PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

20
1 2. Van ontwerp naar werkelijkheid: Projectmanagement in de uitvoerfase Profielwerkstuk Nils van der Wildt, A6D

description

 

Transcript of PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

Page 1: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

1

2. Van ontwerp naar werkelijkheid: Projectmanagement in de uitvoerfase

Profielwerkstuk Nils van der Wildt, A6D

Page 2: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

2

Voorwoord

De Meesterproef die bij dit profielwerkstuk hoort, wordt in opdracht van de Universiteit Twente uitgevoerd. De opdracht van de Meesterproef is: Bedenk een (alternatieve) oplossing voor een willekeurig civiel bouwproject in Nederland en doorloop daarbij de regels van projectmanagement. Het is dus zaak, om allereerst de fasen van projectmanagement te analyseren, alvorens te beginnen aan de werkelijke Meesterproef.

Page 3: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

3

Inhoud

2.1 Inleiding……………………………………………..3

2.2 Fasering II: Van ontwerp tot bouw……………..5

2.3 Betrokken partijen…………………………………11

2.4 Vereiste (technische) kennis…………………….15

2.5 Conclusie…………………...……………………….19

2.6 Bronnen……………………………………………...19

Page 4: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

4

2.1 Inleiding

Als de aannemer het te bouwen ontwerp in handen krijgt, zal er een hoop moeten gebeuren, voordat er daadwerkelijk met de bouw ervan kan worden begonnen. Welke voorbereidingen moeten worden getroffen, hangt van het project af, eveneens als de betrokken partijen. Daarnaast verschilt het per partij welke eigenschappen en kennis deze moeten beschikken om de bouw zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. De onderzoeksvragen die in dit project zullen worden beantwoordt, zijn:

Welke fases worden er doorlopen in een civiel bouwproject vanaf het moment dat het ontwerpmanagement niet meer van toepassing is? (Te vinden in paragraaf 2.2)

Wie/Wat zijn de betrokken partijen en wat hebben deze toe te voegen aan een specifieke fase in de uitvoering van een civiel bouwproject? (Te vinden in paragraaf 2.3)

Welke (technische) kennis is vereist om de besproken fases uit te voeren? (Te vinden in paragraaf 2.4)

In paragraaf 2.5 vindt u een voorbeeld van een civiele bouwproject, waarbij de besproken fases worden doorlopen.

Page 5: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

5

2.2 Fasering II: Van ontwerp tot bouw[1]

Nadat de aannemer het ontwerp aangeboden heeft gekregen, komt er een proces op gang dat ervoor zorgt dat het project op de juiste manier wordt uitgevoerd. Het is van uiterst belang dat er een bepaalde volgorde in activiteiten zit. Zonder grondstoffen kun je bijvoorbeeld niet bouwen. En zonder vergunning kun je al helemaal niet beginnen met bouwen. Wat is de juiste volgorde van handelingen die plaatsvinden zodat het ontwerp zonder al te veel problemen gerealiseerd kan worden?

2.2.1 Contacten

Als eerste wordt er begonnen met het maken van een vergaderstructuur. Een vergaderstructuur is in feite “De opbouw en organisatie van het overleg tussenbepaalde personen, organisatieonderdelen en/of instanties”[2]. Dit alles gebeurt om de communicatie tijdens het project zo soepel mogelijk te laten verlopen. Een veelgebruikte manier om deze structuur te weergeven, is het “linking pin principe”. Dit principe is ontwikkeld door Rensis Likert (1903-1981)[3]. Hierbij zijn verschillende groepen gemaakt binnen de organisatie, de zogenaamde “niveaus”. Eén iemand heeft de leiding over de anderen op dat niveau, maar zelf maakt diegene ook deel uit van een hoger niveau. Deze persoon is in deze structuur de “Linking pin”. Een verduidelijkende afbeelding ziet u hieronder.

Figuur 1: Schema van het Linking Pin Principe

Daarnaast wordt er een overzicht gemaakt van de contactpersonen en leveranciers die van belang zijn tijdens deze fase van het project.

2.2.2 Vergunning & Toestemming Als er plannen bestaan voor het bouwen, verbouwen of renoveren van een gebouw, dan is de kans groot dat je hier een vergunning voor aan moet vragen. Informatie over de vergunning die nodig zijn, staan op de volgende bladzijde.

