De boekhoudfraude van Ahold

Gemaakt Door: Luc Essink en Bas Greuter

1

Inhoudsopgave

Onderzoeksvraag: Zijn de gevolgen van de boekhoudfraude Ahold mee gevallen?

Het Voorwoord . Bladzijde: 3Geschiedenis. Zowel Albert Hein als Ahold Bladzijde: 3t/m5 Chronologische volgorde gebeurtenissen fraude. Bladzijde: 6t/m8

Deelvraag 1: Wat hield de boekhoudfraude in? Bladzijde: 9t/m11 Deelvraag 2: Hoe komt het dat er financiële fraude is gepleegd? Bladzijde: 12

Deelvraag 3: Hoe kwam de fraude aan het licht? Bladzijde: 13

Deelvraag 4:Wat deed de waarde van de aandelen in Ahold, nadat de fraude aan licht kwam? Bladzijde :14+15

Deelvraag 5: Zijn er nog merkbare blijvende gevolgen na de fraude? Bladzijde: 16+17

Deelvraag 6: Wat zijn de gevolgen voor de topdirectie en de dochterbedrijven? Bladzijde: 18+19

Deelvraag 7: Wie had er voordeel van de boekhoudfraude? Bladzijde: 20+21

Deelvraag8: Voor wie werkte de fraude nadelig? Bladzijde: 22+23

De Conclusie: Antwoord op: Zijn de gevolgen van de boekhoudfraude Ahold mee gevallen? Bladzijde: 24+25

Cees van der Hoeven. (bron: Controllersmagazine)

Voorwoord

2

Om te beginnen, onderzoeken wij in ons profielwerkstuk de boekhoudfraude van Ahold. We interesseerden ons er beide erg in en we wilden er graag meer over weten. Luc Essink werkt zelf bij de Albert Hein maar heeft geen intern onderzoek kunnen doen, omdat de informatie niet naar buiten mocht worden gebracht.

We hebben er voor gekozen om alles tot op de bodem uit te zoeken, want we hopen op al onze deelvragen een antwoord te krijgen. We wilden bijvoorbeeld niet alleen weten wat de fraude inhield maar ook hoe ze het verborgen konden houden, wat voor gevolgen het had, wie er voordeel van had en natuurlijk wat de schuldigen voor straffen kregen.

Verder, willen we ook een bevredigend antwoord krijgen op onze hoofdvraag, die luidt: : Zijn de gevolgen van de boekhoudfraude Ahold mee gevallen?We hadden daar zelf al een idee over maar aan het einde beantwoorden we hem opnieuw met de kennis die we dan hebben. Zo kan het natuurlijk ook zijn dat de hypothese ontkracht/weerlegt word door de argumenten die we dit werkstuk samenstellen. Dat houd in dat de gevolgen van Ahold dus wel flinke gevolgen hebben.

Geschiedenis van Albert Heijn

Albert Heijn jr komt uit de Oostzaanse familie Heijn. Hij nam in 1887 van zijn vader Albert Heijn sr. de toenmalige kruidenierszaak in Oostzaan over. Hier begon hij al met het branden van zijn merk Perla koffie. Acht jaar later opent hij zijn tweede filiaal in Purmerend, waar al spoedig een kleine huisindustrie ontstaat: er wordt eigen koek gebakken en koffie gebrand. Onder de naam Perla verkoopt Albert Heijn nog steeds koffie.

In 1920 wordt de Maatschappij tot Exploitatie der Fabrieken en Handelszaken opgericht. Anton Jurgens van Anton Jurgens' Margarinefabrieken N.V. (een van de voorlopers van Unilever) koopt voor €1 miljoen aan aandelen (50 procent van het gewone aandelenkapitaal). In datzelfde jaar nemen schoonzoon Johan Hille en zoons Jan en Gerrit Heijn de leiding over.

Albert Heijn sr. overlijdt op 13 november 1945 op 80-jarige leeftijd. Hij maakt niet meer mee dat zijn bedrijf drie jaar later, in 1948, naar de beurs gaat. .

1973 wordt Ahold opgericht. Ahold groeit in twintig jaar uit tot een wereldconcern. Eveneens wordt in dat jaar de supermarktketen ETOS overgenomen, die later werd omgevormd tot een drogisterij-keten..

1987 bestaat Albert Heijn 100 jaar en krijgt het moederbedrijf Ahold het predicaat "Koninklijk"..

Op 21 januari 2008 maakt Ahold bekend af te willen van het meerderheidsbelang in Schuitema en de groothandel achter C1000. De deal zou het verkopen van de aandelen inhouden tegen een contant bedrag plus 50 tot 75 winkels van C1000. Deze C1000-winkels zullen dan worden omgebouwd tot Albert Heijn winkels.

3

Geschiedenis van Ahold

Ahold is een beursgenoteerd bedrijf dat in 1973 door Albert Heijn is opgericht. Het is een Nederlandse detailhandel en ze is actief in Nederland en de Verenigde Staten met bij elkaar ruim 3400 winkels. Ook hebben ze winkels gevestigd in Australië. Het hoofdkantoor staat sinds kort in Amsterdam. In 1987 kreeg het bedrijf predicaat koninklijk. Dit is een soort onderscheiding die het bedrijf kan krijgen. Er zijn een aantal criteria waar het bedrijf aan moet voldoen:

- Een zeer belangrijke plaats innemen in de supermarktenbranche- Van landelijke betekenis zijn, oftewel marktleider worden- Ten minste honderd jaar bestaan

Het predicaat wordt voor 25 jaar toegekend, daarna kan het opnieuw aangevraagd worden. Het kan ook tussentijds worden ontnomen, dat komt niet zo vaak voor. Ahold NV is een onderneming die het risico liep het predicaat te moeten inleveren vanwege het boekhoudschandaal. Op 24 juli 2006 heeft koningin Beatrix echter beslist dat Ahold het predicaat Koninklijk mag behouden. Het marktaandeel in de betere tijd was 22,1 procent van de volledige levensmiddelenmarkt. Dit succes is te danken aan de strategieën van het bedrijf, naambekendheid, bereikbaarheid, klant is koning.

