen van bovenstaande producten 111 21,1

1Percentage is gebaseerd op het aantal respondenten dat een vuurpijl heeft gekocht (n=204).

2Percentage is gebaseerd op het aantal respondenten dat een compound heeft gekocht (n=117).

Vragen over het omgaan met vuurwerk – zelf afsteken 8. Heeft u (of uw partner) afgelopen jaarwisseling (2019-2020) vuurwerk

afgestoken?*


Ja 195 21,4

Nee 718 78,6

*Deze vraag is gesteld aan respondenten die geen thuiswonend(e) kind(eren) hebben.

9. Heeft u afgelopen jaarwisseling (2019-2020) vuurwerk afgestoken?*


Ja, maar mijn kind(eren) niet 98 13,2

Ja, en mijn kind(eren) ook 196 26,3

Nee, en mijn kind(eren) ook niet 315 42,3

Nee, maar mijn kind(eren) wel 136 18,3

*Deze vraag is gesteld aan respondenten die (een) thuiswonend(e) kind(eren) hebben.


Rapport nummer 843

10. Welke van de volgende soorten vuurwerk heeft u afgestoken?


n=625

Aantal respondenten dat

type vuurwerk heeft

gekocht

Percentage

Legaal siervuurwerk

Vuurpijl 220 35,2

Cakebox 226 36,2

Sierpot / fontein 238 38,1

Grondbloem 167 26,7


Sterretjes 212 33,9

Siervuurwerk, overig* 22 3,5

Legaal knalvuurwerk


Rotje / kanonslag / astronaut 113 18,1


Knalvuurwerk, overig* 13 2,1

Illegaal vuurwerk


Babypijltjes 40 6,4

Nitraten 16 2,6


Cobra 17 2,7

Strijker 12 1,9


Knalpatroon 41 6,6

Lawinepijl 13 2,1

*Respondenten die bij ‘siervuurwerk, overig’ en ‘knalvuurwerk, overig’ een type vuurwerk hebben ingevuld

dat eigenlijk bij één van de keuzemogelijkheden hoort, zijn gehercodeerd.


Rapport nummer 843

11. Kunt u per soort vuurwerk aangeven welk aantal u heeft afgestoken?

n=625

Aantal respondenten dat

type vuurwerk heeft

afgestoken

Aantal

(gemiddeld)

Legaal siervuurwerk

Vuurpijl 216* 12,5

Cakebox 226 8,0

Sierpot / fontein 237* 10,3

Grondbloem 167 26,1


Sterretjes 208* 11,31

Siervuurwerk, overig 29* 19,22

Legaal knalvuurwerk


Rotje / kanonslag / astronaut 112* 36,9


Knalvuurwerk, overig 16* 18,0

Illegaal vuurwerk



Nitraten 16 24,1


Cobra 17 11,5

Strijker 12 10,3


Knalpatroon 41 20,23

Lawinepijl 13 9,2

*Aantal wijkt af van het aantal weergegeven bij vraag 10, vanwege de hercodering die is toegepast.

1Uitschieter van 500 sterretjes is vervangen door één na hoogste aantal + 1.

2Uitschieter van 5.050 siervuurwerk, overig is vervangen door één na hoogste aantal +1.

3Uitschieter van 1.000 knalpatronen is vervangen door één na hoogste aantal +1.


Rapport nummer 843

12. Wat was voor u de belangrijkste reden om vuurwerk af te steken?


Het is leuk voor mijzelf, mijn partner en / of

kind(eren)

209 33,4

Het is een belangrijk ritueel om de jaarwisseling

te markeren

69 11,0

Het is traditie 115 18,4

Het is leuk om vuurwerk zelf af te steken 59 9,4

Het is spannend om vuurwerk zelf af te steken 12 1,9

Het is mooi om naar te kijken 113 18,1

Een andere reden, namelijk 48 7,7

13. Wat waren voor u de belangrijkste redenen om geen vuurwerk af te steken?

(u kunt maximaal drie antwoorden kiezen)


Ik vond het te duur dit jaar 194 18,8

Ik vond het weer te slecht 25 2,4

Ik vind het niet (meer) interessant 287 27,8

Ik vind het niet (meer) leuk 296 28,7

Ik vind het te gevaarlijk (geworden) 532 51,5

Ik vind het niet goed voor mijn gezondheid 112 10,8

Ik vind het niet prettig voor de (huis)dieren 421 40,8

Ik vind het niet goed voor het milieu 404 39,1


14. U heeft aangegeven afgelopen jaarwisseling zelf geen vuurwerk te hebben afgestoken. Bent u wel zelf buiten naar het vuurwerk gaan kijken?