Page 6: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

6

2.2.2.1 Omgevingsvergunning De omgevingsvergunning is verplicht voor alles wat wordt veranderd in een willekeurige omgeving. Als je bijvoorbeeld een boom wilt omkappen, mag je dat niet zomaar doen, omdat je dan een stuk van de gemeentelijke omgeving veranderd, zonder dat je daar toestemming voor hebt gekregen. Met het bouwen van een dakkapel of het verbouwen van een huis is er precies hetzelfde aan de hand, de buitenkant verandert, dus de omgeving verandert mee. Deze vergunning kun je aanvragen bij de gemeente. De omgevingsvergunning bestaat eigenlijk pas vanaf oktober 2010 en is een combinatie van een paar vergunningen en ontheffingen. De vergunningen en ontheffingen die belangrijk zijn staan hieronder:

Aanlegvergunning (Een vergunning voor het aanleggen van bijvoorbeeld een weg of pad)

Bestemmingsplan, ontheffing (Beschrijving van de gemeente waar iets mag worden gebouwd)

Bouwvergunning (Een vergunning om te mogen bouwen, verbouwen of renoveren aan een huis of ander willekeurig gebouw)

Sloopvergunning (Een vergunning voor het slopen, waarbij meer dan 10 m3 sloopafval ontstaat, of voor als u asbest gaat verwijderen)[4]

2.2.2.2 Vergunningvrij bouwen De omgevingsvergunning is bij veel projecten verplicht, maar soms ook niet. In dat geval moet er aan de regels worden voldaan die in het Bouwbesluit van 2012 zijn opgesteld. Hierin staan bijvoorbeeld de regels omtrent de veiligheid van een product, de gezondheid, de bruikbaarheid en de energiezuinigheid ervan. Daarnaast hangt het af per gemeente hoe de voorschriften van bouwverordening, welstandseisen en bestemmingsplan zijn geregeld[5]. Een kleine toelichting bij laatstgenoemde begrippen:

Bouwverordening: Hierin staan onder andere voorschriften over de stedenbouwkunde in de betreffende gemeente en hoe er moet worden gebouwd als er wordt gebouwd op verontreinigde grond.[5]

Welstandseisen: Deze worden ook genoemd in de bouwverordening. De welstandseisen houden in, dat de verandering aan de omgeving het straatbeeld van die plek niet mag verstoren.[6]

Bestemmingsplan: Zie §2.2.2.1

2.2.3 Bouwplaatsinrichting bepalen

Nadat de contacten op orde zijn, wordt er begonnen met het voorbereiden van de bouw. Zo is de kans groot dat er later minder problemen zijn, omdat met meer scenario’s rekening is gehouden. Hoe beter voorbereid, hoe kleiner de kans op problemen tijdens de bouw. Ten eerste wordt de bouwplaatsinrichting bepaald, want op een goed ingericht bouwterrein is het werken prettiger en veiliger[7]. De inrichting hiervan kan zeer verschillen per project. Bij de bouw van een schuurtje in de achtertuin is bijvoorbeeld geen schaftruimte nodig, wat bij een groot project als de bouw van twintig kilometer snelweg wel welkom zou zijn.

Page 7: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

7

2.2.4 Het veiligheidsplan

Daarnaast wordt er nog gekeken naar het veiligheidsplan. Een veiligheidsplan is in feite een aantal regels die worden opgesteld om volgens de Arbowetgeving veilig te kunnen werken op het bouwterrein. De aannemer van het project hoort ervoor te zorgen dat het gebied rond maar buiten het bouwterrein veilig is. In een veiligheidsplan dient deze aannemer aan te geven hoe hij voor deze veiligheid gaat zorgen, maar ook hoe hij ervoor zorgt dat de werknemers veilig zijn. Zo zou een regel kunnen zijn: Een hijskraan mag niet minder dan 10 meter van de rand van een bouwterrein verwijdert zijn. Dit zal dan waarschijnlijk zo zijn, omdat er dan niet het risico wordt gelopen, dat een hijskraan op een rijtjeshuis valt. Op het bouwterrein zou ook de regel kunnen zijn, dat er minimaal drie werknemers op het bouwterrein aanwezig moeten zijn als er werk wordt verricht, zodat er altijd toezicht is. Het stappenplan voor het maken van een veiligheidsplan ziet er ongeveer als volgt uit:

1. Eerst maak je een overzicht van alle risico’s omtrent: · De omgeving buiten het bouwterrein

· Tijdens het voorbereiden van de bouw

· Tijdens het bouwen zelf · Tijdens het bouwen vlak bij de rand van het bouwterrein.

2. Analyseer elk risico en beschrijf deze in de vorm van meerdere aspecten. 3. Beschrijf per risicoaspect alle mogelijke maatregelen om de risico’s te

voorkomen en alle momenten waarop wordt gekeurd of geaccepteerd (daarmee wordt bedoeld dat het wordt goedgekeurd). Daarnaast moet, in het geval van een ongeval of calamiteit, kunnen worden aangetoond dat alle maatregelen om deze ernstige situaties te voorkomen van toepassing waren.

