Rani;+p?»rid - gesundheitsforumerw.eu · Rani;+p?»rid Waarom het in Duitsland ... die een...
1
l Rani;+p?»rid Waarom het in Duitsland niet lukt met e-health /" l I l j i l » l I L !? 'l Duitsland * Innovatiq * Politiek l/,; 7? @W Aan de techniek ligt het niet. Toch loopt Duitsland mijlenver achter op Nederland als het gaat om e-health. De verschillende partijen kijken niet verder dan hun eigen belangen. Doot Bertus Bouwman Zoals het in Scandinaviö en Nederland met het digitaliseren van de zorg gaat, zo zou Martin Staemmler het in Duitsland ook wel willen zien. De professor medi- sche informatica aan de Fachhochschule in het Noord-Duitse Stralsund kent de stand van zaken als geen ander. In diver- se landelijke comit6s strijdt hij voor de standaardisering van medische software en systemen. Daarnaast zetelt hij in de raad van advies van de landelijke bond voor ict-managers van ziekenhuizen. We zijn nog ver weg, zegt hij. "Het is las- tig exact te duiden, maar een collega uit Denemarken schatte onlangs dat we z'o'n tien jaar op hen achterlopen. Zeker is dat we onderaan de Europese middenmoot bungelen." Ondernemer Artur Steffen verhuisde met zijn bedrijf zelfs naar Nederland om de trage digitalisering in Duitsland te ontvluchten. De Berlijner stond aan de wieg van verschillende startups in de me- dische wereld die via de digitale weg het ziekenhuisbezoek voor patiönten moeten vereenvoudigen. Met GoClinic opereert hij sinds eind 2016 vanuit Nijmegen waar hij is opgenomen in het incubator? programma Rockstart Accelerator Digital Health. Dankzij die verhuizing ontwikkelt het bedrijf zich veel sneller dan wanneer ze in Berlijn waren gebleven, zegt Steffen. "E-healfö in Duitsland staat in kinder- schoenen. Doordat we naar Nijmegen zijn gekomen, hebben we een jaar voor- sprong op(4ebouwd ten opzichte van onze concurrenten." GoClinic won sindsdien al enkele prijzen in Nederland en Duits- land voor hun patiöntenapp. Te weinig belang Hoe kan het dat een land dat wereldwijd een goede naam heeft hoog te houden in de gezondheidszorg zo achterloopt? Vol- gens professor Staemmler is 6fö van de grootste remmende factoren het feit dat de verschillende stakeholders te weinig belang hebben om de digitalisering echt te stimuleren. "Dat maakt de projecten die er zijn direct al minder slagvaardig." Waar het ook steeds weer op stuk loopt, is dat elke organisatie en elke regio het wiel zelf probeett uit te vinden, zegt Steffen. "Dat maakt het verwarrend en zorgt ervoor dat veel projecten nooit echt landelijk kunnen doorbreken." De oplossing hiervoor is het invoeren van nationale richtlijnen en standaardisering, vult Staemmler aan. Die komen niet van de grond. "Niemand heeft voldoende macht om een nationaal systeem af te dwingen, zelfs het ministerie van Volks- gezondheid niet." Ligt het dan aan de extreme gevoeligheid bij Duitsers voor privacy dat veel gege- vens maar niet gedigitaliseerd worden? Dat argument wordt er volgens Staemm- ler vaak veel te gemakkelijk en onterecht bijgesleept. Hij denkt dat die problemen technisch zijn op te lossen. Veel eerder zijn het de ziekenhuizen zelf die dit tegenhouden, zegt de professor. "Hoe open durven ze te zijn? Als data openbaar worden, vrezen veel instel- lingen dat patiönten enkel nog voor bepaalde artsen zullen kiezen." Zoals zo vaak draait het niet om het belang van de patiänt voor wie e-healfö een uitkomst kan zijn, zegt hij. "Het gaat enkel nog om het redden van hun eigen hachje." Uit de steentijd De enige vorm van e-health die wel werkt in Duitsland is het digitaliseren van bestaande papieren processen, stelt Staemmler. "Maar dat is natuurlijk nog lang geen echte e-healfö." Als voorbeeld noemt hij het