Ja 555 47,5

Nee 614 52,5

15. Heeft of hebben uw kind(eren) afgelopen jaarwisseling buiten naar het vuurwerk gekeken?


Ja 253 61,3

Nee 160 38,7

25 Dit n-getal komt niet overeen me het n-getal van vraag 13, aangezien vraag 14 ook aan respondenten is gesteld die zelf geen vuurwerk hebben afgestoken, maar hun thuiswonende kind(eren) wel.


Rapport nummer 843

16. Heeft u na de jaarwisseling vuurwerkresten opgeruimd?


Ja, zoveel mogelijk mijn eigen vuurwerkresten 336 53,8*

Ja, (een gedeelte van) de straat 321 19,4

Ja, ik heb meegedaan aan veeg- of andere

opruimacties

43 2,6

Nee 958 57,8

*Percentage is gebaseerd op het aantal respondenten dat vuurwerk heeft afgestoken (n=625).

Vragen over de kwaliteit van vuurwerk

17. Wat vond u van de kwaliteit van het afgestoken vuurwerk?

%

slecht

%

matig

%

goed

%

uitstekend

% weet niet /

geen mening

Legaal siervuurwerk

1. Vuurpijl (n=216) 0,5 6,0 61,6 29,2 2,8

2. Cakebox (n=226) 1,3 3,5 42,9 50,4 1,8

3. Sierpot / fontein (n=237) 0,8 5,9 60,3 31,2 1,7

4. Grondbloem (n=167) 1,2 9,0 61,7 25,7 2,4

5. Compound / samengesteld vuurwerk (n=125) 0,0 3,2 39,2 54,4 3,2

6. Sterretjes (n=208) 1,9 7,2 54,8 34,1 1,9

7. Siervuurwerk, overig (n=29) 13,8 0,0 34,5 44,8 6,9

Legaal knalvuurwerk

8. Single shot / Thunder King (n=160) 1,3 8,1 66,3 22,5 1,9

9. Rotje / kanonslag / astronaut (n=112) 3,6 13,4 54,5 22,3 6,3

10. Ratelband / Chinese rol (n=58) 3,4 17,2 46,6 32,8 0,0

11. Knalvuurwerk, overig (n=16) 6,3 6,3 25,0 56,3 6,3


Rapport nummer 843

18. Waarom vond u de kwaliteit van <de / het type vuurwerk> een score van slecht of matig waard?


Verwijzing type vuurwerk in

voorgaande tabel

1.

(n=14)

2.

(n=11)

3.

(n=16)

4.

(n=17)

5.

(n=4)

6.

(n=19)

7.

(n=4)

8.

(n=15)

9.

(n=19)

10.

(n=12)

11.

(n=2)

Totaal

De gebruiksaanwijzing was niet

aanwezig

0 0 0 0 1 0 1 2 2 1 1 8

De gebruiksaanwijzing was niet

duidelijk

3 1 4 1 1 0 1 2 1 1 1 16

De lont was te kort 1 1 3 2 0 0 0 3 4 1 0 15

Het vuurwerk ging niet af 4 1 0 7 0 4 1 3 4 2 0 26

Het vuurwerk ging te snel af 0 1 1 0 0 3 0 2 0 3 0 10

Het vuurwerk ging te laat af 2 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 5

Het vuurwerk ontplofte in plaats

van dat het afging

0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 3

Het vuurwerk ging onvoldoende

recht omhoog

7 3 6 3 1 0 1 3 1 1 0 26

Het vuurwerk viel om / was

instabiel

2 3 3 2 2 2 1 3 0 1 0 19

De resten van het vuurwerk

kwamen nog brandend naar

beneden (tot op de grond)