4. Beschrijf hoe beheersmaatregelen afgedwongen worden door de opdrachtgever. Beschrijf daarnaast hoe de veiligheid is geregeld in de organisatie. Zo mag een BHV’er in de supermarkt de enige zijn die bijvoorbeeld iemand mag reanimeren. Een willekeurige vakkenvuller mag dat niet, hoewel deze dezelfde “rang” heeft als de BHV’er.[8]

Voor stap 4 kunnen we nog even kijken naar het Linkin Pin Principe in figuur 1. Je ziet dat bepaalde mensen in dezelfde rang ook nog de bevoegdheid hebben van een andere, hogere rang. Dit is dus vergelijkbaar met de BHV’er en de vakkenvuller, hoewel deze vaak wel dezelfde rang hebben.

2.2.5 Bouwplanning aannemer goedkeuren

Daarnaast wordt er gekeken naar de bouwplanning van de aannemer. De opdrachtgever voor het project wil natuurlijk dat het eindresultaat op een bepaalde datum in gebruik wordt genomen (een snelweg, een school, plantsoentje, etc.). De aannemer moet zich aan deze datum houden. Daarom is een strakke planning belangrijk, omdat er tussen ontwerp en bouw nog veel meer activiteiten plaatsvinden dan alleen de bouw.

Page 8: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

8

2.2.6 Bouw- en Woningtoezicht inlichten over start bouw

2.2.6.1 De Bouw- en Woningtoezicht in het kort Nadat dit allemaal is geregeld, wordt de Bouw- en Woningdienst ingelicht over het starten van de realisatie van het project. De Bouw- en Woningdienst (afgekort BWT) is eigenlijk een gemeentelijke dienst, die hoofdzakelijk de kwaliteit van de gebouwde en ruimtelijke omgeving moet bewaken. Zo moet de BWT bijvoorbeeld de aanvragen voor bouwvergunningen beoordelen. Dit betekent dat sommige kleine projecten, zoals het bouwen van een schuurtje in de achtertuin, wel kunnen worden goedgekeurd en dat projecten, zoals het bouwen van een aanbouw aan een historisch pand, wordt afgekeurd. Daarnaast controleert de BWT ook of er aan de bouwvoorschriften wordt gehouden. Ook worden er gecontroleerd of de bouwplannen technisch in orde zijn.[9] Echter, de invloed van de BWT wordt steeds kleiner, vanwege opeenvolgende taakstellingen. Dit verschilt per gemeente, omdat sommige gemeenten kiezen voor “afbouw van capaciteit ten gunste van andere taken waaraan zij prioriteit geven”[10]. De kennis in bouwregelingen neemt hierdoor dus ook af, waardoor complexe bouwprojecten niet meer kunnen worden gescand door alleen de BWT zelf, maar moet dat door meerdere instanties binnen de gemeentes zelf.[10]

2.2.6.2 Na de inlichting

Nadat de BWT wordt ingelicht over de start van de bouw, wordt er eerst door deze instantie gecontroleerd of met alle aspecten rekening is gehouden, zoals de maatregelen die zijn genomen om ongevallen te vermijden en de vergunningen die moeten zijn aangevraagd en goedgekeurd om het project überhaupt te realiseren. Er wordt daarnaast ook gecontroleerd tijdens de bouw op bijvoorbeeld:

Funderingen

Vloeren, muren, daken

Nutsvoorzieningen, bijvoorbeeld kranen, verlichting, etc. U kunt natuurlijk uit deze globale lijst afleiden dat dit lijstje natuurlijk niet bij de bouw van een weg van toepassing is, daar gelden natuurlijk weer andere checks voor. Maar voor de inspectie van de bouw van een school is dit natuurlijk wel van toepassing.[11]

2.2.7 Bouwterrein bouwrijp maken Nadat alle plannen voor de bouw zijn goedgekeurd door de Bouw- en Woningdienst, wordt er begonnen met de opbouw van het bouwterrein. Het stuk grond waar moet worden gebouwd is pas bouwrijp als alle maatregelen, die zijn afgesproken in onder andere het veiligheidsplan, zijn toegepast op het bouwterrein, zodat de aannemer kan beginnen met de uitvoering van het project. Dit brengt natuurlijk kosten met zich mee. Zo moet er soms nog puin worden geruimd, omdat er eerst een oud, verlaten huis moest worden gesloopt, zodat daar in de plaats het project kon worden gerealiseerd. Ook moet je een goedkeuring krijgen voor je bouwgrond, of deze wel geschikt is om op te bouwen.