digitaliseren van een medicatieplan voor chronisch zieken waarbij patiänten een geprinte akte met een QR-code meekrijgen, die door de l I l I l l I l apotheker weer kan worden ingescand. Een oplossing die doet denken aan de steentijd, vindt Staemmler. "En die wordt de komende twee jaar uitgerold." Afgeschoven Dat zelfs het ministerie niet voldoende vooruitgang kan afdwingen, blijkt uit de meest recente e-healföwet, vertelt Staemmler. "Diverse verantwoorde- lijkheden worden afgeschoven naar bijvoorbeeld de ambulante zorg of de psychiatrie, terwijl e-health een sector- brede aanpak nodig heeft. Zo begin je al verkeerd." In omringende landen gaat het wel goed, ziet hij. "Bijvoorbeeld in Nederland, Zweden en Oostenrijk ligt tenminste een strategie." Het achterblijven van Duitsland komt ook omdat men niet aan bestaande oplossingen durft te tornen, zegt de pro- fessor. "Ik maak deze discussie al twintig jaar mee. Stakeholders beschermen hun eigen belangen, of fabrikanten eisen dat vooral hun manier door andere bediijven wordt overgenomen." Dat staat vooruit- gang in de Weg; "Het is niet simpel op te lossen, maar het moet kunnen. Je moet er alleen over durven te praten." Ondanks de behoudzucht leeft heus wel het besef dat er iets moet gebeuren, ziet Artur Steffen. "Maar het wordt vervol- gens niet goed omgezet. Duitsland telt zo'n 1.900 ziekenhuizen, slechts een handjevol beschikt over een innovatie- manager." Dat is in Nederland wel anders, weet hij sinds hij in Nijmegen werkt. "Daar tref je zelfs datawetenschappers die via analyse van big data aan de voomitgang bijdragen." De founder van GoClinic ziet dat veel Duitse ziekenhuizen worstelen met hun kosten en daardoor geen geld over heb- ben voor innovatie. "In Nederland heeft het geholpen dat de regering 100 miljoen euro voor digitale platforms beschikbaar stelde. In Duitsland blijft nu bij elk pro- ject de vraag wie ervoor gaat betalen. Intrinsiek gemotiveerd Nederlandse artsen en ziekenhuizen zijn intrinsiek gemotiveerd en dat ontbreekt in Duitsland, merkt de ondernemer. "Ziekenhuizen zijn meer bezig met het binnenhalen van een arts met een grote naam, dan dat ze beseffen dat ze concur- rerend kunnen zijn door voorop te lopen in e-health." Staemmler bevestigt dat een extrinsieke motivatie e-health vooruit kan brengen. Hij somt een aantal voorbeelden op van ziekenhuizen en artsen die wel stap- pen maken. "Ze zijn zelf gemotiveerd, bijvoorbeeld doordat ze delen in de winst die dit systeem oplevert door efficiönter te werken." Als Steffen op gesprek gaat bij Duitse ziekenhuizen om te vertellen over zijn patiöntensysteem, klinkt vaak de reactie: 'mooi, maar test dit eerst maar in Neder- land. Wij gaan het risico niet lopen'. Klantenbinding De digitalisering in Duitsland zit muur- vast doordat de verschillende partijen elkaar in de houtgreep houden. De enige die een verandering in gang kan zetten in Duitsland is de patiönt zelf, denkt professor Staemmler. "Ik hoop dat de burger mondiger wordt. Het kan toch niet zo zijn dat je online kunt bankieren, maar niet je eigen patiäntendossier kunt inzien? Het zou erg helpen wanneer be- paalde ziekenhuizen als klantenbinding hun schouders onder de digitalisering willen zetten." Steffen is blij in Nederland. Ziekenhui- zen zijn er meer gericht op vooruitgang, vindt hij. "In Duitsland wordt iets dat complex dreigt te worden direct tot taboe verklaard. Nederlanders zeggen dan: we proberen het gewoon." C 30 Skipr a nr. 7-8 ö juli 2017 l l l ? nr. 7-8 # juli 2017 * sv:pr 31
Transcript of Rani;+p?»rid - gesundheitsforumerw.eu · Rani;+p?»rid Waarom het in Duitsland ... die een...
l
Rani;+p?»rid
Waarom het in Duitslandniet lukt met e-health
/"
l
Il
j
i
l»lI
L!?