1 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 3

De knal was veel te hard 2 1 0 0 0 1 0 0 1 1 0 6

De lanceerstandardaard viel om 0 nvt nvt nvt 0 nvt nvt nvt nvt nvt nvt 0

De lanceerstandaard werd te

heet of smolt bij het afsteken

van het vuurwerk

0 nvt nvt nvt 0 nvt nvt nvt nvt nvt nvt 0

De lanceerstandardaard ging

kapot bij het in elkaar zetten en

heb ik dus niet gebruikt

0 nvt nvt nvt 0 nvt nvt nvt nvt nvt nvt 0

Iets anders, namelijk 5 2 5 4 1 8 1 5 10 3 0 44


Rapport nummer 843

Vragen over beschermingsmaatregelen

19. Welke beschermingsmaatregelen heeft u genomen om uzelf tijdens het afsteken van vuurwerk te beschermen?*



Gebruiksaanwijzing gelezen 157 32,1

Veiligheidsbril opgezet 285 58,3

Een andere bril opgezet / ik had al een andere

bril op (bv. leesbril)

62 12,7

Gehoorbeschermers gebruikt 98 20,0

Een vuurwerklont gebruikt 275 56,2

Vuurpijlen afgestoken in een lanceerstandaard 76 43,21

Vuurpijlen afgestoken in een vastgezette fles of

pijp

38 21,61

Compound / samengesteld vuurwerk

afgestoken in een lanceerstandaard

18 16,82

Voldoende afstand gehouden (8-12 meter) 277 56,6

Veilige kleding aangedaan (bv. geen capuchon,

geen synthetische kleding)

112 22,9

Iets anders, namelijk 12 2,5

Ik heb geen beschermingsmaatregelen

genomen

52 10,6

*Deze vraag is gesteld aan respondenten die vuurwerk hebben afgestoken en die geen thuiswonend(e)

kind(eren) hebben.

1Percentage is gebaseerd op het aantal respondenten dat een vuurpijl heeft afgestoken (n=176).

2Percentage is gebaseerd op het aantal respondenten dat een compound heeft afgestoken (n=107).


Rapport nummer 843

20. Welke beschermingsmaatregelen heeft u genomen om uw kind(eren) tijdens het afsteken van vuurwerk te beschermen?*



Ik heb ze een gebruiksaanwijzing laten lezen 52 15,7

Ik heb ze een veiligheidsbril laten dragen 246 74,1

Ik heb ze een andere bril laten dragen / ze

hadden al een andere bril op

37 11,1

Ik heb ze gehoorbeschermers laten dragen 78 23,5

Ik heb ze een vuurwerklont laten gebruiken 199 59,9

Ik heb ze een lanceerstandaard voor vuurpijlen

laten gebruiken

36 33,61

Ik heb ze een vastgezette fles of pijp voor

vuurpijlen laten gebruiken

27 25,21

Ik heb ze een lanceerstandaard voor compound

/ samengesteld vuurwerk laten gebruiken

6 9,12

Ik heb ze voldoende afstand laten houden (8-12

meter)

180 54,2

Ik heb ze veilige kleding aan laten trekken (bv.

geen capuchon, geen synthetische kleding)

100 30,1


Ik heb geen beschermingsmaatregelen voor

mijn kind(eren) genomen

15 4,5

Omdat mijn kind(eren) oud genoeg is/zijn, heb

ik daar geen zicht of invloed (meer) op

23 6,9

Omdat mijn kind(eren) op een andere plek

vuurwerk afsteken, heb ik daar geen zicht of

invloed (meer) op

12 3,6

*Deze vraag is gesteld aan respondenten waarvan het thuiswonend kind vuurwerk heeft afgestoken.

1Percentage is gebaseerd op het aantal respondenten dat een vuurpijl heeft afgestoken (n=107).

2Percentage is gebaseerd op het aantal respondenten dat een compound heeft afgestoken (n=66).