Page 9: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

9

Daarnaast wordt er ook nog gekeken naar: Ophogen met zand, indien noodzakelijk Drainage, de afvoer van (grond)water van het bouwterrein Verdichten van de grond, voor de stevigheid en stabiliteit van het bouwsel In het geval van de bouw van een gebouw worden bijvoorbeeld ook

gasleidingen, waterleidingen, etc., gecontroleerd

Vanwege de reden dat al deze activiteiten veel geld kosten, is het vaak dus relatief goedkoper om agrarische- of recreatieve grond te gebruiken als bouwrijpe grond. Daarnaast moet er btw worden betaald, terwijl dit in andere gevallen overdrachtsbelasting is die moet worden betaald.[12]

2.2.8 Budgetbewaking De budgetbewaking is een ander woord voor kostenbewaking. Dat wil zeggen dat iemand, of misschien meerdere aangewezen personen, de taak krijgen om op de kosten te letten. Het wil wel eens gebeuren dat een bouwproject toch duurder uitvalt dan van tevoren was gepland en dat zorgt dan wel weer voor extra kosten. De budgetbewaking zorgt ervoor dat die extra uitgaven niet te groot worden en laat de opdrachtgever alle uitgaven ten opzichte van de begroting zien. Het is belangrijk dat een project niet doemt te mislukken, omdat er per ongeluk met een aantal dingen geen rekening is gehouden.[13]

2.2.9 Bouw Ten slotte wordt er aan het meest zichtbare deel van het project gewerkt, namelijk de bouw zelf. Tijdens deze bouw wordt er stuk voor stuk een deel van het project gerealiseerd. Tijdens dit hele project wordt er rekening gehouden met de opgestelde regels in de voorgegane fasen.

Page 10: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

10

2.2.10 “Fasering II: Van ontwerp tot bouw” samengevat Paragraaf Onderdeel Beschrijving

2.2.1 Contacten Het maken van een lijst met contacten en een vergaderstructuur aanbrengen.

2.2.2 Vergunning & Toestemming

In sommige gevallen is het aanvragen van een omgevingsvergunning noodzakelijk, soms hoef je je alleen aan bepaalde regels te houden en heb je geen omgevingsvergunning nodig.

2.2.3 Bouwplaatsinrichting bepalen

Het inrichten van een bouwterrein met geschikte faciliteiten voor de bouwvakkers om deze veilig en fijn te laten werken.

2.2.4 Het veiligheidsplan Het opstellen van regels omtrent de veiligheid van bouwvakkers en andere individuen op of in de omgeving van het bouwterrein/bouwproject.

2.2.5 Bouwplanning aannemer goedkeuren

Laten checken van de planning die door de aannemer is opgesteld, om bepaalde activiteiten uit te voeren.

2.2.6 Bouw- en Woningdienst inlichten over start bouw

Het aangeven bij de BWT dat alle plannen voor de realisatie van het project gereed zijn. Deze instelling voert dan een controle uit.

2.2.7 Bouwterrein bouwrijp maken

Het ervoor zorgen dat het bouwterrein wordt opgezet volgens de opgestelde regels in de vorige fasen.

2.2.8 Budgetbewaking Het in de gaten houden van de bijkomende of onverwachte kosten t.o.v. de begroting.

2.2.9 Bouw Het realiseren van het civiele bouwproject aan de hand van de opgestelde regels in de vorige fasen.

Tabel 1: Overzicht van onderdelen in de uitvoeringsfase

Page 11: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

11

2.3 Betrokken partijen De fasen die zijn beschreven in §2.2 zijn voor heel de realisatie van het project van belang. Voor de juiste aanpak van deze fasen zijn de juiste mensen nodig. Welke mensen zijn dit en wat hebben ze toe te voegen aan het civiel bouwproject?

2.3.1 De opdrachtgever In het kort: Degene die de opdracht voor het hele project, dus het ontwerp en de realisatie ervan, geeft. Een opdrachtgever heeft een zware taak: Hij heeft namelijk de minst makkelijk uitvoerbare functie en is het belangrijkst in een project, want zonder opdrachtgever, geen project. De opdrachtgever heeft verschillende taken in de ontwerp- en uitvoeringsfase. In de uitvoeringsfase heeft de opdrachtgever onder andere de volgende taken:

De opdrachtgever zorgt voor de middelen om het project te kunnen realiseren.

De opdrachtgever zorgt ervoor dat het project non-stop kan worden uitgevoerd.

De opdrachtgever zorgt ervoor dat het eindresultaat van het project kan worden gebruikt.

Hoewel de opdrachtgever de belangrijkste rol heeft en relatief weinig hoeft te doen, is het zeker geen gemakkelijke taak. Dit komt vooral door de afspraken die worden gemaakt in de vergaderstructuur. Zo kan een opdrachtgever bijvoorbeeld maar een half uur per twee weken op het bouwterrein aanwezig zijn om de vorderingen van de realisatie van het project te bekijken. Omdat de opdrachtgever het precies zo wil hebben als hijzelf wil, zou je natuurlijk het liefst de hele dag het project in de gaten houden. In veel gevallen is de gemeente de opdrachtgever[14]. De opdrachtgever is werkzaam in paragraaf: 2.2.1 t/m 2.2.9