In Februari 2003 kwam Ahold in ernstige moeilijkheden, nadat gebleken was dat de omzet over voorgaande jaren bij de voormalig Amerikaanse dochteronderneming, (US Foodservice een van de grootste leverancier van goederen aan ziekenhuizen van de Verenigde Staten) De omzet van US Foodservice was in 2006 4,4 miljard dollar wat niet in verhouding staat met de omzet van albert hein zelf, 1,5 miljard. een stuk lager was dan wat ze hadden gezegd. Door het onderzoek hiernaar kwamen nog ander praktijken aan het licht. Een en ander leidde tot het aftreden van de toenmalige CEO Cees van der Hoeven, die zich voor de rechter moest verantwoorden.

In 2003 werd besloten tot de verkoop van een aanmerkelijk deel van de buitenlandse deelnemingen, ter verbetering van de balansverhoudingen. De verkoop van deze deelnemingen vond voor een deel plaats voor lagere bedragen dan de boekwaarde, dat gaf als gevolg dat er een netto verlies van EUR 443 miljoen over het boekjaar 2004 ontstond.

In 2005 heeft Ahold in verband met de onregelmatigheden een schikkingsfonds van USD 1,1 miljard (EUR 945 miljoen) ingesteld, waaruit mensen die tussen 30 juli 1999 en 23 februari 2003 aandelen Ahold hebben gekocht een vergoeding van $1,51 per aandeel hebben gekregen wegens het door onjuiste informatie betalen van een te hoge prijs.

In juli 2007 verkocht Ahold de Amerikaanse distributieketen US Foodservice aan Amerikaanse investeringsgroepen. Inmiddels zijn ook alle activiteiten in Latijns-Amerika verkocht.

Per 1 juli 2007 is Anders Moberg afgetreden als CEO van Ahold. John Rishton heeft Moberg opgevolgd, hij liep al een tijdje mee. Anders Moberg is afkomstig van het concern Ikea. Ineens werd hij berucht doordat hij meteen na de fraude werd aangesteld als zogenaamde redder, en accepteerde een recordsalaris. Hij kreeg hierdoor veel kritiek wat natuurlijk redelijk is als je kijkt van toen der tijd de situatie van Ahold.

4

Ook de aandeelhouders waren woest toen ze hoorden wat de nieuwe “president” het komende jaar zou verdienen. Ook de consument kwam in protest om express hun voedsel te kopen bij andere supermarkten. Zo kwam er een andere houding van de consumenten op de winkelvloer. Moberg offert na veel protest na een tijd, een deel van zijn beloningspakket/salaris op.

Bron: http://wapedia.mobi/nl/Koninklijke_Ahold_NV

5

Overzicht gebeurtenissen na het naar buiten brengen van het schandaal.

Het jaar 2003

24 februari : Ahold schokt de financiële wereld met het naar buiten brengen van het boekhoudschandaal. Ahold blijkt geheime afspraken over de zeggenschap van verschillende

dochterbedrijven in het buitenland te hebben gemaakt, waardoor de omzet jarenlang te hoog werd voorgesteld. Topman Cees van der Hoeven en bestuurder Michiel Meurs treden af. De beurskoers

stort in met 63 procent.

26 februari: De Amerikaanse “beurswaakhond” SEC stelt een onderzoek in.

27 februari: De Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie (SOBI) doet aangifte bij justitie tegen Ahold-topman Van der Hoeven wegens heling of medeplichtigheid aan het niet

naar buiten brengen van de gegevens.

19 maart: Een arbitragecommissie gaat de vertrekregeling van Van der Hoeven en Michiel Meurs vaststellen. Michiel Meurs is de financiële adviseur van Ahold. Ze moeten

dus opstappen van de top.

2 mei: Ahold benoemt de Zweed Anders Moberg, afkomstig van Ikea, tot nieuwe topman. Al snel ontstaat veel commentaar over Mobergs beloningspakket. Zo verdient de nieuwe

topman uiteindelijk in 2003 ruim 3 miljoen euro.

8 mei: De fraude bij US Foodservice blijkt met 880 miljoen dollar groter dan de eerder gedachte 500 miljoen dollar.

7 juli: Het Openbaar Ministerie begint een strafrechtelijk onderzoek naar Ahold. Op deze datum onderzochten ze dus of Ahold een strafbaar feit gepleegd had.

4 september: Aandeelhouders komen in opstand tegen het buitengewoon hoge beloningspakket van topman Moberg. Deze offert twee weken later een deel van zijn

beloningspakket/salaris op.

24 september: Ahold-icoon Albert Heijn hekelt oud-topman Van der Hoeven. Hij typeert hem als "een haan met stront aan zijn poten".

het jaar 2004

13 januari: Ahold roept de beleggers vereniging VEB op de twee rechtszaken tegen het supermarktconcern in te trekken. De VEB wil herziening van de jaarrekeningen van 1998

tot en met 2002. De VEB houdt voet bij stuk en krijgt twee maanden later bijval van grote beleggers zoals de pensioenfondsen ABP en PGGM.

8 maart: Stichting Onderzoek Bedrijfsinformatie (SOBI) daagt Ahold-accountant Deloitte voor de tuchtraad.