21. Welke beschermingsmaatregelen heeft u genomen om uzelf tijdens het buiten kijken van vuurwerk te beschermen?



Veiligheidsbril opgezet 76 13,7

Een andere bril opgezet / ik had al een andere

bril op (bv. leesbril)

61 11,0

Gehoorbeschermers gebruikt 28 5,0

Voldoende afstand gehouden (8-12 meter) 325 58,6

Veilige kleding aangedaan (bv. geen capuchon,

geen synthetische kleding)

59 10,6


Ik heb geen beschermingsmaatregelen

genomen

157 28,3


Rapport nummer 843

22. Welke beschermingsmaatregelen heeft u genomen om uw kind(eren) tijdens het buiten kijken van vuurwerk te beschermen?


Ik heb ze een veiligheidsbril laten dragen 83 32,8

Ik heb ze een andere bril laten dragen / ze

hadden al een andere bril op

12 4,7

Ik heb ze gehoorbeschermers laten dragen 35 13,8

Ik heb ze voldoende afstand laten houden (8-12

meter)

119 47,0

Ik heb ze veilige kleding aan laten trekken (bv.

geen capuchon, geen synthetische kleding)

31 12,3


Ik heb geen beschermingsmaatregelen voor

mijn kind(eren) genomen

20 7,9

Omdat mijn kind(eren) oud genoeg is/zijn, heb

ik daar geen zicht of invloed (meer) op

66 26,1

Uw mening

24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31 en 33.

(bent u het eens of oneens met de volgende stellingen?)

n=1.658

%

mee oneens

%

neutraal

%

mee eens

% weet niet /

geen mening

Er wordt voldoende gecontroleerd op de aankoop van illegaal

vuurwerk

62,4 15,4 11,8 10,4

Er is voldoende voorlichting over het veilig gebruiken van

vuurwerk

25,0 24,7 46,7 3,6

Er is voldoende voorlichting over het veilig kijken naar vuurwerk 27,1 27,0 42,5 3,4

Er is voldoende voorlichting over wat wel en niet mag bij het

afsteken van vuurwerk

33,8 22,7 39,7 3,7

Mijn gemeente moet een plaatselijk verbod op vuurwerk kunnen

instellen

15,5 14,5 66,5 3,4

Het instellen van vuurwerkvrije zones is een goede maatregel 12,0 11,9 72,9 3,1

Het instellen van beperkte zones waar wel vuurwerk mag

worden afgestoken, is een goede maatregel

20,3 17,7 58,1 3,8

Een gemeentelijke vuurwerkshow is een goed alternatief voor

het zelf afsteken van vuurwerk

16,0 13,8 67,1 3,1

Het afsteken van vuurwerk in de dagen voorafgaand aan de

jaarwisseling moet strenger worden beboet

4,6 7,7 85,2 2,5


Rapport nummer 843

32. Wat vindt u van de huidige afsteektijden?


Te ruim 719 43,4

Te beperkt 108 6,5

Goed 768 46,3

Weet niet / geen mening 63 3,8

Vragen over een vuurwerk verbod

34, 35 en 36.


n=1.658

%

mee oneens

%

neutraal

%

mee eens

% weet niet /

geen mening

Er moet een verbod komen op knalvuurwerk 15,2 12,4 70,9 1,5

Er moet een verbod komen op vuurpijlen 26,1 21,7 50,2 2,0

Er moet een verbod komen op al het consumentenvuurwerk 30,7 21,9 44,3 3,1

37. Kunt u aangeven waarom u het ermee eens bent dat er een verbod op consumentenvuurwerk moet komen?

(u kunt maximaal drie antwoorden kiezen)


Ik ben bang voor vuurwerk 97 13,2

Ik krijg gezondheidsklachten van vuurwerk 47 6,4

Ik vind het een goede manier om letsels te

voorkomen

487 66,3

Ik vind het een goede manier om schade te

voorkomen

467 63,6

Ik vind het een goede manier om

gezondheidsklachten bij andere te voorkomen

126 17,2

Ik vind het voor de (huis)dieren beter 397 54,1

Ik vind het voor het milieu beter 336 45,8


38, 39 en 40.