2.3.2 De projectleider/projectmanager In het kort: Degene die het project stuurt richting het eindproduct van het project. Een projectleider, of in andere benaming projectmanager, werkt als een teamleider, hij is niet degene die al het werk moet doen[15]. De projectmanager zorgt ervoor dat het project de fasen juist doorloopt binnen een bepaalde tijd. Een groot verschil tussen de projectmanager en een algemene manager is dat de projectmanager eenmalig als (project)manager voor dat specifieke project functioneert. Daarnaast is de projectmanager dagelijks dicht bij de activiteiten rond het project. Een projectmanager mag niet in routine terugvallen, omdat elke situatie weer anders is. Daarom is een belangrijke eigenschap als projectleider de eigenschap om te improviseren.[16]

De projectmanager is werkzaam in paragraaf: 2.2.1 t/m 2.2.9

Page 12: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

12

2.3.3 De aannemer In het kort: Iemand (of een bedrijf) die bouwprojecten uitvoert.[17] De naam van zijn taak zegt het al: De aannemer neemt een project om deze te kunnen bouwen. Vaak is dat tegen een betaling van een bepaald bedrag. Hoewel de aannemer een project aanneemt, wordt de aannemer vooral gekozen door de opdrachtgever en/of de projectmanager. Welke aannemer er gekozen wordt, hangt af van diens kennis, kwaliteiten en specifieke mogelijkheden. Soms hebben aannemers weer andere mensen nodig voor andere klussen, zoals bij het heien van de fundeerpalen. Deze andere mensen heten dan de onderaannemers.[17]

De aannemer is werkzaam in paragraaf: 2.2.1, 2.2.3 t/m 2.2.9

2.3.4 De BWT In het kort: Een gemeentelijke dienstinstelling die vergunningen verleent en bouwprojecten/-terreinen controleert op allerlei (bouwtechnische) punten. De BWT (De Bouw- en Woningtoezicht) is al voor een groot deel beschreven in §2.2.6. Naast de punten waarop wordt gecontroleerd in §2.2.6, kan de BWT verder:

Controleren met het bestemmingsplan

Tijdig bezwaar indienen voor het geval dat het project niet aan de eisen tot nu toe voldoet

Een check uitvoeren of een gebouw aan het Bouwbesluit is/wordt gedaan. Punten die in deze check worden gecontroleerd, zijn onder andere warmte-isolatie, geluidsisolatie en brandveiligheid.

Controleren op constructieve uitgangspunten. Een aantal van deze punten staan al in §2.2.6.2 beschreven.

Opleggen van gemeentelijke macht. De gemeente mag in de gaten houden of bijvoorbeeld de juiste fundeerpalen zijn gebruikt en of de kwaliteit van de betonvloer voldoende is.

De bouw stilleggen, als er dingen gebeuren die niet bij het project horen. Zo kan het niet verder uit de hand lopen.[18]

De Bouw- en Woningdienst is werkzaam in paragraaf: 2.2.2, 2.2.6, 2.2.7 & 2.2.9

2.3.5 De budgetbewaking In het kort: Bedrijf dat de kosten van het project in de gaten houdt. De budgetbewaking is het gelijknamig bedrijf dat dit onderdeel beoefend. Deze bedrijven vergelijken de uitgaven ten opzichte van de begroting, maar kijken ook naar manieren om extra sponsoren te zoeken voor het bouwproject. Ook geeft het bedrijf advies over hoe je de extra uitgaven van een bouwproject kunt minimaliseren.[19] Zo kan een projectmanager weer een taak aan iemand anders overlaten. De budgetbewaking is werkzaam in paragraaf: 2.2.1 t/m 2.2.4, 2.2.7 t/m 2.2.9

Page 13: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

13

2.3.6 De bouwvakker In het kort: Iemand die in dienst van de aannemer/het aannemersbedrijf bijdraagt in de realisatie van het project, door middel van bouw. Een bouwvakker zijn lijkt een simpel beroep, maar er zijn veel taken die deze moet uitvoeren. Dat zijn onder andere:

Het helpen van collega’s bij het bouwen, zoals iets optillen.

Het schoon houden/schoonmaken van het bouwterrein.

Putten graven.

De grond gladstrijken.

Bouwmaterialen en –werktuigen in-/uitladen

Materialen kunnen vervoeren naar de juiste plek van bestemming.

Machines besturen/bedienen.

Plaatsen van tijdelijke hulpmiddelen en machine, zoals steigers.

Bereiden en verspreiden van materialen als beton en asfalt.

Machinisten van bijvoorbeeld graafmachines begeleiden.

Om de zoveel tijd een controle uitvoeren of alle machines en voertuigen nog in

orde zijn.

Voertuigen besturen op het bouwterrein.

Daarnaast moet een bouwvakker ook wiskundig inzicht bezitten, de vaardigheid

hebben om samen te kunnen werken en goed met zijn handen om kunnen gaan.[20]

De bouwvakker is werkzaam in paragraaf: 2.2.3, 2.2.4, 2.2.9

Page 14: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

14

2.3.7 “Betrokken partijen” samengevat Onderdeel Beschrijving Benodigde personen

Contacten Het maken van een lijst met contacten en een vergaderstructuur aanbrengen.