28 mei: Euronext stelt dat Ahold de fraude in februari 2003 eerder openbaar had moeten maken. De constatering levert Ahold een ernstige schriftelijke waarschuwing op. Wat

nadelig is voor het beeld van Ahold

6

16 juli: Ahold legt een ruzie bij met zijn Amerikaanse verzekeraar AIG.

13 oktober: Ahold treft een schikking met de Amerikaanse “beurswaakhond” SEC.

het jaar 2005

6 januari: De Ondernemingskamer wil via een zogeheten beperkte enquête zicht krijgen op de gang van zaken bij Ahold in de periode 1998 tot eind 2003.

11 juni: Ahold-coryfee Albert Heijn pleit voor een "behoorlijke" straf voor oud-topman Van der Hoeven. De fraude kun je volgens hem "niet afdoen met een weekje parken

harken".

28 november: Ahold treft voor de rechtbank in de Amerikaanse staat Maryland een wereldwijde schikking van 1,1 miljard dollar met beleggers die gedupeerd zijn door het

boekhoudschandaal. Dat is dus een vergoeding voor de aandeelhouders. Ahold heeft door de fraude niet genoeg vermogen om de gehele schikking te financieren dus betalen ze in

2 termijnen.

Het jaar 2006

6 maart: De gevallen Ahold-topman Cees van der Hoeven en zijn medebestuurders Michiel Meurs en Jan Andreae moeten zich wekenlang voor de rechtbank in

Amsterdam verantwoorden voor hun rol in de boekhoudfraude. Datzelfde geldt voor de gewezen commissaris Roland Fahlin.

4 april: Het OM eist zware straffen. Van der Hoeven en Meurs hangt een celstraf van ieder 20 maanden boven het hoofd, waarvan zes maanden voorwaardelijk.

22 mei: De rechter doet uitspraak. Van der Hoeven en Meurs krijgen elk een voorwaardelijke celstraf van 9 maanden opgelegd en een geldboete van 225.000 euro.

Jan Andreae moet vier maanden voorwaardelijk de cel in en moet 120.000 euro ophoesten. Oud-commissaris Fahlin wordt vrijgesproken. De rechtbank in Amsterdam

achtte Van der Hoeven en Meurs schuldig aan valsheid in geschrifte en misleiding van de accountant en beleggers. Ze deden alsof buitenlandse dochterbedrijven volledig eigendom van Ahold waren, zoals staat uitgelegd in de volgende onderwerpen.

20 september: De Vereniging van Effectenbezitters maakt bekend dat het 179.101 claims heeft ontvangen van gedupeerde Ahold-aandeelhouders die in aanmerking willen

komen voor een schadevergoeding.

Oktober: Start van de strafzaak tegen de topmannen van US Foodservice, Michael Resnick en Mark Kaiser. 

7

11 december: Uitspraak verwacht in de zaak tegen Michael Resnick.

Het jaar 2007

5 oktober: Ahold heeft een schikking getroffen met de voormalige bestuurders Van der Hoeven en Meurs. De oud-bestuursvoorzitter Van der Hoeven betaalt het bedrijf 4,5 miljoen euro en ziet af van verdere schikkingen. Meurs betaalt Ahold 600.000 euro.

Wij hebben deze gebeurtenissenlijn gebruikt in het werkstuk, omdat we vinden dat het een goed beeld geeft van de tijd na de fraude. Daarom hebben wij gekozen voor deze vorm van introduceren.

Bron: NOS vrijdag 5 okt 2007, 10:11

8

Wat hield de boekhoudfraude in?

Waarom de fraudeDe boekhoudfraude kent enkele aspecten: Fraude, mismanagement, misleiding, slecht toezicht. Al deze aspecten spelen mee in het ontstaan van de fraude. Door de minder hogen winsten de voorgaande jaren aan de fraude (2003) heeft Ahold besloten niet volgens de wetten onbetrouwbare balansen op te stellen.

KwestieAhold schokt de financiële wereld met het naar buiten brengen van een omvangrijk boekhoudschandaal. Door gerommel bij het Amerikaanse dochterbedrijf US Foodservice moet de winst worden herzien van meer dan 800 miljoen dollar. Ahold blijkt ook geheime afspraken over de zeggenschap van verschillende dochterbedrijven in het buitenland te hebben gemaakt, waardoor de omzet jarenlang te hoog werd voorgesteld.

BonussenDe fraude hing samen met de bonussen die de Amerikaanse dochter ontving bij het afnemen van een bepaalde hoeveelheid goederen. Die hoeveelheden werden niet gehaald, de bonussen niet uitgekeerd, terwijl ze wel al in de boeken waren opgenomen.

Ten onrechte volledige zeggenschapNiet alleen de winsten, ook de gepubliceerde omzetten over de afgelopen jaren zijn naar beneden bijgesteld. Ahold telde ten onrechte van een vijftal dochters de totale omzet mee, terwijl het Zaanse concern bij die dochters niet de volledige zeggenschap heeft. In 2000 is de omzet met ruim 10 miljard euro verlaagd tot 40,8 miljard euro, een teruggang van 20 procent. Over 2001 kwam de omzet 12,4 miljard euro lager uit op 54 miljard euro.

Informatie achterhoudenHet supermarktconcern had te maken met fraudezaken in de VS en Argentinië en hield informatie achter voor de accountant. Vooral in de boeken van dochteronderneming US Foodservice bleek te zijn gerommeld. Op de dag waarop dit werd aangekondigd, 24 februari 2003, ging 63 procent van de beurswaarde in rook op. De supermarktgigant is mede door de Amerikaanse Dollar en de slechte omstandigheden in Argentinië ver in de rode cijfers gezakt. In Argentinië is Ahold eigenaar van Discos met 236 vestigingen en een totale waarde van 2 miljoen euro.