'l
Duitsland * Innovatiq * Politiekl/,;
7?
@W
Aan de techniek ligt het niet. Toch loopt Duitsland mijlenverachter op Nederland als het gaat om e-health. De verschillendepartijen kijken niet verder dan hun eigen belangen.Doot Bertus Bouwman
Zoals het in Scandinaviö en Nederlandmet het digitaliseren van de zorg gaat, zozou Martin Staemmler het in Duitsland
ook wel willen zien. De professor medi-sche informatica aan de Fachhochschulein het Noord-Duitse Stralsund kent de
stand van zaken als geen ander. In diver-se landelijke comit6s strijdt hij voor destandaardisering van medische softwareen systemen. Daarnaast zetelt hij in deraad van advies van de landelijke bondvoor ict-managers van ziekenhuizen.We zijn nog ver weg, zegt hij. "Het is las-tig exact te duiden, maar een collega uitDenemarken schatte onlangs dat we z'o'ntien jaar op hen achterlopen. Zeker is datwe onderaan de Europese middenmootbungelen."Ondernemer Artur Steffen verhuisde
met zijn bedrijf zelfs naar Nederland omde trage digitalisering in Duitsland teontvluchten. De Berlijner stond aan dewieg van verschillende startups in de me-dische wereld die via de digitale weg hetziekenhuisbezoek voor patiönten moetenvereenvoudigen. Met GoClinic opereerthij sinds eind 2016 vanuit Nijmegenwaar hij is opgenomen in het incubator?programma Rockstart Accelerator DigitalHealth.
Dankzij die verhuizing ontwikkelt het
bedrijf zich veel sneller dan wanneer zein Berlijn waren gebleven, zegt Steffen."E-healfö in Duitsland staat in kinder-
schoenen. Doordat we naar Nijmegenzijn gekomen, hebben we een jaar voor-sprong op(4ebouwd ten opzichte van onzeconcurrenten." GoClinic won sindsdien
al enkele prijzen in Nederland en Duits-land voor hun patiöntenapp.
Te weinig belangHoe kan het dat een land dat wereldwijdeen goede naam heeft hoog te houden inde gezondheidszorg zo achterloopt? Vol-gens professor Staemmler is 6fö van degrootste remmende factoren het feit datde verschillende stakeholders te weinigbelang hebben om de digitalisering echtte stimuleren. "Dat maakt de projectendie er zijn direct al minder slagvaardig."Waar het ook steeds weer op stuk loopt,is dat elke organisatie en elke regio hetwiel zelf probeett uit te vinden, zegtSteffen. "Dat maakt het verwarrend en
zorgt ervoor dat veel projecten nooit echtlandelijk kunnen doorbreken."De oplossing hiervoor is het invoeren vannationale richtlijnen en standaardisering,vult Staemmler aan. Die komen niet van
de grond. "Niemand heeft voldoendemacht om een nationaal systeem af te
dwingen, zelfs het ministerie van Volks-gezondheid niet."Ligt het dan aan de extreme gevoeligheidbij Duitsers voor privacy dat veel gege-vens maar niet gedigitaliseerd worden?Dat argument wordt er volgens Staemm-ler vaak veel te gemakkelijk en onterechtbijgesleept. Hij denkt dat die problementechnisch zijn op te lossen.Veel eerder zijn het de ziekenhuizen zelfdie dit tegenhouden, zegt de professor."Hoe open durven ze te zijn? Als dataopenbaar worden, vrezen veel instel-lingen dat patiönten enkel nog voorbepaalde artsen zullen kiezen."Zoals zo vaak draait het niet om hetbelang van de patiänt voor wie e-healföeen uitkomst kan zijn, zegt hij. "Het gaatenkel nog om het redden van hun eigenhachje."