De opdrachtgever, de projectmanager, de aannemer, de budgetbewaking

Vergunning & Toestemming

In sommige gevallen is het aanvragen van een omgevingsvergunning noodzakelijk, soms hoef je je alleen aan bepaalde regels te houden en heb je geen omgevingsvergunning nodig.

De opdrachtgever, de projectmanager, de BWT, de budgetbewaking

Bouwplaatsinrichting bepalen

Het inrichten van een bouwterrein met geschikte faciliteiten voor de bouwvakkers om deze veilig en fijn te laten werken.

De opdrachtgever, de projectmanager, de aannemer, de budgetbewaking

Het veiligheidsplan Het opstellen van regels omtrent de veiligheid van bouwvakkers en andere individuen op of in de omgeving van het bouwterrein/bouwproject.

De opdrachtgever, de projectmanager, de aannemer, de budgetbewaking, de bouwvakker

Bouwplanning aannemer goedkeuren

Laten checken van de planning die door de aannemer is opgesteld, om bepaalde activiteiten uit te voeren.

De opdrachtgever, de projectmanager, de aannemer

Bouw- en Woningdienst inlichten over start bouw

Het aangeven bij de BWT dat alle plannen voor de realisatie van het project gereed zijn. Deze instelling voert dan een controle uit.

De opdrachtgever, de projectmanager, de aannemer, de BWT

Bouwterrein bouwrijp maken

Het ervoor zorgen dat het bouwterrein wordt opgezet volgens de opgestelde regels in de vorige fasen.

De opdrachtgever, de projectmanager, de aannemer, de budgetbewaking, de bouwvakker, de BWT

Budgetbewaking Het in de gaten houden van de bijkomende of onverwachte kosten t.o.v. de begroting.

De opdrachtgever, de projectmanager, de aannemer, de budgetbewaking

Bouw Het realiseren van het civiele bouwproject aan de hand van de opgestelde regels in de vorige fasen.

De opdrachtgever, de projectmanager, de aannemer, de budgetbewaking, de bouwvakker, de BWT

Tabel 2: Overzicht betrokkenen per onderdeel van de uitvoeringsfase

Page 15: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

15

2.4 Vereiste (technische) kennis

Naast de juiste personen die ervoor zorgen dat de uitvoerfasen goed worden doorlopen, is er ook kennis nodig van bepaalde aspecten. Budgetbewaking moet bijvoorbeeld weten hoe een begroting moet worden opgesteld. Daarnaast moet er enige basiskennis, zoals natuurkunde en wiskunde, beheerst kunnen worden tijdens het bouwen. Maar is dit alle kennis? Welke kennis en eigenschappen zijn er allemaal nodig om een willekeurig civiel bouwproject op de juiste manier uit te kunnen voeren?

2.4.1 Belangrijke eigenschappen per betrokkene Niet iedereen heeft een specifieke eigenschap of kennis nodig om een project goed te kunnen voltooien. Hier volgt een lijst met eigenschappen per betrokken persoon/groep in de uitvoerfase van het bouwproject.

2.4.1.1 De opdrachtgever De opdrachtgever heeft veel voor het zeggen, terwijl deze weinig werk verricht in de uitvoerfase. Er zijn echter wel een aantal belangrijke eigenschappen voor deze opdrachtgever:

De opdrachtgever moet duidelijk doelstellingen kunnen formuleren.

De opdrachtgever moet niet bang zijn voor risico’s die ten behoeve van het project moeten worden genomen.

De opdrachtgever moet verantwoording kunnen nemen voor het project.

De opdrachtgever moet afstand kunnen bewaren tussen de uitvoerders van het project en zichzelf. Hij moet dus niet de taak van projectleider op zich nemen.[21]

2.4.1.2 De projectleider/projectmanager De projectleider is onmisbaar in het project en heeft dus eigenschappen nodig die het mogelijk maken om het project zonder al te veel moeite in goede banen te leiden:

De projectleider moet ervaren zijn met projecten, in dit geval vooral civiele bouwprojecten.

De projectleider is inventief en kan in bepaalde (moeilijke) situaties zijn mogelijke oplossingen zelf afwegen en een besluit maken.

De projectleider kan informatie goed verwerken en hierop anticiperen.

De projectleider houdt de belangrijkste onderdelen van het project in de gaten, maar vergeet niet de details.

De projectleider zorgt ervoor dat mensen hun bijdrage aan het project kunnen leveren.

De projectleider kan zich verdiepen in de vakgebieden van een project.[22]

Page 16: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

16

2.4.1.3 De aannemer De aannemer is degene die de leiding geeft op het gebied van de bouw van het project en de voorbereiding daarvan. De aannemer heeft tijdens deze fase de volgende eigenschappen nodig:

De aannemer moet weten wat hij moet doen.