Side letters

Een side-letter is een document tussen twee partijen dat pas gebruikt wordt als de zaken die afgesproken zijn door externe factoren niet zo verlopen als de bedoeling was."De partners van Ahold maakte zich erg ongerust over hun aandelen en daarom stelde Ahold een aantal side letters op. De 4 side letters werden verborgen gehouden voor de accountant. De

9

voormalig financieel directeur Meurs wordt verantwoordelijk gesteld voor de achterhouding van alle side letters. Twee van de vier side letters waren met joint venture uit Brazilië.

De eerste side letter hield in dat: Ahold zou de doorslaggevende stem hebben bij conflicten met de Braziliaanse partner, deze side letter was waarschijnlijk wel bekend bij de boekhouder want anders kon hij het bedrijf niet volledig op de balans zetten. In Brazilië heeft Ahold de grote supermarktketen SuperMar in bezit. Ahold is de 3 na grootste supermarktketen in Brazilië. De tweede side letter neemt Meurs afstand van hoe de eerste side letter wordt opgevat. De overige side letters zijn niet beschikbaar voor het publiek.

Ontdekking en gevolgenHet boekhoudschandaal is in Amerika ontdekt. Een dochter van Ahold, US Foodservice, heeft gesjoemeld met de boekhouding. Ook bij de Argentijnse dochter Disco zijn malversaties ontdekt. De gevolgen van het schandaal zijn nu al zeer groot. Zo moet Ahold zijn winst over de laatste twee jaar herzien. Ahold gaf voor de derde keer op rij een winstwaarschuwing voor vorig jaar. De nettowinst komt 12% tot 20% lager uit dan eerder was verwacht. Het concern zou 5 maart met zijn jaarcijfers komen, maar heeft de publicatie daarvan voor onbepaalde tijd uitgesteld.

Oorzaak fraudeDe onregelmatigheiden zijn een gevolg van de snelle groei de Ahold de laatste jaren doormaakte. Zeker in Amerika breidt Ahold zijn supermarkt-imperium zo snel uit, dat het bedrijf noodgedwongen een andere weg in slaat. Het kocht US Foodservice, leverancier van levensmiddelen aan ongeveer 150 duizend restaurants, ziekenhuizen en andere instellingen. Het leek een gouden greep. Totdat de omzetten in de VS teruglopen. Ahold moest een verlies bekend maken, voor het eerst in 30 jaar.

Bron: Al de voorafgaande deelonderwerpen zijn uit eigen kennis en uit heel veel verschillende bronnen ontstaan. NRC Handelsblad, Financieel dagblad.Begrip boekhoudfraude“Begrip boekhoudfraude= Jaarrekeningenfraude of boekhoudfraude is een vorm van fraude waarin een bedrijf bewust een onjuist beeld van haar financiële situatie geeft en hiermee buitenstaanders zoals banken, beleggers en contractspartijen misleidt. Wanneer dit in de openbaarheid komt, spreekt men van een boekhoudschandaal. Hierbij worden vaak ook accountants, trustkantoren, advocaten en wederpartijen in het schandaal meegesleept.” (wikipedia)

Motieven voor plegen, fraudeVerschillende motieven kunnen ten grondslag liggen aan boekhoud- of jaarrekeningenfraude. Een bedrijf zal de stand van zaken zo goed mogelijk willen presenteren aan beleggers zodat de effecten (aandelen of obligaties) een hoge koers krijgen en zullen worden gekocht. Zo kan het bedrijf meer geld ontvangen maar anderszins zal er minder zeggenschap zijn voor de “grote” aandeelhouders.

10

Ook zullen banken bij een rooskleurig beeld geneigd zijn minder rente te eisen op hun leningen. En is het makkelijker voor het bedrijf geld aan te trekken.

Wanneer de zaken even wat minder gaan kan een bedrijf besluiten dit even niet in de openbaarheid te brengen, want "dat halen we toch wel in". Als dit niet lukt (het inhalen van verliezen) kunnen verliezen zich opstapelen, waardoor een bedrijf het ene gat met het andere vult, en uiteindelijk in de eigen leugen verstrikt raakt. Hier is Ahold dus een goed voorbeeld van. Het had ook te maken met de hoge bonussen die de topmannen kregen als ze iets goeds voor het bedrijf deden.

Bronnen: Wikipedia, eigen inzicht, Management & organisatie theorie boek.

11

Hoe komt het dat er financiele fraude gepleegd is?

In februari 2003 werd het boekhoudschandaal bekend. Toen dat bekend werd stonden ze flink in de belangstelling bij kranten en televisie. Ahold-topmannen die op staande voet ontslag nemen en nieuwe cijfers die naar buiten komen. De media smullen ervan, wat ook niet zo gek In kranten staan geregeld foto’s van aangeslagen Ahold-topmannen. Dankzij de media is het hele Nederlandse volk op de hoogte van de ontwikkelingen en van de schandalen die hebben plaatsgevonden bij Ahold. Iedereen heeft er wel zijn mening over.