Uit de steentijdDe enige vorm van e-health die welwerkt in Duitsland is het digitaliserenvan bestaande papieren processen, steltStaemmler. "Maar dat is natuurlijk noglang geen echte e-healfö." Als voorbeeldnoemt hij het digitaliseren van eenmedicatieplan voor chronisch ziekenwaarbij patiänten een geprinte akte meteen QR-code meekrijgen, die door de
l
Il
I
llIl
apotheker weer kan worden ingescand.Een oplossing die doet denken aan desteentijd, vindt Staemmler. "En diewordt de komende twee jaar uitgerold."
AfgeschovenDat zelfs het ministerie niet voldoendevooruitgang kan afdwingen, blijkt uitde meest recente e-healföwet, verteltStaemmler. "Diverse verantwoorde-lijkheden worden afgeschoven naarbijvoorbeeld de ambulante zorg of depsychiatrie, terwijl e-health een sector-brede aanpak nodig heeft. Zo begin je alverkeerd." In omringende landen gaathet wel goed, ziet hij. "Bijvoorbeeld inNederland, Zweden en Oostenrijk ligttenminste een strategie."Het achterblijven van Duitsland komtook omdat men niet aan bestaandeoplossingen durft te tornen, zegt de pro-fessor. "Ik maak deze discussie al twintigjaar mee. Stakeholders beschermen huneigen belangen, of fabrikanten eisen datvooral hun manier door andere bediijvenwordt overgenomen." Dat staat vooruit-gang in de Weg; "Het is niet simpel op telossen, maar het moet kunnen. Je moeter alleen over durven te praten."Ondanks de behoudzucht leeft heus welhet besef dat er iets moet gebeuren, ziet
Artur Steffen. "Maar het wordt vervol-gens niet goed omgezet. Duitsland teltzo'n 1.900 ziekenhuizen, slechts eenhandjevol beschikt over een innovatie-manager."Dat is in Nederland wel anders, weethij sinds hij in Nijmegen werkt. "Daartref je zelfs datawetenschappers die viaanalyse van big data aan de voomitgangbijdragen."De founder van GoClinic ziet dat veelDuitse ziekenhuizen worstelen met hunkosten en daardoor geen geld over heb-ben voor innovatie. "In Nederland heefthet geholpen dat de regering 100 miljoeneuro voor digitale platforms beschikbaarstelde. In Duitsland blijft nu bij elk pro-ject de vraag wie ervoor gaat betalen.
Intrinsiek gemotiveerdNederlandse artsen en ziekenhuizen zijnintrinsiek gemotiveerd en dat ontbreektin Duitsland, merkt de ondernemer."Ziekenhuizen zijn meer bezig met hetbinnenhalen van een arts met een grotenaam, dan dat ze beseffen dat ze concur-rerend kunnen zijn door voorop te lopenin e-health."
Staemmler bevestigt dat een extrinsiekemotivatie e-health vooruit kan brengen.Hij somt een aantal voorbeelden op van
ziekenhuizen en artsen die wel stap-pen maken. "Ze zijn zelf gemotiveerd,bijvoorbeeld doordat ze delen in de winstdie dit systeem oplevert door efficiönterte werken."
Als Steffen op gesprek gaat bij Duitseziekenhuizen om te vertellen over zijnpatiöntensysteem, klinkt vaak de reactie:'mooi, maar test dit eerst maar in Neder-land. Wij gaan het risico niet lopen'.
KlantenbindingDe digitalisering in Duitsland zit muur-vast doordat de verschillende partijenelkaar in de houtgreep houden. De enigedie een verandering in gang kan zettenin Duitsland is de patiönt zelf, denktprofessor Staemmler. "Ik hoop dat deburger mondiger wordt. Het kan tochniet zo zijn dat je online kunt bankieren,maar niet je eigen patiäntendossier kuntinzien? Het zou erg helpen wanneer be-paalde ziekenhuizen als klantenbindinghun schouders onder de digitaliseringwillen zetten."
Steffen is blij in Nederland. Ziekenhui-zen zijn er meer gericht op vooruitgang,vindt hij. "In Duitsland wordt iets datcomplex dreigt te worden direct tot taboeverklaard. Nederlanders zeggen dan: weproberen het gewoon." C
30 Skipr a nr. 7-8 ö juli 2017l
ll?
nr. 7-8 # juli 2017 * sv:pr 31