De aannemer heeft een luisterend oor voor de opdrachtgever (of projectleider bij een groot civiele bouwproject).[23]

De aannemer moet kunnen samenwerken met de projectleider en opdrachtgever om tot een goed eindresultaat te komen.[24]

2.4.1.4 De BWT De BWT heeft een belangrijke taak in de verdere realisatie van het bouwproject: Deze gemeentelijke dienst mag onder andere de omgevingsvergunning uitdelen en (technische) controles uitvoeren en zelfs vergunningen intrekken als blijkt dat het project technisch niet juist wordt uitgevoerd. Om dit juist te kunnen doen, is de eigenschap om goed te kunnen communiceren onmisbaar. Zo blijven de betrokkenen van een bouwproject op de hoogte van de kwaliteit van het project (daarmee wordt bedoeld, hoe het technisch is gesteld met het project, of dit aan de gemeentelijke eisen voldoet en of in dit geval de vergunning dus nog van kracht mag zijn).[26]

2.4.1.5 De budgetbewaking De budgetbewaking is verantwoordelijk voor het totale kostenplaatje van het project, zij houden natuurlijk de uitgaven in de gaten. Enkele belangrijke eigenschappen:

De budgetbewaking dient enig verstand van economie te hebben.

De budgetbewaking kan de opdrachtgever en de projectleider inzicht verschaffen in de financiën van het project.[25]

2.4.1.6 De bouwvakker De bouwvakker bevindt zich met meerdere medebouwvakkers op een bouwterrein, waar het project gerealiseerd wordt. Belangrijke eigenschappen voor de bouwvakkers tijdens de bouw staan voor het grootste deel al beschreven in §2.3.6 (blz. 11)[20]

Page 17: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

17

2.4.2 Kennis/Wetenschappen in het bouwproject Naast het feit dat niet iedereen over bijvoorbeeld de eigenschap hoeft te beschikken om een kostenplaatje van het gehele project te maken en deze uit te leggen hoeft te beschikken, zijn er ook specifieke wetenschappen per vakgebied. Op de volgende bladzijden leest u hier meer over.

2.4.2.1 Economie Economie is een studie waar men onderzoek doet naar de productie en verspreiding van geld, goederen en diensten.[27] Omdat een groot deel van de realisatie van het bouwproject zal worden bekostigd met geld, zal enige kennis van economie zeker gewenst zijn. 2.4.2.2 Rechten Rechten is een juridische opleiding, wat wil zeggen dat men zich verdiept in de

rechten en wetten die wij in Nederland hebben. [28]

Bouwen mag niet zomaar overal en zeker niet altijd. Welke rechten en plichten je

hebt bij het bouwen van iets, hangt af van wat je precies bouwt. Een schuurtje in je

achtertuin heeft bijvoorbeeld niet altijd een omgevingsvergunning nodig. Voor een

nieuwe hoogoven heb je dat zeker wel nodig. Het is dus handig om iemand bij de

hand te hebben die weet aan welke eisen een project moet voldoen om bepaalde

vergunningen te krijgen.

2.4.2.3 Techniek Techniek is niet zozeer een wetenschap, maar enige kennis ervan is bijna niet te missen. Bouwen van grote bouwprojecten gebeurt vaak met behulp van bijvoorbeeld hijskranen, de grond gelijkmaken gaat met bulldozers, om zo maar wat op te noemen. Als een van deze werktuigen kapot gaat, moet er iemand zijn die het apparaat kan repareren. Zonder enig verstand van techniek zal het werktuig niet zo snel worden gerepareerd en loopt het project vertragingen op. 2.4.2.4 Wiskunde Wiskunde is een studie die zich bezighoudt met patronen (vooral tweedimensionaal) en structuren (vooral driedimensionaal).[29] Vooral het laatste begrip wil in de bouw vaak voorkomen. Voor bouwvakkers is het handig om wiskundig inzicht te bezitten, omdat ze dan beter kunnen inschatten hoe groot een bepaalde balk mag zijn, of welke vorm een blok staal moet hebben om ergens in te passen, zodat alles stevig op zijn plek staat.

Page 18: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

18

2.4.3 “Vereiste (technische) kennis” samengevat Betrokkene Belangrijke eigenschappen Belangrijke

kennis/wetenschappen

Opdrachtgever Duidelijke doelstellingen

Risico nemen

Verantwoordelijkheidsgevoel

Afstand houden van ontwerp en uitvoering van project

Economie, Rechten,

Projectleider Ervaren

Inventief

Goede intuïtie

Informatie goed verwerken

Anderen laten bijdragen aan project

Verdiepen in bouwproject

Economie, Rechten, Techniek, Wiskunde

Aannemer Weet van wat hij moet doen

Luistert goed

Samenwerken (met opdrachtgever en projectleider)

Economie, Rechten, Techniek, Wiskunde

BWT Goede communicatievaardigheden

Rechten

Budgetbewaking Kan anderen inzicht verschaffen in de door zijn/haar gestelde begroting/extra uitgaven

Economie

Bouwvakker Samenwerken

Maatregelen uitvoeren die zijn gesteld in bouwinrichting/veiligheidsplan/ etc.