Het begon allemaal in Scandinavië. Hier vinden we het begin van Aholds boekhoudschandaal, de grootste financiële fraude ooit in Nederland. De mondiale kruidenier uit Zaandam verwierf in 2000 een belang van 50 procent in de Noors/Zweedse supermarktketen, noodzakelijk om de positie in Europa te versterken en de omzetgroei te voort te zetten. Maar achteraf kan je ook de conclusie trekken dat Ahold met ICA tegen de grenzen van zijn zelfopgelegde groeiambities aanliep. Het doel te hebben om steeds verder te groeien. De supermarktketen wilde zo graag omzetstijging laten zien dat het zijn toevlucht nam tot een wel heel creatieve vorm van boekhouden. Ahold deed alsof het de baas was bij ICA, (Noors/Zweedse supermarktketen). De omzetcijfers van de Nederlands-Scandinavische supermarkten werden daarom niet voor de helft, maar helemaal meegeteld in de Aholds omzetten. En zo kregen beleggers en aandeelhouders in Amsterdam, Wall Street en Zürich, waar het bedrijf beursgenoteerd is, een verkeerd beeld. En zij niet alleen. Ook toezichthouders, banken, de eigen accountant, zelfs het eigen personeel, tot in de top aan toe.

Later zou blijken dat de boekhoudtruc niet alleen in Scandinavië was uitgehaald. Maar ook in andere delen van het bedrijf. Gerommel met inkoopkortingen bij dochter US Foodservice in de Verenigde Staten. Verder bleken er geheime afspraken te bestaan bij gezamenlijke ondernemingen dit heet ook wel side letters. Omzet kwam ten onrechte in de boeken. Naar aanleiding van de fraude bij US Foodservice traden er direct twee bestuurders af en het voortbestaan van Ahold hing aan een zijden draad. Terwijl Ahold er naar streeft lang te blijven bestaan, en de resultaten te blijven voortzetten. Beleggers zijn door de gebeurtenissen boos. Verder was er sprake van ernstige fraudegevallen in Argentinië en het niet melden van grote verplichten uitgaven. Vooral de Amerikaanse fraude leverde een tegenvaller op van ruim 900 miljoen euro. Maar de kern van Aholds boekhoudschandaal zit in de onwettige boekhouding: het onterecht meetellen van de omzet van dochterbedrijven. Daar is de top van Ahold direct betrokken. Daar zijn ook de risico's op strafrechtelijke vervolging het grootst. Wat uiteindelijk ook is gebeurt.

Uit: NRC 14 februari 2004

12

Hoe kwam de fraude aan het licht?

Fraude openbaar gemaaktAhold heeft de financiële wereld geschokt met het naar buiten brengen van een omvangrijk boekhoudschandaal. Door gerommel te hebben bij het Amerikaanse dochterbedrijf US Foodservice moet de winst worden herzien. Voor het uitbrengen was er niks verdachts aan de hand. De Raad van Commissarissen van Ahold hebben, zes weken voordat het dramatische boekhoudschandaal openbaar werd, het dringende juridische advies gekregen direct met de boekhoudproblemen naar buiten te treden.

“De beurskoers van Ahold kwam in februari 2003 in een vrije val terecht toen het concern het boekhoudschandaal openbaarde. Vooral in de boeken van dochteronderneming US Foodservice bleek te zijn gerommeld.”

BekendmakingDe bekendmaking was Rond de 8e week van 2003, de voedselgigant Ahold heeft fraude gepleegd mede doordat het concern eerder zeer grote financiele problemen heeft gehad.

Aan het lichtKortom, de fraude kwam aan het licht door het dringende juridische advies, om de fraude naar buiten bekend te maken. Door de bekendmaking van het jaaroverzicht bleek er natuurlijk al snel dat het hier om fraude ging. Het was een beslissing die genomen moest worden, maar het zou toch vroeg of laat naar buiten worden gebracht voor de verslaggeving van het bedrijf aan aandeelhouders, concurrenten ect.

13

Wat deed de waarde van de aandelen van Ahold, toen de fraude aan het licht kwam?

Het is duidelijk dat de consument het vertrouwen in Ahold kwijt was. Dit is mede te merken aan de koers van Ahold. Op het moment dat de fraude aan het licht kwam, daalde deze koers drastisch.

   Koers Ahold van de periode 1998 tot en met 2004.

Het bedrijf dat ooit zo succesvol en populair was, zowel bij andere bedrijven als bij de consument. In één klap kwam Ahold terecht in het rijtje van grote frauderende bedrijven. Niet goed voor Ahold en een bedreiging voor hetgeen dat ze door de decennia heeft opgebouwd. Volgens Financieel Journalist David Reilly van de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal Europe zou de rëële koers van het aandeel Ahold 45 eurocent moeten zijn. Dat is veel minder dan de werkelijke beurskoers van ruim 3 Euro gisteren (4-03-03). Volgens Reilly komt dit doordat "na aftrek van alle schulden en (door de crisis waarin het bedrijf verkeert afgewaardeerde) bezittingen, de nettowaarde van het supermarktconcern nog maar 400 tot 600 miljoen euro is". Dat de koers te hoog is ligt volgens Reilly aan Hollands sentiment. Andere beleggers denken dat de huidige koers zo ongeveer de laagst mogelijke is.De aandeelhoudersvergadering van 2 juni 2004 heeft een positieve wending gegeven aan het gehele schandaal. De sfeer was goed en er werd een overeenstemming bereikt.

14

Zoals te zien is, is na de boekhoudfraude, het aandeel nooit meer op de oude waarde terug gekomen. Dit is ook mede te danken aan de economische crisis .

Op dit moment, 10-11-09, is een aandeel van Ahold :

Op 14 januari is dit niet erg veel verandert : Hij staat nu op 9,15 dit is slechts 0,09 verschil met 2 maanden geleden. Bij beleggers is Ahold niet erg populair omdat het aandeel vrij constant is. Dus dan zijn er geen grote winsten uit te halen. Onze voorspelling is dat de koers wel weer op zijn oude waarde terug komt binnen 3 jaar. We denken dit omdat Ahold een grote onderneming is en veel winst maakt.