n=1.658

%

mee oneens

%

neutraal

%

mee eens

% weet niet /

geen mening

Iedereen moet zelf kunnen beslissen of ze vuurwerk willen

afsteken

47,5 16,7 32,6 3,2

De overlast van vuurwerk neemt de afgelopen jaren toe 8,9 13,3 73,8 4,0

Als er een vuurwerkverbod komt dan ga ik illegaal vuurwerk

kopen

81,8 6,5 7,6 4,1


Rapport nummer 843

Vragen over letsel

41. Heeft u ooit letsel opgelopen als gevolg van vuurwerk?



Ja, tijdens het afsteken van vuurwerk 58 3,5

Ja, door het vuurwerk van iemand anders 93 5,6

Nee 1.512 91,2

42. Heeft u ooit gehoorschade opgelopen als gevolg van vuurwerk?



Ja, tijdens het afsteken van vuurwerk 17 1,0

Ja, door het vuurwerk van iemand anders 59 3,6

Nee 1.582 95,4

43. Welk type gehoorschade werd opgelopen?



Een piep / brom / ruis 57 75,0

Licht gehoorverlies 14 18,4

Matig gehoorverlies 5 6,6

Ernstig gehoorverlies 3 3,9

Doof 2 2,6

Anders, namelijk 7 9,2

44. Was deze gehoorschade tijdelijk of blijvend?


Tijdelijk 57 75,0

Blijvend 15 19,7

Weet ik (nog) niet 4 5,3

Vragen over vuurwerkcampagnes

45. Met welke vuurwerk campagnes bent u bekend?



Donnie knalplanga 81 4,9

BIEM! 48 2,9

4vuurwerkveilig 62 3,7

Ik ben niet bekend met bovenstaande vuurwerk

campagnes

1.502 90,6


Rapport nummer 843

46. Heeft u afgelopen jaarwisseling een vuurwerkbril gekocht / gebruikt vanwege de Donnie knalplanga campagne?


Ja 16 19,8

Nee 65 80,2

47. Heeft u afgelopen jaarwisseling voldoende afstand gehouden (8-12 meter) vanwege de BIEM! campagne?


Ja 25 52,1

Nee 23 47,9

48. Bent u afgelopen jaarwisseling veiliger met vuurwerk omgegaan vanwege de 4vuurwerkveilig campagne?


Ja 21 33,9

Nee 41 66,1

Vragen over regels

49. Wat is de minimumleeftijd waarop u alle soorten legaal vuurwerk mag afsteken?


Vanaf 12 jaar 165 10,0





Vanaf 17 jaar 5 0,3



Rapport nummer 843

50. Welk van de onderstaande typen vuurwerk is volgens u illegaal?





Nitraten 1172 70,7

Mortierbom / display shell 1328 80,1

Cobra 1191 71,8

Strijker 838 50,5


Lawinepijl 942 56,8

Bengaals vuur 333 20,1

Chinese rol 587 35,4

Geen van bovenstaande vuurwerk 97 5,9

51. Mag vuurwerk in het buitenland worden gekocht?


Ja 118 7,1

Ja, maar alleen als het voldoet aan de eisen

van de Nederlandse wet

676 40,8

Ja, maar alleen als het voldoet aan de eisen

van de Nederlandse wet, en dit 48 uur voor het

invoeren van het vuurwerk digitaal is gemeld bij

de overheid

264 15,9

Nee 600 36,2

52. Mag vuurwerk dat door particulieren via een website is besteld thuis worden bezorgd?


Ja 423 25,5

Nee 1235 74,5


Rapport nummer 843

Bijlage 3 Afbeeldingen typen vuurwerk

Over VeiligheidNL

VeiligheidNL is een onafhankelijk expertisecentrum met de missie om ongevallen

te voorkomen door veilig gedrag te stimuleren. We helpen mensen hun veiligheid

te vergroten in en om het huis, maar ook op straat, op school en op het werk. We

monitoren en signaleren ongevallen en letsel en onderzoeken welke vorm van

preventie effectief is. Voor de monitoring is het Letsel Informatie Systeem (LIS) de

basis, een registratiesysteem bij een representatieve steekproef van

Spoedeisende Hulpafdelingen (SEH's) in Nederland, maar we rapporteren ook

dodelijke ongevallen en ziekenhuisopnamen door letsels.

We ontwikkelen effectieve gedragsinterventies die praktisch, oplossingsgericht en

op maat zijn en voeren deze ook deels uit. Ten slotte delen wij onze kennis en

kunde direct met onze doelgroepen of via professionals, samenwerkingspartners

en ambassadeurs. We werken voor en met overheden, bedrijven, zorgverleners

en particulieren.

Rapport nummer 843...Kopen en afsteken van vuurwerk Van de respondenten zegt 32 procent voor...

Documents

Transcript of Rapport nummer 843...Kopen en afsteken van vuurwerk Van de respondenten zegt 32 procent voor...