Techniek, Wiskunde

Tabel 3: Overzicht belangrijke eigenschappen en kennis per betrokkene in de uitvoerfase

Page 19: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

19

2.5 Conclusie De uitvoerfase bestaat uit een uitgebreide voorbereiding en de bouw van het civiele bouwproject. In de voorbereiding wordt het contact, de veiligheid en andere benodigde voorbereidingen getroffen. In de bouw worden de regels die in de voorbereidingen zijn getroffen uitgevoerd. Afhankelijk van de omstandigheden en eisen in zo’n project worden maatregelen en regels op het gebied van contact, veiligheid en technische eisen hierop aangepast. De opdrachtgever heeft de meeste invloed, maar heeft het minste met het project te maken. De projectmanager heeft het hele uitvoeringsproces in de hand. De kennis die is vereist in de uitvoerfase is economie, rechten, techniek en wiskunde.

2.6 Bronnen [1]: Kennisbank projectaanpak: http://www.kennisbank-projectaanpak.nl/uitvoeringsfase.html [2]: Weebly, Vergaderen: http://vergaderen.weebly.com/vergaderstructuren.html [3]: Wikipedia, Rensis Likert: http://nl.wikipedia.org/wiki/Rensis_Likert [4]: Ondernemersplein-Regels-Bouwen, verbouwen of renoveren: http://www.ondernemersplein.nl/regel/omgevingsvergunning/

[5]: Ondernemersplein-Regels-Bouwvoorschriften:

http://www.ondernemersplein.nl/regel/bouwvoorschriften/

[6]: Dakkapelweetjes: http://www.dakkapel-weetjes.nl/informatie/welstand.html

[7]: BUKO Bouwvoorzieningen: http://huisvesting.buko.nl/bouw [8]: Opbouw veiligheidsplan Gemeente Den Haag: http://www.bwtinfo.nl/upload/document/812/Veiligheidsplan-BB-2012.pdf [9]: Begrippen Politieacademie: https://thesaurus.politieacademie.nl/Thesaurus/Term/4077 [10]: Toelichting wetsvoorstel kwaliteitsborging consulatie: memorie_van_wetsvoorstel_kwaliteitsborging_consulatie.pdf [11]: Presentatie integraal toezicht in de praktijk (op toepassing van BWT) https://www.infomil.nl/publish/library/138/presentatie_integraal_toezicht_in_de_praktijk.ppt. [12]:Joost de Vree Bouwencyclopedie:

http://www.joostdevree.nl/shtmls/bouwrijp.shtml

Page 20: PWS projectmanagement in de uitvoeringsfase - Nils van der Wildt

20

[13]: Bouwkundig Adviesbureau van Hagen: http://www.avhagen.nl/kostenbewaking

[14]: Leren.nl, Cursus Management:

http://www.leren.nl/cursus/management/projectmanagement/opdrachtgever.html

[15]: Leren.nl, Cursus Management:

http://www.leren.nl/cursus/management/projectmanagement/jij-als-projectleider.html

[16]: Carrièretijger, Projectmanager http://www.carrieretijger.nl/beroep/economie-

management/generalistisch/projectmanager

[17]: Joost de Vree Bouwencyclopedie

http://www.joostdevree.nl/shtmls/aannemer.shtml

[18]: De BWT: http://wetenschap.infonu.nl/diversen/104167-wat-doet-bouw-en-

woningtoezicht.html#check-of-aan-het-bouwbesluit-is-voldaan

[19]: Brink-groep, Budgetbewaking: http://www.brinkgroep.nl/management-

advies/activiteiten/85-brink-groep/activiteiten-kontek/23-budgetbewaking

[20]: Vaardigheden bouwvakker:

http://www.werkwebsite.nl/beroepen/overig/bouwvakker.html

[21]: Eigenschappen opdrachtgever: http://pm3.markensteijn.com/opdrachtgever.htm

[22]: Eigenschappen projectleider: http://pm3.markensteijn.com/projectleider.htm

[23]: Wat moet de aannemer kunnen?: http://www.bouwadviesnederland.nl/bedrijven-

zoeken/aannemer-zoeken/

[24]: http://allesoveraannemers.nl/opleiding/opleiding-tot-aannemer

[25]: http://www.2020vision.nl/het-systeem/modules/budgetbewaking

[26]: Bob.nl: https://www.bob.nl/diverse/ambtenaar-bouw--en-woningtoezicht

[27]: http://www.encyclo.nl/begrip/Economie (Vierde begrip van boven)

[28]: http://www.encyclo.nl/begrip/RECHTENSTUDIE (Het laatste begrip van boven,

daar de eerste betekenis van)

[29]: Woordenboek, begrip Wiskunde: http://www.woorden-boek.nl/woord/wiskunde