De consument was vlak na de fraude niet erg positief over Ahold want sommige mensen gingen spontaan bij andere supermarkten kopen. Hierdoor daalde de omzet. De mensen waren vooral een beetje verontwaardigd dat de nieuwe topman (Moberg) een record startsalaris kreeg terwijl er iets eerder al 400 banen geschrapt waren! Dit had tot gevolg dat Moberg zijn salaris bijstelde naar beneden. Toen Moberg dit gedaan had waren de mensen al wat meer gerustgesteld en uiteindelijk kwamen de meeste weer terug bij Albert Heijn.

15

Zijn er merkbare blijvende gevolgen na de fraude?

Zoals te zien is in de grafiek hieronder is na de boekhoudfraude het aandeel niet meer op de oude waarde terug gekomen. Dit verschil is behoorlijk zoals te zien is in de grafiek hieronder. Dit is te verklaren door de fraude want de belegger heeft zeer weinig vertrouwen in een bedrijf als het fraudeert. Het kon natuurlijk zo zijn dat ze zelfs in de rode cijfers stonden.

Na de fraude maakte Ahold bekent dat zij US foodservice wilde verkopen. Op 2 mei was alles rond en het werd verkocht aan consortium van Clayton, Dubilier & Rice en Kohlberg Kravis Roberts. Ahold ontving ongeveer 7,1 miljard dollar voor de verkoop. De aandeelhouders hadden op 19 juni toegestemd met het voorstel.

Zoals te zien is in de tabel hierboven is de omzet van Ahold ten opzichte van 2002 flink gedaald. Dit heeft meerdere oorzaken waaronder de ongunstige valuta waardes en de natuurlijk de

16

boekhoudfraude. De consument had hierdoor waarschijnlijk minder vertrouwen in het bedrijf en zijn ze overgestapt naar andere supermarkten.

Nadat de fraude bekent werd stapte de top op en werd de Zweed, Anders Moberg tot nieuwe topman van Ahold benoemt. Weliswaar was er meteen kritiek op zijn te verwachte salaris. Uiteindelijk verdiende hij in 2003 alsnog meer dan 3 miljoen euro.

Het beeld van Ahold is niet alleen bij de consument flink verslechterd maar ook bij andere bedrijven die in Ahold zouden willen investeren. Een bedrijf dat op grote schaal fraude pleegt werkt nadelig ten opzichte van het imago van je eigen bedrijf. Verder werden ook de beleggers flink afgestoten omdat de aandelenkoers van Ahold flink inzakte. Ook nu nog is het aandeel van Ahold zeer laag ten opzichte van 2002, het jaartal voor de fraude. Dit is nadelig voor Ahold om dan nieuw vermogen aan te trekken want de koers is erg constant dus er kunnen niet op korte termijn hoge winsten mee behaald worden.

Op 28 Mei 2004 maakte Ahold bekent dat ze een ernstige schriftelijke waarschuwing hebben gehad van Euronext. Deze waarschuwing heeft betrekking tot artikel 28h Fondsenreglement. Dit houd in dat Ahold verkeerde informatie over de fraude vrijgaf, of ze deden dat veel te laat.

De koers van Ahold is op dit moment 9,2160 (19 Januari om 16:45) dit is alweer dik 5 cent meer dan 5 dagen geleden. Dat is een flinke stijging, we kunnen dus concluderen dat het goed gaat met Ahold.Dat blijkt ook wel uit de cijfers van het derde kwartaal van 2009 toen Ahold een netto winst had van 6 miljard.

17

Gevolgen van de top-directie en “dochterbedrijven”.

Boetes directieDe voormalige bestuurders C. van der Hoeven en M. Meurs zijn bezig met een eventuele ontslagvergoeding. Daarvoor is er een onafhankelijk onderzoek ingesteld. Het afgelopen jaar kregen de voormalig bestuurders Van der Hoeven en Meurs nog loon tot de periode dat zij opstapten. Van der Hoeven kreeg in totaal 891.000 euroen Meurs 543.000 euro. In dat bedrag zat de betaling van de wettelijke opzegtermijn en kosten voor het pensioen.

De voormalig bestuurder J. Miller van US Foodservice wil een schadevergoeding van 10 miljoen dollar en eventueel nog meer. Hij stapte vorig jaar mei op naar aanleiding van de boekhoudproblemen. In het jaarverslag van Ahold staat dat Miller over 2003 een negatief loon kreeg van 1 miljoen euro.

Acountant

De accountant van Ahold die de jaarrekening “goed keurde” heeft echter geen schadevergoeding moeten betalen. Hij heeft de rekening goed gekeurd samen met de top van Ahold, zonder verdere acties te ondernemen, wat natuurlijk wel van moet gebeuren bij deze situatie van het grote bedrijf.

J. Miller wil dus zoals hierboven besproken en schadevergoeding en enkele managers van US Foodservice waren tijdens het jarenlange onderzoek op NON-actief positie gezet.

Verder is er niet direct bekend wat er voor gevolgen zijn voor de dochterbedrijven. Ze moeten wel schade door de fraude hebben geleden, omdat ze een schadevergoeding eisen.

Verkopen US Foodservice

18

Wel hebben de aandeelhouders van supermarktconcern Ahold hebben dinsdag juni 2007 ingestemd met de verkoop van de Amerikaanse Ahold-dochter US Foodservice. Op een aandeelhoudersvergadering in Zaandam stemde 99,98 procent voor.

Amerikaanse durfkapitalisten, Clayton, Dubilier & Rice en Kohlberg Kravis Roberts nemen US Foodservice over voor 7,1 miljard dollar (5,22 miljard euro). De onderneming is de op een na grootste leverancier van voedingsmiddelen aan onder meer restaurants, ziekenhuizen en hotels in de Verenigde Staten. US Foodservice was vorig jaar goed voor een omzet van omgerekend 15 miljard euro op een totale omzet van 44,5 miljard euro voor het hele Ahold concern. Omdat het bedrijf te weinig overlap toonde met de Amerikaanse supermarkten van Ahold, besloot het concern de dochter af te stoten en zich volledig te richten op supermarkten. Op 2 mei heeft Ahold definitief een akkoord bereikt met de verkoop van US Foodservice.

19

Wie had er voordeel van de fraude?

Boetes stonden niet in verhouding tot uitgekeerde bonussen

Van der Hoeven had geen enkele moeite met schulden. Mobergs rechterhand Hannu Ryopponen wil er zo snel mogelijk vanaf. Schulden maakt een bedrijf als het ambitieuze plannen heeft, als men denkt duidelijk meer winst te kunnen maken dan de rente die moet worden betaald. Van der Hoeven had die plannen, het huidige management niet. Ook zijn Van der Hoeven en Moberg geen roekeloze overnames van plan in de toekomst.

Ahold moest met betere strategieën komen, dus gunstig voor de toekomst

“Het huis is op orde. De problemen waarmee oud-topman Cees van der Hoeven Ahold begin deze

eeuw heeft opgezadeld zijn opgeruimd en de balans blinkt. Bestaande formules zijn de afgelopen

jaren beter in de markt gezet. De winkelketengigant is klaar om een volgende stap te zetten: groeien

in Europa en in de Verenigde Staten.”

“Dit is een goed signaal. Na zes jaar opruimen is de tijd eindelijk rijp om te bouwen. Bovendien is de

thuismarkt van Ahold vooral in Europa relatief klein. Zeker wat Nederland betreft, waar voor

marktleider Albert Heijn nagenoeg geen groei meer mogelijk is. Uitweiden naar aanpalende landen

lijkt de enige optie, als het niet op de kooplijst van het Britse Tesco wil komen.”

Financieel dagblad, OPTIEK, 09/11/09

“Topman Anders Moberg ziet hierin een teken van kracht. ,,Het bedrijf staat er in de kern gezond voor. Laten we nu de cijfers bekend zijn een streep zetten onder het verleden en naar de toekomst kijken.'”

3 oktober Trouw.

20

Het was dus misschien wel even een zet die Ahold nodig had, om vervolgens betere strategieën door te voeren om het verlies kwijt te schenden. Uit het artikel blijkt ook dat het bedrijf weer door kan groeien. Ook is Ahold aan het investeren in nieuwe Albert hein filialen en het vernieuwen van verouderde winkels, neem als voorbeeld het Albert Hein filiaal menthol passage. Ook blijkt uit het artikel dat er 6 jaren nodig waren om bovenop de fraude te komen, wat natuurlijk niet niks is voor een bedrijf in toppositie in Nederland.

Voordeel is ook dat door de gebruikte stofkam de top elk hoekje en gaatje van het concern kent. ,,De cijfers laten zien dat verandering van het beleid noodzakelijk is. Nu ze precies weten waar ze staan moeten het bestuur van Ahold de volgende stappen zetten.'' Moberg wil zich concentreren op de detailhandel in Europa en de Verenigde Staten. Hij heeft hier meer details bekend over gemaakt, zowel de strategie en de financiering daarvan.

Kortom, kent de fraude ook zijn positieve kanten. Maar er zijn toch echt wel merendeel negatieve gevolgen, wat meestal het geval is als de fraude aan het licht komt. Deze worden op de volgende pagina opgesomd.

21

En voor wie werkte de fraude nadelig?

Allereerst, het top-bestuur is ontslagen, dus zwaar nadelig voor het bestuur.

Topman Cees van der Hoeven en bestuurder Michiel Meurs treden af. Ahold heeft een schikking getroffen met de voormalige bestuurders Van der Hoeven en Meurs. De oud-bestuursvoorzitter Van der Hoeven betaalt het bedrijf 4,5 miljoen euro en ziet af van verdere schikkingen. Meurs betaalt Ahold 600.000 euro. Ahold-topman Cees van der Hoeven en zijn medebestuurders Michiel Meurs en Jan Andreae moeten zich wekenlang voor de rechtbank in Amsterdam verantwoorden voor hun rol in de boekhoudfraude. Datzelfde geldt voor de gewezen commissaris Roland Fahlin.

-icoon Albert Heijn hekelt oud-topman Van der Hoeven. Hij typeert hem als "een haan met stront aan zijn poten".

Het werkte nadelig voor het beeld van Ahold veranderde.

Euronext stelt dat Ahold de fraude in februari 2003 eerder openbaar had moeten maken. De constatering levert Ahold een ernstige schriftelijke waarschuwing op.

Koers van de aandelen kelderde, oftewel ook een nadelige consequentie.

De koers van het aandeel Ahold kelderde, beleggers waren woest, hun aandelen werden een stuk minder waard. Het is ontzettend nadelig voor de beleggers.

Het, vanzelfsprekende, jarenlang afstaan van de winst. Nadelig voor het hele bedrijf.

Ook het jarenlange afstaan van de gemaakte winst om het verlies terug te verdienen is ook niet bepaald voordelig. Dus voor heel het concern was het een dieptepunt, na de bekendmaking van de

22

fraude. 09/11/2009 brengt Ahold verslag uit dat ze na 6 jaar opruimen is de tijd eindelijk rijp om te bouwen. Persoonlijk denk ik dat Ahold financieel voordeel heeft gehad van de fraude omdat de boete niet in verhouding stond met de uitgekeerde winst. Maar ze moesten wel jaren lang een gedeelte van de nettowinst afstaan om over het gemaakte verlies te komen. Maar Ahold heeft wel een goede investering gedaan om de “moederbedrijven” over te nemen.

Ahold-managers, accountants en bankiers.

Ahold-managers hebben zeven maanden lang samen met accountants en bankiers 'dag en nacht' gewerkt om de jaarcijfers rond te krijgen. Tot vier keer toe is de publicatie uitgesteld. Het concern wilde na ontdekking van de fraude voorkomen dat in de nu naar buiten gebrachte cijfers nog fouten zaten. Volgens Moberg hebben de vele uitgebreide onderzoeken het concern tientallen miljoenen euro's gekost. Wat ook nog eens kosten zijn voor het bedrijf.

23

De Conclusie: Antwoord op: Zijn de gevolgen van de boekhoudfraude Ahold mee gevallen?

Om te beginnen, hebben wij in dit werkstuk proberen aan te geven dat de fraude totaal niet is meegevallen. Dit komt door de nadelige gevolgen voor heel het bedrijf. Het vertrouwen van Ahold is geschonden vanuit verschillende posities. Hierbij de nadelige gevolgen kort samengevat:

Ten eerste: De aandeelhouders zijn het vertrouwen in het bedrijf kwijt, omdat ze de cijfers beter hadden voorspeld dan ze in de werkelijkheid waren, hierdoor wisten de aandeelhouders niet meer wat ze konden verwachten. Het verloren vertrouwen van de aandeelhouders is te zien aan de koers van de aandelen. Ook het hoge salaris van de nieuwe directeur van Ahold, Anders Moberg, zetten de aandeelhouders aan het denken.

Ten tweede: De consument verloor ook het vertrouwen in het supermarkt concern. Helemaal doordat de media er met de lip op zat. Doorslaggevend was de publicatie van het salaris van Moberg, hierdoor staakte de consumenten/klanten van Albert Hein, door express hun inkopen te doen bij andere supermarkten.

Ten derde: Het beeld van Ahold is volkomen aangetast, hier zijn de nodige jaren voor nodig geweest om er weer bovenop te komen. Ook hebben ze een blijvende schriftelijke waarschuwing ontvangen, wat niet in het voordeel is voor het concern. Dit alles uit zich in de omzetcijfers:

24

Ten vierde: Er moest een schikking worden getroffen, voor al de gedupeerde aandeelhouders. Dit spreekt natuurlijk voor zich, als je kijkt wat Ahold “heeft uitgehaald”, maar het blijft natuurlijk nadelig de omzet van Ahold. De schikking was 1,1 miljard dollar, die Ahold in twee termijnen heeft betaald. De schikking was niet bepaald vrijwillig, door de vele claims van aandeelhouders wereldwijd, zowel kleine maar ook de grote aandeelhouders, was Ahold verplicht een schikking te treffen.

Ten vijfde: Het bestuur van Ahold moest aftreden. Dit was niet zonder consequenties want de afgetreden personen Cees van der Hoeven en Michiel Meurs moesten een boete betalen, voor het overtreden van strafrechtelijke feiten. Van der Hoeven en Meurs mogen de rest van hun leven geen leidinggevende posities meer bekleden bij bedrijven met een beursnotering in de Verenigde Staten.

Ten zesde: Ahold heeft na de fraude, om precies te zijn in juni 2007, US Foodservice verkocht. Door de verkoop daalt hun nettowinst. US Foodservice bracht in 2006, 15 miljard euro op een totale omzet van 44,5 miljard euro voor het hele Ahold concern. Oftewel één derde van de totale omzet, om precies te zijn: 33,7 %

Als laatste: Het jarenlang afstaan van de nettowinst. Het concern heeft er 6 jaar over gedaan om “op te ruimen” . Zo is Albert Hein pas weer ongeveer één jaar a twee jaar bezig met het uitbreiden van het aantal filialen. Door middel van het overnemen van andere supermarktenconcerns.

Al met al, is het een zwarte bladzijde geweest in het bestaan van Koninklijk Ahold. Het heeft, zoals we duidelijk hebben willen maken door middel van dit werkstuk, veel meer nadelen dan voordelen.

We hebben de hoofdvraag zo geformuleerd omdat we van te voren, bij het opzoeken van informatie, als eerste gelezen hadden dat de boetes van het bestuur niet in verhouding stonden met de uitgekeerde bonussen. Dit hebben wij met onder andere de conclusie proberen te ontkrachten. Wij hopen dat we voldoende aan de eisen hebben voldaan. Ook hebben we geprobeerd om zoveel informatie en zo volledige mogelijke beeld van de fraude te laten zien.

25

Nawoord

Ik, Luc Essink, ben zoals voorgaand besproken niet bepaald tevreden geweest over de samenwerking, wat je al snel krijgt als je met twee personen werkt. Zo zijn bepaalde afspraken totaal niet nagekomen omdat er enigszins de tijd niet voor vrij werd gemaakt van één bepaalde kant. Dat kunt u ook wel opmerken aan het evaluatieverslag, tenminste als het verslag correct is ingevuld. Ook is bij het afsluiten van de conclusie ook maar één persoon betrokken. Weliswaar heeft bas onder begeleiding wel goed gewerkt. Maar die tijd staat niet in verhouding tot de rest van de verstreken tijden.

Verder zijn we veel te weten gekomen over de fraude, zowel intern als extern. Ook hebben we een betere kijk gekregen op de organisatie van bedrijven, en niet te vergeten de negatieve effecten van het plegen van fraude. Verder willen wij u, Sandra van der Berg, bedanken voor de tijd en energie die u erin heeft gestoken.

26

27